Professional Documents
Culture Documents
103200042-Võ Ngọc Chiến
103200042-Võ Ngọc Chiến
Hình 2.1 Cấu trúc bố trị hybrid hỗn hợp của Toyota
Mặc dù cấu trúc của hybrid hỗn hợp rất phức tạp và công nghệ sản xuất tốn kém hơn.
Tuy nhiên hệ dẫn động HEV kết hợp lại linh hoạt trong việc kiếm soát hệ thống.
Hình 2.2. Sơ đồ dẫn động hybrid hỗn hợp kết nối với bộ bánh răng hành tinh
Hệ thống dùng một bộ bánh răng hành tinh để kết nối động cơ đốt trong, mô tơ điện
và bộ truyền động với nhau. Động cơ đốt trong được kết nối với vành răng của bộ bánh
răng hành tinh qua li hợp 1, nó được sử dụng để kết nối hoặc ngắt động cơ đốt trong với
vành răng. Mô tơ điện được kết nối với bánh răng mặt trời.
Khóa 1 được dùng để khóa bánh răng mặt trời và roto của mô tơ điện với khung xe ô
tô. Ly hợp 2 được dùng để kết nối hoặc tách bánh răng mặt trời khỏi vành răng. Bộ truyền
động được dẫn động bởi cầu dẫn của bộ bánh răng hành tinnh qua một bánh răng trung
gian.
2.1.2 Các dạng hoạt động của hệ thống truyền lực hỗn hợp
Hệ thống có hai dạng hoạt động cơ bản đó là :Kết hợp tốc độ và kết hợp mô men giữa
động cơ đốt trong và hộp số phụ thuộc vào sự đóng ngắt của li hợp và khóa.
- Dạng hoạt động kết hợp tốc độ
Khi xe đang bắt đầu từ tốc độ 0, động cơ đốt trong không thể chạy ở tốc độ 0 và bộ
truyền động chỉ có một tỉ số truyền do đó tồn tại sự trượt giuwaax trục vào và trục ra của
bộ truyền động, hiện tượng trượt thường xảy ea trong li hợp của bộ truyền động điều
khiển bằng tay hoặc trong bộ biến đổi momen thủy lực của bộ truyền tự động. Do đó, một
phần trong tổng số năng lượng bị mất đi trong hiện tượng này. Sự trượt được thực hiện
giữa động cơ đốt trong và mô tơ điện. Trong trường hợp này li hợp kết nối trục động cơ
với vành răng , li hợp 2 giải phóng bánh răng mặt trời khỏi vành răng và khóa 1 và khóa
2 giải phóng bánh răng mặt trời ( motor) và vành răng( động cơ đốt trong) từ khung xe.
- Dạng hoạt động kết hợp mô-men
Kgi li hợp được đóng và khóa 2 giải phóng vành răng. Bánh răng mặt trời(motor) vành
răng(động cơ đốt trong) được khóa vào nhau và vận tốc của bánh răng mặt trời và vành
răng được ép giống nhau.
- Dạng chỉ động cơ đốt trong kéo xe
Ở dạng chỉ có động cwo đốt trong kéo thì có thể được hiểu là với cả mô hình hoạt động
tốc độ tổng hợp và mô men tổng hợp. Trong sự hoạt động tốc độ tổng hợp, khóa 1 khóa
mô tơ điện đến khung xe và li hợp 2 giải phóng bánh răng mặt trời khỏi vành răng.
- Dạng phanh tái sinh
Trong khi phanh, li hợp 1 được mở và động cơ đốt trong được ngắt khỏi vành răng.
Động cơ đốt trong có thể được tắt hoặc đặt ở chế độ chạy không tải. Mô tơ điện được
điều khiển để hoạt động như một máy phát sản sinh mô men âm. Tương tự như dạng chỉ
có động cơ đốt trong kéo, hoạt động này có thể được thực hiện bới tốc độ hoặc mô men
tổng hợp. Vành răng được khóa với khung xe bởi khóa 2 và bánh răng mặt trời(motor)
được giải phóng khỏi vành răng bằng bởi li hợp 2.
- Khởi động động cơ đốt trong
Động cơ đốt trong có thể được khởi động bởi mô-tơ điện với dạng tốc độ tổng hợp hoặc
ở dạng mô-men tổng hợp của động cơ đốt trong khi xe ở chế độ đứng yên. Trong dạng
tốc độ tổng hợp , li hợp 1 được đóng để kết nối trục động cơ đốt trong với vành răng, li
hợp 2 giải phóng bánh răng mặt trời (mô-tơ) khỏi vành răng và lúc này cả khóa 1 và khóa
2 đều mở.
2.1.3 Các chiến lược điều khiển của hệ thống truyền lực Hybrid hỗn hợp
Khi xe ở tốc độ thấp hơn tốc độ đồng bộ, dạng hoạt động tốc độ tổng hợp được sử dụng.
Khi đó mô-tơ điện hoạt động với vận tốc âm và công suất âm. Một phần công suất của
động cơ đốt trong được sử dụng để nạp cho ắc quy và một phần để kéo xe.
Khi xe ở tốc độ cao, xe sử dụng sự đồng bộ của nó với dạng hoạt động mô-men tổng
hợp.
Khi công suất kéo yêu cầu lớn hơn công suất mà động cơ đốt trong có thể tạo ra với độ
mở bướm ga hoàn toàn và mô-tơ điện thực hiện cung cấp công suất thêm vào để phù hợp
với công suất kéo yêu cầu.
Khi công suất kéo yêu cầu nhỏ hơn công suất động cơ đốt trong có thể sinh ra với độ mở
bướm ga hoàn toàn. Trong dạng nạp của ắc quy, công suất nạp của nguồn có thể được xác
định bằng công suất cực đại của công suất nguồn điện hoặc bởi công suất cực đại của
động cơ đốt trong và công suất kéo được yêu cầu.
2.1.3. Sơ đồ tổng quát của đường truyền công suất
Nhiệm vụ của các bộ phận thuộc hệ thống đường truyền công suất động cơ hybrid:
+ Động cơ đốt trong: Động cơ này được sử dụng để cung cấp công suất chủ yếu cho xe
khi cần tốc độ cao hoặc tải nặng.
+ Động cơ điện(MG1 và MG2): Động cơ điện thường được sử dụng để hổ trợ động cơ
xăng , giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải. Động cơ điện thường được cung cấp
năng lượng từ pin lithium-ion. Động cơ MG1 có nhiệm vụ khởi động động cơ, đông thời
sạc điện cho khối pin của hệ thống hybrid. Trong khi đó, MG2 hoạt động như một mô-tơ
truyền động trực tiếp và đảm nhận quá trình phanh phục hồi.
+ Bộ biến đổi điện áp: Bộ phận này giúp chuyển đổi năng lượng từ động cơ điện hoặc
pin để cung cấp năng lượng cho hệ thống điện của xe, bao gồm cả các thiết bị trên xe như
hệ thống đèn chiếu sáng, điều hòa không khí và hệ thống màn hình hiển thị, loa.
+ Ắc quy điện cao áp: Bộ phận này được sử dụng để lưu trữ năng lượng cho động cơ điện
và ắc quy được sạc thông qua hệ thống phục hồi năng lượng khi phanh.
+ Bánh răng bao( phần tử R): Bộ phận này hoạt động như một trung gian để chuyển động
từ động cơ xăng hoặc động cơ điện sang hệ thống truyền động chính của xe. Nó giúp
phân phối công suất một cách hiệu quả giữa các nguồn năng lượng khác nhau. Ngoài ra
bánh răng bao còn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tốc độ và momen xoắn
của xe, giúp cân bằng giữa tiết kiệm nhiên năng lượng và hiệu suất vận hành,
+ Cầu dẫn( phần tử C): Bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối và truyền
động giữa các bộ phận khác nhau của hệ thống. Cầu dẫn truyền động từ hộp số đến bánh
xe dẫn động, chịu trách nhiệm chuyển động và công suất động cơ đến bánh xe để tạo ra
sự di chuyển của xe. Giúp điều chính tốc độ và mô-men xoắn truyền đến bánh xe và giúp
sẽ di chuyển mượt mà, hiệu quả.
Nguyên lý hoạt động chính của hệ thống truyền công suất động cơ hybrid:
Với nguyên lý kết hợp công suất từ động cơ xăng và động cơ điện, tận dụng những lợi
ích của nguồn năng lượng. Động cơ thường cung cấp hiệu suất cao khi cần tốc độ nhanh,
trong khi động cơ điện hỗ trợ những tình huống đòi hỏi công suất thấp và tiết kiệm năng
lượng kết hợp với việc sử dụng hệ thống điều khiển thông minh qua các bộ vi xử lý và
cảm biến để tối ưu việc chuyển động, phân phối công suất và tiết kiệm năng lượng.
2.2. Phân tích đặc điểm kết cấu của hệ thống truyền lực
Khối động cơ 1.8L được thiết kế riêng cho xe Hybrid với hệ thống điều phối van biến
thiên kép (Dual VVT-i) và chu trình Atkinson đem lại hiệu suất tối ưu và tiết kiệm nhiên
liệu.
Hình 2.4: Động cơ ô tô Toyota Corolla Cross 1.8HV
Ô tô Toyota Corolla Cross dùng động cơ xăng 1.8L (2ZR-FXE Atkinson- 98hp
142Nm), Động cơ này có tính năng vận hành theo chu trình Atkinson, VVT-i chỉ dành
cho trục cam nạp, tỷ số nén 13,0:1 và hệ thống tuần hoàn khí thải được làm mát (EGR)
Hệ truyền động Hybrid trên Toyota Corolla Cross ở phiên bản 1.8 HV bao gồm 1
động cơ xăng 4 xi-lanh, dung tích 1.8L có công suất tối đa 97 mã lực và men xoắn cực
đại 142 Nm tại vòng tua 3.600 vòng/ phút phối hợp với 1 mô-tơ điện sản sinh 53 mã lực
và 163Nm sẽ tạo ra tổng công suất là 150 mã lực, theo như thông số kỹ thuật của nhà sản
xuất. Nhờ hệ truyền động “lai” này, Toyota Corolla Cross chỉ tiêu tốn 4.2 lít xăng cho
100km (phụ thuộc vào từng loại đường).
Thông số cơ bản của động cơ đốt trong xe Toyota Corolla Cross 1.8HV 2021
Hình 2.7 Sơ đồ nguyên lý cấu tạo của bộ phận phân phối công suất
Cấu tạo của bộ chia công suất PSD bao gồm:
+ Vành răng bao (Ring gear) liên kết với tổ hợp motor/ máy phát điện số 2(MG2). Trục
vành răng bao cũng là trục ra của bộ phân phối công suất và truyền momen qua một hệ
bánh răng tới trục bánh xe.
+ Bánh răng mặt trời (Sun gear) liên kết với tổ hợp motor/ máy phát điện số 1 (MG1)
+ Giá của các bánh răng hành tinh (Planetary carrier) liên kết với trục ra động cơ đốt
trong.
+ Các bánh răng hành tinh (Pinion gear ) vừa quay quanh trục của mình vừa quay quanh
bánh răng mặt trời.
Nguyên lý làm việc như sau:
Cụm bánh răng hành tinh trong hộp số đóng vai trò như một bộ chia công suất có
nhiệm vụ chia công suất từ động cơ chính của xe thành hai thành phần tạm gọi là phần
dành cho cơ và phần dành cho điện. Các bánh răng hành tinh của nó có thể truyền công
suất đến động cơ chính, động cơ điện – máy phát và các bánh xe chủ động trong hầu hết
các điều kiện khác nhau. Các bánh răng hành tinh này hoạt động như một cơ cấu truyền
động biến đổi liên tục (CVT- Continuously Variable Transmission).
2.2.4 Motor điện và máy phát điện
3.Tính toán sức kéo của ô tô hybrid toyota corolla cross 1.8HV 2021
3.1 Để có thể xác định các thông số cơ bản ta cần sử dụng bảng số liệu xe toyota corolla
cross 1.8HV 2021 như sau:
STT Chi tiết Thông số Kí hiệu Giá trị Đơn vị
thông số xe
Toyota
corolla
cross
1 Kích thước Kích thước DxRxC 4460x1825x1620 mm
tổng thể
2 Bán kính vòng 5.2
quay tổi thiểu
3 Trọng lượng 1410 Kg
không tải
4 Trọng lượng 1850 Kg
toàn tải
5 Kích thước lốp 225/50R18
6
7 Động cơ Số xy lanh 4
8 xăng Dung tích xy 1798
(2ZR- lanh
9 FXE) Công suất tối 97/5200
đa
10 Mô men xoắn 142/3600
tối đa
11 Tỷ số nén 13
12
13 Động cơ Công suất tối 53 KW
điện đa
14 Mô men xoắn 163 Nm
tối đa
15 Tốc độ tối đa 170 Km/h
16 Gia tốc trọng g 9,81
trường
17 Khoảng sáng H 161 mm
gầm xe
18 Chiều dài cơ L 2640 mm
sở
Bảng 2.1 Thông số xe Toyota Corolla Cross 1.8HV 2021
Xác định trọng lượng và sự phân bố trọng lượng.
3.1.1. Trọng lượng xe thiết kế
Trong đó
Với ô tô du lịch thì tải trọng phân bố lên cầu trước và sau là bằng nhau tức là: =
Ta có =0,5.1785=892,5 (Kg)
3.1.3. Chọn lốp
- Lốp có kí hiệu: 225/50R18
Bán kính bánh xe thiết kế của bánh xe:
= 453,6 (mm)=0,4536 (m)
Bán kính làm việc trung bình của bánh xe:
3.1.4 Công suất của động cơ theo điều kiện cản chuyển động
Trong đó
G: Tổng trọng lượng của ô tô=1785 Kg
: hệ số cản lăn của đường ( chọn =0,018 ứng với đường nhựa tốt)
328877 W=441
mã lực
3.1.6 .Công suất lớn nhất
= 450 mã lực=335520 W
3.1.7 Công suất cực đại của động cơ Nemax-dc:
[W]
1,8 (l)
3.1.10 Tính toán công suất cho nguồn điện và động cơ đốt trong
Hệ thống hybrid của toyota được thiết kế để tự động điều chỉnh tỷ lệ phân chia hiệu
suất giữa động cơ điện và động cơ nhiệt tùy chọn phụ thuộc vào điều kiện lái xe nên khi
tự chọn trường hợp xe leo dốc thì động cơ đốt trong thường cần công suất cao hơn. Trong
khí đó động cơ điện được sử dụng để hổ trợ động cơ đốt trong và cung cấp công suất bổ
sung khi cần thiết do đó ta có thể tự chọn tỷ lệ phân chia công suất giữa động cơ điện và
động cơ đốt trong như sau:
Chọn tỉ số phân chia công suất điện/ nhiệt: 38/62 [%].
+ Công suất nguồn điện:
[W]
+ Công suất nguồn động cơ đốt trong:
[W]
3.1.11.Tỉ số truyền của giảm tốc igt:
số vòng quay ứng với công suất tối đa.
Trong đó
=0,43 m
=170 km/h
tỷ số truyền ở số lùi
3.2 Phương pháp xác định các thông số động lực học cơ bản
.Hình 3.1 Lực và mô-men tác dụng lên ô tô chuyển động tăng tốc lên dốc
Khi ô tô chuyển động lên dốc sẽ chịu tác dụng của các lực và mô-men như sau:
Trọng lượng toàn bộ của ô tô- G
Nếu coi hệ số cản lăn ở bánh trước và ở bánh sau như nhau ta có:
Khi đó:
=m.g.f.
Ta có góc dốc tối đa của ô tô Toyota Corolla cross hybrid 2021 được tính theo công
thức:
(Độ)
Ta có f là hệ số cản lăn của đường ( chọn =0,018 ứng với đường nhựa tốt)
= =1410.9,81.sin(100)=2401,92 (N)
c. Lực cản không khí
Khi ô tô chuyển động sẽ làm thay đổi áp suất không khí trên bề mặt nó , làm xuất hiện
các dòng xoáy khí ở phần sau của ô tô và gây ra ma sát giữa không khí với bề mặt o tô,
do đó phát sinh lực cản không khí . Lực cản không khí được đặt tại tâm của diện tích
cản chính diện của ô tô cách mặt đường ở độ cao
: Tốc độ tương đối giữa ô tô và không khí do chịu ảnh hưởng từ môi trường do đó
thành phần tốc độ phải tính đến ảnh hưởng của gió và xác định bằng công thức sau:
- vận tốc của gió trung bình gió mạnh vừa phải 50km/h=15 m/s
Ở công thức trên ta chọn dấu (+) vì tốc độ ô tô và tốc độ gió ngược chiều.
Vậy