УНИВЕРЗИТЕТ "СВ.

КИРИЛ И МЕТОДИЈ" – СКОПЈЕ

ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ – СКОПЈЕ

Студии по геодезија

ELABORAT
PO
PRIMENA NA GEODEZIJATA VO
IN@ENERSTVOTO

Skopje, 11.14/01.15 Nemawa Nini], 242

 rr AAEJKEH <l>AKYJITET CKOITJE - II QMKJIYC CTY,llHH ITO rEO,L(E3MJA
ITPE,L(MET: Ilpnsreaa na reonesujara BO UHmeHepCTBOTO

3APA lJA 1. Co rrpoexror na perynanaja aa enaa nacenoa npenaaneao e axpcrysaa,e BO

nne HHBoa na ,n;Be co06paKajHHU;H co )KeJIe3HWIKa npyra. ,D;BeTe cooepaxajaaua ce
cnojynaar BO TOqKa 20, xoj a MCToBpeMeHonpeTcTaBYBa M 'rexre aa npBaTa KpMBMHaco
pagMyc og 164.00+Kl100 MeTpM. Panayccr aa KpHBHHaTa aa BTopaTa cooripaxajnana
M3HecYBa1l0.00+K1100 MeTpM. Enaara cooopaxajaaua e ge¢HHHpaHa co npaseuor 20 - 5,
nonexa sropara coofipaxajaana MMHyBaHM3TO'IKaTa 10. )KeJIe3HM'IKaTa npyra MI1HyBa
aa MOCTBOKpMBMHaco panayc on 255.00+Kl100 MeTpM,p;eq:mHMpaHco xerapa CTOJI60BM
OJ, SI, 82 11O2. CToJI60BI1Te 8], 1182 ce aaoraar BOnpecex na ocxare O,lJ;coo6paKajHI1I.J;I1Te
H npyrara. Ilpyrara e ,lJ;ecpMHHpaHa
co npamrare 3 - 4, H 1 - 2. Pacrojanaero noxrefy
xpajor na TpeTaTa KpHBMHa H CTOJInOTO2 H3HecYBa20.00 MeTpH, nonexa uerrrapor na
CTOJI60T0, ce nOKJIOnYBaco nOqeTOKOTrra 'rpe'ra'ra KpHBHHa.

I1oTpe6HO e ,lJ;ace OIIpe,lJ;eJIM

CJIe,n;HOTO:
1. Koopnaaa-rsrre na rJIaBHHTe TOqKMna KPHBHHHTe.
2. Koop~HHaTHTe na nerrrpa-r-e na CTOJIOOBHTe
KaKO H nortarorra aa HHBHOofierrexcyaaa,e
Jf
no nOJIapHaMeTo,n;a.
3. Ho't'peoua't'El
TOqHOCTana ro-norre
1'()JIIIOC"F 38 o6eJIe}l{YE~UI.e na u;eHTpHTe na CTOJI60BHTe e
og OCHOBHaTaMpe)Ka e ap=5mm•
6poF2cm.
Co IIpHMeHa na npI1HI.J;HIIOT
na
{It:;;V;
J)1:>'3.~eJ;K>

~J"Gr
O:;-(lJ>

e,n;HaKBHBJIHjaHHja nOTpe6HO e na ce orrpenerm BJIHjaHHeTo na noenaanre H3BOPHaa

rpeurxa npH OOeJIe)KYBaI:he
na crorreoaare.
4. Tlocrre oOeJIe)KYBaI:heTO na CTOJIOOBHTeH3BpIlIeHo e KOHTPOJIHO Mepelhe na
oOeJIe)KeHHTenerrrpa 0,lJ;CTOJIOOBMTe,H HCTHTe ce H3paBHaTM co llITO ce .uOOl1eHI1
HMBHHTeKoopp;MHaTM. IIoTpe6Ho e .ua ce TeCTHpa COrJIaCHOCTana OOeJIe)KeHHTe11
npoeKTHpaHHTe nOJIO)K6Hna CTOJI6oBHTe.

K - 6poj na HH,n;eKC

I'
JI,AJI,EHl1 nOJI,ATOI..£H:
, -(_
TOqKa Y(m) X(m) TO'IKa Y (m) X(m)
1 14938.59 11 413.38 0, 14647.30 11167.65 \
2 14836.98 11 379.33 S, 14671.85 11 246.00
3 14613.42 10930.95 S2 14740.42 11 330.55
4 14640.54 11120.55 02 14835.78 11378.97
5 14566.27 11353.74
10 14692.94 11382.65 CTo=4.0 (apriori)
20 14755.22 11160.90 a 0= 4.5 6( a posteriori) [:-18
30 14753.13 11 025.63
 YOI XOI YS1 XSI YS2 XS2 Y02 X02
1.4968700 0.0645497 0.2615700 -0.1688840 .0.5438090 -0.3542070 -0.6096380 -0.1972720
0.0645497 1.8396200 -0.3165410 -0.5794400 .0.4349980 0.3590480 -0.0264537 0.0509303
0.2615700 -0.3165410 1.6882000 -0.0787703 .0.5182360 -0.0442164 -0.5528210 -0.1779410
-0.1688840 -0.5794400 -0.0787703 0.8097400 .0.4769590 -0.0484288 -0.3060490 -0.1315020
-0.5438090 -0.4349980 -0.5182360 -0.4769590 3.5;382500 0.7513410 0.9693770 0.2026930
-0.3542070 0.3590480 -0.0442164 -0.0484288 0.7513410 2.2912800 -0.2391430 -2.1016600
-0.6096380 -0.0264537 -0.5528210 -0.3060490 0.9693770 -0.2391430 3.5258100 0.4119720
-0.1972720 0.0509303 -0.1779410 -0.1315020 0.2026930 -2.1016600 0.4119720 2.5292500

..(,..--
,
I r-'
I
I
I
I
I
I
I
\ I
~ I
\ '\~2)(Tj)
\ I
I'
I \r-- '
\1
~4 I
\
I
I
I
I

..
I

Cxonje, 10.11.2014ro~.

,
 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 1)
Во оваа задача потребно е да се определат координатите на главните точки од
кривините од двете сообраќајници и железничката пруга, координатите на центрите на
столбовите на железничкиот мост, како и податоци за нивно обележување по поларна метода.
По принципот на еднакви влијанија, потребно е да се одреди точноста, односно влијанието на
секој извор на грешка поединечно при обележувањето на столбовите.
Имено, со проектот за регулација на
една населба предвидено е вкрстување на
две сообраќајници со железничка пруга во
две нивоа. Двете сообраќајници се
спојуваат во точка 20, која истовремено
претставува и теме на првата кривина со
радиус од 166,42 метри. Радиусот на
кривината на втората сообраќајница
изнасува 112,42 метри. Првата
сообраќајница е дефинирана со правецот
низ точките 20 - 5, а втората сообраќајница
е дефинирана со правецот низ точката 10.
Двете сообраќајници се меѓусебно
паралелни.
Железничката пруга минува на мост со
кривина со радиус од 257,42 метри. Мостот
е дефиниран со правците низ точките 3 - 4
и 1 - 2. Мостот е дефиниран со четири
столбови - О1, S1, S2 и О2. Столбовите S1 и S2 се
наоѓаат во пресек на оските на сообраќајниците и пругата, додека центарот на столбот О1 се
поклопува со почетокот на третата кривина, а столбот О2 е дефиниран со растојание од 20,00
метри од крајот на третата кривина.
Дозволеното отстапување (Δpol) на центрите на столбовите изнесува ±2 центиметри, а точноста
на точките од основната мрежа (σp) е ±5 милиметри. Покрај нив, дефинирани се и точноста на
центрирање на сигналот (σls) која изнесува ±3 милиметри, точноста од центрирање на
инструментот (σi) која изнесува ±2 милиметри, како и стандардот на обележена точка (σОС) кој
изнесува ±2 милиметри.

Во задачата се дадени координати на точките од мрежата развиена за оваа намена,

претставени во долната табела.

Точка Y [m] X [m]

1 14 938,59 11 413,38
2 836,98 379,33
3 613,42 10 930,95
4 640,54 11 120,55
5 566,27 353,74
10 692,94 382,65
20 755,22 160,90
30 753,13 025,63

1-1
 1. Пресметување на координати на темињата на втората и третата кривина

За одредување на координатите на темињата на втората и третата кривина, односно Т2

и Т3, пресметани се насочни агли и должини помеѓу точките од мрежата, а дадени во долната
табела. Насочниот агол е агол во насока од лево кон десно кој го ориентира правецот во однос на
север во просторот. Се одредува преку аголот ω кој се одредува како тангенсен сооднос на
координатните разлики меѓу две точки по двете оски, чија вредност се зголемува за 0 о, 90о, 180о
или 270о, во зависност од тоа во кој квадрант се наоѓа истиот. Што се однесува до должината
помеѓу точките, истата се одредува преку Питагорината теорема за правоаглоен триаголник,
преку координатните разлики меѓу точките.

Од - До Насочен агол Должина

20-5 315о 35' 01,5" 269,980 м
о
20-30 180 53' 06,7" 135,286 м
10-20 164о 18' 44,1" 230,330 м
2-4 217о 12' 07,7" 324,893 м
1-2 251о 28' 25,5" 107,163 м
3-4 8о 08' 24,9" 191,530 м
Координатите на темињата се пресметани преку пресек на правци по методот на
пресек-напред. Најпвин, потребно е да се одредат ориентациите на пресечните правци кон
темињата од дадените, односно познати точки. За таа цел, пресметани се непознатите
елементи во триаголниците Δ 10,20,Т2 и Δ 4,Т3,2, применувајќи ги добро познатите теореми за
тригонометриските функции за решавање на триаголник.

1-2
 o Δ 10,20,Т2

Во овој триаголник дадени се сите три агли како разлика на насочни агли и должината помеѓу
познатите точки:
D  230,330m
1  1020  520  28o 43'42,6"

20   20  360   1  3   134 41'54,8"

2  30 5 o o

3  360o   1020  30

20
  16o34'22,6"
Непознатите елементи се пресметани преку синусната теорема:
a b c
= = = m  m  324,035м 
sinα sinβ sinγ
 d1  m  sin 1  155,751m
d 2  m  sin 3  92, 426m

o Δ 4,Т3,2

Во овој триаголник дадени се сите три агли како разлика на насочни агли и должината помеѓу
познатите точки:
D  324,893m
1   42  34  29o 03'42,8"
 2  34  12  360o   1   3   116o 39'59, 4"

3  12   24  34o16'17,8"
Непознатите елементи се пресметани преку синусната теорема:
a b c
= = = m  m  363,564м 
sinα sinβ sinγ
 d1  m  sin 1  176,603m
d 2  m  sin 3  204,729m

Од добиените барани елементи од триаголниците, односно преку добиените агли во

триаголниците во темињата во познатите точки и насочните агли, добиени се ориентираните
правци кон темињата Т2 и Т3:

Δ10,20,Т2 :
1  1020  180o  3   0o 53'06,7"  30
20

2  1020  1  135o 35'01,5"  520

Δ 4,Т3,2 :
1   24  3  251o 28'25,5"  12
2   42  1  8o 08'24,9"  34

И на крај, пресметаните координати за темињата Т2 и Т3 по метод на пресек-напред

изнесуваат:

YТ2 = 14 757,626 m YТ3 = 14 669,529 m

XТ2 = 11 316,632 m XТ3 = 11 323,216 m

1-3
 Оттука, пресметани се должините помеѓу темињата на двете кривини и блиските точки
од мрежата кои се во правците:
D10T 2  92, 426m
DT202  155,751m
и се исти со оние должини (непознати елементи) во двата триаголници.
4  204,729m
DT3

2  176,603m
DT3

2. Пресметување на главни елементи на кривините

Бидејќи се работи за сообраќајници и мост со чисти кривини, главните елементи на

кривините - аголот на скршнување, тангентата, бисектрисата и должината на кривината се
пресметани преку формулите кои се однесуваат за чиста кружна кривина:

 α 
α = νij - νmn b = R   sec - 1 
 2 
α
Tg = R  tg Rπα
2 DK =
180 o

o Агол на скршнување

1   2  30
20 -  5  45 18'05, 2"
20 o

3  180o -  34 - 12   180o  116o 39'59, 4"  63o 20'00,6"

o Тангента, бисектриса и должина на кривина

Кривина 1 Кривина 2 Кривина 3

  
Tg1  R1  tg 1  69, 447m Tg 2  R 2  tg 2  46,913m Tg 3  R 3  tg 3  158,779m
2 2 2
        
b1  R 1   sec 1 -1  13,909m b 2  R 2   sec 2 -1  9,396m b3  R 3   sec 3 -1  45,030m
 2   2   2 
R11 R 2  2 R 3 3
D K1   131,581m DK 2   88,886m D K3   284,546m
180o 180o 180o

1-4
 3. Пресметување на координати на главните точки на кривините

КРИВИНА 1 во теме Т1:

Y  YT1  Tg1  sin  520  14755, 22  48,604  14706,616m

ПК1 
X  X T1  Tg1  cos  520  11160,90  49,604  11210,504m
контрола :

Y  Y5   D520  Tg1   sin  520  14566, 27  140,346  14706,616m

ПК1 
X  X 5   D520  Tg1   cos  520  11353,74  143, 236  11210,504m

Y  YT1  Tg1  sin  30

20  14755, 22  1,073  14754,147m
КК1 
X  X T1  Tg1  cos  30
20  11160,90  69, 439  11091, 461m

контрола :

Y  Y30   D30
20  Tg1   sin  30  14753,13  1,017  14754,147m
20

КК1 
X  X 30   D30
20  Tg1   cos  30  11025,63  65,831  11091, 461m
20

пресметување на координати на центарот на кривината/кружницата:

  o 1  
Y  YT1   R 1  B1   sin  30
20   90    14755, 22  167, 477  14587,747m
  2  
C1 
  o 1  
X  X T1   R 1  B1   cos  30
20   90    11160,90  66,868  11094,032m
  2  

1-5
   o 1  
Y  YT1  B1  sin  30
20   90    14755, 22  12,917  14742,303m
  2  
СК1 
  o 1  
X  X T1  B1  cos  30
20   90    11160,90  5,158  11155,742m
  2  
контрола (центар на кривина/кружница) :

Y  YC1  R1  sin  CT  14587,747  154,556  14742,303m

1

СК1 
1

X  X C1  R1  cos   11094,032  61,710  11155,742m

T1
C1

КРИВИНА 2 во теме Т2:

Y  YT 2  Tg 2  sin 10T  14757,626  32,833  14724,793m

ПК 2 
2

X  X T 2  Tg 2  cos   11316,632  33,509  11350,141m

10
T2

контрола :

Y  Y10   D10T 2  Tg 2   sin 10T  14692,94  31,853  14724,793m

2

ПК 2 
X  X10   D10T 2  Tg 2   cos 10T  11382,65  32,509  11350,141m
2

Y  YT 2  Tg 2  sin  T202  14757,626  0,725  14756,901m

КК 2 
X  X T 2  Tg 2  cos  T202  11316,632  46,907  11269,725m
контрола :

Y  Y20   DT202  Tg 2   sin  T202  14755, 22  1,681  14756,901m

КК 2 
X  X 20   DT202  Tg 2   cos  T202  11160, 90  108,825  11269,725m

пресметување на координати на центарот на кривината / кружницата :

   
Y  YT 2   R 2  B2   sin  T202   90o  2    14757,626  113,132  14644, 494m
  2 
C2 
   
X  X T 2   R 2  B2   cos  T202   90o  2    11316,632  45,170  11271, 462m
  2 

   
Y  YT 2  B2  sin 10T 2   90o  2    14757,626  8,726  14748,900m
  2 
СК 2 
   
X  X T 2  B2  cos 10T 2   90o  2    11316,632  3, 484  11313,148m
  2 
контрола (центар на кривина / кружница) :

Y  YC2  R 2  sin  CT  14644, 494  104, 405  14748,899m

2

СК 2 
2

X  X C2  R 2  cos  T2
C2  11271, 462  41,686  11313,148m

1-6
 КРИВИНА 3 во теме Т3:

Y  YT3  Tg 3  sin  T4  14669,529  22, 483  14647,046m

ПК 3 
3

X  X T3  Tg 3  cos  T4  11323, 216  157,179  11166,037m

3

контрола :

Y  Y4   D T3
4  Tg 3   sin  4  14640,54  6,506  14647,046m
T 3

ПК 3 
X  X 4   D T3
4  Tg 3   cos  4  11120,55  45, 487  11166,0 370m
T 3

Y  YT3  Tg 3  sin  T3
2
 14669,529  150,551  14820,080m
КК 3 
X  X T3  Tg 3  cos  T3
2
 11323, 216  50, 450  11373,666m
контрола :

Y  Y2   D T3
2
 Tg 3   sin  T3
2  14836,98  16,900  14820,080m
КК 3 
X  X 2   D T3
2
 Tg 3   cos  T3
2  11379,33  5,663  113 73,667m

пресметување на координати на центарот на кривината / кружницата :

 2  o 3  
Y  YT3   R 3  B3   sin  T3   90    14669,529  232,344  14901,873m
  2  
C3 
 2  o 3  
X  X T3   R 3  B3   cos  T3   90    11323, 216  193,630  11129,586m
  2  

4. Пресметување на координати на центрите на столбовите

o ЦЕНТАР О1:

Y  14647,046m
ПК3  О1 
X  11166,037m

o ЦЕНТАР О2:

Координатите на оваа точка се

пресметуваат по принцип на точка во
правец.

Y  YKK  DOKK  sin  KK

2 2
 14820,080  18,964  14839,044m
O2 
3 3 3

X  X KK  D
3
O2
KK 3  cos  2
KK 3  11373,666  6,355  11380,021m

1-7
Контрола 1:

 2KK   T3
2  1  251 28'25,5"
3
2 o

D 2
KK 3  17,824m

DOKK  20,00m
2
3


d O2  DOKK  D KK
2 2
 2,176m
2
3 3

Y  Y2  d O2  sin 12  14836,98  2,063  14839,043m

2

O2 
X  X 2  d O2  cos 12  11379,33  0,691  11380,021m
2

Контрола 2:

Y   X 
2 2
DOKK  2
3 O2  YKK 3 O2  XKK 3
 20,000m

o ЦЕНТАР S1:

Координатите на оваа точка се пресметуваат по принцип на итерација, односно претпоставка

во однос на тоа дали точката се наоѓа во пресек на права со кружница или во пресек на две
кружници, а е резултат на недоволно зададени податоци. Како одлучувачки фактор за тоа дали
точката се наоѓа во пресек на две кружници или права со кружница е соодносот помеѓу
растојанието меѓу центарот на столбот и точката 20 (како броител) и тангентата на првата
кривина (како именител). Ако соодносот е поголем од 1, тогаш се работи за пресек на права со
кружница, а ако е помал од 1, тогаш се работи за пресек на две кружници. Соодносот не треба
да биде многу голема бројка, нити пак многу мала, бидејќи во тој случај, важи обратното.

► 1-ва итерација: пресек на права со кружница

1-8
 Δ 20,С3,Ѕ1

S20   520  315o 35'01,5"

1

 C3
20  102 03'11,0"
o

20  149,959m
DC3
DSC3  R 3  257, 42m
1

  360o    520   C3
20   360  213 31'50,5"  146 28'09,5"
o o o

имајќи го аголот спроти позната должина, применуваме синусна теорема за одредување на

останатите елементи во триаголникот:
DS1
C3
 m  466,017m
sin 
 D 20 
  arcsin  C3   18o 46'16,1"
 m 
  180o        14o 45'34, 4"

20  m  sin   118,724m
DS1

S1
C3   C3    296 48'45, 4"
20 o

Y  YC3  R 3  sin S1

C3  14901,873  229,744  14672,129m
S1 
X  X C2  R 3  cos S1
C3  11129,586  116,115  11245,701m

контрола на услов за пресек на права со кружница:

20
DS1  Tg1  118,724  69, 447

Поради задоволување на овој услов, постапката прекинува во прва итерација - пресек на права
со кружница.

o ЦЕНТАР S2:

Координатите на оваа точка се пресметуваат по принцип на итерација, односно претпоставка

во однос на тоа дали точката се наоѓа во пресек на права со кружница или во пресек на две
кружници, а е резултат на недоволно зададени податоци. Како одлучувачки фактор за тоа дали
точката се наоѓа во пресек на две кружници или права со кружница е соодносот помеѓу
растојанието меѓу центарот на столбот и точката Т2 (како броител) и тангентата на втората
кривина (како именител). Ако соодносот е поголем од 1, тогаш се работи за пресек на права со
кружница, а ако е помал од 1, тогаш се работи за пресек на две кружници. Соодносот не треба
да биде многу голема бројка, нити пак многу мала, бидејќи во тој случај, важи обратното.

1-9
 ► 1-ва итерација: пресек на права со кружница

Δ Т2,С3,Ѕ2

10T 2   520  315o 35'01,5"

 C3
T 2  142 21'40,1"
o

T 2  236, 206m
DC3
C3
DS2  R 3  257, 42m

  10T 2   TC32  173o13'21, 4"

имајќи го аголот спроти позната должина, применуваме синусна теорема за одредување на
останатите елементи во триаголникот:
R3
 m  2181,302m
sin 
 DT 2  o
  arcsin  C3   6 12'59,6"
 m 
  180o        0o 33'39"

T 2  m  sin   1223,347m
DS2

контрола на услов за пресек на права со кружница:

T2
DS2  Tg 2  1223,347  46,713

1-10
Поради големата разлика, постапката продолжува во втора итерација - пресек на две кружници
или лачен пресек.

► 2-ра итерација: пресек на две кружници - лачен пресек

 C3
C2  118 51'54,1"
o

C2  293,892m
DC3
R 2  112, 42m
R 3  257, 42m

p  q  DC3
C2
p  q  D C3
C2
p  D C3
C2  q | q  D C2  p
C3

 2   
h  R 2  q  R 3  p R 2  q  R 3  p R 3  R 2  p  q
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

  DC3
C2   2D C2  q  q q    DC2   2DC2C3  p  p2 p2  R 32  R 22 
2 2
C3 2 2
 R 32  R 22  C3

 R 32  R 22   DC2   2DC2C3  q   R 32  R 22   DC2   2DC2C3  p 

C3 2 C3 2

  DC3
C2   R 2  R 3  2D C2  q   R 32  R 22   DC2   2DC2C3  q 
2 2 2 C3 C3 2

D  C3 2
R 32  R 22   DC2 
2
 R 22  R 32 C3

q p
C2

2DC3
C2 2DC3
C2

32745,707664 139999,307664
q  55,710m p  238,182m
587,784 587,784

1-11
контрола 1:
p  q  DC3
C2  293,892m  293,892m

контрола 2:

h  R 22  q 2  R 32  p 2  97,645m  97,644m

C2  h  sin   C2  90   14644, 494  48,789  47,138  14740, 421m

Y  YC2  q  sin  C3 C3 o

S2 
C2  h  cos   C2  90   11271, 462  26,894  85,513  11330,081m
X  X C2  q  cos  C3 C3 o

контрола :

Y  YC3  p  sin  C3
C2
 h  sin   C3
C2
 270o   14901,873  208,590  47,138  14740, 421m
S2 
X  X C3  p  cos  C3
C2
 h  cos   C3
C2
 270o   11129,586  114,982  85,513  11330,081m

5. Пресметување на елементи за обележување на центрите на столбовите по поларна

метода

Елементи за поларно обележување се

поларниот агол кој се добива како разлика од
насочните агли, односно правци меѓу кои е
аголот и радиус-вектор кој претставува
растојание од станичната точка до точката на
набљудување, односно обележување. За
обележување на точки, меѓу нив мора да имаме
и точки од геодетската основа, кои служат за
контрола на обележување.

 Обележување на точка О2:

 Од точка 1 со ориентација кон точка 10:

1O2  12  251o 28'25,5" D1O2  104,988m


10
1  262 52'10,3"
o
1  247,565m
D10
   10
1  1
O2
 11o 23'44,8" и D1O2  104,988m

 Од точка 10 со ориентација кон точка 1:

10O2  91o 01'51, 2" D10O2  146,127m


110  82o 52'10,3" 1  247,565m
D10
   10O2  10
1
 8o 09'40,9" и D10O2  146,127m

1-12
  Обележување на точка О1:

 Од точка 4 со ориентација кон точка 5:

54  342o 20'00,8" D54  244,732m


 O1
4  8 08'23,3"
o
4  45,95m
DO1

   360o   54   O1
4   25 48'22,5"
o
4  45,95m
и DO1

 Од точка 4 со ориентација кон точка 20:

 20
4  70 36'56,3"
o
4  121,571m
D 20

 O1
4  8 08'23,3"
o
4  45,95m
DO1
    20
4   4  62 28'33"
O1 o
4  45,95m
и DO1

 Од точка 20 со ориентација кон точка 4:

 420  250o 36'56,3" D20

4  121,571m

 O1
20  272 43'07,8" 20  108, 296m
DO1
o

    O1
20   20  22 06'11,5"
4 o
20  108, 296m
и DO1

 Обележување на точка Ѕ1:

 Од точка 20 со ориентација кон точка 30:

30
20  180 53'06,7"
o
20  135, 286m
D30

S1
20  315 35'00,8"
o
20  118,724m
DS1
   S1
20   20  134 41'54,1"
30 o
20  118,724m
и DS1

 Од точка 5 со ориентација кон точка 10:

10
5  77 08'36,8"
o
5  129,927m
D10

S1
5  135 35'02,1"
o
5  151, 257m
DS1
   S1
5   5  58 26'25,3"
10 o
5  151, 257m
и DS1

 Од точка 10 со ориентација кон точка 5:

10
5
 257o 08'36,8" D10
5  129,927m

10
S1
 188o 38'26, 4" D10
S1
 138,521m
   10
S1
 10
5
 68o 30'10, 4" и D10
S1
 138,521m

 Обележување на точка Ѕ2:

 Од точка 2 со ориентација кон точка 10:

102  271o19'13, 4" D102  144,078m


S2
2  242 58'35,7"
o
2  108,393m
DS2
   S2
2   2  28 20'37,7"
10 o
2  108,393m
и DS2

1-13
  Од точка 10 со ориентација кон точка 2:

102  91o19'13, 4" D102  144,078m


10
S2
 137o 54'40,5" D10
S2
 70,837m
   10
S2
 102  46o 35'27,1" и DS2
2  70,837m

6. Пресметување на потребна точност (стандардна грешка) за обележување на

столбовите

Во пракса, потребната точност се зема како 1/2 или 1/3 од дозволеното отстапување,
или:
Δ Δ
σP =
| σP =
2 3
Во нашиот случај, ќе земеме да потребната точност биде 1/2 од дефинираното дозволено
отстапување:

20
P   10mm
2

По принципот на еднакви влијанија, овие 10 милиметри треба да се распределат на мерените

големини - аголот и должината.

Стандардната грешка на облежана точка по која било точка е во зависност од

стандардната положбена грешка на точките од мрежата, стандардот на методата за
обележување, стандардот од центрирањето на инструментот, стандардот од центрирањето на
сигналот и од стандардот од означувањето на центарот на обележената точка, или општ израз:

σ P.OBT = σ P.DT
2
+σ P.MOB
2
+σi2 +σls2 +σOC
2

каде елементите во изразот ги имаат следниве значења:

σ P.DT - стандардна положбена грешка на точките од геодетската основа :

σ P.DT = σ x2 + σ y2 ;

σ i - стандардна грешка на центрирање на инструмент;

σ ls - стандардна грешка на центрирање на сигнал;
σ OC - стандардна грешка на означување на центарот на обележана точка;
σ P.MOB - стандардна положбена грешка на методата на обележување :
2
 d 
σ P.PM =    σα + σd
2 2
ПОЛАРНА МЕТОДА :
 ρ" 

Од горенаведените елементи, положбениот стандард на точките од геодетската основа

изнесува ±5мм, стандардната грешка на центрирање на сигналот изнесува ±3мм, стандардната
грешка на центрирањето на инструментот изнесува ±2мм и стандардната грешка за
означување на центарот на точката изнесува ±2мм. Елементите (стандардот на обележан агол
и обележана должина) во изразот за одредување на стандардот на методот на обележување се
пресметуваат според изразите:

1-14
 2
1  ρ" 1
σα =  A  
 σd =  A
2 d 2
  [mm]
во кои коефициентот А, претставува претходна оцена на точност, зависи од горенаведените
стандарди, со исклучок на стандардот на методот на обележување и проектираната положбена
точност, а се пресметува според општиот израз:

A = σ P2   σ P.DT
2
+ σ i2 +l  σ ls2 + σ OC
2
 , каде l е бројот на центрирања на летвата, односно сигналот
и обично истата изнесува 2, бидејќи имаме едно центрирање во ориентациона точка и едно
центрирање во точката која се обележува.

Па така, во нашиот случај претходната оцена на точност за точка обележана по поларна метода
изнесува:

A  102 -  52  22  2  32  22   100  51  49mm

Имајќи ја претходната точност, заменета во изразот за пресметување на стандардот од
одмерување на растојанието, ќе го добиеме стандардот за обележување на растојанието,
односно одмерувањето, кој важи за обележување од било која соодветна точка од
дефинираната мрежа во задачава:

1
d2   49  d  24,5  4,95mm
2
Што се однесува до стандардната грешка на обележан агол, од изразот може да се види дека
исиот не зависи од поларниот аголот, туку од оддалеченоста на станичната точка и точката
која се обележува.

 СТОЛБ О1:

2
1  206265 
  4    49     493,68068  22, 2"
2  45950 
2
1  206265 
 20   49     88,87760  9, 4"
2  108296 
 СТОЛБ О2:

2
1  206265 
1   49     94,56661  9,7"
2  104988 
2
1  206265 
10   49     48,81533  7,0"
2  146127 
 СТОЛБ Ѕ1:

2
1  206265 
   5   49     45,56026  6,7"
2  151257 
2
1  206265 
10   49     54,32327  7,4"
2  138521 
2
1  206265 
 20   49     73,95033  8,6"
2  118724 

1-15
  СТОЛБ Ѕ2:

2
1  206265 
  2    49     88,71803  9, 4"
2  108393 
2
1  206265 
10   49     207,72886  14, 4"
2  70837 
Од пресметаните стандардни грешки на обележан агол и должина, може да се воочи
дека стандардот на обележаното растојание зависи исклучиво од претходната оцена на
точност, а точноста на обележан агол расте правопропорционално со оддалеченоста меѓу
станичната и точката за обележување. Односно колку е поголема оддалеченоста, потребна е
опрема, односно инструмент кој ќе обезбеди попрецизно обележување на аголот.
Ако овие пресметани стандарди ги замениме во изразот за пресметување на стандардна
точност на методата за обележување (по поларна метода), за секоја станична точка, добиваме:

 СТОЛБ О1:

2
 45950 
P.PM  4     22, 2  4,95  48,96078  7,0mm
2 2

 206265 
2
 108296 
P.PM  20     9, 4  4,95  48,85982  7,0mm
2 2

 206265 
 СТОЛБ О2:

2
 104988 
P.PM 1     9,7  4,95  48,87902  7,0mm
2 2

 206265 
2
 146127 
P.PM 10     7,0  4,95  49,09518  7,0mm
2 2

 206265 
 СТОЛБ Ѕ1:

2
 151257 
P.PM 5     6,7  4,95  48,64207  7,0mm
2 2

 206265 
2
 138521 
P.PM 10     7, 4  4,95  49,19947  7,0mm
2 2

 206265 
2
 118724 
P.PM  20      8,6  4,95  49,00570  7,0mm
2 2

 206265 
 СТОЛБ Ѕ2:

2
 108393 
P.PM  2     9, 4  4,95  48,90347  7,0mm
2 2

 206265 
2
 70837 
P.PM 10    14, 4  4,95  48,958995  7,0mm
2 2

 206265 
И, на крај од оваа точка, врз основа на горепресметаните вредности за елементите, а
имајќи во предвид дека стандардната грешка на обележена точка по поларна метода е иста од
било која дефинирана станична точка, следува дека пресметаната положбената точност на
столбовите изнесува:
P.OBT  52  72  22  32  22  91  9,5mm

1-16
rpA,l:t;ElKEH <l>AKYJITET CKOllJE - II D;HKJIYC CTY)l;HH no rEo,a:E3HJA
llPE,LI;MET: Ifpmrena na reoaesujara BO HmKeHepCTBOTO
3a,aaQa 2. 3apa)1,H pexoncrpykunja na <pa6pHYKH OI,IaK nOTpe6HO e )1,ace onpezienar aerosara BHCI1Ha
H nonyrrpe-nnrx.
Bo sanasara ce 6apa:
1. Bp3 fiasa na MepeHHTe nO)1,aToUH)1,a)1,eHHBO Ta6eJIa 6.1, KaKO 11 aa COOTBeTmlTe uprexca, na ce
orrpenena nOJIynpeLJ.HHKOTH BHCHHaTana OI)aKOT;
2. ,[(a ce onpenenar CTaH)1,ap)1,HHTerpeunca co KOI1 ce onpenenena nonynpe-maxcr 11 BI1CI1HaTa aa
ouaxor;
,[(a)1,eHI1nO)1,aTOl(I1:

Ta6eJIa 6.1
TOYKa Y[m] X[mJ AroJI [ 0 ] [ ,] ["]
A 3946.66 533.63 al 60 23 42
B 3 857.92 469.98 a2 59 42 20

PI 62 26 29
sa=±3" P2 61 44 18
sx=sy=5mm . 'Y1 14 23 46

'Y2 4 47 17

CJIHJCa.6.2

Cnnxa 6.1

Cxonje, 24.11.20 14ro)1,.

 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 2)
Во оваа задача потребно е да се определат полупречникот и висината на оџакот, заради
негова реконструкција, како и стандардните грешки со кои се одредени овие два барани
елементи.

За таа цел, извршени се теренски мерења од станичните точки А и В. Извршени се

аголни мерења - хпоризонтални и вертикални агли, претставено на горната слика. Во задачата
се дадени координати на точките поставени за оваа намена, како и вредностите на мерените
аголни големини, претставени во долната табела. Стандардната грешка на мерен агол изнесува
σα = ±3“, а стандардната грешка на линеарните големини, односно дадените координати
изнесува σX,Y = ±5 mm.

Точка Y [m] X [m] Агол [о] ['] [“]

Α 3970,86 557,83 α1 60 27 44
Β 3882,12 494,18 α2 59 46 22
β1 62 30 31
β2 61 48 20
γ1 14 27 48
γ2 4 51 19

2-1
 1. Пресметување на координати на центарот на оџакот

Координатите на центарот на оџакот се пресметани по метод на пресек на правци -

преку методот на пресек-напред или преку методот на лачен пресек од поставените познати
точки. Од дадените точки пресметан е насочниот агол и должината, даден во долната табела.

Од - До Насочен агол Должина

А-В 234о 20' 58,2" 109,207 м

Најпвин, потребно е да се одредат ориентациите на пресечните правци кон центарот од

дадените, односно познати точки, односно рстојанието до центарот од дадените точки. За таа
цел, пресметани се непознатите елементи во триаголникот Δ А,В,С, применувајќи ги добро
познатите теореми за тригонометриските функции за решавање на триаголник.

o Δ А,В,С

Во овој триаголник дадени се два агли добиени како аритметичка средина од мерените правци
и должината помеѓу познатите точки:
D  109, 207m
1   2
  60o 07 '03"
2
1  2
  62o 09'25,5"
2
  180o        57 o 43'31,5"
Непознатите елементи се пресметани преку
синусната теорема:
a b c DBA
= = =m  m  129,1628м 
sinα sinβ sinγ sin 
 d1  m  sin   114, 210m
d 2  m  sin   111,990m

Од добиените барани елементи во триаголникот, односно преку добиените агли во темињата

во познатите точки и насочните агли, добиени се ориентираните правци кон центарот на
оџакот:
1   BA    294o 28'01, 2"
2   AB    172o11'32,7"
И на крај, пресметаните координати за центарот на оџакот по метод на пресек-напред,
како и по метод на лачен пресек изнесуваат:

YС = 3866,906 m

XС = 605,132 m

2-2
 2. Пресметување на радиус на оџакот

Радиусот на оџакот ќе го одредиме преку правоаголните триаголници прикажани долу

на сликата, во кои како дадени елементи се аголот спроти радиусот, добиен како разлика на
правци, должината до центарот и секако правиот агол.

  1    0o 20'41"
  1    0o 21'05,5"
d1  114, 210m
d 2  111,990m

o Δ А,С,С' (синусна теорема):

d1 d
m  1  d1  114, 210m
sin  1
r  m  sin   0,687m

o Δ А,С,С“ (синусна теорема):

d2 d
m  2  d 2  111,990m
sin  1
r  m  sin   0,687m

Од пресметките следува дека радиусот изнесува 0,687 метри, односно пречникот

изнесува 1,374 метри.

3. Пресметување на висина на оџакот

2-3
 Имајќи во предвид дека се мерени вертикалните агли од дното до врвот на оџакот од
точка А, и тоа дека се одредени, односно дадени хоризонталното растојание од станичната
точка до центарот на оџакот, односно до надворешната страна на оџакот, висината на оџакот
ќе се одреди преку парцијалните висини во оформените два правоаголни триаголници, чија
заедничка страна е хоризонталната визура од дурбинот на инструментот. Овие висини ќе се
пресметаат преку примена на тангенсната теорема за правоаголен триаголник.

hi
tgγi = и тоа дека d1  r  113,523м 
d1 - r
 hi = tgγi   d1 - r  

h1  29, 281m 
 
h 2  9,643m 
H  h1  h 2  29, 281  9,643  38,924m

Од пресметките следува дека висината на оџакот изнесува 38,92 метри.

2-4
 4. Определување на средни грешки на пресметаните барани големини

 Определување на стандардна грешка на должината помеѓу Аи В:

D  YB  YA    X B  X A  
2 2

2 2 2 2
 D   D   D   D 
 D 2
   Y  
2
  Y  
2
  X  
2
  X
2

 YB   YA   X B   X A 
B A B A

 Y   Y   Y  5mm 
 B A

X   X   X  5mm
B A 

 D 1
  YB  YA    1
 2  YB  YA  
YB  YA 
'

 Y   0,8125853 
2

2  YB  YA    X B  X A  2D D
2 2
 B

 
 D  1
  YB  YA    1 Y  YA
 2  YB  YA    B  0,8125853  
2 '

 YA 2 Y  Y  X  X
 B A  B A 2D D
2 2
 
 
 D  1
  XB  XA    1
 2  XB  XA   B
X  XA
'
 0,5828381 
2

 X B 2 Y  Y 2  X  X 2 
  B A  B A 2D D

 D 
1
  XB  XA    1
 2  XB  XA   
XB  XA
'
  0,5828381 
2

 X A 2  YB  YA 2   X B  X A 2 2D D 
 
  D 2  49,99975603 

 D  49,99975603  7,1mm

 Определување на стандардна грешка на аглите α и β, добиени од мерените агли:

  2   2
 1 ,  1 
2 2
   
2
  
2

   
2
    
2
  
2

 
 1 
 2
1 2

 2 2

 2      

       
2
    
2

  1    2 
1 2

       3" 
 1 2

      3"
1 2 

  1  2   2  1  2   2' 
'
   2  1 2
'

  1
 1  2 
  1  2
'
  4

4
1
 1   0,50
2


 
1  2   2  1  2   2'
'
   1  2 ' 1 2 
 
 2  2 
  1  2 '   4

4
1
 1   0,50
2
 

 
 1   2   2   1   2   2'
'
   1   2 ' 1 2 


   1   2
'
   
1
 1   0,50 
 1  2  4 4 2 
 
 1   2   2   1   2   2'
'
    1   2    '   1 2
'

   2  1 2   
1
 1   0,50 

 2 4 4 2 
  2  0,502  32  0,50 2  32   2  4,5
  2   2       4,5  2,1"
  0,50  3  0,50  3    4,5
2 2 2 2

2-5
  Определување на стандардна грешка на аголот γ, добиен од аглите α и β:

  180       
2
     
2

   
2
        
2 2

   
 
     2,1" 

  

   180     1  


 
   180     1 
  
   2   1  2,12   1  2,12 
2 2

   2  4, 41  4, 41  8,82     8,82  3,0"

 Определување на стандардна грешка на должините d1 и d2, добиена преку аглите

а, β и γ и должината D:

D D
d1   sin  ; d 2   sin  
sin  sin 
 2  d 2  d1    d1   
2 2 2 2

 d1   1
   D      2      2
2

  D     
 
 d 2   
2
 d 2  
2
 2  d 2 
2 2 2

d 2   D    D      2      2
2

      
 D  7,1mm 
     2,1" 

   3,0" 

 
 d1 ' sin  sin  
  D   1  1,0458103 
D sin  sin  

 d1 1 1 
 D   sin    D   cos   60,3253735
'
 
  sin  sin  
 
 D  sin    D  sin    sin   D  sin    sin  
' ' '

  d1 D  sin   cos  

     72,1295536 
    sin   sin 2
sin 
2
 


 
 d 2 ' sin  sin 
   D   1  1,0254881 
D sin  sin  
 
 d 2 1 1
 D   sin    D   cos   64,3518748 
'
  sin  sin  
 

 D  sin    D  sin    sin   D  sin    sin  
' '
'

  d 2 
D  sin   cos 
       70,7279290 
 sin   sin  sin 
2 2
 
 2 2,12 3,02
d1  1,0458103  7,12   60,3253735       
2 2 2


72,1295536
2062652 2062652
 2

 2  1,02548812  7,12   64,3518748 2  2,1 3,02
  70,7279290  
2



d2
2062652 2062652

2-6
   2  55,1344  3,7721 107  1,1006 106  55,13440147781 
 d1  55,13440147781  7, 4mm
  d12  
d 2  53,0125  4, 2925 10  1,0582 10  53,01250148745
7 6
d 2  53,01250148745  7,3mm


 Определување на стандардна грешка на аглолните разлики Δα и Δβ:

  1   ;   1   

   
2
  
2

   
2
   
2
    
2

 
 1    
 2 2

 2      
            
2 2

  1    
  3" (дефинирано во задачата) 
 
    2,1" 

  
      1
1

 1

   
        1
 
1

 
   1   1 
 1 
 
       1 
  1


  2  12  32   12  2,12  9  4, 41  13, 41

        13, 41  3,7"
    1  3   1  2,1  9  4, 41  13, 41
2 2 2 2 2

 Определување на стандардна грешка на радиусот на оџакот r:

r1  d1  sin ; r2  d 2  sin  

  r 
2
 r   
2 2

r1  
2
  d1  
2
  2
  d1     
 2

 2  r   r  
2 2


 r2     2
   
 d 2     
d2 2

d1  7, 4mm 

 d 2  7,3mm 
         3,7" 


 r1 
  d1   sin   d1   sin    1  sin     0,3447222
' '
 
 d1 
 r  
 1   d1 '  sin   d1   sin  '  d1  cos   114, 2079329 
  
 
 r2  d '  sin   d  sin  '  1  sin     0,3515278
 d  2  2   
 
 2

 r2 
  d 2   sin   d 2   sin    d 2  cos   111,9878922
' '
 
  

2-7
  2 3,7 2
r1   0,3447222   7, 4  114, 2079329   2062652
2 2 2

 r12  6,5073  4,1971 106  6,5073041971

   2 
r 2  6,5851  4,0355 10  6,5851040355
2 6
  2   0,3515278 2  7,32  111,9878922 2  3,7
 r 2 2062652
  2  6,5073041971  2,6mm
  r1
r 2  6,5851040355  2,6mm
2

 Определување на стандардна грешка на висината на оџакот Н:

H  h1  h 2 
 h1   d1  r   tg1 ; h1   d1  r   tg 2 

 H 2  h 2  h
1 2
2


 2
 h1   
2
 h1 
2
 h1 
2

  h1  
2
       2
  r    r
2

  
d
  
2
 1  1
d
 2 2

 2  h 2     h 2 
2
 h 2 
2

 h 2     2    d    r 2
2

   2    d1   r 
d1  7, 4mm 

  r  2,6mm 
     3" 


 h1  d1  r 
  d1  r    tg1    d1  r    tg1    121,0757344 
' '

 1 cos 2
 1 
 h  
' ' d  r 
 2   d1  r    tg 2    d1  r    tg 2   1 2  114,3421234 
 
   2 cos  2

 h1 
  d1  r   tg1   d1  r    tg1   1  tg1  0, 2579349
' '
 d1 
 
 h 2 
  d1  r   tg 2   d1  r    tg 2   1  tg 2  0,0849440
' '
 
 r
 2 32
 h1 
      0, 2579349   7, 4 2   0,0849440   2,6 2
2 2 2
121,0757344
2062652
 2

 2  114,3421234 2  3   0, 2579349   7, 4   0,0849440   2,6
2 2 2 2
 h 2 2062652
  2  3,1010  10 6  3,6432  0,0488  3,6920031
  h12 
 h 2  2,7657  10  3,6432  0,0488  3,6920028
6

   3,6920031    1,9mm
  h1   h1 
 h 2  3,6920028  h 2  1,9mm

  H 2  1,92  1,92  3,61  3,61  7, 22 

  H  7, 22   H  2,7mm

Од гореизвршените преметувања, добиено е дека радиусот на оџакот е пресметан со

точност од σr = ±2,6mm, а висината е пресметана со точност од σH = ±2,7mm.

2-8
llPE)l.MET: llPHMEHA HA rEO)l.E3HJATA BO HH)KEHEPCTBOTO

3a,LJ;aQa3. 3a norpefinre ozt pexoncrpyxnaja na rrOCTOel.J:KHnar norpetiao e KpHBHHaTa6poj 2

zra ce 3aMemr co rrpaseu KOj Ke 6H~e 3ae~HHl.J:KaTaHreHT~ aa OCTaHanUe KpHBHHH. CHTyaU:HjaTa
aa nocrojnara rpaca e naneaa aa CJIHKa1.

Bo sanaxara ce 6apa CJIe)lHOTO:

1. ,l.1;ace onpezrenar eJIeMeHTHTeaa o6eJIe)KYBaEbena HOBHOTnpasen
2. ,l.1;ace H3BpIIIH HOBOCTal(HOHHpaEbena rpacara
3. ,[(a ce onpenerrar KOTHTena HHBeJIeTaTana HOBorrTOeKTHpaHHOT rrpaseu

,ll;a~eHHnoztaroua:

Epoj na Y X H KpY)KHH KpHBHHH

TOl.J:Ka [m] [m] [m] a Dk R Tg
1 1 783.67 1 135.62 110.25 1 117042' 46" 205.45 100.00 165.49
2 1 934.28 1 216.97 2 91 19 37 127.52 80.00 81.88
3 2044.72 1 246.95 3 96 14 41 100.79 60.00 66.92
4 2 131.88 1 266.63 116.76

R,

.c,
Cmu:a I

CKorrje,01.12.2014ro)l.
 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 3)
Во оваа задача, заради реконструкција на постоечки пат, потребно е кривината 2 да се
замени со правец кој ќе биде заедничка тангента на останатите две кривини. Па, за реализација
на новопроектираниот правец, потребно е да се одредат елементите за обележување на истиот,
ново стационирање на трасата, како и котите на нивелетата на новопроектираниот правец.
Имено, постојната траса е составена од три чисти кружни кривини.

За таа цел, дадени се координати на карактеристичните точки од постоечката траса,

како и главни елементи на постоечките три кривини, претставени во долната табела.

Координати на карактеристични точки Главни елементи на кривините

Агол на
Точка Y [m] X [m] Н [m] Кривина Dk R Tg
скршнување
1 1807,87 1159,82 110,25 1 117о 42’ 46” 205,45 100,00 165,49
2 1958,48 1241,17 2 91 19’ 37”
o
127,52 80,00 81,88
3 2068,92 1271,15 3 96o 14’ 41” 100,79 60,00 66,92
4 2156,08 1290,83 116,76

3-1
 1. Пресметување на координати на центрите на првата и третата кривина

За одредување на координатите на центрите на првата и третата кривина, односно С1 и

С3, пресметани се насочни агли и должини помеѓу точките на кривината, а дадени во долната
табела. Насочниот агол е агол во насока од лево кон десно кој го ориентира правецот во однос на
север во просторот. Се одредува преку аголот ω кој се одредува како тангенсен сооднос на
координатните разлики меѓу две точки по двете оски, чија вредност се зголемува за 0 о, 90о, 180о
или 270о, во зависност од тоа во кој квадрант се наоѓа истиот. Што се однесува до должината
помеѓу точките, истата се одредува преку Питагорината теорема за правоаглоен триаголник,
преку координатните разлики меѓу точките.

Од - До Насочен агол Должина

1-2 61о 37' 29,6" 171,176 м
о
3-4 77 16' 35,2" 89,354 м

Координатите на центрите се пресметани преку пресек на правци по методот на лачен

пресек. Координатите на центарот на првата кривина се пресметани преку триаголникот
формиран со точките 1, 2 и С1, а координатите на центарот на третата кривина преку
триаголникот формиран со точките 3, 4 и С3.

o Δ 1,2,С1

12  61o 37 '29,6"

D12  171,176m
R 1  100,00m


p  q  D12 p  q  D12


 2  
h  R 1  p  R 1  q  R 1  p  R 1  q
2 2 2 2 2 2 2 2

p  D12  q | q  D12  p

 
p  q
2 2

D 171,176
pq  pq  85,588m
2 2

h  R 12  p 2  R 12  q 2  51,717m  51,717m

Y  Y1  p  sin 12  h  sin  12  90o   1807,87  75,305  24,578  1907,753m

C1 
X  X1  p  cos 12  h  cos  12  90o   1159,82  40,675  45,503  1154,992m

3-2
 o Δ 3,4,С3

 34  77 o16'35, 2"
D12  89,354m
R 3  60,00m


p  q  D34 p  q  D34


 2  
h  R 3  p  R 3  q  R 3  p  R 3  q
2 2 2 2 2 2 2 2

p  D34  q | q  D34  p

 
p  q
2 2

D 89,354
pq  pq  44,677m
2 2

h  R 32  p 2  R 32  q 2  40,050m  40,050m

Y  Y3  p  sin 34  h  sin  34  90o   2068,92  43,580  8,821  2121,321m

C3 
X  X3  p  cos 34  h  cos  34  90o   1271,15  9,840  39,067  1241,923m

 Имајќи ги координатите на центрите на првата и третата кривина, пресметани се

насочни агли и должини кон познатите, дадени точки од трасата, а се дадени во долната
табела.

Од - До Насочен агол Должина

С1-1 272о 46' 02,4" 100,000 м
С1-2 30о 28' 56,5" 99,999 м
С3-3 299о 09' 03,2" 60,001 м
С3-4 35о 24' 07,3" 60,001 м
С1-С3 67о 51' 05,9" 230,583 м

2. Пресметување на координати на новопроектираните точки 5 и 6

Координатите на новопроектираните точки 5 и 6 ќе се одредат по поларна метода од

центрите на првата и третата кривина, односно преку насочен агол и должина. Но, за
пресметување на насочните агли до овие точки, потребно е да се реши триаголникот
претставен на долната слика. Овој триаголник се формира на тој начин што правецот меѓу
точките 5 и 6, кој претставува и тангента на првата и третата кривина, се проектира во
повисоката точка, која во нашиот случај е точката С3 (може и во С1). Така, се формира
правоаголен триаголник, бидејќи тангентата со радиусот секогаш зафаќа прав агол. Точката С1
се проектира во точката С1‘ која се наоѓа на правецот (радиусот R1) кон точката 5.

3-3
Во овој триаголник дадени се две должини - растојанието помеѓу центрите и должината
помеѓу центарот на првата кривина и неговата проекција, која се добива како разлика на
радиусите и еден агол - правиот агол:
D  230,583m
R1  R 3  40,00m
  90o
Непознатите елементи се пресметани преку синусната и косинусната теорема и
питагорината теорема за правоаголен триаголник:
R  R3 40
cos   1   0,17347333    80o 00'36,6"
D 230,583
R1  R 3 40
sin     0,17347333    9o 59'23, 4"
D 230,583
: 90o 00'00,0"

D2  d 2   R1  R 3   d 2  D2   R1  R 3   d  D2   R1  R 3  
2 2 2

 d  230,5832  40 2  51568,519889  227,087m  D 56


 5C1   C1
C3
   347 o 50'29,3"
 6C3   C3
C1
   90o  347 o 50'29,3"


Y  YC1  R 1  sin  5C1  1907,753  21,062  1886,691m

5
X  X C1  R 1  cos  5C1  1154,992  97,757  1252,749m

Y  YC3  R 3  sin  C3
6
 2121,321  12,637  2108,684m
6
X  X C3  R 3  cos  6C3  1241,923  58,654  1300,577m

3-4
 3. Одредување на нова стационажа

За определување на стационажата на новата траса, потребно е дасе пресметаат

должините на лаковите помеѓу почетната точка и точката 5, како и помеѓу крајната точка и
точката 6.

За пресметување на потребните лаци, потребно е да се пресмета аголот кој го зафаќаат тие

лаци. А, истите се одредуваат како разлика на насочни агли, видно од горната слика.
1   5C1  1C1  75o 04'26,9"
2   C3
4
  C3
6
 47o 33'38,0"
D56  227,087m

1o
D K 15   R 1  1,310290907  100,00  131,029m
o
2 o
DK 64   R 3  0,830088289  60,00  49,805m
o

S1  0  161, 44m
S5  S1  D K  0  161, 44  131,029  0  292, 469m
15

S6  S5  D  0  292, 469  227,087  0  519,556m

6
5

S4  S6  D K 6 4
 0  519,556  49,805  0  569,361m

3-5
 4. Определување на коти на нивелета на новопроектираната траса, односно правец

За определување на коти на нивелета на новопроектираните точки, под усвоен

константен наклон, потребно е да се определи наклонот, преку кој ќе се пресметаат висинските
разлики помеѓу точките. Наклонот се одредува според следната слика:

Според сликата, наклонот се одредува преку сооднос на слични триаголници, односно

i H H
  i 100 %
100 L L
Должината помеѓу точките се добива како разлика на координатата Y на точките

L  Y4  Y1  2156,08  1807,87  348, 21m

l1  Y5  Y1  1886,691  1807,87  78,821m

l2  Y6  Y5  2108,684  1886,691  221,993m
l3  Y4  Y6  2156,08  2108,684  47,396m
 : 348, 210m
6,51
i  100  1,9%
348, 21

 H 6,51
 h1  L  l1  348, 21  78,821  1, 474m H1  110, 25m

H h i H  H 6,51 H5  H1  h1  111,724m
  h i   li  h 2   l2   221,993  4,150m 
L li L  L 348, 21 H 6  H5  h 2  115,874m
 H 6,51 H 4  H 6  h 3  116,760m
 h 3   l3   47,396  0,886m
 L 348, 21

3-6
rpMEJKEH <J)AKYJITET CKOllJE - II IJ;MKJIYC CTY.IJ:HH no rEO.IJ:E3HJA
llPE,IJ;MET: IIpHMeHa ua reoneaajara 80 HH)KeHepCTBOTO

3aJl,aqa 4. 3a nOTpe6HTe 0)), peKoHcTPYKI(Hja na nocroe-rxa nar IIOTpe6HO e nocroexxara

KpHBHHa na ce 3aMeHlI co HOBa Kpl1BHHa BO 06nl1K na cepnerrnma. Co npoexror aa
peKOHCTPYKUHja saaaneaa ce HOBH pazrayca aa KpHBHTe KOH ja .lle<pHHHpaaT cepnearaaara (en.
2.1). 3a pemanarse na sanaxara aa repea no OCOBI1HaTaaa rrOCTOe'IKHTe npasna CHHMeHH ce
TOQKHTe 10, 20,30 H 40. ITO'IeTOKOT na KpY)I<HaTa KpHBHHa co pazrayc R, = 120.000M ce naora
BO TOQKa30, nozrexa xpajor na xpyaorara KpHBHHa co paztayc R2 = 100.000M ce naora BO TO'lKa
20.

Bo sanasara ce 6apa CJIe.llHOTO:

1. ,D,ace onpertenar KOOp.LJ:HHanneH KOTHTe na rnasmrre TOlfKH on KpHBHHHTe

2. ,D,ace onpenenar eJIeMeHTH sa ofierreacyaaa.e aa rJIaBHHTe TO'IKH na KpHBHHHTe Op:TOlfKHTe20
H 30.

,[(a,[(eHHrrOL(aTOUH:

Bpoj na Y X H R
TOQKa [m] [m] [m] [m]
10 1 629.545 2 142.468 120.500 R1=120.000
20 1 574.277 2215.484 114.090 R2=100.000
30 1594.118 2235.479 105.633 R3= 20.000
40 1 668.013 2 180.434 100.104

40

OmKa2.1 10

Cxonje, 15.l2.2014ro)),.
 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 4)
Во оваа задача, заради реконструкција
на постоечки пат, постоечката кривина е
заменета со серпентина. Серпентината е
составена од три кривини со дадени
проектни радиуси. За реализација на истата,
потребно е да се пресметаат координатите на
главните елементи на кривините, како и
определување на податоци, односно
елементи за нивно обележување од точките
20 и 30 по поларна метода.
За таа цел, на терен извршено е снимање на
точките 10, 20, 30 и 40 кои се наоѓаат на
осовината на патот. Серпентината започнува
во точката 30 (со почетокот на кривината 1)
и завршува во точката 20 (со карјот на
кривината 2).
Во долната табела за снимените точки се дадени координати, како дефинираните радиуси на
трите кривини.

Елементи на
Координати на карактеристични точки
кривините
Точка Y [m] X [m] Н [m] Кривина R
10 1653,745 2166,668 120,500 1 120,00
20 1598,477 2239,684 114,090 2 100,00
30 1618,318 2259,679 105,633 3 20,00
40 1692,213 2204,634 100,104

4-1
 1. Пресметување на координати на центрите на првата и третата кривина

За одредување на координатите на центрите на кривините, односно С1, С2 и С3,

пресметани се насочни агли и должини помеѓу точките поставени на осовината на патот, а
дадени во долната табела. Насочниот агол е агол во насока од лево кон десно кој го ориентира
правецот во однос на север во просторот. Се одредува преку аголот ω кој се одредува како
тангенсен сооднос на координатните разлики меѓу две точки по двете оски, чија вредност се
зголемува за 0о, 90о, 180о или 270о, во зависност од тоа во кој квадрант се наоѓа истиот. Што се
однесува до должината помеѓу точките, истата се одредува преку Питагорината теорема за
правоаглоен триаголник, преку координатните разлики меѓу точките.

Од - До Насочен агол Должина

10-20 322о 52' 36,6" 91,574 м
о
30-40 126 40' 57,8" 92,143 м

Координатите на центрите се пресметани по поларна метода. Координатите на

центарот на првата и втората кривина се пресметани преку поставените точки 30 и 20, а
координатите на центарот на третата кривина по метод на лачен пресек од центрите на првата
и втората кривина.

4-2
 o Кривина 1

Y  Y30  R1  sin  30

40
 90o   1618,318  71,686  1690,004m
C1 
X  X30  R1  cos  30
40
 90o   2259,679  96, 235  2355,914m

o Кривина 2

Y  Y20  R 2  sin  1020  90o   1598, 477  79,734  1518,743m

C2 
X  X 20  R 2  cos  1020  90o   2239,684  60,353  2179,331m

o Кривина 3

 C2
C1  224 07 '24, 4"
o

C1  245,992m
DC2
R 1  R 3  140,00m
R 2  R 3  120,00m

p  q  D C2 p  q  D C1 C2
 C1 
 2  
h   R 1  R 3   p   R 2  R 3   q  R 1  R 3   p   R 2  R 3   q
2 2 2 2 2 2 2 2

p  D C2
C1  q

  DC2
C1  q   q   R 1  R 3    R 2  R 3  
2
 2 2 2

p  q   R 1  R 3    R 2  R 3 
2 2 2 2

  D C2
C1   2  D C1  q  q  q   R1  R 3    R 2  R 3  
2 C2 2 2 2 2

C1   R 1  R 3    R 2  R 3 
 D C2
2 2
55312,064064
q    112,427m
 2  DC1
C2
491,984
 p  D C2
 C1  q  133,565m

h  R1  R 3   p2  R2  R3   q 2  41,957m  41,954m  41,955m

2 2



Y  YC1  p  sin  C1
C2
 h  sin   C2
C1  90   1690,004  92,989  3 0,117  1566,898m
o

C3 
X  X C1  p  cos  C1
C2
 h  cos   C1
C2
 90o   2355,914  95,878  29,209  2289, 245m

 Имајќи ги координатите на центрите на кривините, пресметани се насочни агли кон

познатите, односно дадени точки поставени на осовината на патот, дадени во долната табела.

Од - До Насочен агол
С1-С3 241о 33' 43,5"
С1-30 216о 40' 57,5"
С2-20 52о 52' 36,7"
С2-С3 23о 39' 30,7"

4-3
 2. Пресметување на должини на кривините

o Кривина 1
 C3
C1  241o 33'43,5"
30
C1  216 40'57,5"
o

R1  120,00m

1   C1
C3
  30
C1  24 52'46"
o

R11 9379,329587
D K1    52,107m
180o 180o

o Кривина 2

 C3
C2  23 39'30,7"
o

 C2
20
 52o 52'36,7"
R 2  100,00m

 2   C2
20
  C2
C3
 29o13'06"
R 2  2 9179,210135
DK 2    50,996m
180o 180o

o Кривина 3

 C1
C3  61 33'43,5"
o

 C2
C3  203 39'30,7"
o

R 3  20,00m

3   C3
C2
  C1
C3  217 54'12,8"
o

R 3 3 13691,2841865
D K3    76,063m
180o 180o

4-4
 3. Пресметување на координати на главните елементи на кривините

o Кривина 1
Y  1618,318m
ПК1  30 
X  2259,679m

Y  YС1  R1  sin  С1
С3
 1690,004  105,520  1584, 484m
КК1 
X  X С1  R1  cos  С1
С3
 2355,914  57,145  2298,769m

Y  YС1  R1  sin   30
C1  1 2   1690,004  90,733  1599, 271m
СК1 
X  X С1  R1  cos   30
C1  1 2   2355,914  78,533  2277,381m

o Кривина 2
Y  YС2  R 2  sin  С3
С2  1518,743  40,128  1558,871m
ПК 2 
X  X С2  R 2  cos  С2
С3
 2179,331  91,595  2270,926m

Y  1598, 477m
КК 2  20 
X  2239,684m

Y  YС2  R 2  sin   C3
C2   2 2   1518,743  61,934  1580,677m
СК 2 
X  X С2  R 2  cos   C2
C3
  2 2   2179,331  78,513  2257,844m

o Кривина 3
Y  1584, 484m Y  YС3  R 3  sin  С3
С1
 1566,897  17,587  1584, 484m
ПК 3  КК 3  контрола  ПК 3 
X  2298,769m X  X С3  R 3  cos  С3
С1
 2289, 245  9,524  2298,769m

Y  1558,871m
КК 3  ПК 2 
X  2270,926m

Y  YС3  R 3  sin   C3
C2
 3 2   1566,897  14,719  1552,178m
СК 3 
X  X С3  R 3  cos   C3
C2
 3 2   2289, 245  13,540  2302,785m

4-5
 4. Определување на коти на главните точки на кривините

Во задачата, секоја кривина, како и правците меѓу дадените точки има свој и различен
наклон.

Во овој случај, должината L ја претставува должината на лакот на кривината, односно

должината меѓу дадените точки.

L1  D K1  52,107m
L 2  D K 2  50,996m
L3  D K3  76,063m

Според сликата, висинската разлиика се одредува преку сооднос на елементи на слични

триаголници, односно

i H i
  H   L  m
100 L 100

4-6
 o Кривина 1

i L1
h CK1    1,303m
100 2
i L1
h KK1    1,303m
100 2

H 30  105,633m
H CK1  H 30  h CK1  106,936m
H KK1  H 30  h CK1  h KK1  108, 238m

o Кривина 3

i L3
h CK3    1,141m
100 2
i L3
h KK3    1,141m
100 2

H KK1  H ПK3  108, 238m
H CK3  H ПK3  h CK3  109,380m
H KK3  H ПK3  h CK3  h KK3  110,521m

o Кривина 2

i L2
h CK 2    1,785m
100 2
i L2
h KK 2    1,785m
100 2

H KK3  H ПK 2  110,521m
H CK 2  H ПK 2  h CK 2  112,306m
H 20  H KK 2  H ПK 2  h CK 2  h KK 2  114,090m

4-7
 5. Определување на елементи за обележување на главни точки од кривините

Кривина 1

Пресметани се елементи за обележување на главните точки на кривината од точката 30

по поларна метода.

 30
40
 126o 40'57,8"
 30
CK1
 312o 54'14, 2"
 30
KK1
 319o 07 '20,9"

1  186o13'16, 4"
CK1
D30  26,003m
 2  192o 26'23,1"
KK1
D30  51,699m

Кривина 2

Пресметани се елементи за обележување на главните точки на кривината од точката 20

по поларна метода.

1020  142o 52'36,6"

 ПK
20
2
 308o16'01,5"
 CK1
20  315 34'24,9"
o


1  165o 23'24,9"
D ПK
20
2
 50, 445m
 2  172o 41'48,3"
DCK
20
2
 25, 429m

Кривина 3

Пресметани се елементи за обележување на главните точки на кривината од точките

КК1 и КК3 по поларна метода.

 20
ПK 2  128 16'01,5"
o

 30
KK1  139 07 '20,9"
o

 CK3
KK1  277 05'10, 2"
o

 CK3
ПK 2  348 08'08,6"
o


1  137 o 57 '49,3"

KK1  32,555m
DCK3
 2  219o 52'07,1"

KK3  32,554m
DCK3

4-8
rpN(ElKEH <PAKYJITET CKOIIJE - II QIIKJIYC CTY).:(1I1I IIO rEO,LU:3MJA
nPE.IJ:MET: Flpamena aa reoneanjara BO HHJKeHepCTBOTO

3a)J;aqa 5. 3a,[(a,[(eHe ,[(eJI 0,[( rrpoexr BO xoj zrse coofipaxajamm ce cenar BO ztse HHBOH, 0,[( KOH
npsara e BO 06JIHK na KJIOTOH,[(aco napasrerpa RI = 80.00M H L = 60.00M H e noztarnara na
CTOJI60BH 01, SJ, S2 H O2. TaHreHTHTe na onaa coofipaxajaana ce neqmHHpaHH CO TO~HTe 11-
12 H 13-14. Bropara cootipaxajaaua e BO 06JIHK na KPY)KHHu:a co paznryc R2 = 140.00M H e
.nednmapaaa co ezma ranreara BO TOqKaTa 106 yrrpasaa na npasenor 13-14, H sropara ranrerrra
'[(e<pHHHpaHaco TOqKHTe 18-15.
CTOJI60T S2 co cBOjOT pa6 ja 'ranrnpa KpY)KHaTa KpHBHHa BO rrpece-mara TOqKa na npeoziaara H
KpY)I(Ham KpHBHHa. UeHTpHTe na cToJI60BHTe SI H 01 ce ,[(e<pHHHpaHHco JIaqHOTO pacrojanae
,[(a,[(eHOaa CJIHKa3.1, ztoztexa nenrapor na CTOJI60T O2 e '[(e<pHHHpaHCOJIaqHOTOpacrojanae L,>
40.000M. ,nHMeH3HlfTe na cToJI60BHTe asaecyaaar 2.00x4.00M.

,na,[(eHH rronaroun:

Epoj na Y X
TOqKa [m] [m]
11 1 658.12 7283.76
12 1 730.43 7330.54
13 1 855.73 7302.19
14 1 909.59 7264.39
15 1 785.32 7284.14
16 1 833.01 7401.03
17 1 704.85 7386.47
18 1 785.71 7236.01

Bo sana-tara ce 6apa:
1. ,D,a ce onpezrenar Koop,[(HHaTHTe aa rnaamrre TOqKH na KpHBHHHTe PPK], PKK], SKK],
KKK1, KPK1, PKK2, SKK2 H KK.K2;
2. ,D,ace onpcnenar Koop,[(HHaTHTe na nenrpnre na cronfiosrrre 01, SI, S2 H O2.
3. ,[(a ce orrpe,[(eJIH pacrronor noxrery cTorr60BHTe SI H 02. - '~,J ') ~
4. ,D,ace onpezrenar rroztaroua sa 06eJIe)l(YBaIl>e na cToJI60BHTe SI H S2 co rrpecerc na rrpaBl(H 0,[(
cTorr60BHTe na Mpe)l(anl.

Cxonje, 22.12.2014ron.
 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 5)
Во оваа задача потребно е да се определат координатите на главните точки од
кривините од двете сообраќајници, координатите на центрите на столбовите на мостот од
првата сообраќајница и распонот помеѓу центрите на столбовите S1 и О2, како и податоци за
обележување на центрите на столбовите S1 и S2 по метод на пресек на правци од точките од
мрежата.

Имено, според проектот, двете сообраќајници се сечат во две нивоа, од кои првата е поставена
на мост со кривина дефинирана со клотоида и кружница, поставена на четири носечки
столбови, а втората кривина, која е на ниво со теренот, е дефинирана со кружница. Првата
кривина е поставена на столобовите О1, Ѕ1, Ѕ2 и О2 и е со радиус од 80,00 метри и преодница со
должина од 60,00 метри. Втората кривина е со радиус од 140,00 метри. Првата кривина е
дефинирана со тангентите низ точките 11-12 и точките 13-14, а втората кривина е дефинирана
со тангентите низ точките 15-18 и низ точката 16, која е нормална (управна) на правецот низ
точките 13-14.
Растојанието помеѓу центрите на столбовите О1, Ѕ1 и Ѕ2 е дефинирано на сликата и изнесува 25
метри по кривата, а растојанието од центарот на столбот О2 и крајот на преодната кривина на
првата кривина, односно сообраќајница, изнесува 40,00 метри по кривата, дадено на сликата.
Првата сообраќајница е дефинирана со широчина од 8,0 метри, а втората кривина е со
широчина од 10 метри. Десниот раб на столбот Ѕ2 го тангира левиот раб од патот на втората
сообраќајница. Столбовите се со димензии 2 метри на 4 метри.

5-1
 Во задачата се дадени координати на точките од мрежата развиена за оваа намена,
претставени во долната табела.
Точка Y [m] X [m]
11 1660,54 7286,18
12 1732,85 7332,96
13 1858,15 7304,61
14 1912,01 7266,81
15 1787,74 7286,56
16 1835,43 7403,45
17 1707,27 7388,89
18 1788,13 7238,43

1. Пресметување на координати на темињата на кривините на двете сообраќајници

За одредување на координатите на темињата на двете кривини, односно на Т1 и Т2,

пресметани се насочни агли и должини помеѓу точките од мрежата, а дадени во долната
табела. Насочниот агол е агол во насока од лево кон десно кој го ориентира правецот во однос на
север во просторот. Се одредува преку аголот ω кој се одредува како тангенсен сооднос на
координатните разлики меѓу две точки по двете оски, чија вредност се зголемува за 0 о, 90о, 180о
или 270о, во зависност од тоа во кој квадрант се наоѓа истиот. Што се однесува до должината
помеѓу точките, истата се одредува преку Питагорината теорема за правоаглоен триаголник,
преку координатните разлики меѓу точките.

Од - До Насочен агол Должина

11-12 57о 05' 58,9" 86,123 м
14-13 305о 03' 42,9" 65,801 м
11-14 94о 24' 16,7" 252,215 м
18-15 359о 32' 08,7" 48,132 м
18-16 15о 59' 38,4" 171,665 м

 ТОЧКА Т1

Ориентационите правци
од точките 11 и 14 кон
точката Т1 се дадени и се
совпаѓаат со насочните
агли од 11 кон 12 и од 14
до 13, дадени во горната
табела. За пресметување
на координатите на
темето Т1, одредени се
елементите од
триаголникот Δ 11,14,Т1.

5-2
 o Δ 11,14,Т1

Во овој триаголник дадени се аглите кои се на страната меѓу точките 11 и 14, како разлика на
насочни агли и ориентираните правци, како и должината помеѓу познатите точки 11 и 14:
D  252, 215m
1  11
14
 11
12
 11
14
 11
T1
 37o18'17,8"
2  13
14  14  14  14  30 39'26, 2"
11 13 T1 o

  180o   1  2   11
T1
 14
T1
 112o 02'16"
Непознатите елементи се пресметани преку синусната теорема:
ΔY 1 ΔX 1
 =  = m  m  272,095  272,095 
sinν14 sinδ cosν14 sinδ
11 11

 d1  m  sin 1  164,905m
d 2  m  sin 2  138,742m

Преку одредените eлементи во триаголникот, пресметани се координати на темето на

кривината 1:

Y  Y11  d 2  sin 11T1  1660,54  116, 490  1777,030m

T1 
X  X11  d 2  cos 11T1  7286,18  75,362  7361,542m
контрола :

Y  Y14  d1  sin 14T1  1912,01  134,980  1777,030m

T1 
X  X14  d1  cos 14T1  7266,81  94,732  7361,542m

 ТОЧКА Т2

Ориентациониот правец од точките 18 и 15

кон точката Т2 се дадени и се совпаѓаат со
насочниот агол од 18 кон 15, даден во
горната табела. А, што се однесува за
ориентациониот правец од 16 кон Т2, истиот
се добива како разлика за 90о на
ориентациониот правец или насочен агол од
14 кон 13. За пресметување на координатите
на темето Т2, одредени се елементите од
триаголникот Δ 16,18,Т2.

o Δ 16,18,Т2

Во овој триаголник дадени се аглите кои се

на страната меѓу точките 18 и 16, како
разлика на насочни агли и ориентираните
правци, како и должината помеѓу познатите
точки 18 и 16:

5-3
D  171,665m
16
T2
 14
T1
 90o  215o 03'42,9"
1  18
16
 18
15
 18
16
 18T 2  16o 27 '29,7"
2  16T 2  18
16  16  16  19 04'04,5"
T2 18 o

  180o   1  2   18T 2  16

T2
 144o 28'25,8"
Непознатите елементи се пресметани преку синусната теорема:
ΔY 1 ΔX 1
 =  = m  m  295, 427  295, 427 
sinν16 sinδ cosν16 sinδ
18 18

 d1  m  sin 1  83,700m
d 2  m  sin 2  96,512m

Преку одредените лементи во триаголникот, пресметани се координати на темето на

кривината 2:

Y  Y18  d 2  sin 18T 2  1788,13  0,782  1787,348m

T2 
X  X18  d 2  cos 18T 2  7238, 43  96,509  7334,939m
контрола :

Y  Y16  d1  sin 16T 2  1835, 43  48,082  1787,348m

T2 
X  X16  d1  cos 16T 2  7403, 45  68,511  7334,939m

И на крај, пресметаните координати за темињата Т1 и Т2 по метод на пресек-напред

изнесуваат:

YТ1 = 1777,030 m YТ2 = 1787,348 m

XТ1 = 7361,542 m XТ2 = 7334,939 m

2. Пресметување на главни елементи на кривините

 КРИВИНА 1 со преодница и чиста кривина

5-4
 Главните елементи на оваа кривина ќе се одредат преку изразите кои се однесуваат за
кривини комбинирани со преодници и чиста кривина:

 1  L 2 1  L 
4

α = νij - νmn xl = L  1 -    +   - 
 10  2R  216  2R  
β = 180 o - α
L2  1  L  
2 4
α 1  L 
Tg =  R + ΔR   tg + d yl =  1 -    +    - 
2 6R  14  2R  440  2R  
 α  L o
b = R   sec - 1  τ= ρ
 2  2R
Rπ α -  τ1 + τ 2   τ
ΔR = yl - R   1 - cosτ  = yl - 2R  sin 2
D K= 2
180 o
d = xl - R  sinτ
D = DK + L1 + L2
α -  τ1 + τ 2   0 o

α = 67o 57 '44"
β = 112o 02'16"
R 1  80,00m
L1  L 2  60,00m
Tg = 85,040m
τ = 21o 29'09,3"
b = 16, 476m
x l = 59,162m
D K = 34,893m
yl = 7, 425m
D = 154,893m
ΔR = 1,866m
d  29,860m

 КРИВИНА 2 со чиста кривина

5-5
 Главните елементи на оваа кривина ќе се одредат преку изразите кои се однесуваат за
кривини со чиста кривина:

α = νij - νmn  α 
b = R   sec - 1 
 2 
β = 180  - α
Rπα
α DK =
Tg = R  tg 180 o
2

α = 35o 31'34, 2"

β = 144o 28'25,8"
R 2  140,00m
Tg = 44,850m
b = 7,008m
D K = 86,807m

3. Пресметување на координати на главните точки на кривините

КРИВИНА 1 со теме Т1:

Y  YT1  Tg  sin 11Т1  1777,030  71, 401  1705,629m

ППК1 
X  X T1  Tg  cos 11Т1  7361,542  46,192  7315,350m

Y  YT1  Tg  sin 14Т1  1777,030  69,608  1846,638m

КПК1 
X  X T1  Tg  cos 14Т1  7361,542  48,852  7312,690m

Y  YППК1  x l  sin 11T1  yl  sin  11T1  90o   1705,629  49,673  4,033  1759,335m
ПК1 
X  X ППК1  x l  cos 11T1  y l  cos  11T1  90o   7315,350  32,136  6, 234  7341, 252m

Y  YКПК1  x l  sin 14T1  y l  sin  14T1  90o   1846,638  48, 426  4, 265  1793,947m
КК1 
X  X КПК1  x l  cos 14T1  yl  cos  14T1  90o   7312,690  33,986  6,078  7340,598m

 
Y  YТ1  b  sin  14T1    1777,030  0,311  1776,719m
 2
СК1 
 
X  X Т1  b  cos  14T1    7361,542  16, 473  7345,069m
 2

5-6
 пресметување на координати на центарот на кривината/кружницата:

 
Y  YT1   R 1  b   sin  14T1    1777,030  1,820  1775, 210m
 2
C1 
 
X  X T1   R 1  b   cos  14T1    7361,542  96, 459  7265,083m
 2
контрола :

 
Y  YСК1  R 1  sin  14T1    1776,719  1,509  1775, 210m
 2
C1 
 
X  X СК1  R 1  cos  14T1    7345,069  79,986  7265,083m
 2

КРИВИНА 2 во теме Т2:

Y  YT 2  Tg  sin 18T 2  1787,348  0,363  1787,711m

ПК 2 
X  X T 2  Tg  cos 18T 2  7334,939  44,849  7290,090m

Y  YT 2  Tg  sin 16T 2  1787,348  25,765  1813,113m

КК 2 
X  X T 2  Tg  cos 16T 2  7334,939  36,711  7371,650m

 
Y  YT 2  b  sin  16T 2    1787,348  6,691  1794,039m
 2
СК 2 
 
X  X T 2  b  cos  16T 2    7334,939  2,084  7332,855m
 2
пресметување на координати на центарот на кривината/кружницата:

 
Y  YT 2   R 2  b   sin  16T 2    1787,348  140,358  192 7,706m
 2
C2 
 
X  X T 2   R 2  b   cos  16T 2    7334,939  43,714  7291, 225m
 2
контрола :

 
Y  YСК 2  R 2  sin  16T 2    1794,039  133,667  1927,706m
 2
C2 
 
X  X СК 2  R 2  cos  16T 2    7332,855  41,630  7291, 225m
 2

Од пресметаните координати на главните елементи, пресметан е насочен агол помеѓу

центрите на кривините:

Од - До Насочен агол Должина

С1-С2 80о 16' 20,9" 154,721 м

5-7
 4. Пресметување на координати на центрите на столбовите

L  60,00m
D K  34,893m
R 1  80,00m
D K1  D K 2  25,00m
LO2  40,00m

o СТОЛБ О2:

x l O2  39,751m
yl O2  3,318m
d O2  19,959m
O2  14o19'26, 2"


Y  YКПК1  x l O2  sin 14T1  yl O2  sin  14T1  90o   1846,638  32,537  1,906  1812,195m
О2 
X  YКПК1  x l O2  cos 14T1  y l O2  cos  14T1  90o   7312,690  22,835  2,716  7332,809m

o СТОЛБ Ѕ2:

Координатите на центарот на овој столб се пресметуваат преку помошните точки 1 и 2.

Координатите на точката 1 се пресметуваат преку пресек на две кружници - лачен пресек.
Координатите на точката 2 се пресметуваат преку метод на точка во правец, со дефинирано
растојание од почетната позната точка. А, координатите на центарот на столбот ќе се
пресметаат преку помошната точка 2.

5-8
  Пресметување на координати на помошна точка 1

D  154,721m
R1  80,00m
R 2 '  R 2  10,00  150,00m

 2 
p  q  D p  q  D p  D  q / q  D  p  R ' 2  R 2   D  q 2  q 2
   1
 2    
h   R 2   p  R 1  q  R 2   p  R 1  q  R 2   R 1  p  q  R '2   R 12  p 2   D  p 2
' 2 ' 2 ' 2
2 2 2 2 2 2 2 2 2
 2

 D 2  2D  q  q 2 q 2   R '2   R 12 
2

  D 2  2D  p  p 2  p 2   R '2   R 12 
2

 R 2
' 2
 R  D  2D  q 
2
1
2

  R '2   R 12  D 2  2D  p 
2

 D  R  R
2 2
1 2
' 2
 2D  q 

D  R  R
2 2

' 2
p
R  ' 2
2  R 12  D 2
q
1 2
2D
2D
7838,587841 40038,587841
q  25,331m p  129,390m
309, 442 309, 442

контрола 1:
p  q  D  154,721m  154,721m
контрола 2:

h R  ' 2
2  p 2  R 12  q 2  75,883m  75, 884m

Y  YC2  p  sin  C2
C1
 h  sin   C2
C1
 90o   1927,706  127,530  12,821  1787,355m
1
X  X C2  p  cos  C2
C1
 h  cos   C2
C1
 90o   7291, 225  21,862  74,793  7344,156m

контрола :

Y  YC1  q  sin  C1
C2
 h  sin   C2
C1  270   1775, 210  24,967  12,82 1  1787,356m
o

1
X  X C1  q  cos  C1
C2
 h  cos   C1
C2
 270o   7265,083  4, 280  74,793  7344,156m

Пресметан е насочниот агол од центарот на кривина 2 до помошната точка 1, како и

растојанието, дадени во долната табела:

Од - До Насочен агол Должина

С2-1 290о 39' 47,2" 150,00 м

5-9
  Пресметување на координати на помошна точка 2

1C2  290o 39'47, 2"

D1C2  R '2  150,00m
2
DC2  D1C2  1,00  151,00m

Y  YC2  DC2
2
 sin 1C2  1927,706  141, 286  1786, 420m
2
X  X C2  DC2
2
 cos 1C2  7291, 225  53, 284  7344,509m

 Пресметување на координати на столб Ѕ2

Координатите на центарот на столбот ќе се одредат преку помошната точка 2 и центарот на

кривината 1, односно преку остриот триаголник 2, С1, Ѕ2:

12  290o 41'00,7"

 C1
2  188 02'00,7"
o

D  DC1
2
 80, 213m
R1  80,00m
S2
2  1  90  200 41'00,7"
2 o o

  S2
2   2  12 39'00"
C1 o


y  D  sin   17,566m
b'  D  cos   78, 266m

x  R 2  y 2  78,048m

b  b '  x  0, 218m


Y  Y2  b  sin S2
2  1786, 420  0,077  1786,343m
S2 
X  X 2  b  cos  S2
2  7344,509  0, 204  7344,305m

5-10
 контрола :
x
  arctg    77o19'13,8"77o18'57,5"
y
Y  YC1  R  sin  S2
2  90     1775, 210  11,133  1786,343m
o

S2 
X  X C1  R  cos  S2
2  90     7265,083  79, 222  7344,305m
o

o СТОЛБ S1:

Координатите на овој столб ќе се пресметаат преку центарот на кривината 1, на која се наоѓаат

столбовите Ѕ1 и Ѕ2. Имајќи ги пресметано претходно координатите на точките Ѕ2 и С1,
пресметан насочниот агол кој изнесува:

Од - До Насочен агол Должина

С1-Ѕ2 7о 59' 58" 80,00 м

и дадениот лак помеѓу овие два столбови, како и радиусот, координатите ќе се добијат на
следниот начин:

S2
C1  7 59'58"
o

L  25,00m
R1  80,00m

L  180o
  17o 54'18"
R 1

C1   C1   360     350 05'40"

S1 S2 o o


Y  YC1  R1  sin S1C1  1775, 210  13,762  1761, 448m
S1 
X  X C1  R1  cos S1C1  7265,083  78,807  7343,890m

5-11
 o СТОЛБ О1:

Бидејќи овој столб се наоѓа на предоница, координатите на овој столб ќе се пресметаат преку
точката ППК1, односно преку почетокот на преодницата на првата кривина, а со пресметаните
елементи на преодницата од ПК1 до О1.

  S1
C1   C1  350 05'40" 348 13'37"  1 52'03"
ПК1 o o o

L  25,00m
R
Lx   2,607m
180o
L y  25  l x  22,393m
L1  60,00m
LO1  L1  L y  37,607m 

 x Lo1  37, 400m
y Lo1  2,935m

11  y Lo1  sin  11  90   1705,629  31, 402  1,594  1738,625m
Y  YППК1  x Lo1  sin 12 12 o

O1 
11  y Lo1  cos  11  90   7315,350  20,315  2, 464  7333, 201m
X  X ППК1  x Lo1  cos 12 12 o

5-12
 5. Пресметување на распон помеѓу центрите на столбовите Ѕ1 и О2

R1  80,00m
x  60  40  20,00m
   C1
КК1
 Ѕ2
C1  13 56'06" 7 59'58"  5 56'08"
o o o

R
y  8, 288m
180o


S1  25  y  x  25  20  8, 288  83, 288m

LO1

6. Пресметување на елементи за обележување на центрите на столбовите по метод

на пресек на правци

Пресметани се насочни агли и должини, кои ќе послужат за обележување на столбовите, а од

точките 16 и 17 од развиената геодетска мрежа. Овие податоци за обележување се дадени во
долната табела.

5-13
Од До Насочен агол Должина

17 О1 150о 37' 08" 63,909 м

Ѕ1 129о 42' 46" 70,429 м
Ѕ2 119о 24' 59" 90,776 м
О2 118о 07' 26" 118,972 м
16 О1 234о 01' 57" 119,608 м
Ѕ1 231о 09' 50" 94,978 м
Ѕ2 219о 41' 27" 76,861 м
О2 198о 12' 25" 74,364 м

5-14
rpA,11;EIKEH <l>AKYJITET CKOIIJE - II QIIKJIYC CTY,ll;MM IIO rEO,ll;E3MJA
llPE.r.MET: IIplIMeHa na reoaeaajara BO HIDKeHepCTBOTO

3a.l1:a'la 6. 3a BepTFIKaJIHOnnaaaparse na nrraro nosrery CPHKCHOrrOCTaBeHHTpoToapH norpefino

na CJIHBHaTa·JrHHl-lja.Ilonpe-maor
e .n;ace onpezternr ITOJIO:>K6aTa nazi na nnaroro KOH CJlHBHaTa
naaajae HCTozr zmere CTpaHH na CJIHBHaTaJIHHHja H H3HecYBa 2%.
KOHCTPHKI.J;Hj
aTa na rrJIaTOTOe zianeaa aa CnHKa 4.1.
Tepencr e CHHMeHITOMeTOn aa Mpe:>Kaon xsaztparn co ,[lHMeH3HH on 10.00 M (BH,[lM CJlHKa4.2)

Bo aanasara ce 6apa:

1. On xrepemrre rrOnaTOI.J;Hzraneaa BO Ta6eJIa 4.1 na ce orrpenerra rrOJIO:>K6aTaaa CJlHBHaTa

lIHHHJa;
2. ,lJ;ace orrpezrenaa xytiarypara aa 3eMjeHH. pa60TH sa acxorr M aa nacan.

Epoj na Y X HHHseneTa
TOQKa [m] [m] [m]
1 602.49 329.24 100.70
2 683.53 387.83 99.70
3 654.23 428.35 100.20
4 573.19 369.76 10 l.20

oeTOJ{ 15 eM
wn.YHaK 20 eM

CmIKa 4.1 c'

.>:

Cxonje, 12.01.2014ron.
ct, - 100.44 -0..
100 .~6 100 03 100 ~5 99.98 100,05

l-i -'100.56 - 100.55 - C0 _,

100 ~ 99 ~8 100.~8 100.09

1'(; 100.67 100 65 100 18 100.~7 100.25 100.38 - r?:

T~)I3~~ 1i:A'itf
-rd
101 p9 100 [44 100,~8 100.32 100.48

r{!-100.78 100. ~5 100 24 100 ~5 10056 100.56 o:

100 85 100 67 100 ~9 100.98 100.55 r{

Ij 101.07 . 100 98 100 56 100.~4 100.88 100,67 'j

-rh.
~ 100.98 100. ~5 101 P7 100. ~i 100.55 100.79
,
, -/(.
/(, 'J 01 ,25 100 69 100 67 100. ~S 101..09 100,83

1101.88 100 f78 100 188 100 179 100.78 100.85J

4 1
c-k101.65 D 100.98
-rk
100,93
101.18 100.98 100.88
Je!> fo .Q-, _p/- /,e _j?
l CJIRKa
A
4.2
ItL
l' Y7
 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 6)

Дадена е конструкција на едно плато, ограничено со точките 1, 2, 3 и 4, во форма на

правоаголник. За овие точки дадени се рамнинските координати, како и коти на нивелета и
теренски коти, односно надморски коти. Теренот на платото е снимено по метод на мрежа од
квадрати со страни по 10 метри. За овие дополнителни прекршни точки, од теренското мерење
се определени теренски коти. За вертикално планирање на платото, поставено помеѓу фиксно
поставени тротоари, потребно е да се определи положбата на сливната линија дефинирана со
точките C и D. Попречниот пад на плтото од двете страни кон сливната линија е иста и изнесува
2%. Исто така, потребно е да се определи и кубатурата на земјени работи за ископ и насип, а за
регулација на овој сливен канал.

Во долната табела се дадени положбените координати на точките кои го дефинираат платото,

како и коти на нивелета, односно проекти коти и теренски коти на истите. А, на сликата подолу,
се дадени теренските, односно надморските висини (коти) на дефиниционите точки, како и на
помошните прекршни точки, нумерирани соодветно.

Н [m]
Н [m]
Точка Y [m] X [m] (проектирани/
(теренски)
на нивелета)
1 604,91 331,66 100,93 100,70
2 685,95 390,25 100,05 99,70
3 656,65 430,77 100,44 100,20
4 575,61 372,18 101,65 101,20

6-1
 1. Пресметување на координати на темињата C и D - конструкција на сливна линија

За одредување на координатите на темињата, пресметани се насочни агли и должини

помеѓу точките од мрежата, а дадени во долната табела. Насочниот агол е агол во насока од лево
кон десно кој го ориентира правецот во однос на север во просторот. Се одредува преку аголот ω
кој се одредува како тангенсен сооднос на координатните разлики меѓу две точки по двете оски,
чија вредност се зголемува за 0о, 90о, 180о или 270о, во зависност од тоа во кој квадрант се наоѓа
истиот. Што се однесува до должината помеѓу точките, истата се одредува преку
Питагорината теорема за правоаглоен триаголник, преку координатните разлики меѓу
точките.

Од - До Насочен агол Должина

1-2 54о 08' 02,3" 100,001 м
2-3 324о 07' 45,5" 50,004 м
3-4 234о 08' 02,3" 100,001 м
4-1 324о 07' 45,5" 50,004 м
2-4 260о 41' 57,9" 111,810 м
1-3 27о 33' 59,9" 111,803 м

6-2
 За пресметување на координатите на почетната и крајната точка од сливната линија,
покрај насочниот агол, потребно е да се пресмета и должината, односно хоризонталното
растојание од дадените точки до точките од сливната линија. Овие растојанија ќе се одредат
преку сооднос на познати големини, односно преку висините на нивелета и дадениот наклон.

Од горната слика, бараните растојанија ќе се пресметаат преку изразите за висината за точката

С, која може да се пресмета преку точката 2 и 3, односно:

2x 2  50  x 
 C  H3   H2  
100 100
2x 2  50  x 
 H3   H2  
100 100
2   50  x 
1
x 50  x
1
2 x
 H3  H2    H3  H2   
100 50 100 50 50 50
x  50  x 2x  50
 H3  H2   H3  H2  
50 50
1
2x 50 x
 H3  H2    H3  H2  1
50 25 50 25
x
  H3  H2   1  
25
 25   H 3  H 2   1  x 

x  37,5m  D3C  D4D


50  x  12,5  D2C  D1D

6-3
Со така добиените насочни агли и растојанија, ќе ги одредиме координатите на почетната и
крајната точка од сливната линија:

Y  Y3  D3C  sin 32  685,95  7,32  678,62m

C
X  X3  D3C  cos  32  390, 25  10,13  400,38m

Y  Y4  D 4D  sin 14  604,91  7,32  597,58m

D
X  X 4  D 4D  cos 14  331,66  10,13  341,79m

2. Пресметување на проектна висина на точките C и D на сливната линија

Проектните висини на овие точки ќе се пресметаат преку дадениот наклон и

пресметаното хоризонтално растојание од дадените точки до точките од сливната линија,
односно преку вредноста на вертикалниот агол, кој зависи од овие две големини, а видно од
долната слика:

x  37,5m
50  x  12,5m
2
tg   0,02    1o 08'44,7"
100
H 2 '  99,70m
H 3'  100, 20m

h C2 h 3
tg   C 
50  x x
 h 2   50  x   tg  0, 25m
 C 3 
 h C  x  tg  0,75m
 H C '  H 2 '  h C2  H 3'  h 3C  99, 45m

x  37,5m
50  x  12,5m
2
tg   0,02    1o 08'44,7"
100
H1'  100,70m
H 4 '  101, 20m

h1D h 4
tg   D 
50  x x
 h1   50  x   tg  0, 25m
 D 4 
 h D  x  tg  0,75m
 H D '  H 4 '  h 4D  H1'  h1D  100, 45m

6-4
 Треба да се напомене дека дадените проектни висини на крајните точки од платото, како
и пресметаните проектни висини на почетната и крајната точка од сливната линија, се на ниво
кое треба да се намали за слој бетон од 15 центиметри и за слој од шљунак од 20 центиметри,
како би добиле реална кубатура на земјани работи. Па така, сведените висини на овие точки ги
имаат следниве вредности:

H1'  100,70  0,35  100,35m

H 2 '  99,70  0,35  99,35m
H 3'  100, 20  0,35  99,85m
H 4 '  101, 20  0,35  100,85m
H C '  99, 45  0,35  99,10m
H D '  100, 45  0,35  100,10m

3. Пресметување на теренски висини на точки од сливната линија

Имајќи ги теренските висини за сите дефинирани точки на дадената скица на мрежата во

задачата, потребно е да се пресметаат и теренските висини на сите прекршни точки кои се
наоѓаат на сливната линија, а се нумерирани, односно означени со големи букви од абецедата.

 ТОЧКА С:
H103  100,55m
H104  99,98m
H103
104  0,57m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m

 H103

 1h  104
 l1  0, 43m
 L
H C  H103  h1  H104  h 2  
 H103
 h 2   l2  0,14m
104

 L
 H C  100,55  0, 43  99,98  0,14  100,12m

 ТОЧКА Е:
H13  100,58m
H14  100,09m
H13
14  0, 49m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H13
 h1   l1  0,37m
14

L
H E  H13  h1  H14  h 2  
 H13
 h 2   l2  0,12m
14

 L
 H E  100,58  0,37  100,09  0,12  100, 21m

6-5
  ТОЧКА F:

H 23  100,67m
H 24  100, 25m
H 23
24  0, 42m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m

 H 23

 1h  24
 l1  0,31m
L
H F  H 23  h1  H 24  h 2  
 H 23
 h 2   l2  0,11m
24

 L
 H F  100,67  0,31  100, 25  0,11  100,36m

 ТОЧКА G:

H 33  100,68m
H 34  100,32m
H 33
34  0,36m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H33
 h1   l1  0, 27m
34

L
H G  H33  h1  H34  h 2  
 H33
 h 2   l2  0,09m
34

 L
 H G  100,68  0, 27  100,32  0,09  100, 41m

 ТОЧКА B:

H 43  100,55m
H 44  100,56m
H 43
44  0,01m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H43

 h1   l1  0,01m
44

 L
H B  H 43  h1  H 44  h 2  
 H 43
 h 2   l2  0,00m
44

 L
 H B  100,55  0,01  100,56  0,00  100,56m

6-6
  ТОЧКА K:

H 53  100,59m
H 54  100,98m
H 53
54  0,39m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H53
 h1   l1  0, 29m
54

L
H K  H53  h1  H54  h 2  
 H53
 h 2   l2  0,10m
54

 L
 H K  100,59  0, 29  100,98  0,10  100,88m

 ТОЧКА L:

H 63  100,54m
H 64  100,88m
H 63
64  0,34m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H 63
 h1   l1  0, 25m
64

L
H L  H 63  h1  H 64  h 2  
 H 63
 h 2   l2  0,09m
64

 L
 H L  100,54  0, 25  100,88  0,09  100,79m

 ТОЧКА M:


H 73  100,67m
H 74  100,55m
H 73
74  0,12m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H 73

 h1   l1  0,09m
74

L
H M  H 73  h1  H 74  h 2  
 H 73
 h 2   l2  0,03m
74

 L
 H M  100,67  0,09  100,55  0,03  100,58m

6-7
  ТОЧКА P:

H83  100,65m
H84  101,09m
H83
84  0, 44m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m

 H83

 1h  84
 l1  0,33m
 L
H P  H83  h1  H84  h 2  
 H83
 h 2   l2  0,11m
84

 L
 H P  100,65  0,33  101,09  0,11  100,98m

 ТОЧКА R:

H 93  100,79m
H 94  100,78m
H 93
94  0,01m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m

 H93
 h 1  94
 l1  0,01m
L
H R  H93  h1  H94  h 2  
 H93
 h 2   l2  0,00m
94

 L
 H R  100,79  0,01  100,78  0,00  100,78m

 ТОЧКА D:

H113  100,88m
H114  100,98m
H113
114  0,10m

l1  7,50m
l2  2,50m
L  10,00m
 H 113

 h1   l1  0,07m
114

L
H D  H113  h1  H114  h 2  
 H113
 h 2   l2  0,03m
114

 L
 H D  100,88  0,07  100,98  0,03  100,95m

6-8
 4. Пресметување на проектни висини на деталните прекршни точки од мрежата на
проектната рамнина

Имајќи ги проектните висини на крајните точки од дефинираното подрачје, односно

платото и проектните висини на крајните точки од сливната линија, потребно е да се одредат
проектните висини на останатите прекршни помошни точки од дефинираната, односно
развиена мрежа од квадрати со страни од по 10 метри, да се изврши проекција на теренските
висини на проектната рамнина. Во истата, дадените насоки го означуваат падот на проектната
рамнина. Од горната ситуација/слика, може да произлезе дека:

 H1' 1

 1h '
 L   10  0,10m
 D1 100
H1'  H 34  H12  1,00m 
 H 2 ' 0,75
h '
 L   10  0, 20m
H 2 '  H3C  H 4D  0,75m  2 D2 37,5

H3'  H C2  H1D  0, 25m  H 2 ' 0,75
  h 20 '   l1   7,5  0,15m
l1  7,50m D1  100,00m  D2 37,5

l2  2,50m ; D 2  37,50m  h '  H3  L  0, 25  10  0, 20m
'

 3 D3 12,5
L  10,00m D3  12,50m 
 H 3 '
0, 25
 h 30  D  l2  12,5  2,5  0,05m
'

 3

6-9
Од горе пресметаното и од дадената слика, следува дека проектната висинска разлика помеѓу
точките од мрежата долж сливната линија изнесува 0,10 метри, а проектната висинска разлика
меѓу точките од мрежата поставени во линија нормална на сливната линија изнесува 0,20 метри
за целите квадрати, односно кај точките соседни со точките од сливната линија, 0,15 метри и
0,05 метри. Врз основа на вака добиените висински разлики, пресметани се проектните
координати на прекршните точки од мрежата:

H101'  H 3'  h 2 '  99,65m H111'  H 4 '  h 2 '  100,65m

H102 '  H 3'  2  h 2 '  99, 45m H112 '  H 4 '  2  h 2 '  100, 45m
;
H103'  H 3'  3  h 2 '  99, 25m H113'  H 4 '  3  h 2 '  100, 25m
H C '  H 3'  3  h 2 '  h 20 '  99,10m H D '  H 4 '  3  h 2 '  h 20 '  100,10m

H104 '  H C '  h 30 '  99,15m H114 '  H D '  h 30 '  100,15m
;
H 2 '  H C '  h 3'  h 30 '  99,35m H1'  H D '  h 3'  h 30 '  100,35m


H10 '  H 3'  h1'  99,95m
H 20 '  H 3'  2  h1'  100,05m
H 30 '  H 3'  3  h1'  100,.15m
H 40 '  H 3'  4  h1'  100, 25m
H 50 '  H 3'  5  h1'  100,35m
; ;
H 60 '  H 3'  6  h1'  100, 45m
H 70 '  H 3'  7  h1'  100,55m
H80 '  H 3'  8  h1'  100,65m
H 90 '  H 3'  9  h1'  100,75m
H 4 '  H 3'  10  h1'  100,85m
H15'  H 2 '  h1'  99, 45m
H 25'  H 2 '  2  h1'  99,55m
H 35'  H 2 '  3  h1'  99,65m
H 45'  H 2 '  4  h1'  99,75m
H 55'  H 2 '  5  h1'  99,85m
H 65'  H 2 '  6  h1'  99,95m
H 75'  H 2 '  7  h1'  100,05m
H85'  H 2 '  8  h1'  100,15m
H 95'  H 2 '  9  h1'  100, 25m
H1'  H 2 '  10  h1'  100,35m
H11'  H101'  h1'  99,75m
H 21'  H101'  2  h1'  99,85m
H 31'  H101'  3  h1'  99,95m
H 41'  H101'  4  h1'  100,05m
H 51'  H101'  5  h1'  100,15m
H 61'  H101'  6  h1'  100, 25m
H 71'  H101'  7  h1'  100,35m
H81'  H101'  8  h1'  100, 45m
H 91'  H101'  9  h1'  100,55m
H111'  H101'  10  h1'  100,65m

H12 '  H102 '  h1'  99,55m
H 22 '  H102 '  2  h1'  99,65m
H32 '  H102 '  3  h1'  99,75m
H 42 '  H102 '  4  h1'  99,85m
H52 '  H102 '  5  h1'  99,95m
; ;
H 62 '  H102 '  6  h1'  100,05m
H 72 '  H102 '  7  h1'  100,15m
H82 '  H102 '  8  h1'  100, 25m
H92 '  H102 '  9  h1'  100,35m
H112 '  H102 '  10  h1'  100, 45m
H13'  H103'  h1'  99,35m
H 23'  H103'  2  h1'  99, 45m
H 33'  H103'  3  h1'  99,55m
H 43'  H103'  4  h1'  99,65m
H 53'  H103'  5  h1'  99,75m
H 63'  H103'  6  h1'  99,85m
H 73'  H103'  7  h1'  99,95m
H83'  H103'  8  h1'  100,05m
H 93'  H103'  9  h1'  100,15m
H113'  H103'  10  h1'  100, 25m
H14 '  H104 '  h1'  99, 25m
H 24 '  H104 '  2  h1'  99,35m
H 34 '  H104 '  3  h1'  99, 45m
H 44 '  H104 '  4  h1'  99,55m
H 54 '  H104 '  5  h1'  99,65m
H 64 '  H104 '  6  h1'  99,75m
H 74 '  H104 '  7  h1'  99,85m
H84 '  H104 '  8  h1'  99,95m
H 94 '  H104 '  9  h1'  100,05m
H114 '  H104 '  10  h1'  100,15m

6-10
 5. Пресметување на кубатура на земјани работи за ископ и насип

По метод на мрежа од квадрати, добиени се помошни точки за кои се пресметани

проектни висини, додека пак теренските висини за истите се добиени од теренски мерења, а се
дадени во сликата на почетокот од задачата. За пресметување на количество на земјани маси во
ископ и насип, потребно е да се пресметаат т.н. работни коти кои претставуваат разлика помеѓу
проектните висини и теренските висини на точките:

hi = Hi'  Hi

Добиени се следните вредности:

h 3  0,59m h15  1,10m h 34  0,87m h 53  0,84m h 72  0,92m h 91  0, 47m h C  1,02m

h101  1,01m h 20  0,58m h 35  0,83m h 54  1,33m h 73  0,72m h 92  0,53m h E  1,01m
h102  0,58m h 21  0,80m h 40  0,53m h 55  0,70m h 74  0,70m h 93  0,64m h F  1,06m
h103  1,30m h 22  0,53m h 41  0,50m h 60  0,62m h 75  0,74m h 94  0,73m h G  1,01m
h104  0,80m h 23  1, 22m h 42  0,39m h 61  0,71m h 80  0,60m h 95  0,60m h B  1,06m
h 2  0,70m h 24  0,90m h 43  0,90m h 62  0,51m h 81  0, 46m h 4  0,80m h K  1, 28m
h10  0,61m h 25  0,83m h 44  1,01m h 63  0,69m h 82  0, 42m h111  0,53m h L  1,09m
h11  0,69m h 30  0, 41m h 45  0,81m h 64  1,13m h 83  0,60m h112  0,53m h M  0,78m
h12  0, 43m h 31  1,14m h 50  0,50m h 65  0,72m h 84  1,14m h113  0,63m h P  1,08m
h13  1, 23m h 32  0,69m h 51  0,70m h 70  0, 43m h 85  0,68m h114  0,83m h R  0,78m
h14  0,84m h 33  1,13m h 52  0,72m h 71  0,50m h 90  1,13m h1  0,58m h D  0,85m

6-11
Од горе добиените работни висини, може да се констатира дека во овој случај имаме земјани
работи во ископ и во насип. Како индикатор на тоа, е предзнакот пред висината која ни означува
ископ при предзнак минус (-) и насип при предзнак плус (+). А, самата работната висина ни
претставува параметар кој укажува на длабочината на ископ, односно висината на насип во
дадената точка. Имајќи го ова во предвид, потребно е да се одреди нултата линија во квадратите
маркирани во горната слика, бидејќи дел од тие квадрати е во ископ, а дел во насип. Во општ
случај, координатите на точките од нултата линија се пресметуваат во рамките на квадратот,
односно:
x1 a a
=  x1 =  h4
h4 h1 + h4 h1 + h4
y1 a a
=  y1 =  h1
h1 h1 + h4 h1 + h4
x2 a a
=  x2 =  h3
h3 h1 + h4 h2 + h3
y2 a a
=  y2 =  h2
h2 h1 + h4 h2 + h3
Или, со пресметани координати од една точка по двете оски, останатите координати може да се
пресметаат како разлика до дадената должина на страната од квадратот.

Во нашиот случај, во задачата, пресметани се координатите на нултите линии и ги имаат

следните вредности:

1)
x1 a a
=  x1 =  h 30
h 30 h 20 + h 30 h 20 + h 30
y1 a a x1 = 1,82m
=  y1 =  h 20
h 20 h 20 + h 30 h 20 + h 30 y1 = 8,18m

x2 a a x 2 = 0,71m
=  x2 =  h 30
h 30 h 30 + h 31 h 30 + h 31 y 2 = 9, 29m
y2 a a
=  y2 =  h 31
h 31 h 30 + h 31 h 30 + h 31

2)
x1 a a x1 = 2,50m
=  x1 =  h 30
h 30 h 30 + h 40 h 30 + h 40 y1 = 7,50m

y1 a a x 2 = 0,71m
=  y1 =  h 40
h 40 h 30 + h 40 h 30 + h 40 y 2 = 9, 29m

6-12
3)

x1 a a
=  x1 =  h 70
h 70 h 70 + h 71 h 70 + h 71
y1 a a x1 = 3, 48m
=  y1 =  h 71
h 71 h 70 + h 71 h 70 + h 71 y1 = 6,52m

x2 a a x 2 = 7,06m
=  x2 =  h 61
h 61 h 61 + h 71 h 61 + h 71 y 2 = 2,94m
y2 a a
=  y2 =  h 71
h 71 h 61 + h 71 h 61 + h 71

4)
x1 a a x1 = 7,92m
=  x1 =  h 72
h 72 h 71 + h 72 h 71 + h 72 y1 = 2,08m

y1 a a x 2 = 7,06m
=  y1 =  h 71
h 71 h 71 + h 72 h 71 + h 72 y 2 = 2,94m

5)
x2 a a x1 = 3, 48m
=  x2 =  h 80
h 80 h 80 + h 81 h 80 + h 81 y1 = 6,52m

y2 a a x 2 = 6,94m
=  y2 =  h 81
h 81 h 80 + h 81 h 80 + h 81 y 2 = 3,06m

6)
x2 a a x1 = 7,92m
=  x2 =  h 82
h 82 h 81 + h 82 h 81 + h 82 y1 = 2,08m

y2 a a x 2 = 3,89m
=  y2 =  h 81
h 81 h 81 + h 82 h 81 + h 82 y 2 = 6,11m

6-13
7)
x1 a a x1 = 8,67m
=  x1 =  h 90
h 90 h 90 + h 91 h 90 + h 91 y1 = 1,33m

y1 a a x 2 = 6,94m
=  y1 =  h 91
h 91 h 90 + h 91 h 90 + h 91 y 2 = 3,06m

8)
x1 a a x1 = 6,00m
=  x1 =  h 92
h 92 h 91 + h 92 h 91 + h 92 y1 = 4,00m

y1 a a x 2 = 3,89m
=  y1 =  h 91
h 91 h 91 + h 92 h 91 + h 92 y 2 = 6,11m

9)
x2 a a x1 = 8,67m
=  x2 =  h111
h111 h 91 + h111 h 91 + h111 y1 = 1,33m

y2 a a x 2 = 6,00m
=  y2 =  h 91
h 91 h 91 + h111 h 91 + h111 y 2 = 4,00m

10)
x1 = 6,00m
y1 = 4,00m
x 2 = 6,00m
y 2 = 4,00m

6-14
 По вака добиените работни висини, од кои констатиравме дека во земјани работи имаме
и ископ и насип, ги одредивме границите помеѓу ископот и насипот, односно ја одредивме
нултата линија. Имајќи го ова во предвид, пресметана е кубатурата на земјани маси, одделно во
ископот и во насипот.

По методот на мрежа од квадрати, кубатурата на земјани работи, независно дали се

работи за ископ или насип, каде квадратите се целосни во ископ или насип, кубатурата се
пресметува како производ од плоштината на квадратот и аритметичката средина од работните
висини на темињата од квадратот, односно:

 h
4

V = a  hSR , hSR
2
 1

Но, доколку имаме случај да повеќе такви квадрати се наоѓаат целосно во ископ, односно насип,
тогаш може да формираме блокови од повеќе квадрати и да пресметаме кубатура во однос на тој
блок, со тоа што како аритметичка средина од работните висини ќе се добие од сите висини на
сите темиња вклучени во тој блок, а плоштината на блокот од неговата оформена должина и
ширина.

Но, во квадратите каде имаме дел ископ и дел насип, одделени со нултата линија,
кубатурата на земјани работи се пресметува засебно за делот за ископ и засебно за делот со
насип, односно:
2 2
a 2   hИ  a 2   hН 
VИ = ; VН =

4   hИ    hН   
4   hИ    hН  
6-15
 Во нашата задача, во ископот се формирани 4 блокови од полни квадрати, а останатите
квадрати се неполни квадрати, односно дел е во ископ, а дел во насип.

 ИСКОП
1)

h 3  0,59m h101  1,01m h102  0,58m h103  1,30m h C  1,02m h104  0,80m h 2  0,70m
h10  0,61m h11  0,69m h12  0, 43m h13  1, 23m h E  1,01m h14  0,84m h 15  1,10m
h 20  0,58m h 21  0,80m h 22  0,53m h 23  1, 22m h F  1,06m h 24  0,90m h 25  0,83m
2a  20m
a  10m 
5a  50m

 h   17,83m

 h  17,83
h SR1      0,85m
21 21

VИ1  10  а 2  h SR1  1000  0,85  850m 3

2)

6-16
h 21  0,80m h 22  0,53m h 23  1, 22m h F  1,06m h 24  0,90m h 25  0,83m
h 31  1,14m h 32  0,69m h 33  1,13m h G  1,01m h 34  0,87m h 35  0,83m
h 41  0,50m h 42  0,39m h 43  0,90m h B  1,06m h 44  1,01m h 45  0,81m
2a  20m
a  10m 
4a  40m

 h   15,68m

 h  15,68
h SR 2      0,87m
18 18

VИ 2  8  а 2  h SR 2  800  0,87  696m 3

3)

h 40  0,53m h 41  0,50m h 42  0,39m h 43  0,90m h B  1,06m h 44  1,01m h 45  0,81m

h 50  0,50m h 51  0,70m h 52  0,72m h 53  0,84m h K  1, 28m h 54  1,33m h 55  0,70m
h 60  0,62m h 61  0,71m h 62  0,51m h 63  0,69m h L  1,09m h 64  1,13m h 65  0,72m
2a  20m
a  10m 
5a  50m

 h   16,74m

 h  16,74
h SR 3      0,80m
21 21

VИ3  10  а 2  h SR 3  1000  0,80  800m 3

6-17
 4)

h 62  0,51m h 63  0,69 h L  1,09m h 64  1,13m h 65  0,72m

h 72  0,92m h 73  0,72m h M  0,78m h 74  0,70m h 75  0,74m
h 82  0, 42m h 83  0,60m h P  1,08m h 84  1,14m h 85  0,68m
h 92  0,53m h 93  0,64m h R  0,78m h 94  0,73m h 95  0,60m
h112  0,53m h113  0,63m h D  0,85m h114  0,83m h1  0,58m
4a  40m
a  10m 
3a  30m

 h   18,62m

 h  18,62
h SR 4      0,74m
25 25

VИ 4  12  а 2  h SR 4  1200  0,74  888m 3

5)
h 20  0,58m h 21  0,80m
h 30  0, 41m h 31  1,14m
h 40  0,53m h 41  0,50m
a  10m
a  10m 
2a  20m

 h   3,55m
И

 h   0, 41m
Н


2
2а 2   h  И 200  12,6025
VИ5    159m3

4   h  И   h  Н  4  3,96

6-18
 6)

h 60  0,62m h 61  0,71m h 62  0,51m

h 70  0, 43m h 71  0,50m h 72  0,92m
h 80  0,60m h 81  0, 46m h 82  0, 42m
h 90  1,13m h 91  0, 47m h 92  0,53m
h 4  0,80m h111  0,53m h112  0,53m
2a  20m
a  10m 
4a  40m

 h   7,73m
И

 h   1, 43m
Н


2
8а 2   h  И 800  59,7529
VИ6    1305m3

4   h  И   h  Н  4  9,16

6-19
  НАСИП
1)

h 20  0,58m h 21  0,80m
h 30  0, 41m h 31  1,14m
h 40  0,53m h 41  0,50m
a  10m
a  10m 
2a  20m

 h   3,55m
И

 h   0, 41m
Н


2
2а 2   h  Н 200  0,1681
VН1    2m3

4   h  И   h  Н  4  3,96

2)

h 60  0,62m h 61  0,71m h 62  0,51m

h 70  0, 43m h 71  0,50m h 72  0,92m
h 80  0,60m h 81  0, 46m h 82  0, 42m
h 90  1,13m h 91  0, 47m h 92  0,53m
h 4  0,80m h111  0,53m h112  0,53m
2a  20m
a  10m 
4a  40m

 h   7,73m
И

 h   1, 43m
Н


2
8а 2   h  И 800  2,0449
VН 2    45m3

4   h  И   h  Н  4  9,16

Резимирано од горе извршените пресметувања, вкупните земјани работи за насип изнесуваат

47м3, а вкупните земјани работи за ископ изнесуваат 4698м3. Или, вкупните земјани работи
изнесуваат 4745м3.

6-20
rr AL(EiKEH <I> AKY JITET CKO IIJE - II Il,HKJIY C CTY,L(HH ITO rEO L(E3HJA
IIPEL(MET: Ilpnmeua rra reoneanja ra BO IflDKeHepCTBOTO
3aJ),aQa 7. 3a enen rpa.ue)KeH6nOKorpamorea co HBHqHHneHTHo.u cocernnrre ynHUHonpeztenenn ce
xoopzonranrre na TeMHI-baTaozt Mpe)l{aTaBO <popMa na npasoarormaujr co crpann 30x20 MeTpH.
IToTpe6I'IOe rpane)IUIHOT6noK na ce yperm BO BHCHHCKa csracna 'taxa UJTOco MHHHlvlanHH
3eMjaHH
pariora ce .u06Heerpaxacao rpanarauncxo O.uBO,lJ;HYBafhe.
Ilpocropmrre xoopnnaara na Mpe)KaTace ,ll.a,ll.eHHBO Ta6ena 5.1, zronexa CKHuaTana Mpe)l{aTae
naneHa na Cnnxa 5.1.
Bo aaziasara ce 6apa:
,ll,a ce rrOCTaBH
npoexrna paMHHHa(na ce onpezrenar rrapaxrerptrre aa npoexrnpanara paxmana) non
ycnos BOBHCHHCKa csnrcna:
1. I1poeKTHaTapaMHHHaHe e ycnonena co HHe,L{Ha
TOqKa0,lJ;Mpe)l{aTa;
2. ITpoeKTHaTapa.MHHHarpeoa zranOMHHYBa
HH3'ro-nca 15 O,L{
Mpe)l{aTa;
3. ITpoeKTHaTapaMHHHarpetia na rroMHHYBa
HH3TOql(HTe1 H 20 on Mpe)l(aTa.
,ll,a.ueHHrrO,L{aTOUH: Ta6erra 5.1
TOqKa Y[m] X[m] H[m] TOQKa Y[m] X[m] H[m]
1 11 035.40 31 363.32 12.32 15 11 095.40 31323.32 12.30
2 11 065.40 31 363.32 12.25 16 11 125.40 31 323.32 12.21
3 11 095.40 31 363.32 12.24 17 11 035.40 31 283.32 12.23
4 11 125.40 31 363.32 12.25 18 11 065.40 31 283.32 12.33
5 11035.40 31 343.32
1 12.16 19 11 095.40 31 283.32 12.66
6 11 065.40 31 343.32 12.22 20 11 125.40 31283.32 12.57
7 11 095.40 31 343.32 12.62 21 11035.40 31263.32 12.42
8 11 125.40 31 343.32 12.55 22 11 065.40 31 263.32 12.61
9 11 035.40 31 323.32 12.17 23 11 095.40 31 263.32 12.81
10 11 065.40 31 323.32 12.16 24 11 125.40 31 263.32 12.29
11 11 095.40 31 323.32 12.14 25 11 035.40 31 243.32 12.19
12 11 125.40 31 323.32 12.32 26 11 065.40 31 243.32 12.26
13 11 035.40 31 323.32 12.28 27 11 095.40 31 243.32 12.84
14 11 065.40 31 323.32 12.54 28 11 125.40 31 243.32 12.75

Cxonje, 12.01.2015ron.
 ТЕХНИЧКИ ИЗВЕШТАЈ
(задача број 7)

Даден е еден градежен блок кој е

ограничен со ивичните ленти на
соседните улици. Од тој блок, формирана
е мрежа од правоаголници со страни
30х20 метри. На секоја точка од тие
правоаголници, определени се
координати, кои се дадени во долната
табела.

Координати на карактеристични точки

Точка Y [m] X [m] Н [m] Точка Y [m] X [m] Н [m]
1 11035,40 31363,32 14,74 15 11095,40 31303,32 14,72
2 11065,40 31363,32 14,67 16 11125,40 31303,32 14,63
3 11095,40 31363,32 14,66 17 11035,40 31283,32 14,65
4 11125,40 31363,32 14,67 18 11065,40 31283,32 14,75
5 11035,40 31343,32 14,58 19 11095,40 31283,32 15,08
6 11065,40 31343,32 14,64 20 11125,40 31283,32 14,99
7 11095,40 31343,32 15,04 21 11035,40 31263,32 14,84
8 11125,40 31343,32 14,97 22 11065,40 31263,32 15,03
9 11035,40 31323,32 14,59 23 11095,40 31263,32 15,23
10 11065,40 31323,32 14,58 24 11125,40 31263,32 14,71
11 11095,40 31323,32 14,56 25 11035,40 31243,32 14,61
12 11125,40 31323,32 14,74 26 11065,40 31243,32 14,68
13 11035,40 31303,32 14,70 27 11095,40 31243,32 15,26
14 11065,40 31303,32 14,96 28 11125,40 31243,32 15,17

Овој градежен блок потребно е да се уреди во висинска смисла на таков начин што со
минимални земјани работи се добие ефективен гравитациски одвод. Па така, потребно е да се
определат параметрите на проектната рамнина во висинска смисла, под услов да:

1. Проектната рамнина не е условена од ниту една точка од мрежата;

2. Проектната рамнина треба да поминува низ точка 15 од мрежата;
3. Проектната рамнина треба да поминува низ точките 1 и 20 од мрежата.

7-1
ДЕФИНИРАЊЕ НА ПРОЕКТНА РАМНИНА

Просторната рамнина е дефинирана преку оските на правоаголниот координатен соистем,

односно преку X, Y и Z. Од горната слика, векторот по Z-оската е дефинирана со параметарот λ,
а промените по другите две оски преку векторите μx и μy.

Zi     X  X i  Y  Yi 
Zi  vi     X  X i  Y  Yi 
vi     X  X i  Y  Yi  Z i

1. Дефинирање на проектна рамнина која не е условена од ниту една точка

Од горенапишаниот математички модел за определување на корекции во висинска

смисла, запишан во матрична форма гласи:

V  Ax  f 
1  X 1 Y1   Z1 
1  X  
Y2  Z 
 A 2
, f   2
, x    X 
   
     Y 
1  X n Yn  Zn 

По метод на посредно израмнување, непознатите елементи во матрицата Х се пресметуваат

преку нормалните равенки кои во матрична форма гласат:

Nx  n  0  x   N 1  n 
 N  AT  A , n  AT  f

7-2
 Во нашата задача, матриците А, која претставува матрица на коефициенти пред
непознатите и f, која претставува матрица на слободни членови, се со димензии 28 х 3 и 28 х 1,
соодветно:

1 -31363,32 -11035,40 -14,74

1 -31363,32 -11065,40 -14,67
1 -31363,32 -11095,40 -14,66
1 -31363,32 -11125,40 -14,67
1 -31343,32 -11035,40 -14,58
1 -31343,32 -11065,40 -14,64
1 -31343,32 -11095,40 -15,04
1 -31343,32 -11125,40 -14,97
1 -31323,32 -11035,40 -14,59
1 -31323,32 -11065,40 -14,58
1 -31323,32 -11095,40 -14,56
1 -31323,32 -11125,40 -14,74
1 -31323,32 -11035,40 -14,7
1 -31323,32 -11065,40 -14,96
А= f=
1 -31323,32 -11095,40 -14,72
1 -31323,32 -11125,40 -14,63
1 -31283,32 -11035,40 -14,65
1 -31283,32 -11065,40 -14,75
1 -31283,32 -11095,40 -15,08
1 -31283,32 -11125,40 -14,99
1 -31263,32 -11035,40 -14,84
1 -31263,32 -11065,40 -15,03
1 -31263,32 -11095,40 -15,23
1 -31263,32 -11125,40 -14,71
1 -31243,32 -11035,40 -14,61
1 -31243,32 -11065,40 -14,68
1 -31243,32 -11095,40 -15,26
1 -31243,32 -11125,40 -15,17

Матрицата N, која претставува квадратна матрица на коефициенти во нормалните

равенки, е со димензии 3 х 3, а матрицата n, која претставува вектор-матрица на слободните
членови во нормалните равенки, е со димензии 3 х 1:

28 -876572,96 -310251,2
N= -876572,96 27442194536 9712779026
-310251,2 9712779026 3437738896 -414,45
n= 12974739,17
25124,57245 0,678042203 0,35175873 4592343,03
-1
N = 0,678042203 2,16584E-05 -3,75879E-15
0,35175873 -2,59639E-15 3,1746E-05

7-3
 Матрицата на непознатите х, која претставува вектор-матрица со димензии 3 х 1, ги има
следните вредности:

61,5727 λ
x= 0,0023 μx
-0,0023 μy

И на крај од пресметувањето, матрицата на поправки, а воедно и корегираните

вредности за висините на точките од мрежата изнесуваат:

-0,171 vH1 14,569 1

-0,033 vH2 14,637 2
0,045 vH3 14,705 3
0,102 vH4 14,772 4
0,035 vH5 14,615 5
0,043 vH6 14,683 6
-0,290 vH7 14,750 7
-0,152 vH8 14,818 8
0,071 vH9 14,661 9
0,149 vH10 14,729 10
0,236 vH11 14,796 11
0,124 vH12 14,864 12
-0,039 vH13 14,661 13
-0,231 vH14 14,729 14
V= H=
0,076 vH15 14,796 15
0,234 vH16 14,864 16
0,102 vH17 14,752 17
0,070 vH18 14,820 18
-0,192 vH19 14,888 19
-0,034 vH20 14,956 20
-0,042 vH21 14,798 21
-0,164 vH22 14,866 22
-0,296 vH23 14,934 23
0,292 vH24 15,002 24
0,234 vH25 14,844 25
0,232 vH26 14,912 26
-0,280 vH27 14,980 27
-0,122 vH28 15,048 28

На крајот од пресметувањето, извршена е оценка на точност на добиените големини,

односно непознати:
mo = 0,182
mλ = 28,7726
mμx = 0,0008
mμy = 0,0010

7-4
 2. Дефинирање на проектна рамнина која поминува низ точка 15

Од горенапишаниот математички модел за определување на корекции во висинска

смисла, запишан во матрична форма гласи:

V  Ax  f 
1  X 1 Y1   Z1 
1  X  
Y2  Z 
 A 2
, f    , x    X 
2

   
     Y 
1  X n Yn  Zn 

По метод на посредно израмнување, непознатите елементи во матрицата Х се пресметуваат

преку нормалните равенки кои во матрична форма гласат:

Nx  n  0  x   N 1  n 
 N  AT  A , n  AT  f

Но, во овој случај имаме зададен услов со кој се дефинира рамнина во точка 15, што
занчи дека висината во таа точка треба да остане непроменета. Равенката на поправка за
точката 15 гласи:

Z15     X  X 15  Y  Y15 
Z15  v15     X  X 15  Y  Y15 
v15     X  X 15  Y  Y15  Z15  0

Овој израз запишан во матрична форма, од условното израмнување, гласи:

Bk  w  0 
 B  1  X 15 Y15  , w   Z15 

Па така, по метод на посредно израмнување со услови меѓу непознатите, нормалните

равенки претставува систем од нормалните равенки кај посредното израмнување и
нормалните равенки кај условното израмнување, кои во матрична форма гласат:
1
 Nx  n  0 N BT   x   n   x N BT   n 
         0        
 Bk  w  0 B 0   k   w k  B 0   w

Во нашата задача, матриците А, која претставува матрица на коефициенти пред

непознатите и f, која претставува матрица на слободни членови, се со димензии 28 х 3 и 28 х 1,
соодветно, а матриците B, која претставува матрица на коефициенти пред непознатите во
условената точка 15, и w, која претставува вектор-матрица на слободите членови во равенката
на условената точка 15, се со димензии 1 х 3 и 1 х 1, соодветно.

7-5
 1 -31363,32 -11035,40 -14,74
1 -31363,32 -11065,40 -14,67
1 -31363,32 -11095,40 -14,66
1 -31363,32 -11125,40 -14,67
1 -31343,32 -11035,40 -14,58
1 -31343,32 -11065,40 -14,64
1 -31343,32 -11095,40 -15,04
1 -31343,32 -11125,40 -14,97
1 -31323,32 -11035,40 -14,59
1 -31323,32 -11065,40 -14,58
1 -31323,32 -11095,40 -14,56
1 -31323,32 -11125,40 -14,74
1 -31323,32 -11035,40 -14,7
1 -31323,32 -11065,40 -14,96
А= 1 -31323,32 -11095,40 f= -14,72
1 -31323,32 -11125,40 -14,63
1 -31283,32 -11035,40 -14,65
1 -31283,32 -11065,40 -14,75
1 -31283,32 -11095,40 -15,08
1 -31283,32 -11125,40 -14,99
1 -31263,32 -11035,40 -14,84
1 -31263,32 -11065,40 -15,03
1 -31263,32 -11095,40 -15,23
1 -31263,32 -11125,40 -14,71
1 -31243,32 -11035,40 -14,61
1 -31243,32 -11065,40 -14,68
1 -31243,32 -11095,40 -15,26
1 -31243,32 -11125,40 -15,17
1 -31323,32 -11095,40 -14,72

B= 1 -31323,32 -11095,40 w= -14,72

Матрицата N, која претставува квадратна матрица на коефициенти во системот на

нормалните равенки, е со димензии 4 х 4, а матрицата n, која претставува вектор-матрица на
слободните членови во системот на нормалните равенки, е со димензии 4 х 1:

28 -876572,96 -310251,2 1
-876572,96 27442194536 9712779026 -31323,32
N=
-310251,2 9712779026 3437738896 -11095,4
1 -31323,32 -11095,40 0

7-6
 -414,45
n 12974739,17
w 4592343,03
-14,72

19346,61827 0,550833441 0,188608445 -342,6156

0,550833441 1,88578E-05 -3,59195E-06 -0,007543
N-1 =
0,188608445 -3,59195E-06 2,71392E-05 -0,009674
-342,615599 -0,01 -0,01 -20,31609

Матрицата на непознатите х, која претставува вектор-матрица со димензии 4 х 1

(проширена со корелатите), ги има следните вредности:

87,7414 λ
x 0,0029 μx
k -0,0015 μy
1,552 k

И на крај од пресметувањето, матрицата на поправки, а воедно и корегираните

вредности за висините на точките од мрежата изнесуваат:

-0,226 vH1 14,514 1

-0,111 vH2 14,559 2
-0,055 vH3 14,605 3
-0,019 vH4 14,651 4
-0,009 vH5 14,571 5
-0,023 vH6 14,617 6
-0,377 vH7 14,663 7
-0,262 vH8 14,708 8
0,039 vH9 14,629 9
0,094 vH10 14,674 10
0,160 vH11 14,720 11
V= H=
0,026 vH12 14,766 12
-0,071 vH13 14,629 13
-0,286 vH14 14,674 14
0,000 vH15 14,720 15
0,136 vH16 14,766 16
0,093 vH17 14,743 17
0,039 vH18 14,789 18
-0,245 vH19 14,835 19
-0,109 vH20 14,881 20
-0,039 vH21 14,801 21
-0,183 vH22 14,847 22

7-7
 -0,338 vH23 14,892 23
0,228 vH24 14,938 24
0,248 vH25 14,858 25
0,224 vH26 14,904 26
-0,310 vH27 14,950 27
-0,175 vH28 14,995 28

На крајот од пресметувањето, извршена е оценка на точност на добиените големини,

односно непознати:
mo = 0,194
mλ = 27,0036
mμx = 0,0008
mμy = 0,0010

3. Дефинирање на проектна рамнина која поминува низ точка 1 и 20

Дефинирањето на проектна рамнина во овој случај е потполно исто како претходната

точка, со тоа што матрицата В и w се со два реда, а со тоа и матриците на нормалните равенки,
како и матрицата на непознати и корелати, односно:

Z1     X  X 1  Y  Y1 
Z1  v1     X  X 1  Y  Y1 
v1     X  X 1  Y  Y1  Z1  0

Z 20     X  X 20  Y  Y20 
Z 20  v20     X  X 20  Y  Y20 
v20     X  X 20  Y  Y20  Z 20  0

Bk  w  0 
1  X 1 Y1   Z 
 B  , w 1 
1  X 20 Y20    Z 20 

Во нашата задача, матриците А, која претставува матрица на коефициенти пред

непознатите и f, која претставува матрица на слободни членови, се со димензии 28 х 3 и 28 х 1,
соодветно, а матриците B, која претставува матрица на коефициенти пред непознатите во
условените точките 1 и 20, и w, која претставува вектор-матрица на слободите членови во
равенката на условените точки 1 и 20, се со димензии 2 х 3 и 2 х 1, соодветно.

7-8
 1 -31363,32 -11035,40 -14,74
1 -31363,32 -11065,40 -14,67
1 -31363,32 -11095,40 -14,66
1 -31363,32 -11125,40 -14,67
1 -31343,32 -11035,40 -14,58
1 -31343,32 -11065,40 -14,64
1 -31343,32 -11095,40 -15,04
1 -31343,32 -11125,40 -14,97
1 -31323,32 -11035,40 -14,59
1 -31323,32 -11065,40 -14,58
1 -31323,32 -11095,40 -14,56
1 -31323,32 -11125,40 -14,74
1 -31323,32 -11035,40 -14,7
1 -31323,32 -11065,40 -14,96
А= 1 -31323,32 -11095,40 f= -14,72
1 -31323,32 -11125,40 -14,63
1 -31283,32 -11035,40 -14,65
1 -31283,32 -11065,40 -14,75
1 -31283,32 -11095,40 -15,08
1 -31283,32 -11125,40 -14,99
1 -31263,32 -11035,40 -14,84
1 -31263,32 -11065,40 -15,03
1 -31263,32 -11095,40 -15,23
1 -31263,32 -11125,40 -14,71
1 -31243,32 -11035,40 -14,61
1 -31243,32 -11065,40 -14,68
1 -31243,32 -11095,40 -15,26
1 -31243,32 -11125,40 -15,17
1 -31323,32 -11095,40 -14,72

1 -31363,32 -11035,40 -14,74

B= w=
1 -31283,32 -11125,40 -14,99

Матрицата N, која претставува квадратна матрица на коефициенти во системот на

нормалните равенки, е со димензии 5 х 5, а матрицата n, која претставува вектор-матрица на
слободните членови во системот на нормалните равенки, е со димензии 5 х 1:

28 -876572,96 -310251,2 1 1
-876572,96 27442194536 9712779026 -31363,32 -31283,32
N= -310251,2 9712779026 3437738896 -11035,4 -11125,4
1 -31363,32 -11035,40 0 0
1 -31283,32 -11125,40 0 0

7-9
 -414,45
12974739,17
n 4592343,03
w
-14,74
-14,99

21379,79339 0,519272814 0,461575834 -162,5615 -85,68949

0,519272814 1,26121E-05 1,12108E-05 -0,006951 0,0008969
N-1 = 0,461575834 1,12108E-05 9,96512E-06 0,0049327 -0,010314
-162,5614618 -0,01 0,00 -7,058296 -3,605381
-85,68948879 0,000896861 -0,010313901 -3,605381 -10,82511

Матрицата на непознатите х, која претставува вектор-матрица со димензии 5 х 1

(проширена со корелатите), ги има следните вредности:

30,8437 λ
0,0011 μx
x -0,0018 μy
k
-1,330 k1
-0,985 k2

И на крај од пресметувањето, матрицата на поправки, а воедно и корегираните

вредности за висините на точките од мрежата изнесуваат:

0,000 vH1 14,740 1

0,123 vH2 14,793 2
0,186 vH3 14,846 3
0,229 vH4 14,899 4
0,183 vH5 14,763 5
0,176 vH6 14,816 6
-0,171 vH7 14,869 7
-0,048 vH8 14,922 8
0,195 vH9 14,785 9
0,258 vH10 14,838 10
V= H=
0,332 vH11 14,892 11
0,205 vH12 14,945 12
0,085 vH13 14,785 13
-0,122 vH14 14,838 14
0,172 vH15 14,892 15
0,315 vH16 14,945 16
0,181 vH17 14,831 17
0,134 vH18 14,884 18
-0,143 vH19 14,937 19
0,000 vH20 14,990 20

7-10
 0,014 vH21 14,854 21
-0,123 vH22 14,907 22
-0,270 vH23 14,960 23
0,303 vH24 15,013 24
0,266 vH25 14,876 25
0,249 vH26 14,929 26
-0,278 vH27 14,982 27
-0,135 vH28 15,035 28

На крајот од пресметувањето, извршена е оценка на точност на добиените големини,

односно непознати:
mo = 0,208
mλ = 30,4593
mμx = 0,0007
mμy = 0,0007

7-11