KOMFIL – ZFN 1101

Sinasabi na wika ang kaluluwa at simbolo ng isang

PANINIWALA TUNGKOL SA WIKA
bansa. Makikilala ang lahing pinagmulan ng isang tao sa
 Ayon kay Webster (1974), ang wika
pamamagitan ng wikang binibigkas nito. Sa
ay isang sistema ng komunikasyon
pangkalahatang konsepto, wika ang tumutukoy sa
kognitibong kapangyarihan na nagbibigay-kakayahan sa sa pagitan ng mga tao sa
mga tao upang matuto at gumamit ng mga sistema ng pamamagitan ng mga pasulat o
komplikasdong komunikasyon (wikipedia). Bilang isang pasalitang simbolo.
ispesipikong linggwistik na konsepto, ang wika ay  Ayon naman kay Hill (2000), ang
tumutukoy sa mga tiyak na linggwistik na sistema na ang wika ang pangunahin at
kabuuan ay pinangalanan ng tiyak na katawagan tulad pinakaelaboreyt na anyo ng
ng Ingles, Praanses, Aleman, Nihonggo, Mandarin, simbolong gawaing pantao.
Filipino at iba pa. (nagagawa nang di inaasahan)
 Para naman kay Gleason (2000), ang
Sa Bibliya, malinaw na nasasaad na ang daigdig wika ang masistemang balangkas
ay nilikha ng Diyos sa pamamagiatan ng salita. Iyan ang ng sinasalitang tunog na
taglay na kapangyarihan ng wika na hanggang sa isinasaayos sa paraang arbitraryo
kasalukuyan ay hindi matatawaran tulad ng
upang magamit ng mga taong
pangangailangang mabuhay.
kabilang sa isang kultura. (po at
opo)
Isang kasabihan, "No man is an island", na kung
bibigyang-kahulugan sa wikang Filipino, walang
nabubuhay ng mag-isa. Kailangan ng tao ng KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
makakasama at ng makakausap upang Nobyembre 9, 1937- Bunga ng ginawang pag-aaral at
mapagtagumpayan ang anumang ninanais na makamtan alinsunod sa tadhana ng Batas Komonwelt Blg.184,
sa buhay. Tulad na lamang ng wikang Filipino, ang ang Surian ng Wikang Pambansa na mas kilala
wikang nagbubuklod sa mga Pilipino, ng Ingles sa mga ngayon sa Komisyon sa Wikang Filipino, ay
Amerikano at Nihonggo sa mga Hapon at maraming nagpatibay ng isang resolusyon na roo’y
pang iba.
ipinahahayag na ang Tagalog ang nakatutugon sa mga
hinihingi ng Batas Komonwelt Blg.184, kaya’t
Mahabang panahon na ang ginugol ng tao
itinagubilin ito ng dating pangulong Manuel L.
upang makibaka at ipaglaban ang wikang pambansa.
Quezon na iyon ay pagtitibayin bilang saligan ng
Dumaan na ito sa mga pagsubok at patuloy na
wikang pambansa.
sinusubok ng panahon sa kasalukuyan.

Taong 2013, isang hamon na muli ang naglagay

sa wika sa alanganing kalagayan nang ang CHEd o
Commission on Higher Education ay maglabas ng
bagong general education subjects sa antas kolehiyo sa
bisa ng CHEd Memorandum Order Bilang 20, Serye 2013
na nagtatanggal ng Filipino at Panitikan sa antas
kolehiyo bunsod ng implementasyon ng Batas K to 12.
Bunga nito ay nagsagawa ng iba't ibang protesta ang
mga samahan, organisasyon sa bawat paaralan, kolehiyo
at pamantasan bilang pagtutol sa nasabing batas. Ang
protestang ito ay dumating pa sa pagwewelga sa harap
ng Korte Suprema sa pamumuno ng Tanggol Wika
ngunit hanggang sa kasalukuyan ay walang linaw ang
kahihinatnan ng protestang ito matapos tuldukan ng
Solicitor General Jose Calida.
FILIPINO: ANG WIKANG PAMBANSA NG
PILIPINAS
Disyembre 30, 1937 - Bilang pagsunod sa tadhana ng
Batas Komonwelt Blg.184, sa pamamagitan ng
Kautusang Tagapagpaganap Blg.137 ay ipinahayag ni
Pang.Quezon na ang wikang pambansa ay batay sa
Tagalog bunga ng mga dahilang naging batayan ng mga
miyembro ng Surian ng Wikang Pambansa.
1. Tagalog ang ginawang wikang
pambansa dahil ito’y nahahawig sa
maraming wikain sa bansa na kaya
hindi magiging mahirap para sa mga di-
Tagalog na maunawaan ito.

2. Aabot sa may 9 hanggang 10 libong

ANO ANG WIKA? salita ang magkakatulad at
- Ang salitang Ingles na language ay galing sa magkakahawig sa bigkas, baybay at
salitang Latin na lingua na ang ibig sabihin kahulugan sa Tagalog ang mga
ay pangunahing wikang Cebuano,
dila. Ang metaporikal na relasyon ng wika at Hiligaynon, Samar, Leyte, Bikol, Ilokano,
dila ay umiiral sa maraming wika at patunay Pangasinan at Kapampangan.
ito sa historikal na pagkaprominente ng
sinasalitang wika.
 3. Ang Tagalog ay nagtataglay rin ng humigit- ANG PAGTATAGUYOD NG WIKANG PAMBANSA SA MAS
kumulang 5,000 salitang hiram sa Kastila, MATAAS NA EDUKASYON AT LAGPAS PA
1,500 sa Ingles, 1,500 sa Intsik at 3,000 sa  Sa kursong ito, makabubuting simulan ang pag-
Malay kung kaya madaling mauunawaan ng di- aaral sa pagtalakay sa hakbang na ginawa ng
Tagalog. CHED Commission on Higher Education sa
4. Madali ring pag-aralan ang wikang Tagalog pagpapalit ng kurikulum, ang Programang K-12
dahil pinatutunayan ito ng mga dayuhan na sa na nagpapatupad ng pagtatanggal ng Filipino at
pamamalagi sa bansa ay madaling Panitikan sa Kolehiyo at ang pakikibakang
nakapagsasalita ng wikang ito. ginawa ng iba’t ibang samahan, organisasyon,
kolehiyo at pamantasan sa wikang pambansa,
Ilan lamang ang mga dahilang
ang FILIPINO.
nabanggit bukod pa sa mga pangunahing
dahilan na: 2013 - naglabas ang Komisyon sa Lalong Mataas
na Edukasyon o Commission on Higher Education
1. Mayaman ito sa talasalitaan
(CHED) ng bagong general education curriculum
2. Mayaman sa panitikan
na nagpapatupad ng pagtatanggal ng mga
3. Madaling bigkasin
asignatura sa kolehiyo tulad ng Filipino at
4. Madaling unawain
Panitikan bilang bahagi ng GE subjects at paglilipat
5. Lingua Franca ng Maynila.
nito sa senior highschool sa bisa ng CHED
Memorandum Order (CMO) Blg.20 Serye 2013 na
nilagdaan ni Punong Komisyoner Patricia

 Ang pagbabagong ito ayon sa komisyon ay

bahagi ng pagpapaunlad ng edukasyong Pilipino
sa antas kolehiyo bunsod ng implementasyon ng
Batas K to 12.
 Ilan sa mga asignatura na sinimulang ituro at
nanatili sa kolehiyo ay ang mga sumusunod na

Pag-unawa sa sarili/ Pagpapahalaga sa Sining/Art

1987 - Sa artikulo XIV, Sek.7 ng Konstitusyong 1987,
Understanding the Appreciation
isinaad na ukol sa layunin ng komunikasyon at
Self
pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Mga Babasahin Siyensya, Teknolohiya at
FILIPINO at hangga’t walang ibang itinatadhana ang
batas, Ingles. Hinggil sa Lipunan/Science,Technology
Kasaysayan ng and Society
Pilipinas/ Readings
in Phil.History
Ang Kasalukuyang Malayuning
Daigdig/The Komunikasyon/Purposive
 Bunga ng pagsususog sa wika mula TAGALOG-
Contemporary Communication
PILIPINO-FILIPINO, maraming batas ang
World
Agosto ipinatupad
13, 1959 -ngPinalalabas
mga nanungkulang
ng Kalihimpangulo
Jose E. at Matematika sa Etika/Ethics
kalihim ng edukasyon hinggil sa pagpapatupad
Romero ng kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Bagong Daigdig/
ng paggamit
Pangkagawaran nito.
Blg.7 na nagsasaad na kailanman at
Mathematics in the
Mulaang
tutukuyin sa araw ng pagdiriwang
wikang pambansa,nitoangna salitang
nagsimula
Modern World
PILIPINO
ngang
isang
gagamitin.
buong linggo, ang LINGGO NG WIKA na
asignatura:
nang lumaon ay naging buong buwan ng Agosto,
BUWAN NG WIKA na ipinagdiriwang sa mga
 Sa nasabing kautusan ay nililinaw na maaaring
paaralan, kolehiyo at pamantasan mula sa
ituro alinman sa nabanggit na asignatura sa
elementarya hanggang sa mataas na antas, sa
wikang Ingles at Filipino. Magkagayon pa
kolehiyo, ngunit isang dagok sa mga dalubguro
man,hindi pa rin ito sinasang-ayunan ng mga
sa Filipino ang pagpapasyang ipinatupad ng
iskolar, guro at mga nagmamahal sa wikang
CHED, ang pagpapalit ng kurikulum at
Filipino sa paniniwalang ang Filipino ay hindi
pagtatanggal ng FILIPINO at PANITIKAN sa
lamang midyum sa pagtuturo o komunikasyon,
kolehiyo.
kundi isa itong disiplina na nagluluwal ng mga
 kaalamang maka-Pilipino at makabayan na
kailangan sa panahong itong buhay na buhay
ang globalisasyon. Kaya naman, iba’t ibang
reaksyon pa rin ang pumailanlang sa telebisyon,
pahayagan, radyo at social media.
 Ang ilan sa mga samahan at organisasyon na
hindi nangiming ilantad ang maling desisyon ng
CHEd ay ang mga sumusunod:
 PSSLF - Pambansang Samahan ng
Linggwistika at Literaturang Filipino
 Tanggol Wika - Alyansa ng mga
Tagapagtanggol ng Wikang Filipino
- Pinuno : Bienvenido Lumbera
 LFS - League of Filipino Students
 ACT- Alliance of Concerned Teachers
 NCCA - National Commission for Culture
and the Arts
 Kabilang ang mga pamantasan at
kolehiyo hindi lang sa kamaynilaan,
maging sa iba’t ibang panig ng bansa.
 GAMPANIN NG WIKANG PAMBANSA
 ALIBATA - sariling baybayin
 ABECEDARIO - alpabetong Romano na humalili
sa lumang baybayin.
 FLORANTE AT LAURA - isang epiko na isinulat ni
Francisco “Balagtas”Baltazar noong 1838 gamit
ang wikang Tagalog.
 1897 - sa Biak na Bato naisulat na ang wikang
opisyal na wika ng Pilipinas ay Tagalog.
 Disyembre 30, 1937- ang deklarasyon ni
Pang.Manuel L. Quezon na ang wikang
pambansa ng Pilipinas ay Tagalog na isinabay sa
anibersaryo ng kamatayan ni Dr. Jose Rizal.
 Konggreso - ang gumawa ng hakbang tungo sa
paglinang at pagbuo ng isang wikang pambansa
batay sa isa sa umiiral na wika sa Pilipinas.
 Surian ng Wikang Pambansa - ang gumawa ng
pag-aaral sa mga diyalekto sa Pilipinas sa
paglinang ng wikang Pambansa.
 1956 - itinuro ang pambansang awit sa mga
paaralan.
 Purista - ang tawag sa mga taong gumagamit ng
wika nang walang halong salitang banyaga.
“Late ka na naman, 7:30 na. Bakit ba kasi nagpupuyat
ka online at hindi mo i-alarm ang relo mo?” Ilang
salitang halaw ang maluwag na naipaloob sa dalawang
pangungusap na ito? Sumusunod pa rin ang pangugusap
sa nakigisnang balarila, ngunit ang mga salitang dayuhan
ay kagyat na nagagamit na halos walang kaibahan. Sa
pormal na instruksyon, dapat ito ay sinasabi na –
“Mahuhuli ka naman, ika pito’t kalahati na ng umaga.
Bakit kasi nagpupuyat ka —- at hindi mo mapakuliling
ang iyong orasan? ”
 Si Pangulong Sergio Osmeña - ang unang
nagdeklara ng pagdiriwang ng Linggo ng Wika.
Mula 1946 hanggang 1954, ito ay ginugunita
mula ika-27 ng Marso hanggang ika-2 ng Abril,
alinsunod sa Proklamasyon Bilang 35. Pinili ang
Abril 2 dahil ito ang kaarawan ng kilalang
Tagalog na manunulat na si Francisco Balagtas
 Pang. Ramon Magsaysay - ang pangulong
naglipat ng pagdiriwang ng Linggo ng Wika
mula Agosto 13-19 kung saan ang huling araw
ng pagdiriwang ay itinapat sa kaarawan ni
Pang.Quezon, ang Ama ng Wikang Pambansa.
 Pang. Ferdinand Marcos - ang lumagda sa isang
kautusan na nagpapalit ng pangalan ng lahat ng
mga gusali at tanggapan ng pamahalaan sa
pangalang Pilipino.
 Pang. Corazon Aquino - nagtadhana sa paglikha
ng Komisyon sa Wikang Filipino na palaganapin
ang Filipino bilang wika ng literasi, paglinang at
pagpapayabong ng Filipino bilang linggwistikong
sagisag ng pambansang pagkakaisa at
pagkakakilanlan; at patuloy na
intelektwalisasyon ng wikang Filipino.
 Saligang Batas ng 1986 - nakasaad ang
paggamit ng wikang Filipino.
 2001 Rebisyon ng Ortograpiyang Filipino at
Patnubay sa Ispeling at Wikang Filipino –
ipinalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino ay
nakatuon sa istandardisasyon at
intelektwalisasyon.
ISTANDARDISASYON AT INTELEKTWALISASYON NG
WIKA
 Istandardisasyon - paraan o proseso kung
paano maaaring tanggapin at gamitin ng
nakararaming taong gumagamit ng wika ang
isang tiyak na talaan ng mga talasalitaan o
bokabularyo sa isang tiyak na disiplina ng
karunungan.
 Dahil sa mga pagbabagong nagaganap sa ating
pang-araw-araw na pamumuhay,
pakikipagkalakalan, pakikipagkomunikasyon at
iba pang pakikipag-ugnayan, maging sa loob o
labas ng bansa ay maraming salita o katawagan
ang pumapasok sa Filipino.
 Ang normalisasyon ng mga salita ay kusang
nagaganap sa Filipino, isang mabuting katangian
ng isang buhay na wika, madaling tumanggap at
mag-asimila ng mga salita na nagmumula sa
ibang wika.
 May dalawang aspeto ang istandardisasyon
1. Istandardisasyon sa Ortograpiyang Filipino
2. Istandardisasyon sa talasalitaan ng Filipino

 Kahalagahan ng Istandardisasyon
1. Maiiwasan ang kaguluhan sa paggamit ng mga
salita o katawagan sa alin mang disiplina ng
karunungan.
2. Ang Filipino ay higit na uunlad at maitataas ang
antas bilang wika.
 Intelektwalisasyon ng wika - nag-uugat sa
proseso ng seleksyon, desiminasyon,
istandardisasyon at kultibasyon ng wika.
 Layunin nito na magamit ang wikang Filipino
bilang wika ng karunungan at iskolarling
talakayan
 Mga hadlang na hinaharap ng wikang Filipino
ayon kay Rolando Tinio (1975):
- Ipinalalagay ng mga Pilipino na walang
kakayahan ang kanilang wika bilang
intelektwal.
- Nangangamba ang mga Pilipino na maiwan
sa kanlurang pag-iisip kung tumiwalag sa
wikang Ingles.
Tagapagtanggol ng Wikang Filipino (TANGGOL WIKA),
Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang
Filipino (PSLLF) ay ilan lamang sa mga samahan na
magkabalikat sa paggigiit na manatili ang Filipino bilang
sabjek at bilang wikang panturo sa antas tersyarya. Mga
samahang patuloy na lumalaban upang hindi masayang
ang nakamit na tagumpay ng wikang Filipino nang
nakalipas na mga dekada.
Ang tao ay nilikha ng Diyos na may isip at kaluluwa.
Ginagamit ng tao ang kanyang isip upang magsuri at
maging malikhain sa ano mang bagay, sitwasyon at
pagkakataon. Isang dahilan kung bakit bawat tao ay
may kani-kaniyang paniniwala, opinyon, katwiran at
paninindigan hinggil sa isang isyu o usapin sa lipunan,
maging ito man ay probisyon o batas na ipinatutupad ng
pamahalaan, organisisyon o samahan.
May karapatan ang tao na gamitin ang kanyang dila
sa paglalahad ng kanyang iniisip at nararamdaman.
Isang karapatan na ipinagkaloob sa tao at nakasulat sa
Saligang Batas. Ang Saligang Batas na ang layunin ay
proteksyunan at pagmalasakitan ang kapakanan ng
taong bayan na kanyang nasasakupan.
Bunga ng katangiang marunong mag-isip at magsuri
ang tao, kaugnay na rin ng karapatang ipinagkaloob sa
kanya, kabi-kabila ang mga protesta ng paninindigan at
pagsisiwalat ng tao ng kanyang nalalaman mula sa mga
usapin sa lipunang kanyang ginagalawan.
Ilan lamang sa halimbawa ng mga isyung ito ay ang
mga batas na ipinatutupad ng pamahalaan maging sa
larangan ng edukasyon, pananampalataya at komersyo.
Sa edukasyon, isang bangungot sa panig ng mga
guro sa kolehiyo ang Batas K to 12 na tahasang
nagtatanggal ng asignaturang Filipino at Panitikan sa
antas kolehiyo. Mahirap tanggapin ang batas na ito
sapagkat, libo-libong nga propesor sa kolehiyo ang
nawalan ng trabaho o hindi man ay napilitang magturo
ng mga asignaturang hindi naman niya
pinagkadalubhasaan sa loob ng mahabang panahon ng
pag-aaral.
Ayon kay Komisyoner Patricia Licuanan, Punong
Komisyoner ng CHEd, layunin daw ng Batas K to 12 ang
mapataas ang kaledad ng edukasyon sa Pilipinas
sapagkat napag-iiwanan na raw ang Pilipinas sa
pagtugon sa karagdagang bilang ng yunit sa mababang
antas bago makarating sa kolehiyo sa kurikulum ng
edukasyon sa Pilipinas.
Iba't iba ang opinyon ng mga mag-aaral at
propesyonal sa nasabing isyu na naging paksa ng
pagtatalo at diskusyon.
Bunga nito, nabuo ang iba't ibang samahan tulad
ng Tanggol Wika noong Hunyo 21,2014 sa pamumuno
ng Convenor nito na si Michael David San Juan na
nanindigan na bilang wikang pambansa ng Pilipinas,
dapat manatili sa kolehiyo ang asignaturang Filipino
agayon din ang Panitikan.
Ilan sa mga senador na nagpakita ng pagtutol ay
sina Sens. Win Gatchalian, Koko Pimentel, Joel
Villanueva at maging si Senate Pres.Vicente Sotto III ay
nagpahayag din ng kanyang saloobin hinggil sa usaping
ito.
Kabilang sa mga alagad ng sining at nasa sangay
pang-akademiko ay naghayag ng kanilang paniniwala at
disposisyon hinggil sa pasyang ito ng CHEd:
Si Dr. Bienvenido Lumbera ay nanguna sa
pagsasampa ng kaso sa Kataas-taasang Hukuman o
Korte Suprema noong Abril 15, 2015 sa pamamagitan
ng petisyong nakatala bilang G.R.No. 217451 ay
itinuturing na kauna-unahang petisyong nakasulat sa
Filipino. Ito ay nangyari matapos hindi pakinggan ng
Korte Suprema ang panawagan ng Tanggol Wika.
Nariyan din ang Batas Republika Bilang 232
( Education Act of 1982) at Batas Republika Bilang 7356
(An Act Creating the National Commission for Culture
and the Arts, Establishing National Endownment Fund
for Culture and the Arts and for Other Purposes).
Gayon din naman. naghain din ang ACT Teachers
Partylist sa pangunguna nina Rep. Antonio Tinio at
France Castro sa Konggreso, ang Panukalang Batas
Bilang 8954 o Batas na Nagtatakda ng Hindi Bababa sa
Siyam na Yunit ng Asignaturang Filipino noong Enero
30, 2019.
Subalit noong Marso 5, 2019 ay pinagtibay na
(denied with finality) ng Korte Suprema ang desisyon
nitong tanggalin ang mga asignaturang Panitikan at
Filipino sa antas-kolehiyo. Ito raw ay sa dahilang
ang motion for reconsideration na ihihain sa Korte
Suprema ay walang

substansyal na argumentong inihain sa pangunguna ng
Tanggol Wika at iba pang petisyoner upang mapanatili
ang mga nasabing asignatura.
Ang nasabing desisyon ay iginagalang ng Tanggol
Wika bagaman at hindi tinatanggap sapagkat iginigiit
nito ang nakasaad sa Konstitusyon na tungkulin ng
pamahalaan na suportahan ang pagtuturo at
propagasyon ng Filipino at Panitikan ngunit sa panig na
Korte Suprema, hindi naman daw nakasaad sa
Konstitusyon kung saang antas ito marapat na ituro.
Sa huli, naniniwala ang Tanggol Wika na ang
pagbanggit ng Konstitusyon sa sistema ng edukasyon ay
nangangahulugan na ang Filipino at Panitikan ay dapat
na ituro sa buong sistema ng edukasyon sapagkat ang
salitang sistema ay tumutukoy sa kabuuan ng mga
katawan ng mga sangkot o nakapaloob dito. (San Juan,
2019)
Pinag-isipan pang muli ng Tanggol Wika na
maghaing muli ng second motion for reconsideration sa
Korte Suprema ngunit ayon na rin sa payo ng abogado,
nagpasya ang huli na hindi na ito gawin sa halip ay
nagpahayag na lamang sila ng protesta kasama ang iba't
ibang sektor pangwika, mga mag-aaral at iskolar sa
pamamagitan ng pagmamartsa sa Korte Suprema noong
Hunyo 10, 2019 dalawang araw bago ang Araw ng
Kalayaan ng Pilipinas upang ihain ang protesta sa
nasabing desisyon.
Upang higit na malinawan at mapagdesisyunan nang
lubos ang isyung ito, basahin ang karagdagang posisyong
papel ng PSLLF hinggil dito.
 MGA POSISYONG PAPEL LABAN SA CMO
BILANG 20 SERYE 2013
ORGANISASYON, UNIBERSIDAD AT
INSTITUSYON NG PAMAHALAAN
 KOMISYON SA WIKANG FILIPINO (KWF)
 Sapagkat alinsunod sa Artikulo XIV, Seksyon 6-7
ng 1987 Konstitusyon, dapat magsagawa ng
hakbang ang pamahalaan upang ibunsod at
puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino
bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at
bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-
edukasyon.
 Sapagkat tungkulin ng KWF ang pagtityak sa
higit pang pagpapaunlad, pagpapayaman,
pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino at
ng mga iba pang wika sa Pilipinas.
 Sapagkat ang CHEd Memo Order Bilang 20 serye
2013 ay nagtatanggal ng sabjek na Filipino sa
General Education Curriculum, at sa halip ay
pinapalitan ito ng Revised Core Courses na
maaaring ituro sa Ingles o Filipino.
 Sapagkat ang nasabing Memo Order ay
magbubunga ng pagkawala ng trabaho ng
maraming guro.
 Sapagkat sa sitwasyong ito, nanganganib na
mawala nang tuluyan ang Filipino hindi lamang
bilang sabjek kundi bilang wikang panturo sa
antas tersyari.
 DEPARTAMENTO NG FILIPINOHIYA
POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS
 Panatilihin ang Asignaturang Filipino sa
Kolehiyo: Huwag Patayin ang Pambansang
Karapatan ng Wikang Filipino, Mga Guro ng
Filipino, Kabataang Pilipino at Mamamayang
Pilipino.
 Bagaman at sinasabi ng Komisyon sa Mas
Mataas na Edukasyon (CHEd) na maaaring ituro
sa Ingles o Filipino ang asignaturang binalangkas
nila, bilang halimbawa ay ang Purposive
Communication (Malayuning Komunikasyon),
nababatid naman na pag-aagaw-agawan pa ito
ng napakaraming guro sa Filipino at Ingles sa
mga kolehiyo at unibersidad at magdudulot pa
ito ng hindi pagkakaunawaan, pagtatalo at ang
masaklap pa ay angkinin lamang ng
Departamento ng Ingles sa mga unibersidad at
kolehiyong mabuway ang Filipino dahil halata
namang nakakiling ang asignaturang ito sa
Ingles.
 Sa hakbang na ito, tila unti-unting nilulusaw ang
mga natatag na Kagawaran/Departamento ng
Filipino sa mga kolehiyo at unibersidad sa
Pilipinas.
 Sapagkat malinaw na isinasaad sa 1987
Konstitusyon ng Pilipinas Artikulo XIV, itinakda
ang Filipino bilang wikang Pambansa ng
Pilipinas.
 Kung susuriing mabuti ang CHEd Memorandum,
malinaw na lihis sa hangarin at konteksto ng
Pangkalahatang Edukasyon ang pagtatanggal ng
asignaturang Filipino dahil nakasaad sa pahina
apat (4) ng memorandum ang ganito: General
education enables the Filipino to find and locate
her/himself in the community and nationhood
amid the forces of globalization. As life becomes
more complex, the necessity of appreciating the
gifts of nature and addressing social problems
in the general education program increasingly
become more pressing.
 Sa halip na alisin, hindi ba’t nararapat na lalo
pang patatagin ang disiplinang Filipino sa
kurikulum sa kolehiyo sa pamamagitan ng mga
asignaturang Filipino na magiging pundasyon
nito.
 Hindi ba’t paurong na hakbang ng Pilipinas nang
alisin ang asignaturang Filipino ng technical
panel ng pangkalahatang edukasyong ng CHEd
sa binuo lamang ng iilang mga tao na walang na
konsultasyong isinagawa.

 DEPARTAMENTO NG FILIPINO AT PANITIKAN
UNIBERSIDAD NG PILIPINAS-DILIMAN
 Ang panukala ng CHEd Memo Order Bilang 20
Serye 2013 ay paglapastangan sa
pagpapahalaga sa kasaysayan, karunungan at
diwa ng kasarinlang mahabang panahong
ipinaglaban at nilinang ng mga naunang salinlahi
ng mga Pilipino.
 Tinatanggal nito ang katiyakan na magamit at
maituro ang wikang Filipino sa kolehiyo.
 Ang pagsasabing ang walong core GE courses ay
maaaring ituro sa Ingles o Filipino ay
mapanlinlang, inilalagay na ngayon ang
kapalaran ng wika sa mga kamay ng unibersidad,
kolehiyo, departamento, mga guro’t mag-aaral,
gayon din sa iba pang pwersa sa loob at labas ng
akademya.
 Ang kunwa’y paglalatag ng mga kursong GE na
maaaring ituro sa kapwa Filipino at Ingles ay
lilikha lamang ng kompetisyon sa dalawang
wika, bukod pa sa malaking posibilidad ng
pagpili sa Ingles dahil ito ang inimaheng wika ng
edukado at wikang susi ng kaunlaran.
 Hindi nito kinikilala ang pag-aaral ng wikang
Filipino bilang isang lehitimong dominyo ng
karunungan.
 Sa bagong GE Curriculum, nababanggit lamang
ang Filipino, kahanay ng Ingles, bilang midyum o
daluyan ng pagtuturo na nagbabalewala sa
integridad ng wikang Filipino bilang ganap na
dominyo ng karunungan at isa ring paraan ng
pag-unawa sa lipunan at mundo, at kung gayon,
nag-aambag sa pagpanday ng kaisipan at
pananagutan sa lipunan.
 Ang bagong kurikulum ay tahasang
pagbabalewala sa kasaysayan ng wikang
pambansa at ang mapagtakdang papel ng wika
sa pagpapaunlad ng isang bayan.
 Ang wikang Filipino ay identidad ng Filipino,
pananaw at kamalayan ang wikang Filipino.
 ACT-PHILIPPINES: PAHAYAG SA PAGPATAY NG
CHED AT KORTE SUPREMA SA FILIPINO AT
PANITIKAN
 Mariing kinokondena ng ACT-Philippines ang
desisyon ng Korte Suprema na patayin ang
Filipino at Panitikan bilang mga mandatong
asignatura sa kolehiyo.
 Panibagong dagok na naman sa ito sa
makabayang edukasyon sa Pilipinas tulad ng
pagpatay sa ilalim ng K to 12 ang asignaturang
Kasaysayan ng Pilipinas /Philippine History sa
hayskul at Philippine Government &
Constitution sa kolehiyo na kung tutuusin, ay ‘di
hamak na mas makabuluhan sa pagkikintal at
pasistang asignatura ROTC na ngayon nga ay
ipinapataw sa senior highschool sa kabila ng
madugong record nito sa pang-aabuso sa mga
kadete bukod pa sa mga isyu ng katiwalian.
 Malinaw sa letra at diwa ng konstitusyon ng
bansa na KAILANGAN at NARARAPAT na
magkaroon ng Filipino at Panitikan sa kolehiyo
bilang ambag sa pagpapatupad sa mandato ng
Saligang Batas sa puspusang paggamit ng
Filipino bilang wikang panturo sa lahat ng antas
ng edukasyon at kultibasyon ng wikang
Pambansa at sariling panitikan bilang mga
pamanang kultural at matibay na pundasyon ng
pambansang pagkakaisa, pagkakaunawaan,
kapayapaan, katarungan at kaunlaran.
 Kung ipauubaya sa mga kolehiyo at unibersidad
ang pagdagdag ng asignaturang Filipino at
Panitikan, tiyak na unti-unti nang mamamatay
ang mga asignaturang ito, sa konteksto ng
mahabang kasaysayang kolonyal at neokolonyal
ng Pilipinas at malaon, unti-unti na ring
mananamlay at mamamatay ang Filipino bilang
wikang panturo kapag nagkagayon.
 Sa aspekto ng pedagohiya, ang pag-aalis ng
Filipino sa kolehiyo ay magiging malaking
kawalan ng mga estudyante natin mismo.
 Sa ilalim ng K to 12 ay sadsad at bagsak pa rin
ang average na score hindi lamang sa Filipino
kundi sa ibang asignatura.
 Sa aspeto ng pambansang pagkakaisa at
komunikasyon, ang pagpaslang sa Filipino ay
maaaring magpalawak pa ng agwat sa
komunikasyon sa pagitan ng mga rehiyon ng
bansa, sa sitwasyong ang mga karatig bansa at
kalahing Malaysia at Indonesia ay sumulong na
at nagtagumpay sa pagpapalakas ng kanilang
mga wikang Pambansa.
 Sa gitna ng patuloy na daluyong ng
globalisasyon at homogenisasyong kultural, ang
Filipino at Panitikan, gayon din ang Kasaysayan
ng Pilipinas ay pawang mabisang kalasag para ‘di
tayo lamunin ng mas malakas na bansa.
Ang wikang Filipino ay ay ginagamit na sa iba't
ibang larangan bilang lunsaran ng pagkatuto
tulad na lamang Kasaysayan, Pilosopiya,
Sikolohiya, Etika, Antropolohiya, at maging sa
Agham man o Matematika. Ang mga propesor
na gumagamit ng Filipino bilang midyum sa
pagtuturo ay naniniwalang higit na madali ang
pagkatuto sa pagtuturo nito sapagkat lubos na
nagkakaunawaan ang mga guro at mag-aaral sa
ganitong kaparaanan.
 Isang palasak na kasabihan tungkol sa wika ang sinabi ni
Gat. Jose Rizal, Äng hindi magmahal sa sariling wika ay
higit pa ang amoy sa mabaho at malansang isda." Isa
itong kasabihan na hindi nalilimutan kahit
sabihing daang taon nang namamayapa ang ating
pambansang bayani. Marahil ang dahilan sa likod nito ay
dahil tagos sa puso at isip ng mga naniniwala at
nagtataguyod ng sariling wikang atin ang mensaheng
ipinararating ng mga pahayag.
Ang wika ay maituturing na kakayahan ng tao na
mag-angkin at gumamit ng mga komplikadong
sistemang pangkomunikasyon, o sa ispesipikong
pagkakataon ng nasabing komplikadong sistemang
pangkomunikayon. Sa pangkalahatan, ang wika ay
tumutukoy sa kognitibong kaalaman na nagbibigay-
kakayahan sa mga tao upang matuto at gumamit ng mga
sistema ng komplikadong komunikasyon.(Wikipedia)
Hindi maitatanggi na malaki ang gampaning
ginagampanan ng wika sa buhay ng tao. Kabilang sa
mga gampaning ito ang una, istrumento ito ng
komunikasyon; ikalawa, nag-iingat at nagpapalaganap
ng kaalaman; ikatlo, nagbubuklod ng bansa at ikaapat,
lumilinang ng malikhaing pag-iisip.
Wika ang pangunahing kasangkapan ng tao sa
pakikipag-ugnayan. Ginagamit ng tao ang wika upang
maiugnay ang sarili sa lipunang kanyang ginagalawan.
Wika rin ang ginagamit niya upang mapalaganap ang
karunungang kanyang natutuhan at ninanais na ipasa sa
susunod na henerasyon upang matutunan at higit na
mapagbuti. Ang mga araling natutuhan sa paaralan ay
ipinapasa ng guro sa mag-aaral na ipinapasa rin at
pinagyayaman ng kanilang mga mag-aaral. Hindi rin
malilimutan ang pagbubuklod ng mga Pilipino sa
panahon ng paghingi ng demokrasya sa panahon ng
Mapayapang rebolusyon sa EDSA. Walang mayaman,
walang mahirap, lahat ay pantay-pantay at pinagkaisa ng
wikang ginamit at namayani sa panahong iyon. Higit sa
lahat, wika ang ginagamit ng tao upang maipahayag ang
ano mang iniisip na makatutulong hindi lamang sa
pagpapabuti ng sarili kundi pati ng kanyang bayan.
Nililinang ng wika ang kakayahan nating mag-isip at
magsuri sa mga sitwasyon at pangyayari sa ating
lipunan.
Filipino ang pambansang lingua franca ng Pilipinas.
Gaano ba kahalaga ang wikang Filipino, bilang ating
pambansang wika? Ang pagsagot sa tanong na ito ay
simpleng pagsagot muli sa tanong na.,"Anong wika ba
ang ginagamit mo sa pagpapahayag ng iniisip at
nararamdaman mo?"
Ang Filipino ay isang disiplina, asignatura at wika na
ginagamit ng mga Pilipino sa pagpapahayag ng kanyang
iniisip at nararamdaman. Tulad ng sining, pag-aaral ng
kultura at siyentipikong pag-aaral, ang Filipino ay isang
wika na subdibisyon ng kaalaman na itinuturo sa
kolehiyo sa layunin ng pananaliksik. Isa rin itong
asignatura na itinuturo sa paaralan mula elementarya,
sekondarya, senior highschool at kolehiyo sa layuning
mapalalim ang kaalaman sa ano mang larangan bilang
pagtugon sa hamon ng globalisasyon. Higit sa lahat, isa
itong wika na ginagamit ng mga Pilipino upang
magkaintindihan, sa ano mang lugar at lipi na
magbubuklod sa lahing Pilipino.
 FILIPINO: WIKA NG DISIPLINA AT WIKA NG
EDUKASYON
 Ang wikang pambansa at wika ng
komunikasyon at edukasyon sa pilipinas
- Mula nang itanghal ang Filipino bilang
wikang pambansa at wika ng komunikasyon
at edukasyon sa Pilipinas sa ating
Konstitusyon taong 1987, hindi maitatanggi
na malayo na ang narating ng wikang ito.
- Ito ay ginagamit bilang lunan ng diskurso sa
iba’t ibang larangan gaya ng pag-aaral ng
Kasaysayan, Pilosopiya, Sikolohiya, Etika,
Antropolohiya o maging sa Agham man o/at
Matematika sa iba’t ibang unibersidad sa
Pilipinas.
 Ilan sa mga iskolar na gumamit ng Filipino bilang
wika ng komunikasyon at edukasyon, pasalita
man o pasulat ay ang mga sumusunod:
1. Dr. Virgilio Enriquez (Sikolohiya)
2. Dr. Emerita Quito at Fr. Roque Ferriols
(Pilosopiya)
3. Tereso Tullao,Jr. (Ekonomiks)
4. Dr. Fortunato Sevilla (Sensya)
 Sa Kasaysayan, mula pa noong 1968-1969 ay
sinimulan nang gamitin ang Filipino bilang
wikang panturo sa Unibersidad ng Pilipinas-
Diliman na nagsimula bilang eksperimento sa
kolehiyo ng Sining at Agham sa Departamento
ng Pilosopiya, Sosyolohiya, at Kasaysayan.
 Sa nasabing eksperimentasyon, napatunayan na
higit na nakauunawa ang mga mag-aaral ng
kanilang mga pinag-aaralan, ito man ay madali o
malalim na konsepto.
 Lumabas sa eksperimento na higit na epektibo
ang pagtuturo ng Agham Panlipunan gamit ang
wikang Filipino sapagkat higit na nagkaunawaan
ang guro at mag-aaral (Tiamson-Bubin,1993 sa
Bernales 2019).
 Sa Pamantasang De La Salle-Maynila,
pinangunahan ni Dr. Emerita S. Quito ang
pagsasa-Filipino ng pagtuturo ng Pilosopiya, ito
ay bunga ng kaliwanagan nang magpunta sa
Vienna noong 1962 at siya ay mapuna ng mga
banyagang iskolar na nakausap niya doon na
ang sistema ng edukasyon sa bansa ay
ginagamitan ng wikang Ingles gayong matagal
na tayong wala sa kamay ng mga Amerikano.
 Sa Ateneo de Manila naman, pinangunahan ni
Fr. Roque Ferriols ang paggamit ng Filipino sa
pagtuturo ng pilosopiya noong 1969 at bunga
nito, nakapaglathala siya ng babasahin sa
Pilosopiya na nasusulat sa wikang Filipino tulad
ng Paano Magpakatao? (1989) at Pambungad na
Pilosopiya ng mga Sinaunang Griyego (1983).
 Sa pag-aaral na ginawa ni Acuna(1987),
lumalabas na mas nagiging malikhain at
tumutulong sa kognitibong pag-unlad ng bata
ang paggamit ng kanyang katutubong wika sa
pag-aaral kaysa sa banyagang wika.
 Marami rin sa mga syentista ang nagpahayag ng
kabutihang dulot ng paggamit ng wikang
katutubo sa pag-aaral ng Sensya para na rin sa
kapakanan ng pag-unlad ng syensya sa bansa.
 Sa pamamagitan ng katutubong wika, anila ay
mas mag-iisip, mas titingin at mas magsusuri sa
kaniyang kapaligiran at hindi mahihiyang
magtanong ang mga bata (Constantino, 1996 sa
Bernales 2019).
 Ayon kay Renato Constantino (1996), marami sa
ating mga kababayan ang nagmamalaki na sila
ay kabilang sa intelihenteng sektor ng bansa at
ipinagmamalaki nila ang kanilang pagiging
intelektuwal subalit ang totoo, marami sa kanila
ay pawang semi-intelektuwal lamang at ang iba
ay mechanical technicians na biktima at daluyan
ng kolonyal na kamalayan. Para sa kanila, sa
Ingles matututo ang mga Pilipino na
pinabulaanan naman na ng mga mayayamang
bansa sa mundo gaya ng karanasan ng Hapon,
Timog Korea at Taiwan na umunlad nang hindi
dinakila ang wika Ingles bilang wika ng mga
edukador at edukasyon sa kanilang lipunan.
 Sa katulad na paniniwala ni Dr. Jovy Peregrino,
upang ganap na matuto ang bata, mahalagang
isaalang-alang ng sistema ng edukasyon ang
wika ng bata ngunit sa edukasyong Pilipino, ang
wikang Filipino ang wikang batid ng maraming
Pilipinong kabataan saan man sa mundo.
 Pinabulaanan naman ni Virgilio Almario,
Pambansang Alagad ng Sining sa Panitikan at
kasalukuyang komisyoner ng KWF na hindi
totoong walang kakayahan ang wikang Filipino
na maging wika ng karunungan at bilang wika ng
Sensya. “Pakulo lamang ng mga maka-Ingles at
may baluktot na paniniwala na hindi tayouunlad
dahil hindi tayo marunong ng Ingles. Patay na
sana ang Filipino kung tunay na mababa at
karunungang nasa kanyang wika. Kailangan
lamang ang mabilisang mga plano para
maisunod agad ang wika sa mga makabagong
larang.
 Wikang Filipino: kalikasan at kalinangan
1. Barayti ng Wika
- Ang pagkakaroon ng barayti ng wika ay
ipinaliliwanag ng teoryang sosyolinggwistik
na pinagbabatayan ng ideya ng pagiging
heterogeneous ng wika.
- Nag-uugat ang barayti ng wika sa
pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at grupo,
maging ng kani-kanilang tirahan, interes,
gawain, pinag-aralan at iba pa kung saan
ang baryabilidad ng wika ay nahahati sa
dimensyong heograpiko at dimensyong
sosyal. (Constantino, 2006 sa Bernales
2014).
1.1. Dayalek
- Ang barayti ng wika na nalilikha ng
dimensyong heograpiko na tinatawag din sa
isang salita bilang wikain.
- Sa pag-aaral ni Ernesto Constantino,
mayroong higit sa apat na raan ang dayalek
na ginagamit sa kapuluan ng bansa.
- Sa Luzon ay Ibanag ang tawag sa dayalek ng
Isabela at Cagayan; Ilokano ng Ilocos;
Pampango ng Pampanga; Pangasinan ng
Pangasinan at Bikolano ng Kabikulan.
- Sa Visayas, may Aklanon ang Aklan; Kiniray-
a ang Iloilo at Cebuano ang Negros, Cebu,
Bohol at iba pa.
- Sa Mindanao ay Surigaonon ang Surigao;
Tausug ang Jolo at Sulu; Chavacano ang
Zambaoang at iba pa.
- Ang mga dayalek ay makikilala hindi lamang
sa pagkakaroon nito ng distinct na
bokabularyo kundi maging sa punto o tono
at sa istraktura ng pangungusap.
1.2. Sosyolek
- Ang barayting nabubuo batay sa
dimensyong sosyal na tinatawag ding sosyal
na barayti ng wika dahil nakabatay ito sa
pangkat panlipunan.
- Makikilala ang iba’t ibang barayti nito sa
pagkakaroon ng kakaibang rehistro na tangi
sa pangkat na gumagamit ng wika.
- Pansinin ang mga sumusunod na
halimbawa: (Bernales,2014)
a) Wiz ko feel ang mga hombre ditech, day!
b) Wow pare, ang tindi ng tama ko! Heaven!
c) Kosa, pupuga tayo mamaya.
d) Girl, bukas na lang tayo maglayb. Mag-malling
muna tayo.
 Maaaring may okupasyonal na rehistro ang
sosyolek tulad ng pagbatid sa trabaho o
okupasyon ng tao kapag narinig ang mga
salitang ito.
 Jargon ang tawag sa mga salitang ginagamit sa
isang partikular na pangkat ng gawain.
◦ hearing, exhibit, court, pleading,fiscal,
settlement at complainant
◦ account, balance, net income, revenue,
credit at cash flow
◦ ace, slice, fault, love, advantage, service
at rally
 Pansinin din ang mga sumusunod na
terminolohiya na nagtataglay ng kahulugan sa
loob ng panaklong:
mouse ( Computer, Zoology)
stress (Language, Psychology)
strike ( Sports, Labor Law)
hardware ( Business, Computer)
race ( Sports, Sociology)
 ating kabihasnan tulad ng Ingles, Kastila,
Intsik at iba pa.
 Kahit pa ang mga pangkat ay may kani-kanyang
barayti ng wikang ginagamit batay sa
dimensyong heograpikal at sosyal, indibidwal pa
rin ang paggamit ng wika.
 Bawat isa ay may kani-kaniyang paraan ng
 Sa Resolusyon 96-1 ng Komisyon sa Wikang
paggamit ng wika batay sa indibidwal nilang
Filipino, ito ang pormal na deskripsyon ng
katangian na nakaiimpluwensya rin sa kanilang
Filipino.
paggamit.
Ang Filipino ang katutubong wika na ginagamit
 Dito pumapasok ang ilang barayti ng wika na
sa buong Pilipinas bilang wika ng komunikasyon ng
Idyolek, Pidgin at Creole.
mga etnikong grupo. Katulad ng iba pang wikang
buhay, ang Filipino ay dumaraan sa proseso ng
1.3. Idyolek
paglinang sa pamamagitan ng panghihiram sa mga
- Ito ang tawag sa paggamit ng wika batay sa
wika sa Pilipinas at mga di-katutubong wika at
pagkakaiba ng paggamit nito. Ang mga ito
ebolusyon ng iba’t ibang saligang sosyal at para sa mga
ay mapapansin sa mga brodkaster at
paksa ng talakayan at iskolarling pagpapahayag.
personalidad sa mass media at social
 Sa deskripsyong ito ng KWF, malinaw na
media.
ipinahahayag na ang wikang Filipino ay buhay,
- Hal. “excuse me po” ni Mike Enriquez ito ay dinamiko ngunit pansinin ang proseso ng
paglinang dito. Bigyang-pansin ang pariralang sa
1.4. Pidgin pamamagitan ng panghihiram sa mga wika sa
- Tinatawag sa Ingles na nobody’s native Pilipinas at sa mga di-katutubong wika na
language. isang katotohanan na ang wika natin ay
- Nangyayari ito kapag ang dalawang taal na nanghihiram ng salita sa katutubong wika at
tagapagsalita ng dalawang magkaibang wika wikang dayuhan lalo na at ang mga salitang ito
ay nagtatangkang magkaroon ng ay walang kasingkahulugan sa ating sariling
kumbersyong makeshift. wika.
 Ilan sa mga halimbawa at hindi maitatanggi ang
- Hal. Como estas na naging Kamusta ka?
pagpasok ng mga bokabularyong mula sa mga
wika ng ating bansa tulad ng jihad (Muslim),
1.5.Creole
buang (Bisaya), manang/manong (Ilokano).
- Isang wika na naging pidgin at kalaunan ay
 Ayon kay Kom.Virgilio Almario, ang mga
naging likas na wika (nativized).
nabanggit na salita na galing o mula sa iba’t
- Nagkakaroon nito sapagkat ang komunidad
ibang wika sa Pilipinas ay hindi maituturing na
ng mga tagapagsalita ay nag-angkin dito
panghihiram sa halip ay dapat na ituring na pag-
bilang kanilang unang wika tulad ng
aambag sapagkat ito ay wika rin sa bansa.
Chavacano ng mga taga-Zamboanga na
 Sa kasalukuyan, hindi tama ang argumentong
hindi masasabing purong Kastila dahil sa
ang Filipino ay Tagalog rin. Wika nga ni
impluwensya ng ating katutubong wika sa
Almario(sa Bernales, et.al,2006), samantala,
istraktura nito.
may mga miskonsepsyon pa rin sa wikang
Filipino na kailangang linawin:
2. 2. FILIPINO BILANG WIKANG PAMBANSA: 1. Ang pangalang Filipino ng ating wikang
KALIKASAN AT KALINANGAN pambansa ay hindi galling sa Ingles na
 Sa Artikulo XIV seksyon 6 ng Konstitusyon ng Filipino na tawag sa ating mga mamamayan
Pilipinas ay nakasaad: ng Pilipinas at hindi rin akomodasyong
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay pampolitika ang pagbabago ng pangalan ng
Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat wikang pambansa mula Pilipino sa Filipino.
pagyabungin at pagyamanin pa salig sa mga  Ang pagpapalit ng P sa F sa ating wika ay bunga
umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga ng modernisasyong pinagdaraanan ng ating
wika. wikang pambansa tulad ng pagdaragdag ng
 Sa probisyong ito, masasabi na: walong (8) titik sa alpabeto at ang paglinang
1. Kung ano ang itatawag sa wikang pambansa dito salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at iba
ng Pilipinas, at ito ay Filipino. pang mga wika.
2. Ito ay isang wikang nasa proseso pa rin ng  Ang pagpapalit ng P sa F ng wikang pambansa
paglilinang. ay bagong konsepto ng wikang pambansang
3. May dalawang saligan ng pagpapayabong at nililinang salig hindi sa Tagalog lamang kundi
pagpapayaman sa wikang ito, at ito ay maging sa iba pang mga wikang katutubo,
umiiral na wika sa ating bansa o ang mga kasama ang wikang Ingles, Kastila at iba pang
diyalekto at ang ikalawa ay ang iba pang nakaiimpluwensya sa ating kabihasnan.
mga wika o mga wikang dayuhan na
nakaimpluwensya/ nakaiimpluwensya sa
 Ano ang pinakaesenya ng konsepto ng wikang
Filipino?
 Ang sagot sa tanong na ito ay ang pagiging
pambansang lingua franca nito.

 Bilang lingua franca, nagsisilbi itong

pangalawang wika ng higit na nakararami sa
buong bansa na ginagamit sa
pakikipagtalastasan sa isa’t isa kahit pa
mayroon tayong kani-kaniya at katutubong
wika tulad ng Cebuano, Ilokano at iba pa na
nagiging dahilan ng pagkakaroon ng barayti ng
wika bunga ng heyograpikong dimensyon kung
kaya maaaring magkaroon ng Iloko barayti ng
Filipino, Cebuano barayti, Mindanaon barayti
at iba pa.

 Ano ang esensya ng wikang Filipino bilang

pambansang lingua franca?
 Sa huling pahayag ni Kom. Almario ay sinabi
niya:

Nasa kalooban ngayon ng Filipino ang paglinang sa

“sanyata” at “ranggay” ng Iloko, sa “uswag” at
“bihud” ng Visaya, sa “santing” ng Kapampangan, sa
“laum” at “magayon” ng Bikol at kahit sa “buntan”
ng Butuanon at sa “suyad” ng Manobo. Samantala’y
hindi ito hadlang sa madaliang pagpasok ng
“shawarma”, “sashimi”,”glasnost”, “perestroika”,
“shabu”, “megabytes”, “coliform”, “odd-even” at iba
pang idaragsa ng “satellite” at “fax” ng
globalisasyon.