Professional Documents
Culture Documents
2023. 3. Mô hình hồi quy đơn biến (Kiểm duyệt)
2023. 3. Mô hình hồi quy đơn biến (Kiểm duyệt)
2023. 3. Mô hình hồi quy đơn biến (Kiểm duyệt)
Môn học
KINH TẾ LƯỢNG
Giảng viên
HOÀNG SƠN TÙNG
CHƯƠNG 3
MÔ HÌNH HỒI QUY
TUYẾN TÍNH ĐƠN BIẾN
1
30/09/2023
2
30/09/2023
3
30/09/2023
𝑛
2
⟺ 𝑓 𝛽መ0 , 𝛽መ1 = 𝑌𝑖 − 𝛽መ0 − 𝛽መ1 𝑋𝑖 ⟶ 𝑚𝑖𝑛
𝑖=1
Đây là bài toán tìm cực trị cho hàm 2 biến, ta cần tìm 𝛽መ0 , 𝛽መ1 sao cho
𝑓 𝛽መ0 , 𝛽መ1 đạt giá trị nhỏ nhất
𝑓𝛽′ =0
1
2
Với 𝑓 𝛽መ0 , 𝛽መ1 = σ𝑛𝑖=1 𝑌𝑖 − 𝛽መ0 − 𝛽መ1 𝑋𝑖
𝑛
2 𝑌𝑖 − 𝛽መ0 − 𝛽መ1 𝑋𝑖 −1 = 0
𝑖=1
𝑛
2 𝑌𝑖 − 𝛽መ0 − 𝛽መ1 𝑋𝑖 −1 = 0
𝑖=1
4
30/09/2023
𝑛 𝑛
𝑌𝑖 − 𝑛𝛽መ0 − 𝛽መ1 𝑋𝑖 = 0
𝑖=1 𝑖=1
𝑛 𝑛 𝑛
𝑌𝑖 𝑋𝑖 − 𝛽መ0 𝑋𝑖 − 𝛽መ1 𝑋𝑖 2
=0
𝑖=1 𝑖=1 𝑖=1
𝑛𝛽መ0 + 𝛽መ1 𝑋𝑖 = 𝑌𝑖
𝑖=1 𝑖=1
𝑛 𝑛 𝑛
𝛽መ𝑜 𝑋𝑖 + 𝛽መ1 𝑋𝑖 2
= 𝑌𝑖 𝑋𝑖
𝑖=1 𝑖=1 𝑖=1
Giải hệ phương trình này, ta được:
𝛽መ0 = 𝑌ത − 𝛽መ1 𝑋ത 𝛽መ0 = 𝑌ത − 𝛽መ1 𝑋ത
σ𝑛𝑖=1 𝑋𝑖 𝑌𝑖 − 𝑛𝑋ത 𝑌ത (3) σ𝑛𝑖=1(𝑋𝑖 − 𝑋)(𝑌
ത 𝑖 − 𝑌)
ത (4)
𝛽መ1 = 𝑛 መ
𝛽1 =
σ𝑖=1 𝑋𝑖2 − 𝑛 𝑋ഥ𝑖 2 ത 2
σ𝑛𝑖=1(𝑋𝑖 − 𝑋)
5
30/09/2023
X 100 106 60 160 70 170 140 120 116 120 140 150
Y 1270 1490 1060 1626 1020 1800 1610 1280 1390 1440 1590 1380
Trong đó
X: chi phí marketing (triệu đồng/năm)
Y: doanh số bán hàng (triệu đồng/năm)
Giả sử X,Y có mối quan hệ tuyến tính, hãy ước lượng hàm hồi quy của
doanh số bán hàng phụ thuộc chi phí marketing?
6
30/09/2023
Lưu ý: nếu 𝛽መ1 mang dấu (-) thì biến Y sẽ nghịch biến với biến X
7
30/09/2023
Định lý Gauss-Markov
1. Mô hình hồi quy là tuyến tính với các tham số (hệ số hồi quy)
2. Cỡ mẫu quan sát tối thiểu phải lớn hơn 4 lần tham số trong mô hình
3. Mô hình hồi quy sử dụng được xác định một cách chính xác (không có
độ thiên lệch hay sai số đặc trưng)
4. Khoảng giá trị của X được giữ nguyên trong những lần lặp mẫu
5. Giá trị của X phải thay đổi trong cùng một mẫu
6. Các sai số 𝜀𝑖 là đại lượng ngẫu nhiên có giá trị trung bình bằng 0:
σ𝑛𝑖=1 𝜀𝑖 = 0
7. Không có sự tương quan giữa các sai số 𝜀𝑖 : 𝐶𝑜𝑣 𝜀𝑖 , 𝜀𝑗 𝑋𝑖 , 𝑋𝑗 = 0, ∀𝑖 ≠ 𝑗
8. Không có sự tương quan giữa sai số 𝜀𝑖 và biến ngẫu nhiên 𝑋𝑖 :
𝐶𝑜𝑣 𝜀𝑖 , 𝑋𝑖 = 0
9. Các sai số 𝜀𝑖 là đại lượng ngẫu nhiên có phương sai không thay đổi:
𝑉𝑎𝑟 𝜀𝑖 𝑋𝑖 = 𝜎 2 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡
Bài tập
Bài tập 1: quan sát thu nhập và chi tiêu của 10 hộ gia đình, ta có mẫu
số liệu sau (ĐVT: triệu đồng)
X 8 9 10 11 12 15 15 16 17 20
Y 7 8 9 8 10 12 11 13 12 15
Viết hàm hồi quy tuyến tính mẫu chi tiêu theo thu nhập. Nêu ý nghĩa mô
hình
Bài tập 2: xem bảng dữ liệu sau, với X là giá cam (nghìn đồng/kg) và Y
là lượng cam bán được (tấn/tháng)
X 14 13 12 10 8 9 8 7 6 6
Y 2 2 3 4 5 5 6 7 8 9
Viết hàm hồi quy tuyến tính mẫu lượng cam bán ra theo giá cam. Nêu ý
nghĩa mô hình hồi quy này
8
30/09/2023
9
𝒀𝒊
𝒊)
(𝒀𝒊 − 𝒀
7
ഥ)
(𝒀𝒊 − 𝒀
5
𝒊
𝒀
𝒊 − 𝒀
(𝒀 ഥ)
3
ഥ
𝒀
1
0 1 2 3 4
-1
9
30/09/2023
10
30/09/2023
11
30/09/2023
12
30/09/2023
13
30/09/2023
𝛽መ𝑖 − 𝛽𝑖
⇒ ~ 𝑇(𝑛 − 2)
𝑠𝑒(𝛽መ𝑖 )
14
30/09/2023
Với độ tin cậy 1 − 𝛼, ta có khoảng tin cây cho các hệ số hồi quy:
𝒊 ± 𝒕𝒏−𝟐
𝜷𝒊 ∈ 𝜷 𝒊
𝜶ൗ . 𝒔𝒆 𝜷
𝟐
15
30/09/2023
16
30/09/2023
17
30/09/2023
18
30/09/2023
4. Dự báo
Dự báo
Dự báo điểm cho 𝑬(𝒀|𝑿𝟎 )
• Ta có 𝑌0 là ước lượng điểm của 𝐸(𝑌|𝑋0 )
• Vậy khi 𝑋 = 𝑋0 , dự báo giá trị của 𝐸(𝑌|𝑋0 ) là
𝑌0 = 𝛽0 + 𝛽1 . 𝑋0
Dự báo khoảng cho 𝑬(𝒀|𝑿𝟎 )
• Với độ tin cậy 1-α, dự báo khoảng cho 𝐸(𝑌|𝑋0 ) là
(𝑛−2)
𝑌0 ± 𝑡𝛼ൗ . 𝑠𝑒 𝑌0
2
Trong đó
1 𝑋0 − 𝑋ത 2
𝑣𝑎𝑟 𝑌0 = + 𝑛 . 𝜎2
𝑛 σ𝑖=1 𝑋𝑖 − 𝑋ത 2
19
30/09/2023
Dự báo
Ví dụ: hãy dự báo doanh thu khi chi phí marketing là 140 triệu VND
Thay 𝑋0 = 140 vào hàm hồi quy, ta có 𝑌0 = 1530,1373
Vậy khi chi phí marketing là 140 triệu VND/năm thì doanh thu trung bình
là 1530,1373 triệu VND/năm
Khoảng dự báo cho doanh thu
𝑠𝑒 𝑌0 = 𝑣𝑎𝑟 𝑌0 = 1297,6259 = 36,02257
𝑛−2 𝑛−2
𝑌0 − 𝑡𝛼ൗ . 𝑠𝑒 𝑌0 ; 𝑌0 + 𝑡𝛼ൗ . 𝑠𝑒 𝑌0
2 2
= 1449,879 ; 1610,3956
Vậy khi chi phí marketing là 140 triệu VND/năm thì doanh thu trung bình
trong khoảng (1449,879 - 1610,3956) triệu VND/năm
Hết chương 3
20