1.

Wymień najważniejsze instytucje systemu bezpieczeństwa działające na rzecz

bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Policja - główna instytucja egzekwująca prawo i utrzymująca porządek publiczny,

odpowiedzialna za ściganie przestępstw, udzielanie pomocy w sytuacjach kryzysowych i
zapobieganie przestępczości.

Straż pożarna - instytucja zajmująca się zapobieganiem i gaszeniem pożarów, udzielaniem

pomocy w wypadkach drogowych, ewakuacją ludzi z zagrożonych miejsc oraz innymi
sytuacjami awaryjnymi.

Służby ratownicze (np. pogotowie ratunkowe) - zapewniają natychmiastową pomoc

medyczną w nagłych wypadkach, wypadkach drogowych, chorobach czy katastrofach
naturalnych.

Siły zbrojne - odpowiedzialne za obronę kraju przed zagrożeniami zewnętrznymi, ale mogą
także brać udział w operacjach zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego w przypadku
konieczności.

Służby specjalne - zajmujące się wywiadem, kontrwywiadem, walką z terroryzmem,

cyberbezpieczeństwem oraz innymi zagadnieniami związanymi z bezpieczeństwem
narodowym.

Sądy i wymiar sprawiedliwości - instytucje odpowiedzialne za stosowanie prawa,

prowadzenie procesów sądowych, wydawanie wyroków i zapewnienie sprawiedliwości.

Straż graniczna - kontroluje granice państwa, zapobiega nielegalnej imigracji, przemytowi

ludzi i towarów oraz dba o bezpieczeństwo na granicach.

Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) to polska instytucja odpowiedzialna za nadzór nad

przestrzeganiem przepisów dotyczących transportu drogowego. Jej głównym zadaniem jest
zapewnienie bezpieczeństwa na drogach oraz egzekwowanie przepisów związanych z
transportem drogowym i drogową infrastrukturą

Policja jest główną instytucją egzekwującą prawo i utrzymującą porządek publiczny w

społeczeństwie. Jej zadania są różnorodne i obejmują szeroki zakres działań mających na celu
ochronę obywateli oraz zapobieganie i zwalczanie przestępczości. Oto główne obszary
działania policji:

 Ściganie przestępstw: Policja prowadzi śledztwa w sprawach przestępstw, zbiera dowody,

przesłuchuje świadków i podejrzanych oraz prowadzi działania mające na celu
doprowadzenie sprawców do odpowiedzialności karnej.

 Patrolowanie: Policjanci patrolują ulice, place publiczne, dzielnice mieszkaniowe oraz

inne obszary, aby zapobiegać przestępstwom, reagować na sytuacje awaryjne i udzielać
pomocy w nagłych przypadkach.
 Kontrola ruchu drogowego: Policja nadzoruje ruch drogowy, egzekwuje przepisy
drogowe, prowadzi kontrole trzeźwości kierowców oraz reaguje na wypadki drogowe.

 Interwencje w sytuacjach kryzysowych: Policja interweniuje w sytuacjach kryzysowych,

takich jak przemoc domowa, bójki, porwania, samobójstwa czy zamieszki uliczne, aby
zapobiec eskalacji konfliktów i chronić życie oraz mienie obywateli.

 Zapobieganie przestępczości: Policja prowadzi działania prewencyjne, takie jak

patrolowanie, monitorowanie obszarów o wysokim poziomie przestępczości, edukacja
społeczeństwa oraz współpraca z lokalnymi społecznościami w celu zapobiegania
przestępstwom.

 Współpraca z innymi służbami: Policja współpracuje z innymi instytucjami

bezpieczeństwa, takimi jak straż pożarna, służby ratownicze czy służby specjalne, aby
efektywnie reagować na różnorodne sytuacje kryzysowe i zapewniać bezpieczeństwo
społeczeństwu.

 Policja pełni kluczową rolę w utrzymaniu porządku publicznego, ochronie obywateli i

zapewnianiu bezpieczeństwa społeczeństwu, działając zgodnie z prawem i zasadami
sprawiedliwości.

o Policja działa według poniższych podstaw prawnych:

Konstytucja: W wielu krajach konstytucja określa ogólne zasady funkcjonowania

organów państwa, w tym policji. Konstytucja może gwarantować prawa obywatelskie,
określać zasady działania organów ścigania oraz nakładać ograniczenia na ich działania.

Ustawy o policji: Wiele krajów posiada odrębne ustawy regulujące działalność policji.
Te akty prawne szczegółowo określają zadania, kompetencje, strukturę organizacyjną,
procedury postępowania oraz inne aspekty funkcjonowania policji.

Kodeksy karny i postępowania karnego: Policja działa w ramach prawa karnego i

postępowania karnego, które określają przestępstwa, kary za ich popełnienie oraz
procedury ścigania i karania sprawców. Policjanci mają obowiązek przestrzegania
przepisów proceduralnych podczas prowadzenia dochodzeń i interwencji.

Przepisy administracyjne: Policja może także działać na podstawie przepisów

administracyjnych, takich jak przepisy dotyczące kontroli ruchu drogowego, rejestracji
pojazdów, zezwoleń na imprezy masowe czy zarządzania miejscami publicznymi.
 Akty wykonawcze: Oprócz ustaw, istnieją także akty wykonawcze, takie jak
rozporządzenia rządowe czy zarządzenia kierownictwa policji, które mogą dostarczać
bardziej szczegółowych wytycznych dotyczących realizacji zadań przez policję.

Międzynarodowe porozumienia: W niektórych przypadkach, zwłaszcza jeśli chodzi o

współpracę policyjną na poziomie międzynarodowym, istnieją także międzynarodowe
porozumienia, które określają ramy współpracy między organami ścigania różnych krajów.

Te podstawowe źródła prawa zapewniają ramy prawne dla działania policji, której
zadaniem jest przestrzeganie prawa, ochrona obywateli oraz utrzymanie porządku
publicznego.

2.Komisja ds. służb specjalnych

Jej głównym celem jest zapewnienie, że działania agencji specjalnych są zgodne z prawem, zasadami
demokracji oraz respektują prawo jednostek do prywatności i wolności. Oto kilka ogólnych funkcji i
zadań, które może pełnić:

 Nadzór nad służbami specjalnymi: Komisja monitoruje działania i operacje służb

specjalnych, aby zapewnić, że są one zgodne z prawem i respektują prawa obywateli.

 Kontrola nad działaniami operacyjnymi: Badanie i kontrola działań operacyjnych służb

specjalnych, aby upewnić się, że są one prowadzone zgodnie z określonymi procedurami i
standardami.

 Badanie skarg i incydentów: Komisja może przyjmować skargi od obywateli dotyczące

działań służb specjalnych i prowadzić dochodzenia w sprawach domniemanych nadużyć
lub naruszeń prawa.

 Doradztwo i rekomendacje: Udzielanie rządowi lub parlamentowi porad i rekomendacji

dotyczących poprawy działania służb specjalnych oraz zmian w prawie regulującym ich
działalność.

 Zabezpieczenie demokratycznej kontroli: Zapewnienie, że działania służb specjalnych

podlegają demokratycznej kontroli i nadzorowi, co pomaga w zapobieganiu nadużyciom
władzy.

 Raportowanie i transparentność: Regularne raportowanie działalności komisji oraz

wyników przeprowadzonych kontroli i dochodzeń, co przyczynia się do zwiększenia
transparentności i zaufania do instytucji.
 3. Pojęcie bezpieczeństwa państwa

Pojęcie bezpieczeństwa państwa odnosi się do zagadnień związanych z ochroną integralności,

suwerenności, stabilności oraz interesów narodowych danego państwa. Jest to koncepcja, która
obejmuje różnorodne wymiary, w tym:

Bezpieczeństwo militarno-obronne: Obejmuje zdolność państwa do obrony swojego

terytorium, suwerenności oraz interesów narodowych przed zagrożeniami zewnętrznymi, w
tym agresją militarną, terroryzmem lub atakami hybrydowymi.

Bezpieczeństwo polityczne: Dotyczy zachowania stabilności politycznej wewnętrznej

państwa oraz zapobiegania działaniom, które mogłyby zagrażać jego instytucjom
demokratycznym, praworządności, czy integralności terytorialnej.

Bezpieczeństwo społeczne: Obejmuje ochronę obywateli przed zagrożeniami dla ich

życia, zdrowia, wolności i dobrobytu, w tym przestępczością, terroryzmem, pandemiami, czy
kryzysami humanitarnymi.

Bezpieczeństwo ekonomiczne: Polega na zabezpieczeniu stabilności gospodarczej i

finansowej państwa oraz ochronie przed zagrożeniami dla jego infrastruktury krytycznej,
zasobów naturalnych czy cyberprzestrzeni.

Bezpieczeństwo ekologiczne: Dotyczy ochrony środowiska naturalnego, zapobiegania

katastrofom ekologicznym oraz zmianom klimatycznym, które mogą mieć wpływ na
bezpieczeństwo i stabilność państwa.

Bezpieczeństwo energetyczne: Obejmuje zapewnienie niezależności energetycznej

państwa oraz ochronę przed zakłóceniami w dostawach energii, które mogłyby zagrażać jego
funkcjonowaniu.

Bezpieczeństwo państwa jest zatem kompleksowym pojęciem, które uwzględnia

różnorodne aspekty życia społecznego, gospodarczego, politycznego i militarnego. Jest to
fundamentalny cel polityki bezpieczeństwa, którego realizacja ma na celu zapewnienie
dobrobytu, stabilności oraz przetrwania państwa w obliczu różnorodnych zagrożeń i wyzwań.

Grzegorz Kuras

Bezpieczeństwo narodowe III sem