Θεσσαλονίκη

Τιτλος:
-τοπική και χρονική τοποθέτηση
-θυμίζει απόλογους τίτλους σε ποιήματα του Καβάφη και Σεφέρη (μέρες του 1969, μέρες του
Ιούνη του 45)

Τόπος:
θεσσαλονίκη (όμως οι παρατηρήσεις του ποιητή αφορούν όλη την Ελλάδα)

Χρόνος:
1969 (Χούντα)

Θέμα:
-Η καταγγελία του δικτατορικού καθεστώτος και των καλιτικών μορφών ζωής που τα
καθεστώτα αυτά εκτρέφουν. -
Επιτυγχάνεται μέσω:
της πικρής σάτιρας της δικτατορικής ελλάδας
της επισήμανσης πως τα όνειρα για καλύτερες μέρες διαρκώς διαψεύδονται

Αφηγηματική τεχνική:
κυκλικός τρόπος παρουσίασης: παρόν-παρελθόν-παρόν (flashback)

Γιατί η σύγχρονη Ελλάδα 1969 πληγώνει: -

στρατιοκρατία, αστυνομοκρατία, ανελευθερία
-γεμάτη τουρίστες
-μεταναστευτικό ρεύμα, οι ντόπιοι φεύγουν -
εμπορευματοποίηση των πάντων -απώλεια
της εθνικής περιφάνειας και συνείδησης -
υποβάθμιση του ιστορικού παρελθόντος

Ωραία νησιά:
-τόπος εξορίας των αντιφρονούντων -τόπος
επισκέψεων των τουριστών

Ωραία γραφεία:
-γραφεία Χούντας
-εκεί γίνονταν ανακρίσεις και βασανιστήρια
-γίνονται κάθε είδους συναλλαγές

Ωραίες εκκλησίες:
-η εκκλησία δεν αντέδρασε στην δικτατορία -
συνεργάστηκε μαζί της
-στο όνομα της εκκλησίας καταδιώκονταν οι αντιστασιακοί
Χαρακτηριστικά ποίησης αναγνωστάκη:
-έντονος πολιτικός και κοινωνικός χαρακτήρας
-ειρωνική στρατιωτική διάθεση -
πεζολογία, λέξεις καθημερινής ομιλίας
-λιτότητα
-υπαινικτικότητα -
πυκρή,απαισιόδοξη διάθεση

Τεχνική ποιήματος:
-ελεύθερος στίχος
-απλό και λιτό ύφος
-πεζολογικό -
επαναλήψεις
-ειρωνεία/ σαρκασμός -
υπαινιγμοί/ συμβολισμοί

Συμβολισμοί ποιήματος:
-οδός Αιγύπτου -> Θεσσαλονίκη = ολόκληρη Ελλάδα
-τράπεζα συναλλαγών = είναι η συλλογή σε όλα τα επίπεδα -πρακτορεία
μεταναστεύσεως = μεταναστευτικό ρεύμα ως αποτέλεσμα της κακοδότησης της Χούντας

-τουριστικά γραφεία = τουρισμός στην ελλάδα που αλλοτριώνει τους ανθρώπους -

βαριές αρρώστιες, πλημμύρες,καταποντισμοί, σεισμοί = δύσκολες συνθήκες που έζησε η
Ελλάδα - κατοχή, αντίσταση, εμφύλιος -
θωρακισμένοι στρατιώτες = στρατιωτική δικτατορία

Τομείς στους οποίους ασκείται κριτική στο ποίημα:

οικονομικός: οικονομική ανάπτυξη, τουριστικό θαύμα, εμπορευματοποίηση, συναλλαγές
ηθικός: ιδιοτέλεια, εκμετάλλευση, ατομικό συμφέρον
πνευματικός: λογοκρισία, πνευματικοί ανθρώποι εξορίζονται
πολιτικός: δικτατορία (1967)
κοινωνικός: μετανάστευση, δεν γελούν, δεν εμπιστεύονται

Οδός Αιγύπτου:
πριν:
-παιδιά που παίζουν στην γειτονιά και γελούν, εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο
-προσφορά επαγγελμάτων, κυρίως παραδοσιακά -
ψυχική επαφή ανθρώπων και μοίρασμα πόνου, χαράς, ονείρων
-ελπίδες για καλύτερο αύριο, καλύτερη κοινωνία
-σκληροί αγώνες για να έρθουν αυτές οι καλύτερες μέρες
-θρησκευτική πίστη μετά:
 -σύγχρονη μεγαλούπολη, οι δρόμοι γεμάτοι τροχοφόρα
-τράπεζες, τουριστικά γραφεία
-αφιλόξενο περιβάλλον για τα παιδειά
-ανθρώποι αποξενωμένοι -κοινωνική
και εθνική εξαθλίωση (μετανάστευση, τουρισμός, δικτατορία) -εκμετάλλευση
θρησκευτικού αισθήματος των ελλήνων

--> Το ποίημα ξεκινά από το παρόν, αλλά με την τεχνική του flashback μας μεταφέρει στο
παρελθόν. Υπάρχει μια διαρκής εναλλαγή ανάμεσα στον παρόν και στο παρελθόν. Το παρελθόν
δεν είναι μόνο υπονοούμενο. Υπάρχουν και πιο σαφείς δηλώσεις του. Αυτές είναι: “ο καιρός
εκείνος πέρασε που ξέρατε”, “ήρθανε βαριές αρρώστιες από τότε”, “θυμούνται τα λόγια του
πατέρα”. Το παρόν
και το παρελθόν έχει δύο όψεις,το ανθρώπινο πρόσωπο και τα δεινά που ακολούθησαν και
φτάνουν ως το 1969.

“θυμούνται τα λόγια του πατέρα: εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες”

-γενιά του πατέρα: έζησε δύσκολες εποχές (βαλκανικοί, ΑΠΠ, εθνικός διχασμός)
-όραμα ενός καινούριου κόσμου: οι γονείς ήλπιζαν ότι τα παιδιά τους θα ζούσαν καλύτερες
μέρες, θα δημιουργείται ένας κόσμος ειρηνικός, δίκαιος, αδελφωμένος, ευτυχισμένος.

“δεν έχει σημασία”: ειρωνεία, σαρκασμός, αυτό που έχει σημασία είναι:
-το ότι δεν ήρθαν καλύτερες μέρες
-οι ελπίδες τους για ένα καλύτερο μέλλον διαψεύστηκαν κυρίως στον εμφύλιο και κατά την
περίοδο της δικτατορίας του 1967. -
υπάρχει αμφιβολία

“Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών”:

-ο ποιητής χρησιμοποιεί σαρκαστικά το σύνθημα αυτό παραλείποντας την τελευταία λέξη
-αγανάκτηση του ποιητή για το κατάντημα της πατρίδας του εξαιτίας των δικτατόρων οι οποίοι
εκμεταλλεύονται το εθνικό και θρησκευτικό συναίσθημα του ελληνικού λαού.

Οι νεκροί περιμένουν
Θέμα: Η Αλίκη Μάγη αφηγείται τις αναμνήσεις της από την ευτυχισμένη ζωή των Ελλήνων της
Μ.Ασίας πρωτού να ξεσπάσουν οι ταραχές

Χρόνος: χρόνια πριν την μικρασιάτικη καταστροφή 1922.

Πρόσωπα:
-η γιαγιά φαίνεται να έχει το γενικό πρόσταγμα και την όλη οργάνωση του σπιτιού
-ο θείος Θανάσης φαίνεται ότι είχε παντρευτεί την Ελπινίκη, γυναίκα που δεν άνηκε στην δική
τους κοινωνική τάξη
-η Τακουή, η αρμένισσα γειτόνισσα, είχε λαϊκή καρδιά, καλόψυχη και αφελής, φορέας της δικής
της κουλτούρας
-ο καπτάν Μαθιός ζωντανεύει μέσα από την αφήγηση της Καλλιόπης
-η κόνα Αγγελικώ, σημαντική βοήθεια στο σπίτι, αλλά και ιδιαίτερα αγαπητή στα παιδιά με τη
φροντίδα της και τα παραμύθια.
-η Ελβίρα στις επισκέψεις της με τα παιδειά της, συνοδεύεται από τις δύο υπηρέτριες.

Πρώτη ενότητα:
α’ ομάδα: συμπαθητικοί, χαρούμενοι, ανοιχτόκαρδοι τύποι. Γιαγία, θείος Θανάσης, θεία
Καλλιόπη, πατέρας. Είναι άνθρωποι που αποδέχονται τους άλλους, δεν κάνουν διακρίσεις, είναι
ανοιχτόκαρδοι, καταδεκτικοί, ειλικρινείς στις συναναστροφές τους.

β' ομάδα: θείος Αριστείδης, θείος Περικλής, θεία Ηλέκτρα, θείος Ορέστης, θεία Ιώ, θεία Ελβίρα.
Η Ηλέκτρα και η Ιώ ήταν γνωστές για τις μεγάλες προίκες τους, καθώς και για την
ψωροπερηφάνια τους. Είναι ακατάδεκτες, μαζεμένες, υποτιμούν τους υπόλοιπους που δεν
ανοίκουν στην δική τους κοινωνική τάξη. Απευθύνονται στην Ελβίρα στον πληθυντικό γιατί
έχουν σε υπόληψη τον σύζυγό της που ήταν εργοστασιάρχης.

γ’ ομάδα: λαϊκοί τύποι. Αρμένισσα καλόκαρδη, αφελής. Καπτάν Μαθιός καραβοτσακισμένος

λύκος, που διηγείται φανταστικές ιστορίες. Και οι δύο αξιαγάπητοι κια γνήσιοι άνθρωποι του
λαού

Δεύτερη ενότητα:
μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο καπτάν Μαθιός και η κόνα Αγγελικώ, γιατί
εκπροσωπούν μια τάξη ανθρώπων που βρίσκονται στον αντόποδα εκείνων που ζουν στην
ευμάρεια. Και οι δύο επινοούν φανταστικές ιστορίες προσπαθώντας να βρουν αδιέξοδο από την
σκληρή πραγματικότητα της ζωής τους.

Αντιθέσεις:
-πλούσιοι και μικροαστοί ≠ φτωχοί
η διαφορετική τάξη δεν στέκεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ τους, τη αλληλεγγύη, την
εμπιστοσύνη και την πραγματική αγάπη.
-η ζωή της αφηγήτριας και της οικογένειας της πριν ≠ μετά
η επτομερής περιγραφή της καθημερινής ζωής στο Αϊδίνη που μοιάζει με παραμύθι και η ζωή
και η τύχη των ανθρώπων μετά την μικρασιατική καταστροφή (ανάλυση)

Ήθη (συνήθειες): -
συνήθεια να δίνονται στα παιδειά αρχαιοπρεπά ονόματα -
πλουσιοπάροχα γεύματα που περιλάμβαναν και του πουλιού το γάλα

Λαογραφικά στοιχεία:
-πίστη στη βασκανία- η διαδικασία για το ξεμάτιασμα από την κόνα Αγγελικώ
-ξόρκια και γιατροσόφια για τη θεραπεία ασθενειών -κόψιμο
του φιδέ -
καφεμαντεία, χαρτορίχτρες, μάγεια, ξόρκια -άγρυπνοι
φρουροί που φύλαγαν την ζωή και την περιουσία των κατοίκων -διηγήσεις
παραμυθιών -->
φωτίζουν τη σοφία του λαού και τη δημιουργικότητά του, φανερώνουν τον γλωσσικό πλούτο.
Τα παραμύθια είναι για τους ανθρώπους διέξοδος από την καθημερινότητα

Αφηγηματικοί τρόποι:
αναδρομική αφήγηση, ευθύς λόγος, περιγραφή, διάλογος, σχόλια
-> αληθοφάνεια, ζωντάνια, παραστατικότητα

Αφηγητής- αφήγηση:
ομοδιηγητική πρωτοπρόσωπη αφήγηση: προσδίδει ζωντάνια, παραστατικότητα, αμεσότητα,
αληθοφάνεια Η
αφηγήτρια είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας το οποίο παρακολουθεί τα γεγονότα
συμμετέχοντας σ’αυτά, χωρίς ωστόσο να δρα σε πρώτο πλάνο. Τα γεγονότα της αφήγησης
αναφέρονται στο παρελθόν και είναι αναμνήσεις της αφηγήτριας. -
διάλογοι: φυσικοί, σύντομοι, ζωηροί
-αφηγήσεις από πρόσωπα της ιστορίας
-περιγραφή εικόνων και σκηνών
-αδρομερής παρουσίαση χαρακτήρων, κυρίως γυναικών

Κόνα Αγγελικώ- συμπαθέστερο πρόσωπο:

-οι μαγικές της ικανότητες για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων με ξόρκια για τη
θεραπεία όλων των ασθενειών.
-η εργατικότητά της
-η αδυναμία της στισ φανταστικές διηγήσεις, μέσα στις οποίες έβαζε και τους δικούς της
καημούς και πόθους
-ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούσε να αποκαταστήσει την κοινωνική αδικία, ξαφρίζοντας τα
κελάρια των αφεντικών της --> ο
κυριότερος λόγος για τον οποίο η αφηγήτρια ηθογραφεί με μεγαλύτερη συμπάθεια την κόνα
Αγγελικώ είναι ότι έχει ζήσει πολύ κοντά της τα πρώτα χρόνια της ζωής της και ότι η γυναίκα
εκείνη είναι από τις φυσιογνωμίες, που ο χρόνος δεν τις σβήνει στην ανάμνηση, μα τις ζωηρεύει.

Στάση αφηγήτριας απέναντι στο γυναικείο φύλο:

-γνωρίζει λεπτομέρειες από τη ζωή στο σπίτι, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με την παρασκευή
εδεσμάτων -οι
γυναικείοι χαρακτήρες περιγράφονται παραστατικά και με χαρακτηριστικές λεπτομέρειες της
γυναικείας συμπεριφοράς
-στην παρουσίαση της Αρμένισσας Τακουή γίνεται λόγος για θέματα σχετικά με τον κύκλο
ενδιαφερόντων των γυναικών
-δείχνει επιμονή στις παραμυθιακές διηγήσεις
-δείχνει επιείκεια απέναντι στην κόνα Αγγελικώ, γιατί την αγαπούσε αληθινά
Αντιθέσεις προσώπων:
-αντίθεση ανάμεσα στην οικογένεια: η μια ομάδα απαρτίζεται από τα άτομα που
χαρακτηρίζονται ως ‘παραλλαγές ενός ζωντανού, λαϊκού...μοτίβου’ και η άλλη από τους
πλούσιους συγγενείς.
-αντίθεση ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις: αριστοκράτες που ξεχώριζαν για την οικονομική
τους άνεση και οι απλοί. Λαϊκοί άνθρωποι που μια χωή πάλευαν για τα απαραίτητα
-αντίθεση ανάμεσα στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονταν και στον τρόπο με τον οποίο
μιλούσαν (στοιχείο διαφορετικών κοινωνικών τάξεων)

Φίλιππος
Τίτλος “Φίλιππος”: πρόσωπο υπαρκτό, ταυτίζεται με τον φίλο του ποιητή, Φώτο Πασχαλινό
(που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1942 στην Πάτρα)
αυτό δίνει στην ποίησή του ζεστασιά και αμεσότητα

Πρόσωπα:
-Φίλιππος: κυρίαρχη μορφή στο ποίημα που όμως είναι απών. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που
αντιπροσωπεύει όλους όσοι αγωνίστηκαν και έθαναν την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην
ελλάδα
-ποιητικό υποκείμενο: το ύφος αποκτά προσωπικό, αξωμολογητικό χαρακτήρα. Το Π.Υ είναι
θεατής και ερμηνευτής των γεγονότων, συμμετέχοντας σ’αυτά. Η μεγάλη θλίψη του Π.Υ,
παρόλο που δεν εκφράζεται άμεσα, είναι συνεχής και αυξανόμενη, καθώς η σκέψη του με
επιμονή παραμένει στον Φίλιππο -
Φίλοι του Φίλιππου: προσπαθούν να τον μεταπείσουν, να τον απομακρύνουν από τον σκοπό και
το όραμά του. Είναι άνθρωποι που επιλέγουν την απραξία, που σκέφτονται τον εαυτό τους.
-Γκαρσόνι: βρίσκεται σε ένα έρημο καφενείο στη Λάρισα, συναχωμένο, χωρίς λόγο ύπαρξης
-Η κυρία Πανδώρα: έχει βιώσει την απώλεια του συζύγου της, είναι υποχρεωμένη να ζει στην
μοναξιά

Θέμα:
-τα οράματα κοι οι αγώνες αντίστασης και του εμφυλίου
-η φρίκη της δεκαετίας του 1940-1949: οι καταστροφές και τα θύματα

“δε θα ξανάρθει ο Φίλιππος”:

-επαναλαμβάνεται 3 φορές και με τη μορφή μοτίβου υπενθυμίζει το τραγικό γεγονός του
θανάτου
-τονίζεται η συγκίνηση του ποιητή και φανερώνεται το μέγεθος της απώλειας
-δηλώνει βεβαιότητα και δεν αφήνει κανένα ενδεχόμενο αλλαγής

“λαμπερά βουνά”:
-ο Φίλιππος εισέρχεται στα λαμπερά βουνά με τη δική του συνειδητή απόφαση να αγωνιστεί και
να θυσιαστεί
-για λίγο συνυπάρχουν και μοιράζονται τον κόσμο των ζωντανών ο Φίλιππος και οι φίλοι του,
μέχρι την στιγμή που ο Φίλιππος αποφασίζει να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο
-ελευθερία και ανεξαρτησία, τονίζεται η πορεία προς τα πάνω έστω και μοναχική
-είναι ο μόνος τόπος που πραγματοποιούνται τα υψηλά οράματα

“μαύρισε η γη, κακός χειμώνας/ μαύρισε το μυαλό”:

-εμφύλιος πόλεμος: δία, παραλογισμός, μίσος, σκληρότητα
-πένθιμη ατμόσφαιρα
“πολλά που τάξαμε από λάφυρα κι από σειρήνες”:
-η γενιά του Φίλιππου ήταν μια γενιά με οράματα πανανθρώπινα, αγωνιστικό πνεύμα που δεν
δίστασαν να αντισταθούν, να πολεμήσουν και να θυσιάσουν ακόμα και τη ζωή τους. -
δεν είχαν ως στόχο την απόκτηση αγαθών υλικών, τον θαυμασμό και το χειροκρότημα
-αγωνίστηκαν για οράματα ανώτερα, αξίες πανανθρώπινες
-θυσιάστηκαν για την παγκόσμια ειρήνη και ήλπιζαν πως η ανθρωπότητα θα έφτιαχνε έναν
κόσμο καλύτερο

“φωτιές παντού και πυροβολισμοί”:

-στο σημείο αυτό δεν χρησιμοποιείται τελεία και με αυτόν τον τρόπο προσδίδεται ένταση και
τονίζεται ότι το κακό δεν έχει τελειωμό
-εικόνες καταστροφής που προκλήθηκαν στο παρελθόν

“κι απόμεινα/ μονάχος.../... κούφια Λάρισα”:

-τον βασανίζει η αίσθηση μοναξιάς
-με μόνη συντροφιά τις σκέψεις και την μνήμη
-η μεγάλη θλίψη του Π.Υ, παρόλο που δεν εκφράζεται άμεσα είναι συνεχής και αυξανόμενη,
καθώς η σκέψη του με επιμονή παραμένει στον Φίλιππο

“ερειπωμένα πρόσωπα”:
-τα πρόσωπα των επιζώντων
-ερειπωμένα από τον εφιάλτη που έζησαν, είναι τα πρόσωπα που απορρίπτει ο Φίλιππος, οι
Έλληνες που έπαψαν να αγωνίζονται
-έχασαν το ‘αληθινό’ τους πρόσωπο

“μιλώντας μόνο περί σώματος”:

-η Πανδώρα αναζητά τις σαρκικές απολαύσεις για να νιώσει ζωντανή
-βρίσκεται στον αντίποδα των οραμάτων του Φίλιππου για έναν δίκαιο κόσμο
-η αντίθεση αυτή, η στοχευμένη αντιπαραβολή ανάμεσα στην αυτοθυσία του Φίλιππου και την
εγωκεντρική στάση της κυρίας Πανδώρας, τονίζει εμφατικά την πραγματικότητα των κοινωνιών
-ο ατομισμός, ο εγωκεντρισμός και η κάλυψη αναγκών του εγώ μας, έχουν νεκρώσει κάθε
αίσθημα αγωνιστικής διάθεσης για την επίτευξη του κοινού καλού

Ο ρόλος της μνήμης:

-ολόκληρο το ποίημα είναι ένα αφιέρωμα στη μνήμη του Φίλιππου και τη θυσία του
-η μνήμη λειτουργεί καλυτικά για το Π.Υ, ζωντανεύει το παρελθόν και οι προσωπικές εμπειρίες,
αποκτούν ξανά σάρκα και οστά
-η μνήμη παρέχει τη δυνατότητα στο Π.Υ να ακμηδενίσει τον χρόνο και τον χώρο
-λειτουργεί ως ο μοναδικός τρόπος διαφύλαξης του Φίλιππου. Εάν δεν συντηρηθεί μέσω της
μνήμης, τότε θα επέλθε ο οριστικός θάνατος

Εκφραστικά μέσα:
-εικόνες: οπτικές, ακουστικές -> παραστατικότητα
-μετοχές: προσδίδουν κινητικότητα, καθώς εμπεριέχουν δράση και συναίσθημα (κλαίγοντας,
ακούγοντας, μιλώντας)
-μεταφορές: προσδίδουν θεατρικότητα, δραματικότητα, δίνουν ένταση
-επανάληψη 3x της φράσης “δεν θα ξανάρθει ο Φίλιππος”, προσδίδει ένταση και δραματικότητα,
εξαιτίας του φόβου του Π.Υ μήπως ο φίλος του ξεχαστεί

Αντιθέσεις:
-κόσμος λαφύρων/ καλοπέρασης ≠ιδανικά/ αξίες/ οράματα
-η μαυρίλα των στίχων 9-10≠ αγώνας, λαμπερά βουνά
-στάση ζωής κ.Πανδώρας ≠ αγωιστική δράση του Φίλιππου
-ο κόσμος των νεκρών ≠ ο κόσμος των ζωντανών

Σκοπός του ποιητή/ στάση απέναντι στον Φίλιππο:

αισθάνεται να καταγράψει με τρόπο ποιητικό τη δική του αλήθεια, καταθέτοντας τις εμπειρίες
και την εποχή του, με σκοπό να τιμήσει τους νεκρούς, τους απλούς αγωνιστές, που έμειναν στην
ιστορία
Αστροφεγγιά
-->η προσθήκη του υπότιτλου ‘η ιστορία μιας εφηβείας, συνδηλώνει τη διαχρονικότητα του
μυθιστορήματος, καθώς πολλές από τις ανυσηχίες των ηρώων της χαρακτηρίζουν κάθε νέα
γενιά.

Φτώχεια:
παρουσιάζεται βασανιστική, αλλά αφορά κυρίως τον κεντρικό ήρωα και την οικογένειά του. Η
ανέχεια και η ανασφάλεια για το μέλλον αποδίδονται με φράσεις που συνεχώς
επαναλαμβάνονται και που αντανακλούν την καθημερινή αγωνία για τον επιούσιο.
Εκπαίδευση:
αρνητική εικόνα- αντιπαιδαγωγικές μεθόδοι, ακατάλληλοι δάσκαλοι, εμμονή στον τύπο και όχι
στην ουσία γνώσης

Προσφυγικό πρόβλημα:
-άφυξη προσφύγων, αντιμετώπιση τους από τους ντόπιους
-αδυναμία της χώρας να αντιμετωπίσει την κρίση
-η δύναμη της εξουσίας

Οι ασθένειες της εποχής:

-φυματίωση, χωρίς να έχουν την αναγκαία στήριξη από τις κρατικές υπηρεσίες, τα πρόσωπα του
μυθιστορήματος πεθαίνουν.

Θεματικοί άξονες:
η εφηβεία, η πορεία προς την ενηλικίωση, η φτώχεια, η αναζήτηση εργασίας και η ανεργία,
κοικωνική διαστρωμάτωση, η θέση της γυναίκας, η εκπαίδευση, η τέχνη, το προσφυγικό
πρόβλημα και οι ασθένειες της εποχής.

Αφηγηματικές τεχνικές:
εξωδιηγητικός αφηγητής, παντογνώστης (που δεν συμμετέχει)

Αφηγηματικοί τρόποι:
διάλογος, περιγραφή, σχόλιο, εσωτερικός μονόλογος, ελεύθερος πλάγιος λόγος

Γλώσσα: δημοτική

Ύφος: βιωματικό, ζωντανό

Εκφραστικά μέσα: μεταφορές, αντιθέσεις, επαναλήψεις, μικροπερίοδος λόγος

Πρόσωπα:
Άγγελος:
-παρουσιάζεται να θέλει να αποδράσει από κάποιον παράδεισο
-καμιά συγκεκριμένη πίστη δεν τον καθοδηγούσε φανερά, αντίθυετα, τον ταλάντιζε η δυσπιστία
-κάποτε παρασύρεται στο ποτό και στη χαρτοπαιξία

-->Ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στον Άγγελο, στη Δάφνη και στον Νίκο Στέργη. Αυτή επιλέγει
τον Νίκο.

Στέλλα, Λένα Τασούλη:

-πιο αθώες και απονήρευτες σε σύγκριση με τη Δάφνη

Ιστορικό πλαίσιο:
εκτυλίσσεται κατά την κρίσιμη περίοδο του μεσοπολέμου, για να εξασφαλίσει την ιστορική
αλήθεια και να κατοχυρώσει την ελληνικότητα του έργου. Το ιστορικό πλαίσιο λειτουργεί ωε
‘πρόσχημα’ για την ανάδειξη διαφόρων κρίσιμων θεμάτων που χαρακτηρίζουν τη δ’'υσκολη
κοικωνική κατάσταση και τις επιπτώσεις αυτής στους ανθρώπους.
αναφέρεται στη γενιά εκείνη που δοκιμάστηκε στον ΑΠΠ, για να βιώσει , ωριμάζοντας στη
συνέχεια τη φρίκη της Μικρασιατικής καταστροφής