Chương 1: Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

1.1. Các khái niệm về thể chế.

- Khái niệm thể chế
- Đặc trưng của thể chế.
- Phân loại thể chế (thể chế chính thức, thể chế phi chính thức; thể chế chính trị, thể chế kinh tế,
thể chế xã hội.)
- Khái niệm, tính chất các loại thể chế đã được phân loại ở trên.
- Khái niệm, tính chất thể chế kinh tế. Lấy ví dụ
1.2. Sự cần thiết khách quan hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN.
- Khái niệm thể chế KTTT định hướng XHCN
- Sự cần thiết khách quan hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN.
Thứ nhất, hệ thống thể chế vẫn còn chưa đầy đủ.
Thứ hai, doanh nghiệp còn phải đối mặt với nhiều thách thức
Thứ ba, hệ thống thể chế còn kém hiệu quả, thiếu các yếu tố thị trường và các loại thị trường
Thứ tư, việc hội nhập kinh tế quốc tế chưa đạt hiệu quả cao ở một số khía cạnh
1.3. Nội dung của hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN.
1.3.1. Hoàn thiện thể chế về sở hữu và phát triển các thành phần kinh tế
Hoàn thiện thể chế về sở hữu:
- Thể chế hóa đầy đủ quyền tài sản
- Hoàn thiện pháp luật về đất đai, sử dụng tài nguyên thiên nhiên
- Hoàn thiện pháp luật về đầu tư vốn nhà nước; về hợp đồng khi xảy ra tranh chấp dân sự
- Hoàn thiện pháp luật liên quan đến lĩnh vực sở hưu trí tuệ
Hoàn thiện thể chế về sự phát triển của thành phần kinh tế
- Thực hiện nhất quán về mặt bằng pháp lý tạo điều kiện cho doanh nghiệp cạnh tranh công bằng
theo pháp luật
- Hoàn thiện thể chế về mô hình sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả của các loại hình doanh
nghiệp, hợp tác xã,...
Mối quan hệ Nhà nước – thị trường - xã hội trong nền KTTT định hướng XHCN.
- Nhà nước: xây dựng hoàn thiện thể chế
- Thị trường: điều tiết hoạt động doanh nghiệp; xác định giá cả hàng hóa.
- Xã hội: các tổ chức xã hội liên kết với nhau giải quyết những mâu thuẫn giữa các thành viên dựa
trên luật pháp nhà nước ban hành
1.3.2 Hoàn thiện thể chế để phát triển đồng bộ các yếu tố thị truờng và các loại thị trường
- Hoàn thiện thể chế để phát triện đồng bộ các yếu tố thị trường, vận hành thông suốt các loại thị
trường
- Tiếp tục hoàn thiện thể chế, thúc đẩy, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
1.3.3. Hoàn thiện thế chế để đảm bảo tăng trưởng kinh tế với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã
hội và thúc đẩy hội nhập quốc tế.
- Xây dựng hệ thống thể chế kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế
- Nâng cao hiệu quả hội nhập
1.3.4 Hoàn thiện thể nâng cao năng lực hệ thống chính trị
- Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và nhà nước, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân
- Phải phát huy được sức mạnh về trí tuệ, nguồn lực và sự đồng thuận toàn dân tộc.
1.4. Tiêu chí đánh giá thể chế KTTT định hướng XHCN.
Cơ sở để xác định tiêu chí nền KTTT định hướng XHCN:
- Nghiên cứu nền kinh tế thị trường hiện đại trên thế giới của nước kinh tế phát triển, tổ chức quốc
tế.
 - Bám sát, quán triệt các quan điểm của Đảng về những đặc trưng của nền KTTT định hướng
XHCN
Tiêu chí đánh giá thể chế KTTT định hướng XHCN.
- Kinh tế đa sở hữu, nhiều thành phần.
- Nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước
- Có lực lượng sản xuất phát triển cao, hiện đại, sức cạnh tranh cao.
1.4. Khung phân tích

Khái niệm thể chế

Thể chế Khái niệm thể chế kinh tế

Hệ thống thể chế chưa đầy đủ

Sự cần thiết
khách quan Doanh nghiệp đối mặt nhiều thách thức

Việc hội nhập chưa đạt hiểu quả

cao
quyền tài sản

về sở hữu
đất đai

sở hữu trí tuệ

Thể chế KTTT
về sự phát triển của
định hướng TPKT DN cạnh tranh
XHCN Hoàn thiện thể công bằng
chế
phát triển yếu tố thị nâng cao loại
trường hình DN

nâng cao hệ thống chính

trị

hội nhập quốc tế

kinh tế đa sở hữu

cơ sở xác định
Tiêu chí đánh vận hành theo cơ chế thị trường
giá
các tiêu chí
lực lượng sản xuất phát triển