Professional Documents
Culture Documents
#11 DDKD Và TNXH Trong KDQT
#11 DDKD Và TNXH Trong KDQT
#11 DDKD Và TNXH Trong KDQT
Tìm hiểu các thành phần và tầm quan Tìm hiểu tính bền vững
1 4
trọng của hành vi đạo đức trong KDQT
Đạo đức
Trách nhiệm
Quản trị xã hội
doanh nghiệp doanh nghiệp
Sự bền vững
• Đạo đức là những nguyên tắc và giá trị đạo đức chi phối hành vi của
con người, doanh nghiệp và chính phủ, liên quan đến đúng và sai.
• Tham nhũng là hành vi đạt được quyền lực, lợi ích cá nhân hoặc ảnh
hưởng thông qua các phương tiện bất hợp pháp, thường là do người
khác phải trả.
• Tham nhũng là mối lo ngại lớn hoặc nghiêm trọng trong hoạt động toàn
cầu của phần lớn các doanh nghiệp đa quốc gia.
• Hối lộ là phổ biến và có thể dưới hình thức trả tiền bôi trơn, những
khoản hối lộ nhỏ nhằm đẩy nhanh các quyết định và giao dịch hoặc để
đạt được sự ưu ái.
• Hành vi đạo đức đơn giản là điều đúng đắn nên làm.
• Thường được quy định trong luật và quy định.
• Được yêu cầu bởi khách hàng, chính phủ và các phương tiện truyền
thông. Các công ty phi đạo đức có nguy cơ thu hút sự chú ý không
mong muốn.
• Hành vi đạo đức là hoạt động kinh doanh tốt, giúp nâng cao hình
ảnh công ty và triển vọng bán hàng. Công ty có danh tiếng tốt sẽ có
lợi thế trong việc tuyển dụng và động viên nhân viên, hợp tác và làm
việc với các chính phủ nước ngoài.
• Ban quản lý cấp cao đặt ra các mục tiêu và biện pháp khuyến khích
nhằm thúc đẩy kết quả tốt (ví dụ: lợi nhuận) thay vì khuyến khích các
hành vi xấu.
• Nhân viên bỏ qua hành vi phi đạo đức ở người khác vì áp lực ngang
hàng hoặc tư lợi.
• Các nhà quản lý chấp nhận các tiêu chuẩn đạo đức thấp hơn trong
các hoạt động chuỗi giá trị do nhà cung cấp hoặc công ty bên thứ ba
thực hiện.
• Những hành vi phi đạo đức được phép tích lũy dần dần trong công ty
theo thời gian.
Ví dụ:
• Các công ty có thể:
• Làm sai lệch hoặc xuyên tạc hợp đồng hoặc tài liệu chính thức.
• Trả hoặc nhận hối lộ, lại quả hoặc quà tặng không phù hợp.
• Khoan dung các điều kiện bóc lột sức lao động hoặc lạm dụng
nhân viên.
• Thực hiện quảng cáo sai sự thật hoặc tiếp thị lừa đảo khác.
• Tham gia vào việc định giá lừa đảo hoặc phân biệt đối xử.
• Lừa dối hoặc lạm dụng các trung gian trong kênh.
• Thực hiện các hoạt động gây tổn hại đến môi trường tự nhiên.
• Tham nhũng là hành vi đạt được quyền lực, lợi ích cá nhân hoặc ảnh
hưởng thông qua các phương tiện bất hợp pháp, thường là do người
khác phải trả.
• Tham nhũng là mối lo ngại lớn hoặc nghiêm trọng trong hoạt động toàn
cầu của phần lớn các doanh nghiệp đa quốc gia.
• Hối lộ là phổ biến và có thể dưới hình thức trả tiền bôi trơn, những
khoản hối lộ nhỏ nhằm đẩy nhanh các quyết định và giao dịch hoặc để
đạt được sự ưu ái.
Mức độ tham
nhũng của mỗi
quốc gia được
tính trên thang
điểm từ 0 đến
100, trong đó 0
có nghĩa là tham
nhũng cao và 100
có nghĩa là rất
trong sạch.
Lưu ý: Các quốc gia có điểm cao nhất có mức độ tham nhũng thấp nhất.
Sources: Based on Corruption Perceptions Index. Copyright © 2017 Transparency International: The Global Coalition Against Corruption,
www.transparency.org
Nguồn: Cavusgil S. T et al, 2020
Sự khác biệt về tiêu chuẩn đạo đức (1 trên 2)
• Các tiêu chuẩn đạo đức khác nhau giữa các quốc gia.
• Thuyết tương đối là niềm tin rằng các chân lý đạo đức không
tuyệt đối mà khác nhau giữa các nhóm; Theo quan điểm này, một
quy tắc tốt là “Khi ở Rome, hãy làm như người La Mã làm”.
• Ở Trung Quốc, những kẻ làm hàng giả có thể xuất bản bản dịch của
sách nhập khẩu mà không bồi thường cho nhà xuất bản hoặc tác giả
gốc.
• Ở một số vùng ở Châu Phi, việc nhận quà đắt tiền từ nhà cung cấp
là điều được chấp nhận.
• Ở Mỹ, mức lương C E O thường cao gấp 100 lần so với cấp dưới
cấp thấp.
• Phần Lan và Thụy Điển cấm quảng cáo nhắm vào trẻ em, nhưng
thông lệ này lại được chấp nhận ở các khu vực khác ở Châu Âu.
Trách nhiệm
xã hội doanh
nghiệp
17
Nguồn: Carroll et al, 2016
Tháp trách nhiệm xã
Nghĩa vụ nhân
hội • Nâng cao chất lượng cuộc sống
của doanh nghiệp • San sẻ bớt gánh nặng cho CP
văn
• Năng cao năng lực lãnh đạo của nhân viên
• Phát triển nhân cách đạo đức của người LĐ
Nghĩa vụ đạo
bày trong bản sứ mệnh, chiến lược
công ty
đức
Tháp trách nhiệm xã hội
Nghĩa vụ pháp
• Điều tiết cạnh tranh
• Bảo vệ người tiêu dùng
• Bảo vệ môi trường
lý • An toàn và bỉnh đẳng
• Khuyến khích người phát
hiện
và ngăn chặn hành vi sai
Nghĩa vụ kinh
trái • Xã hội
• Người lao động
tế
18
Trách nhiệm Kinh tế
19
Nguồn: Carroll et al. (2017)
Trách nhiệm Kinh tế
• Đối với Nhà nước: Doanh nghiệp thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước như
nộp thuế…
• Đối với người tiêu dùng: Tìm kiếm và đáp ứng, đảm bảo thỏa mãn người tiêu
dùng về mọi mặt khi người tiêu dùng sử dụng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp
• Đối với người lao động: Tạo công ăn việc làm với mức thù lao xứng đáng cơ hội
việc làm như nhau, cơ hội phát triển nghề và chuyên môn, hưởng thù lao tương
xứng, hưởng môi trường lao động an toàn, vệ sinh và đảm bảo quyền riêng tư, cá
nhân ở nơi làm việc.
20
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân (2015)
Trách nhiệm Kinh tế
• Đối với chủ sở hữu doanh nghiệp: Bảo tồn và phát triển các giá trị và tài sản
được uỷ thác.
• Đối với các bên liên quan khác: Mang lại lợi ích tối đa & công bằng cho họ.
Lưu ý:
➔ Thực hiện nghĩa vụ này, các doanh nghiệp thực sự góp phần vào tăng thêm phúc
lợi cho xã hội, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp
➔ Phần lớn các nghĩa vụ kinh tế của các doanh nghiệp thường được thể chế hóa
thành các nghĩa vụ pháp lý
➔ Là cơ sở cho các hoạt động của doanh nghiệp
21
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân (2015)
Trách nhiệm Kinh tế
22
Nguồn: A. B. Carroll,1991
Trách nhiệm Pháp lý
hay cá nhân
Trách nhiệm kinh tế: kinh doanh
hiệu quả và có lãi làm cơ sở cho
thực hiện các trách nhiệm khác
23
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân, 2015
Trách nhiệm Pháp lý
• Các công việc kinh doanh không thể thực hiện được một cách tốt đẹp nếu
không được đảm bảo bằng sự trung thực
• Các nghĩa vụ pháp lý được thể hiện trong các bộ luật dân sự và hình sự
• Bao gồm năm khía cạnh:
1. Điều tiết cạnh tranh
2. Bảo vệ người tiêu dùng
3. Bảo vệ môi trường
4. An toàn và bình đẳng
5. Khuyến khích phát hiện và ngăn chặn hành vi sai trái
24
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân (2015)
Trách nhiệm Pháp lý
LƯU Ý:
• Những vấn đề hay mâu thuẫn không tự giải quyết được và phải dẫn đến
kiện tụng thường trở nên rất tốn kém và thiệt hại cho tất cả các bên, về
vật chất và tinh thần
• Những cam kết về pháp lý chỉ có tác dụng ngăn chặn vi phạm pháp luật
• Những giá trị đạo đức riêng của doanh nghiệp mới có tác dụng tạo nên
hình ảnh riêng cho mỗi DN
25
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân (2015)
Trách nhiệm Pháp lý
26
Nguồn: A. B. Carroll,1991
Trách nhiệm Đạo đức
Trách nhiệm/nghĩa vụ đạo đức của Trách nhiệm nhân văn: đóng góp
các nguồn lực cho cộng đồng, cải
doanh nghiệp: thể hiện thông qua thiện chất lượng cuộc sống
27
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân, 2015
Trách nhiệm Đạo đức
❑ Trách nhiệm đạo đức liên quan đến những hành vi và hoạt động mà
xã hội mong đợi ở doanh nghiệp nhưng không được quy định trong hệ
thống luật pháp, không được thể chế hóa thành luật
➔ Vượt qua cả những yêu cầu pháp lý khắc nghiệt
❑ Trách nhiệm đạo đức của một doanh nghiệp được thể hiện rõ thông
qua những nguyên tắc và giá trị đạo đức được tôn trọng trình bày
trong bản sứ mệnh và chiến lược của một doanh nghiệp
28
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân (2015)
Trách nhiệm Đạo đức
29
Nguồn: A. B. Carroll,1991
Trách nhiệm Đạo đức
31
Nguồn: Nguyễn Mạnh Quân, 2015
Trách nhiệm Nhân văn
32
Trách nhiệm Nhân văn
33
Nguồn: A. B. Carroll,1991
MỘT SỐ VÍ DỤ THỰC TIỄN
Khi thảm họa xảy ra, hỗ trợ khẩn cấp trong chăm sóc sức khỏe là rất quan trọng. Để hỗ trợ
trong những trường hợp này, Pfizer có cách tiếp cận theo ba hướng; quyên góp sản phẩm, tài
trợ và giải pháp để tiếp cận.
Các khoản tài trợ đã được cung cấp cho các quốc gia như Haiti sau cơn bão Matthew và cuộc
khủng hoảng người tị nạn toàn cầu ở châu Âu và Trung Đông. Số tiền này được cung cấp với
sự hợp tác của các tổ chức phi chính phủ để tiếp cận càng nhiều người càng tốt.
Trong đại dịch COVID-19, thông qua chương trình Tài trợ Y tế Toàn cầu, Pfizer đã cung cấp 5
triệu USD để giúp cải thiện khả năng nhận biết, chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh nhân. Ngoài
ra, các khoản tài trợ cũng được cung cấp cho các phòng khám, trung tâm y tế và bệnh viện để
cải thiện việc quản lý và kết quả điều trị cho bệnh nhân COVID-19.
34
Nguồn: A. B. Carroll,1991
MỘT SỐ VÍ DỤ THỰC TIỄN
Wells Fargo quyên góp tới 1,5% doanh thu của mình cho các hoạt động từ thiện
mỗi năm cho hơn 14.500 tổ chức phi lợi nhuận thông qua hoạt động từ thiện như
ngân hàng thực phẩm và vườn ươm (khoa học thực vật và năng lượng tái tạo) để
đẩy nhanh tốc độ tiếp thị cho các công ty khởi nghiệp.
Để đối phó với đại dịch COVID-19, công ty đã quyên góp 6,25 triệu USD để hỗ trợ
ứng phó trong nước và toàn cầu. Số tiền này bao gồm 1 triệu USD cho Quỹ CDC,
250.000 USD cho Tổ chức Y tế Quốc tế trên 30 quốc gia và 5 triệu USD cho những
nỗ lực ở cấp địa phương nhằm giải quyết các nhu cầu của cộng đồng.
35
Nguồn: A. B. Carroll,1991
Ví dụ về thành tựu của các doanh nghiệp
đa quốc gia (1 trên 2)
Doanh nghiệp Ngành công nghiệp Ví dụ về thành tựu
A B N A M R O (Netherlands - Financial services Tài trợ cho nhiều dự án có trách nhiệm xã hội, bao gồm
Hà Lan) Các dịch vụ tài chính nhiên liệu sinh khối và doanh nghiệp vi mô
S C Johnson (United States - Consumer products Chuyển đổi bao bì sang chai nhẹ, tiết kiệm hàng triệu kg
Mỹ) Sản phẩm tiêu dùng rác thải tiêu dùng hàng năm
GlaxoSmithKline (United Pharmaceuticals Dành đáng kể hoạt động R&D cho các bệnh ở các nước
Kingdom - Anh) Dược phẩm nghèo, chẳng hạn như bệnh sốt rét và bệnh lao; là người
đầu tiên cung cấp thuốc AIDS với giá gốc
Hindustan Unilever (India – Consumer products Cung cấp tài chính vi mô và đào tạo cho 65.000 phụ nữ
Ấn đọ) Sản phẩm tiêu dùng nghèo để thành lập công ty bán buôn của riêng họ, tăng
gấp đôi thu nhập của họ
Nokia (Finland – Phần Lan) Telecommunications Sản xuất điện thoại cho người tiêu dùng có thu nhập thấp;
Viễn thông đã dẫn đầu trong các hoạt động bảo vệ môi trường như
loại bỏ dần các vật liệu độc hại
Norsk Hydro (Norway) Oil and gas Cắt giảm 32% lượng khí thải nhà kính; đo lường nhất
Dầu khí quán tác động xã hội và môi trường của các dự án của
mình
Philips Electronics Consumer Nhà cải tiến hàng đầu về các thiết bị tiết kiệm năng
(Netherlands) electronics lượng và các sản phẩm chiếu sáng cũng như thiết bị y
Điện tử dân dụng tế cho các nền kinh tế đang phát triển
Toyota (Japan – Nhật Automobiles Công ty dẫn đầu thế giới trong việc phát triển các loại
Bản) Ô tô xe chạy bằng xăng-điện hiệu quả như xe Prius bán
chạy nhất
Tesla (United States – Automobiles Dẫn đầu thế giới về phát triển xe điện
Mỹ) Ô tô
Nguồn: Pete Engardio, “Beyond the Green Corporation,” Business Week, January 29, 2007, pp. 50-64; Fisk Johnson, “How I Did It:
SC Johnson’s CEO on Doing the Right Thing, Even When It Hurts Business,” Harvard Business Review, April, 2015, pp. 33-36;
Kasturi Rangan, Lisa Chase, and Sohel Karim, “The Truth About CSR,” Harvard Business Review, January/February, 2015, pp. 40-49.
• Đáp ứng nhu cầu của nhân loại mà không làm tổn hại đến thế hệ tương
lai. Công ty bền vững theo đuổi ba loại lợi ích:
Lợi ích kinh tế đề cập đến tác động kinh tế của công ty đối với các địa
phương nơi công ty kinh doanh, chẳng hạn như liên quan đến tạo việc
làm, tiền lương và các công trình công cộng.
Lợi ích xã hội đề cập đến cách công ty thực hiện liên quan đến công
bằng xã hội, chẳng hạn như tránh sử dụng lao động trẻ em, bóc lột sức
lao động cũng như cung cấp phúc lợi cho nhân viên.
Lợi ích môi trường đề cập đến mức độ tác động và tổn hại của công ty
đối với môi trường tự nhiên.
Công nhân tại một nhà máy điện tử ở Trung Quốc. Foxconn là nhà cung cấp hàng đầu cho
Apple. Sau những cáo buộc về điều kiện làm việc tồi tệ tại các nhà máy của Foxconn, Apple và
Foxconn đã thực hiện các bước để cải thiện môi trường làm việc.
Nguồn: Cavusgil S. T et al, 2020
Ví dụ về thực hành bền vững
Khi nước ngày càng khan hiếm ở nhiều nơi trên thế giới, một số công ty đa quốc gia đang bảo
tồn việc sử dụng nguồn tài nguyên quan trọng này. Coca-Cola, công ty tiêu thụ nước lớn, tiến
hành chương trình bền vững về nước để giải quyết tình trạng thiếu nước ở Ấn Độ.
Nguồn: Cavusgil S. T et al, 2020
Ô nhiễm không khí ở một số thành phố
Nguồn: CBS News, “The Most Polluted Cities in the World,” 2018, www.cbsnews.com ; World Bank, World Bank Development Indicators
(Washington, DC: World Bank, 2017); World Health Organization, “Ambient (Outdoor) Air Pollution Database, by Country and City,” April 4,
2017, www.who.int
• Hệ thống các thủ tục và quy trình mà các công ty được quản lý, chỉ đạo
và kiểm soát.
• Cung cấp các phương tiện để các công ty thực hiện các hành vi đạo
đức, CSR và tính bền vững.
• Việc thực hiện hành vi phù hợp là một thách thức đối với các doanh
nghiệp đa quốc gia, đặc biệt khi hoạt động ở nhiều quốc gia.
• Một yếu tố phức tạp là việc sử dụng các nhà cung cấp và nhà thầu bên
thứ ba, một số người trong số họ có thể hành xử không tốt.
• Ngày càng có nhiều công ty kết hợp đạo đức và CSR vào sứ mệnh, kế
hoạch, chiến lược và hoạt động hàng ngày của họ.
• Xây dựng năng lực để nâng cao sự đóng góp của công ty cho cộng
đồng địa phương và môi trường toàn cầu.
• Đảm bảo tiếng nói đa dạng bằng cách thành lập các tổ chức tuyển dụng
người quản lý và người lao động từ khắp nơi trên thế giới.
• Phát triển mối quan hệ chặt chẽ hơn với các bên liên quan nước ngoài
để hiểu nhu cầu của họ và cùng nhau phát triển các giải pháp.
• Đào tạo các nhà quản lý về các nguyên tắc CSR toàn cầu và tích hợp
những nguyên tắc này vào trách nhiệm quản lý.
• Phát triển các tiêu chuẩn và mục tiêu CSR toàn cầu, đồng thời được
truyền đạt và triển khai trên toàn công ty trên toàn thế giới.
❖ Có nhiều nguồn lực khác nhau để hỗ trợ các nhà quản lý, bao gồm:
• “Hiệp ước toàn cầu” của Liên hợp quốc và “Tuyên bố chống tham
nhũng và hối lộ trong giao dịch thương mại quốc tế”.
• Sáng kiến Báo cáo Toàn cầu.
• Phòng Thương mại Quốc tế “Quy tắc ứng xử chống tống tiền và hối
lộ.”
• Thỏa thuận chống hối lộ của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
(The Organization for Economic Co-operation and Development –
OECD).
Tìm hiểu các thành phần và tầm quan Tìm hiểu tính bền vững
1 4
trọng của hành vi đạo đức trong KDQT