Т Р И А Г О Л Н И К - теорија

Многуаголник кој има три страни се вика триаголник. Основни елементи на

триаголникот се:

-темињата A, B, C

-страните a , b, c

-аглите: внатрешни  ,  ,  и надворешни 1 , 1 ,  1

Основни релации за аглите и страните на триаголникот се:

-збирот на внатрешните агли во триаголникот е 180  т.е.       180

-збирот на надворешните агли во триаголникот е 360 т.е. 1  1   1  360

-надворешниот и нему соседниот внатрешен агол се напоредни, т.е.

  1    1     1  180

-надворешниот агол е еднаков на збирот од двата несоседни внатрешни агли, т.е.

1     1     1    

-секоја страна на триаголникот е помала од збирот, а поголема од разликата на

другите две страни т.е.

b c  a  b c, ca bca, a b  c  a b

-наспроти поголем агол во триаголникот лежи поголема страна и обратно

Ако    тогаш a  b .

Висина на триаголник - отсечката повлечена од едно теме на триаголникот кон

спротивната страна така што со таа страна зафаќа прав агол.

Тежишна линија (медијана) - отсечката што поврзува теме од триаголникот со

средната точка на страната спротивна на тоа теме.

Четирите значајни точки на триаголникот се:

1.Ортоцентар е пресечната точка на висините ha , hb , hc на триаголникот ,т.е.
H  ha  hb  hc .Кај остроаголен триаголник ортоцентарот е внатре во
триаголникот, кај правоаголен триаголник е во
темето на правиот агол и кај тапоаголен
триаголник е надвор од триаголникот.

H  ha  hb  hc -ортоцентар

2.Тежиште е пресечната точка на тежишните линии t a , tb , tc на триаголникот ,т.е.

T  t a  tb  tc .Тежиштето ги дели тежишните линии во однос 2 : 1

АТ : TA1  2 : 1

T  t a  tb  t c BТ : TB1  2 : 1

CТ : TC1  2 : 1

2 1
АТ  АA1 ТА1  АA1
3 3

3.Центар на впишаната кружница на триаголникот е пресечната точка на

симетралите на аглите и таа точка секогаш внатре во триаголникот

S  s  s  s

4.Центар на опишаната кружница на триаголникот е пресечната точка на

симетралите на страните.
Кај остроаголен триаголник центарот е
внатре во триаголникот, кај правоаголен
триаголник е на средината на хипотенузата
и кај тапоаголен триаголник е надвор
од триаголникот

O  s AB  s BC  sCA
Видови триаголници:

Триаголниците се делат според страните и според аглите

според страните: според аглите:

1)рамностран 1)остроаголен

2)рамнокрак 2)правоаголен

3)разностран 3)тапоаголен

Разностран:

abc L
L  периметар s   полупериметар
2 2

P  плоштина r  радиус на впишана кружница

R  радиус на опишана кружница

L  abc

aha bhb chc abc

P   или P  s(s  a)( s  b)( s  c) или P  rs или P 
2 2 2 4R

Правоаголен:

ab chc ab
P  hc  c 2  a 2  b 2 -Питагорова теорема
2 2 c

c abc
R r c pq
2 2

hc  pq a pc b  qc

Рамнокрак: AB  a -основа AC  BC  b -краци

aha bhb
L  a  2b P  
2 2
2
a
b     ha  - примена на Питагорова теорема
2 2

2
Рамностран:

a2 3
L  3a P 
4

a 3 1 a 3 2 a 3
висина h  r h R h
2 3 6 3 3
кај овој триаголник сите четири значајни точки се совпаѓаат

H T  S O

Средна линија е отсечка што ги поврзува средините

на две страни на триаголникот, таа е паралелна со
страната со која нема заеднички точки и е половина
од должината на таа страна.

c
m  A1 B1 m c m
2