Bölüm

14 EK FİİL

Kazanımlar
Bu bölüm bittikten sonra, kendiniz,
aileniz ve tanıdığınız kişilerle ilgili bilgiler
verebileceksiniz.

Anahtar Kelimeler
Meslek

Yaş

Durum

Yer

Ozan Ö., (2017). Bölüm 14:Ek Fiil. Türkçenin Temel Düzey A1 Seviyesinde Yabancı Dil Olarak Farklılaştırılmış Uzaktan Öğretimi
(s. 142-156) içinde. İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayınları eISBN:978-975-6339-63-3 Erişim adresi: https://turkish.yasar.edu.tr
142
 Bu bölümde, Türkçede isimleri cümlede yüklem olarak kullanmayı
öğreneceğiz.

Yüklemi, genellikle sonda kullanıyoruz.

İsimleri yüklem olarak kullanacağımız zaman ismin sonunda bazı ekler
kullanıyoruz. Bu eklere “ek-fiil” diyoruz.

Bu ekleri; mesleğimizi, yaşımızı, durumumuzu, yerimizi bildirmek için

kullanıyoruz.
Şimdi bu eklerin cümlede kullanımını görelim. Örneğin;

14
Ek Fiil

Konu Anlatımı

Ek-fiil eklerini, şahsa ve kelimenin son sesli harfine göre değiştiriyoruz.

Şimdi detayları inceleyelim.

“Ben” şahsı için “-ım, -im, -um, -üm” eklerinden birini kullanıyoruz.

Tablo 1: Ek Fiil (Ben): Ben > -ım/ -im/ -um/ -üm

143
İsmin son sesli harfine göre uygun eki kullanıyoruz. Örneğin;

Tablo 2: Ek Fiil (Ben)

14
Ek Fiil

Eğer isim sesli harfle bitiyorsa araya “-y” harfi geliyor. Çünkü Türkçede Konu Anlatımı
iki sesli harf yan yana gelmiyor.

Tablo 3: Ek Fiil (Ben): Yardımcı Ünsüz Eki

144
 “Sen” şahsı için “-sın, -sin, -sun, -sün” eklerinden birini kullanıyoruz.

Tablo 4: Ek Fiil (Sen): Sen > -sın/ -sin/ -sun/ -sün

14 İsmin son sesli harfine göre uygun eki kullanıyoruz. Örneğin;

Ek Fiil Tablo 5: Ek Fiil (Sen)

Konu Anlatımı

145
“O” şahsı için ek kullanmıyoruz.

Tablo 6: Ek Fiil (O)

Tablo 7: Ek Fiil (O) 14

Ek Fiil

Konu Anlatımı

146
 “Biz” şahsı için “-ız, -iz, -uz, -üz” eklerinden birini kullanıyoruz.

Tablo 8: Ek Fiil (Biz): Biz > -ız/ -iz/ -uz/ -üz

14 İsmin son sesli harfine göre uygun eki kullanıyoruz. Örneğin;

Ek Fiil
Tablo 9: Ek Fiil (Biz)

Konu Anlatımı

147
Eğer isim sesli harf ile bitiyorsa araya “-y” harfi geliyor. Çünkü Türkçede
iki tane sesli harf yanyana gelmiyor.

Tablo 10: Ek Fiil (Biz)

14
Ek Fiil

Konu Anlatımı

“Siz” şahsı için “-sınız, -siniz, -sunuz, -sünüz” eklerinden birini kullanıyoruz.

Tablo 11: Ek Fiil (Siz): Siz > -sınız/ -siniz/ -sunuz/ -sünüz

148
 İsmin son sesli harfine göre uygun eki kullanıyoruz. Örneğin;

Tablo 12: Ek Fiil (Siz)

14
Ek Fiil

Konu Anlatımı

“Onlar” şahsı için “-ler” veya “-lar” eki gelir. Ancak bu eki kullanmayabiliriz.

Tablo 13: Ek Fiil (Onlar): Onlar > -lar/ -ler

149
İsmin son sesli harfine göre uygun eki kullanıyoruz.

Tablo 14: Ek Fiil (Onlar)

14
Ek Fiil

Konu Anlatımı

Şimdi konuyu özetleyelim.

Tablo 15: Ek Fiil (Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar)

150
 Tablo 15: Ek Fiil (Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar)

14
Ek Fiil Bu bölümde, Türkçede isimleri cümlede yüklem olarak kullanmayı
öğrendik. Sonraki bölümde görüşmek üzere.

Konu Anlatımı

151
BEN BU OKULDA ÖĞRENCİYİM

EDA: Merhaba! Burası boş mu?

14
Ek Fiil
BURCU: Evet, buyurun.

EDA: Adınız ne?

Drama
BURCU: Benim adım Burcu. Sizin adınız ne?

EDA: Benim adım Eda. Ben bu okulda öğrenciyim, ya siz?

BURCU: Ben mimarlık fakültesinde öğretmenim.

EDA: Selma! Buradayım. Selma ve ben kardeşiz. Selma küçük, ben

büyüğüm.

BURCU: Hoş geldin Selma, nasılsın?

SELMA: Teşekkür ederim, siz nasılsınız?

BURCU: Teşekkür ederim, ben de iyiyim. Siz kaç yaşındasınız?

SELMA: Ben 18 yaşındayım ve Eda 23 yaşında.

BURCU: Peki, siz nerelisiniz?

EDA: Biz İstanbulluyuz.

152
 BURCU: Aa! Ben de İstanbulluyum.
Kızlar, ben çok açım.

EDA: Ben tokum.

SELMA: Ben de açım.

BURCU: İki tost lütfen.

SELMA: Teşekkür ederim, çok kibarsınız.

14
Ek Fiil

Drama

153
aç: Yemek yemesi gereken kişi
Çocuk çok aç. Annesinden yiyecek istiyor.

akıllı: Gerçeği iyi görür, akıl sahibi, akil

Bu okuldaki öğrenciler çok akıllı.

avukat: Hak ve yasa işlerinde yol gösterir, mahkemelerde, devlet

dairelerinde başkalarının hakkını aramayı, korumayı meslek edinmiş
kimse.
Avukat, mahkemede çok uzun konuştu.

başta: İlk, evvel, birinci.

Türk alfabesinde en başta “A” harfi var.

boş: İçinde, üstünde hiç kimse veya hiçbir şey mevcut değil, dolu zıttı.
Fabrikadaki kutuların içi boş.

çiftçi: Sebze, meyve, tahıl eker, sebzeyi, meyveyi ve tahılı toplar ve

satar.
14
Çiftçi, koyunları tarlada unuttu. Ek Fiil
eczacı: İlaç satar.
Eczacı, Osman’a 3 kutu ilaç verdi.

ek fiil: Bir kelimenin fiil olmadığı halde fiil gibi kullanılması Sözlük
Öğrenci, cümledeki ek-fiili buldu.

emekli: en az 9000 iş günü çalıştığı için çalışmasına gerek kalmayan

ve maaşa bağlanan kişi
Hakan, 65 yaşında emekli olacak.

emlakçı: Mülk alır ve satar veya kiralar.

Emlakçı, bize 3 tane kiralık ev gösterdi.

evdeyim: Ben kişisinin evde olma durumu

Bu akşam arkadaşlar ile evdeyim.

hemşire: Doktorun tedavisi sonrasında hastanın bakımı ve kontrolü ile

ilgilenir. Sağlık görevlisi.
Hemşire, hastaya ilaç verdi.

işçi: Başkası için ücretle çalışır.

İşçi, arabadaki arızayı tamir etti.

itfaiyeci: Yangın söndürmek ile görevli kişi.

İtfaiyeci, orman yangınını söndürdü.

kardeş: Annesi ve babası aynı olan çocukların birbirine göre adı.

İki kardeş, tatilde sinemaya gitti.

154
 kız: Dişi çocuk, erkek zıddı
Küçük kız, babasını öptü.

kibar: Davranış, düşünce, duygu bakımından ince, nazik (kimse)

Alper Bey, toplantıda çok kibar konuştu.

mimarlık: Mimar olma durumu, mimarın işi ve mesleği

Ablam, üniversitede mimarlık bölümü okuyor.

müdür: Direktör, yönetici

Müdür, toplantıya geç geldi.

müzisyen: Müzik işi ile uğraşan kişi

İdil Biret, meşhur bir müzisyen.

olumlu: Gözetilen amaca veya beklenilene uygun, yararlı, müspet,

14 pozitif
Yaşlılara yardım etmek, olumlu bir davranış.

Ek Fiil olumsuz: Yapıcı ve yararlı olmayan, hiçbir sonuca ulaşmayan,

gözetilen amaca veya beklenilene uygun olmayan, menfi, negatif
Yerlere çöp atmak, olumsuz bir davranış.

pilot: Bir hava taşıtını kullanmak ve yönetmekle görevli kimse

Sözlük Pilot, uçağı rahatça yere indirdi.

piyanist: Piyano sanatçısı.

İdil Biret, ünlü bir piyanist.

sonda: Son, ahir, sonuncu.

Selçuk, sınıfta en son sırada oturuyor.

şoför: Araba kullanan/süren kişi, sürücü

Şoför, otobüsü çok hızlı sürdü.

tok: Açlığı gitmiş, aç zıttı.

Serpil çok yemek yedi, tok.

tost: İçine peynir, sucuk vb. konularak özel makinesiyle gevretilip

kızartılmış ekmek
Kantinden kaşarlı tost aldım.

yaşında: Bir kişinin kaç yaşında olduğunu söylemek için kullandığımız

kelime
Teyzemin kızı 12 yaşında.

yorgun: Çalışma sebebiyle beden veya zihin etkinliği yavaş kimse

Hakan, maçtan sonra çok yorgun.

155