Układ nerwowy dla klasy VII (37p) Imię i nazwisko: ……………………………………………………… Data: ……………………………..

1. Wymień 3 ogólne zadania, za które odpowiada układ nerwowy. (3p)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Wykonaj poniższe zadania. (8p)
a) Podpisz zaznaczone elementy
b) Dorysuj drugą komórkę nerwową w taki sposób aby była połączona w odpowiedni sposób.
c) Zaznacz strzałką kierunek przepływu impulsu nerwowego.
A
d) Zaznacz pętlą miejsce występowania synaps
B
A. ………………………………………………
B. ………………………………………………
C. ………………………………………………
D. ………………………………………………
D
E. ……………………………………………… C E

3. Przyporządkuj hasła do części współczulnej i przywspółczulnej układu autonomicznego. (3p)

a) Mobilizuje do działania w sytuacjach stresowych.
b) Powoduje przyspieszenie akcji serca. Układ autonomiczny:
c) Powoduje zwężanie źrenic.
 Układ współczulny: ……………………..
d) Wspomaga organizm w trakcie odpoczynku.
 Układ przywspółczulny: ……………….
e) Powoduje rozszerzanie oskrzeli.
f) Powoduje zwiększanie wydzielania sków żołądkowych.

4. Określ prawdziwość poniższych zdań. (3p)

Za odruchy odpowiada ośrodkowy układ nerwowy.  Prawda Fałsz

Odruchy bezwarunkowe są wrodzone, automatyczne i niezmienne.  Prawda Fałsz
Nerwy to długie wiązki aksonów.  Prawda Fałsz
W skład obwodowego układu nerwowego wchodzą neurony ruchowe, czuciowe i pośredniczące.  Prawda Fałsz
Odruchy działają bez udziału świadomości.  Prawda Fałsz
Nerwy czaszkowe i rdzeniowe należą do ośrodkowego układu nerwowego.  Prawda Fałsz

5. Wymień po jednym odruchu warunkowym i bezwarunkowym. (2p)

Odruch warunkowy: ………………………………………..……. Odruch bezwarunkowy: ………………………………………….……………….

6. Połącz wyrażenia z odpowiednimi definicjami. (3p)

Receptory   Narządy wykonawcze, np. mięśnie lub gruczoły.

Bodziec   Czynnik, który działa na organizm i wywołuje jego reakcję, np. ból, ciepło i dotyk
Efektory   Wyspecjalizowane komórki lub zakończenia nerwowe, które odbierają bodźce z otoczenia

7. Uzupełnij schemat przedstawiający budowę ośrodkowego układu nerwowego, korzystając z podanych wyrażeń, a
następnie przyporządkuj funkcje i cechy do odpowiedniego elementu – uwaga, nie wszystkie pasują. (5p)
 móżdżek, mózg, nerwy obwodowe, rdzeń kręgowy, pień
……………………. ……………………. mózgu, mózgowie, nerwy czaszkowe, opony mózgowe

…………………….

……………………. a.
Odpowiada za koordynacje ruchową i utrzymanie równowagi.
b.
Odpowiada za pracę serca i oddychanie
c.
Przesyła informacje do mózgowia i odpowiada za proste odruchy.
d.
Opowiada za uczenie się, pamięć i odczuwanie emocji.
……………………. e.
Przesyła informacje z obwodowego układu nerwowego do rdzenia
kręgowego.
8. Wymień 3 substancje psychoaktywne, które zaburzają działanie układu nerwowego. (2p)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

9. Ułóż elementy łuku odruchowego w kolejności, która odzwierciedla drogę impulsu nerwowego. (1p)
Receptor, neuron pośredniczący, neuron czuciowy, efektor, neuron ruchowy.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

10. Wymień przynajmniej dwa sposoby radzenia sobie ze stresem. (2p)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11. Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania. (2p)

Marek jest chłopcem, który jeszcze kilka miesięcy temu grał w piłkę po szkole, spotykał się z kolegami, chodził na
dodatkowe zajęcia z karate i uwielbiał czytać. Ostatnio jego życie bardzo się zmieniło: zrezygnował ze wszystkich
aktywności, całe dnie spędza w swoim pokoju, nie potrafi zasnąć w nocy i przez większość czasu jest przygnębiony. Nie
chce uczestniczyć w rodzinnych uroczystościach, to co wcześniej go cieszyło teraz nie sprawia mu już radości, nie chce
nawet rozmawiać ze swoimi dawnymi kumplami.

Na co twoim zdaniem cierpi Marek? ………………………………………………………………………………………………………………………….

Jak mógłbyś mu pomóc? …………………………………………………………………………………………………………………………………………….

12. Przeanalizuj tabelę i odpowiedz na pytania. (3p)

a) Jaka jest zalecana ilość snu dla dziecka w wieku 12 lat? ………………………………………………………………………………………..
b) Która grupa wiekowa powinna przeznaczać najwięcej czasu na sen? …………………………………………………………………….
c) Uzasadnij znaczenie odpowiedniej ilości snu w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
13. *dodatkowe* W jaki sposób substancje psychoaktywne zaburzają pracę układu nerwowego? Podaj kilka przykładów.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………