BAB 6: KETAKSAMAAN LINEAR DALAM DUA PEMBOLEH UBAH

x+y>1

2x – y ≤ 5
Definisi: Ketaksamaan linear dalam dua pemboleh ubah ialah hubungan tak sama antara dua
pemboleh ubah dengan kuasa tertinggi pemboleh ubah ialah SATU.

6.1 (a) Wakilkan suatu situasi dengan ketaksamaan linear

Nota Penting:

> Lebih besar daripada

< Kurang daripada

≥ Lebih besar daripada atau sama dengan

≤ Kurang daripada atau sama dengan

Contoh 1 & Soalan:

Wakilkan situasi berikut dalam bentuk ketaksamaan linear.

(a) Encik Zaki mempunyai dua orang anak masing-masing sedang belajar di Indonesia dan Australia.
Kadar pengajian ke Indonesia ialah RM0.28 per minit manakala panggilan ke Australia ialah RM0.66
per minit. Encik Zaki ingin membuat panggilan telefon dengan kedua-dua anaknya dan mempunyai
nilai pra-bayar sebanyak RM30 dalam telefon bimbitnya.

e = bilangan minit panggilan yang dibuat ke Indonesia, RM0.28 per minit

f = bilangan minit panggilan yang dibuat ke Australia, RM0.66 per minit

Maka,

0.28e + 0.66f ≤ 30

(b) Dalam satu kuiz bertulis, jawapan untuk satu soalan objektif yang betul akan diberi 2 markah
manakala jawapan untuk satu soalan struktur yang betul akan diberi 5 markah. Peserta yang
mendapat jumlah markah melebihi 50 markah layak memasuki pusingan kedua.

(c) Pak Abu memerlukan 3 hari untuk menghasilkan sebuah bakul rotan dan 5 hari untuk membuat
sebuah kerusi rotan. Dia mendapat tempahan untuk menghasilkan x buah bakul rotan dan y buah
kerusi rotan yang perlu disiapkan dalam masa kurabg daripada 45 hari.
6.1 (b) Menentusahkan konjektur titik dalam suatu rantau yang memenuhi suatu ketaksamaan
linear

Konjektur: Sejenis kenyataan matematik yang disyaki benar tetapi belum dibukti sama ada benar
atau tidak

Jenis rantau terhasil apabila suatu garis lurus dilukis:

(fotostat m/s 87 & 86, B. 1)

Contoh 2 & Soalan:

Tentukan sama ada setiap titik berikut terletak pada garis, dalam rantau di atas garis atau dalam
Rantau di bawah garis y = 2x + 5.

(a) (-4, 2)

(b) (1, 3)

(c) (-6, -7)

(a) Bagi titik (-4, 2)

Y 2x + 5
2 2 (-4) + 5
2 > -3

Untuk y > 2x + 5

Maka, titik (-4, 2) terletak dalam

rantau di atas garis y = 2x + 5

Contoh 3 & Soalan:

Tentukan sama ada setiap titik berikut adalah penyelesaian bagi ketaksamaan linear yang diberikan.

(a) (4, 5); y > -x + 2

(b) (-1, 2); y < 3x – 4

(c) (-3, -7); 2x + y ≥ -5

(d) (-3, 3); y ≤ x + 6

(a) (4, 5); y > -x + 2

y > -x + 2
Sebelah kiri Sebelah kanan
5 -4 + 2
5 > -2

*Titik memuaskan ketaksamaan.

Maka, titik (4, 5) ialah penyelesaian bagi ketaksamaan y > -x + 2

6.1 (c) Menentukan dan melorek rantau yang memuaskan satu ketaksamaan linear

(fotostat ms 88 & 89)

Soalan 4:

Lorekkan rantau yang memuaskan ketaksamaan linear yang diberi:

6.2 Sistem Ketaksamaan Linear Dalam Dua Pemboleh Ubah

6.2 (a) Mewakilkan situasi dalam bentuk system ketaksamaan linear

 Sistem ketaksamaan linear dua pemboleh ubah ialah satu set yang mengandungi dua atau
lebih ketaksamaan linear dengan pemboleh ubah yang sama
 Contohnya,

x + 2y > 3 dan y ≤ x - 4

 Jadual menunjukkan ketaksamaan linear yang digunakan untuk mewakili situasi tertentu:

Contoh Situasi Ketaksamaan

Linear
y lebih besar daripada x y>x
y kurang daripada x y<x
y tidak kurang daripada x y≥x
y tidak lebih daripada x y≤x
y sekurang-kurangnya k kali x y ≥ kx
y selebih-lebihnya k kali x y ≤ kx
minimum y ialah k y≥k
maksimum y ialah k y≤k
hasil tambah x dan y lebih besar daripada k x+y>k
beza y dan x kurang daripada k x–y<k
jumlah x dan y selebih-lebihnya k x+y≤k
y melebihi x sekurang-kurangnya k y–x≥k