CE DOĞAL TAŞLAR

...biz AB pasaportunu alırız,

siz can ve mal güvenliğini
garanti eden ürünlerinizi
üretmeye devam edin.
...biz Türk denetçilerimizi
onaylatırız, siz Türk sanayisi
için ihracata devam edin.
...biz standart gelişmeleri
takip ederiz, siz standartlara
uygun gelişmiş ürünler
üretmeye devam edin.

DOĞAL TAŞLAR
Yapı Malzemeleri (89-106-EEC) Direktifi
CE DOĞAL TAŞLAR

İçindekiler

DOĞAL TAŞLAR...................................................................................................................................................1
İçindekiler............................................................................................................................................................2
SIK SORULAN SORULAR.................................................................................................................................3
“CE işareti” kısaca nedir?...........................................................................................................................3
“CE işareti” neden önemlidir?...................................................................................................................3
CE İşareti uygulaması ile ilgili olarak Türkiye’deki durum nedir?..............................................3
“CE işareti” olmazsa ne olur?....................................................................................................................3
Hangi ürünlerde bu işaret bulunmalıdır?.............................................................................................3
“CE işareti” nin ürüne iliştirilmesinin yolları nelerdir?....................................................................4
Onaylanmış Kuruluş (Notified Body) nedir? Fonksiyonu nedir?..................................................4
Üreticinin her ürün için mutlaka onaylanmış kuruluşa başvurması gerekli midir?..............4
CE işaretinin ISO Kalite Yönetim sistemleriyle ilişkisi nedir?.......................................................4
CE işaretinin Yönetmeliğe aykırı veya uygun tanımlamaya aykırı kullanımın cezası var
mıdır?.................................................................................................................................................................4

DOĞAL TAŞ MAMULLERİ –......................................................................................................................5

UYUMLAŞTIRILMIŞ DOĞAL TAŞ STANDARTLARI.................................................................................5
KAPLAMADA KULLANILAN PLÂKALAR (EN 1469).................................................................................5
1. Kapsamı......................................................................................................................................................5
2. Uygunluk değerlendirmesi..........................................................................................................................5
3. Notified Body ve üreticinin Görevleri........................................................................................................5
Fabrika üretim kontrolü (FÜK).....................................................................................................................6
Numunelerin Alınması.....................................................................................................................................7
Numune alma metotları..................................................................................................................................8
1. Ocaklardan numune alma.................................................................................................................8
2. Kayaç kütlesinden numune alma...................................................................................................8
3. Tesislerden numune alma.................................................................................................................8
4. Yapılardan numune alma..................................................................................................................8
Deneyler................................................................................................................................................................8
İç mekân duvar ve taban kaplamalarında kullanılan doğal taşlarla ilgili;..................................................9
Dış mekân duvar ve taban kaplamalarında kullanılan doğal taşlar için....................................................9
CE işareti ve etiketi...........................................................................................................................................9
ÖRNEK - Kaplamada kullanılan plâkalar, iç cephede kullanılan...............................................................9
ÖRNEK - Kaplamada kullanılan plâkalar, dış cephede kullanılan...........................................................10

2 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

SIK SORULAN SORULAR

“CE işareti” kısaca nedir?

CE işareti, Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım
Politikası kapsamında hazırlanan bazı Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamına giren
ürünlerin bu direktiflere uygun olduğunu ve ürünün üreticisi veya direktifte zorunlu
kılınmış ise bir üçüncü taraf uygunluk değerlendirme kuruluşu (onaylanmış kuruluş
vs.) gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir
Birlik işaretidir. CE İşareti, ürünlerin, amacına uygun kullanılması halinde insan can
ve mal güvenliği, bitki ve hayvan varlığı ile çevreye zarar vermeyeceğini,
diğer bir ifadeyle ürünün güvenli bir ürün olduğunu gösteren bir işarettir. İlgili direktif
bu temel gereklerden bir kısmının veya tamamının karşılanmasına yönelik olabilir.
Bunun yanısıra, CE İşaretini gerektiren direktiflerin bazıları güvenlikten farklı
boyutlarla (örneğin; elektromanyetik uyumluluk, enerji verimliliği gibi) da ilgili olabilmektedir.

“CE işareti” neden önemlidir?

“CE işareti”, Avrupa Birliği’nin uyulması mecburi olan birtakım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında yer alan
ürünlere iliştirilen bir işaret olduğu için, söz konusu mevzuat kapsamına giren ve AB üyesi ülkelerde piyasaya arz
edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunludur. Diğer bir ifadeyle, bu işaret, ürünlerin, AB üyesi ülkelerde
serbest dolaşıma çıkabilmesi için bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. Türkiye’nin de Avrupa Birliği mevzuatını
uyumlaştırarak uygulayacak olması nedeniyle, ilgili mevzuatın yürürlüğe girmesiyle birlikte, ülkemizde piyasaya
arz edilecek ürünlerin de bu işareti taşıması zorunlu hale gelmektedir.

CE İşareti uygulaması ile ilgili olarak Türkiye’deki durum nedir?

Türkiye ile AB arasında gümrük birliğini tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın (OKK) 8-11. maddeleri,
malların serbest dolaşımının en iyi şekilde temini amacıyla ticarette teknik engellerin kaldırılması konusundaki AB
araçlarının ülkemiz iç mevzuatına dahil edilmesini öngörmektedir. Bu kapsamda, AB’nin ticarette teknik
engellerin kaldırılması konusundaki mevzuatının listesi ile bu mevzuatın Türkiye tarafından uygulanma koşul ve
kuralları 2/97 sayılı OKK ile belirlenmiştir.

Bu durumda, ülkemizde CE İşareti için tek bir uygulama tarihi söz konusu olmayıp, uygulama ilgili ürün
mevzuatının yürürlüğe girmesiyle peyderpey başlamaktadır.

“CE işareti” olmazsa ne olur?

Dış ticaretimiz açısından, bu işareti taşıması gerektiği halde taşımayan ürünün AB üyesi ülkelere ihracatı
mümkün değildir. İç pazarımız açısından ise, mevzuat uyumu tamamlanmış ve zorunlu uygulamaya girmiş ürün
yönetmelikleri kapsamına giren ürünlerden CE İşareti taşıması gerektiği halde taşımayan ürünlerin ülkemiz
piyasasına sevk edilmesi de mümkün bulunmamaktadır.

Hangi ürünlerde bu işaret bulunmalıdır?

CE İşareti, AB’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında

benimsediği Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında hazırlanan bir kısım
Yeni Yaklaşım Direktifleri içerisinde yer alan ürünlerde
kullanılmaktadır. Bilindiği gibi, AB Direktiflerinin ülkemizde
uygulanabilmesi için bu direktiflere paralel olarak ilgili yetkili kamu
kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanan "ürün yönetmelikleri"
aracılığıyla ülkemiz iç mevzuat sistemine mal edilmesi gerekmektedir
(teknik mevzuat uyumu).

“CE işareti” nin ürüne iliştirilmesinin yolları nelerdir?

3 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

CE işaretinin ürüne nasıl iliştireceği, ürüne bağlı olarak ilgili direktiflerde belirtilmektedir.

Ürünlerin, CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından üretici sorumludur. Ancak; eğer üretici ya da üreticinin
yetkili temsilcisi Avrupa Birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. Bir başka
deyişle, ithalatçı ithal ettiği ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundadır. Üreticinin bu
işareti ürüne iliştirebilmesi için çeşitli alternatifler sunulmuştur;

 Bir kısım ürün grupları için (bunlar genelde düşük risk arz eden ve/veya arz ettikleri riskin tespitinin
görece kolay olduğu ürünlerdir, örneğin, bazı makineler), direktifin temel gereklerine uygunluk,
üreticinin kendisi tarafından ya kendi test imkanları ya da başka herhangi bir kuruluşun imkanlarının
kullanılmasıyla doğrulanabilmekte ve bu ürünler hakkında üreticinin düzenleyeceği uygunluk beyanı ile
CE işareti, üretici tarafından ürüne iliştirilmektedir.

 Diğer bir kısım ürünlerin ise (örneğin, bazı tıbbi cihazlar ve bazı makineler) mutlaka, AT Resmi
Gazetesi'nde adı yayımlanmış yetkili test ve belgelendirme kuruluşları (Onaylanmış kuruluşlar-Notified
bodies) tarafından doğrulanması gerekmektedir. Onaylanmış kuruluşun bu incelemesine istinaden,
üretici CE İşaretini ürününe iliştirmektedir.

Onaylanmış Kuruluş (Notified Body) nedir? Fonksiyonu nedir?

Avrupa Birliği mevzuatı, CE İşareti taşıması gereken ürünlerden yüksek risk

taşıyan ürünlerin, piyasaya arz edilmeden önce konusunda uzman, üçüncü bir
taraf olan ve AT Resmi Gazetesi'nde yayımlanmış kuruluşlar tarafından uygunluk
değerlendirmesine tabi tutulmasını şart koşmaktadır. Bu ürünlerin test, muayene
ve/veya belgelendirmesini yapmak üzere üye ülkeler tarafından altyapısı yeterli
görülen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşları arasından seçilerek AT
Resmi Gazetesi'nde yayımlanan kuruluşlar onaylanmış kuruluş (bazı direktiflerde
farklı terimler kullanılabilse de genel olarak "notified body" ifadesi
kullanılmaktadır.) statüsünü almaktadır. Üye ülkelerce belirlenen onaylanmış
kuruluşlar Avrupa Komisyonu'na bildirilmekte ve diğer üye ülkelere duyurulması amacıyla bu listeler AT Resmi
Gazetesi’nde yayımlanmaktadır.

Üreticinin her ürün için mutlaka onaylanmış kuruluşa başvurması gerekli midir?

Üreticinin, herhangi bir onaylanmış kuruluşa başvurmaksızın da ürününe CE İşareti iliştirdiği

durumlar bulunmaktadır. Bu husus her bir ürün/ürün grubu için ilgili direktiflerde
belirtilmektedir. Bu çerçevede, üreticilerin ürettikleri ürünlerle ilgili direktifleri incelemeleri ve
ilgili mevzuatı hazırlayarak uygunluk değerlendirmesi yapması büyük önem taşımaktadır.

CE işaretinin ISO Kalite Yönetim sistemleriyle ilişkisi nedir?

CE işaretinin ISO Kalite Yönetim Sistemleriyle doğrudan bir ilişkisi yoktur. Ancak Fabrika Üretim Kontrolünün
gerekliliklerini yerine getirmek için ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin oluşturulması gerekir.

CE işaretinin Yönetmeliğe aykırı veya uygun tanımlamaya aykırı kullanımın cezası var mıdır?

Doğrudan AB Teknik Mevzuatına uymadığı halde, ürün üzerinde CE işareti iliştiren üreticilere, ithalatçılara veya
temsilcilerine maddi olarak yıllık cirosuna varan cezalar uygulanmaktadır. Ayrıca risk gruplarına göre hapis
cezaları da verilebilmektedir.

*

4 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

DOĞAL TAŞ MAMULLERİ –

UYUMLAŞTIRILMIŞ DOĞAL TAŞ STANDARTLARI

1. TS EN 1469 Doğal taş mamulleri - Kaplamada kullanılan plâkalar - Özellikler

2. TS EN 12057 Doğal Taş Ürünleri-Modüler Karolar-Özellikler
3. TS EN 12058 Doğal Taş Ürünleri-Yer ve Merdivenler İçin Kaplama Taşları

KAPLAMADA KULLANILAN PLÂKALAR (EN 1469)

1. Kapsamı
Bu Standard kapsamında yapılacak CE çalışmasında, kaplama ve döşeme amacıyla doğal taşlardan imal
edilmiş plâkaların özelliklerini içerir. Taşsı malzemelerin yapay olarak birleştirilmesiyle elde edilen mamuller ile
montaj işlemini kapsamaz. Ayrıca Çatılarda dış cephe kaplaması olarak kullanılan malzemeleri de kapsamaz.
Yapı ürünleri : Kaplamada kullanılan plâkalar
Amaçlanan kullanım : İç ve dış cephe duvar ve taban kaplamasında

2. Uygunluk değerlendirmesi

Ürünler Amaçlanan kullanımlar Seviyeler veya sınıflar Uygunluk

sistemlerinin
teyidi
A1**, A2**, B**, C**, D ve 3
Yangına karşı davranışıyla ilgili E A1*** ve F 4
düzenlemelerin bulunduğu iç ve
dış cephe duvar ve tavan
kaplamalarında

Tehlikeli maddelerle ilgili

Duvar ve tavan düzenlemelerin bulunduğu iç ve
kaplamasında kullanılan dış cephe duvar ve tavan
kaplamalarında ve kullanımında - -
doğal taş plâkaları
emniyetin gerekli olduğu iç ve
dış mekan tavanlarında asılı
bulunduğu yerlerde (eğilme
dayanımı gerekir)
Diğer kullanımlar için iç ve dış
cephe duvar ve tavan - -
kaplamalarında
** Yangına karşı davranışının sınıflandırması sırasında üretim işleminin sonuçlarıyla açıkça tanımlanamayan bir kademede yer alan
ürünler/malzemeler (organik malzemelerle ilgili üretim işlemi sırasında, ne yangın geciktiricilerinin ilâvesi ne de bir sınırlama gibi)
*** Yangına karşı davranış ile ilgili olarak deneyin yapılamasının gerekli olmadığı ürünler/malzemeler (değiştirildiği şekliyle 96/603/EC
Direktifine göre A1 Sınıfı ürünler/malzemeler)

3. Notified Body ve üreticinin Görevleri

Sistem 3’e göre
(1) Sistem 3 kapsamında, Başlangıç Tip Deneyine (ITT) ilişkin sorumluluk,
üreticiden ziyade üçüncü bir tarafa (Notified Body) ya da taraflara (Notified
Body + Akredite Laboratuar) verilmektedir. Diğer tüm sorumluluklar üreticinin
üzerindedir.

(2) Teknik şartnamelerde bildirilen kurallara uyumlu olarak deney yapılacak olan ürünlerden numune
alma sorumluluğu üreticiye aittir. Üretici, örneklerin, piyasaya sürülecek olan ürünü temsil etmesini
sağlamak ve buna ilişkin tatmin edici kayıt tutmakla mükelleftir (yani, kendi fabrika üretim
kontrolü işleminin bir parçası da denebilir).

5 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

(3) FÜK teknik dokümantasyon İngilizce ve Türkçe olarak hazırlanır.

(3) Başlangıç Tip Deneyi ITT için sorumluluk sahibi olmak, üçüncü tarafın (ya da tarafların), belli bir
ürün tipi için gerekli olan tüm deneyleri yapması gerektiği anlamına gelmez. Üreticinin bazı
deneyleri kendisinin yapması gayet normaldir. Komisyondan getirdiği zorunlulukları taşımakta olan
teknik şartnamelerde, münferit bir ürün özelliği belirlemek için hangi deneylerin üretici tarafından
yapılacağı belirtilmelidir (Deneyi kimin yaptığı raporlarda her daim belirtilmelidir).

(4) Üçüncü bir tarafça deneylerin yapılabilmesi için, üretici bir ya da daha çok onaylanmış laboratuvar
kullanabilir, ancak aynı Temel Gereğe göre yapılan deneylerin aynı laboratuarca yapılması
zorunludur (yani, her bir Temel Gerek için 6 dan fazla laboratuvar olamaz). Bu uygulama, kendi
alanlarında oldukça ileri seviyede uzman laboratuvarların (örneğin, yangın ya da akustik deneyleri
için) onaylanmasını ve Onaylanmış Kuruluşlar Grubu içindeki koordinasyon işlemine taşınmasını
sağlar. Üretici, kullandığı tüm onaylanmış laboratuarları, kullandığı diğer onaylanmış
laboratuarların hangileri olduğu hakkında bilgilendirmesi gerekmekte olup, bununla ilgili kayıtları
uygun bir biçimde saklaması gerekmektedir.

(5) Ayrıca, üreticinin kendisi (ya da onaylanmış

kuruluşlar) tarafından yapılan herhangi bir deneyin,
teknik şartnameye / şartnamelere uygun biçimde
yapılması ve kayıtlarının tutulması gerekmektedir.
Deney raporlarında, yukarıda atıfta bulunulan
numune kayıtları referans olarak gösterilmelidir.

(6) Üretici tarafından derlenen komple ITT raporunda,

onaylanmış laboratuarlar ve üreticinin hazırladığı
deney raporlarının tamamı bulundurulmalıdır.
ITT’de görev almış olan herhangi bir onaylamış
laboratuvar, tüm numune kayıtlarının, kendisine
deneye tabi tutmaması için gönderilenlerle
örtüştüğünü görmek maksadıyla, tüm ITT
Raporunu incelemeyi talep edebilir. Aynı parti ürün
olmadıkları takdirde, sonuçların deneyin diğer
bölümleri ile mukayese edilmesini sağlamak için
tanımlama deneyi (İdentification Testing)
gerekebilir.

Sistem 4’e göre

(1) Uygunluk teyidi için üçüncü bir tarafın müdahalesi zorunlu değildir.. Elbette, bu, öyle tercih
ettikleri takdirde, üreticilerin, gerekli deneyleri harici laboratuarlara yaptırmalarına bir engel teşkil
etmez (örneğin, bu deney ve prosedürleri kendi başlarına yapmaları için gerekli tesis ve uzmanlığa
sahip değil iseler).

Her iki sistemde Fabrika Üretim Kontrol sisteminin kurulması ve teknik dosyanın hazırlanması
zorunludur.

Fabrika üretim kontrolü (FÜK)

Bir fabrika üretim kontrol sistemi (FÜK) oluşturulmalı ve bu sistem belgelendirilmelidir. Fabrika üretim kontrol
sistemi, ürünün iç kontrolü için işlemlerden ibaret olmalı, fabrika üretim kontrolü (FÜK) sırasında yapılan
deneylerin sonuçları geometrik özellikleri ve Kaplama için kullanılan doğal taşlarla ilgili özellikler imalâtçı
tarafından beyan edilen değerlerle uygun olacak şekilde satışa sunulan ürünleri temsil etmelidir.

Taşın işlenmesi esnasında başlangıçtaki malzemeye göre ham plâkanın özelliklerinde muhtemel değişiklikler
varsa (meselâ; işlem tipine bağlı olarak işlem sonucunda oluşan değişiklikler veya doğal delikler, kırıklar,
çatlaklar ve benzerlerinin bulunduğu ürünlerdeki bu tip kusurların tamir edilmesi (yamanması) ile oluşan
değişiklikler nedeniyle) bu durum, fabrika üretim kontrolü içerisinde göz önünde bulundurulmalıdır.

6 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

Dahilî kontrol, düzenli kontrol işlemlerinden ve kontrol malzemelerinin, donanımın, üretimde uygulanan işlemler
ve mamul üzerinde yapılan deneylerden ibaret olmalıdır.

Deneyler ve muayene için yapılan kontroller aşağıdaki çizelgeye uygun olmalıdır. Fabrika üretim kontrolleri
sırasında yapılan deneylerin sonuçları, beyan edilen özelliklere uygunluğu göstermelidir.

Fabrika üretim kontrolündeki inceleme sıklığı

Özellikler Kontrol sıklığı Uygulanacak deney metodu

Geometrik özellikler Görünüş
Eğilme dayanımı
Su emme
ve/veya Görünür yoğunluk ve
açık gözeneklilik (Başlangıç
malzemesinde yapılan
deneyler nihaî ürün için önemli
olup imalâtçı tarafından
referans olarak
kullanılabilir.)
Petrografik inceleme
Saplama deliğinde kırılma yükü
Yangın karşısındaki davranışı
(gerekli olduğunda.)
Kılcal etkiyle su emme
Dona dayanım
Isıl şok direnci
Su buharı geçirimliliği
Üretilen her partide (Boyut veya üretilen bir EN 13373 Gözle inceleme
partinin miktarı, göz önüne alınan plâkaların
teslimat miktarları ve günlük üretim miktarı
referans alınarak)
EN 12372 veya EN 13161
EN 13755
ve/veya
EN 1936
FÜK’e uygun olacak şekilde en azından her 2
yılda bir
EN 12407 EN 13364 EN
13501-1 EN 1925 EN 12371
EN 14066 EN 12524 ve/veya
FÜK’e uygun olacak şekilde en azından her 10 EN ISO 12572
yılda bir

Numunelerin Alınması
Doğal taş numunelerinin işletmelerden veya yapılardan alınması için Sevk edilen doğal taş mamulü, bir yapıda
hemen kullanılacaksa, yapılardan numunenin alınması
gerekli olabilir.

Numune almanın amacı, bütün yığının ve yığındaki

değişikliklerin ortalama özelliklerini temsil edecek
nitelikte bir numune elde etmektir.

Açıklanan numune alma metotlarında elle uygulanan

işlemler esas alınmıştır. Tarif edilen metotlar, yapılar ve
inşaat mühendisliği uygulamalarıyla bağlantılı olarak
sınırlandırılmıştır. Numune alacak personelin belirtilen
metotların uygulanmasıyla ilgili olarak eğitilmiş olmaları
önemlidir.

Anlaşmazlık durumunda veya deneyler birden daha

fazla kuruluşta yapılacaksa, ilgili bütün kısımlardan
temsili numune alınmasının uygunluğu gözlemlenmeli
ve numune alınacak kısımların sayısı üzerinde önceden
mutabakata varılır.

Numunenin dikkatlice alınması ve numunenin, deney

sonuçlarının güvenilir olması için gerekli olan bir ön
şarttır. Yığının doğal farklılıklarının iyi bir şekilde tahmin
edilmesiyle uygun sayıda numune alınabilir. Numune alacak personel numune almanın önemi ve amacı
konusunda bilgilendirilmelidir.

7 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

Alınacak numunelerin sayısı ve büyüklüğü deney metotlarına bağlıdır. Deney numunelerinin sayısı ve
büyüklüğü ilgili deney metotlarında verilmiştir.

Aşağıdaki bilgiler dikkate alınarak numune alınmadan önce bir numune alma plânı hazırlanmalıdır:
- Doğal taşın tipi (EN 12670),
- Deneyle tayin edilecek özelliklerin bir listesinin de bulunduğu numune alma gerekçesi,
- Numune alınan yerlerin konumu,
- Numunelerin yaklaşık büyüklüğü,
- Numunelerin sayısı,
- Numune almada kullanılan cihazlar,
- Numune alma metotları,
- Numunelerin işaretlenmesi, ambalâjlanması ve sevkıyatı.

Doğal taştan numune almak amacıyla uygun herhangi bir kesme cihazı kullanılabilir. Bununla beraber, karot
almaya uygun bir makinenin da kullanılması mümkündür.

Numune alma metotları

Numune alma metotları, ocak, tesis veya yapıda çalışan numune alacak personelin dikkatli davranmasını
gerektirir. Bu konudaki güvenlik ve çalışma talimatlarına uyulmalıdır.

1. Ocaklardan numune alma

Doğal taş ocaklarından numune, deneyimli ve yetkili uzmanlar tarafından
alınmalıdır. Ocaklardan numune almanın esas amacı; doğal taşların
özelliklerinin, yapısındaki değişimlerin, bu değişim aralığının ve
ortalamasının, dokusu, jeolojik yapısı ve işletme şartlarının önceden tahmin
edilmesini sağlamaktır.

2. Kayaç kütlesinden numune alma

a) Numunelerin anizotropi ve dizilimlerinin tanımlanması, Yapılan
araştırmalar, numunenin genelinde görülemeyen doku ve jeolojik
yapıyı belirgin bir şekilde açıklıyorsa (stratigrafi, masif tabakalanma,
laminasyon, dilinim veya rift) numune uygun olarak işaretlenir.
b) Petrografik analiz için numune alma, Petrografik analiz için alınacak el numuneleri, mineral bileşimi,
dokusu ve jeolojik yapısıyla ilgili kayacı tanımlayan bütün farklılıkları ve değişiklikleri gösterecek şekilde
alınmalıdır.Sondajla alınan numuneler de (karot veya parçalar) kullanılabilir. Ayrıca, yeni alınan
numuneler bozuşma etkilerini belirleyebilmek için de kullanılmalıdır.
c) Fiziksel deney için numune alma, Petrografik analiz sonuçları ve gerekli deney metotlarına bağlı olacak
şekilde yeri ve sayısı belirlenmiş numune blokları, fiziksel deneylerde kullanılmalıdır. Numune blokları,
yaklaşık olarak 0,40 m x 0,25 m x 0,25 m boyutlarında veya alınan numune iri taneli ve/veya büyük
gözenekli bir kayaçsa daha büyük boyutlarda olmalıdır. Daha büyük doğal taşlardan numunelerin küçük
çaplı bir patlatma işlemiyle alınması tavsiye edilir. Numunelerin ana gövdeden çıkarılması esnasında,
uygulamaların numune bloklarında herhangi bir kılcal çatlak görülmeyecek şekilde yapılması
sağlanmalıdır. Kullanılacak numuneler, numunelerin sayısı ve büyüklüğü, ilgili deney metoduna bağlı
olarak ham bloklardan, plâkalardan veya ebatlandırılmış taşlardan da kesilebilir.

3. Tesislerden numune alma

Doğal taşın mineral bileşimi, dokusu ve jeolojik yapısı ile ilgili özellikte ve uygun büyüklükte temsilî bir numune,
deneye tâbi tutulacak malzemeden (plâkalar, boyutlandırılmış taşlar
gibi) kullanıma esas olan özellikleri de hesaba katılarak alınmalıdır.

4. Yapılardan numune alma

Temsilî bir numune elde etmek amacıyla, gözle görülebilen herhangi
bir farklılık dikkate alınarak, numune alınacak noktalar seçilmelidir.
Gerektiğinde, alınan tek bir plâkada mekanik özelliklerin yerinde
tayin edilmesi yeterli olacaktır.
Numunenin yapıdan alındığı yer belirtilmelidir.

Deneyler

İç mekân duvar ve taban kaplamalarında kullanılan doğal taşlarla ilgili;

 Yangına karşı davranışı (yangınla ilgili gereklilikler için kullanılması amaçlandığında)

8 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

 Tehlikeli maddelerin açığa çıkması * (ilgiliyse) Su buharı geçirimliliği (yalnızca su buharı kontrolünün gerekli
olduğu ürünlerde)
 Eğilme dayanımı (yalnızca tavanlarda kullanıldığında) Sabitlemeye karşı direnci (ilgiliyse)
 Havadan doğrudan ses yalıtımı (görünür yoğunluk) (akustik yalıtım özelliğiyle ilgili kullanımı söz konusu olan
ürünler için)
 Isıl direnç (görünür yoğunluk) (ısı yalıtım özelliğiyle ilgili kullanımı söz konusu olan ürünler için)
 Dayanıklılık

Dış mekân duvar ve taban kaplamalarında kullanılan doğal taşlar için

 Yangına karşı davranışı (yangınla ilgili gereklilikler için kullanılması

amaçlandığında)
 Tehlikeli maddelerin açığa çıkması * (ilgiliyse)
 Su buharı geçirimliliği (yalnızca su buharı kontrolünün gerekli olduğu
ürünlerde)
 Mekanik dayanım (eğilme dayanımı gibi, ilgiliyse)
 Sabitlemeye karşı direnç (ilgiliyse)
 Isıl şok direnci (malzemeye bağlı ve ilgili olduğu durumda)
 Havadan doğrudan ses yalıtımı (görünür yoğunluk) (akustik yalıtım
özelliğiyle ilgili kullanımı söz konusu olan ürünler için)
 Isıl direnç (görünür yoğunluk) (ısı yalıtım özelliğiyle ilgili kullanımı söz
konusu olan ürünler için)

CE işareti ve etiketi

İmalâtçı veya EEA dahilinde yerleşik bulunan yetkili temsilcisi, CE işaretinin eklenmesinden sorumludur.

Plâkalarda bulunan CE işareti, ambalâj üzerinde veya birlikte bulunduğu ticarî dokümanlar (meselâ teslimat
notu) üzerinde gösterilmeli ve aşağıda verilen bilgiler, CE işaret sembolü ile birlikte bulunmalıdır:

ÖRNEK - Kaplamada kullanılan plâkalar, iç cephede kullanılan

Atıf yapılan standard: TS EN 1469 Ürünler: Kaplama amaçlı

kullanılan doğal taş plâkaları İsimlendirme: EN 12440’a uygun
Amaçlanan kullanım: İç cephe duvar ve tabanlarında

Yıl: 2006

Üreticinin adı ve adresi:

Özellikler Beyan edilen değerler Deney metodu

Deney yapılmaksızın (değiştirildiği

Yangın karşısındaki davranışı Sınıf A1
şekliyle 96/603/EC kararı)

Eğilme dayanımı EN 12372 veya EN 13161

Beklenen en düşük değer, ortalama
değer ve standard sapma, MPa
Sabitlemeye karşı direnci EN 13364
Beklenen en düşük değer, ortalama
değer ve standard sapma, N
Su buharı geçirgenliği NPD EN ISO 12573 veya EN 12524
Görünür yoğunluk ....’den....’e kg/m3 EN 1936

9 /10
CE DOĞAL TAŞLAR

ÖRNEK - Kaplamada kullanılan plâkalar, dış cephede kullanılan

Atıf yapılan standard: TS EN 1469 Ürünler: Kaplama amaçlı

kullanılan doğal taş plâkaları İsimlendirme: EN 12440’a uygun
Amaçlanan kullanım: Dış cephe duvar ve tabanlarında

Yıl: 2006
Üreticinin adı ve adresi:

Özellikler Beyan edilen değerler Deney metodu

Deney yapılmaksızın
Yangın karşısındaki davranışı Sınıf A1 (değiştirildiği şekliyle 96/603/EC
kararı)
Eğilme dayanımı Beklenen en düşük değer, ortalama EN 12372 (veya EN 13161)
değer ve standard sapma, MPa
Sabitlemeye karşı direnci EN 13364
Beklenen en düşük değer, ortalama
değer ve standard sapma, N
- 12 çevrim sonrasında eğilme
dayanımındaki değişim % olarak verilir,
Dona dayanım EN 12371
veya - Oluşan kırılma-dağılma
öncesindeki çevrimlerin sayısı
Su buharı geçirimliliği NPD EN ISO 12573 veya EN 12524
20 çevrim sonrasında: - Kütle kaybı yok
Isıl şok direnci - Dinamik elâstiklik modülündeki EN 14066
azalma ≤ % 6 (= ....)
Görünür yoğunluk ....’den....’e kg/m3 EN 1936

BVA Belgelendirme ve Dış Ticaret Ltd. Şti.

Avni Dilligil cad. Sütçüler sok. Meriç İş Merkezi No:1/3 Mecidiyeköy 34394
İSTANBUL- TÜRKİYE
Tel +90-212-347 0865 (pbx) Faks : +90-212-273 2829 10 /10
www.bva-bel.com.tr info@bva-bel.com.tr