Zarządzanie Podmiotami Wykonującymi Działaność Leczniczą

Studium Prawa Europejskiego, Al.
Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa
Nazwa modułu Numer slajdu
Wstęp 4
Podstawy prawne funkcjonowania świadczeniodawców 5-14
medycznych - podstawowe pojęcia
Rodzaje podmiotów leczniczych 15-26

Rodzaje organów zarządzających 27-38
Wybrane aspekty zarządzania podmiotem leczniczym 39-49
Kontrola i nadzór nad podmiotem leczniczym 50-58
Podsumowanie 82
Bibliografia 83
Netografia 84

System ochrony zdrowia to zespół osób i instytucji mający za zadanie
zapewnić opiekę zdrowotną ludności. Polski system opieki zdrowotnej oparty
jest na modelu ubezpieczeniowym. Zgodnie z artykułem 68 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, każdy obywatel Polski ma prawo do ochrony
zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze
publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń
określa właściwa ustawa.

Po 1 lipca 2011 r. zmieniły się podstawy prawne funkcjonowania placówek
ochrony zdrowia w Polsce bowiem weszła w życie ustawa z dnia 15 kwietnia
2011r. o działalności leczniczej – dalej u.d.l., a utraciła moc ustawa
o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia 1991 roku.
Jedną z obszerniejszych nowelizacji u.d.l. jest ustawa o zmianie ustawy
o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 czerwca 2016 r.,
która zaczęła obowiązywać z dniem 15 lipca 2016 r.

Zmodyfikowała ona wprowadzone w 2011 i źle funkcjonujące przepisy,
w szczególności w zakresie tworzenia i funkcjonowania SP ZOZ-ów,
przekazania między podmiotami uprawnień i obowiązków podmiotu
tworzącego, zasad kontroli prowadzonej przez ministra i podmiot tworzący,
form prawnych wyposażenia SP ZOZ w nieruchomości, finansowania
świadczeń opieki zdrowotnej przez jednostki samorządu terytorialnego.
Od tego czasu u.d.l. była jeszcze kilkakrotnie nowelizowana. Wszystkich

nowelizacji u.d.l było jak do tej pory 45. Są one dostępne pod poniższym
linkiem:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000633

Ustawa o działalności leczniczej w świetle art. 1 u.d.l. określa:
❑ zasady wykonywania działalności leczniczej,
❑ zasady funkcjonowania podmiotów wykonujących działalność leczniczą
niebędących przedsiębiorcami,
❑ zasady prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących działalność
leczniczą,
❑ normy czasu pracy pracowników podmiotów leczniczych,
❑ zasady sprawowania nadzoru nad wykonywaniem działalności leczniczej
oraz podmiotami wykonującymi działalność leczniczą.
Z uwagi na zakres podejmowanych spraw ustawa przypomina w dużym

stopniu uchyloną ustawę o zakładach opieki zdrowotnej!

Działalność lecznicza to pojęcie zdefiniowane ustawowo.
Zgodnie z art. 3 u.d.l. działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń
zdrowotnych, a świadczenia te mogą być udzielane za pośrednictwem
systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
Ponadto, zgodnie z art. 3 u.d.l. działalność lecznicza polega na:

❑ promocji zdrowia,
lub
❑ realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem
świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych
technologii medycznych oraz metod leczenia.

Zgodnie z art. 2 u.d.l.:
❑ Świadczenie zdrowotne są to działania służące zachowaniu, ratowaniu,

przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne
wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących
zasady ich wykonywania.
❑ Promocja zdrowia to działania umożliwiające poszczególnym osobom

i społeczności zwiększenie kontroli nad czynnikami warunkującymi stan
zdrowia i przez to jego poprawę, promowanie zdrowego stylu życia oraz
środowiskowych i indywidualnych czynników sprzyjających zdrowiu.

U.d.l wyodrębnia poszczególne rodzaje działalności leczniczej i są nimi:
➢ stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne:

➢ szpitalne,
➢ inne niż szpitalne(np. hospicjum),
➢ ambulatoryjne świadczenia zdrowotne (poz, specjalistyka, rehabilitacja).

Do 1.07.2011 1.07.2011-15.07.2016 Po 15.07.2016
1.Zakłady opieki zdrowotnej: Podmioty wykonujące Podmioty wykonujące

publiczne i niepubliczne działalność leczniczą: działalność leczniczą:
2. Indywidualne praktyki: - Podmioty lecznicze - Podmioty lecznicze
- lekarskie, (będące przedsiębiorcami (będące przedsiębiorcami
- pielęgniarskie, i niebędące i niebędące
- położnych. przedsiębiorcami) przedsiębiorcami)
3. Grupowe praktyki: - lekarz lub pielęgniarka - lekarz lub pielęgniarka
- lekarskie, pielęgniarskie, wykonując zawód w wykonując zawód w
położne ramach działalności ramach działalności
leczniczej jako praktykę leczniczej jako praktykę
zawodową zawodową
szpital = zakład opieki Szpital-przedsiębiorstwo szpital – zakład leczniczy,
zdrowotnej podmiotu leczniczego, w w którym podmiot leczniczy
którym podmiot ten wykonuje wykonuje działalność
działalność leczniczą w leczniczą w rodzaju
rodzaju świadczenia szpitalne świadczenia szpitalne
Możliwość tworzenia SPZOZ Zakaz tworzenia SP ZOZ Możliwość tworzenia SPZOZ
Przekształcenia SPZOZ Obowiązek zmiany formy Dobrowolność w zakresie
w spółkę - na podstawie organizacyjno-prawnej przekształcenia SP ZOZ
przepisów ustawy SPZOZ albo jego likwidacji,
o gospodarce komunalnej, jeżeli ujemny wynik finansowy
a likwidacja bądź łączenie tego zakładu nie może być
w oparciu o przepisy ustawy pokryty zgodnie z przepisami
o zakładach opieki zdrowotnej

Od dnia 15 lipca 2016 r. pojęcia „przedsiębiorstwa” zastąpiono terminem
„zakład leczniczy” rozumiany jako zespół składników majątkowych, za
pomocą którego podmiot leczniczy wykonuje określony rodzaj działalności
leczniczej.
Konsekwencją zmiany była konieczność dostosowania statutów,

regulaminów organizacyjnych podmiotów leczniczych oraz w niektórych
ułowów do nowej terminologii, na co podmioty lecznicze miały czas do
31 grudnia 2017 r.

Jedną z głównych regulacji dotyczących funkcjonowania placówek ochrony
zdrowia w Polsce jest ustawa z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej.
Jedną z jej obszerniejszych nowelizacji jest ustawa o zmianie ustawy

o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 czerwca 2016 r.,
która zaczęła obowiązywać z dniem 15 lipca 2016 r.

1. Co określa ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej?
2. Czy pojęcie działalności leczniczej zostało określone ustawowo?
3. Na czym polega działalność lecznicza?
4. Podaj definicję promocji zdrowia?

Zgodnie z art. 4 u.d.l. podmiotami leczniczymi (czyli jednostkami
organizacyjnymi uprawnionymi do udzielania świadczeń
zdrowotnych/prowadzenia działalności leczniczej) są:
1. przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. –
Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz.
24) we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności
gospodarczej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
2. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
3. jednostki budżetowe, w tym państwowe jednostki budżetowe tworzone
i nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do
spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, posiadające w strukturze organizacyjnej
ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki
zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną
podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. 2021 r.
poz. 1050),
4. instytuty badawcze, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia
2010 r. o instytutach badawczych,
5. fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie
zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie
działalności leczniczej,
5a) posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne stowarzyszeń,
o których mowa w pkt 5,

6. osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów
o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej,
o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz
o gwarancjach wolności sumienia i wyznania,
7. jednostki wojskowe
- w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.
Określone ustawą prawa i obowiązki podmiotu leczniczego dotyczą wyłącznie

wykonywanej przez ten podmiot działalności leczniczej i są wykonywane
przez kierownika tego podmiotu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Pojęcie przedsiębiorcy
❑ Pojęcie przedsiębiorcy i działalności gospodarczej oraz zasady jej
prowadzenia określa ustawa Prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r.
Przedsiębiorcą zgodnie z ww. ustawą (art. 4) jest osoba fizyczna, osoba
prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna
ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca działalność gospodarczą.
Przedsiębiorcą są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej
przez nich działalności gospodarczej.
❑ Również w ustawie z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny -
art. 431: Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka
organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym
imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa,
wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę

fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym
miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.
2020 poz. 2207), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała
działalności gospodarczej.

Działalność lecznicza jest działalnością gospodarczą w świetle prawa.
Oznacza to, że działalność lecznicza polega na świadczeniu usług w obszarze

zdrowia, jest to działalność zorganizowana, zarobkowa, ciągła oraz
zawodowa. Działalność lecznicza jest także działalnością regulowaną.
Podmiot leczniczy podejmuje działalność leczniczą dopiero w momencie
zarejestrowania w rejestrze prowadzonym przez wojewodę. Wojewoda,
wpisując podmiot leczniczy do rejestru, korzysta z przyznanego mu w tym
zakresie władztwa administracyjnego. Wykorzystanie władztwa
administracyjnego w procesie rejestracji podmiotu leczniczego polega
na akceptacji przez organ administracji publicznej oświadczenia o spełnieniu
warunków do prowadzenia działalności leczniczej.

Spółka jest przedsiębiorcą. Podstawy prawne funkcjonowania spółek:
❑ Kodeks cywilny (regulacje w zakresie tzw. spółki cywilnej).
❑ Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. KSH
reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie,
podział i przekształcanie spółek handlowych.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek
handlowych spółkami handlowymi są:
1. spółka jawna,
2. spółka partnerska,
3. spółka komandytowa,
4. spółka komandytowo-akcyjna,
5. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
6. prosta spółka akcyjna,
7. spółka akcyjna.

jawna
partnerska
osobowe
komandytowa
spółki
z ograniczoną
odpowiedzialnością
prosta spółka
kapitałowe
akcyjna
SP ZOZ może ulec przekształceniu tylko akcyjna
w spółkę kapitałową!

Zgodnie z u.d.l.:
• Utworzenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej
następuje w drodze rozporządzenia, zarządzenia albo uchwały właściwego
organu podmiotu tworzącego. Tworząc samodzielny publiczny zakład
opieki zdrowotnej, uwzględnia się konieczność zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli oraz racjonalnej organizacji opieki
zdrowotnej. (art. 50.a)
• Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej podlega obowiązkowi
wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą wpisania do tego
rejestru samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej uzyskuje
osobowość prawną. (art. 50.a)
• Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej pokrywa z posiadanych
środków i uzyskiwanych przychodów koszty działalności i reguluje
zobowiązania. (art. 52)

• Podstawą gospodarki samodzielnego publicznego zakładu opieki
zdrowotnej jest plan finansowy ustalany przez kierownika. (art. 53)
• Kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej każdego
roku sporządza i udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej raport
o sytuacji ekonomiczno-finansowej samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej w terminie 2 miesięcy od dnia upływu terminu do
sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego. (art. 53.a)
• Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej gospodaruje posiadanym
mieniem. (art. 54)
• Zbycie aktywów trwałych samodzielnego publicznego zakładu opieki
zdrowotnej, oddanie ich w dzierżawę, najem, użytkowanie oraz użyczenie
może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych przez podmiot
tworzący. (art. 54)

W wyniku nowelizacji ustawy o działalności leczniczej z dnia 10 czerwca
2016 r. przywrócono możliwość tworzenia samodzielnych publicznych
zakładów opieki zdrowotnej. Na gruncie u.d.l. tworzone i prowadzone
przez:
- Skarb Państwa reprezentowany przez ministra, centralny organ
administracji rządowej albo wojewodę;
- jednostki samorządu terytorialnego;
- uczelnię medyczną.

Działalność lecznicza polega na świadczeniu usług w obszarze zdrowia, jest
to działalność zorganizowana, zarobkowa, ciągła oraz zawodowa. Działalność
lecznicza jest także działalnością regulowaną.
Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej podlega obowiązkowi wpisu

do Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą wpisania do tego rejestru
samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej uzyskuje osobowość prawną.

1. Czym jest podmiot leczniczy?
2. Podaj definicję pojęcia przedsiębiorca?
3. Wymień rodzaje spółek osobowych.
4. Wymień rodzaje spółek kapitałowych.

❑ Przed 1 lipca 2011 r. zarządzanie PZOZ to było zasadniczo wyłączną
domeną jego kierownika.
❑ Obecnie konkretny organ/osoba zarządzająca podmiotem wykonującym

działalność leczniczą zależy od formy organizacyjno-prawnej podmiotu.
❑ Zarządzanie podmiotem leczniczym może należeć w przypadku

podmiotów wykonujących działalność leczniczą będących przedsiębiorcami
w szczególności do:
1. wszystkich wspólników (w przypadku spółek osobowych),
2. zarządu spółki (w przypadku spółek kapitałowych).

❑ Zarządzanie podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą
należy do jego kierownika.
❑ Konkurs na stanowisko kierownika ogłasza podmiot tworzący, a na

pozostałe stanowiska - kierownik.
❑ Zarządzanie podmiotem leczniczym prowadzonym przez fundację,

stowarzyszenie należy do ich statutowych organów kierowniczych (np.
prezesa).

W spółkach:
❑ Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę (np. zatrudnia lekarzy,
zawiera umowę z NFZ).
❑ Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
❑ Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich
grona.
❑ Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa
umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień
w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane
jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu
łącznie z prokurentem (tzw. reprezentacja łączna). Przykładowo dwie
osoby muszą podpisać umowę zawieraną przez podmiot leczniczy.

Zgodnie z u.d.l. kierownikiem podmiotu leczniczego niebędącego
przedsiębiorcą może być osoba, która:
1) posiada wykształcenie wyższe;
2) posiada wiedzę i doświadczenie dające rękojmię prawidłowego
wykonywania obowiązków kierownika;
3) posiada co najmniej pięcioletni staż pracy na stanowisku kierowniczym
albo ukończone studia podyplomowe na kierunku zarządzanie i co
najmniej trzyletni staż pracy;
4) nie została prawomocnie skazana za przestępstwo popełnione umyślnie.
Kierownikiem podmiotu leczniczego w formie jednostki wojskowej może być

osoba, która spełnia wymagania przewidziane dla dowódcy jednostki
wojskowej określone w przepisach ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych.

❑ W przypadku podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami podmiot
tworzący (np. jednostka samorządu terytorialnego) nawiązuje z kierownikiem
stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera
z nim umowę cywilnoprawną (tzw. kontrakt menadżerski). (art. 46)
❑ Kierownik podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, z którym
podmiot tworzący nawiązał stosunek pracy na podstawie powołania, umowy
o pracę albo zawarł umowę cywilnoprawną, wykonujący zawód medyczny,
może udzielać świadczeń zdrowotnych, jeżeli zawarta z nim umowa
przewiduje taką możliwość. W takim przypadku umowa określa również
warunki udzielania świadczeń zdrowotnych, w tym wymiar czasu pracy. (art.
47)
❑ Kierownik podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą nie może
podejmować innego zatrudnienia bez wyrażonej w formie pisemnej zgody
podmiotu tworzącego. (art. 47)

W praktyce przypadku podmiotów leczniczych, w których kierownik nie jest
lekarzem na zastępcę kierownika powołuje się osobę, wybrana w drodze
konkursu, z wykształceniem medycznym określając jej stanowisko jako np.:
”z-ca dyrektora ds. medycznych”, „z-ca dyrektora do spraw lecznictwa” itp..

W podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą działa rada
społeczna, która jest organem:
1) inicjującym i opiniodawczym podmiotu tworzącego;
2) doradczym kierownika.
Nałożenie na radę społeczną działającą w podmiocie leczniczym niebędącym

przedsiębiorcą zadań nie musi ograniczać się do tych wyznaczonych przez
art. 48 ust. 2 ust. 2 ustawy z 2011 r. o działalności leczniczej, ale może
obejmować również inne kwestie i sprawy, byleby ich treść odpowiadała roli
i istocie jaką ona posiada.

Art. 48 ust. 2 do zadań rady społecznej należy:
1) Przedstawianie podmiotowi tworzącemu wniosków i opinii w sprawach:

a) zbycia aktywów trwałych oraz zakupu lub przyjęcia darowizny nowej
aparatury i sprzętu medycznego;
b) związanych z przekształceniem lub likwidacją, rozszerzeniem lub
ograniczeniem działalności;
c) przyznawania kierownikowi nagród;
d) rozwiązania stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej z kierownikiem;
2) Przedstawianie kierownikowi wniosków i opinii w sprawach:

a) planu finansowego, w tym planu inwestycyjnego;

b) rocznego sprawozdania z planu finansowego, w tym planu
inwestycyjnego;
c) kredytów bankowych lub dotacji;
d) podziału zysku;
e) zbycia aktywów trwałych oraz zakupu lub przyjęcia darowizny nowej
aparatury i sprzętu medycznego;
f) regulaminu organizacyjnego;
3) Dokonywanie okresowych analiz skarg i wniosków wnoszonych przez

pacjentów, z wyłączeniem spraw podlegających nadzorowi medycznemu;
4) Opiniowanie wniosku w sprawie czasowego zaprzestania działalności
leczniczej;
5) Wykonywanie innych zadań określonych w ustawie i statucie.

W przepisach powszechnie obowiązującego prawa, z uwagi na konieczność
zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom oraz potrzebę zapewnienia
efektywności pracy, określone zostały ponadto kwalifikacje wymagane od
pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach
leczniczych niebędących przedsiębiorcami. Kwestie te reguluje
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji
wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk
pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz.U.
2011 nr 151 poz. 896 ze zm.)

Kierownikiem podmiotu leczniczego w formie jednostki wojskowej może być
osoba, która spełnia wymagania przewidziane dla dowódcy jednostki
wojskowej określone w przepisach ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. 2022 poz. 536).
W podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą działa rada społeczna,

która jest organem inicjującym i opiniodawczym podmiotu tworzącego oraz
doradczym kierownika.

1. Jakie wymogi musi spełnić kierownik podmiotu leczniczego niebędącego
przedsiębiorcą?
2. Jakim organem jest rada społeczna? W jakich instytucjach jest ona
powoływana?
3. Wymień zadania rady społecznej.

Generalnie obowiązkiem osoby/organu zarządzającego podmiotem
leczniczym jest zapewnienie na początku a potem przez cały okres jego
funkcjonowania spełnienia przez podmiot wymogów ogólnych (wskazanych na
kolejnym slajdzie) a niezbędnych do zarejestrowania podmiotu.
Ponadto zarządzanie podmiotem leczniczym powinno odbywać się

niejako w dwóch sferach tj.:
1) powszechnej,
2) szczególnej.

Ogólne wymogi dla podmiotów leczniczych. Art. 17. u.d.l.
Podmiot leczniczy jest obowiązany spełniać następujące warunki:
1) posiadać odpowiednie pomieszczenia lub urządzenia, odpowiadające
wymaganiom określonym w art. 22 u.d.l.;
2) używać i utrzymywać wyroby medyczne, wyposażenie wyrobów
medycznych, wyroby medyczne do diagnostyki in vitro, wyposażenie
wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, aktywne wyroby medyczne do
implantacji oraz systemy lub zestawy zabiegowe złożone z wyrobów
medycznych zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 20 maja 2010 r.
o wyrobach medycznych;
3) zapewniać udzielanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez osoby
wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne
określone w odrębnych przepisach;
4) zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Sfera powszechna zarządzania podmiotem leczniczym dotyczy tych
aspektów (rodzajów) zarządzania, które występują w każdej organizacji
a w szczególności:
1) Zarządzania personelem/zasobami ludzkimi,
2) Zarządzania finansami(m.in. środkami publicznymi).
Pierwszy z powszechnych aspektów dotyczy m.in. rekrutacji pracowników do

pracy w podmiocie leczniczym i pełnienia obowiązków pracodawcy (m.in.
zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę przez organ zarządczy).
Przykład: do uprawnień zarządu sp. z o. o. należy ustalenie wynagrodzenia

lekarza zatrudnionego przez spółkę.

Sfera szczególna (specyficzna) zarządzania podmiotem leczniczym dotyczy
tych aspektów zarządzania, które nie występują w każdej organizacji
a charakterystyczne są dla podmiotów leczniczych a w szczególności:
1. Zarządzanie prawami pacjenta.
2. Zarządzanie jakością usług medycznych.
3. Gospodarka odpadami medycznymi.

Zarządzanie prawami pacjenta
❑ Do czerwca 2009 podstawowym aktem prawnym regulującym prawa
polskiego pacjenta była ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia
1991 r. Obecnie podstawowy charakter ma ustawa z 6 listopada 2008 r.
o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2020 poz. 849 ze
zm.), która określa prawa pacjenta, zasady udostępniania dokumentacji
medycznej oraz obowiązki podmiotów udzielających świadczeń
zdrowotnych związane z prawami pacjenta.
❑ Wdrażanie oraz nadzór nad realizacją praw pacjenta spoczywa na organie
zarządzającym podmiotem leczniczym.
Przykładowo należy zadbać o udostępnienie pacjentom informacji o ich
prawach i trybie składania skarg.

Choroby zakaźne
Charakterystycznym zagadnieniem (obowiązkiem) związanym
z zarządzaniem podmiotem leczniczym poza prawami pacjenta jest także
przeciwdziałanie chorobom zakaźnym. Ustawowo zarządzający są obowiązani
do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób
zakaźnych. Działania powyższe obejmują w szczególności:
1) ocenę ryzyka wystąpienia zakażenia związanego z wykonywaniem
świadczeń zdrowotnych;
2) monitorowanie czynników alarmowych i zakażeń związanych
z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w zakresie wykonywanych
świadczeń;
3) wykonywanie badań laboratoryjnych oraz analizę lokalnej sytuacji
epidemiologicznej w celu optymalizacji profilaktyki i terapii antybiotykowej.

4) opracowanie, wdrożenie i nadzór nad procedurami zapobiegającymi
zakażeniom i chorobom zakaźnym związanym z udzielaniem świadczeń
zdrowotnych, w tym dekontaminacji: skóry i błon śluzowych lub innych tkanek,
wyrobów medycznych, wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro,
wyposażenia wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych do
diagnostyki in vitro i aktywnych wyrobów medycznych do implantacji,
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r.
o wyrobach medycznych (oraz powierzchni pomieszczeń i urządzeń;
5) stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej w celu zapobieżenia
przeniesieniu na inne osoby biologicznych czynników chorobotwórczych;
6) prowadzenie kontroli wewnętrznej w zakresie realizacji działań
zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych.
Najbardziej aktualnym dokumentem regulującym kwestie chorób zakaźnych
jest Ustawa z dnia 17 marca 2021 r. o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2022 poz. 64)
Ograniczenia działalności leczniczej
Zarządzający podmiotami leczniczymi muszą pamiętać o prawnych
ograniczeniach prowadzenia działalności. Przykładowo ustawa o działalności
leczniczej (art. 13) stanowi, że w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych:
1) nie mogą być świadczone usługi pogrzebowe oraz prowadzona ich
reklama;
2) może być wykonywana działalność gospodarcza inna niż działalność
lecznicza, pod warunkiem że działalność ta nie jest uciążliwa:
➢ dla pacjenta lub przebiegu leczenia albo
➢ dla przebiegu leczenia – w przypadku jednostki wojskowej.
Art. 14.
Podmiot wykonujący działalność leczniczą podaje do wiadomości publicznej
informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych. Treść
i forma tych informacji nie mogą mieć cech reklamy.

Zgodnie z art. 59 u.d.l w przypadku wystąpienia straty netto w samodzielnym
publicznym zakładzie opieki zdrowotnej, na kierownika takiego podmiotu
nałożono, w wyniku nowelizacji ustawy o działalności leczniczej z 10 czerwca
2016 r., obowiązek sporządzania i realizowania programu naprawczego,
w terminie 3 miesięcy od upływu terminu do zatwierdzenia sprawozdania
finansowego, z uwzględnieniem raportu, o którym mowa w art. 53a ust. 1, na
okres nie dłuższy niż 3 lata, który ma służyć wzmocnieniu odpowiedzialności
kierownika podmiotu leczniczego za wynik finansowy placówki i prowadzeniu
racjonalnej gospodarki finansowej i przedstawia go podmiotowi tworzącemu
w celu zatwierdzenia.

Zarządzanie podmiotem leczniczym powinno odbywać się niejako w dwóch
sferach tj.: powszechnej oraz szczególnej.
Sfera powszechna zarządzania podmiotem leczniczym dotyczy tych

aspektów zarządzania, które występują w każdej organizacji.
Sfera szczególna zarządzania podmiotem leczniczym dotyczy tych aspektów

zarządzania, które nie występują w każdej organizacji, a charakterystyczne
są dla podmiotów leczniczych.

1. W jakich sferach powinno odbywać się zarządzanie podmiotem
leczniczym?
2. Jakie warunki obowiązany jest spełniać podmiot leczniczy w myśl ustawy
z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej?
3. Wymień ograniczenia działalności leczniczej o których mowa w ustawie
z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej.

Zgodnie z art. 118 u.d.l. Minister właściwy do spraw zdrowia ma prawo
przeprowadzania kontroli podmiotów leczniczych pod względem:
1) zgodności z prawem;
2) medycznym.
W ramach kontroli pod względem zgodności z prawem minister jest

uprawniony w szczególności do:
1. wizytacji pomieszczeń;
2. obserwowania czynności związanych z udzielaniem świadczeń
zdrowotnych w sposób nienaruszający praw pacjenta;
3. oceny uzyskanej dokumentacji medycznej;
4. oceny informacji i dokumentacji innej niż dokumentacja medyczna;

5. oceny realizacji zadań określonych w regulaminie organizacyjnym
w zakresie dostępności i jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych;
6. oceny realizacji zadań określonych w regulaminie organizacyjnym
w zakresie niewymienionym w pkt 5;
7. oceny gospodarowania mieniem oraz środkami publicznymi.
W ramach kontroli pod względem medycznym minister jest uprawniony

w szczególności do:
➢ wizytacji pomieszczeń;
➢ obserwowania czynności związanych z udzielaniem świadczeń
zdrowotnych w sposób nienaruszający praw pacjenta;
➢ oceny uzyskanej dokumentacji medycznej; oceny realizacji zadań
określonych w regulaminie organizacyjnym w zakresie dostępności
i jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Kontrola organu rejestracyjnego
Zgodnie z art. 111 u.d.l. organ prowadzący rejestr podmiotów leczniczych jest
uprawniony do kontroli podmiotów wykonujących działalność leczniczą
w zakresie zgodności wykonywanej działalności z przepisami określającymi
warunki wykonywania działalności leczniczej.
Kontrola jest przeprowadzana przez osoby upoważnione przez organ
prowadzący rejestr do wykonywania czynności kontrolnych. Osoby powyższe,
wykonując czynności kontrolne, za okazaniem upoważnienia, mają
analogiczne uprawnienia jak kontrolerzy Ministerstwa Zdrowia.

Również inne instytucje mogą sprawować kontrole nad podmiotami
leczniczym, przykładowo:
• Państwowa Inspekcja Pracy.
• Państwowa Inspekcja Sanitarna.
• Narodowy Fundusz Zdrowia.
• Biuro Rzecznika Praw Pacjenta.
• ZUS.
• Konsultanci w dziedzinie medycyny.

Zgodnie z art. 121 u.d.l. nadzór nad podmiotem leczniczym niebędącym
przedsiębiorcą sprawuje podmiot tworzący.
❑ Podmiot tworzący sprawuje nadzór nad zgodnością działań podmiotu
leczniczego niebędącego przedsiębiorcą z przepisami prawa, statutem
i regulaminem organizacyjnym, a także począwszy od 15 lipca 2016 r. pod
względem celowości, rzetelności i legalności
❑ W ramach nadzoru podmiot tworzący może żądać informacji, wyjaśnień
oraz dokumentów od organów podmiotu leczniczego niebędącego
przedsiębiorcą oraz dokonuje kontroli i oceny działalności tego podmiotu.

Kontrola i ocena, obejmują w szczególności:
1) realizację zadań określonych w regulaminie organizacyjnym i statucie,
dostępność i jakość udzielanych świadczeń zdrowotnych;
2) prawidłowość gospodarowania mieniem oraz środkami publicznymi;
3) gospodarkę finansową.
Podmiot tworzący w razie stwierdzenia niezgodnych z prawem działań

kierownika wstrzymuje ich wykonanie oraz zobowiązuje kierownika do ich
zmiany lub cofnięcia. W przypadku niedokonania zmiany lub cofnięcia tych
działań w wyznaczonym terminie podmiot tworzący może rozwiązać
z kierownikiem stosunek pracy albo umowę cywilnoprawną.

W ramach kontroli pod względem medycznym minister jest uprawniony
w szczególności do: wizytacji pomieszczeń; obserwowania czynności
związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w sposób nienaruszający
praw pacjenta; oceny uzyskanej dokumentacji medycznej; oceny realizacji
zadań określonych w regulaminie organizacyjnym w zakresie dostępności
i jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Zgodnie z art. 111 u.d.l. organ prowadzący rejestr podmiotów leczniczych jest
uprawniony do kontroli podmiotów wykonujących działalność leczniczą
w zakresie zgodności wykonywanej działalności z przepisami określającymi
warunki wykonywania działalności leczniczej.
Podmiot tworzący w razie stwierdzenia niezgodnych z prawem działań

kierownika wstrzymuje ich wykonanie oraz zobowiązuje kierownika do ich
zmiany lub cofnięcia. W przypadku niedokonania zmiany lub cofnięcia tych
działań w wyznaczonym terminie podmiot tworzący może rozwiązać
z kierownikiem stosunek pracy albo umowę cywilnoprawną.

1. Pod jakimi względami Minister właściwy do spraw zdrowia ma prawo
przeprowadzania kontroli podmiotów leczniczych?
2. W jakim zakresie może być przeprowadzona kontrola organu
rejestracyjnego w podmiocie leczniczym?
3. Jakie jednostki mogą kontrolować podmioty lecznicze?

Zarządzanie podmiotem leczniczym należy do różnorodnych prawem
określonych organów i ma bezpośredni związek z formą prawna podmiotu.
Organ zarządzający ma wiele różnorodnych uprawnień i obowiązków zarówno
o charakterze powszechnym (takich jak w każdej organizacji, zakładzie pracy)
ale też specyficznych jak np. zapewnienie przestrzegania praw pacjentów lub
zapobieganie chorobom zakaźnym i zakażeniom. Podmiot leczniczy może być
kontrolowany przez różnorodne podmioty państwowe a w szczególności przez
inspekcje pracy i sanitarną.

1. Prawa pacjenta w zarządzaniu zakładem opieki zdrowotnej,
w: R. Lewandowski, R. Walkowiak (red.) Współczesne wyzwania
strukturalne i menadżerskie w ochronie zdrowia. Problemy zarządzania.
Wyd. OWSIiZ Olsztyn 2010.
2. Zakażenia i choroby zakaźne - obowiązki świadczeniodawców w zakresie
ich zapobiegania i zwalczania, OPM nr 11/2009.
3. Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych jako źródło finansowania zakładu
opieki zdrowotnej, e-Finanse nr 3/2010.

• http://rynekzdrowia.pl
• http://prawo.sejm.gov.pl/
• http://serwiszoz.pl/

Zarządzanie Podmiotami Wykonującymi Działaność Leczniczą

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Zarządzanie Podmiotami Wykonującymi Działaność Leczniczą

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zarządzanie Podmiotami Wykonującymi Działaność Leczniczą

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Studium Prawa Europejskiego, Al.

Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Rodzaje podmiotów leczniczych 15-26

Wybrane aspekty zarządzania podmiotem leczniczym 39-49

Kontrola i nadzór nad podmiotem leczniczym 50-58

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Od tego czasu u.d.l. była jeszcze kilkakrotnie nowelizowana. Wszystkich

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Z uwagi na zakres podejmowanych spraw ustawa przypomina w dużym

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Ponadto, zgodnie z art. 3 u.d.l. działalność lecznicza polega na:

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

❑ Świadczenie zdrowotne są to działania służące zachowaniu, ratowaniu,

❑ Promocja zdrowia to działania umożliwiające poszczególnym osobom

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

➢ stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne:

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

1.Zakłady opieki zdrowotnej: Podmioty wykonujące Podmioty wykonujące

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Konsekwencją zmiany była konieczność dostosowania statutów,

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Jedną z jej obszerniejszych nowelizacji jest ustawa o zmianie ustawy

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Określone ustawą prawa i obowiązki podmiotu leczniczego dotyczą wyłącznie

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Oznacza to, że działalność lecznicza polega na świadczeniu usług w obszarze

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

SP ZOZ może ulec przekształceniu tylko akcyjna

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej podlega obowiązkowi wpisu

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

❑ Obecnie konkretny organ/osoba zarządzająca podmiotem wykonującym

❑ Zarządzanie podmiotem leczniczym może należeć w przypadku

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

❑ Konkurs na stanowisko kierownika ogłasza podmiot tworzący, a na

❑ Zarządzanie podmiotem leczniczym prowadzonym przez fundację,

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Kierownikiem podmiotu leczniczego w formie jednostki wojskowej może być

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

Nałożenie na radę społeczną działającą w podmiocie leczniczym niebędącym

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa

1) Przedstawianie podmiotowi tworzącemu wniosków i opinii w sprawach:

2) Przedstawianie kierownikowi wniosków i opinii w sprawach:

Studium Prawa Europejskiego, Al. Jerozolimskie 133/53, 02-304 Warszawa