TÜRKİYE

SAĞLIK ARAŞTIRMASI 2022

Arka plan

Türkiye Sağlık Araştırması,

Türkiye Cumhuriyeti sınırları
dahilindeki hanehalklarıyla
gerçekleştirilmiştir
10 028
hanehalkı ziyaret edilmiş ve

Eylül Araştırma
Ekim
Kasım
Eylül- Aralık 2022
ayları arasında
29 761
Aralık yapılmıştır kişi ile görüşülmüştür
Görüşülen kişilerden

22 742 7 019
kişi 15 yaş ve kişi 0-14 yaş
üzerindedir grubundaki çocuklardır

Araştırma, Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat)

tarafından tavsiye edilen modülleri ve ayrıca Araştırmanın yapıldığı yıllar
0-14 yaş grubundaki çocuklara yönelik soruları
içermektedir.
Dört modülden oluşmaktadır: 2008 2010 2012
Sağlık Sağlık Sağlık Sosyo-ekonomik
durumu hizmeti belirleyicileri arka plan 2014 2016 2019 2022
kullanımı değişkenleri

Vücut kitle indeksi dağılımı (%), 2014-2022 (15+ yaş)

Kadın Erkek
100
15,3 15,2 17,3 16,8 Düşük kilolu
24,5 23,9 24,8 23,6
80

29,3 38,2 38,6 39,7

30,1 30,4 40,4
60 30,9 Normal kilolu

40
40,7 40,4 40,6
40,0 43,7
43,8 40,3 40,6 Obez öncesi
20

5,5 5,6 4,9 4,9 2,8 2,5 2,7 2,3

0
Obez
2014 2016 2019 2022 2014 2016 2019 2022

/ tuikbilgi www.tuik.gov.tr
TÜRKİYE SAĞLIK ARAŞTIRMASI 2022

Çocukların son 6 ay içinde geçirdiği başlıca hastalık/sağlık

sorunlarının cinsiyete göre dağılımı (%), 2022

0–6 yaş 7–14 yaş

Üst solunum Üst solunum

yolu yolu
enfeksiyonu Toplam Erkek Kadın enfeksiyonu Toplam Erkek Kadın

%31,3 %32,4 %30,1 %27,1 %26,9 %27,3

İshal İshal
Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın
%29,4 %30,6 %28,1 %19,8 %21,2 %18,3

Alt solunum Ağız ve

yolu diş sağlığı
Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın
enfeksiyonu sorunları
%6,9 %7,9 %5,8 %11,2 %10,8 %11,6

Göz ile ilgili

Kansızlık
Toplam Erkek Kadın sorunlar Toplam Erkek Kadın
%6,7 %7,8 %5,5 %8,8 %8,5 %9,2

Ağız ve Alt solunum

diş sağlığı yolu
Toplam Erkek Kadın
sorunları enfeksiyonu Toplam Erkek Kadın

%5,3 %5,5 %5,1 %5,3 %6,0 %4,6

İdrar yolu Cilt

enfeksiyonu Toplam Erkek Kadın hastalıkları Toplam Erkek Kadın

%3,4 %2,7 %4,3 %2,8 %2,7 %2,9

Engelli çocuklar (2–14 yaş) (%), 2022

Görmede zorluk çeken Duymada zorluk çeken Yürümede zorluk çeken

Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın

%0,8 %0,7 %0,9 %0,4 %0,3 %0,5 %1,5 %1,8 %1,2

Öğrenmede zorluk çeken Konuşmada zorluk çeken

Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın

%1,5 %2,0 %1,0 %1,0 %1,2 %0,9

/ tuikbilgi www.tuik.gov.tr
TÜRKİYE SAĞLIK ARAŞTIRMASI 2022

Bireylerin son 12 ay içinde yaşadığı başlıca hastalık/sağlık

sorunlarının cinsiyete göre dağılımı (%), 2022 (15+yaş)

Boyun bölgesi
Bel bölgesi
problemleri
problemleri (Boyun ağrısı,
(Bel ağrısı, bel fıtığı,
Toplam Erkek Kadın boyun fıtığı, diğer Toplam Erkek Kadın
diğer bel defektleri)
boyun defektleri)
%24,6 %19,3 %29,8 %17,2 %10,8 %23,4
Alerji (Alerjik
rinit, dermatit,
yiyecek vb.
Hipertansiyon alerjisi)
Toplam Erkek Kadın (Alerjik astım hariç) Toplam Erkek Kadın

%16,1 %11,6 %20,5 %9,6 %6,6 %12,5

Şeker
hastalığı
(Diyabet)
Toplam Erkek Kadın Depresyon
Toplam Erkek Kadın
%11,4 %8,9 %13,8
%6,9 %4,5 %9,2

Böbrek
Artroz
Toplam Erkek Kadın rahatsızlıkları Toplam Erkek Kadın

%8,0 %4,9 %11,1 %5,1 %4,2 %5,8

Yüksek kan
lipidleri
Alzaymır1 (Yüksek kolestrol Toplam Erkek Kadın
Toplam Erkek Kadın veya trigliserid)
%9,5 %7,1 %11,8
%5,5 %5,1 %5,8

Kroner kalp
Astım
hastalığı (Alerjik astım
(Anjina, göğüs dahil)
Toplam Erkek Kadın
ağrısı, spazm) Toplam Erkek Kadın
%6,4 %5,8 %7,0
1
Alzaymır, 65+ yaş grubu bireyler için değerlendirilmiştir. %8,1 %5,3 %10,8

Son 12 ay içinde tansiyon, kolesterol veya kan şekeri ölçümü

yaptıran bireylerin cinsiyete göre dağılımı (%), 2022 (15+ yaş)
Tansiyon Kolesterol Kan şekeri

Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın

%44,7 %38,3 %51,1 %39,6 %33,2 %45,8 %41,6 %34,9 %48,3

/ tuikbilgi www.tuik.gov.tr
TÜRKİYE SAĞLIK ARAŞTIRMASI 2022

Son 12 ay içinde hastanede en az bir gece yataklı %26,4

tedavi hizmeti alan bireylerin cinsiyet ve yaş
grubuna göre dağılımı (%), 2022 (15+ yaş)
%19,5

%16,8
%15,3
%13,1
%12,1 %12,1
%10,7
%8,7 %8,7 %8,3
%7,5 %7,5
%7,3
%5,5
%4,7

Toplam 15–24 25–34 35–44 45–54 55–64 65–74 75+

%9,7 %6,1 %8,8 %8,0 %7,9 %12,6 %16,0 %22,3
Toplam Erkek Kadın

Bireylerin sebze ya da salata tüketme sıklığının cinsiyete göre

dağılımı (%), 2022 (15+ yaş)
Toplam Erkek Kadın
Tüketim
sıklığı

Günde bir kere Haftada 4-6 Haftada 1-3 Haftada bir Hiç
ya da daha fazla kere kere kereden az

%41,2 %38,3 %44,0 %28,6 %28,5 %28,8 %25,3 %27,5 %23,2 %3,9 %4,6 %3,2 %1,0 %1,1 %0,8

15–24 yaş
Günde bir kere
ya da daha fazla Haftada 4-6 kere Haftada 1-3 kere Haftada bir kereden az Hiç

%35,1 %33,5 %36,7 %28,8 %27,1 %30,6 %29,2 %31,7 %26,6 %5,4 %6,2 %4,6 %1,5 %1,5 %1,6

Bireylerin meyve tüketme sıklığının cinsiyete göre dağılımı (%),

2022 (15+ yaş)
Tüketim
sıklığı

Günde bir kere Haftada 4-6 Haftada 1-3 Haftada bir Hiç
ya da daha fazla kere kere kereden az

%36,5 %34,3 %38,7 %24,9 %25,4 %24,5 %29,2 %30,8 %27,6 %7,4 %7,7 %7,1 %2,0 %1,8 %2,2

15–24 yaş
Günde bir kere
ya da daha fazla Haftada 4-6 kere Haftada 1-3 kere Haftada bir kereden az Hiç

%28,4 %27,0 %29,9 %27,3 %27,1 %27,5 %33,6 %35,1 %32,0 %8,7 %9,2 %8,1 %2,0 %1,6 %2,5

/ tuikbilgi www.tuik.gov.tr
 TÜRKİYE SAĞLIK ARAŞTIRMASI 2022

Bireylerin tütün mamulü kullanma durumu (%),

2010-2022 (15+ yaş)

%53,4 %49,8 %54,5

%56,5 %59,2
Her gün kullanan
%59,0
Ara sıra kullanan

%17,7 Daha önce kullanan

%17,1 %12,9 %14,2 %8,8
%14,3 Hiç kullanmayan
%4,1 %5,2 %4,1 %3,4 %3,8
%3,6
%25,4 %23,2 %27,3 %26,5 %28,0 %28,3

2010 2012 2014 2016 2019 2022

Her gün tütün mamulü kullanan bireylerin cinsiyet ve yaş grubuna göre dağılımı (%), 2010-2022

15+ yaş 15–24 yaş

41,8 40,1 41,3 41,3
39,0
35,9
31,4 31,0 29,0
27,3 28,0 28,3 28,2
26,5 27,1
25,4 24,1 Toplam
23,2
18,5 19,6 19,3
15,5 16,4 18,1 Erkek
13,3 14,9 14,3
12,3 13,1
10,8 9,0
6,1 7,8 7,9 Kadın
4,6 5,7

2010 2012 2014 2016 2019 2022 2010 2012 2014 2016 2019 2022

Bireylerin alkol kullanma durumu (%), 2010-2022 (15+ yaş)

Kullanan

Daha önce kullanan

%67,1 %74,4 %83,3
%74,9 %79,9 %75,8
Hiç kullanmayan

%18,0
%12,5 %11,9 %10,7
%9,7 %4,6
%12,6 %10,4 %14,9 %12,2 %14,9 %12,1
2010 2012 2014 2016 2019 2022

Alkol kullanan bireylerin cinsiyet ve yaş grubuna göre dağılımı (%), 2010-2022
15+ yaş 15–24 yaş
24,3 23,3
21,1 20,9
19,3 18,4 Toplam
17,2 16,4
14,9 14,9 12,1 14,7
12,6 12,2 11,7
13,3 13,1
11,4 11,6 Erkek
10,4
8,6 9,3
5,8 6,6 5,9
7,4
5,8 6,2 8,3 Kadın
4,4 5,3 5,4 4,9
3,8 2,8 3,2

2010 2012 2014 2016 2019 2022 2010 2012 2014 2016 2019 2022

/ tuikbilgi www.tuik.gov.tr
TÜRKİYE SAĞLIK ARAŞTIRMASI 2022

Analitik Çerçeve/Kaynak/Veri Derleme

Genel amaç: Türkiye Sağlık Araştırması ile ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren kalkınma
göstergeleri içerisinde önemli bir paya sahip olan sağlık göstergesine yönelik bilgilerin elde
edilmesi ile mevcut yapıdaki bilgi açığının kapatılması amaçlanmaktadır. Araştırma, ülke genelini
yansıtan bir çalışma olmasının yanı sıra hem uluslararası karşılaştırmalara imkan veren hem de
ulusal ihtiyaçlara ışık tutan bir çalışma olması açısından da önemlidir. Araştırmanın örneklem
çalışmasında kullanılan çerçeve, 2007 yılında tamamlanan “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi
(ADNKS)”ne altlık oluşturan “Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)ˮ dır.

Kaynak: Hanehalkları

Veri derleme sistemi: Türkiye Sağlık Araştırması kapsamında, örnek hanehalkı adreslerinde
yaşayan bireylerden bilgisayar destekli yüz yüze görüşme (CAPI) yöntemiyle veri toplanmıştır.

Değişkenler/Tanımlar

Derlenen değişkenler:
0-6 ve 7-14 yaş grubundaki çocuklarda görülen rahatsızlıklar, çocukların anket tarihinden önceki
6 ay süresince geçirdikleri hastalık ve kazalara ait bilgiler ile aldıkları hizmet türlerine ilişkin bilgiler
bu yaş gruplarına ait farklı soru formları ile elde edilmiştir. 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin
genel sağlık durumu, kronik hastalıkları, günlük aktivitelerini yürütmedeki fonksiyonel yeterlilikleri,
kişisel bakım, sağlık hizmetleri kullanımı, ilaç kullanımı, yapılan aşılar ve ölçümler ile boy ve
kilo değerleri, sigara ve alkol kullanımı ile yine bu alandaki pek çok değişken araştırmadan elde
edilebilmektedir.

Tanımlar:
Hanehalkı: Aralarında akrabalık bağı bulunsun ya da bulunmasın aynı konutta veya konutlarda,
aynı konutun bir bölümünde yaşayan, kazanç ve masraflarını ayırmayan, hanehalkı hizmet ve
yönetimine katılan bir veya birden fazla kişiden oluşan topluluktur.

Vücut Kitle İndeksi (VKİ): Vücut kitle indeksi, vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun metre
cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanır.
Düşük kilolu: VKİ < 18,50
Normal kilolu: 18,50 ≤ VKİ < 25,00
Obez öncesi: 25,00 ≤ VKİ < 30,00
Obez: VKİ ≥ 30,00

Bu bilgi dokümanı, UNICEF Türkiye'nin mali ve teknik desteğiyle hazırlanmıştır.

/ tuikbilgi www.tuik.gov.tr