Professional Documents
Culture Documents
18-ဓမ္မာနုပဿနာ အခြေခံ (၈) ရက်သင်တန်း
18-ဓမ္မာနုပဿနာ အခြေခံ (၈) ရက်သင်တန်း
]] "r¨mEkyóem }}
(owdy|mef)
(tajccH(8)oifwef;)
2013
rMunfhjzpfyg/ owd[laomtaMumif;w&m;udk
ÓPfjzifhodrf;qnf;wwf&ayrnf/ owdr&dSygu
rdrdudk,fudk vrf;tEÅ&m,frS rapmifha&SmufEdkifyg/
owduomtEÅ&m,frjzpfatmif apmifah &Smufjcif;
jzpfygonf/ xdkYaMumifh vrf;wGif tEÅ&m,fuif;
atmif apmifha&Smufjcif;onf owdjzpfygonf/
vrf;ul;&mwGif a&SUowday:aomfvnf; aemuf
owdjzifh rqifjcifEikd b f J Oyg'gefjzifh ]ig}[k qifjcif
,l q jcif ; jzpf y gonf / aemuf p d w f r S o wd j zif h
qifjcifEikd yf gu a&SUpdwrf S owdukd ]ig}vGwaf tmif
tm&Hkudk rSefpGmatmufarhEdkifygonf/
]]acsmfvJr,f? owdxm;/}}
a&nS&d aSd eygu]acsmv f rJ ,f?owdxm;}[kajym
qdw k wfMuygonf/ a&ndt S m&Huk kd atmufarh jcif;
onf owdjzpfygonf/ acsmrf vJatmif 0D&, d pdu
k f
um owdjzifh xdef;xdef;odrf;odrf; oGm;&ygonf/
xdaYk Mumifh ighu, kd u
f kd igurapmifah &SmufEikd yf g/ acsmf
rvJatmif owduom apmifha&Smufjcif; jzpfyg
onf/a&SUowduakd emufowdjzifah tmufarhEikd yf gu
6
taMumif;w&m;wdkYudk (xdk;xGif;))íod\/
3/ owdum; ,if;&kyef mrf"r®w\ Ykd tedp?ö
'ku©?tewå?tokbtjcif;t&mwdkYudk
(od r f ; qnf ; ))wwf\/ ynmum; ,if;&kyfemrf
"r® wd\ Yk tedp?ö 'ku?© tewå? tokbtjcif;t&m
wdkYudk (xdk;xGif;))í od\/
þodkYvQif xdkowd xdkÓPfjzifh um,-
a0'em-pdw-å "r®[al om owdy|mefav;yg;wdu Yk kd
tzefzef&I&\/
]]ynm}}[lonf
-xdk;xdk;xGif;xGif;odjcif; vu©Pm&dS\/
tm&H k u d k z H k ; vT r f ; xm;aomarm[tarS m if u d k
y,fjcif; udpö&dS\/
-rawGra0 ydkif;ydkif;jcm;jcm;odjrif\/
ynmjzifhomopömav;yg;udk xdk;xGif;
odjrifNyD; edAÁmefudkrsufarSmufjyKEdkifavonf/
(yxraeYNyD;\)
12
Oyg'gefjzpf\/
udk,fhtvdktwdkif; tm;xkwfjcif;qdkonf
rSmvnf; jrif? Mum;? eH? pm;? xd? awG;wdkYwGif um,
uH? 0pDuH? raemuHwdkY jzpfay:aejcif;jzpfonf/
Oyrm vrf;avQmufoGm;ygu jrifwdkif;raemuH
rjzpfyg/ rdrdESpfouf&m? Oyg'gefuyfp&m tm&Hkudk
awGYrS ]yef;yGifhuvSvdkufwm}[k pdwfwGif(raemuH)
jzpfygonf/ xdkYtwl Oyg'gefuyfaeygu rdrdtvdk
twdkif; rajymoifhrvkyfoifhwmwdkYudk ZGwfajym
ZGwfvkyfMuygonf/ owd&dSygu ajymoifhwm
ajymí vkyfoifhwmudkomvkyfygonf/ xdkYaMumifh
]]um,uH? 0pDuH? raemuHjyKrJhMuH Oyg'gefudk
owdjyK}}
yK}}[k yckuúL q&mawmfbk&m; BuD;u qHk;r
ygonf/
Oyrm rES p f o uf a omtm&H k a Mumif h
a'gojzpfygu xdktm&HkudkOyg'gefurvGwfoí
a'gojzifh ajymvdrYk Ny;D awmhyg/ xdt
Yk wl rdrEd pS o
f uf
aom ypönf;jzpfyguvnf; rsufpdxJurxGuf
atmif xdktm&Hkudk Oyg'gefjzifhpGJygonf/ odkYaomf
14
(raem'Gg&) ("r®m½kH)
onm + Oyg'gef yk*¾dKvf? owå0g
onm + owd emrf&kyf
rsufpdESifhtqif;? em;ESifhtoH? ESmacgif;ESifh
teHY? vQmESifht&om? udk,fESifhtxdponfwdkYudk
tod r sm;Muaomf v nf ; raem'G g &ES i f h " r® m ½k H u d k
tod enf;Muygonf/ odkYaomf0dyóemwGifraem
15
('kwd,aeYNyD;\)
20
jzpfay:jcif;onf (ur®0#f)jzpfygonf/
xdkYaMumifh jrif&mwGif0#f(3)yg;vnfyHkrSm
jrifrIu0dygu0#f? jrifonfhtay:wGif pGJvrf;rI
(Oyg'gef)u udavo0#f? taumif;tqdk; raem
(uH)ajrmufrIu ur®0#fjzpfonf/ jrifonfhtay:
rSm (Oyg'gef)uyfaomaMumifh tenf;qHk; raem
(uH)jzpfygu 0#f(3)yg;[laom y#dpo ö rkygÜ 'fvnf\/
ud a vom(Oyg'gef ) csKyf y gu (uH ) taMumif ;
csKyfum tusdK;(Zmwd)csKyfNyD; oHo&m0#fvnfae
aom y#dpöorkyÜg'f&yfavonf/
]]Oyg'gefaMumifhuHajrmuf&\/}}
Oyg'ge ypö,m ur®b0qdkaom a'oem
awmft& ukodkvftukodkvf(uH)wdkYonf (Oyg'gef)
aMumifh jzpfay:aeonf[kqdk\/ (um,uH? 0pDuH?
raemuH)udk y&rwfaumufygu (apwem)&yg
onf/ apwemtay:wGif Oyg'gefuyfaomaMumifh
(uH ) jzpf a y:&onf / uH [ l a om(taMumif ; )
w&m;aMumif h aemuf b 0 aemuf c E¨ m qd k a om
(tusdK;)w&m;jzpfay:&onf/ xdkYaMumifh oHo&m
31
(pwkw¬aeYNyD;\)
36
]] opömav;yg; jrwfw&m;}}
0d y óem\&nf & G , f c suf r S m jrwf a om
trSef (Noble Truth)qdkaom opömav;yg;udk
owdynmjzifx h ;kd xGi;f odjrif&eftwGuf jzpfygonf/
xdktcg opöm(4)yg;ay:rSm zHk;aeaom rodrI
t0dZÆmtarSmifudk y,f&Sm;Edkifygonf/
]]opömav;yg;ESifhtvkyfw&m;}}
(od? y,f? qdkuf? yGm;)
1/ 'ku©opöm - ½kyfemrfESpfyg; cE¨mig;yg;
(&kyf? a0'em? onm? ocFg&? 0dnmPf)
2/ ork',opöm - 'ku©jzpfaMumif; wPSm
(Oyg'gef)
3/ eda&m"opöm - 'ku©csKyf&mwPSmukef&m
(edAÁmef)
4/ r*¾opöm - 'ku©csKyf&ma&mufaMumif; tusifh
(r*¾if&Spfyg;)
opömav;yg;wGif 'ku©opömonf &kyfemrf
ESpfyg;? cE¨mig;yg;jzpfí ,if;onf ydkif;jcm; (od)
&rnfhw&m; jzpfonf/ 'kuj© zpfaMumif; wPSmonf
37
ork',opömjzpfí(y,f)&rnfhw&m; jzpfonf/
'ku©csKyf&medAÁmefonf eda&m"opömjzpfí rsuf
arSmufjyK (qdkuf)a&muf&rnfhw&m; jzpfonf/
'kuc© sKy&f ma&mufaMumif;tusihf r*¾i&f pS yf g;onf
r*¾opömjzpfí (yGm;)rsm; tm;xkwf&rnfhw&m;
jzpfygonf/
]]ork',ESifh'ku©}}
trsm;tm;jzifh wJjzifhae&vQifqif;&Jí
wdkufjzifhae&vQif csrf;omonf[k ,lqMuyg
onf/ orkwde,ftm;jzifhrSefygonf/ odkYaomf
bk&m;&Sifa[mMum;awmfrlaom opöme,frS'ku©
onf ork',&dSrSom'ku©&dSí ork',r&dSygu
'kur© &dyS g/ xdaYk Mumifh opöme,frMS unfyh gu wdu
k f
ay:wGif ork',&dSvQif'ku©&dSí wJay:wGif
ork',r&dyS gu 'kur© &dyS g/ pGv J rf;rI Oyg'gefonf
ork',jzpfí ork',csKyfaomaMumifh 'ku©Nidrf;
jcif;onf eda&m" jzpfygonf/ bk&m;&Sifonf
'kuj© zpfaMumif;udk ork',[k "r®pMumw&m;awmf
wGif a[mMum;awmfrlcJhygonf/ pGJvrf;rIonf
38
]]twå'd|d}}
'd|dqdkonfrSm tm&HkwdkYudkNrJaom (edpöonm)?
tcdkiftrm tESpfom&&dSaom (twåonm)jzifh
t,lrSm; txifrSm;jcif;jzpfonf/ trsm;em;vnf
aeMuaom'd|donf ]ig}[k ,ljcif;jzpfygonf/ 'd|d
jzKwfjcif;udkvnf; ]ig} y,fjcif;[k oabmayguf
Muygonf/ trSefrSm ]ig} qdkonfrSm NrJaom(edpö
onm)ESifh tcdkiftrm tESpfom&&dSaom (twå
onm)udk udk,fpm;jyKoHk;pGJaom emrfpm;om jzpf
ygonf/ ]ig} [laomoabmrSm raeYuvnf; ]ig}?
'DaeYvnf;]ig}? eufjzefvnf; ]ig} qdkNyD; cdkifNrJaerI?
tESpfom&&dSrIudk ynwfwifoHk;pGJjcif;jzpfygonf/
]]pdwf(6)rsdK;ESifhtm&Hk(6)rsdK;}}
jrifpwd o
f ad omtm&H-k &lyg&Hk (tqif;)? Mum;
pdwfodaomtm&Hk-o'´g½kH (toH)? eHpdwfodaom
tm&Hk-*E¨m&Hk (teHY)? pm;pdwfodaomtm&Hk-&om&Hk
(t&om)? xdpdwfodaomtm&Hk-azm|AÁm&Hk (txd-
yx0D? awaZm? 0ga,m)? raem0dnmPfodaom
tm&Hk-"r®m&Hk(tawG;)wdkYjzpfMuygonf/ 'd|donf
45
]]t&dk;a,mufsm; 'd|da,mufsm;?
t&dk;rdef;r 'd|drdef;r}}
t&dk;a,mufsm; t&dk;rdef;rwdkYonf tjyif
orkwde,frSm&dSygonf/ t&dk;wdkYjzifh cdkifrmvSy
aejcif;jzpfonf/ 'd|da,mufsm; 'd|drdef;rwdkYonf
twGi;f "r®m&Hw k iG f (tm&Ho k abm) a,mufsm;rde;f r
wdoYk mjzpfNy;D 'd|jd zifh tcdik f trmpG, J x l m;jcif;aMumifh
rdrt d m&Hw
k iG f cdik Nf raJ ejcif; jzpfonf/ Oyrm a&Tw*d kH
apwDawmfBuD;onf &efukefNrdKUwGif &dSygonf/
rsufpdrSdwfí qifjcifvdkufygu a&Twd*HkapwDawmf
BuD;onf "r®m&HkwGif tm&Hktaejzifhay:ygonf/
(&efukef) a&Twd*HkESifh (tm&Hk) a&Twd*Hkonf twl
r[kwfyg? wpfckpDomjzpfygonf/ &efukef a&Twd*Hk
onf (t&d)S jzpfí tm&Hak &Tw*d o kH nf (tod) jzpfyg
onf/ t&dSa&Twd*HkapwDawmfBuD;\ "mwfBuD;
av;yg;wdkYonfvnf; jzpfwnf ysuftpOfjzifh
olYoabmolaqmifvQuf tewåjzpfygonf/
tm&Hk a&Tw*d o kH nfvnf; qifjcifcu kd of m jzpfay:í
rqifjcifonfESifh csKyfaysmufMuygonf/ tNrJr&Sd
49
(q|raeYNyD;\)
52
]]0dyóem tESpfcsKyf}}
(1) ½kyfemrfwdkY\obm0vu©PmESifh
ÓPf\tm&Hk
&kywf &m;wdo Yk nf qefu Y sizf uf w&m;wdYk ESihf
awG Y y gu azmuf j yef a jymif ; vJ w wf a om
(vu© P m) m)&d S \ /,if ; wG i f "mwf B uD ; av;yg;yg
0if\/ yx0Donf cufrmjcif; aysmhjcif;vu©Pm?
tmaygonf zGJYpnf;jcif; ,dkpD;jcif; vu©Pm?
awaZmonf yljcif;at;jcif; vu©Pm? 0ga,m
onf wG e f ; wd k ; jcif ; axmuf u ef j cif ; vu© P m
&dSygonf/
emrfw&m;onf tm&Hkudk nTwfwwfaom
vu©Pm&d\ S / ,if;wGif emrfw&m;av;yg; yg0if\/
a0'emonf tm&H k u d k cH p m;aomvu© P m?
onmonf tm&H k u d k r S w f o m;aomvu© P m?
ocF g &onf tm&H k u d k a ph a qmf tm;xk w f a om
vu© P m? 0d n mPf o nf tm&H k u d k o d a om
vu©Pm&dSygonf/
obm0vu©PmwdkYudkqifjcifí &kyfemrf
53
wpfckwnf;oabm ({uwå)jzpf\/
2/ taMumif;ESit hf usKd ;onf oEÅmefwal omf
vnf ; obm0vu© P mtm;jzif h jcm;em;rI
(emewå)&d\ S /
3/ taMumif;w&m;onf tusdK;w&m;
tay:rSm tpd;k r&/ taMumif;jynfph ykH gu tusKd ;
w&m;onf r&dS&mrS (ol Y o abmol a qmif )um
topfjzpfay:vmjcif; (tAsmyg&)
(tAsmyg&)jzpfonf/
4/ tusKd ;w&m;onf olo Y abmolaqmif
aomfvnf; (taMumif;tm;avsmfpGm))jzpfay:\/
({0H"r®wm)
taMumif ; w&m;onf tusd K ;w&m;ud k
udk,f0efaqmifxm;jcif;rsdK;r&dSovdk tusdK;w&m;
onfvnf; taMumif;w&m;udk,f0efrS arG;zGm;
vmjcif;rsdK;r[kwfyg/ taMumif;w&m;wdkY jynfhpHk
nDnGwfonfESifh tusdK;w&m;onf olYoabm
olaqmifNy;D r&d&S mrS topftopf (newly arise)
jzpfay:aejcif;jzpfygonf/
55
]]ypöKyÜeftaMumif;ESifhtwdwftaMumif;}}
rsufpd + tqif; jrifpdwf
( taMumif;-&kyf ) ( tusdK;-emrf )
rsupf Ed iS t hf qif;wdu k q
f ikd rf I taMumif;jynfh
pHkygu tudsK;w&m; jrifpdwfonf olYoabmol
aqmifNyD; topfjzpfay:vmygonf/ taMumif;
w&m;wdw Yk iG f eD;aom (ypö,)taMumif;ESihf a0;aom
(a[wk ) taMumif ; [l í ES p f r sd K ;&d S \ / jrif r I w G i f
(rsuf p d E S i f h t qif ; ))wdkufqdkifrIonf (eD ; aom
taMumif;))jzpfí twdwfrS ( uH )onf (a0;aom
taMumif ; ))jzpfonf/ odkYaomf twdwfrSuHonf
a[wkjzpfí t"duydkusygonf/ Oyrm uHukefí
aoqHk;jyD; aomoludk eD;aomtaMumif;jzpfonfh
rsufpdESifhtqif; wdkufqdkifay;aomfvnf; jrifpdwf
rjzpfay:Edkifawmhyg/
56
(3) raem'Gg&ESifh"r®m½kH
(mind and mind object)
(rsufpd?em;?ESm?vQmudk,f) (tqif;?toH?teHY?t&om?txd)
(t&S d )
tm&H k
(tod )
(raem'Gg&) ("r®m½kH)
pdwf + Oyg'gef yk*d¾Kvf? owå0g
onm + 'd|Kyg'gef edpö? twå (onm)
onm + owd tedpö?tewå(onm)
r*fÓPf edAÁmef
'd | d - edpöonm (tNrJ&dSjcif;)
- twåonm (tcdkiftrm tESpfom&&dSjcif;)
wPS m - okbonm (wifhw,fjcif;)
- okconm (csrf;omjcif;)
57
(4) y#dpöorkyÜg'fESifh0#foHk;yg;
0dygu0#f udavo0#f ur®0#f
(uHa[mif;) (uHopf)
jrif - awG; pGJvrf;rI tm;xk w f r I ( uH )
um,uH ( oD v )
owå0g Oyg'gef 0pDuH (oDv)
raemuH(orm"d)
emrf&kyf owd? ynm uHcsKyf
jrif? Mum;? eH? pm;? xd? awG;wdkYwGif emrf&kyf
onf uHa[mif;\tusdK; (0dygu0#f)taejzifh
jzpf a y:onf / uH a [mif ; (taMumif ; )aMumif h
(tusKd ;)emrf½yk tf opfw\ Ykd qufE,T rf I (taMumif;
ESifhtusdK;)jzpfpOfwGif olYoabmolaqmifum
jzpfaejcif;onf (tewå)jzpfonf/ (tusKd ;)emrf½yk f
rS ( taMumif ; )uH o pf j zpf a y:jcif ; wG i f (tusd K ;
ESit hf aMumif;)Mum;wGif Oyg'gef(twå)&daS eygonf/
,if;twåudk owdOD;aqmifaomr*¾ifynmjzifh
y,frSom (tusdK;rStaMumif;)udk jzwfEdkifayrnf/
58
(Oyg'gefjzpfysuf owdur*f)
emrf½kyfu'ku©? uHcsKyfueda&m"/
(emrf&kyf uHcsKyf)
(5) opöm 4-yg;
(od? y,f? qdkuf? yGm;)
]'ku©opöm}
- ½kyfemrfudk ydkif;jcm;(od)&ef
]ork',opöm}
- wPSm (Oyg'gef)udk(y,f)&ef
]eda&m"opöm}
- wPSmcsKyf&m edAÁmefudk
rsufarSmufjyK(qdkuf)a&muf&ef
]r*¾opöm}
- r*¾if&Spfyg;udk (yGm;)rsm;&ef
]aorSmraMumufygESifh?owdr&dSrSmomaMumufyg}
]]aovQifowdjzifhaoyg/}}
(owåraeYNyD;\)
59
oH,kwåedum,f oVm,we0*¾ygVdawmf
oVm,weoH,kwf e0yk&mP0*f
]] ur®ead &m"okwf }}
&[ef;wdYk topf ta[mif;jzpfaom uHwYkd
udk4if;? uH\csKyf&mudk4if;? uH\csKyf&modkYa&muf
aMumif;tusifhudk4if; a[maytHh/ xdkw&m;udk
emMuukeaf vmh? aumif;pGm ESv;kH oGi;f Muukeaf vmh?
a[mMum;aytH/h
]] uHa[mif; }}
&[ef;wdkY rsufpdonf uHa[mif;rnf\?
em;onf uHa[mif;rnf\/ ESmacgif;onf uHa[mif;
rnf\/ vQmonf uHa[mif;rnf\/ udk,fonf
uHa[mif;rnf\/ pdwf(raem)onf uHa[mif;
rnf\? jyKjyiftyf\? pDrt H yf\? cHpm;rI\taMumif;
[k ½I&rnf/ &[ef;wdYk þ(tvH;k pH)k udk uHa[mif;
[kqt kd yf\/
]] uHopf }}
&[ef ; wd k Y ,ck ]ypö K yÜ e f } tcgü tMuif
(wpfpHkwpf&m)trIudk udk,fjzifh4if;? EIwfjzifh4if;?
65
(t|raeYNyD;\)
67
]]"r®vrf;}}pmpOfrS xkwfa0NyD;pmtkyfrsm;
1/ "r®vrf;udk avQmufMur,f
2/ rZösdrvrf;udk avQmufMur,f
3/ jrwfAk'\¨ 0dyóem
4/ yd#uwfrSwfpk
5/ "r®aumufEkwfcsufpmpkrsm;
6/ 0dyóem ]0vHk;wef;}
7/ 0dyóem tajccHESifh tvkyfay;w&m;
8/ tajccHÓPfESpfyg;ESifh tewåtjrif
9/ ouúm,'d|d odyHky,fyHk
10/ vufawGUavQmufvSrf;"r®vrf;
11/ tqefvrf;
12/ pGJ&mrS rpGJ&modkY
13/ xGufajrmuf&m
14/ The Origin of Rebirth
15/ The Four Noble Truths and Anatta