Tango S.

Mrożka – główne problemy

1. Ocena inteligencji – bierność, anarchia, nihilizm, rozprzężenie obyczajowe; brak ambicji.

Inteligencja doprowadziła do rozpadu wszelkich systemów wartości, jednocześnie stając się
ofiarą tej destrukcji.
2. Aluzja do systemu komunistycznego. Edek, który właśnie przejął władzę nad „państwem”
Stomilów, przemawia jak funkcjonariusz komunistycznej władzy: Ja jestem swój chłop. I
pożartować mogę, i zabawić się lubię. Tylko posłuch musi być. Władza komunistyczna dawała
obywatelom trochę wolności przy jednoczesnych rządach „silnej ręki”, totalitarnych.
3. Trzy rewolucje w „Tangu”:
- społeczna – dokonała się przed laty za sprawą buntu pokolenia Stomila i Eleonory; młodzież
nie ma się przeciw czemu buntować, bo wszystkie formy dawno zostały obalone; stąd próba
przywrócenia dawnych wartości(np. przez ślub z pełnym ceremoniałem) prowadząca,
niestety, do zwycięstwa brutalnego totalitaryzmu – dyktatury siły fizycznej.
- artystyczna – brak form, do którego doprowadzili Eleonora i Stomil, odnosi się też do sztuki
– tu również zwycięża Edek, czyli tania kultura masowa,
- obyczajowa – utwór Mrożka jest uniwersalnym ostrzeżeniem przed źle rozumianym
liberalizmem.
4. Motyw tańca w „Tangu” :
- tango jak każdy taniec, charakteryzuje się powtarzalnością figur, rytmem – w tym sensie
symbolizuje powtarzalność historii (czyli w przewrotny sposób daje nadzieje na zmianę na
lepsze),
- tango jako symbol zwycięstwa tandetnej kultury masowej (polegającej głównie na
odtwarzaniu tych samych elementów),
- tango jest demonstracją siły (świadczy o poczuciu braku wolności).
5. Nawiązania i inspiracje:
- tango w wykonaniu Edka i Eugeniusza jest aluzją do chocholego tańca z „Wesela” S.
Wyspiańskiego – symbolizuje marazm i apatię polskiego społeczeństwa;
- jak w „Weselu” jednym z tematów jest tu brak porozumienia między przedstawicielami
poszczególnych warstw społecznych (inteligencja nie rozumie chłopów lub tzw. proletariatu),
- III cz. „Dziadów” – analogia między idealista Arturem a Gustawem-Konradem (obaj chcą
ocalić świat od zła, uszczęśliwiać ludzi; obaj kierują się uczuciami, obaj ponoszą klęskę) – jest
to ostrzeżenie przed naiwnym romantyzmem, który może prowadzić do totalitaryzmu,
-„Ferdydurke” W. Gombrowicza – to, co ma miejsce miedzy ludźmi, jest grą i konwencją.