Chemia, Właściwości pierwiastków chemicznych i ich związków nieorganicznych, Tlenki
1 tlenki
dwuskładnikowe związki tlenu z innymi pierwiastkami chemicznymi.
3 tlenki kwasowe
bezwodniki kwasowe; tlenki (głównie niemetali), które łącząc sie z wodą,
tworzą kwasy; reagują z zasadami, a nie reagują z kwasami.
5 tlenki obojętne
nie reagują ani z kwasami, ani z zasadami.
7 tlenek sodu
Na2O; tlenek zasadowy – reaguje z kwasami tworząc sole. W wyniku
reakcji tlenku sodu z wodą powstaje związek chemiczny o odczynie
zasadowym – wodorotlenek sodu NaOH.
9 tlenek wapnia
CaO; wapno palone; substancja higroskopijna; biały proszek, topi się w
temp. ok. 2600°C. Podczas wypalania emituje jasne światło. Tlenek
zasadowy reaguje z kwasami tworząc sole. W wyniku reakcji tlenku
wapnia z wodą powstaje związek chemiczny o odczynie zasadowym –
wodorotlenek wapnia Ca(OH)2.
2 tlenki zasadowe
tlenki metali, które łącząc się z wodą, tworzą wodorotlenki o charakterze
zasadowym; reagują z kwasami, a nie reagują z zasadami.
4 tlenki amfoteryczne
związki chemiczne wykazujące zarówno charakter kwasowy, jak i
zasadowy; reagują z kwasami i z zasadami, tworząc sole.
6 tlenek wodoru
H2O; woda. Jeden z najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie
związków chemicznych. Woda stanowi 73,3% powierzchni Ziemi.
8 tlenek magnezu
MgO; tlenek zasadowy – reaguje z kwasami tworząc sole. W wyniku
reakcji tlenku magnezu z wodą powstaje związek chemiczny o odczynie
zasadowym – wodorotlenek magnezu Mg(OH)2.
10 tlenek żelaza(III)
Fe2O3; proszek, w zależności od wielkości ziaren, ma barwę od
jasnoczerwonej do ciemnofioletowej. Tlenek amfoteryczny. W temp.
wyższej niż 1200°C przechodzi w tlenek żelaza(II) diżelaza(III) Fe3O4 o
brunatnej barwie.
www.terazmatura.pl
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2016 1
 Chemia, Właściwości pierwiastków chemicznych i ich związków nieorganicznych, Tlenki
11 tlenek miedzi(II)
CuO; tlenek amfoteryczny – nie reaguje z wodą, reaguje z kwasami i z
zasadami, tworząc sole.
13 tlenek chloru(VII)
Cl2O7; najważniejszy tlenek chloru; bezbarwna ciecz; bardzo silny
utleniacz. Tlenek kwasowy kwasu chlorowego(VII) HClO4, z którego
powstaje poprzez odwodnienie.
15 tlenek węgla(IV)
CO2; bezbarwny i niepalny gaz. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Można
zmienić jego stan skupienia na ciekły w temp. 20°C i pod ciśnieniem 5
MPa. Rozprężony ciekły CO2 zestala się i nosi nazwę suchego lodu. Jego
temp. wynosi wówczas ok. –78°C. Tlenek kwasowy.
17 gaz wodny
mieszanina tlenku węgla(II) i wodoru, surowiec stosowany do wielu
syntez chemicznych.
19 nadtlenki
związki chemiczne tlenu z wodorem i niektórymi metalami. Ich
cząsteczki zawierają grupę nadtlenkową, w której atomy tlenu są
połączone tzw. mostkiem tlenowym. Wiązanie między atomami tlenu
jest nietrwałe, dlatego nadtlenki łatwo rozkładają się z wydzieleniem
tlenu atomowego. Nadtlenki wykazują właściwości utleniające.
12 tlenek glinu
Al2O3; biały proszek; nie rozpuszcza się w wodzie; tlenek amfoteryczny –
reaguje z kwasami i z zasadami, tworząc sole. Służy do produkcji
sztucznych kamieni szlachetnych. Czysty tlenek glinu miesza się z
innymi tlenkami, aby nadać im barwę, a następnie topi się. Stop tlenków
krzepnie, tworząc kryształy, np. rubinów lub szafirów.
14 tlenek siarki(IV)
SO2; bezwodnik kwasowy, tlenek kwasowy – reaguje z zasadami,
tworząc sole. W wyniku reakcji tlenku siarki(IV) z wodą powstaje kwas
siarkowy(IV) H2SO3. Otrzymywany w wyniku spalania siarki w tlenie lub
w powietrzu. Jest to bezbarwny gaz o charakterystycznym, duszącym
zapachu i bardzo drażniącym, szkodliwym działaniu na śluzówkę
przełyku oraz na układ oddechowy. Ma właściwości bakteriobójcze,
które od dawna wykorzystywano m.in. do odkażania beczek na wino.
16 suchy lód
zestalony tlenek węgla(IV).
18 gaz syntezowy
nazwa zwyczajowa: gaz wodny; mieszanina tlenku węgla(II) i wodoru,
surowiec stosowany do wielu syntez chemicznych.
20 mostek tlenowy
nietrwałe wiązanie występujące pomiędzy atomami tlenu w
cząsteczkach nadtlenków.
www.terazmatura.pl
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2016 2
 Chemia, Właściwości pierwiastków chemicznych i ich związków nieorganicznych, Tlenki
21 grupa nadtlenkowa
grupa, w której atomy tlenu są połączone tzw. mostkiem tlenowym
–O–O–, występująca w cząsteczkach nadtlenków.
23 nadtlenek wodoru
H2O2, jego 30-procentowy wodny roztwór, nazywany perhydrolem, to
silny wybielacz, stosowany m.in. w przemyśle kosmetycznym; jego 3-
procentowy roztwór to woda utleniona, wykorzystywana do odkażania
ran.
25 woda utleniona
3-procentowy roztwór nadtlenku wodoru H2O2; wykorzystywana do
odkażania ran.
22 jon nadtlenkowy
2–
jon o wzorze O2 , występujący w kryształach nadtlenków.
24 perhydrol
30-procentowy wodny roztwór nadtlenku wodoru H2O2. Silny wybielacz,
stosowany m.in. w przemyśle kosmetycznym.
26 nadtlenek sodu
Na2O2, powstaje podczas spalania sodu w suchym powietrzu; w temp.
700°C rozpada się z wydzieleniem tlenu, a z wilgotnego powietrza
pochłania parę wodną i tlenek węgla(IV), również wydzielając tlen;
składnik materiałów wybuchowych i zapalających, stosowany w
przemyśle do bielenia tkanin.
www.terazmatura.pl
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2016 3