1. 1.

Obywatel w polis ateńskiej

1. Obywatelstwo w starożytnej polis ateńskiej

a. polis – wspólnota obywateli miasta-państwa

b. status obywatela przysługiwał tylko potomkom obywatela i obywatelki

c. prawa polityczne nie przysługiwały kobietom i osobom, które popadły w niewolę

2. Reformy ustrojowe w Atenach

a. reformy Solona (594-593 r. p.n.e.) – ustanowienie oligarchii

– „strząśnięcie długów” – anulowanie dłużnikom wierzytelności

– wprowadzenie zakazu niewoli za długi

– rozszerzenie praw politycznych

– wprowadzenie czterech klas majątkowych, zróżnicowanych pod względem praw

politycznych

– ustanowienie Rady Czterystu

b. reformy Klejstenesa (508/509 r. p.n.e.) – ustanowienie demokracji

a. podział obywateli na 10 terytorialnych fyl

b. utworzenie Rady Pięciuset (po 50 z każdej fyli)

c. ustanowienie ostracyzmu

d. ustanowienie urzędu 10 strategów

3. etapy rozwoju ustroju politycznego Aten

a. monarchia – rządy jednej osoby

b. oligarchia – rządy ograniczonej grupy osób – dominacja

c. tyrania – niekontrolowane rządy jednej osoby, która zdobyła władzę nielegalnie

d. demokracja – rządy obywateli – dominacja zgromadzenia ludowego

4. Instytucje demokratyczne Aten

a zgromadzenie ludowe (eklezja)

– demokracja bezpośrednia

– obrady na Pnyksie

– diety dla uczestników

b. Rada Pięciuset

– wchodziło do niej po 50 obywateli z każdej fyli

– odpowiadała za przygotowanie spraw do rozpatrzenia przez zgromadzenie ludowe

c. sąd ludowy (heliaja)

– 6 tys. sędziów wybieranych na rok

– rozstrzyganie sporów majątkowych i handlowych oraz rozstrzyganie spraw karnych

d. urzędy

– losowanie jako sposób obsadzania urzędów

– urzędnicy z wyboru – 10 strategów

3. Ostracyzm – procedura pozwalająca na wytypowanie osoby zagrażającej demokracji i

zmuszenie jej do opuszczenia Aten na okres 10 lat.