Katılmak için Vikibahar 2024 sayfasını ziyaret edin.
Ef'âl-i mükellefîn
Efâl-" mükellef"n, mükellef#yet çağı olarak
tanımlanan buluğ'a eren her akıllı Müslümanın yapab#leceğ# f##llerle #lg#l# d#n# et#ketleme veya sınıflama #fade eden b#r ter#md#r. Et#ketler 8'e ayrılır. Bu 8 sınıftan #lk 5'# yapılması; son 3'ü #se yapılmaması #stenen eylemlerd#r.
Bu konuda kullanılan d#ğer dey#mlerden "em#r
yapılması kes#n b#r d#lle emred#lenler #ç#n," "nehy" #se kes#n b#r d#lle yapılmaması #stenen eylemler #ç#n kullanılır.
Fıkıhta #nsan davranışları değ#ş#k kategor#lere
ayrılır. Farz (Mutlak zorunluluk #fade eden eylemler ve #badetler), Vac#p (Gerekl#, b#r alt derece zorunluluk), sünnet, müstehap (sev#len #şler), helal, mekruh (ç#rk#n karşılanan; çok ç#rk#n, tahr#men mekruh, az ç#rk#n, tenz#hen mekruh) haram (kes#nl#kle yasak) g#b#.
Bu eylemler#n klas#k şer#at anlayışında madd# ya da
manev# karşılıkları bulunur. Farz, vac#p ve sünnet olarak n#telend#r#len eylemler#n terk#, mekruh ve haram olarak n#telend#r#lenler#n yapılması ceza# (had ya da tâz#r cezaları olarak) karşılık görür. Günümüzde bu sınıflandırmaya dayalı olarak #nsanların et#ketlenmes# ve cezalandırılması temel #nsan haklarına karşı c#dd# #hlaller #çermekted#r.[1] [2][3] Örneğ#n; #nsanların sapkın, mülh#d, zındık, mürted ya da en haf#f dey#mle fasık g#b# et#ketlerle suçlu #lan ed#lmeler# ve bunlara ver#len öldürme ve d#ğer cezalar[4][5][6][7][8] #le kadınların tesettür / h#cap emr# gereğ#nce evler#nden (#z#ns#z veya beraber#nde eş# veya mahrem erkek olmadan) dışarıya çıkışlarının yasaklanması vb. bu kapsamda ele alınab#l#r.[9]
1. Farz, Allah'ın kes#nl#kle Kur'an'da açık ve net
olarak #fade ett#ğ# sözlerd#r. Yapılmasında sevap vardır, yapılmamasında #se günah vardır.
2. Vac"p, Allah'ın Kur'an'da açık ve net
söylemed#ğ# ama İslam'da hoş görülen davranışlardır. Yapılmasında sevap vardır, yapılmamasında #se günah vardır.
3. Sünnet, İslam Peygamber# Muhammed'#n
yapılmasını had#slerde açık ve net olarak d#le get#rd#ğ# davranışlardır. Yapılmasında sevap vardır, yapılmamasında #se günah yoktur.
4. Müstehab, İslam'da yapılması höş görülen.
Yapılmasında sevap olan ama terk#nde günah olmayan şeylerd#r.
5. Mübah, İslam'da yapılıp yapılmaması serbest
bırakılmış şeylerd#r. Yapılmasında sevap yoktur, terk#nde #se günah yoktur.
6. Haram, Allah'ın kes#nl#kle yapılmasını
emretmed#ğ# ve çok kötü olan şeylere den#r. Yapılmasında günah vardır, terk#nde #se sevap vardır. Haramlardan kaçınmak, farzları yapmaktan daha büyük b#r sevaptır.
7. Mekruh, Yapılması İslam'da hoş görülmeyen ve
yapılmasında günah vardır, terk#nde #se sevap vardır.
8. Müfs"d, Ak#de veya #badet# bozan şeylere den#r.
B#lerek yapılmasında günah vardır, b#lmeyerek yapılmasında #se günah yoktur. Terk#nde (yapılmamasında) #se sevap vardır.
Kaynakça
Son değ"ş"kl"k 8 gün önce İmmoBot tarafın…
İLGİLİ MADDELER
Mekruh
Müstehap
Mübah
Aks# bel#rt#lmed#kçe #çer#ğ#n kullanımı CC BY-SA 4.0
l#sansı kapsamında uygundur.
Kullanım Şartları • G#zl#l#k pol#t#kası • Masaüstü