P;

BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI

HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM
KHOA KỸ THUẬT HÀNG KHÔNG
---o0o---

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

HỌC PHẦN: ĐỒ ÁN MÔN HỌC

MÃ HỌC PHẦN:010800073301

TÊN ĐỀ TÀI: MÔ TẢ NGUYÊN LÝ CẤU TẠO CỦA HỆ THỐNG NẠP VÀ XẢ CỦA

ĐỘNG CƠ IO-540

GVHD: PGS.TS Phan Vă n Quâ n

SVTH: Trầ n Hoà ng Giang-2155200012

Lớ p: 21ĐHKT01

MSSV: 2155200012

1
Tp. Hồ Chí Minh, 29 tháng 11 năm 2023

2
 Lời Cam Đoan

Tô i xin cam đoan đồ á n mô n họ c / đồ á n tố t nghiệp nà y là cô ng trình nghiên

cứ u củ a bả n thâ n, đượ c đú c kết từ quá trình họ c tậ p và nghiên cứ u thự c tiễn trong
thờ i gian qua. Cá c thô ng tin và số liệu đượ c sử dụ ng trong đồ á n mô n họ c nà y là
hoà n toà n trung thự c.

Ngà y….. thá ng…..nă m 2023

Sinh viên thự c hiện

(ký và ghi họ tên)

3
HỌ C VIỆ N HÀ NG KHÔ NG VIỆ T NAM CỘ NG HÒ A XÃ HỘ I CHỦ NGHĨA VIỆ T NAM KHOA

KỸ THUẬ T HÀ NG KHÔ NG Độ c lậ p – Tự do – Hạ nh phú c

TP.Hồ Chí Minh, ngà y 30 thá ng 11 nă m 2023

NHIỆM VỤ ĐỒ ÁN MÔN HỌC

HỌ VÀ TÊN:………..Trần Hoàng Giang ............ MSSV: ……2155200012….. LỚP:

…………..21ĐHKT01……… NGÀNH: Kĩ Thuật Hàng Không

1. Tên đồ á n mô n họ c/đồ á n tố t nghiệp: TÌM HIỂ U NGUYÊ N LÍ CẤ U TẠ O

CẢ U HỆ THỐ NG NẠ P VÀ XẢ CỦ A ĐỘ NG CƠ IO540 THUỌ C TÀ U BAY TB20

2. Nhiệm vụ đồ á n mô n họ c/đồ á n tố t nghiệp (chung củ a đề tà i):

Tìm hiểu về nguyên lí cấ u tạ o củ a hệ thố ng nạ p và xả củ a độ ng cơ IO-540

.......................................................................................

3. Ngà y giao đồ á n mô n họ c/đồ á n tố t nghiệp: 18/09/2023

4. Ngà y nộ p đồ á n mô n họ c/đồ á n tố t nghiệp:30/11/2023

5. Họ tên cá n bộ hướ ng dẫ n: PGS.TS : Phan Vă n Quâ n

Sinh viên thự c hiện Giả ng viên hướ ng dẫ n KHOA KTHK

(Ký ghi rõ họ tên) (Ký ghi rõ họ tên)

4
HỌ C VIỆ N HÀ NG KHÔ NG VIỆ T NAM CỘ NG HÒ A XÃ HỘ I CHỦ NGHĨA VIỆ T NAM KHOA
KỸ THUẬ T HÀ NG KHÔ NG Độ c lậ p – Tự do – Hạ nh phú c

KẾ HOẠCH THỰC HIỆN ĐỒ ÁN MÔN HỌC/ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

HỌ VÀ TÊN: Trần Hoàng Giang

MSSV: 2155200012

LỚP: 21ĐHKT01

1. Tên Đề Tài : TÌM HIỂ U NGUYÊ N LÍ CẤ U TẠ O CỦ A HỆ THỐ NG NẠ P VÀ XẢ CỦ A

ĐỘ NG CƠ IO-540

2. Họ tên cán bộ hướng dẫn (ghi rõ: Học hàm, học vị): PGS.TS: Phan Vă n Quâ n

3. Kế hoạch tiến độ:

Tuần Công việc thực Xác nhận Ghi chú

hiện GVHD

Tuần 1

Tuần 2

Tuần 3

Tuần 4

Tuần 5 BÁO CÁO GIỮA KÌ

VỚI GVHD

Tuần 6

Tuần 7

Tuần 8

5
 Tuần 9

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN CHẤM TIỂU LUẬN

¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾

Nội dung:……………………………………………………………

………………………………………………………………………...

Trình bày:……………………………………………………………

………………………………………………………………………...

Phản biện:……………………………………………………………

Điểm số:

Ngày …. tháng …. năm …

Giáo viên chấm bài
(ký và ghi họ tên)

6
7
 MỤC LỤC

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN.........................................................................................4

1. Lý do thự c hiện đồ á n:.................................................................................................. 4
2. Phương phá p thự c thiệ n:........................................................................................... 5
3. Mụ c tiê u củ a đồ á n........................................................................................................ 6
4. Cá c nộ i dung cầ n thự c hiệ n....................................................................................... 7
5. Dự cá c kế t quả thu đượ c............................................................................................ 8
Chương II: Cơ sở lý thuyết để thực hiện đồ án...........................................10
1. Nguyê n lí hoạ t độ ng củ a độ ng cơ Piston..........................................................10
2. Hệ thố ng nạ p................................................................................................................. 11
3. Hệ thố ng xả .................................................................................................................... 15
4. Tương tá c giữ a hệ thố ng nạ p và xả ....................................................................16
5. Cá c yế u tố ả nh hưở ng đế n hiệ u suấ t độ ng cơ................................................18
6. Cô ng nghệ và phá t triể n mớ i cho độ ng cơ IO540.........................................18
Chương III: Nguyên lí cấu tạo của hệ thống nạp và xả của động cơ
Piston IO540...........................................................................................................19
I. Giớ i thiệ u......................................................................................................................... 19
1. Độ ng cơ piston IO-540 và vai trò quan trọ ng trong hà ng khô ng và
cô ng nghiệ p................................................................................................................... 19
2. Sự cầ n thiế t củ a hệ thố ng nạ p và xả ..............................................................21
II. Hệ Thố ng Nạ p củ a Độ ng Cơ IO-540.....................................................................22
A. Bộ nạ p......................................................................................................................... 22
1. Cấ u tạ o và nguyê n lý hoạ t độ ng......................................................................22
2. Loạ i bộ nạ p............................................................................................................... 23
B. Hú t châ n khô ng và nạ p khí...............................................................................24
1. Sự hú t châ n khô ng thô ng qua bộ nạ p...........................................................24
2. Cá ch bộ nạ p nạ p khô ng khí và o hộ p đệ m...................................................25
C. Ả nh hưở ng củ a tố c độ quay và á p suấ t nạ p đế n hiệ u suấ t..................25

8
 1. Sự thay đổ i tố c độ quay và ả nh hưở ng đế n á p suấ t nạ p......................25
2. Hiệ u suấ t nạ p tố i ưu............................................................................................. 26
III. Hệ thống xả của động cơ IO-540.......................................................27
A. Ố ng xả ......................................................................................................................... 27
1. Cấ u tạ o và vai trò trong việ c loạ i bỏ khí thả i............................................27
2. Tính chấ t củ a khí thả i và quy trình xả ..........................................................29
B. Điề u khiể n luồ ng khí thả i................................................................................... 30
1. Van xả và vai trò củ a nó trong việ c kiể m soá t luồ ng khí thả i............30
2. Cá ch điề u chỉnh á p suấ t xả ................................................................................ 30
C. Tố i ưu hó a sự thoá t khí thả i và hiệ u suấ t độ ng cơ.................................31
1. Ả nh hưở ng củ a thiế t kế xả đố i vớ i hiệ u suấ t.............................................31
2. Cá ch sử dụ ng bộ điề u khiể n xả để đả m bả o hiệ u suấ t tố i ưu............32
3. Sự ứ ng dụ ng củ a cô ng nghệ mớ i để cả i thiệ n hiệ u suấ t và tiế t kiệ m
nhiê n liệ u........................................................................................................................ 32
Kết luận.....................................................................................................................34

9
 LỜI MỞ ĐẦU

Trong thế giớ i hà ng khô ng, độ ng cơ piston đó ng vai trò quan trọ ng, đặ c
biệt là nhữ ng mô hình như IO-540, mà khô ng chỉ đả m bả o sứ c mạ nh cầ n
thiết mà cò n đặ t ra cá c thá ch thứ c đặ c biệt đố i vớ i kỹ thuậ t viên và nhà phâ n
phố i. Trong đồ á n nà y, chú ng ta sẽ tậ p trung nghiên cứ u về nguyên lí cấ u tạ o
củ a hệ thố ng nạ p và xả trong độ ng cơ piston IO-540, mộ t trong nhữ ng độ ng
cơ hà ng khô ng độ ng cơ piston phổ biến đượ c sử dụ ng rộ ng rã i.

Độ ng cơ IO-540, sả n phẩ m củ a Teledyne Continental Motors, đã chứ ng

minh sự độ tin cậ y và hiệu suấ t cao trong nhiều ứ ng dụ ng hà ng khô ng. Tích
hợ p cá c cô ng nghệ tiên tiến, độ ng cơ nà y khô ng chỉ cung cấ p sứ c mạ nh mà
cò n tố i ưu hó a hiệu suấ t nhiên liệu và đá p ứ ng cá c tiêu chuẩ n an toà n
nghiêm ngặ t.

Trong phạ m vi củ a đồ á n nà y, chú ng ta sẽ xâ m nhậ p sâ u và o cấ u trú c và

nguyên lý hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p và xả củ a độ ng cơ IO-540. Chú ng ta sẽ
giả i mã cá ch mà hệ thố ng nà y chuyển độ ng khô ng gian để đả m bả o lượ ng
khô ng khí và khí nạ p và o và ra khỏ i xi lanh mộ t cá ch hiệu quả nhấ t.

Đồ ng thờ i, chú ng ta cũ ng sẽ đề cậ p đến nhữ ng thá ch thứ c cụ thể và kỹ

thuậ t tiên tiến đượ c tích hợ p và o hệ thố ng nà y để tố i ưu hó a hoạ t độ ng củ a
độ ng cơ IO-540. Bằ ng cá ch nà y, chú ng ta hy vọ ng mang lạ i cá i nhìn rõ rà ng
và sâ u sắ c về cấ u tạ o và nguyên lý hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p và xả trong
độ ng cơ piston nà y.

.
10
CHƯƠNG I: TỔ NG QUAN
1. Lý do thực hiện đồ án:

- Tố i Ưu Hó a Hiệ u Suấ t:
Nắ m vữ ng nguyê n lý cấ u tạ o và hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p và xả là chìa khó a
để tố i ưu hó a hiệ u suấ t củ a độ ng cơ. Điề u nà y bao gồ m việ c hiể u rõ cá ch chú ng
tương tá c và ả nh hưở ng đế n quá trình đố t chá y, tă ng á p suấ t và cung cấ p nhiê n
liệ u.

- Nghiê n Cứ u Cá c Yế u Tố Ả nh Hưở ng:

Đồ á n cung cấ p cơ hộ i để nghiê n cứ u sâ u sắ c về cá c yế u tố ả nh hưở ng đế n hệ
thố ng nạ p và xả , như á p suấ t nạ p, tố c độ quay độ ng cơ và nhiệ t độ xả .

- Tiế t Kiệ m Nhiê n Liệ u và Bả o Vệ Mô i Trườ ng:

Hiể u biế t sâ u sắ c về hệ thố ng nạ p và xả có thể dẫ n đế n việ c đề xuấ t cá c biệ n
phá p cả i thiệ n nhằ m giả m tiê u thụ nhiê n liệ u. Điề u nà y khô ng chỉ giú p giả m chi
phí mà cò n là m giả m lượ ng khí thả i, đó ng gó p tích cự c và o nỗ lự c bả o vệ mô i
trườ ng.

- An Toà n và Ổ n Định Hoạ t Độ ng:

Nghiê n cứ u hệ thố ng nạ p và xả giú p định rõ cá ch chú ng ả nh hưở ng đế n an toà n
và ổ n định củ a độ ng cơ. Việ c nà y có thể dẫ n đế n đề xuấ t cá c cả i tiế n để đả m bả o
rằ ng độ ng cơ hoạ t độ ng an toà n và hiệ u quả trong mọ i điề u kiệ n khá c nhau.

- Thú c Đẩ y Nghiê n Cứ u và Phá t Triể n:

Việ c nghiê n cứ u nà y khô ng chỉ dừ ng lạ i ở việ c hiể u biế t hiệ n tạ i mà cò n mở rộ ng
ra để đề xuấ t và thú c đẩ y nghiê n cứ u và phá t triể n mớ i trong lĩnh vự c hệ thố ng
nạ p và xả , đó ng gó p và o sự phá t triể n củ a ngà nh cô ng nghiệ p hà ng khô ng và ô
tô .

11
- Nâ ng Cao Kiế n Thứ c Chuyê n Ngà nh

2. Phương pháp thực thiện:

2.1.Lý Thuyế t:
- Tìm Hiể u Kiế n Thứ c Liê n Quan:
Xâ y dự ng nề n tả ng kiế n thứ c bằ ng cá ch đọ c và tìm hiể u cá c tà i liệ u chuyê n
ngà nh, sá ch, và bà i bá o liê n quan đế n độ ng cơ piston IO-540 và hệ thố ng nạ p và
xả .
Sử dụ ng nguồ n thô ng tin đá ng tin cậ y để hiể u rõ về cấ u tạ o và nguyê n lý hoạ t
độ ng củ a cá c thà nh phầ n.

- Phâ n Tích Lý Thuyế t:

Tạ o mộ t khung lý thuyế t bằ ng cá ch phâ n tích cá c khá i niệ m quan trọ ng như á p
suấ t, nhiệ t độ , luồ ng khí, và cá ch chú ng ả nh hưở ng đế n hiệ u suấ t củ a độ ng cơ.
Xâ y dự ng mô hình lý thuyế t để dự đoá n tương tá c giữ a hệ thố ng nạ p và xả dướ i
cá c điề u kiệ n khá c nhau.

- Phâ n Tích Dữ Liệ u:

Sử dụ ng cá c cô ng cụ phâ n tích số liệ u để đá nh giá dữ liệ u thí nghiệ m và xá c định
mố i quan hệ giữ a cá c biế n số .

- Đá nh Giá Hiệ u Suấ t:

Sử dụ ng dữ liệ u thự c nghiệ m để đá nh giá hiệ u suấ t hiệ n tạ i củ a hệ thố ng nạ p và
xả .
Xá c định cá c điể m mạ nh và điể m yế u củ a hệ thố ng dự a trê n đá nh giá .

- Viế t Bá o Cá o và Trình Bà y Kế t Quả :

12
+ Viế t Bá o Cá o Nghiê n Cứ u:
Tổ chứ c và viế t bá o cá o theo cấ u trú c đã đề ra, bao gồ m mô tả chi tiế t về quá
trình thự c hiệ n và kế t quả thu đượ c.

- Trình Bà y Kế t Quả :
Chuẩ n bị bả n trình bà y để chia sẻ kế t quả củ a đồ á n .

3. Mục tiêu của đồ án

- Hiể u Rõ Nguyê n Lí Hoạ t Độ ng:

Nắ m bắ t sâ u sắ c và chi tiế t về cấ u tạ o và nguyê n lý hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p
và xả trong độ ng cơ piston IO-540.
Tìm hiể u về cá ch cá c thà nh phầ n tương tá c để tạ o ra quá trình đố t chá y hiệ u
quả và tạ o ra cô ng suấ t.

- Đá nh Giá Hiệ u Suấ t Hiệ n Tạ i:

Tiế n hà nh loạ t thí nghiệ m và mô phỏ ng để đá nh giá chính xá c hiệ u suấ t hiệ n tạ i
củ a hệ thố ng nạ p và xả .
Xá c định và phâ n tích cá c yế u tố ả nh hưở ng đế n hiệ u suấ t, bao gồ m cả á p suấ t,
nhiệ t độ , và luồ ng khí.

- Đề Xuấ t Cả i Tiế n và Tố i Ưu Hó a Hiệ u Suấ t:

Dự a trê n kế t quả đá nh giá , đề xuấ t và phâ n tích cá c phương phá p cả i tiế n để tố i
ưu hó a hiệ u suấ t củ a hệ thố ng nạ p và xả .
Xem xé t cá ch giả m tiê u thụ nhiê n liệ u, tă ng cô ng suấ t, và cả i thiệ n khả nă ng
hoạ t độ ng trong cá c điề u kiệ n đa dạ ng.

- Á p Dụ ng Kiế n Thứ c Lý Thuyế t và o Thự c Tế :

13
Xâ y dự ng mô hình thự c nghiệ m và sử dụ ng mô phỏ ng má y tính để kiể m chứ ng
và á p dụ ng kiế n thứ c lý thuyế t đã họ c và o thự c tế .
Giả i quyế t cá c vấ n đề cụ thể và á p dụ ng giả i phá p thô ng qua thự c nghiệ m và mô
phỏ ng.

- Đề Xuấ t Hướ ng Phá t Triể n Mớ i:

Tìm hiể u về nhữ ng cô ng nghệ mớ i và hướ ng phá t triể n trong lĩnh vự c hệ thố ng
nạ p và xả củ a độ ng cơ piston IO-540.
Đề xuấ t cá c hướ ng phá t triể n mớ i và ứ ng dụ ng cô ng nghệ tiê n tiế n để cả i thiệ n
hiệ u suấ t và đá p ứ ng cá c tiê u chuẩ n mô i trườ ng.

- Tạ o Nề n Tả ng Cho Nghiê n Cứ u Tiế p Theo:

Xâ y dự ng mộ t nề n tả ng kiế n thứ c chuyê n sâ u và chi tiế t về hệ thố ng nạ p và xả ,
tạ o điề u kiệ n cho nghiê n cứ u và phá t triể n trong tương lai.
Gó p phầ n và o sự phá t triể n củ a ngà nh hà ng khô ng và cô ng nghiệ p độ ng cơ
thô ng qua việ c chia sẻ kiế n thứ c và kinh nghiệ m thu đượ c.

- Đá nh Giá và Phả n Hồ i:
Sử dụ ng phả n hồ i để điề u chỉnh và hoà n thiệ n đồ á n, đả m bả o rằ ng nó đá p ứ ng
cá c tiê u chí chấ t lượ ng và độ chính xá c.
Đồ á n sẽ khô ng chỉ là mộ t bà i nghiê n cứ u chuyê n sâ u mà cò n là mộ t đó ng gó p
quan trọ ng và o lĩnh vự c nghiê n cứ u độ ng cơ piston và hệ thố ng nạ p và xả .
4. Các nội dung cần thực hiện
- Nghiê n Cứ u Về Nguyê n Lí Hoạ t Độ ng:
Xá c định nguyê n lý hoạ t độ ng cơ bả n củ a độ ng cơ piston IO-540, bao gồ m quá
trình đố t chá y nhiê n liệ u và nạ p khí.

- Tìm Hiể u Về Hệ Thố ng Nạ p:

14
Phâ n tích chi tiế t cấ u tạ o và nguyê n lý hoạ t độ ng củ a bộ nạ p trê n độ ng cơ, tìm
hiể u về cá c loạ i bộ nạ p (supercharger và turbocharger) và ả nh hưở ng củ a chú ng
đố i vớ i hiệ u suấ t.

- Nghiê n Cứ u Hệ Thố ng Xả :
Nắ m vữ ng kiế n thứ c về cấ u trú c và chứ c nă ng củ a hệ thố ng xả , bao gồ m ố ng xả ,
van xả và cá c thà nh phầ n khá c.
Hiể u về tính chấ t củ a khí thả i và cá ch hệ thố ng xả loạ i bỏ chú ng sau quá trình
đố t chá y.

- Phâ n Tích Tương Tá c Giữ a Hệ Thố ng Nạ p và Xả :

Nghiê n cứ u về cá ch hệ thố ng nạ p và xả tương tá c vớ i nhau để cung cấ p luồ ng
khí và loạ i bỏ khí thả i mộ t cá ch hiệ u quả .
Xá c định cá ch điề u chỉnh hệ thố ng nạ p và xả để tố i ưu hó a hiệ u suấ t độ ng cơ.

- Đặ t Ra Mụ c Tiê u Cụ Thể :
Xá c định mụ c tiê u cụ thể củ a đồ á n, như là hiể u rõ hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p
và xả , xá c định vấ n đề và đề xuấ t cả i tiế n, v.v.

- Dự Kiế n Kế t Quả Thu Đượ c:

Đưa ra dự đoá n về nhữ ng kế t quả mà dự kiế n đạ t đượ c sau khi hoà n thà nh đồ
á n.

- Tổ ng Kế t Lý Do Thự c Hiệ n Đồ Á n:
Trình bà y lý do quyế t định nghiê n cứ u về hệ thố ng nạ p và xả củ a độ ng cơ piston
IO-540, nhấ n mạ nh về ý nghĩa củ a đề tà i và cá ch nó có thể đó ng gó p và o lĩnh
vự c nà y.
Mô Phỏ ng và Thí Nghiệ m:

15
- Phâ n chia phương phá p thà nh hai phầ n: Lý thuyế t (tìm hiể u kiế n thứ c liê n
quan) và Thự c nghiệ m (thự c hiệ n cá c thí nghiệ m hoặ c nghiê n cứ u thự c tế ).

- Đặ c Điể m Cơ Sở Lý Thuyế t:
Tổ ng hợ p và trình bà y nhữ ng đặ c điể m cơ bả n về nguyê n lý hoạ t độ ng củ a độ ng
cơ piston, hệ thố ng nạ p và xả .

- Cá c Yế u Tố Ả nh Hưở ng Đế n Hiệ u Suấ t Độ ng Cơ:

Xem xé t cá c yế u tố như á p suấ t nạ p, tố c độ quay độ ng cơ, nhiệ t độ xả , và cá c yế u
tố khá c có thể ả nh hưở ng đế n hiệ u suấ t tổ ng củ a độ ng cơ.

5. Dự các kết quả thu được

- Hiể u Rõ Về Nguyê n Lí Hoạ t Độ ng:
Nắ m vữ ng và hiể u rõ về nguyê n lý hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p và xả trong độ ng
cơ piston IO-540, từ quá trình nạ p khí đế n quá trình loạ i bỏ khí thả i.

- Đá nh Giá Hiệ u Suấ t Hiệ n Tạ i:

Đá nh giá chính xá c hiệ u suấ t hiệ n tạ i củ a hệ thố ng nạ p và xả dự a trê n dữ liệ u
thự c nghiệ m và mô phỏ ng má y tính.

- Đề Xuấ t Cả i Tiế n và Tố i Ưu Hó a Hiệ u Suấ t:

Đề xuấ t cá c phương phá p cả i tiế n cụ thể để tố i ưu hó a hiệ u suấ t củ a hệ thố ng
nạ p và xả , vớ i sự chú ý đặ c biệ t đế n việ c tiế t kiệ m nhiê n liệ u.

- Á p Dụ ng Kiế n Thứ c Lý Thuyế t và o Thự c Tế :

Chứ ng minh khả nă ng á p dụ ng kiế n thứ c lý thuyế t và o mô i trườ ng thự c tế
thô ng qua việ c xâ y dự ng mô hình thự c nghiệ m và thự c hiệ n cá c thí nghiệ m.

- Đề Xuấ t Hướ ng Phá t Triể n Mớ i:

16
Đề xuấ t hướ ng phá t triể n mớ i và á p dụ ng cô ng nghệ tiê n tiế n để cả i thiệ n hiệ u
suấ t và đá p ứ ng cá c yê u cầ u mô i trườ ng.

- Tạ o Nề n Tả ng Cho Nghiê n Cứ u Tiế p Theo:

Xâ y dự ng mộ t nề n tả ng kiế n thứ c vữ ng chắ c và chi tiế t, tạ o điề u kiệ n cho cá c
nghiê n cứ u và phá t triể n tiế p theo trong lĩnh vự c độ ng cơ piston và hệ thố ng
nạ p và xả .

- Trình Bà y Kế t Quả Mộ t Cá ch Rõ Rà ng và Thuyế t Phụ c:

Trình bà y thô ng tin và kế t quả mộ t cá ch rõ rà ng, sử dụ ng đồ họ a và mô phỏ ng
để là m rõ cá c khá i niệ m phứ c tạ p và thuyế t phụ c ngườ i đọ c và ngườ i nghe.

17
 Chương II: Cơ sở lý thuyết để thực hiện đồ án
1. Nguyên lí hoạt động của động cơ Piston
Độ ng cơ piston là mộ t loạ i độ ng cơ nộ i đố t, hoạ t độ ng dự a trê n nguyê n lý
chuyể n độ ng điề u nà y thà nh cô ng suấ t cơ họ c. Dướ i đâ y là mô tả chi tiế t về
nguyê n lý hoạ t độ ng củ a độ ng cơ piston:

Hình 1: Nguyê n lí hoạ t độ ng củ a độ ng cơ piston

1.1.Hú t Khí:

18
Quá trình bắ t đầ u khi piston ở vị trí trê n cù ng củ a xilanh và van hú t mở . Khi
piston di chuyể n xuố ng, khô ng khí bê n ngoà i đượ c hú t và o xilanh thô ng qua van
hú t.

1.2.Né n Khí:
Van hú t đó ng lạ i và piston bắ t đầ u di chuyể n lê n, né n khô ng khí trong xilanh.
Á p suấ t trong xilanh tă ng lê n, là m nhiệ t độ củ a khô ng khí tă ng và chuẩ n bị cho
giai đoạ n đố t nhiê n liệ u.

1.3. Nạ p Nhiê n Liệ u và Đố t Chá y:

Khi piston đạ t đế n vị trí trê n cù ng củ a hà nh trình né n, van phun nhiê n liệ u mở
và nhiê n liệ u đượ c phun và o khô ng khí né n.
Hỗ n hợ p nhiê n liệ u và khô ng khí đượ c châ m ngò i bằ ng điệ n (trong trườ ng hợ p
độ ng cơ xă ng) hoặ c á p lự c (trong trườ ng hợ p độ ng cơ diesel), tạ o chá y nhanh
chó ng và tă ng á p suấ t trong xilanh.

1.4. Nguồ n Nă ng Lượ ng Tă ng Ca:

Sự chá y nhanh chó ng củ a hỗ n hợ p nhiê n liệ u và khô ng khí tạ o ra á p suấ t cao,
đẩ y piston xuố ng dướ i.
Chuyể n độ ng củ a piston đượ c truyề n đế n trụ c kế t nố i (con-rod), và từ đó , nă ng
lượ ng cơ họ c đượ c chuyể n đế n trụ c khuỷ u và cuố i cù ng là đế n trụ c quay (vớ i
độ ng cơ có trụ c quay) hoặ c trụ c piston (vớ i độ ng cơ piston đố i nghịch).

1.5. Quá Trình Xả :

Khi piston đạ t đế n vị trí dướ i cù ng củ a xilanh, van xả mở và khí thả i từ quá
trình đố t chá y đượ c đẩ y ra khỏ i xilanh.
Piston sau đó bắ t đầ u di chuyể n lê n, đẩ y khí thả i ra khỏ i xilanh để chuẩ n bị cho
chu kỳ tiế p theo.
* Lặ p Lạ i Chu Kỳ :

19
Quá trình trê n diễ n ra lặ p lạ i liê n tụ c, tạ o ra chuyể n độ ng xoay và cung cấ p cô ng
suấ t cơ họ c liê n tụ c cho độ ng cơ.
Điề u nà y mô tả mộ t chu kỳ hoà n chỉnh củ a độ ng cơ piston. Quan trọ ng nhấ t,
nguyê n lý hoạ t độ ng nà y đã là m cho độ ng cơ piston trở thà nh mộ t trong nhữ ng
cô ng nghệ chính để chuyể n độ ng xe cộ và nhiề u ứ ng dụ ng cô ng nghiệ p khá c.

2. Hệ thống nạp
Hệ thố ng nạ p trong độ ng cơ piston đó ng vai trò quan trọ ng trong việ c cung cấ p
khô ng khí và nhiê n liệ u cho quá trình đố t chá y, ả nh hưở ng trự c tiế p đế n hiệ u
suấ t và cô ng suấ t củ a độ ng cơ.

Hình 2: Quá trình nạ p củ a độ ng cơ piston

Dướ i đâ y là mô tả chi tiế t về hệ thố ng nạ p củ a độ ng cơ piston:

2.1. Bộ Nạ p (Supercharger hoặ c Turbocharger):

20
 Hình 3: Cá c loạ i bộ nạ p
Supercharger: Là bộ nạ p sử dụ ng độ ng cơ củ a chính chiế c xe hoặ c nguồ n nă ng
lượ ng bê n ngoà i để tạ o ra á p suấ t cao trong bình xilanh. Á p suấ t cao nà y giú p
nạ p thê m lượ ng khô ng khí và o xilanh, tă ng cườ ng sự đố t chá y và do đó tă ng
cô ng suấ t độ ng cơ.
Turbocharger: Là bộ nạ p sử dụ ng nă ng lượ ng từ khí thả i đố t chá y để quay cá nh
quạ t và tă ng á p suấ t khô ng khí đưa và o xilanh. Turbocharger giú p tă ng hiệ u
suấ t và cô ng suấ t độ ng cơ mà khô ng tố n nhiề u nă ng lượ ng từ độ ng cơ.

2.2. Hú t Châ n Khô ng và Nạ p Khí:

Hình 4: vị trí ố ng nạ p

21
Hệ thố ng nạ p bao gồ m cá c bộ phậ n như bộ lọ c khô ng khí, ố ng hú t và hộ p đệ m
khô ng khí.
Khí từ mô i trườ ng đượ c hú t và o thô ng qua ố ng hú t và sau đó đượ c chứ a trong
hộ p đệ m, giú p ổ n định á p suấ t và nhiệ t độ củ a khí trướ c khi nạ p và o xilanh.

2.3. Ả nh Hưở ng củ a Tố c Độ Quay và Á p Suấ t Nạ p:

Tố c độ quay độ ng cơ và á p suấ t nạ p là hai yế u tố quyế t định hiệ u suấ t củ a hệ
thố ng nạ p.

2.4. Sự Thay Đổ i Cô ng Suấ t:

Hình 5: Kỳ né n
Bằ ng cá ch điề u chỉnh á p suấ t nạ p, độ ng cơ có thể thích ứ ng vớ i cá c yê u cầ u khá c
nhau. Trong mộ t số trườ ng hợ p, có thể cầ n tă ng á p suấ t nạ p để đạ t đượ c cô ng
suấ t lớ n hơn, trong khi ở nhữ ng điề u kiệ n khá c, việ c giả m á p suấ t có thể giú p
tiế t kiệ m nhiê n liệ u.

2.5. Loạ i Bộ Nạ p:
Hệ thố ng nạ p có thể đượ c thiế t kế vớ i cá c loạ i bộ nạ p khá c nhau tù y thuộ c và o
yê u cầ u và mụ c tiê u sử dụ ng củ a độ ng cơ. Sự lự a chọ n giữ a supercharger và
turbocharger phụ thuộ c và o yê u cầ u về khả nă ng phả n ứ ng nhanh và hiệ u quả
nhiê n liệ u.

22
2.6. Tố i Ưu Hó a Hiệ u Suấ t:
Quá trình tố i ưu hó a hiệ u suấ t củ a hệ thố ng nạ p đò i hỏ i sự câ n nhắ c kỹ lưỡ ng về
cá ch á p suấ t nạ p và lượ ng nhiê n liệ u đượ c điề u chỉnh để đạ t đượ c hiệ u suấ t tố t
nhấ t trong mọ i điề u kiệ n vậ n hà nh.

2.7. Cô ng Nghệ và Cả i Tiế n Mớ i:

Sự tiế n bộ trong cô ng nghệ đã mang lạ i nhữ ng cả i tiế n mớ i trong hệ thố ng nạ p,
từ vậ t liệ u mớ i cho cá c bộ phậ n đế n cá c hệ thố ng kiể m soá t thô ng minh giú p tố i
ưu hó a hiệ u suấ t và tiê u thụ nhiê n liệ u. Ví dụ : hệ thố ng phun xă ng điệ n từ , độ ng
cơ piston miễ n phí,...

Hình 6: Độ ng cơ đố t khô ng trụ c khuỷ u

23
3. Hệ thống xả
Hệ thố ng xả trong độ ng cơ piston đó ng vai trò quan trọ ng trong việ c loạ i bỏ khí
thả i sau quá trình đố t chá y và đả m bả o rằ ng quá trình nà y diễ n ra mộ t cá ch hiệ u

quả .
Hình 7: Giai đoạ n nổ xả
Dướ i đâ y là mô tả chi tiế t về hệ thố ng xả củ a độ ng cơ piston:
3.1. Ố ng Xả :

Hình 8: Vị trí ố ng xả

24
Hệ thố ng xả bắ t đầ u từ ố ng xả , nơi khí thả i từ quá trình đố t chá y đượ c đưa ra
khỏ i xilanh. Ố ng xả thườ ng đượ c thiế t kế để giả m tiế ng ồ n và hạ n chế á p suấ t
trở lạ i đố i vớ i xilanh.

3.2. Cấ u Trú c và Vai Trò củ a Ố ng Xả :

Ố ng xả thườ ng đượ c là m từ vậ t liệ u chịu nhiệ t cao và chịu đượ c ả nh hưở ng củ a
cá c chấ t có trong khí thả i. Cấ u trú c củ a ố ng xả cũ ng đượ c thiế t kế để tố i ưu hó a
lưu lượ ng khí thả i và giả m á p suấ t trở lạ i, giú p đả m bả o hiệ u suấ t củ a độ ng cơ.

3.3. Điề u Khiể n Luồ ng Khí Thả i:

Van xả chịu trá ch nhiệ m điề u khiể n luồ ng khí thả i từ xilanh ra khỏ i hệ thố ng xả .
Van nà y mở khi piston đạ t đế n điể m cuố i củ a hà nh trình xả , cho phé p khí thả i
thoá t ra mô i trườ ng.
3.4. Hệ Thố ng Điề u Khiể n Van Xả :
Hệ thố ng điề u khiể n quyế t định thờ i điể m và mứ c độ mở /đó ng củ a van xả dự a
trê n cá c yế u tố như tố c độ quay độ ng cơ, á p suấ t nạ p, và nhiệ t độ xả . Sự điề u
khiể n nà y giú p đả m bả o hiệ u suấ t và tuâ n thủ tiê u chuẩ n khí thả i.

3.5. Tố i Ưu Hó a Sự Thoá t Khí Thả i và Hiệ u Suấ t:

Cấ u trú c củ a hệ thố ng xả đượ c tố i ưu hó a để đả m bả o sự thoá t khí thả i mộ t
cá ch hiệ u quả và giả m thiể u ả nh hưở ng đế n hiệ u suấ t tổ ng củ a độ ng cơ. Thiế t kế
nà y có thể bao gồ m cá c cấ u trú c như ố ng xả nố i liề n, cá c ố ng uố n và bộ lọ c khí
thả i.

3.6. Ả nh Hưở ng củ a Thiế t Kế Xả đố i vớ i Hiệ u Suấ t:

Thiế t kế củ a hệ thố ng xả , bao gồ m đườ ng ố ng và van xả , có thể ả nh hưở ng đế n
á p suấ t trong xilanh và do đó , ả nh hưở ng đế n hiệ u suấ t và cô ng suấ t củ a độ ng
cơ. Thiế t kế phả i đượ c điề u chỉnh để tố i ưu hó a cả m nhậ n củ a độ ng cơ đố i vớ i
khí thả i.

25
3.7. Sử Dụ ng Bộ Điề u Khiể n Xả để Đả m Bả o Hiệ u Suấ t Tố i Ưu:
Bộ điề u khiể n xả có thể đượ c sử dụ ng để kiể m soá t van xả dự a trê n dữ liệ u cả m
biế n và thô ng tin từ độ ng cơ. Điề u nà y giú p đả m bả o rằ ng hệ thố ng xả là m việ c
ổ n định và tố i ưu trong mọ i điề u kiệ n vậ n hà nh.

4. Tương tác giữa hệ thống nạp và xả

Tương tá c giữ a hệ thố ng nạ p và xả trong độ ng cơ piston là mộ t khía cạ nh quan
trọ ng đố i vớ i hiệ u suấ t tổ ng củ a độ ng cơ. Dướ i đâ y là mô tả chi tiế t về tương tá c
nà y:

4.1. Sự Đồ ng Bộ Trong Chu Kỳ Là m Việ c:

Hệ thố ng nạ p và xả cầ n phả i là m việ c đồ ng bộ để đả m bả o rằ ng lượ ng khô ng khí
và nhiê n liệ u nạ p và o xilanh và lượ ng khí thả i từ quá trình đố t chá y đượ c kiể m
soá t mộ t cá ch hiệ u quả .
4.2. Á p Suấ t Nạ p và Van Xả :
Á p suấ t nạ p tă ng lê n thô ng qua hệ thố ng nạ p, nó có thể ả nh hưở ng đế n van xả .
Á p suấ t cao trong xilanh có thể tạ o ra lự c đẩ y mạ nh khi van xả mở , giú p tă ng
hiệ u suấ t xả và giả m á p suấ t residual trong xilanh.

4.3. Tố c Độ Quay Độ ng Cơ và Thờ i Điể m Mở Van Xả :

Tố c độ quay độ ng cơ ả nh hưở ng đế n thờ i điể m mở van xả . Mộ t hệ thố ng điề u
khiể n thô ng minh sẽ điề u chỉnh thờ i điể m mở van xả để tố i ưu hó a hiệ u suấ t và
đả m bả o khô ng có mấ t á p suấ t khô ng cầ n thiế t.

4.4. Loạ i Bộ Nạ p và Đườ ng Ố ng Xả :

Sự chọ n lự a giữ a supercharger và turbocharger cũ ng ả nh hưở ng đế n á p suấ t
nạ p và dò ng khí thả i. Supercharger có thể cung cấ p á p suấ t nạ p ngay lậ p tứ c,

26
trong khi turbocharger có thể có thờ i gian đá p ứ ng chậ m hơn nhưng tiề m ẩ n
việ c tiế t kiệ m nhiê n liệ u.

4.5. Điề u Khiể n Cô ng Suấ t và Tiê u Thụ Nhiê n Liệ u:

Điề u khiể n á p suấ t nạ p và van xả có thể đượ c sử dụ ng để kiể m soá t cô ng suấ t
độ ng cơ và tiê u thụ nhiê n liệ u. Khi cầ n cô ng suấ t lớ n, á p suấ t nạ p có thể tă ng
lê n, và van xả mở rộ ng để giả m á p suấ t trong xilanh.

4.6. Tương Tá c vớ i Cá c Yế u Tố Bê n Ngoà i:

Cá c yế u tố như tố c độ xe, tả i trọ ng, và điề u kiệ n mô i trườ ng cũ ng có ả nh hưở ng
đế n tương tá c giữ a hệ thố ng nạ p và xả . Hệ thố ng điề u khiể n cầ n phả i phả n ứ ng
linh hoạ t để điề u chỉnh theo cá c biế n độ ng nà y.

4.7. Hiệ u Quả Nhiê n Liệ u và Tiê u Thụ Nă ng Lượ ng:

Tương tá c giữ a hệ thố ng nạ p và xả có thể đượ c tố i ưu hó a để cả i thiệ n hiệ u quả
nhiê n liệ u và giả m tiê u thụ nă ng lượ ng. Điề u nà y có thể bao gồ m việ c điề u chỉnh
thiế t kế van, kích thướ c đườ ng ố ng, và cá c thô ng số kỹ thuậ t khá c.

5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất động cơ

- Á p Suấ t Nạ p
- Tố c Độ Quay Độ ng Cơ
- Nhiệ t Độ Xả
- Thiế t Kế Hệ Thố ng Nạ p và Xả
- Dung Tích Xi-Lanh
- Hệ Thố ng Điề u Khiể n
- Loạ i Nhiê n Liệ u
- Kiể u Van và Cơ Cấ u Truyề n Độ ng
- Tương Tá c giữ a Hệ Thố ng Nạ p và Xả
- Tả i Cơ Độ ng và Điề u Kiệ n Vậ n Hà nh

27
6. Công nghệ và phát triển mới cho động cơ IO540
Độ ng cơ IO-540 là mộ t trong nhữ ng độ ng cơ piston phổ biế n trong hà ng khô ng
và cá c ứ ng dụ ng cô ng nghiệ p khá c. Dướ i đâ y là mô tả về nhữ ng cô ng nghệ và
phá t triể n mớ i đượ c á p dụ ng để cả i thiệ n hiệ u suấ t và tính nă ng củ a độ ng cơ
nà y:

- Cô ng Nghệ Đố t Chá y Cao Cấ p: Thiế t kế phò ng đố t mớ i cả i thiệ n hiệ u suấ t, tiế t

kiệ m nhiê n liệ u và vậ t liệ u chịu nhiệ t tiê n tiế n có thể giú p tă ng cườ ng quá trình
chá y, là m tă ng cô ng suấ t và giả m khả nă ng phá t sinh chấ t cặ n.
- Tích Hợ p Cô ng Nghệ Turbocharging
- Hệ Thố ng Điề u Khiể n Thô ng Minh
- Vậ t Liệ u Nhẹ và Chịu Nhiệ t Cao: Sử dụ ng vậ t liệ u nhẹ và chịu nhiệ t cao trong
việ c xâ y dự ng cá c bộ phậ n củ a độ ng cơ có thể giả m trọ ng lượ ng tổ ng thể và tă ng
độ bề n. Vậ t liệ u như titanium và composite có thể thay thế mộ t số bộ phậ n
truyề n thố ng là m từ thé p và nhô m.
- Kiể u Dá ng và Thiế t Kế Cao Cấ p: Cấ u trú c dạ ng siê u â m và siê u nhẹ giú p tố i ưu
hó a khố i lượ ng và giả m mấ t á p suấ t.
- Hệ Thố ng Nạ p Cả i Tiế n: Cô ng nghệ supercharging và turbocharging tiê n tiế n
hỗ trợ việ c nạ p khô ng khí và o xilanh mộ t cá ch hiệ u quả hơn.
- Hệ Thố ng Xả Hiệ u Quả : Thiế t kế hệ thố ng xả thô ng minh vớ i van xả điề u khiể n
có thể giả m mứ c tiê u thụ nhiê n liệ u và giả m lượ ng khí thả i độ c hạ i.
- Hệ Thố ng Dẫ n Độ ng Hiệ u Quả :
- Sử Dụ ng Hỗ n Hợ p Nhiê n Liệ u Hiệ u Quả :

28
 Chương III: Nguyên lí cấu tạo của hệ thống nạp và xả của động cơ
Piston IO540
I. Giới thiệu
1. Động cơ piston IO-540 và vai trò quan trọng trong hàng không và công
nghiệp
a) Giớ i Thiệ u:
Độ ng cơ piston IO-540 là mộ t độ ng cơ piston loạ i 6 xi-lanh, sử dụ ng trong
nhiề uứ ng dụ ng, đặ c biệ t là trong lĩnh vự c hà ng khô ng và cô ng nghiệ p. Vớ i thiế t
kế đặ c trưng và hiệ u suấ t đá ng kể , nó đó ng vai trò quan trọ ng trong việ c cung
cấ p cô ng suấ t cho má y bay và cá c ứ ng dụ ng khá c.

29
 Hình 9: Độ ng cơ piston IO540

b) Vai Trò :
- Độ ng cơ IO-540 thườ ng đượ c sử dụ ng trong má y bay nhẹ và trung bình, cung
cấ p đủ cô ng suấ t để đả m bả o chuyế n bay an toà n và hiệ u quả . Khả nă ng hoạ t
độ ng ở độ cao là mộ t ưu điể m quan trọ ng, là m cho nó phù hợ p cho cá c loạ i má y
bay cầ n phả i vượ t qua cá c đỉnh nú i và vù ng khô ng trung đò i hỏ i khả nă ng hoạ t
độ ng ổ n định và mạ nh mẽ .

30
- Độ ng cơ IO-540 khô ng chỉ đượ c sử dụ ng trong lĩnh vự c hà ng khô ng mà cò n
trong cá c ứ ng dụ ng cô ng nghiệ p, như má y phá t điệ n di độ ng và cá c loạ i phương
tiệ n cô ng nghiệ p khá c.
- Nâ ng Cao Hiệ u Suấ t:
Hệ thố ng nạ p và xả củ a độ ng cơ IO-540 đượ c thiế t kế để nâ ng cao hiệ u suấ t. Bộ
nạ p giú p tă ng á p suấ t nạ p, cò n hệ thố ng xả giú p kiể m soá t và loạ i bỏ khí thả i
mộ t cá ch hiệ u quả .
- Tiế t Kiệ m Nhiê n Liệ u:
Thiế t kế cầ u kỳ và chính xá c củ a hệ thố ng nạ p và xả giú p độ ng cơ tiế t kiệ m
nhiê n liệ u, điề u nà y là yế u tố quan trọ ng trong cả lĩnh vự c hà ng khô ng và cô ng
nghiệ p.
- Ứ ng Dụ ng Đa Dạ ng:
Độ ng cơ IO-540 có thể thấ y trong loạ i má y bay đa dạ ng như má y bay cá nhâ n,
má y bay chở khá ch nhỏ , và má y bay nô ng nghiệ p.
Trong lĩnh vự c cô ng nghiệ p, độ ng cơ nà y có thể đượ c sử dụ ng trong cá c má y
mó c xâ y dự ng, má y ké o, hay má y phá t điệ n để đá p ứ ng nhu cầ u đa dạ ng củ a cá c
ứ ng dụ ng cô ng nghiệ p khá c nhau.
- Vớ i vai trò quan trọ ng trong hà ng khô ng, độ ng cơ IO-540 đó ng gó p và o việ c
đả m bả o vậ n hà nh an toà n củ a má y bay và đá p ứ ng cá c tiê u chuẩ n an toà n cao.
2. Sự cần thiết của hệ thống nạp và xả
Hệ thố ng nạ p và xả trong độ ng cơ piston IO-540 đó ng vai trò khô ng thể phủ
nhậ n và ngà y cà ng trở nê n quan trọ ng trong hiệ n đạ i hó a và tố i ưu hó a hoạ t
độ ng củ a cá c phương tiệ n hà ng khô ng và cô ng nghiệ p. Sự cầ n thiế t củ a hai hệ
thố ng nà y khô ng chỉ nằ m ở việ c cung cấ p á p suấ t và luồ ng khí thích hợ p cho
quá trình đố t chá y mà cò n mang lạ i nhiề u lợ i ích to lớ n.

- Hệ thố ng nạ p, thô ng qua bộ nạ p hiệ u quả , giú p tă ng á p suấ t củ a khô ng khí

trướ c khi đưa và o buồ ng đố t. Điề u nà y khô ng chỉ là m tă ng khả nă ng đố t chá y,
mà cò n cung cấ p sứ c mạ nh và hiệ u suấ t độ ng cơ cao hơn. Đặ c biệ t trong cá c ứ ng

31
dụ ng hà ng khô ng, hiệ u suấ t cao là quyế t định sự an toà n và linh hoạ t củ a má y
bay.

- Hệ thố ng xả , vớ i ố ng xả và van điề u khiể n, chịu trá ch nhiệ m loạ i bỏ khí thả i
sau quá trình đố t chá y. Điề u nà y khô ng chỉ giú p giả m ô nhiễ m mô i trườ ng mà
cò n đả m bả o sự an toà n và tuâ n thủ cá c quy định về tiê u chuẩ n khí thả i.
- Sự tương tá c chặ t chẽ giữ a hệ thố ng nạ p và xả khô ng chỉ là chìa khó a để tố i ưu
hó a hiệ u suấ t độ ng cơ mà cò n là quyế t định sự ổ n định và an toà n trong quá
trình vậ n hà nh. Hiể u biế t sâ u rộ ng về cá ch hai hệ thố ng nà y tương tá c giú p đạ t
đượ c sự câ n bằ ng đú ng đắ n, giả m thiể u mứ c tiê u thụ nhiê n liệ u khô ng cầ n thiế t
và tố i ưu hó a hoạ t độ ng trong mọ i điề u kiệ n.

Tó m lạ i, sự cầ n thiế t củ a hệ thố ng nạ p và xả khô ng chỉ là để đạ t đượ c hiệ u suấ t

cao mà cò n để đả m bả o an toà n, tuâ n thủ mô i trườ ng và linh hoạ t trong vậ n
hà nh củ a độ ng cơ piston IO-540. Đâ y là nhữ ng yế u tố chính quyế t định sự thà nh
cô ng và bề n vữ ng củ a cá c ứ ng dụ ng hà ng khô ng và cô ng nghiệ p sử dụ ng loạ i
độ ng cơ nà y.

II. Hệ Thống Nạp của Động Cơ IO-540

A. Bộ nạp
1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

a) Cấ u Tạ o củ a Hệ Thố ng Nạ p:
- Bộ nạ p chính là trá i tim củ a hệ thố ng nạ p. Trong độ ng cơ piston IO-540, có thể
sử dụ ng bộ nạ p cá nh quạ t (supercharger) hoặ c turbocharger. Cả hai loạ i đề u có
chứ c nă ng tă ng á p suấ t khô ng khí đưa và o xi-lanh.
- Cá nh Quạ t hoặ c Bá nh Xe Né n: Trong bộ nạ p cá nh quạ t, cá nh quạ t quay để hú t
khô ng khí từ mô i trườ ng xung quanh và né n nó trướ c khi đưa và o độ ng cơ.

b) Nguyê n Lý Hoạ t Độ ng:

32
- Bộ nạ p tă ng á p suấ t khô ng khí trướ c khi nó đượ c đưa và o xi-lanh để đạ t đượ c
hiệ u suấ t cao hơn. Á p suấ t nạ p tă ng, đưa và o lượ ng khô ng khí nhiề u hơn, giú p
tă ng cô ng suấ t độ ng cơ.
=> Nạ p Bằ ng Á p Suấ t hoặ c Nạ p Bằ ng Thă ng Bằ ng:
Nế u sử dụ ng bộ nạ p cá nh quạ t, á p suấ t nạ p đượ c tă ng bằ ng cá ch cơ khí. Trong
trườ ng hợ p turbocharger, chấ t thả i khí từ độ ng cơ đượ c sử dụ ng để quay bá nh
xe né n, tă ng á p suấ t.
- Là m Má t Khô ng Khí:
Hệ thố ng nạ p thườ ng tích hợ p hệ thố ng là m má t (intercooler) để giả m nhiệ t độ
củ a khô ng khí né n trướ c khi và o xi-lanh. Việ c là m má t nà y giú p tă ng mậ t độ củ a
khô ng khí, tạ o điề u kiệ n tố t cho đố t chá y nhiê n liệ u.

Hình 10: Intercooler

* Lưu ý : Hệ thố ng nạ p cầ n phả i đượ c đồ ng bộ vớ i hệ thố ng xả để đả m bả o lưu

lượ ng khí thả i đượ c kiể m soá t và loạ i bỏ mộ t cá ch hiệ u quả .

33
2. Loại bộ nạp
- Nạ p Bằ ng Á p Suấ t (Supercharger): Bộ nạ p cá nh quạ t, hay cò n gọ i là
supercharger, sử dụ ng cá nh quạ t hoặ c bá nh xe né n để né n khô ng khí trướ c khi
đưa và o độ ng cơ.
Cá nh quạ t hoặ c bá nh xe né n đượ c quay bằ ng độ ng cơ độ ng cơ củ a má y bay hoặ c
mộ t nguồ n nă ng lượ ng khá c.
Á p suấ t nâ ng lê n từ bộ nạ p giú p tă ng mậ t độ khô ng khí, cung cấ p lượ ng khô ng
khí già u oxi hơn cho việ c đố t chá y nhiê n liệ u.
+ Ưu Điể m:
Tă ng á p suấ t ngay lậ p tứ c và hiệ u quả ở cá c tố c độ quay thấ p.
+ Nhượ c Điể m:
Tiê u tố n nă ng lượ ng để quay cá nh quạ t hoặ c bá nh xe né n, có thể là m tă ng nhiệ t
độ củ a khô ng khí.

- Nạ p Bằ ng Thă ng Bằ ng (Turbocharger): Turbocharger sử dụ ng chấ t thả i khí từ

độ ng cơ để quay bá nh xe né n.
Chấ t thả i khí né n trướ c khi đi và o độ ng cơ, tă ng á p suấ t và cung cấ p lượ ng
khô ng khí già u oxi hơn.
+ Ưu Điể m:
Hiệ u quả ở độ cao độ , vì sử dụ ng chấ t thả i khí để quay bá nh xe né n.
+ Nhượ c Điể m:
Có thể có độ trễ trong việ c tă ng á p suấ t so vớ i tă ng tố c độ độ ng cơ.
Đò i hỏ i thiế t kế phứ c tạ p hơn so vớ i supercharger.
*Lưu ý :
Cả hai loạ i bộ nạ p đề u có mụ c tiê u chung là tă ng á p suấ t khô ng khí, nhưng
chú ng sử dụ ng nguồ n nă ng lượ ng khá c nhau để thự c hiệ n cô ng việ c nà y. Sự lự a
chọ n thườ ng phụ thuộ c và o yê u cầ u cụ thể củ a ứ ng dụ ng và mong muố n về hiệ u
suấ t củ a độ ng cơ.

34
B. Hút chân không và nạp khí
1. Sự hút chân không thông qua bộ nạp
Sự hú t châ n khô ng thô ng qua bộ nạ p củ a độ ng cơ IO-540, đặ c biệ t là khi sử
dụ ng bộ nạ p cá nh quạ t (supercharger), là mộ t phầ n quan trọ ng củ a quá trình
nạ p khô ng khí để tă ng á p suấ t trướ c khi đưa và o xi-lanh. Dướ i đâ y là mô tả chi
tiế t về cá ch sự hú t châ n khô ng thô ng qua bộ nạ p diễ n ra trong độ ng cơ nà y:

Quá Trình Hú t Châ n Khô ng:

Khi độ ng cơ IO-540 hoạ t độ ng, cá nh quạ t cố định trê n trụ c củ a độ ng cơ sẽ quay
theo hướ ng đú ng củ a trụ c.
Quay củ a cá nh quạ t tạ o ra mộ t á p suấ t thấ p ở phía trướ c và hú t khô ng khí từ
mô i trườ ng xung quanh và o khu vự c nà y.
Á p suấ t thấ p tạ o ra sự châ n khô ng trong bộ nạ p, và khô ng khí từ mô i trườ ng sẽ
bị hú t và o khô ng gian nà y.

2. Cách bộ nạp nạp không khí vào hộp đệm

- Hú t Khô ng Khí: Bộ nạ p, có thể là bộ nạ p cá nh quạ t (supercharger) hoặ c
turbocharger, tạ o á p suấ t thấ p trong hệ thố ng nạ p.
Á p suấ t thấ p nà y tạ o ra sự hú t khô ng khí từ mô i trườ ng xung quanh và o khô ng
gian củ a bộ nạ p.
- Đưa Khô ng Khí và o Hộ p Đệ m:
Khô ng khí sau khi đã đượ c né n và là m má t đượ c đưa và o hộ p đệ m, cò n đượ c gọ i
là hộ p nạ p (manifold).

35
 Hình 11: Mainifold
Hộ p đệ m nà y chứ a khô ng khí né n và nó sẽ là nơi mà khô ng khí nà y sẽ đượ c
phâ n phố i đề u đặ n và o từ ng xi-lanh củ a độ ng cơ để tham gia và o quá trình đố t
chá y.
- Van Nạ p (Intake Valve):
Mỗ i xi-lanh có van nạ p, đượ c mở và đó ng để kiể m soá t lưu lượ ng khô ng khí từ
hộ p đệ m và o xi-lanh.
Khi van nạ p mở , khô ng khí từ hộ p đệ m sẽ đổ và o xi-lanh để tham gia và o quá
trình hỗ n hợ p khí và nhiê n liệ u, sau đó đượ c đố t chá y.
- Tương Tá c vớ i Hệ Thố ng Xả :
Quá trình nạ p cầ n phả i đượ c điề u chỉnh để đồ ng bộ vớ i hệ thố ng xả để đả m bả o
rằ ng lưu lượ ng khí thả i sau khi đố t chá y đượ c kiể m soá t và loạ i bỏ mộ t cá ch
hiệ u quả .

36
C. Ảnh hưởng của tốc độ quay và áp suất nạp đến hiệu suất
1. Sự thay đổi tốc độ quay và ảnh hưởng đến áp suất nạp
Tố c độ quay củ a độ ng cơ đượ c đo bằ ng số vò ng quay mỗ i phú t (RPM). Sự thay
đổ i tố c độ quay có thể xả y ra do điề u khiể n củ a ngườ i lá i hoặ c theo yê u cầ u củ a
hệ thố ng điề u khiể n độ ng cơ.

Ả nh Hưở ng Đế n Á p Suấ t Nạ p:
- Ở tố c độ quay thấ p, cá nh quạ t củ a bộ nạ p (supercharger) hoặ c bá nh xe né n
củ a turbocharger quay chậ m.
Á p suấ t nạ p thấ p do khô ng có đủ khô ng khí đượ c né n và đưa và o hệ thố ng nạ p.
- Khi tố c độ quay tă ng, cá nh quạ t hoặ c bá nh xe né n quay nhanh hơn.
Á p suấ t nạ p tă ng lê n do có nhiề u khô ng khí đượ c né n và đưa và o hệ thố ng nạ p,
cung cấ p điề u kiệ n cho quá trình đố t chá y hiệ u quả và tă ng cô ng suấ t độ ng cơ.
=> Cầ n duy trì mộ t câ n bằ ng giữ a á p suấ t nạ p và xả để đả m bả o hiệ u suấ t toà n
bộ độ ng cơ.

Vì lẽ đó hệ thố ng điề u khiể n độ ng cơ đượ c thiế t kế để điề u chỉnh tự độ ng á p

suấ t nạ p tù y thuộ c và o tố c độ quay và điề u kiệ n hoạ t độ ng.
Van nạ p và van xả sẽ đượ c điề u chỉnh để duy trì á p suấ t nạ p ổ n định trong
khoả ng tố c độ quay khá c nhau.
2. Hiệu suất nạp tối ưu
Hiệ u suấ t nạ p là mộ t yế u tố quyế t định độ ng lự c cho hiệ u suấ t tổ ng cả củ a
độ ng cơ piston IO-540. Để đạ t đượ c hiệ u suấ t nạ p tố i ưu, cầ n xem xé t và điề u
chỉnh mộ t số yế u tố quan trọ ng. Để mô tả về hiệ u suấ t nạ p tố i ưu trong độ ng cơ
nà y:
- Kiể m Soá t Nhiệ t Độ Nạ p:
Nhiệ t độ củ a khô ng khí né n trong quá trình nạ p ả nh hưở ng đế n mậ t độ và
khố i lượ ng củ a nó . Điề u nà y quan trọ ng để giữ cho nhiệ t độ nạ p ổ n định và
trá nh hiệ n tượ ng quá nhiệ t, có thể gâ y mấ t hiệ u suấ t.

37
 Bộ là m má t (intercooler) thườ ng đượ c sử dụ ng để là m má t khô ng khí né n
trướ c khi nó đượ c đưa và o hộ p đệ m, giữ cho nhiệ t độ nạ p ở mứ c chấ p nhậ n
đượ c.

= Điề u Chỉnh Hệ Thố ng Nạ p và Xả :

Van nạ p và van xả cầ n phả i đượ c điề u chỉnh sao cho á p suấ t nạ p và lưu lượ ng
khô ng khí hậ u mã i câ n bằ ng vớ i luồ ng khí thả i để duy trì hiệ u suấ t tố t nhấ t.
- Tố i Ưu Hó a Hệ Thố ng Điề u Khiể n: Hệ thố ng điề u khiể n độ ng cơ cầ n phả i đượ c
lậ p trình tố t để điề u chỉnh cá c tham số như á p suấ t nạ p và tố c độ quay dự a trê n
điề u kiệ n vậ n hà nh thự c tế .
Tố i ưu hó a điề u nà y có thể đạ t đượ c thô ng qua cá c thuậ t toá n điề u khiể n và cả m
biế n độ chính xá c cao.

III. Hệ thống xả của động cơ IO-540

A. Ống xả
1. Cấu tạo và vai trò trong việc loại bỏ khí thải
Hệ thố ng xả củ a độ ng cơ piston IO-540 đó ng vai trò quan trọ ng trong quá
trình loạ i bỏ khí thả i, đả m bả o rằ ng sả n phẩ m sau quá trình đố t chá y đượ c xử lý
mộ t cá ch hiệ u quả để giả m thiể u ả nh hưở ng độ c hạ i đố i vớ i mô i trườ ng và duy
trì hiệ u suấ t độ ng cơ.
Dướ i đâ y là mô tả chi tiế t về cấ u tạ o và vai trò củ a hệ thố ng xả trong độ ng cơ
IO-540:

- Ố ng Xả :
Hệ thố ng xả bao gồ m ố ng xả , là bộ phậ n chịu trá ch nhiệ m chuyể n độ ng cá c khí
thả i từ xi-lanh đế n mô i trườ ng ngoạ i vi.
Thườ ng đượ c là m từ thé p khô ng gỉ hoặ c vậ t liệ u chịu nhiệ t độ cao để chịu
đượ c điề u kiệ n khắ c nghiệ t củ a quá trình xả .
- Van Xả :

38
 Van xả là bộ phậ n quan trọ ng trong ố ng xả , nó mở và đó ng để kiể m soá t lưu
lượ ng khí thả i ra khỏ i xi-lanh và o ố ng xả .
Thườ ng đượ c là m từ hợ p kim chịu nhiệ t độ cao để chịu đượ c nhiệ t độ và á p
suấ t trong quá trình xả .
- Catalytic Converter (Bộ Chuyể n Đổ i Xú c Tá c):

Hình 12: Catalytic Converter

Vai Trò : Nế u có , bộ chuyể n đổ i xú c tá c là mộ t phầ n quan trọ ng giú p giả m
lượ ng khí thả i độ c hạ i bằ ng cá ch kích thích cá c phả n ứ ng hó a họ c trong khí thả i.
Cấ u Tạ o: Bao gồ m cá c lớ p chấ t xú c tá c như platinum, palladium, và rhodium
trê n substrates để tă ng cườ ng quá trình biế n đổ i.
- Ố ng Thô ng Hơi (Exhaust Manifold):

39
 Hình 13
Vai Trò : Kế t nố i độ ng cơ vớ i ố ng xả và tậ p trung khí thả i từ tấ t cả cá c xi-lanh
và o mộ t điể m trướ c khi chú ng đi và o ố ng xả chính.
Cấ u Tạ o: Thườ ng đượ c là m từ thé p khô ng gỉ hoặ c hợ p kim chịu nhiệ t độ để
đả m bả o độ bề n và tuổ i thọ .

- Ố ng Xả Chính:
Vai Trò : Dẫ n khí thả i từ độ ng cơ đế n mô i trườ ng ngoạ i vi và định hình dò ng
khí thả i để giả m tiế ng ồ n và ả nh hưở ng mô i trườ ng.
Cấ u Tạ o: Đượ c thiế t kế để giả m tiế ng ồ n và có thể bao gồ m cá c cấ u trú c đặ c
biệ t để giả m á p suấ t khí thả i.
2. Tính chất của khí thải và quy trình xả
Khí thả i từ độ ng cơ IO-540 chứ a nhiề u chấ t có thể gâ y ô nhiễ m và độ c hạ i.
Quy trình xả trong hệ thố ng xả đượ c thiế t kế để giả m thiể u ả nh hưở ng tiê u cự c
đố i vớ i mô i trườ ng và đồ ng thờ i duy trì hiệ u suấ t củ a độ ng cơ.

*Chấ t Thả i Chính:

Khí Nitơ (NOx): Phá t sinh từ sự kế t hợ p củ a nitơ và oxi trong khô ng khí dướ i
á p suấ t và nhiệ t độ cao trong xi-lanh. NOx gó p phầ n và o hiệ n tượ ng ô nhiễ m
khô ng khí và mưa axit.
- Quy Trình Xả Cơ Bả n:
40
+ Hình Thà nh Khí Thả i: Sau quá trình đố t chá y nhiê n liệ u trong xi-lanh, khí thả i
tạ o ra và bao gồ m cá c chấ t độ c hạ i và khô ng mong muố n.
+ Van Xả Mở : Khi van xả mở , khí thả i đượ c đưa ra khỏ i xi-lanh và và o hệ thố ng
xả .
+Hệ Thố ng Điề u Khiể n: Cá c van xả và cả m biế n đượ c sử dụ ng để kiể m soá t á p
suấ t và lưu lượ ng khí thả i để duy trì hiệ u suấ t độ ng cơ và giả m thiể u ô nhiễ m.
Quy Trình Loạ i Bỏ Chấ t Độ c Hạ i:
+ Van Xả : Van xả đượ c sử dụ ng để kiể m soá t lưu lượ ng khí thả i, trong khi bộ
chuyể n đổ i xú c tá c giú p giả m thiể u chấ t độ c hạ i trong khí thả i bằ ng cá ch kích
thích cá c phả n ứ ng hó a họ c.
+ Quy Trình Giả m Tiế ng Ồ n
B. Điều khiển luồng khí thải
1. Van xả và vai trò của nó trong việc kiểm soát luồng khí thải
Van xả là mộ t thà nh phầ n quan trọ ng củ a hệ thố ng xả trong độ ng cơ piston IO-
540, đó ng vai trò quyế t định trong việ c kiể m soá t và hướ ng dẫ n luồ ng khí thả i
ra khỏ i độ ng cơ.
* Cấ u Tạ o củ a Van Xả :
- Thanh Cá nh (Flap): Là phầ n chính củ a van xả , thanh cá nh mở và đó ng để kiể m
soá t lưu lượ ng khí thả i ra khỏ i xi-lanh.
- Trụ c và Bả n Lề : Kế t nố i thanh cá nh vớ i hệ thố ng xả và cung cấ p độ ng cơ cho
thanh cá nh di chuyể n.
- Cơ Cấ u Điề u Chỉnh: Cơ cấ u nà y thườ ng điề u khiể n bằ ng hệ thố ng điệ n hoặ c
bằ ng cá ch cơ khí, tù y thuộ c và o thiế t kế cụ thể củ a độ ng cơ và hệ thố ng xả .
* Vai Trò củ a Van Xả Trong Kiể m Soá t Luồ ng Khí Thả i:

- Kiể m Soá t Á p Suấ t: Van xả chịu trá ch nhiệ m kiể m soá t á p suấ t củ a khí thả i, giữ
cho nó khô ng vượ t quá giớ i hạ n an toà n và đồ ng thờ i duy trì sự ổ n định trong
hệ thố ng xả .

41
- Điề u Chỉnh Lưu Lượ ng Khí Thả i: Bằ ng cá ch mở hoặ c đó ng thanh cá nh, van xả
điề u chỉnh lưu lượ ng khí thả i ra khỏ i xi-lanh. Điề u nà y ả nh hưở ng đế n á p suấ t
nạ p và hiệ u suấ t củ a độ ng cơ.
- Giả m Tiế ng Ồ n: Van xả cũ ng đó ng vai trò trong việ c giả m tiế ng ồ n tạ o ra từ
luồ ng khí thả i. Cấ u trú c củ a van đượ c thiế t kế để giả m ồ n và tuâ n thủ cá c quy
định về tiế ng ồ n mô i trườ ng.
- Hỗ Trợ Trong Quá Trình Đố t Chá y: Van xả có thể đượ c sử dụ ng để tố i ưu hó a
điề u kiệ n đố t chá y trong xi-lanh bằ ng cá ch kiể m soá t lưu lượ ng khí thả i, ả nh
hưở ng đế n việ c loạ i bỏ sả n phẩ m chá y và cả i thiệ n hiệ u suấ t.

2. Cách điều chỉnh áp suất xả

- Kiể m Tra Hệ Thố ng
- Sử Dụ ng Van Xả Điề u Khiể n
- Điề u Chỉnh Van Xả Thủ Cô ng
- Điề u Chỉnh Bộ Điề u Khiể n Á p Suấ t
- Kiể m Tra Cả m Biế n Á p Suấ t
- Tuâ n Thủ Hướ ng Dẫ n Sả n Xuấ t
- Kiể m Tra Hiệ u Suấ t
* Lưu ý : quy trình điề u chỉnh á p suấ t xả có thể thay đổ i tù y thuộ c và o thiế t kế cụ
thể củ a độ ng cơ và hệ thố ng xả . Đố i vớ i mọ i cô ng việ c điề u chỉnh, nê n đượ c thự c
hiệ n bở i ngườ i chuyê n nghiệ p có kinh nghiệ m để đả m bả o tính an toà n và hiệ u
suấ t củ a độ ng cơ.
C. Tối ưu hóa sự thoát khí thải và hiệu suất động cơ
1. Ảnh hưởng của thiết kế xả đối với hiệu suất
- Tă ng Hiệ u Suấ t Chá y: Thiế t kế xả có thể ả nh hưở ng đế n quá trình chá y nhiê n
liệ u trong xi-lanh. Mộ t hệ thố ng xả tố i ưu có thể tạ o điề u kiệ n tố t cho quá trình
đố t chá y, giú p tă ng cườ ng hiệ u suấ t độ ng cơ.
- Tố i Ưu Hó a Á p Suấ t Nạ p: Mộ t hệ thố ng xả đượ c thiế t kế đú ng cá ch có thể duy
trì á p suấ t nạ p ổ n định, cung cấ p điề u kiệ n lý tưở ng cho độ ng cơ hoạ t độ ng.
- Loạ i Bỏ Khí Thả i Hiệ u Quả :

42
- Điề u Chỉnh Đố i Vớ i Điề u Kiệ n Khá c Nhau

Hệ thố ng xả đượ c thiế t kế để hoạ t độ ng hiệ u quả trong nhiề u điề u kiệ n khá c
nhau, bao gồ m cả tố c độ độ ng cơ, nhiệ t độ xung quanh, và á p suấ t khí quyể n.
Thiế t kế linh hoạ t sẽ giú p đả m bả o hiệ u suấ t ổ n định trong mọ i tình huố ng.
- Tương Tá c Vớ i Hệ Thố ng Nạ p
- Phả n Ứ ng Hó a Họ c Hiệ u Quả
- Điề u Chỉnh Dả i Tầ n Số Tiế ng Ồ n

Thiế t kế xả cũ ng có thể ả nh hưở ng đế n tiế ng ồ n tạ o ra bở i độ ng cơ. Việ c điề u

chỉnh dả i tầ n số tiế ng ồ n có thể giú p đạ t đượ c mụ c tiê u về tiê u chuẩ n tiế ng ồ n
mô i trườ ng.

2. Cách sử dụng bộ điều khiển xả để đảm bảo hiệu suất tối ưu

Bộ điề u khiể n xả là mộ t thà nh phầ n quan trọ ng trong hệ thố ng xả củ a độ ng cơ
piston IO-540, giú p kiể m soá t luồ ng khí thả i và á p suấ t xả .
a. Kiể m Soá t Á p Suấ t Xả :
Bộ điề u khiể n xả cho phé p điề u chỉnh á p suấ t trong hệ thố ng xả . Điề u nà y
quan trọ ng để đả m bả o rằ ng độ ng cơ hoạ t độ ng ổ n định ở mọ i điề u kiệ n và tố c
độ quay.

b. Điề u Chỉnh Theo Điề u Kiệ n Hoạ t Độ ng:

Sử dụ ng bộ điề u khiể n xả để thích ứ ng vớ i cá c điề u kiệ n hoạ t độ ng khá c nhau,
bao gồ m tố c độ quay, á p suấ t nạ p, và nhiệ t độ xả . Điề u nà y giú p duy trì hiệ u suấ t
tố i ưu ở mọ i điề u kiệ n vậ n hà nh.

c. Quả n Lý Tiê u Thụ Nhiê n Liệ u:

Bằ ng cá ch điề u chỉnh lưu lượ ng khí thả i thô ng qua bộ điề u khiể n xả , bạ n có
thể kiể m soá t tiê u thụ nhiê n liệ u củ a độ ng cơ. Điề u nà y quan trọ ng để đả m bả o
sự hiệ u quả và tiế t kiệ m nhiê n liệ u.
43
d. Tố i Ưu Hó a Hiệ u Suấ t Độ ng Cơ:
Sử dụ ng bộ điề u khiể n xả để tố i ưu hó a hiệ u suấ t tổ ng củ a độ ng cơ. Điề u nà y
bao gồ m việ c điề u chỉnh lưu lượ ng khí thả i để đả m bả o sự hoạ t độ ng hiệ u quả
củ a hệ thố ng xả và đạ t đượ c sự câ n bằ ng giữ a cô ng suấ t và tiê u thụ nhiê n liệ u.

e. Tuâ n Thủ Quy Tắ c An Toà n và Bả o Dưỡ ng:

Bả o đả m rằ ng việ c điề u khiể n xả đượ c thự c hiệ n theo cá c quy tắ c an toà n và
định kỳ bả o dưỡ ng. Điề u nà y đả m bả o rằ ng hệ thố ng xả luô n hoạ t độ ng đú ng
cá ch và khô ng gặ p vấ n đề về an toà n.
3. Sự ứng dụng của công nghệ mới để cải thiện hiệu suất và tiết kiệm
nhiên liệu
- Vậ t Liệ u Siê u Nhẹ và Chịu Nhiệ t Độ Cao
- Cả i Tiế n Trong Thiế t Kế Turbocharger và Supercharger
- Hệ Thố ng Xả Thô ng Minh
- Sử Dụ ng Nhiê n Liệ u Hiệ u Quả Hơn
- Tố i Ưu Hó a Cấ u Trú c Độ ng Cơ
- Cả m Biế n Tiê n Tiế n

Sự ứ ng dụ ng sá ng tạ o củ a cá c cô ng nghệ mớ i nà y trong độ ng cơ IO-540 có thể

giú p nâ ng cao hiệ u suấ t và đồ ng thờ i giả m thiể u ả nh hưở ng củ a hoạ t độ ng độ ng
cơ đố i vớ i mô i trườ ng.

44
 Kết luận

Thô ng qua việ c nghiê n cứ u về nguyê n lý cấ u tạ o và hoạ t độ ng củ a hệ thố ng nạ p

và xả trong độ ng cơ piston IO-540, chú ng ta đã đượ c đắ m chìm và o mộ t thế giớ i
phứ c tạ p và chuyê n sâ u củ a cô ng nghệ hà ng khô ng. Độ ng cơ nà y, vớ i vai trò
quan trọ ng trong hà ng khô ng và cô ng nghiệ p, đò i hỏ i sự hiể u biế t sâ u sắ c về
cá ch hệ thố ng nạ p và xả tương tá c để tạ o ra sứ c mạ nh và hiệ u suấ t độ ng cơ.

Qua quá trình nghiê n cứ u, chú ng ta đã thấ y rõ sự cầ n thiế t củ a hệ thố ng nạ p và

xả khô ng chỉ trong việ c cung cấ p á p suấ t và luồ ng khí thích hợ p cho quá trình
đố t chá y mà cò n trong việ c quả n lý khí thả i và đả m bả o an toà n hoạ t độ ng. Mụ c
tiê u củ a đồ á n là nắ m vữ ng nguyê n lý hoạ t độ ng, xá c định vấ n đề và đề xuấ t

45
cá ch cả i thiệ n hiệ u suấ t đã đượ c đạ t đế n thô ng qua việ c tìm hiể u sâ u sắ c về cơ
sở lý thuyế t và ứ ng dụ ng thự c nghiệ m.

Chú ng ta đã đi sâ u và o cấ u trú c và chứ c nă ng củ a hệ thố ng nạ p và xả , tìm hiể u

về loạ i bộ nạ p, ả nh hưở ng củ a tố c độ quay và á p suấ t nạ p, cũ ng như sự tương
tá c giữ a hai hệ thố ng nà y. Bằ ng cá ch đặ t ra mụ c tiê u cụ thể và thự c hiệ n cá c
phương phá p nghiê n cứ u lý thuyế t và thự c nghiệ m.

Dự a trê n kiế n thứ c đã thu đượ c, chú ng ta đã nhìn nhậ n về nhữ ng tiế n bộ và cả i
tiế n mớ i trong lĩnh vự c nà y. Cá c cô ng nghệ mớ i khô ng chỉ mở ra nhữ ng cơ hộ i
mớ i về hiệ u suấ t mà cò n đặ t ra nhữ ng thá ch thứ c về tính an toà n và bả o dưỡ ng.
Việ c duy trì sự câ n bằ ng giữ a sứ c mạ nh, hiệ u suấ t và bả o vệ mô i trườ ng trở
thà nh mộ t khía cạ nh quan trọ ng khi phá t triể n và ứ ng dụ ng nhữ ng tiế n bộ nà y.

Cuố i cù ng, sự hiể u biế t vữ ng về hệ thố ng nạ p và xả trong độ ng cơ piston IO-540

khô ng chỉ là chìa khó a cho việ c tố i ưu hó a hiệ u suấ t mà cò n là quan trọ ng trong
việ c vậ n hà nh và bả o dưỡ ng. Điề u nà y là yế u tố quyế t định sự thà nh cô ng và bề n
vữ ng củ a cá c ứ ng dụ ng hà ng khô ng và cô ng nghiệ p sử dụ ng loạ i độ ng cơ nà y.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
https://www.bing.com/ck/a?!
&&p=dd38cbce181395f1JmltdHM9MTcwMTIxNjAwMCZpZ3VpZD0zOThiM
TQ5Yi01N2NiLTY5YWEtMjZhYS0wNjk0NTZhZDY4ZGImaW5zaWQ9NTI0
NQ&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=398b149b-57cb-69aa-26aa-
069456ad68db&psq=LYCOMING+IO540&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cubHljb21
pbmcuY29tL2NvbnRlbnQvb3BlcmF0b3IlMjdzLW1hbnVhbC1PLTU0MC1JTy
01NDAtNjAyOTctMTAtMw&ntb=1
https://www.bing.com/ck/a?!
&&p=1e4f5156d1b47acdJmltdHM9MTcwMTIxNjAwMCZpZ3VpZD0zOThiM
TQ5Yi01N2NiLTY5YWEtMjZhYS0wNjk0NTZhZDY4ZGImaW5zaWQ9NTI3
46
MQ&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=398b149b-57cb-69aa-26aa-
069456ad68db&psq=LYCOMING+IO540&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cubHljb21
pbmcuY29tL2VuZ2luZXM&ntb=1
https://www.bing.com/ck/a?!
&&p=abed5dda12d0ab76JmltdHM9MTcwMTIxNjAwMCZpZ3VpZD0zOThi
MTQ5Yi01N2NiLTY5YWEtMjZhYS0wNjk0NTZhZDY4ZGImaW5zaWQ9N
TI5Mw&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=398b149b-57cb-69aa-26aa-
069456ad68db&psq=LYCOMING+IO540&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuYWlyc
G93ZXJpbmMuY29tL2lvLTU0MA&ntb=1
wikipedia IO540

47