Tham số hóa mặt cong

Tham số hóa mặt cong là việc biểu diễn một mặt cong bằng một hàm số
tham số. Hàm số tham số này cho phép chúng ta mô tả mặt cong bằng
một tập hợp các điểm trong không gian.

Để tham số hóa một mặt cong, ta cần xác định các tham số của hàm số
tham số. Các tham số này có thể là các góc, các số thực, hoặc các đại
lượng khác tùy thuộc vào cách thức mà chúng ta muốn tham số hóa mặt
cong.

Sau khi xác định được các tham số của hàm số tham số, ta cần xác định
các công thức biểu diễn tọa độ của các điểm trên mặt cong theo các tham
số đó. Các công thức này phải đảm bảo rằng các điểm trên mặt cong
được tham số hóa bởi hàm số là liên tục và khác biệt.

Sau khi đã xác định được hàm số tham số, ta có thể sử dụng hàm số này
để mô tả mặt cong. Ví dụ, nếu ta tham số hóa mặt cầu bằng hàm số sau:
x = t cos θ sin φ
y = t sin θ sin φ
z = t cos φ
thì hàm số này mô tả mặt cầu bằng cách xác định tọa độ của các điểm
trên mặt cầu theo các góc θ và φ.

Pháp vector của mặt cong cho dạng tham số

Pháp vector của mặt cong là vector chỉ hướng pháp tuyến của mặt cong
tại một điểm.

Đối với dạng tham số, pháp vector của mặt cong được tính bởi công thức
sau: n = (fx, fy, -1)
Trong đó:
fx và fy là đạo hàm của hàm số tham số theo tọa độ x và y.
Ví dụ, nếu ta tham số hóa mặt cầu bằng hàm số trên, thì pháp vector của
mặt cầu tại điểm P (2, 0, 0) là:
n = (fx(2, 0, 0), fy(2, 0, 0), -1) = (-2sinθsinφ, 2cosθsinφ, -cosφ)
Một số cách tham số hóa mặt cong đơn giản bao gồm:
 Tham số hóa tự nhiên: Tham số hóa mặt cong theo độ dài đường
cong.
 Tham số hóa theo góc: Tham số hóa mặt cong theo các góc của
một hệ tọa độ trục.
 Tham số hóa theo tham số hình học: Tham số hóa mặt cong theo
các tham số hình học của mặt cong, chẳng hạn như bán kính, góc
xoắn, v.v.

Tham số hóa tự nhiên

Tham số hóa tự nhiên là cách tham số hóa mặt cong theo độ dài đường
cong. Cách này thường được sử dụng để tham số hóa các mặt cong có
dạng đường cong, chẳng hạn như mặt cầu, mặt trụ, mặt nón.

Để tham số hóa mặt cong theo cách này, ta cần xác định một đường cong
trên mặt cong. Đường cong này có thể là một đường thẳng, một đường
cong bậc hai, hoặc một đường cong bậc cao hơn.

Sau khi xác định được đường cong trên mặt cong, ta có thể sử dụng độ
dài của đường cong này để làm tham số. Tọa độ của các điểm trên mặt
cong có thể được xác định theo độ dài của đường cong.

Ví dụ, mặt cầu có thể được tham số hóa bởi hàm số sau:
x = t cos θ sin φ
y = t sin θ sin φ
z = t cos φ
Trong đó:
θ là góc xoay quanh trục z.
φ là góc xoay quanh trục x.
t là độ dài của đường cong trên mặt cầu.

Tham số hóa theo góc

Tham số hóa theo góc là cách tham số hóa mặt cong theo các góc của
một hệ tọa độ trục. Cách này thường được sử dụng để tham số hóa các
mặt cong có dạng trục đối xứng, chẳng hạn như mặt trụ, mặt nón, mặt
elip.
Để tham số hóa mặt cong theo cách này, ta cần xác định hai góc của hệ
tọa độ trục. Các góc này có thể là góc xoay quanh trục z và góc xoay
quanh trục x.
Tọa độ của các điểm trên mặt cong có thể được xác định theo các góc
này.
Ví dụ, mặt trụ có thể được tham số hóa bởi hàm số sau:
x = t cos θ
y = r sin θ
z=0
Trong đó:
θ là góc xoay quanh trục z.
r là bán kính của mặt trụ.
t là một tham số phụ.

Tham số hóa theo tham số hình học

Tham số hóa theo tham số hình học là cách tham số hóa mặt cong theo
các tham số hình học của mặt cong, chẳng hạn như bán kính, góc xoắn,
v.v. Cách này thường được sử dụng để tham số hóa các mặt cong có
dạng phức tạp, chẳng hạn như mặt tàu, mặt máy bay, v.v.

Để tham số hóa mặt cong theo cách này, ta cần xác định các tham số
hình học của mặt cong. Các tham số này có thể là các tham số cố định,
hoặc các tham số có thể thay đổi theo thời gian.

Tọa độ của các điểm trên mặt cong có thể được xác định theo các tham
số này.

Ví dụ, mặt tàu có thể được tham số hóa bởi hàm số sau:

x = f(r, θ, φ)
y = g(r, θ, φ)
z = h(r, θ, φ)
Trong đó:

r là bán kính của mặt tàu.

θ và φ là các góc của hệ tọa độ trục.
f, g, và h là các hàm số xác định tọa độ của các điểm trên mặt tàu.
Các cách tham số hóa mặt cong nói trên có những ưu điểm và nhược
điểm riêng. Tùy thuộc vào loại mặt cong và mục đích sử dụng, ta có thể
lựa chọn cách tham số hóa phù hợp.