Nguyên nhân khách quan dẫn đến khủng hoảng kinh tế - xã hội là do

chúng ta xây dựng đất nước từ nền kinh tê nghèo nàn, lạc hậu, sản xuất
nhỏ là phổ biến, bị bao vây, cấm vận nhiều năm, nguồn viện trợ từ nước
ngoài giảm mạnh; hậu quả nặng nề của 30 năm chiến tranh chưa kịp hàn
gắn thì chiến tranh biên giới ở hai đầu đất nước làm nảy sinh những khó
khăn mới. v ề chủ quan là do những sai lầm của Đảng trong đánh giá tình
hình, xác định mục tiêu, bưốc đi, sai lầm trong bô" trí cơ cấu kinh tê"; sai
lầm trong cải tạo xã hội chủ nghĩa, trong lĩnh vực phân phối, lưu thông;
duy trì quá lâu cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp; buông lỏng chuyên
chính vô sản trong quản lý kinh tế, quản lý xã hội và trong đấu tranh chống
âm mưu, thủ đoạn phá hoại nhiều mặt của địch.

1. Nền kinh tế xuất phát điểm thấp:

 Nền kinh tế Việt Nam sau năm 1975:
o Nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu:
 GDP bình quân đầu người chỉ khoảng 100 USD/năm.
 Nền sản xuất nhỏ, manh mún, thủ công nghiệp là chủ
yếu.
 Cơ sở hạ tầng yếu kém, thiếu thốn nhiều mặt.
o Hậu quả chiến tranh:
 Do chiến tranh kéo dài để lại hậu quả quá nặng nề về con
người và của cải, kinh tế - xã hội hoàn toàn bị tàn phá
 Nhiều nhà máy, xí nghiệp bị phá hủy.
 Giao thông vận tải bị tê liệt.
 Nông nghiệp đình trệ.
o Gánh nặng bao cấp:
 Phải nuôi dưỡng một bộ máy nhà nước cồng kềnh, thiếu
hiệu quả.
 Phải chi viện cho các nước bạn.
  Dẫn chứng:
o Theo số liệu thống kê, năm 1976, GDP bình quân đầu người
của Việt Nam chỉ đạt 104 USD, thấp hơn nhiều so với các
nước trong khu vực và trên thế giới.
o Nền nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong GDP (khoảng 80%),
nhưng năng suất lao động thấp, chỉ đạt 1,2 tấn/ha.
o Hơn 70% dân số sống ở nông thôn, trong điều kiện thiếu thốn
về y tế, giáo dục, và nhà ở.

2. Bị bao vây, cấm vận:

 Mỹ và các nước phương Tây:

o Áp dụng chính sách bao vây, cấm vận đối với Việt Nam.
o Ngăn chặn Việt Nam tiếp cận nguồn vốn và công nghệ từ bên ngoài.
o Gây khó khăn cho Việt Nam trong việc xuất khẩu hàng hóa.
 Hậu quả:

 Kinh tế bị tê liệt do không có nguyên vật liệu, máy móc, phụ

tùng thay thế cho sản xuất
 Xuất khẩu bị hạn chế, nhập máy móc thiết bị khó khăn --> ảnh
hưởng sản xuất nghiêm trọng
 Thu hẹp quan hệ quốc tế, mất nhiều cơ hội hợp tác, đầu tư
nước ngoài
 Dẫn chứng:

o Mỹ đã áp dụng lệnh cấm vận kinh tế đối với Việt Nam từ năm 1975 đến
năm 1994.
 Do chính sách cấm vận kinh tế của Mỹ nhằm trả đũa, cô lập Việt Nam sau
chiến tranh. Lệnh cấm vận gồm:
 Cấm vận thương mại: cấm xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa với Việt
Nam.
 Cấm vận tài chính: cấm hỗ trợ tài chính cho Việt Nam.
 Cấm vận viện trợ: cấm các tổ chức quốc tế viện trợ cho Việt Nam.

3. Nguồn viện trợ từ nước ngoài giảm mạnh:

 Lý do:

o Chiến tranh Lạnh kết thúc.

o Khối XHCN tan rã, Liên Xô giải thể nên cắt viện trợ và đóng cửa thị trường với Việt
Nam.
o Việt Nam phải tự xoay sở để giải quyết các vấn đề kinh tế.
 Hậu quả:

o Nền kinh tế Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn đầu tư.
o Thiếu hụt nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
 Dẫn chứng:

o Nguồn viện trợ từ Liên Xô và các nước Đông Âu cho Việt Nam giảm từ 3 tỷ USD/năm
(1985) xuống còn 500 triệu USD/năm (1990).
o Việt Nam phải tăng cường xuất khẩu để bù đắp cho sự thiếu hụt nguồn viện trợ.