THUỲ LINH,KHÁNH VY,BẢO TRÂN,BẢO CHÂU,PHƯƠNG ANH

MỘT SỐ CUỘC KHÁNG CHIẾN

THẮNG LỢI TRƯỚC 1945

I.MỘT SỐ CUỘC KHÁNG CHIẾN THẮNG LỢI TIÊU BIỂU (TỪ THẾ
- Thoát Hoan chui vào trong ống đồng để chạy trốn. Lý

KỈ I - XVIII)
Một số cuộc kháng chiến thắng lợi:
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NAM HÁN
- Kẻ thù: nhà Nam Hán.
- Chỉ huy: Ngô Quyền.
- Chiến thắng tiêu biểu:
Bạch Đằng.
938
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NGUYÊN
- Kẻ thù: nhà Nguyên.
- Chỉ huy: Trần Nhân
Tông, Trần Quốc Tuấn.
- Chiến thắng tiêu biểu:
Bạch Đằng.
1287 - 1288
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XIÊM
- Kẻ thù: nhà Xiêm.
- Chỉ huy: Nguyễn Huệ.
- Chiến thắng tiêu biểu:
Rạch Gầm - Xoài Mút.
1785
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN TỐNG
- Kẻ thù: nhà Tống.
- Chỉ huy: Lê Hoàn.
- Chiến thắng tiêu biểu:
Bạch Đằng.
981
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NGUYÊN
-Kẻ thù: nhà Nguyên.
- Chỉ huy: Trần Thánh
Tông, Trần Quốc Tuấn,...
- Chiến thắng tiêu biểu:
Tây Kết, Hàm Tử.
1285
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN THANH
- Kẻ thù: nhà Nguyên.
- Chỉ huy: Nguyễn Huệ
- Chiến thắng tiêu biểu:
Ngọc Hồi - Đống Đa.
178 9
Hằng giữ đoạn hậu thì ngấm tên độc chết. Lý Quán
cũng bỏ mạng ở biên giới.
- Cánh quân từ Vân Nam bị Hà Đặc rồi Hà Chương cùng
quân dân tấn công.
- Ô Mã Nhi chèo thuyền trốn thoát ra biển.
- Toa Đô không hay biết Thoát Hoan đã thua trận chạy
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN TỐNG dài về nước, rồi bị ta dùng quân no đánh quân chết và bị
chém chết tại trận.
- Kẻ thù: nhà Tống. Thoát Hoan phải chui vào ống đồng cho
- Chỉ huy: Lý Thường Kiệt. quân lính khiêng chạy về phương Bắc
- Chiến thắng tiêu biểu: Trần Bình Trọng hiên ngang giữa trại giặc
phòng tuyến Như Nguyệt. 3.NHẬN XÉT
TRẬN THU VẬT & MẶT TRẬN PHÍA NAM VỚI - Ta nắm bắt tình hình tốt, biết tiến lui đúng lúc.
- Tinh thần dân tộc bất khuất, kiên cường của vua tôi và
TOA ĐÔ: toàn dân.
Ngay từ ban đầu, quân địch đã chia làm 3 cánh quân chính nhằm tấn - Tài năng và tấm lòng trung kiên của tướng sĩ.
1075 - 1077
→
công nước ta từ nhiều phía. Phân tán binh lực ta, thắng nhanh hơn. - Kế hoạch, chiến lược thực tế, thông minh, sáng tạo
buộc giặc từ thế mạnh chuyển dần sang thế yếu, từ chủ
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ
1 vạn quân Vân Nam ở Tây Bắc (ở trận Thu Vật): do Trần Nhật Duật động chuyển sang bị động để tiêu diệt.
đánh tiêu hao, sau đó là đội quân tập kích kiên cường của các tù Nhà Trần bắt giam các sứ giả Mông Cổ khi
-Kẻ thù: Mông Cổ.
- Chỉ huy: Trần Thái
trưởng, làng xã (nổi bật là Hà Đặc, Hà Chương) đánh chặn. →
Chúng sang Đại Việt dụ hàng
chỉ huy động được 1000 tên về hội quân.
Tông, Trần Thủ Độ,...
- Chiến thắng tiêu biểu:
Bình Lệ Nguyên.
8 vạn quân chinh phạt Chiêm Thành ở phía Nam của Toa Đô: ta thất
bại trong việc chặn chân chúng hội quân với Thoát Hoan do Trần
III.CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM
Kiện cùng hơn 1 vạn quân đầu hàng, dẫn giặc đánh vào chỗ sơ hở của
ta.
LƯỢC MÔNG CỔ LẦN THỨ 3 (1287-1288)
1258
QUÂN TRẦN TỔNG PHẢN CÔNG
Sau nhiều trận đánh lớn nhỏ khác, quân Nguyên ngày càng suy yếu, 1.CHUẨN BỊ
bởi thiếu thốn hậu cần, không hợp thủy thổ, hè thì nóng bức, mưa thì Quân Nguyên chia làm 3 cánh, gồm 50 vạn binh:
2.DIỄN BIẾN →
lớn, lũ lụt, phát sinh bệnh tật,... Quân ta đã tìm được cơ hội phản - Đạo quân do A Lỗ từ Vân Nam tiến dọc theo sông Hồng.
công. - Đạo quân do Thoát Hoan tiến theo đường Lạng Sơn - Vạn Kiếp - Thăng Long.
CHIẾN LƯỢC - Đạo thủy quân gồm 600 chiếc thuyền do Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp theo đường biển hộ tống 100 thuyền lương, rút
TRẬN HÀM TỬ-TÂY KẾT:
QUÂN TA: - Do ta đánh bất ngờ và chênh lệch về quân số.
kinh nghiệm sau hai lần đói khát vật vờ ở Thăng Long.
Về phía nhà Trần, Trần Hưng Đạo đáp vua: "Năm nay thế giặc dễ đánh".
Quân Nguyên với ý đồ đánh nhanh thắng nhanh có điểm yếu chí tử là - Ở đồn Hàm Tử, trong quan quân của Trần Nhật Duật có người
công tác hậu cần không đảm bảo lâu dài. Tống cũ (quân Thát) mặc áo Tống:
→ Hưng Đạo Vương chọn chiến lược: chuyển từ trực tiếp đối đầu sang + Quân Thát đánh hăng hơn vì muốn trả thù. 2.DIỄN BIẾN
lui binh bảo toàn lực lượng. Chờ địch suy yếu, do thiếu thốn hậu cần, + “Quân Nguyên trông thấy đều rất kinh hãi, bảo nhau là người 25/12/1287, quân Nguyên tràn vào lãnh thổ ta.
thủy thổ không hợp, tinh thần suy sụp..., lúc đó mới tập trung quân Tống sang giúp”. 2/1/1288, quân Thoát Hoan tiến vào, chiếm đóng tại Vạn Kiếp. Không lâu sau, hợp quân với A Lỗ.
phản công. + Tướng sĩ Hoa trong hàng quân địch không tận lực chiến đấu hoặc Cuối tháng 12/1287, thuyền lương đã bị mất hết do bão biển, đi lạc và sau đó bị các đơn vị của Trần Khánh Dư

I.CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG-NGUYÊN:

- Tạo thế “gọng kìm” tấn cống Đại Việt.
trở giáo sang hàng quân ta.
- Do Trần Quốc Toản, Nguyễn Khoái, Trần Thông tranh thủ tấn công
đồn Tây Kết lúc Toa Đô đem quân sang cứu đồn Hàm Tử.
tiêu diệt ở trận Vân Đồn ngày 13/2/1288, số lương còn lại bị quân Trần chiếm.

Khác với 2 lần trước:

- Lực lượng phía Bắc lên đến 50 vạn do Thoát Hoan và Tây Hạ cùng 1
số kẻ máu mặt khác chỉ huy.
→ Kết quả: Quân địch tan vỡ lớn, thành công hủy liên lạc giữa Toa - Quân Đại Việt không huy động lực lượng lớn chặn đánh

QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ Đô và Thoát Hoan. quân Nguyên từ đầu, mà chỉ đánh kìm chân, bảo toàn lực
lượng tấn công vào căn cứ Vạn Kiếp và thuỷ quân sông Hồng
sau này.
- Quân Nguyên tập trung, xây dựng căn cứ vững chắc ở Vạn

LẦN THỨ 1 (1258)
1.BỐI CẢNH
Thành Cát Tư Hãn
2.DIỄN BIẾN
Đầu năm 1258, khoảng 3 vạn quân
Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ
huy, theo lưu vực sông Hồng phía tả
ngạn và hữu ngạn (bờ bên trái và bên
phải của sông) sông Thao tiến vào Đại
Việt).
Ngày 17-1-1258, quân giặc định tiến về
Thăng Long qua ngã Bình Lệ Nguyên
(Vĩnh Phúc). Tại đây, vua Trần Thái
Tông đã lập phòng tuyến chặn giặc.
→ Trận đầu tiên quân dân Đại Việt đối đầu trực diện với quân Mông Cổ.
→ Không thành công nên quân ta phải lui về Thiên Trường (Nam Định) để
bảo toàn lực lượng.
Sau khi Thành Cát Tư Hãn
thành công thống nhất các
bộ lạc, qua nhiều năm, Mông
Cổ liên tục thực hiện nhiều
cuộc chiến nhằm mở rộng
lãnh thổ cho đế quốc của
mình. Đại Việt cũm nằm
trong kế hoạch thâu tóm của
Mông Cổ.
Trận chiến tại Bình Lệ Nguyên
ngày 17-1-1258
Đạo quân chinh phạt Chiêm Thành ở phía Nam của Toa Đô
QUÂN TRẦN PHÒNG NGỰ RÚT LUI
TRẬN SƠN ĐỘNG:
Đa phần các ải quân ta chịu tổn thất và lui binh (có 3 vị tướng ta bị
bắt giết), chỉ số ít là có thể kiên trì phòng thủ.
2/2/1285, quân địch ồ ạt tấn công đại bản doanh của Trần Quốc
Tuấn, tận dụng triệt để lợi thế về quân số.
→ Quân Trần tiếp tục tổn thất. Cùng với việc về sau thì hầu như các
ải đều thất thủ.
→ Ta thu quân về Vạn Kiếp (Trần Quốc Tuấn thoát được nhờ Yết
Kiêu kiên quyết giữ chân thuyền đợi chủ tướng).
Trần Nhật Duật đánh thắng Toa Đô ở trận Hàm Tử
TRẬN CHƯƠNG DƯƠNG ĐỘ:
Dưới trướng Trần Quang Khải, Phạm Ngũ Lão, Trần Quốc Toản,
hàng vạn quân bị diệt. Viện binh của Thoát Hoan bị đánh tan dọc
→
đường. Giảm binh lực trú ở Kinh thành.
THU PHỤC KINH THÀNH (CUỐI THÁNG 5)
Quân địch bị ta vây khốn, hậu cần cạn kiệt.
→ Quân Thoát Hoan rút về nước.
TRUY KÍCH QUÂN NGUYÊN:
Quân Trần Quốc Toản từ hướng Thăng Long đánh lên, cùng Trần
Tung từ hướng Vạn Kiếp đánh xuống, kẹp khối quân của Thoát
Hoan vào giữa.
→ Kết quả của lần 2: quân Nguyên thất bại:
Kiếp và đánh rộng ra xung quanh; trong 32 ngày (từ ngày 2-2
đến 5-3-1288), tấn công và chiếm được Thăng Long. Sau đó,
chúng trúng kế “dĩ dật đãi lao” giống như hai lần trước.
Trần Khánh Dư dẫn quân về sau khi đánh đắm
thuyền lương của giặc
Thoát Hoan ra lệnh rút về Vạn Kiếp rồi chia quân làm hai đạo
thuỷ, bộ rút về nước (dù ta chưa phản công lớn):
- Chiến thắng Bạch Đằng 8/4/1288: Khi nước triều lên ta cho
thuyền nhẹ ra khiêu chiến rồi vờ thua chạy, dụ cánh thủy
quân của Ô Mã Nhi vào trận địa mai phục của ta. Khi nước rút,
từ 2 bờ sông thuyền nhỏ của ta đổ ra đánh, bị đánh bất ngờ,
giặc rút nhanh ra cửa biển, thuyền giặc đâm vào bãi cọc nhọn,
bị vỡ và đắm. Tháng 4/1288, Nguyên soái Ô Mã Nhi, Phàn
Tiếp, Tích Lệ Cơ bị bắt.
- Cánh quân bộ của Thoát Hoan cũng bị đánh đuổi liên tục,
Bãi cọc Bạch Đằng được phát hiện tại xã Yên
phải mở đường máu mới chạy thoát.
Giang, huyện Quảng Yên, Quảng Ninh
3.NHẬN XÉT
- Ta có sự chuẩn bị kỹ càng (về chiến lược và quân ngũ), sử
dụng những kinh nghiệm từ 2 lần trước.
- Tâm thế sẵn sàng nghênh chiến, dứt khoát hơn.
- Tận dụng lợi thế của địa hình (bãi cọc ở sông Bạch Đằng).
BÀI HỌC CHO THỜI HIỆN ĐẠI
- Nâng cao tinh thần đoàn kết và ý chí chiến đấu chống
quân thù.
- Cần có sự chuẩn bị chu đáo trước khi chiến đấu.
- Tâm lý thật vững vàng khi chiến đấu.
- Cần áp dụng các chiến lược một cách hợp lí, quan sát tình
Binh sĩ lấy mực thích vào cánh tay hai chữ
hình kĩ càng để đưa ra quyết định chính xác.
"Sát Đát" (nghĩa là giết quân Nguyên)

Ngày 29-1-1258, sau khi củng cố lực lượng, quân Đại Việt từ sông Thiên Mạc
Hưng Đạo Vương rút sau cùng, được Yết Kiêu neo thuyền chờ
mở đợt phản công đánh địch tại bến Đông Bộ Đầu (bến sông Hồng cạnh kinh
sẵn, đón ngài về Vạn Kiếp
thành Thăng Long). Quân Mông Cổ bị đánh bật khỏi kinh thành Thăng Long,
rút chạy theo ngả sông Hồng về Vân Nam.

Quân Mông Cổ thua trận, phải chạy về nước.

TRẬN VẠN KIẾP - SÔNG ĐUỐNG:
Nên nhớ là chủ ý của quân Nguyên là đánh Thăng Long. Sau khi suy
SO SÁNH VỚI TRẬN LEPANTO (1 ĐẾ QUỐC HÙNG MẠNH BẠI TRẬN TRƯỚC LỰC LƯỢNG BÉ NHỎ)
xét chúng quyết định đánh từ Vạn Kiếp vào đến Thăng Long.
3.NHẬN XÉT TRẬN LEPANTO (1571) 3 LẦN THẮNG QUÂN MÔNG-NGUYÊN (1258-1288)
Ta có sự chuẩn bị kỹ lưỡng của nhà Trần: phía hậu cần đầy đủ, binh sĩ luyện Sau 1 đại kịch chiến bất phân thắng bại, ngày 14/2/1285, ta chọn rút lui
tập ngày đêm... Xét một cách khách quan, đội quân địch không quá đông, tránh thế giặc mạnh, mặc quân giặc chiếm Vạn Kiếp.
theo các sử liệu, ít nhất bằng 1/2 quân Trần.
Ở sông Đuống, Hưng Đạo Vương chỉ bố trí lực lượng cảm tử để cầm Trận thủy chiến giữa Liên minh
chân giặc, song cũng thất bại.
thần thánh (gồm nước Cộng hòa
II.CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG Quân ta lui về Thăng Long.
LỰC LƯỢNG THAM
GIA
Venezia, vương quốc Tây Ban
Đại Việt với Quân Mông Nguyên (Đế quốc
Mông Cổ).
TRẬN THĂNG LONG: Nha, Quốc gia Giáo hoàng và 1 số
QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ Ta cản bước, tiêu hao lực lượng quân Nguyên bằng máy bắn đá và
cung nỏ, nhằm hoàn thành công tác sơ tán hoàng gia và dân chúng
khỏi kinh thành.
nước đồng minh khác với Đế chế
Ottoman.

LẦN THỨ 2 (1285) Thực hiện kế hoạch 'vườn không nhà trống', đồng thời sử dụng chiến
lược 'Tiêu thổ', đốt sạch các làng và đồng ruộng gần Kinh thành.
→
Trận Lepanto kết thúc với chiến
Triệt tiêu nguồn nguồn lương thực “trợ cấp” cho quân địch, mà thắng của Liên minh Công giáo, giảm
1.BỐI CẢNH chúng thường dùng trong các cuộc xâm lược khác. Cả 3 lần chống quân Mông-Nguyên, Đại Việt
bớt sức mạnh của Ottoman ở vùng
Trong khoảng 2 thập niên yên bình vốn có được phần lớn là do Mông Cổ bận KẾT QUẢ đều giành thắng lợi vẻ vang trước 1 trong những
tham chiến chấm dứt Nam Tống, nước ta đã cố gắng thi hành chính sách Quân ta thất bại, Thăng Long thất thủ ngày 18/2/1285, vua tôi bị địch Địa Trung Hải.
ngoại giao mềm mỏng nhằm tránh chiến tranh. truy đuổi.
→ Đánh dấu sự thất bại nhục nhã
hạm đội hùng mạnh mẽ và hiếu chiến nhất lúc
bấy giờ.
Tuy nhiên, nước Nguyên không chỉ ngày càng đòi hỏi những yêu sách ngang của Ottoman – hạm đội trước đó
ngược, khiến tình hình ngoại giao 2 nước căng thẳng, mà còn lộ rõ kế binh đao
với Đại Việt. được cho là bất khả chiến bại.

Đánh dấu sự giảm sút của Đế quốc Đập tan tham vọng xâm lược của Mông -
Hưng Đạo Vương soạn quyển Binh Thư Yếu Lược và bài Hịch Tướng
Ottoman và sự gia tăng ảnh hưởng Nguyên, bảo vệ được độc lập, toàn vẹn lãnh
Sĩ để huấn luyện và khuyến khích ba quân khi Kinh thành thất thủ
của Liên minh Công giáo trong khu thổ và chủ quyền dân tộc.
Ý NGHĨA
Chỉ vài ngàn quân, Trần Bình Trọng đã xuất sắc kiềm chân vạn truy
vực Địa Trung Hải.
binh trong 3-4 ngày. Nhưng vì quân số quá chênh lệch, ông đã bị bắt
và giết ngày 26/2/1285.
“Khi bị bắt, Vương không chịu ăn, giặc hỏi việc nước, Vương không trả
→ Chứng minh Ottoman không phải Khẳng định sức mạnh của dân tộc Việt Nam.
lời, giặc hỏi Vương: “Có muốn làm vương đất bắc không?”. Vương thét
trăm trận trăm thắng.
to: “Ta thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đất bắc”. ” -
Tại Hội nghị Diên Hồng, “vạn người như cùng nói như từ trích Đại Việt sử ký Toàn thư.
một miệng” “ĐÁNH!”