Wprowadzenie do psychologii

Wykład 2 Psychoanaliza
Freud: (...) nie dającym się utrzymać uproszczeniem jest twierdzenie, że wszystko,
co zachodzi w psychice, musi być poznane na płaszczyźnie świadomości.
Być może nieświadomość człowieka jest ważniejsza i ciekawsza w psychologii
3 wielkie wstrząsy w udokumentowanej historii ludzkości (które by wskazał Freud)
- Kopernik (ziemia obraca się wokół słońca) – człowiek nie jest w centrum, nie jest
najważniejszy we wszechświecie
- Darwin – człowiek jednak jest zwierzęciem
- Freud – człowiek nie jest taki racjonalny jak myślał, wcale nie kieruje się tak
bardzo logiką, rozumem, tylko kierują nim nieświadome kon 昀氀 ikty, targają nim
nawet, np. lęk
Więc w człowieku jest coś żywego, dynamicznego, co nim kieruje.
Freud urodził się we Freibergu (Pribor, Czechy)
- dom rodzinny Freuda, teraz muzeum Freuda i psychoanalizy
W 1895 roku we współpracy z Josefem Breuerem opublikował „Studia nad histerią” =
Początek psychoanalizy
Przypadek Anny O. – pacjentka Breuera w gabinecie neurologiczno-psychiatryczno-
psychologicznym. Breuer opowiedział Freudowi o niej. Szpital przysłał ją do
Breuera, miała ok. 22 lata. Miała paraliże ręki, problemy z zanikiem pamięci,
wodowstręt, problem z jedzeniem. Opiekowała się ojcem, zmarł on.
Breuer zauważył problem, że Anna czuła opór nieświadomy, że coś w niej siedzi i nie
może o tym opowiedzieć. Poddał ją hipnozie i rozmawiał z nią o wodowstręcie, Anna
opowiedziała historię o tym, że widziała jak pies pije ze szklanki dla człowieka i
poczuła wstręt. Jak wybudziła się z hipnozy minął jej wodowstręt.
Więc może:
Metoda katartyczna – pod wpływem hipnozy człowiek dochodzi do przyczyny problemu,
wyrzuca to z siebie i problem mija
1895 r. - „Studia nad histerią” – formalny początek ruchu zwanego psychoanalizą
Joseph Brauer - przypadek Anny O (pseudonim). Hipnoza - woda - wstręt pies pił ze
szklanki minął jej wstręt, bo był nieuświadomiony. Hipnoza -> Uświadomienie ->
rozwiązanie problemu.
Przeniesienie: Anna zakochała się w terapeucie.
Przeniesienie pojawiło się po jakimś czasie, zaczęła się zakochiwać w Breurze, żona
Breuera zakazała mu dalszego leczenia Anny.

PSYCHOANALIZA JAKO...
1) teoria osobowości + teoria nerwic
2) metoda terapeutyczna

Freud stwierdził, że hipnoza nie jest skuteczna, bo niewiele pacjentów ma zdolność

poddania się jej. Zajął się więc snami.
Nieświadomość i modele umysłu
-część naszego umysłu jest nieświadoma (i nie może być w pełni poznana) -> ujawnia
się poprzez analizę snów (królewska droga do poznania nieświadomości), przejęzyczeń
i wzorców mowy -> wgląd w uczucia, pragnienia i fantazje, leżące u podstaw
nieświadomości
-Nieświadomość to sny, przejęzyczenia, wzorce mowy. (wewnętrzne impulsy
nieakceptowane przez osobę domagają się uzewnętrznienia i wychodzą poprzez pomyłki
językowe i zachowaniowe)
-przedświadomość: treści mentalne mogą być łatwo przywołane do świadomego umysłu
poprzez zmianę świadomości + treści mentalne nieświadomości są nie do przyjęcia dla
świadomego umysłu
-wyparcie
-Doświadczenia w dzieciństwie są kluczowe
-Dwa modele topograficzne
1. świadomy, przedświadomy, nieświadomy
2. Id, ego, superego
(U Freuda nie ma podświadomości)
-Id to nieświadome, instynktowne popędy seksualne i agresywne, Id to dążenie do
przyjemności (już, teraz, bardzo dziecinne).
Id = nieświadome, niezorganizowane, instynktowne popędy seksualne i agresywne +
zasada przyjemności (unikanie bólu, dążenie do przyjemności poprzez rozładowanie
napięcia)
-Ego to organ wykonawczy psychiki, kontroluje popędy Id poprzez mechanizmy obronne.
Ego to zasada rzeczywistości.
Ego = pośredniczy między sprzecznymi wymaganiami Id, Superego i rzeczywistości +
kontroluje ruchliwość, percepcję i kontakt z rzeczywistością + poprzez mechanizmy
obronne kontroluje Id + zasada rzeczywistości
-Superego to wartości, sumienie, nakazy, zakazy. Superego to ideał ego.
Superego = magazyn wartości jednostki, jakby sumienie, wewnętrzny głos nakazów i
zakazów + ideał ego (superego =spadkobierca kompleksu Edypa, wchodzi w konflikt z
Id)
-Determinizm psychiczny to nasze świadome myśli które są kontrolowane przez
nieświadome siły. Zachowanie ma część jawną oraz utajoną.
pojedynczy objaw lub zachowanie jest zdeterminowane na wiele sposobów.
Pomyłki to nieuświadomione pragnienia.
-Teoria popędów i libido.
Instynkt - źródło: część ciała, cel to rozładowanie napięcia, przedmiot to osoba
libido to przyjemność, sposób reprezentowania instynktów umyśle
Teoria popędów i libido
-biologiczna koncepcja instynktu
-instynkty (dziedziczne, odporne na zmiany) posiadają: (1) źródło w części ciała
lub bodźcu
cielesnym (2) cel (3) przedmiot.
-libido = „siła, dzięki której instynkt seksualny jest reprezentowany w umyśle”
(Freud, 1917)
libido – przyjemność jako całość
później Freud zaproponował instynkty eros (życia) i Tanatos (śmierci) seksualność –
to nie tylko akt seksualny, ale jest to rozumiane szeroko
-Popędy pierwotne:
1)samozachowanie popęd związany z samozachowaniem (głód, pragnienie), ("
2) Eros (pragnienia seksualne, zachowanie gatunku, popęd seksualny pojawia się już
u dzieci)
3)Tanatos (śmierć, negatywna siła skłaniająca do zachowań agresywnych i
destrukcyjnych)
-Popędy wtórne:
-bezpieczeństwo
-potrzeby osobiste związane z własnym ja
-miłości
-społeczne.
Według Freuda popęd seksualny jest już u dzieci.
-Etapy rozwojowe według Freuda od 0-5 lat pierwsze pięć lat życia człowieka = okres
krytyczny dla rozwoju osobowości
-przesunięcie energii ze stref erogennych: rozwój psychoseksualny polega na
przesunięciu energii libidinalnej ze stref erogennych (oralna, analna, genitalna)
(to, czy przeszedł w pełni dany okres ma wpływ na następny okres)
-Fiksacja to zbyt mało uwagi w danym momencie rozwoju nie przechodzi do kolejnego
Stadium np. oralna jedzenie picie palenie.
Fiksacja – za mało gratyfikacji i nie ma motywacji, aby przejść do kolejnego okresu
rozwojowego, osoba chce uzyskać przyjemność z wcześniejszego etapu rozwojowego,
przyjemność w jedzeniu, piciu, paleniu (usta)
-Regresja to powrót do wcześniejszego etapu np. stres lęk to powrót do oralnej –
powrót do wcześniejszego sposobu uzyskiwania przyjemności, np. w sytuacji silnego
stresu (objadanie, picie alkoholu).
Stadia rozwoju psychoseksualnego wg Freuda
◦ 0-1 faza oralna – usta wargi język =odstawienie od piersi.
 ◦ 1-3 analna – odbyt = trening czystości.
◦ 3-5 falliczna – narządy płciowe.
◦ 6-12 latencji – brak fiksacji
◦ 13-18 faza Geniitalna – Genitalne.
0 - 1 oralna => usta, wargi, język => zadanie rozwojowe: odstawienie od piersi =>
zachowania oralne => palenie, objadanie się, bierność, łatwowierność
1 - 3 analna => odbyt => zadanie rozwojowe: trening czystości => zamiłowanie do
porządku, skąpstwo lub ich przeciwności, nauka wypróżniania w określonym miejscu i
czasie, jeśli rodzice za bardzo naciskają na dziecko na naukę wypróżniania, dziecko
wykształci cechy (metafora: zatrzymywanie stolca)
jeśli rodzice za mało naciskają na dziecko na naukę wypróżniania, dziecko
wykształci cechy bałaganiarza nauka, że zachowania, pragnienia dziecka będą
ograniczane przez wymogi społeczeństwa
3 - 6 falliczna => narządy płciowe => kompleks Edypa => próżność, lekkomyślność lub
ich przeciwieństwa
6 - 12 latencji=> brak fiksacji
13 - 18 genitalna => narządy płciowe
=> dorosła bliskość seksualna => dojrzała seksualność
Etapy rozwojowe wg Freuda:
-Osobowość oralna = skłonności narcystyczne + inni ludzie spostrzegani są przez
nich w zależności od tego, czy mogą im coś dać (nakarmić ich)
-Osobowość analna = „triada analna”: 1. dążenie do czystości i porządku, 2.
oszczędność i skąpstwo, 3. Upór
Postrzeganie wydalania jako symbol wielkiej siły
Przejście z osobowości oranej w analną to przejście od „daj mi coś” do „rób co ci
każę” albo „jak chcę ci coś ofiarować, to muszę ci ulegać”
Porządek zewnętrzny odzwierciedla porządek wewnętrzny Porządek = wyprzeć sprawy
nieczyste
Upór = sprzeciwianie się poleceniom innych osób
Kontrola – dążenie do władzy
-Osobowość falliczna = kompleks Edypa, „nadmierna” męskość + „nadmierna” kobiecość
Freud napisał rozwój psychoseksualny w oparciu o rozwój chłopców
Nadmierna męskość – będzie ciągle chciał potwierdzać męskość, potencję
Nadmierna kobiecość – osobowość histeryczna, flirtująca, infantylna (zaprzecza
intencjom seksualnym), idealizuje romantyczną miłość

-Kompleks Edypa (3-5 rok życia) to rywalizacja o ojca, dotyczy chłopców, to lęk
kastracyjny i powstanie superego.
kompleks Edypa = normalny etap rozwoju występującym w wieku od 3 do 5 lat, kiedy to
chłopiec jest przyciągany do matki i rozwija uczucia rywalizacji i zazdrości o ojca
-lęk kastracyjny (że ojciec go wykastruje jak dowie się, że syn ma pragnienia
seksualne wobec matki)
-powstanie Superego
Edyp nieświadomie zabija ojca i poślubia matkę
Rozwiązanie kompleksu Edypa – identyfikacja z swoją rolą płciową
= Chłopiec musi się utożsamić z ojcem (przyjąć rolę męską)
Nierozwiązany kompleks: nerwica, niezdrowe relacje seksualne, brak czerpania
radości z życia

-Kompleks Elektry to rywalizacja o matkę dotyczy dziewczynek. Dziewczynki –

kompleks Elektry (opracowali następcy Freuda - Carl Gustav Jung w 1912 roku) Aby
wejść w symboliczną relację seksualną z ojcem, musi się utożsamić z rolą kobiety.
kompleks Elektry - powszechnie występująca u dziewczynek (3–6 lat) podświadoma i
stłumiona skłonność płciowa do ojca i strach przed odwetem matki, jako rywalki
seksualnej, budzącej nieuświadomioną wrogość dziecka. Z reguły to zjawisko
przebiega łagodnie, a dziewczynka przenosi swoje zainteresowanie na rówieśników.
Wczesny okres dzieciństwa jest szczególnie istotny, „właśnie w wieku przedszkolnym,
kiedy układ nerwowy dziecka jest szczególnie wrażliwy i podatny na frustracje,
niewłaściwe postawy rodzicielskie, a także w ogóle niewłaściwe postawy wychowawcze
(np. w przedszkolu czy na katechezie), jak również nadmiernie autokratyczny, czy
też zbyt liberalny styl wychowania mogą spowodować rozmaite zaburzenia i trudności
w przystosowaniu
Nerwica to według Freuda konflikt pomiędzy instynktownymi popędami a światem
zewnętrznym lub między różnymi częściami umysłu: Id, ego, superego.
Ego kontra Id to objawy neurotyczne. Nieakceptowane treści seksualne i agresywne
przełamują barierę cenzury Ego i są przekształcane w zastępcze formy kompromisowe,
po to, aby umożliwić im pełne wejście do świadomości. Pojawia się wtedy postawa
neurotyczna.
Ego kontra superego to wina, wstyd, niska samoocena.
Lęk i mechanizmy obronne
-lęk = afekt doświadczany przez Ego i stanowiący sygnał o zbliżającym się
niebezpieczeństwie
-mechanizmy obronne = chronią Ego przed wewnętrznymi źródłami niebezpieczeństw,
lęków i przykrości (takich jak popędy seksualne i agresywne) + przed zagrożeniami
zewnętrznymi, zwłaszcza związanymi z doświadczeniami utraty
pojęcie lęku jest kluczowe dla psychoanalizy
wyparcie – podstawowy mechanizm obronny (myśli i życzeń, które nie pasują do obrazu
siebie) wyparcie całkowicie zawodzi, a osoba jest przytłoczona projekcjami
perwersja – ego rozszczepione
Fantazja = gratyfikacja niespełnionych pragnień w dokonaniach imaginacyjnych
(powszechną formą jest - marzenie na jawie)
Identyfikacja = podwyższanie poczucia własnej wartości przez utożsamianie się z
inną osobą lub instytucją, często o wybitnej pozycji
Izolacja = oddzielenie ładunku emocjonalnego od bolesnych sytuacji albo
odseparowanie niezgodnych postaw przez umieszczenie ich w logicznie sztywnych
przegródkach (co pozwała na utrzymywanie sprzecznych postaw, o których nigdy nie
myśli się równocześnie czy w związku ze sobą): zwane także segmentacją
Projekcja = obarczanie winą za własne trudności innych osób lub przypisywanie innym
własnych „zakazanych” pragnień
Przemieszczenie = rozładowanie stłumionych uczuć, zwykle wrogości, na obiektach
mniej zagrażających niż te, które pierwotnie, wzbudziły te uczucia.
Racjonalizacja = próby udowodnienia, ze własne zachowanie jest .racjonalne” i
usprawiedliwione, a więc zasługuje na aprobatę własną i innych
Reakcja upozorowana = zapobieganie wyrażaniu zagrażających pragnień przez
przyjmowanie przeciwstawnych im postaw i zachowań, służących jako „zapory”
Regresja= wycofanie się do wcześniejszych poziomów rozwojowych, polegające na
bardziej dziecinnych reakcjach i zazwyczaj niższym poziomie aspiracji
Sublimacja = gratyfikacja lub wyładowanie niezaspokojonych pragnień seksualnych
przez zastępczą aktywność nie-seksualną, akceptowaną społecznie w kulturze
jednostki
Wyparcie = wypychanie ze świadomości bolesnych lub zagrażających myśli,
utrzymywanie ich w nieświadomości; uznaje się je za najbardziej podstawowy
mechanizm obronny
Zaprzeczanie rzeczywistości = ochrona jaźni przed nieprzyjemną rzeczywistością
przez odmowę dostrzegania jej
Kultura wg Freuda to jedna wielka sublimacja
Twórczość Freuda:
Objaśnianie marzeń sennych (1900) Psychopatologia życia codziennego (1901) Dowcip i
jego stosunek do nieświadomości (1905) Trzy rozprawy z teorii seksualnej (1905)
Totem i tabu (1912)
Poza zasadą przyjemności (1920)
Ego i id (1923)
Przyszłość pewnego złudzenia (1927)
Kultura jako źródło cierpień (1930)
Freud raz w życiu wybrał się w podróż do USA
Z Adlerem, Jungiem. Podróż statkiem.
Nie podobało mu się: jedzenie niedobre, ludzie za głośno. To ważna podróż, bo to
początek psychoanalizy w USA.
Większość psychoanalityków europejskich miała pochodzenie żydowskie i uciekli do
USA, Freud wyjechał do Anglii.
Ocena teorii Freuda
✓ Zarzuca się brak systematycznych badań potwierdzających procesy
opisywane przez Freuda
✓ Teoria marzeń sennych też poddana krytyce przez Greenbaum – twierdził,
że sny mają źródło w dzieciństwie
✓ Opieranie teorii rozwoju psychoseksualnego tylko na chłopcach
krytykowano
✓ Freud cenił kobiety psychoanalityczki, wykształcił całe rzesze. Ale nie
wpuszczał ich na pewne dyskusje (że niby dym tytoniowy od mężczyzn im szkodzi).
Teorie psychodynamiczne
Jung, Adler, Horney – jak postrzegali psychoanalizę, co było kontrowersyjnego dla
nich w psychoanalizie
ZMIANY TEORETYKÓW POST-FREUDOWSKICH:
✓ Większy nacisk na funkcję ego, mechanizmy obronne
✓ Większy nacisk na zmienne społeczne w rozwoju jednostki
✓ Większy nacisk na rozwój osobowości przez całe życie
✓ Mniejszy nacisk na popędy seksualne i libido
Freud koncentrował się na ID
Freud pomijał aspekty społeczne, kulturowe, nie brał pod uwagę tego, że takie były
czasy, a nie inne

Psychologia analityczna Carl Gustav Jung: -potrzeby twórcze

-Nieświadomość zbiorowa
-Archetyp to symbol np Mandala to jaźń pełnia -persona to maska (nie jesteśmy sobą)
-anima kontra animus = pierwiastek męski vs żeński
-Introwersja kontra ekstrawersja = odnoszenie się do wewnątrz vs życie społeczne.
-Psychologia analityczna
Odszedł od Freuda, bo był niezadowolony z dużego nacisku na seksualność
-Jung traktował libido jako ogólną energię psychiczną, która oprócz dążenia
seksualnego zawiera szereg innych dążeń do innego rodzaju przyjemności. Libido
zawiera w sobie potrzeby twórcze.
Nieświadomość zbiorowa
Jung rozszerzył pojęcie nieświadomości
Freud nie mógł mu tego wybaczyć
To nieświadomość kolektywna, czyli pojęcie nieświadomości nie ogranicza się do
indywidualnych przeżyć jednostki, ale obejmuje nieświadomość zbiorową, czyli prawdy
psychologiczne, które są charakterystyczne dla całego gatunku ludzkiego
Nieświadomość zborowa to nasze wspólne dziedzictwo (przodków), to łącznik między
nami a przodkami. Pozwala nam rozumieć mity, symbole, dzieła sztuki.
(...) to życie psychiczne to umysł naszych praprzodków, sposób, w jaki czuli i
myśleli, jak spostrzegali świat, życie, ludzi i bogów. Istnienie tych historycznych
pokładów jest, jak przypuszczam, źródłem wiary w reinkarnację i pamięć o przeszłych
życiach.
Archetypy – reprezentacja symboliczna określonego doświadczenia, obiektu
✓ Archetyp matki (matka natura, Matka Boska)
✓ Archetyp mędrca
✓ Anima i animus (kobiecość i męskość)
✓ Mandala (jaźń) – dążenie do jedności, pełni
Archetypy są uniwersalne, świadczą o nieświadomości zbiorowej, bo występują w
różnych kulturach (przeszłych i współczesnych)
Jung podróżował do Afryki, badał plemiona, symbole, metafory
Zdrowa osobowość to układ sił wewnętrznych, które są w aktywnej równowadze
Problem człowieka to to, że jest ścieranie miedzy personą (maska, twarz, którą
przedstawiamy innym z tym jaki on jest prywatnie). Gdy ta persona zbyt mocno
wysunie się na prowadzenie, możemy zatracić poczucie prawdziwego Ja. Ale persona
jest nam potrzebna do życia w społeczeństwie. Najlepiej jest zachować równowagę –
kiedy jesteśmy sobą, a kiedy musimy założyć maskę.
Konflikt miedzy animą a animusem (kobieca wrażliwość a meska agresja).
Gdy mężczyzna odrzuci swój kobiecy pierwiastek to wtedy nadmiernie przedstawia
swoją męskość Gdy kobieta odrzuci swój męski pierwiastek, to może nadmiernie
przedstawiać swoją wrażliwość.
Opozycja introwersja vs. Ekstrawersja
Każdy odnosi się do świata w określony sposób. To część naszej osobowości.
Introwersja – odnoszenie się do siebie, swojego wnętrza jest bardziej refleksyjna
Ekstrawertyk – bardzo aktywna osoba, lubi przygody, towarzystwo
Starać się zrównoważyć te pierwiastki
O introwersji vs. ekstrawersji dużo mówi psychologia różnic indywidualnych

Alfred Adler psychologia indywidualna

- zależność od opiekunów - poczucie niższości. -Kompensacja i nadkompensacja.
-Poczucie Wspólnoty - ma ono wpływ na rozwój.
Psychologia indywidualna
Poczucie niepełnowartościowości + dążenie do kompensacji
Wszyscy ludzie rodzą się jako bezradne istoty zależne od opiekunów
Przez tą zależność doświadczamy niższości i potem całe życie szukamy
przezwyciężenia niższości poprzez kompensację lub nadkompensację
Badał osoby niepełnosprawne.
Wnioski: osoba, która ma problem z mówieniem ćwiczy i może stać się wybitnym mówcą
Brak może stać się częścią stylu życia
Poczucie wspólnoty
Zależy nam na tym, aby być członkiem wspólnoty i to ma duży wpływ na nasz rozwój
Koncepcja kolejności urodzeń
Związki z rodzeństwem są wyjątkowe
Psychologiczna charakterystyka rodzenia się kolejno dzieci w rodzinie
Dziecko najstarsze – jest jedynakiem i poświeca się mu dużo uwagi, bywa
rozpieszczone, ma tendencję do uporu, silnie dąży naprzód, ma zdolności aby ciężko
pracować dzięki uporowi. Gdy pojawi się rodzeństwo jest usuwane z pozycji faworyta.
Drugie dziecko – dzieli uwagę miedzy sobą a starszym dzieckiem, zachowuje się jakby
brało udział w wyścigu, zwraca na siebie uwagę, stara się przewyższyć starszemu
dziecku lub go przewyższyć i to ma wpływ na dalszy przebieg ich życia. Drugie
dziecko może być przeciwieństwem
Trzecie dziecko – czuje się wyrzucone poza nawias, cała uwaga skupiała się na
pierwszych dwóch dzieciach, czuje niesprawiedliwość, czuje się biedne, z różnymi
problemami wychowawczymi. Może stać się łącznikiem, mediatorem w rodzinie
konfliktowej.
Najmłodsze dziecko – rodzinny pieszczoszek, rozpieszczone, otrzymuje sporo uwagi.
Jest dużym indywidualistą i wybiera własną drogę. Zaskakuje swoimi wyborami.
Jedynak – ma cechy najstarszego dziecka (dąży uparcie do osiągnięć, nie potrafi
współpracować z rówieśnikami), dziecko rozpieszczane – indywidualista (podąża swoją
ścieżką), może być rozpieszczane przez jedno z rodziców i nawiąże mocną wieź z
jednym z rodziców. Jedynak - nie umie się dzielić współpracować ale też
indywidualista i ma więź z jednym rodzicem.

Karen Horney - wpływy kulturowe i społeczne. Lęk podstawowy u dzieci to konflikt

trzech sfer reakcji nastawienia ku przeciw i od ludzi.
1.Ku ludziom to bycia chwalonym i zaakceptowanym to poświęcenie.
2.Przeciw ludziom to wszyscy są wrodzy to samowystarczalna.
3.Od ludzi to odsuwa się nie angażuje emocjonalnie nie czuję się zrozumiana to
dystans.
W USA, nie miała kontaktu z Freudem, a jak już miała, to nie układało się to
dobrze, bo odbiegała od klasycznej psychoanalizy
Protestowała przeciwko silnemu podkreśleniu biologiczności człowieka w
psychoanalizie i przeciwko androcentryzmowi psychoanalizy
Gdy uświadomimy sobie, jak wielką rolę odgrywają w nerwicach warunki kulturowe, to
okaże się, że czynniki biologiczne i fizjologiczne uważane przez Freuda za
podstawowe, nie odgrywają tak dużej roli.
Horney zaczęła się zastanawiać nad teoriami Freuda pod kątem kultury i tego jak
kultura kształtuje role męskie i żeńskie. I uznała problem Freuda, że nie brał pod
uwagę tych warunków kulturowych w Europie i USA
Współpracowała z Frommem – on też brał pod uwagę czynniki kulturowe Osobowość –
Horney koncentrowała się na lęku
Lęk podstawowy – dziecięce poczucie bycia osamotnionym, bezbronnym w potencjalnie
zagrażającym świecie. U neurotyków jest konflikt pomiędzy 3 sposobami reagowania na
lęk podstawowy
Lęk podstawowy
- nastawienie ku ludziom
- nastawienie od ludzi
- nastawienie przeciwko ludziom
To są 3 sposoby nastawienia osobowości, które powodują usztywnienie osobowości i
zatracania potencjału osobowościowego.
nastawienie ku ludziom – człowiek próbuje poradzić sobie z lekiem poprzez przesadne
próby zaakceptowania przez innych, bycia chwalonym. Osoba ta przyjmuje niższą
pozycję w relacji z innymi, aby być zaakceptowaną, stara się nie wchodzić w
konflikty, jest nadmiernie altruistyczna, spełnia potrzeby innych, ratuje,
zaniedbuje własne potrzeby.
nastawienie przeciwko ludziom – wszyscy są wrogo nastawieni do niego, świat jest
wrogi, niebezpieczny, ludzie wykorzystują, manipulują, osoba stara się funkcjonować
jakby była samowystarczalna, pokazuje, że jest samodzielna, twarda
nastawienie od ludzi – osoba odsuwa się od ludzi, neurotyczny dystans, nie angażuje
się emocjonalnie w relacje z innymi ludźmi, nie czuje się swobodnie z ludźmi, nie
czuje się zrozumiana, tworzy dystans miedzy sobą a ludźmi, nie opowiada zbytnio o
sobie, nie wchodzi w bliskie relacje, działa tak, aby zawsze mogła się łatwo
wycofać z relacji
Horney silnie koncentrowała się na kobiecości (w przeciwieństwie do Freuda)
„Psychologia kobiety” – książka
Kobiety nie zostały stworzone do tego by być słabymi, uległymi, zależnymi, że to
wynika z kultury tylko
Horney – nurt humanistyczny ipsychoanalityczny
Widziała wpływ kulturowy w wychowaniu kobiet
Urodziła się w Niemczech, a wyemigrowała do USA i dlatego łatwo widziała różnice
kulturowe.