20 12.

Sınıf
Fizik
Çembersel
Dalga Mekaniği
Hareketler
- 4 - 10

1. Derinlikleri bilinmeyen üç bölmeden oluşan dalga leğe- 3. Derinliği her yerde aynı olan su dolu bir ortamda aynı
ninde şekildeki gibi I. Bölmede oluşturulan λ1 dalga boylu anda titreşen özdeş kaynakların ürettiği su dalgalarının
doğrusal su dalgaları X yarığından geçerek II. Bölmede oluşturduğu girişim deseni üzerinde seçilen girişim çizgi-
λ2 dalga boyu ile, Y yarığından geçerek III. bölmede λ3 leri üzerindeki X ve Y noktaları şekildeki gibidir.
dalga boyu ile ilerlemektedir. Merkez doğrusu
X yarığından geçen dalgalar kırınıma uğrar iken Y yarı-
ğından geçen dalgalar doğrusal olarak ilerlemektedir. X Y

I λ1 λ2 II

K1 4d d K2
Y
Buna göre, girişim deseni ile ilgili ifadelerden hangisi
λ3 yanlıştır?
III
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) d mesafesi dalga boyuna eşit ise Y noktası 2. dalga

Buna göre, dalga leğeninde ilerleyen dalgalar ile ilgili katarı üzerindedir.
ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır? B) d mesafesi dalga boyunun yarısına eşit ise X noktası
8. dalga katarı üzerindedir.
A) X yarığının genişliği λ1’den küçüktür.
C) d mesafesi dalga boyunun iki katı kadar ise Y noktası
B) Y yarığının genişliği X yarığının genişliğinden büyüktür.
4. dalga katarı üzerindedir.
C) II. bölme I. Bölmeden daha derin ise X yarığının geniş-
D) Dalga boyu d mesafesinin iki katına eşit ise X noktası
liği λ2’den küçüktür.
1. düğüm çizgisi üzerindedir.
D) III. bölme I. Bölmeden daha derin ise Y yarığının ge-
E) Dalga boyu d mesafesinin dört katına eşit ise Y nokta-
nişliği λ1’den büyüktür.
sı 1. düğüm çizgisi üzerindedir.
E) III. bölme en derin bölme ise X yarığının genişliği
λ3’den büyüktür.
●
MEB

4. Aynı büyüklükteki iki ekran önüne konulan iki farklı çift

yarık düzlemi ekranlara eşit mesafe uzaklıktadırlar.
2. Derinliği her yerde aynı olan su dolu bir dalga leğeninde
aynı anda çalıştırılan özdeş iki noktasal kaynağın ürettiği Ekranlar üzerinde oluşan girişim desenlerindeki ay-
dalgalar girişim deseni oluşturuyor. dınlık saçak sayılarının farklı olması;

Buna göre; I. Kullanılan ışıkların frekansı,

II. Düzlem üzerindeki yarıklar arası mesafe,
I. kaynaklar arası uzaklığı artırmak,
III. Kullanılan ışıkların ışık şiddeti,
II. dalga leğenine bir miktar daha su eklemek,
IV. Işık kaynaklarının yarık düzlemine olan uzaklığı
III. kaynakların frekansını artırmak
niceliklerinden hangilerinin farklı olmasından kay-
işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa desen
naklanabilir?
üzerindeki katar çizgi sayısının azalmasına ve su dal-
galarının hızının artmasına neden olur?
A) I ve II B) I ve III C) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
D) II ve III E) I, II ve III
 20 12. Sınıf
Fizik
Dalga Mekaniği
Çembersel - 4 - 10
Hareketler

5. Hava dolu bir ortamda, ışığın çift yarıkta girişimi deneyin- 8. Düşey düzlemde ger-
de ekran üzerinde oluşan girişim deseninde saçak geniş- çekleştirilen şekildeki çift
likleri birbirine eşittir. yarıkta girişim deneyinde S1
Yapılan bir deneyde ekran üzerinde oluşan desen üzerin- bir süre sonra S2 yarığı- A0
nın önüne bir tahta par- S2
deki saçak genişliğinin ekranın bir ucundan diğer ucuna
doğru giderek arttığı gözleniyor. çası yerleştiriliyor.

Saçak genişliğinin giderek artmasının nedeni deney Yarıklar arası mesafe

yarık genişliğinden bü- Tahta Ekran
düzeneği üzerinde yapılan işlemlerden hangisidir? parçası
yük olduğuna göre;
A) Yarık düzleminin döndürülmesi
I. Merkezi aydınlık saçak yukarıya doğru kayar.
B) Ekranın döndürülmesi
II. Ardışık iki karanlık saçak arası mesafe azalır.
C) Yarık düzlemi ile ekran arasına su doldurulması
III. Aydınlık saçak sayısı artar.
D) Yarıklardan birinin önüne cam parçası konulması
E) Işık kaynağının yarıklardan birine doğru yaklaştırılması durumlarından hangileri gerçekleşir?

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
6. Tek yarıkta kırınım deney düzeneğinde K cismi yok iken
ekran üzerindeki saçak genişliği ∆x oluyor.

9. Sireni çalan bir ambulans yol kenarında bekleyen kişiye

doğru yaklaşırken, kişi ambulanstan çıkan sesin frekansı-
nı sirenden çıkan sesin frekansından daha büyük algılar.
K
Işık Ambulans kişiye yaklaşırken sirenden çıkan sesin;
kaynağı
I. ortamda yayılma hızının artması,
II. dalga boyunun azalması,
K cismi saydam bir cisim değilse;
III. şiddetinin artması
I. Merkezi aydınlık saçak genişliği 2∆x’den büyük olur.
durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi frekansın
II. Aydınlık saçak sayısı azalır. daha büyük algılanmasının sebebidir?
III. 1. aydınlık saçak genişliği ∆x’den küçük olur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
durumlarından hangileri gerçekleşir?
D) I ve III E) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
●

D) I ve III E) II ve III
MEB

10. Durgun kabul edilen bir I

gözlem noktasından ta-
kip edilen bir gök cismi- II
7. Işığın çift yarıkta girişimi deneyinde bir süre sonra yarık d
nin şekildeki gibi bir elip-
düzlemi ile ekran arası kırıcılık indisi havaya göre daha
tik yörünge çizdiği tah- IV
büyük olan bir sıvı ile dolduruluyor.
min ediliyor. III
Sıvı doldurulduktan sonra girişim deneyinde gerçek- d 3d
Eliptik yörünge üzerin- 3d
leşen olaylar ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
de seçili noktalar arası
A) Merkezi aydınlık saçağın genişliği artar. hareketler incelendi-
B) Işığın yarık düzleminden ekrana ulaşma süresi artar. ğinde hangi noktalar Gözlem noktası
arasındaki hareketin-
C) Işığın yarık düzleminden geçtikten sonra dalga boyu
de gök cisminden yayılan görünür ışıkta kırmızıya
azalır.
kayma gerçekleşir?
D) Ekran üzerinde oluşan desendeki saçak genişliği azalır.
E) Ekran üzerinde oluşan desendeki karanlık saçak sa- A) I - II B) III - IV C) IV - I
yısı artar. D) IV - I ve II - III E) I - II ve III - IV