W Archeologii wyróżniamy 3 Epoki : Kamienia, Brązu i żelaza.

Ważnym aspektem do periodyzacji (umowny podział czasu) dziejów jest sposób zdobywania
pożywienia, gospodarka przyswajająca (zbieracko-łowiecko-rybackie) i gosp. wytwórcza
(rolniczo-hodowlana). A także pod aspektem pojawienia się ceramiki, zmian klimatycznych,
pojawieniem metalu itp.

Epoka Kamienia dzielimy na:

-starszą zw. Paleolitem.
-Środkową zw. Mezolitem.
-Młodszą zw. Neolitem.

*Paleolit w afryce przypada na 2,8 mil. lat temu a w Europie pd. 1,2 mil. lat temu, na
ziemiach Polskich 500-400 tyś. lat temu. Koniec Paleolitu przypada wszedzię na ok. 10 tyś. lat
temu kończy epokę lodowcową i rozpoczyna Holocen (okres Geologiczny nieco podobny do obecnego).
Dzeili się na Dolony, Środkowy i Górny.

-Paleolit dolny odpowiada za okres Homo Habilis do Homo Erectus

-Paleolit środkowy to okres ewolucji Preneandertalskich i pojawienie się Neanandertalczyka.
okres 350-200 tyś. lat temu. (jedynie Europa)
-Paleolit Górny odpowiada okresowi Homo Sapiens Sapiens. przypadają między 45 a 30 tyś
lat temu.

Mezolit posiada klimat umiarkowany i rozwój gospodarki przyswajającej (zbieracko-

łowieckiej) w okresie postglacjalnego ocieplenia. zaczynając się około 10 tyś. lat p.n.e. (Na
bliskim wschodzie i częściowo w pół-ws. Afryce w holocenie już rozpoczyna się Neolit). W pd-
ws. Europie około 6800 lat .p.n.e, w polsce 5400.

Neolit najwcześniej na bliskim wschodzie, powoduje pojawienie się ceramiki i wyodrębnia

się tam Neolit praceramiczny (10 tyś- 8500 lat temu). Do europy dociera wraz z
umiejętnością wypalania ceramiki, w Europie wyznacznikiem Neolitu jest nowa gospodarka
rolniczo-hodowlana ale także ceramika i wytwarzanie narzędzi kamiennych gładzonych
(wcześniejszy okres neolitu to kamień łupany). Na ziemiach polski 5400-2100. lat temu.

Eneolit podstawą jest występowanie narzędzi miedzianych (w polce występują rzadko),

nazywany także Późnym (młodszym) Neolitem. Początek Eneolitu to okres 4800 lat p.n.e, w
polsce 3700-3500 lat temu.

*Epoka Brązu początek w wschodniej części morza śródziemnego początek III tys.p.n.e, w
polsce około 2200-2100 p.n.e. Dalej mocno używano kamiennych narzędzi, Epoka brązu
dzieli się na:
-wczesną I
- starszą II
- środkową III
-młodszą IV
późną V
Dzielimy to ze względy na przemiany kulturowe.

*Epoka Żelaza początek we Włoszech i na Bałkanach przypada 1000-900 lat.p.n.e, w polsce

około VIII w.n.e. dzielimy na:
-okres Helsztadzki
-okres przedRzymski
-okres Rzymski

-Okres Helsztacki trwał od połowy VIII do 400r.p.n.e, okres określany intensywnymi

kontaktami z protohistorycznymi ośrodkami produkcji metalurgii wschodnioalpejskiej i
kopalni soli z nazwy Hallstatt w Austri.
-Okres Przedrzymski Lateński drugi okres datowany około 400 r.p.n.e do początku 1 wieku
n.e Okres Ekspansji Celtów na całą Europę, sięga nawet do Anatolii
-Okres Rzymski trzeci okres żelaza zwany także okresem wpływów Rzymskich. Przypada na
okres od I poł n.e do 375r.n.e schyłku Imperium Romanum.

Okres Wędrówek Ludów zapoczątkowany najazdem Hunów w końcu IV w. i trwa do końca 2

poł. VI lub VII w.(jest to albo opanowanie kotliny karpackiej przez Awarów 567 lub dominacja Słowian w końcu VII w.)