Ewolucja technologii LAN

© K. Nowicki Ewoluja sieci 1

 Ewolucja sieci … MAN, WAN
Sieci rozległe
Wszelkie sieci: ADM X25, FR
ATM/Sonet
SDH ATM SWITCH
ADM ADM
Kanały TDM

TR-
TokenRing
ADM Sieci miejskie FDDI,
DQDB

© K. Nowicki Ewoluja sieci 2

 Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 1993
Na Etap I

przykład UG1

sieci
9km 6km
UG2 PG
TP Gdynia

TASK – 11km

Pętla FDDI

zaczęło
5km 3km

się od … AWF 8km AMG1

TP Gdynia
4km
TP Wrzeszcz
4km
AMG2

NASK
NASK 2Mbps Warszawa
Router AGS+ Łącze dzierżawione

Router Cisco 4000 Ethernet

Comunication Server Pętla FDDI

© K. Nowicki Ewoluja sieci 3

 Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 1995
Etap III

AMW UG13 UG16

IoŚ WSM1 UG3 IPI PAN UG8
4,0km
3,3km 10,1km
MIR1
CBM 8,9km
3,3km UG1 WAM
UG2
IMGW
IET
8,5km
TP Gdynia
MIR2 WSM2 IE
AMG3
5,1km AMG1

IMMT Ring FDDI UG12

WCO
86,4km CI
5,8km PWSSP
8,8km
IO
CI TP Gdańsk UG5

3,7km
AWF TP Gdańsk SOIE PAN
6,3km PG
UG9 IBW TP Wrzeszcz 4,4km
CTO1
2,6km UG15
9,3km 2,3km AMUZ
Router Cisco 2500 UG6
UG4
UG14 IMP Biblioteka PAN
Router Cisco 7000 UG10
PG Elbląg
UG11 AMG2
Router AGS+ Łącze dzierżawione IŁ
NASK
Ethernet UG7
Router Cisco 4000
2Mbps NASK
FDDI Warszawa
Switch ATM Cisco LS100 ATM

© K. Nowicki Ewoluja sieci 4

 Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa TASK 1998
UG3 IO AMG2 UG5

UG3
UG13 Bibl. PAN
UG6 ASP1
IO PIT
UG9 IET CTO1 AMuz1 IMr2 UG15
UG3 IO AMG2
IMMT CMM
WCO UG11 AMG3
IE SOIE PAN
UG11
IOS UG3 CTO2 CTO2
UG14 TP Gdansk UG5
IMMT UG2
MIR AMG2
FDDI Gdynia FDDI Sopot-Oliwa AMG3 CTO1 UG5
ASP2
UG1 GSD
WSM AWF PRS FDDI Gdańsk
MIR1 TP Gdynia CMM
TP Wrzeszcz AMG1
UG8 UG12 PG
WAM
AMW IMGW1 CTM1 AMuz2
MN2 IS³ PAN
IM, IPI PAN AWF IES MN1
WSM1 AMG4
WSM2 SM IMr1
IMGW2 IŁ
AMG8 UG2 UG16 CTM2
CBM UG7
AMW AMG1
MIR2
WSM UG1
CI

TP Gdynia 622 Mbps 622 Mbps 622 Mbps 622 Mbps

UG2 IBW UG1 UG4 AMG1
1 Mbps
256kbps PG UG4
Switch Ethernet-ATM Router UG10 POLPAK TASK
IBW
Computer
Switch ATM UG10 512kbps AMG5
Center ETI
LS 100 Elbl¹g UG4
2 Mbps
ATM IBW
Switch ATM NASK PG-ETI
FDDI Olsztyn
LS1010
Ethernet POL-34 4 Mbps IMP IMP
34 Mbps
0 Km 50 km

Gdynia Sopot Gdańsk

© K. Nowicki Ewoluja sieci 5

 Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa TASK 1998 3xFDDI
UG3 IO AMG2 UG5

UG3
UG13 Bibl. PAN
UG6 ASP1
IO PIT
UG9 IET CTO1 AMuz1 IMr2 UG15
UG3 IO AMG2
IMMT CMM
WCO UG11 AMG3
IE SOIE PAN
UG11
IOS UG3 CTO2 CTO2
UG14 TP Gdansk UG5
IMMT UG2
MIR AMG2
FDDI Gdynia FDDI Sopot-Oliwa AMG3 CTO1 UG5
ASP2
UG1 GSD
WSM AWF PRS FDDI Gdańsk
MIR1 TP Gdynia CMM
TP Wrzeszcz AMG1
UG8 UG12 PG
WAM
AMW IMGW1 CTM1 AMuz2
MN2 IS³ PAN
IM, IPI PAN AWF IES MN1
WSM1 AMG4
WSM2 SM IMr1
IMGW2 IŁ
AMG8 UG2 UG16 CTM2
CBM UG7
AMW AMG1
MIR2
WSM UG1
CI

TP Gdynia 622 Mbps 622 Mbps 622 Mbps 622 Mbps

UG2 IBW UG1 UG4 AMG1
1 Mbps
256kbps PG UG4
Switch Ethernet-ATM Router UG10 POLPAK TASK
IBW
Computer
Switch ATM UG10 512kbps AMG5
Center ETI
LS 100 Elbl¹g UG4
2 Mbps
ATM IBW
Switch ATM NASK PG-ETI
FDDI Olsztyn
LS1010
Ethernet POL-34 4 Mbps IMP IMP
34 Mbps
0 Km 50 km

Gdynia Sopot Gdańsk

© K. Nowicki Ewoluja sieci 6

 Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa TASK 1998 ATM
UG3 IO AMG2 UG5

UG3
UG13 Bibl. PAN
UG6 ASP1
IO PIT
UG9 IET CTO1 AMuz1 IMr2 UG15
UG3 IO AMG2
IMMT CMM
WCO UG11 AMG3
IE SOIE PAN
UG11
IOS UG3 CTO2 CTO2
UG14 TP Gdansk UG5
IMMT UG2
MIR AMG2
FDDI Gdynia FDDI Sopot-Oliwa AMG3 CTO1 UG5
ASP2
UG1 GSD
WSM AWF PRS FDDI Gdańsk
MIR1 TP Gdynia CMM
TP Wrzeszcz AMG1
UG8 UG12 PG
WAM
AMW IMGW1 CTM1 AMuz2
MN2 IS³ PAN
IM, IPI PAN AWF IES MN1
WSM1 AMG4
WSM2 SM IMr1
IMGW2 IŁ
AMG8 UG2 UG16 CTM2
CBM UG7
AMW AMG1
MIR2
WSM UG1
CI

TP Gdynia 622 Mbps 622 Mbps 622 Mbps 622 Mbps

UG2 IBW UG1 UG4 AMG1
1 Mbps
256kbps PG UG4
Switch Ethernet-ATM Router UG10 POLPAK TASK
IBW
Computer
Switch ATM UG10 512kbps AMG5
Center ETI
LS 100 Elbl¹g UG4
2 Mbps
ATM IBW
Switch ATM NASK PG-ETI
FDDI Olsztyn
LS1010
Ethernet POL-34 4 Mbps IMP IMP
34 Mbps
0 Km 50 km

Gdynia Sopot Gdańsk

© K. Nowicki Ewoluja sieci 7

 WEJH
Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 2001 2xFDDI
WSM3
WSM1 CTO1 Słupsk
CTO1 PKP

AMG3 AMG3
TPGdy WSM2 AMG9 DS5 CEN IE AMuz1
DS1 BibPAN Koszalin
IO AMG2
AMG2 AMG3
CBM DS11 CTO1
TPGdy DS5 PIT
ZIMW PRS UG6
UG9 ZE CTO1 DS6 UG5 GWSHASP2
IMGW IO DS11 UG12
UG14 UG5
MIR MIR2
AMG4
MIR ZETO
UG5 UG5 MN1
WSM1 AWF SZP AMG2
DSWSM IO AWF TASK AMuz2 TPGda TPGda SOIE
TP S.A.
WSZiR CTO2UG11 Elbląg ELB Computer
TPGdy Center
WSM1 UG11 IŁ
IM, IPI ASP
FDDI SOPOT TPWrz UG17 IMr2 SOIE
UG2 IM1 KOM
AMW UG7
WSM1 AMG1
DS7UG SD FDDI CI TASK
IBW AMG1 AMG1
CTM UG1 IMGW2
AMW AMW IES CI
PIG
UG3 UG2 BMT PG AMG1
UG3 IBW UG1 TPWrz
UG3 TPWrz
CI2
IMMT UG1
622 Mbps 622 Mbps ETI ETI

UG3 UG2 CI
UG10 IMP
CTO2 UG4 TASK
Router Computer CI Fore
TASK Center
Serwer dostępowy UG10 TASK
Switch Gigabit UG4 CI
Switch Eth-ATM Gigabit
ATM DSUG
LS 100 DS POL-34 TEN-155 GTS
FDDI Olsztyn
LS1010 DS2 PG
Ethernet OL
50 km
0 km Gdynia Sopot Gdańsk

© K. Nowicki Ewoluja sieci 8

 0xFDDI
TPGdy
AMW Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 2003 UG5

BBC IO UG5 PUW

AMG2 AMG3
MIR UG14 PUW3
IO DS1UG DSAMuz AMuz
TPGdy EWZ
DS11UG AMG2
DS11PG GSP AMG3 ZE
CTO1
TPGdy2 TPGda UG6
WSM TPGda SOIE
9.6 kbps
WSM2 WSM EWZ TPWrz
TPSA CTO1
WSM
WEJH
WSM2
TPWrz AMG1 AMG1
PROREM
WSM WEJH IO UG11 CTO2 CTO1 CI2 AMG1
PWR MM
UG11 ISP Koszalin
IMMT PKP
UG2 CI Olsztyn
UG2ekA UG1
UG3 ETI KDM KOM
UG2c2500
UG3 UG2ck UG1fiz DS2 POL-622
PARK UG2ekB UMSOPOT DS CI
IMP BVI
UG1ck
MM UG2zarz UG2 PIW
AWF DS5
UG10 CI GEANT
DS5UG DS CI PIW JUN
UG2zarz
UG2 Frankfurt 2.5Gbps
AWF IBW UG1 CI TASK
TASK Praga 2.5Gbps
UG3 UG3 UG4 CI
UG1
Router Switch GE TASK 10 Gbps
Switch FE/ATM Switch ATM
Switch routuj¹cy PIONIER
CI2
Gigabit 10 Gbps ATM 622 Mbps
EXTREME
Gigabit 2.5 Gbps ATM 155 Mbps FastEthernet FDDI Linie dzierżawione
Gigabit 1 Gbps ATM 34 Mbps Ethernet E1 WDM

© K. Nowicki Ewoluja sieci 9

TPGdy
AMW Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 2003 UG5

BBC IO UG5 PUW

AMG2 AMG3
MIR UG14 PUW3
IO DS1UG DSAMuz AMuz
TPGdy EWZ
DS11UG AMG2
DS11PG GSP AMG3 ZE
CTO1
TPGdy2 TPGda UG6
WSM TPGda SOIE
9.6 kbps
WSM2 WSM EWZ TPWrz
TPSA CTO1
WSM
WEJH
WSM2
TPWrz AMG1 AMG1
PROREM
WSM WEJH IO UG11 CTO2 CTO1 CI2 AMG1
PWR MM
UG11 ISP Koszalin
IMMT
Ethernet 1 Gb/sUG2 CI
PKP
Olsztyn
UG2ekA UG1
UG3 ETI KDM KOM
UG2c2500
UG3 UG2ck UG1fiz DS2 POL-622
PARK UG2ekB UMSOPOT DS CI
IMP BVI
UG1ck
MM UG2zarz UG2 PIW
AWF DS5
UG10 CI GEANT
DS5UG DS CI PIW JUN
UG2zarz
UG2 Frankfurt 2.5Gbps
AWF IBW UG1 CI TASK
TASK Praga 2.5Gbps
UG3 UG3 UG4 CI
UG1
Ethernet 10 Gb/s
Router Switch GE TASK 10 Gbps
Switch FE/ATM Switch ATM
Switch routuj¹cy PIONIER
CI2
Gigabit 10 Gbps ATM 622 Mbps
EXTREME
Gigabit 2.5 Gbps ATM 155 Mbps FastEthernet FDDI Linie dzierżawione
Gigabit 1 Gbps ATM 34 Mbps Ethernet E1 WDM

© K. Nowicki Ewoluja sieci 10

 EWZ2
WEJH
Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 2005
WEJH BGPAN2 BGPAN
EWZ
EWZ
POLNOCNA AMG3 ZE
TPGdy WEJH UG5
TPGdy
UG5
BBC
IMGW AMG2
IO AMG3
TPGdy2 WSM CTO1
AMW CTO1

WSM2 AMG1
PROKOM BBC AMG2

RADMOR DS1UG TPWrz

UG4
IO DS11PG
RADMOR UG14 SER
WSM WSM TPWrz PROREM
DS11UG
MIR
PROREM
WSM IO CTO2
CTO1
OLSZTYN

UG10 UG11 PKP

POLPAK SOIE

MM UG3 UG2 UG1

UG3
CI 19.2 kbps
TPGda TPGda

UG2 UG2ck
WSFiR
UG1fiz
UG1ck UP TPGda
UG3 PPNT UMGdansk
IMMT PWR
UG5 PUW
UG6
KKNJO
UG2ekB AMG1 AMuz
AMG1
UG2zarz AMG1 RAD
UG1ck KOSZALIN
KOM
UMSOPOT DSAMuz
UG1 UG4paw UG4por UG4 KOSZALIN
UG2cen IMP CI
UG2 BVI CI SZCZECIN
HOTAS
PIW
UG4ck
CI 10 Gbps
PIONIER
router WDM UG2 UG1 DS
BDGda
switch routuj¹cy Gigabit 1 Gbps TPWrz WP
Gigabit 10 Gbps DS5 ZST
switch GE PAN
ATM 622 Mbps CI
IBW AWF AWF
switch FE/ATM ATM 155 Mbps
FastEthernet DS2 MALBORK KWIDZYN
switch ATM Ethernet
E1 KOSZ Sieć POL34/PIONIER CI
serwer dostêpowy Linie dzierżawione

© K. Nowicki Ewoluja sieci 11

 EWZ2
WEJH
Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 2005
WEJH BGPAN2 BGPAN
EWZ
EWZ
POLNOCNA AMG3 ZE
TPGdy WEJH UG5
TPGdy
UG5
BBC
IMGW AMG2
IO AMG3
TPGdy2 WSM CTO1
AMW CTO1

WSM2 AMG1
PROKOM BBC AMG2

RADMOR DS1UG TPWrz

UG4
IO DS11PG
RADMOR UG14 SER
WSM WSM TPWrz PROREM
DS11UG
MIR
PROREM
WSM IO CTO2
CTO1
OLSZTYN

UG10 UG11 PKP

MM UG3
Ethernet 10 Gb/s UG2 UG1
POLPAK SOIE

UG3
CI 19.2 kbps
TPGda TPGda

UG2 UG2ck
WSFiR
UG1fiz
UG1ck UP TPGda
UG3 PPNT UMGdansk
IMMT PWR
UG5 PUW
UG6
KKNJO
UG2ekB AMG1 AMuz
AMG1
UG2zarz AMG1 RAD
UG1ck KOSZALIN
KOM
UMSOPOT DSAMuz
UG1 UG4paw UG4por UG4 KOSZALIN
UG2cen IMP CI
UG2 BVI CI SZCZECIN
HOTAS
PIW
UG4ck
CI 10 Gbps
PIONIER
router WDM UG2 UG1 DS
BDGda
switch routuj¹cy Gigabit 1 Gbps TPWrz WP
Gigabit 10 Gbps DS5 ZST
switch GE PAN
ATM 622 Mbps CI
IBW AWF AWF
switch FE/ATM ATM 155 Mbps
FastEthernet DS2 MALBORK KWIDZYN
switch ATM Ethernet
E1 KOSZ Sieć POL34/PIONIER CI
serwer dostêpowy Linie dzierżawione

© K. Nowicki Ewoluja sieci 12

 EWZ2
WEJH
Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa 2005
WEJH BGPAN2 BGPAN
EWZ
EWZ
POLNOCNA AMG3 ZE
TPGdy WEJH UG5
TPGdy
UG5
BBC
IMGW AMG2
IO AMG3
TPGdy2 WSM CTO1
AMW CTO1

WSM2 AMG1
PROKOM BBC AMG2

RADMOR

IO
ATM DS1UG TPWrz
UG4

RADMOR DS11PG UG14 SER

WSM WSM TPWrz PROREM
DS11UG
MIR
PROREM
WSM IO CTO2
CTO1
OLSZTYN

UG10 UG11 PKP

POLPAK SOIE

MM UG3 UG2 UG1

UG3
CI 19.2 kbps
TPGda TPGda

UG2 UG2ck
WSFiR
UG1fiz
UG1ck UP TPGda
UG3 PPNT UMGdansk
IMMT PWR
UG5 PUW
UG6
KKNJO
UG2ekB AMG1 AMuz
AMG1
UG2zarz AMG1 RAD
UG1ck KOSZALIN
KOM
UMSOPOT DSAMuz
UG1 UG4paw UG4por UG4 KOSZALIN
UG2cen IMP CI
UG2 BVI CI SZCZECIN
HOTAS
PIW
UG4ck
CI 10 Gbps
PIONIER
router WDM UG2 UG1 DS
BDGda
switch routuj¹cy Gigabit 1 Gbps TPWrz WP
Gigabit 10 Gbps DS5 ZST
switch GE PAN
ATM 622 Mbps CI
IBW AWF AWF
switch FE/ATM ATM 155 Mbps
FastEthernet DS2 MALBORK KWIDZYN
switch ATM Ethernet
E1 KOSZ Sieć POL34/PIONIER CI
serwer dostêpowy Linie dzierżawione

© K. Nowicki Ewoluja sieci 13

 PIONIER 10GE
Poznañ
Toruñ

Szczecin
Koszalin Olsztyn TASK 2007 UG1
UG1
Fizyka
Bytów Slupsk KKNJO
UG1 PPNT
OPAN F
PAP UG1 KKNJO
Koszalin XMR Koszalin XMR Gdañsk
E
UG1 PPNT
Bytów S³upsk Kwidzyn Malbork UG1
PAN UG1 A
Prawo
DS5UG PPNT
ZST HA B
UG1 UG1 CTM AMW
Kartuzy CI TP
DS11 PG ZST Malbork UG1
WP Hotas Hum

Głównie Ethernet
CTM2 CTM
CEN CI TP PPNT PPNT UG3
DS5 UG1
DS11PG Rekt
UG1 UG1 AMW
CI UG7 IMGW2 UG3
DS2
DS5PG I£ UG1
CI PG Mat I LO
DS2PG DS VLO UG2
DS2UG UG1

HAAMG UG4 SOIE

GSD UG3 TP
CIVPN UG2
AMG5 ZIE CI AMGsr 3LO
IMr2
Mikrob CI
UG4 LeŸno CA
TASK CI UG4 LeŸno
TP CA UG2 CA UG3

UG4paw UG4 CI
UG1 UG2 UG2ek DS-WSM
UG4 UG4
CA IBW AWF UG2 UG2
Kaliska UG8
IBW WSM
UG4
MN DS8 UG2 UG2

IMP DS7 UG2

DSAWF AWF
IMP UG2
MN Bibl IPI

UG2zarz WSM
UG2

CI ZSU
MIR

AMG1
AMG1 AMG3 AMG2 CA WSM

AMG1 CA MIR
ser-rtr
IO TP
AMG3
AMG1 UG10 UG10
AMG1 GFKM
CA UG14
RAD SPSK1 AMG3 AMG2 AMG2 IMMT
DS11UG HAUG
UG10 DS12PG
DSAMG
UG6 DS11UG
AMG1 UG5 ASP2
Radiol
AMG7 UG6
BGPAN IO
UG5 ILO UG11
DS9UG
DS11UG
CTO1 UG12
AMG7
UG11
DS1 BGPAN DS11 UG PIT
BGPAN
AMuz PUW WEJH
CA

IMr2
UG5 IO
UP CTO1 CTO2 WSM
TP CTO1
DS6
UG17 Hilton
Centrala tel. UG5
AMuz
WEJH
CTO SMuz CTO
Switch ATM
AMUZ IO UG9
TP
Switch 10GE Wejherowo

Switch 1GE E1
ATM OC-3 155 Mb/s DS ASP ASP
Switch FE ATM OC-12 155 Mb/s
Switch routuj¹cy Gigabit Ethernet 10 Gb/s

© K. Nowicki
Router
Gigabit Ethernet 1 Gb/s
Fast Ethernet 100 Mb/s
Ewoluja sieci 14
 Ethernet 1/10 … 100 Gb/s

© K. Nowicki Ewoluja sieci 15

 SONET Synchronous Optical NETwork

• Zalety
– ponad 300,000 ring’ów
rozmieszczonych na świecie
– rekonfiguracja max 50 ms !!
• Problemy
– typ ruchu się zmienia, jak użytecznie
korzystać z pasma jednocześnie dla
mowy i danych ?

Synchroniczna sieć optyczna

Bell-Core i ANSI w latach 80 XX w
USA, Kanada, Japonia
Europa - SDH

© K. Nowicki Ewoluja sieci 16

 SDH STM-N

dane
Ramka Ethernetowa
ATM
© K. Nowicki
VC-3/VC-4
17
źródło : opracowanie własne
 Ewolucja sieci

© K. Nowicki Ewoluja sieci 18

 Literatura
• Nowicki K.: Ethernet –
sieci, mechanizmy,
Infotech 2006, 156 stron,
• Nowicki K.: Standardy IEEE
wspierające koncepcje
Ethernet End-to-End,
Przegląd
Telekomunikacyjny 4/2009
• Nowicki K.: …over
Ethernet, AEZ, 2011
• Nowicki K., Uhl T.: Ethernet End-to-End,
Shaker Verlag 2008, 258 stron

© K. Nowicki Ewoluja sieci 19