Jacques Lacan Jacques-Alain Miller James Hulbert

Subscribe to DeepL Pro to translate larger documents.
Visit www.DeepL.com/pro for more information.
Hamlet'te Arzu ve Arzunun Yorumlanması
Jacques Lacan; Jacques-Alain Miller; James Hulbert
Yale Fransız Araştırmaları, No. 55/56, Edebiyat ve Psikanaliz. Okuma Sorunu: Aksi takdirde.
(1977), s. 11-52.
Kararlı URL:
http://links.jstor.org/sici?sici=0044-0078%281977%290%3A55%2F56%3C11%3ADATIOD%3E2.0.CO%3B2-O
Yale French Studies şu anda Yale University Press tarafından yayınlanmaktadır.
JSTOR arşivini kullanmanız, http://www.jstor.org/about/terms.html adresinde bulunan JSTOR'un Kullanım Şartları ve

Koşullarını kabul ettiğinizi gösterir. JSTOR'un Kullanım Şartları ve Koşulları, kısmen, önceden izin almadığınız sürece, bir
derginin tüm sayısını veya makalelerin birden fazla kopyasını indiremeyeceğinizi ve JSTOR arşivindeki içeriği yalnızca
kişisel, ticari olmayan kullanımınız için kullanabileceğinizi belirtir.
Bu eserin daha sonraki kullanımları için lütfen yayıncı ile iletişime geçiniz. Yayıncı iletişim bilgileri
http://www.jstor.org/journals/yale.html adresinden edinilebilir.
Bir JSTOR iletiminin herhangi bir bölümünün her kopyası, söz konusu iletimin ekranında veya basılı sayfasında görünen telif
hakkı bildiriminin aynısını içermelidir.
JSTOR, kendini bilimsel dergilerin dijital arşivini oluşturmaya ve korumaya adamış, kâr amacı gütmeyen bağımsız bir
kuruluştur. JSTOR hakkında daha fazla bilgi için lütfen support@jstor.org adresiyle iletişime geçin.
Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Filigranı kaldırma için PRO'ya yükselt.
http://www.jstor.org
Thu Feb 1 07:22:28 2007
Jacques Lacan
Hamlet'te Arzu ve Arzunun Yorumlanması
Obiect Ophelia
Bir nevi laf olsun diye, bugün Ophelia adlı yem hakkında
konuşacağımı ve sözümün eri olacağımı ilan ettim.
Amacımız, hatırlayacağınız gibi, Hamlet'te ortaya çıktığı
şekliyle arzunun trajedisini göstermektir, insan arzusunu, yani
psikanalizde ilgilendiğimiz gibi.
Freud'un gösterdiği gibi, özneyi gösterene belirli bir bağımlılık
konumuna yerleştiren bir dizi koordinata referansla
konumlandırmayı başara m a z s a k , bu arzuyu çarpıtır ve başka
terimlerle karıştırırız. Gösteren, insanlar arası ilişkiler olarak
adlandırılan şeyin bir yansıması, saf ve basit bir ürünü değildir - tüm
psikanalitik deneyim bunun tersini gösterir. Bu deneyimin
önvarsayımlarını açıklamak için, onsuz alanımızda üretilen tüm
fenomenlerin ayırt edilemez ve anlamsız olacağı topolojik bir
sisteme başvurmalıyız. Şekilde bu topolojinin temel koordinatları
gösterilmektedir.
Hamlet'in hikayesi (ve bu yüzden onu seçtim) bu topolojinin en
canlı dramatik duygusunu ortaya koyar ve bu, onun olağanüstü
büyüleyici gücünün kaynağıdır. Shakespeare'in şiirsel becerisinin
ona bu yolda adım adım rehberlik ettiğine şüphe yok, ancak dolaylı
da olsa kendi deneyimlerinden bazı gözlemleri oyuna kattığını da
varsayabiliriz.
Shakespeare'in oyunu, hem Saxo Grammaticus ve Belleforest'in
anlatıları hem de fragmanlarına sahip olduğumuz diğer oyunlar da
dahil olmak üzere, hikayenin önceki işlenişlerinden ayıran bir olay
örgüsü değişikliği içerir. Bu değişim Ophelia karakteriyle ilgilidir.
Ophelia'nın efsanenin başından beri var olduğundan eminim.
Daha önce de söylediğim gibi, ilk versiyonlarda

Filigranı kaldırma için PRO'ya yükselt. 11
Yale Fransız
Çalışmaları
Hamlet' i n düşmediği tuzak, önce önceden uyarıldığı için, sonra da
Belleforest'in versiyonuna göre uzun zamandır prense aşık olan
Ophelia'nın kendisi bunun b i r parçası olmayı reddettiği içindir. Belki
de Shakespeare onun olay örgüsündeki işlevini, yani Hamlet' i n sırrını
gizlice ele geçirme işlevini genişletmiştir. Ama böylece Hamlet'in
dramının, arzusunun yolunu kaybetmiş bir adam olarak Hamlet'in
dramının en iç unsurlarından biri haline gelir. Kadın, kahramanın
e y l e m i y l e ölümcül buluşmasına doğru ilerleyişinde önemli bir
eksen sağlar - bir anlamda kendisine rağmen gerçekleştirdiği bir
eylem. Ö z n e d e , kaderinin saf bir gösterenin terimleriyle ifade
edildiğinin söylenebileceği bir düzey, kendisinin bile olmayan bir
mesajın yalnızca ters yüzü olduğu bir düzey vardır. Hamlet, ileride daha
da açık bir şekilde göreceğimiz gibi, bu öznellik düzeyinin tam da
imgesidir.
1
Bu yöndeki ilk adımımız, oyunun Öteki [Autre] olarak Anne, yani
talebin ilksel öznesi {la demands j. Psikanalizde her zaman s ö z ü n ü
ettiğimiz omnipotens, her şeyden önce ilk t a l e b i n ö z n e s i olarak
öznenin omnipotensidir ve bu omnipotens Anne'ye geri bağlanmalıdır.
Oyunun başlıca öznesi hiç kuşkusuz Prens Hamlet'tir. Oyun bireysel
bir öznelliğin dramıdır ve kahraman her zaman sahnededir, diğer
oyunlarda olduğundan daha fazla. Bu öznenin, Prens Hamlet'in
perspektifinde Öteki'nin arzusu nasıl tezahür eder? Annenin bu arzusu,
bir yanda seçkin, idealize edilmiş, yüceltilmiş bir nesneyle -babasıyla-
ve diğer yanda aşağılanmış, alçakça bir nesneyle, suçlu ve zina yapan
kardeşi Claudius'la karşı karşıya k a l a n Hamlet'in seçim yapmaması
gerçeğinde kendini gösterir.
Annesi, içgüdüsel bir şehvet gibi içinde var o l a n bir şey nedeniyle
seçim yapmıyor. Yakın zamanda teknik kelime dağarcığımıza
eklediğimiz kutsal genital nesne ona şöyle görünür

Filigranı12
kaldırma için PRO'ya yükselt.
Jacques Lacan
zevk alınacak bir nesne {obiet d'une jouissance] gerçekten b i r

ihtiyacın doğrudan tatminidir, başka bir şey değil. Hamlet'i annesinden
vazgeçme konusunda tereddüde düşüren de budur. Hatta
Babası olan hayaletin kendisine emanet ettiği temel mesajı en kaba, en
acımasız terimlerle ona ilettiğinde, yine de önce ona kaçınması için
yalvarır. Bir süre sonra bu çağrısı başarısız olur ve onu Claudius'un
yatağına, bir kez daha boyun eğmesini sağlayacak olan adamın
kollarına gönderir.
Bu düşüş, bu terk ediş, b i z e Hamlet'in arzusunun - tüm dünyanın
onun için kendi iradesi k a r ş ı s ı n d a k i sürekli yetersizliğinin
canlı bir sitemi haline gelmesini sağlayacak kadar gerçekleştirmeyi
arzuladığı bir eyleme ilişkin gayretinin - bu gayretin nasıl olup da her
zaman bayrak açtığını kavramamızı sağlayan bir model sunar.
Arzusunun Öteki özneye bağımlılığı Hamlet'i n dramının kalıcı
boyutunu oluşturur.
Sorunu daha iyi kavrayabilmek için, trajedinin yönünü ve anlamını
belirleyen bütünsel yönelimin içine yerleştirilmediği takdirde tamamen
esrarengiz kalacak olan psiko-mantıksal bir ayrıntıya girmeliyiz: Bu
kalıcı boyutun Hamlet'in iradesinin sinirlerine ve damarlarına nasıl
dokunduğu - ki bu benim şemamda Che vuoi'nin kancası, soru işareti,
Öteki'nde kurulan ve eklemlenen öznelliğin işareti olarak görünecektir.
'
* Lacan seminerinin bu oturumlarında dinleyicilerinin bir önceki yıldan

aşina olduğu bir dizi diyagrama tekrar tekrar atıfta bulunur. Diyagramlardan
üçü burada "Subversion du sujet et dialectique du désir dans länconscient freu-
dien" (1960; Jacques Lacan, tcrits [Paris: Seuil, 1966] içinde, s. 793-827;
grafikler, s. 805, 808 [burada yeniden üretilmemiştir], 813, 817) metninde
g ö r ü n d ü k l e r i gibi yeniden üretilmiştir. Okuyucu hem makalenin sağladığı
kuramsal gelişime hem de

Yale Fransız
Çalışmaları
Öznenin ve sorusunun bu modelini destekleyen son terim,
grafiğimizde a nesnesinin varlığında çubuklu özne ($) ile sembolize
edilir - psişenin ekonomik sisteminde buna fantezi diyoruz. Çizgi
üzerinde konumlandırılabilen arzu
A [$D ] değişken belirsiz bir nokta, fantezide kendi
adresinde
referans, alt tabaka, hayali kayıttaki hassas ayarı.
Fantezinin gizemli bir yanı vardır; gerçekten de muğlak ve
paradoksaldır. Bir yandan arzunun son terimidir, diğer yandan da, eğer
o n a bir açıdan yaklaşırsak, aslında bilinçte yer alır: gerçekten de
muğlaktır. Fantezi, her insan tutkusunu sapkın olarak adlandırdığımız
özelliklerle işaretlediği ölçüde, uzun zaman önce fantazmatik boyutun
saçma olduğu gerekçesiyle reddedilmesini motive edecek kadar
paradoksal bir biçimde ortaya çıkar. Bu bağlamda, psikanalizin
fanteziyi kendi sapkınlığı içinde yorumlamayı üstlendiği çağımızda
önemli bir adım atılmıştır. Bu yorumlama ancak fantezinin bilinçdışı
ekonomisine yerleştirilmesiyle mümkün olmuştur - grafikte gördüğünüz
şey budur.
Bu grafikte fantezi, öznenin komuta ettiği devreden çok farklı bir
devre olan ve benim talep [demande] düzeyi olarak adlandırdığım
bilinçdışı devresine bağlanır. Normal durumda, bilinçdışı devreden
hiçbir şey, insan söyleminde özne tarafından edinilen anlamların
toplamı ve modülü olan mesaj düzeyine, Öteki'nin gösterilenine
taşınmaz. Fantezi mesaj düzeyine iletilmez: ayrı ve bilinçdışı kalır.
Öte yandan, mesaj düzeyine geçtiğinde, kendimizi atipik bir
durumun içinde buluruz. Fantezinin bu geçişi yaptığı aşamalar az ya
da çok patolojik bir düzene sahiptir. Bu geçiş anlarına bir isim
vereceğiz, diyagramın da gösterdiği gibi sadece tek bir yönde
gerçekleşebilen iletişim. Bu temel ifadenin altını çiziyorum, çünkü
buradaki amacımız bu aygıtla ilgili anlayışımızı ve uygulamamızı
geliştirmektir.

14
Jacques Lacan
Şimdilik sadece Hamlet'in arzusunun dikkatinin dağıldığı ve

saptırıldığı anın Shakespeare'in trajedisinde nasıl bir işlev
gördüğünü ele alalım, zira bu anın Hamlet'in hayali kayıtlarının
kesin ayarlamalarıyla ilişkilendirilmesi gerekir. Ophelia'nın bu
t a k ı m y ı l d ı z ı n d a k i yeri, fantezi temsilimizde göründüğü
şekliyle a harfi düzeyindedir. [. )
Aynı anda hem imge hem de pathos olan a nesnesine ilişkin olarak,
özne kendisini hayali bir ötekilik durumunda hisseder. Bu nesne hiçbir
ihtiyacı karşılamaz ve kendisi zaten görelidir, y a n i özneye göre
konumlandırılmıştır. Basit fenomenolojiden (ve bu konuya b i r a z d a n
döneceğimden) öznenin fantezide mevcut olduğu açıktır. Ve nesne,
yalnızca fantezinin son terimi olması nedeniyle arzunun nesnesidir.
Nesne, öznenin -sembolik olarak- yoksun b ı r a k ı l d ı ğ ı şeyin yerini
alır diyebilirim.
Bu, bizi bu noktaya getiren yolda bize eşlik etmemiş olanlara
biraz soyut gelebilir. Öznenin yoksun bırakıldığı şey nedir2 Fallus;
ve nesne fantezideki işlevini fallustan alır ve arzunun referansı
fantezi olarak fallustan oluşur.
Fantezinin, imgenin ve pathos'un nesnesi, diğer
Öznenin sembolik olarak yoksun b ı r a k ı l d ı ğ ı şeyin yerini alan
unsur. Böylece hayali nesne, varlığın erdemlerini ya da boyutunu kendi
içinde yoğunlaştıracak ve Simone Weil'in bir insanın arzu nesnesiyle
olan en yoğun ve en opak ilişkisine odaklandığında ele aldığı o gerçek
varlık yanılsaması [leurre de l'étre] haline gelecek bir konumdadır: Mo-
liere'in Miser'inin kasasıyla olan ilişkisi. Bu, insan arzusunun
nesnesinin fetiş karakterinin doruk noktasıdır. Aslında insan
dünyasının tüm nesneleri en azından bir açıdan bu karaktere sahiptir. [.
]
Hayali fantezideki a nesnesinin opak karakteri, onu en belirgin
biçimlerinde sapkın arzunun kutbu olarak belirler. Sapkınlıkların
yapısal unsurudur, zira sapkınlık fantezideki tam vurgu ile
karakterize edilir

15
Yale Fransız
Çalışmaları
kesinlikle hayali bir terim olan 'i. Onunla birlikte parantez içinde a artı
b artı c ve benzerleriyle de karşılaşırız: bir fantezinin kristalleştiği ve
s a p k ı n bir arzuda işlev gördüğü, tesadüfen bir araya gelen kalıcı
izlerin, sekellerin en ayrıntılı kombinasyonları. Ancak sapkın arzu
fantezisi size ne kadar tuhaf gelirse gelsin, öznenin h e r zaman bir
şekilde mevcut o l d u ğ u n u ve bu fanteziye dahil olduğunu asla
unutmayın. Fantezide ö z n e her zaman varoluşun pathosuyla -
varoluşun kendisinin ya da cinsel bir konfigürasyonda b i r terim olarak
varoluşun acısıyla - bir ilişki içindedir. Sadist bir fantezinin sürmesi
için, öznenin aşağılanmaya maruz kalan kişiye duyduğu ilginin,
öznenin kendisinin de aynı aşağılanmaya maruz kalma olasılığından
kaynaklanması gerekir. Bu, birkaç dakika önce ima ettiğim
fenomenolojik noktadır. İnsanların b u boyuttan kaçınmayı
düşünebilmeleri ve sadist eğilimi saf ve basit bir ilkel saldırganlık
örneği olarak ele alabilmeleri gerçekten de bir mucizedir.
2
Sapkınlık ve nevroz arasındaki gerçek karşıtlığı ifade etmenin
zamanı gelmiştir.
Sapkınlık gerçekten de açık, yorumlanabilir, analiz edilebilir bir
şeydir ve nevrozla tam olarak aynı düzeydedir. Söylediğim gibi
fantezide, öznenin kendi varlığıyla özsel bir ilişkisi yerelleştirilmiş
ve sabitlenmiştir. Sapkınlıkta vurgu a nesnesi üzerindeyken,
nevrozda vurgu fantezinin diğer terimi olan $ üzerinde
konumlandırılabilir.
Fantezi, öznenin sorusunun en uç noktasında, son noktasında yer
alır, sanki onun payandasıymış gibi [butée: lit., abutment], tıpkı
öznenin fantezide, talebin ötesindeki alanda kendini kontrol etmeye
çalışması gibi. Bunun nedeni, bu söyleme girdiği anda kendisi, yani
özne için kaybolan şeyi Öteki' nin söyleminde yeniden bulmak zorunda
olmasıdır. Nihayetinde önemli olan hakikat değil, hakikatin saatidir
{l'heure].

Filigranı16
Jacques Lacan
Bu, nevroz fantezisini sapkınlık fantezisinden en belirgin ş e k i l d e

ayıran faktörü belirlememize izin veren şeydir.
Sapkınlık fantezisi adlandırılabilir. Boşluktadır. Temel bir ilişkiyi
askıya alır. Zamansal değil, zamanın d ı ş ı n d a d ı r . N e v r o z d a i s e
tam tersine, fantezi düzeyinde ö z n e n i n nesneyle ilişkisinin temeli,
öznenin zamanla ilişkisidir. Nesne, benim hakikat saati olarak
adlandırdığım ve nesnenin her zaman başka bir saatte, hızlı ya da yavaş,
erken ya da geç olduğu saatte aranan anlamla yüklüdür.
Daha önce histerinin tatmin edilmemiş bir arzunun, obsesyonun ise
mümkün olmayan b i r a r z u n u n işleviyle karakterize e d i l d i ğ i n i
söylemiştim. Ancak bu iki terimin ötesinde, iki vaka zamanla olan ters
ilişkileriyle birbirinden ayrılır: obsesif nevrotik her zaman travmasının
ilk mikrobunu, yani belirli bir ön-kipiteyi, temel bir olgunlaşma
eksikliğini tekrarlar.
En genel biçimiyle nevrotik davranışın temelinde bu vardır: özne
zaman duygusunu (Hire son heure) nesnesinde bulmaya çalışır ve hatta
zamanı söylemeyi (lire l'heure)1 nesnede öğrenecektir. İşte bu noktada,
herkesin istediği gibi nevrotik davranışın tüm biçimlerini atfedebileceği,
yani karakter nevrozuna kadar gidebileceği dostumuz Hamlet'e geri
dönüyoruz. Hamlet'in yapısında size belirttiğim ilk faktör, onun
Öteki'nin arzusuna, annesinin arzusuna olan bağımlılık durumuydu. İşte
şimdi sizden fark etmenizi istediğim ikinci faktör: Hamlet tüm hikaye
boyunca ve en sonuna kadar sürekli olarak Öteki'nin zamanında asılı
kalmaktadır.
Hamlet'in metnini çözmeye başlarken odaklandığımız ilk dönüm
noktalarından birini hatırlıyor musunuz* Oyun sahnesi sırasında kral
tedirgin olur ve kendi suçunun dramatize edilişini görmekten aciz
bir şekilde kendi suçluluğunu gözle görülür bir şekilde ortaya koyar.
Hamlet zaferinin tadını çıkarır ve kralla alay eder. Ancak annesiyle
önceden ayarladığı buluşmaya giderken, dua etmekte olan üvey
babasıyla karşılaşır: Claudius, az önce ona tam d a k e n d i suçunu
gösteren bu sahne karşısında varlığının derinliklerine kadar sarsılır.

Yale Fransız
Çalışmaları
ve p r o g r a m ı n ı n bir parçasıdır. Hamlet, Claudius' un karşısında
durur; Claudius her h a l i n d e n kendini savunacak durumda olmadığı
gibi, başının üzerinde asılı duran tehdidi de görmemektedir. Ve Hamlet
durur, çünkü zamanı değildir. Öteki'nin saati değildir: Öteki'n i n
cennete "denetimini" sunma zamanı değildir. Bu bir bakış açısına göre
çok nazik, bir başka bakış açısına göre de çok zalimce olurdu. Bu
babasının intikamını g e r e k t i ğ i g i b i alamayabilir, çünkü bir tövbe
jesti olan dua Claudius için kurtuluş yolunu açabilir. Her halükarda
kesin olan bir şey vardır: Planlandığı gibi " kralın vicdanını yakalamayı"
başaran Hamlet durur. Bir an bile zamanının geldiğini düşünmez. Daha
sonra ne olursa olsun, bu Öteki'nin saati değildir ve eylemini askıya alır.
Hamlet ne yaparsa yapsın, bunu ancak Öteki'nin saatinde yapacaktır.
Hamlet her şeyi kabullenir. Unutmayalım ki, başlangıçta, annesinin
yeniden evlenmesi nedeniyle zaten içinde bulunduğu tiksinti
durumunda (hayaletle karşılaşmasından önce bile), yalnızca
Wittenberg'e gitmeyi düşünüyordu. Günümüz yaşamında giderek daha
tipik hale g e l e n belli bir pratiklik üzerine yakın zamanda yapılan bir
yorum, bunu örnek olarak kullanmış ve Hamlet'in, pasaportların derhal
verilmesiyle birçok dramatik krizin önlenebileceğinin en iyi örneği
olduğunu belirtmiştir. Eğer Hamlet'e Wittenberg'e seyahat e t m e s i
için gerekli belgeler verilmiş olsaydı, ortada dramatik bir durum
olmayacaktı.
Kalmaya devam ettiğinde, bu ailesinin saatidir. Suçunu itiraf
ettiğinde, diğerlerinin saatidir. İngiltere'y e gittiğinde, üvey babasının
s a a t i d i r . Rosencrantz ve Guildenstern'i, Freud'u hayrete düşüren bir
rahatlıkla, hiç de fena olmayan bir hokus pokusla ölüme g ö n d e r d i ğ i
andır. Ve Ophelia'nın intihar saati, trajedinin yoluna gireceği saat,
Hamlet'in bir adamı öldürmenin zor olmadığını yeni fark e t t i ğ i bir
anda, "bir" demenin zamanı ... ona neyin çarptığını bilmeyecek.
Claudius'u öldürmek için hiçbir şekilde fırsat vaat etmeyen bir
olaydan haberdar olur: kuralları en ince ayrıntısına kadar belirlenmiş
bir turnuva. Onu, Claudius'un

Filigranı18kaldırma için PRO'ya yükselt.
Jacques Lacan
Değerli eşyalar, kılıçlar, teçhizatlar ve sadece lüks olarak değeri olan

diğer şeyler; bu metinde takip edilmelidir, çünkü bunlar koleksiyoncu
dünyasının nüanslarıdır. Hamlet'in rekabet ve onur duygusu, Laertes'in
daha yetenekli bir kılıç ustası olduğu varsayımıyla ve bahis şartlarında
Hamlet'e tanınan handikapla harekete geçer. Bu karmaşık tören, üvey
babası ve arkadaşı Laertes tarafından Hamlet'in düşmesi için kurulmuş
bir tuzaktır: biz bunu biliyoruz, ama Hamlet bilmiyor. Onun için bahse
girmek, okulu asmak gibi bir eğlence olacaktır. Yine de kalbinin
derinliklerinde hafif bir uyarı sinyali hisseder: "Bir şey onu rahatsız
etmektedir. Burada bir an için önsezi diyalektiği oyuna özel bir vurgu
getiriyor. Ama sonuçta, Hamlet yine de Öteki'nin saatinde ve dahası,
Öteki'nin bahsi uğruna (çünkü malları tehlikede olan Hamlet değil
Claudius'tur), kralın renklerini giyerek, üvey babasının hatırı için,
kendisinden daha iyi bir kılıç ustası olduğu düşünülen bir adamla bu
sözde dostça dövüşe girer. Böylece Claudius ve Laertes, Hamlet'in
rekabet ve onur duygularını harekete geçirmişlerdir. Bu, kusursuz
olması için hesaplanmış bir tuzağın parçasıdır.
Böylece Öteki'nin kurduğu tuzağa doğru koşar. Tüm bunlar
Değişen, içine a t ı l d ı ğ ı enerji ve ateştir. Son döneme kadar, son
saate kadar, Hamlet'in düşmanını yaralamadan önce ölümcül bir şekilde
yaralandığı saate kadar, trajedi kendi seyrini izler ve Öteki'nin saatinde
tamamlanır: bu, burada neyin söz konusu o l d u ğ u n u kavramamız
için kesinlikle gerekli çerçevedir.
Bu, Hamlet'in dramının modern kahraman sorusunun tam meta-
fiziksel rezonansına sahip olduğu anlamdır. Gerçekten de klasik antik
çağdan bu yana kahramanın kaderiyle ilişkisinde bir şeyler değişmiştir.
Söylediğim gibi, Hamlet'i Oidipus'tan ayıran şey Hamlet'in biliyor
olmasıdır. Bu özellik, örneğin H a m l e t 'in deliliğini açıklar. Antik
çağın trajedilerinde deli kahramanlar vardır, ama bildiğim kadarıyla

Yale Fransız
Çalışmaları
Tragedyadaki kahramanlar, efsanelerdekiler değil. Delilik numarası
yapan kahramanlar. Ancak Hamlet öyle yapar.
Deliliğindeki her şeyin numara yapmaktan kaynaklandığını
söylemiyorum, ancak orijinal efsanedeki, yani Saxo Grammaticus ve
Belleforest'in versiyonlarındaki temel özelliğin, kahramanın zayıf bir
konumda olduğunu bildiği için deli numarası yapması olduğunun altını
çiziyorum. Ve o andan i t i b a r e n , her şey onun zihninde neler olup
bittiği sorusuna bağlıdır.
Bu özellik size ne kadar yüzeysel görünürse görünsün,
Shakespeare'in Hamlet'i için ele aldığı şey yine de b u d u r .
Kendisini eyleminin tamamlanmasına götüren dolambaçlı yolları
takip e t m e k için deli numarası yapmak zorunda kalan bir
kahramanın hikayesini seçmiştir. Bilen kişi gerçekten de o kadar
tehlikeli bir konumdadır ki, başarısızlık ve fedakârlık için
işaretlenmiştir, delilik numarası yapmaya ve hatta Pascal'ın dediği
gibi herkesle birlikte deli olmaya yönlendirilir. Delilik numarası
yapmak, modern kahramanın stratejisi olarak adlandırabileceğimiz
şeyin boyutlarından biridir.
Böylece Ophelia'nın rolünü yerine getirmesi gereken noktaya gelmiş

oluruz. Eğer oyunun yapısı gerçekten de az önce tasvir ettiğim kadar
karmaşıksa, Ophelia karakterinin ne anlamı o l d u ğ u n u merak ediyor
olabilirsiniz. Ophelia'nın çok önemli olduğu açıktır. Yüzyıllar boyunca
Hamlet figürüne sonsuza dek bağlı kalacaktır.
Bazı insanlar ilerlediğimi düşündükleri çekingenlikten dolayı
beni suçladılar. Ben durumun böyle olduğunu düşünmüyorum. Sizi
psikanalitik metinlerin dolu olduğu türden saçmalıklar üretmeye
teşvik etmek istemem. Sadece kimsenin Ophelia'nın 0 fallos
olduğuna dikkat çekmemesine şaşırdım, çünkü Ella Sharp'ın ne
yazık ki yarım bıraktığı ve ölümünden sonra yayınlanmasının belki
de bir hata olduğu Hamlet Üzerine Makaleler'i açarsanız, aynı
derecede iğrenç, aleni, abartılı başka şeyler de bulabilirsiniz.
Geç olduğu i ç i n , oyun boyunca Ophelia'y a ne olduğunu
vurgulamak istiyorum.
Ophelia'nın Hamlet'in üzüntüsünün nedeni olarak anıldığını ilk
Bu PDF kez duyarız.
belgesi IcecreamBu
PDFPolonius'un psikanalitik bilgeliğidir: Hamlet
Editor'le düzenlendi.
Jacques Lacan
üzgündür ve

Jacques Lacan
Çünkü mutlu değil ve eğer mutlu değilse, bunun nedeni kızımdır. Onu
tanımıyorsunuz - o var olan en iyi kız ve ben bir baba olarak ona asla
izin veremem ....
Ophelia ile ilk kez klinik bir gözlem bağlamında karşılaşırız -ki
bu onu zaten oldukça dikkat çekici bir figür haline getirmektedir.
Gerçekten de Hamlet'in hayaletle tedirgin edici karşılaşmasından
sonra karşılaştığı ilk kişi olma şansına sahiptir ve Hamlet'in
davranışını kayda değer terimlerle rapor eder.
Lordum, dolabımda dikiş dikerken,

Lord Hamlet, cüppesinin önü açık, Başında
şapkası yok, Çorapları kirli, Yırtık pırtık ve
anlına kadar düz,
Gömleği gibi solgun, dizleri b i r b i r i n e vuruyor,
Ve öyle acıklı bir bakışla
Sanki cehennemden çıkarılmış gibi
Korkudan bahsetmek gerekirse, o benden önce geliyor.
Bileğimden tuttu ve sıkıca kavradı beni. Sonra

kolunun tamamını uzattı, Ve diğer elini alnına
koyup yüzümü incelemeye koyuldu
Birinin ç i z e c e ğ i gibi. Öylece kaldım.
Sonunda, kolumu biraz salladım
Ve başını üç kez yukarı kaldırıp salladı, Öyle acıklı
ve derin bir iç çekti ki
Tüm cüssesini paramparça etmiş gibi görünüyordu.
Ve varlığına son verdi. Bitti, bıraktı beni, Ve başını
omzunun üzerinden çevirdi, Gözleri olmadan
yolunu bulmuş gibiydi, Çünkü kapıların dışına
onların yardımı olmadan çıktı Ve en sonunda ışığını
bana eğdi.
(Perde II, Sahne I)
Ve Polonius haykırır: Aşk bu!

Hamlet'in yeni ve bundan böyle zor bir özdeşleşmeye geçmek
i ç i n nesneden aldığı bu mesafe, şimdiye kadar en yüce yüceltme
nesnesi olan şeyin varlığındaki bocalaması, bize ilk aşamayı,
İngilizce d e y i m i y l e bir "yabancılaşmayı" verir.
Tüm söyleyebileceğimiz bu. Yine de, ben bunun

Yale Fransız
Çalışmaları
Bu anı patolojik olarak tanımlamak, fantezideki bir şey
dalgalandığında ve fantezinin bileşenlerinin ortaya çıkmasına neden
olduğunda meydana gelen kesinti, öznel düzensizlik dönemleriyle
ilgilidir. Özne ve nesne arasındaki hayali sınırların değiştiği ve
depersonalizasyon olarak adlandırılan bu deneyim, bizi tam
anlamıyla fantastik boyut (/e [antastique]) olarak adlandırılan şeye
götürür.
Bu boyut, fantezinin hayali yapısından bir şey, normalde mesaj
düzeyine ulaşan bir şeyle, yani diğer öznenin imgesiyle, bu imgenin
kendi benliğim olduğu durumda, iletişim içine yerleştirildiğinde ortaya
çıkar. Dahası, Federn gibi bazı yazarlar, öznenin kendi bedenini
hissetmesi ile nesneye ulaşıldığında belli bir krizde, belli bir kopuşta
ortaya çıkan şeyin tuhaflığı arasındaki gerekli ilişkiye büyük bir
hassasiyetle dikkat çeker.
Bu bölümün belirli klinik deneyim türleriyle nasıl ilişkili olduğunu
göstererek ilginizi çekmek amacıyla burada işleri biraz zorlamış
olabilirim. Ancak sizi temin ederim ki, bu patolojik şemaya atıfta
bulunmadan, Freud'un das Unheitnliche, yani tekinsiz adı altında analiz
düzeyine yükselten ilk kişi olduğu ve bazılarının inandığı gibi
bilinçdışından gelen her türden akıntıya değil, daha ziyade fantezinin
ayrıştığı, başlangıçta kendisine atfedilen sınırları aştığı ve diğer öznenin
imgesiyle yeniden birleştiği zaman ortaya çıkan bir dengesizliğe bağlı
olan şeyi bulmak imkansızdır.
Hamlet'in durumunda, Ophelia bu bölümden sonra bir aşk nesnesi
olarak tamamen hükümsüzdür ve çözülmüştür. "Seni bir zamanlar
sevmiştim," der Hamlet. Bundan böyle Ophelia'yla olan ilişkisi, bu
sahneleri zalim bir saldırganlığın alaycı üslubuyla sürdürecektir
-ve özellikle oyunun ortasında yer alan sahne- tüm klasik edebiyatın en
tuhaf sahnesi.
Bu tavırda, biraz önce bahsettiğim şeyin, fantazmatik ilişkinin
sapkın dengesizliğinin, fantezinin nesneye doğru eğilmesinin bir izini
buluruz. Hamlet artık Ophelia'ya bir kadın gibi davranmamaktadır.
Onun gözünde çocuk doğuran bir kadına dönüşür.

Jacques Lacan
Her günaha, her iftiraya boyun eğmeye mahkum, geleceğin

"g ü n a h k a r l a r yetiştiricisi". O artık Hamlet'in özünde mahkum
ettiği bir yaşamın referans noktası değildir. Kısacası, burada
gerçekleşen şey nesnenin yıkımı ve kaybıdır. Özne için nesne, tabiri
caizse, dışarıdan görünür. Özne artık nesne değildir: onu varlığının
tüm g ü c ü y l e reddeder ve kendini feda edene kadar onu bir daha
bulamayacaktır. Bu anlamda nesne burada fallusun eşdeğeridir, onun
yerini alır, aslında odur.
Bu, öznenin nesneyle i l i ş k i s i n d e k i ikinci aşamadır. Ophelia
bu noktada fallustur, dışsallaştırılmış ve yaşamı simgeleyen bir
sembol olarak özne tarafından reddedilmiştir.
Bunun göstergesi nedir? "Ophelia "nın etimolojisine başvurmaya
gerek yok. Hamlet sürekli tek bir şeyden bahseder: çocuk doğurmak.
Polonius'a, "Gebe kalmak bir lütuftur, ama kızına göz kulak ol," der.
Ve Ophelia ile olan tüm diyaloğu, lanetlediği ve sonsuza dek
kurumasını dilediği o hayati şişliğin taşıyıcısı olarak gebe kalan
kadına yöneliktir. Shakespeare'in zamanında "rahibe manastırı"
kelimesinin kullanılması, bunun bir genelev anlamına da
g e l e b i l e c e ğ i n i gösterir. Ve fallus ile arzu nesnesi arasındaki
ilişki, Hamlet'in oyun sahnesindeki tavrında da belirtilmiyor mu7
Ophelia'nın huzurunda annesine onun için "İşte metal daha çekici"
diyor ve hea5 sini kızın bacaklarının arasına yerleştirmek istiyor:
"Hanımefendi, kucağınıza uzanayım mı7"
İkonografların konuya olan büyük ilgisi göz önünde
bulundurulduğunda, Ophelia'n ın ortasında boğulduğu çiçek
listesinde açıkça "ölü erkek parmaklarının" yer aldığını belirtmekte
bir beis görmüyorum. Söz konusu bitki, adamotu ve dolayısıyla
fallik unsurla ilişkili olan Orchis mascula'dır. Osford İngilizce
Sözlüğü'nde "dead men's fingers "ı hem "finger" (parmak) altında
hem de Shakespeare'in imasının usulüne uygun bir şekilde
alıntılandığı "D" başlığı altında bulabilirsiniz.
Daha önce birkaç kez dikkatinizi çektiğim üçüncü sahne mezarlık
sahnesidir; bu sahnede Hamlet'e nihayet her şeyi sona erdirme olasılığı
sunulur.

23
Yale Fransız
Çalışmaları
kaderine doğru koşuyor. Tüm sahne, mezarın dibindeki, defalarca
vurguladığım ve tamamen Shakespeare'in kendi icadı olan o öfkeli
savaşa yöneliktir. Burada, yas ve ölüm pahasına geri kazanılan a
nesnesinin yeniden bütünleşmesi g i b i bir şey görüyoruz.
Bir dahaki sefere bitirebilirim.
(1J Nisan 1959)
Arzu ve Yas
Dolayısıyla Hamlet için randevu her zaman çok erkendir ve o da

randevuyu erteler. Erteleme bu nedenle tragedyanın temel
boyutlarından biridir.
Aksine, harekete geçtiğinde, bu her zaman çok erkendir. Ne
zaman harekete geçer7 Birdenbire olaylar dünyasında, kendisinin ve
karar vermesinin ötesinde bir şey ona seslenir ve ona, özel psiko-
analitik terimlerle uçuş ( /iiite) dediğimiz perspektifi başarı boyutuna
sokan bir tür belirsiz açıklık sunar gibi görünür.
Bu konuda hiçbir şey, Hamlet'in ardanın arkasında hareket eden
her neyse ona doğru koştuğu ve Polonius'u öldürdüğü andan daha
açık olamaz. Ya da gecenin köründe fırtınaya tutulmuş gemide
uyandığını, neredeyse sersemlemiş bir halde etrafta dolaştığını,
Rosencrantz ve Guildenstern tarafından taşınan mesajın mühürlerini
kırdığını, neredeyse otomatik olarak bir mesajı diğerinin yerine
koyduğunu ve babasının yüzüğüyle kraliyet mührünü kopyaladığını
düşünün. Daha sonra korsanlar tarafından götürülmek gibi inanılmaz
bir şansa sahip olur, bu da farkında olmadan kendi idamlarına
gidecek olan muhafızlarını atlatmasını sağlar.
Burada bize deneyimlerimizden ve kavramlarımızdan tanıdık
gelen bir fenomenolojiyi tanıyoruz: nevrotik fenomenolojisi ve onun
yaşamıyla ilişkisi. Ancak ne kadar çarpıcı olurlarsa olsunlar, sizi bu
özelliklerin ötesine götürmeye çalıştım.

Filigranı24
Jacques Lacan
Oyun boyunca mevcut olan yapısal bir özelliğe gözlerinizi açmak

istedim: Hamlet her zaman Öteki'nin saatindedir.
Elbette bu sadece bir seraptır, çünkü daha önce de söylediğim
gibi, Ötekinin Ötekisi diye bir şey yoktur [il n'y a pas d'Autre de
l'Autre]. 2 Gösteren içinde, gösteren tarafından kurulan hakikat
boyutunu garanti eden hiçbir şey yoktur. Hamlet için kendi
saatinden başka saat yoktur. Üstelik tek bir saat vardır, o da kendi
yıkımının saati. Hamlet'in tüm trajedisi, bize öznenin o saate doğru
amansız hareketini gösterme biçiminde oluşur.
Yine de öznenin yıkım saatiyle randevusu herkesin ortak kaderidir,
her bireyin kaderinde anlamlıdır. Ayırt edici bir işaret olmasaydı,
Hamlet'in kaderi bizim için bu kadar büyük bir önem taşımazdı. Bir
sonraki soru da budur: Hamlet'in kaderinin özgüllüğü nedir7 Onu bu
kadar sıra dışı sorunlu kılan nedir7
Hamlet'te eksik olan nedir7 Shakespeare'i n yazdığı şekliyle
trajedinin planına dayanarak, bu eksikliği, kendimize izin verdiğimiz
ve sadece terminolojimizin değil, hastalarımıza nasıl davrandığımızın
ve onlara yaptığımız önerilerin de genel bulanıklığını üreten tüm
yaklaşımların ötesine geçecek şekilde saptayabilir ve heceleyebilir
miyiz?
Yine de, bir yaklaşımla başlayalım. Şöyle diyebilirsiniz
Hamlet' in eksikliğini basit, günlük terimlerle ifade edersek: asla bir
hedef belirlememiştir
2 Sıklıkla tekrarlanan bu Lacancı formül, L a c a n 'ın kendi söylemindeki ve

diğer yazarlar tarafından daha önce kullanılan terimlerdeki Öteki'yi (büyük
harfle) Öteki'den (küçük harfle) ayırmaya yardımcı olur. Lacancı Öteki hiçbir
şekilde öznenin tamamlayıcısı ya da olumsuzlaması olmadığı gibi kendisi de
özünde bir özne değildir. Özne, babadan başlayarak gerçek kişileri Öteki'nin
cisimleşmeleri olarak alabilse de, Öteki yalnızca sembolik kayıtta, yalnızca dil,
otorite, yasa, ihlal ve yaptırım bağlamında işlev görür. Tüm bunlar Öteki'nin
kendine ait bir Öteki'ye sahip olmasını imkansız kılar. - Tr.

Yale Fransız
Çalışmaları
Kendisi için bir nesne - h e r zaman "tuhaf" bir yanı olan bir seçim.
Sağduyulu bir şekilde ifade etmek gerekirse, Hamlet ne istediğini
bilmemektedir. Bu yönü, Shake Speare'in, dramın dönüm
noktalarından birinde, gözden kaybolduğu anda, en hızlı şekilde geri
döneceği b u deniz gezisine çıktığı kısa aralıkta ona söylettiği
konuşmada ortaya çıkar. Hâlâ itaatkâr bir şekilde, kralın emirlerine
uyarak İngiltere'ye doğru yola çıkar çıkmaz, başından beri trajedinin
arka p l a n ı n d a y e r a l a n ve sonunda ölüleri t o p l a m a k ,
düzeni sağlamak için gelecek olan Fortinbras'ın birlikleriyle
karşılaşır. Bu sahnede dostumuz Hamlet, az ya da çok anlamsız bir
askeri bahane uğruna birkaç dönümlük Polonya toprağını fethetmeye
giden bu cesur birlikleri görünce çarpılır. Bu durum Hamlet'in kendi
davranışlarını gözden geçirmesine neden olur.
Nasıl da her fırsatta a l e y h i m d e bilgi

veriyor Ve kör intikamımı körüklüyor 1 Bir
i n s a n nedir ki, eğer başlıca iyiliği ve
zamanının pazarı
Sadece uyumak ve beslenmek için mi? Bir
hayvan, daha fazlası değil. Eminim bizi bu kadar
büyük bir söylemle yaratan,
-"Akıl" olarak parlatılan ifade "büyük söylem," eğlenceli söylem,

diğer seminerlerde "somut söylem" olarak adlandırdığım şeydir.
. bu kadar büyük bir söylem,

Öncesi ve sonrasına bakmak ...
-İşte burada "sebep" kelimesi devreye giriyor.
... bize bu yeteneği

ve tanrısal aklı v e r m e d i
İçimizdeki kullanılmamışlığa. Şimdi, ister
hayvani bir unutuş o l s u n .
-Hamlet'in tragedyadaki varlığını ölçmek için anahtar kelimelerden

biri olan "hayvani unutuş"

Filigranı 26
Jacques Lacan
... ya da bu olay üzerinde çok

kesin düşünmenin bazı korkak vicdan azabı-
Bir düşünce ki, dörde bölünmüş, Bir parçası bilgelik, Üç
parçası korkaklık, Bilmiyorum
Neden hala "Bu şey yapılacak" demek için yaşıyorum?
Bunu yapmak için nedenim, isteğim, gücüm ve
araçlarım var. Dünya kadar kaba örnekler beni teşvik
ediyor.
Narin ve şefkatli bir prens tarafından yönetilen bu
büyük ve kalabalık orduya tanık olun,
Kimin ruhu, ilahi hırsla şişirilmiş, Görünmez
olayda ağızlar yapar, Ölümlü ve emin
olmayanı açığa çıkarır
Servet, ölüm ve tehlikenin cesaret ettiği her şeye,
Bir yumurta kabuğu için bile. Haklı olarak büyük
olmak
Büyük bir tartışma olmadan karıştırmak
değil, Ama büyük bir saman içinde
kavga bulmak
Onur t e h l i k e d e y k e n . O zaman nasıl
duruyorum, Öldürülen bir babam, lekelenen bir
annem, Aklımın ve kanımın heyecanları var,
Ve bırak herkes uyusun, ben utanç içinde yirmi bin
adamın ölümünü görürken, Bir hayal ve şöhret
hilesi için
Mezarlarına yatak gibi gidin, bir arsa için savaşın
Sayıların davayı deneyemeyeceği yerde, Yeterince
mezar ve kıta olmayan
Öldürülenleri saklamak için mi? Şu andan
i t i b a r e n , düşüncelerim kanlı olsun, ya da
hiçbir değeri olmasın!
(Perde IV, Sahne IV)
Hamlet'in insan eyleminin nesnesi üzerine meditasyonu böyledir.

Bu nesne, ele alacağımız tüm ayrıntılar için bize kapıyı ardına kadar
açık bırakır. Bu gerçek adanmışlıktır - kişinin kanını soylu bir dava
için, onur için dökmesidir. Onur da doğru bir şekilde tasvir
edilmiştir: kişinin sözüne tamamen bağlı olması. Armağana gelince,
biz analistler bu somut kararlılığı görmezden gelemeyiz, ister ete
kemiğe bürünmüş olsun ister bağlılık olsun, ağırlığından
etkilenmeden edemeyiz.
Burada size göstermeye çalıştığım şey sadece tüm bunların ortak
biçimi, en az ortak
Bu PDF belgesi Icecream PDFpaydası
Editor'le değil : bu bir biçimcilik meselesi değil.
düzenlendi.
Filigranı Son sözünü
kaldırma arayanyükselt.
için PRO'ya karo öznesinin sorduğu sorunun sonuna Tea
formülünü yazdığımda
Yale Fransız
Çalışmaları
Bu, psikanalitik deneyim olarak adlandırdığımız ve grafiğin üst yolu
boyunca uzanan bilinçdışı devrenin keşfini mümkün kılan özel
deneyim dışında, aslında araştırmaya açık bir şey değildir.
Bizim ilgilendiğimiz şey, arzu ile onun karşısında yer a l a n şey,
yani fantezi arasındaki imgesel kayıttaki kısa devredir. Fantezinin genel
yapısını $ J<- i l e ifade ediyorum, burada fi öznenin gösterenle belirli
bir ilişkisidir -gösterenden iredüktif olarak etkilenen öznedir- ve
b u r a d a öznenin esasen hayali olan bir kavşakla {c -i-ncture] ilişkisini
gösterir, o ile belirlenir, arzunun nesnesi değil ama
nesne iii arzu.
Arzudaki nesnenin bu işlevi hakkında bir fikir edinmeye çalışalım.
Hamlet'in draması bu işlevin örnek bir ifadesine ulaşmamızı mümkün
kılar ve Shakespeare'in oyununun yapısına bu kadar ısrarlı bir ilgi
duymamızın nedeni de budur.
Bu bizim başlangıç noktamızdır: özne, gösterenle olan ilişkisi
aracılığıyla, kendisini gösterene bağlayan şeyin değerini üstlenmiş olan
kendisinden, k e n d i yaşamından bir şeyden mahrum bırakılır. Fallus,
onun anlamlandırmadaki yabancılaşmasının göstereni için kullandığımız
terimdir. Özne bu gösterenden yoksun bırakıldığında, belirli bir nesne
onun için bir arzu nesnesi haline gelir. Bu, $ a ' nın anlamıdır.
Arzunun nesnesi, herhangi bir ihtiyacın [besoin} n e s n e s i n d e n
esasen farklıdır. Bir şey, doğası gereği özneden saklı kalan şeyin yerini
aldığında arzunun nesnesi haline gelir: o özveri, onun gösterenle
ilişkisinde ipotek altına alınan [engagé] o taze kilo.
Bu son derece esrarengizdir, çünkü nihayetinde gizli ve saklı bir
şeyle ilişkidir. Notlarımı yazarken aklıma gelen formüllerden birini
kullanmama izin verirseniz, insan hayatı sıfırın irrasyonel olduğu bir
hesap olarak tanımlanabilir. Bu formül sadece bir imge, matematiksel
bir metafor. "İrrasyonel" dediğimde, anlaşılmaz bir duygusal durumdan
bahsetmiyorum.

Filigranı28
Jacques Lacan
ama tam olarak hayali sayı olarak adlandırılan şeye. Eksi b i r i n

karekökü, sezgilerimize konu olan herhangi bir şeye, terimin
matematiksel anlamında gerçek olan herhangi bir şeye karşılık gelmez
ve yine de tüm işleviyle birlikte korunmalıdır. Aynı şey canlı referansın
gizli unsuru olan özne için de geçerlidir, zira gösteren işlevini üstlendiği
sürece özneleştirilemez.
$ gösterimi, S'nin a nesnesinin en büyük değerine ulaştığı kesin
noktada tutulma zorunluluğunu ifade eder. İşte tam da bu nedenle,
nesnenin gerçek işlevini ancak bu unsurla olan çeşitli olası ilişkilerini
inceleyerek kavrayabiliriz. Hamlet'in trajedisinin bizi nesnenin bu
işlevlerinin tüm yelpazesine götürdüğünü söylersem belki de aşırıya
kaçmış olurum. Ama kesinlikle şimdiye kadar herhangi bir yolla
gidilenden çok d a h a ileri gitmemizi sağlıyor.
Sondan başlayalım, buluşma yeri, randevu saati.

Hamlet'in nihayet eylemini gerçekleştirebilmenin bedeli olarak
hayatının tüm a ğ ı r l ı ğ ı n ı ortaya koyduğu son perde - harekete
geçirdiği ve maruz kaldığı bu eylem, avın sonunda herkesin öldürmek
için harekete geçtiği andan bir şeyler t a ş ı r . Eyleminin tamamlandığı
anda, o aynı zamanda Diana tarafından koyuna getirilen geyiktir.
Claudius v e Laertes arasında, her birinin nedeni ne olursa olsun,
inanılmaz bir cüret ve kötülükle bir komplo kurulmuştur ve Hamlet'e
turnuvayı teklif etmek için gelen o iğrenç böceğin, gülünç dalkavuğun
yardımıyla, bu komplo şimdi onun etrafında kapanmaktadır.
Yapı budur - olağanüstü basit. Turnuva Hamlet'i, bahiste amcası
ve üvey babası Claudius'un tarafını tutan kişi konumuna sokar.
Böylece başka bir adamın renklerini giyer.

Yale Fransız
Çalışmaları
Turnuva haklı olarak belli bahisler içerir. Hamlet ile ona yarışmanın
koşullarını anlatmaya gelen adam arasındaki diyalogda, bahse girilen
nesnelerin niteliği, sayısı ve dizilişiyle gözlerinizi kamaştırmak için
hiçbir şeyden kaçınılmaz. Hamlet Laertes'le altı Berberi atı üzerine
bahse girer, Laertes de buna karşı "altı Fransız rapier ve poniard "ı,
düellocular için tam bir teçhizat olan "askılar "ı -sanırım kınları- koyar.
Üçünün metinde "en narin taşıyıcılar" olarak adlandırılan, kılıcın
asıldığı halkalara atıfta bulunmak için özellikle zarif bir ifade vardır.
Bir koleksiyoncunun kullanacağı türden bir kelime ve bir topun desteği
için kullanılan kelimeyle aynı.
Tüm ihtişamlarıyla bir araya getirilen bu değerli nesneler ölüme
karşı kazığa bağlanmıştır. Bu, onların sunumuna dini gelenekte
uanitas olarak adlandırılan karakteri veren şeydir. Tüm nesneler bu
şekilde sunulur, insan arzusu dünyasındaki tüm bahisler - nesneler
a.
Hamlet'e önerilen turnuvanın paradoksal ve hatta absürd doğasına
işaret ettim. Yine de, sanki i ç i n d e sürekli ve temelde bir başkasının
emrine a m a d e olmasını engelleyecek hiçbir şey yokmuş gibi, bir kez
daha uzanıp yuvarlanacak gibi görünüyor: "Efendim, burada salonda
yürüyeceğim. Eğer majestelerini memnun edecekse, bu benim için
günün nefes alma zamanı. Folyolar getirilsin, beyefendi istekli olsun ve
kral amacından v a z g e ç m e s i n , onun için k a z a n a b i l d i ğ i m
kadar kazanacağım; kazanamazsam, utancımdan ve tek vuruştan başka
bir şey kazanamayacağım" (Perde V, Sahne II).
Bu bize fantezinin doğasını gösteren bir şeydir. Hamlet'in çözüm
noktasında olduğu anda
-Sonunda, her zamanki gibi kararın eşiğinde, kendini bir başkasına
kiralıyor ve dahası karşılığında hiçbir şey almıyor, her şeyi
bedavaya yapıyor, üstelik karşısındaki kişi tam da düşmanı, yenmesi
gereken adam olmasına rağmen. Dünyada kendisini en az
ilgilendiren şeylere karşı kararlılığını ortaya koyuyor ve bunu bir
başkası için kazanmak amacıyla yapıyor.
Diğerleri Hamlet'i bu nesnelerle, bu koleksiyon parçalarıyla
etkileyebileceklerini düşünürler ve şüphesiz yanılırlar. Yine de,
onlar
Filigranı30
Jacques Lacan
K e n d i s i n i ilgilendiren şeylere etkili bir çağrıda bulunur. Onur

uğruna - Hegel'in saf prestij mücadelesi olarak adlandırdığı şeyle -
ilgilenir, üstelik hayranlık duyduğu bir rakiple kendisini karşı
k a r ş ı y a getiren bir yarışmada onur uğruna ilgilenir. Shakespeare
tarafından ileri sürülen bağlantının sağlamlığını düşünmek için bir an
duraklamadan edemeyiz; bu bağlantıda, diyaloğumuzda zaten uzun
zamandır tanıdık bir an o l a n miror sahnesinin diyalektiğini fark
edeceksiniz.
Metinde açıkça ifade edilen şey -dolaylı olarak, doğrudur, yani bir
parodi içinde- bu noktada Laertes'in Hamlet için onun ikizi [semblable]
olduğudur. Düello teklifini getiren can sıkıcı saray görevlisi Osric,
Hamlet'e rakibinden bahsederken, cesaretini göstermek zorunda
kalacağı adamın yüceliğini tasvir ederken, Hamlet onun sözünü keser:
"Efendim, onun tanımının sizde hiçbir zararı yok, gerçi biliyorum, onu
uydurma bir şekilde bölmek hafızanın aritmetiğini sersemletir ve yine
de onun hızlı yelkeniyle ilgili olarak yaw" (Perde V, Sc. II). Son derece
değerli, çiçekli bir konuşma yapar ve hitap ettiği adamın üslubunun
parodisini yapar. Konuşmasını şöyle bitirir: "Onu büyük bir makale
ruhu olarak görüyorum ve onun infüzyonu o kadar az ve nadir ki, onu
doğru bir şekilde dikte etmek için, semblable onun aynasıdır ve
b a ş k a kim onu izleyebilir, onun umbrage, başka bir şey değil."
Gördüğünüz gibi, ötekinin imgesi burada bakanı tamamen içine
çekmiş olarak sunulmaktadır. Gongoristik kibirleriyle şişirilmiş bu
pasajın özel değeri, Hamlet'in düellodan önce Laertes'e karşı tutumunun
bu olmasıdır. Oyun yazarı saldırganlığın temelini, biçimsel olarak bir
ayna ilişkisi, yansıtılmış bir tepki olarak ifade edilen hayali kayıttaki bu
soğurma p a r o k s i z m i n d e konumlandırır. Dövüştüğünüz kişi en çok
hayranlık duyduğunuz kişidir. Ego ideali aynı zamanda, Hegel'in bir
arada yaşamanın imkansız olduğunu söyleyen formülüne göre,
öldürmek zorunda olduğunuz kişidir.
3 "Lutte de pur prestige." Alexandre Kojeve, Introduction â fa lecture de

Hegel'de Hegel'in Fenomenolojisi'nin B, IV, A bölümünün sunumuna bakınız,
ed. Queneau (Paris: Gallimard, 1947), s. 11-34, özellikle 18, 22, 24. - Tr.

Yale Fransız
Çalışmaları
Hamlet bu gerekliliğe yalnızca ilgisiz bir düzeyde, turnuva
düzeyinde yanıt verir. Kendini biçimsel, hatta kurgusal
diyebileceğimiz bir şekilde adar. Gerçekte, farkında olmadan
oyunların en ciddisine girmektedir. Bu oyunda, kendisine rağmen
hayatını kaybedecektir. Yine bilmeden, birkaç dakikalık bir aralık
dışında aynı zamana denk gelecek olan eylemi ve ölümüyle
buluşmak üzere dışarı çıkmaktadır.
Agresif ilişkide gördüğü her şey sadece bir sahtekarlık, bir
seraptı. Bu ne anlama geliyor? Oyuna, diyelim ki, fallusu olmadan
girdiği anlamına gelir. Bu, oyundaki özne olarak Hamlet'in özelliğini
ifade etmenin bir yoludur.
Yine de oyuna dahil olur. Folyolar sadece onun yanıltıcı
görüşünde körelmiştir. Gerçekte öyle olmayan, silahlar
d a ğ ı t ı l d ı ğ ı n d a Laertes'e verilmek üzere işaretlenmiş en az bir
tane vardır: gerçek bir ucu vardır ve dahası zehirlidir.
Burada bir senaristin eli açıklığı, bir oyun yazarının müthiş
sezgileriyle birleşiyor. Shakespeare aslında zehirli silahın
düelloculardan birinin elinden diğerinin eline nasıl geçtiğini
açıklama zahmetine girmez - sahnenin oynanmasındaki zorluklardan
biri de bu olsa gerek. Laertes, Hamlet'in öleceği vuruşu yaptıktan
sonraki itiş kakışlarında, puan el değiştirir. Kimse böylesine şaşırtıcı
bir olayı açıklama zahmetine girmez ve buna gerek de yoktur.
Çünkü önemli olan, Hamlet'in ölüm aracını yalnızca ötekinden
alabileceğini ve bunun sahnede temsil edilebilecek olanın dışında
yer aldığını göstermektir. Hamlet'in arzusunun gerçekleşmesinin
draması, turnuvanın şatafatının ötesinde, daha yakışıklı ikiziyle,
sevebileceği versiyonuyla rekabetinin ötesinde oynanır. Ötesindeki o
alemde fallus vardır. Nihayetinde ötekiyle karşılaşma yalnızca
Hamlet'in kendisini ölümcül gösterenle özdeşleştirmesine hizmet
eder.
Komik olan şu ki, metinde var. Dağıtılırken folyolardan
bahsediliyor: "Folyoları onlara ver, genç Osric. Kuzen Hamlet,/
Bahsi biliyor musun?" Daha önce Hamlet'in kendisi de
"F o l y o l a r ı bize ver." der. Bu iki an arasında, Hamlet

Filigranı32
Jacques Lacan
bir kelime oyunu yapar: "Ben senin folyon olacağım, Laertes. Benim
görmezden gelmemde/ Senin hünerin, en karanlık gecede bir yıldız
gibi,/ Ateş gibi parlayacak" (Perde V, Sc. II). Fransızca çevirmen
elinden geleni yapar: "Laerte, mon {leuret [eskrim folyosu] ne sera
que {leurette [küçük çiçek] auprés du vâtre." Ancak buradaki
"folyo" kelimesinin eskrim folyosu anlamına gelmediği açıktır;
kelimenin Shakespeare'in zamanındaki özel kullanımlarına kadar
izini sürebileceğimiz bir anlamı -aslında oldukça yaygın bir anlamı-
vardır: "folyo" Eski Fransızca'daki
{euille, önceden değerli bir şey, yani bir mücevher kolaylığı için bir
kap belirtmek için kullanılır. Dolayısıyla pasajın anlamı şudur:
Gökyüzünün karanlığına karşı senin yıldız parlaklığını ortaya
çıkarmak için orada ola c a ğ ı m . Düellonun koşulları tam olarak
bunlardır: Oranlar 12'ye 9 olarak belirlenmiştir, yani Hamlet'e bir
handikap verilmiştir. Peki neden "folyo" ile kelime oyunu yapılıyor?
Metinde geçmesi tesadüf değil.
Hamlet'in işlevlerinden biri de sürekli kelime oyunları, çift
anlamlılık, yani belirsizlik üzerine oynamaktır. Shakespeare'in
oyunlarında aptal olarak adlandırılan karakterlere, konumları en gizli
güdüleri, uygun davranış normlarını ihlal etmeden açıkça tartışılamayan
karakter özelliklerini ortaya çıkarmalarına izin veren saray soytarılarına
önemli bir rol verdiğini unutmayın. Bu sadece küstahlık ve hakaret
meselesi değildir. Söyledikleri temelde muğlaklık, mecaz, kelime
oyunları, kibir, terbiyeli konuşma yoluyla ilerler
-Temel işlevleri olan gösterge ikameleri
vurgulamak istiyordu. Bu değişimler Shakespeare'in tiyatrosuna
psikolojik boyutunun temeli olan bir tarz, bir renk katar. Hamlet de
bir anlamda bu soytarılardan biri sayılmalıdır. Onun özellikle
rahatsız edici bir karakter olması, bu aptalın, bu oyunbazın yok
oluşunu getiren trajedinin onunki olduğunu fark etmemizi
engellememelidir. Bu boyut olmasaydı, birinin de belirttiği gibi,
oyunun yüzde sekseninden fazlası yok olurdu.
Bu sürekli belirsizlik, Hamlet'in geriliminin elde edildiği
boyutlardan biridir, olayların maskeli balo benzeri tarafıyla gizlenen
bir gerilim. Gaspçı Claudius için asıl önemli olan Hamlet'in
Bu PDF niyetinin
belgesi Icecream PDFdüşürmek,
maskesini Editor'le düzenlendi.
nedenini bulmaktır.
Yale Fransız
Çalışmaları
delilik numarası yapıyor. Yine de Hamlet'in deli numarası yapma
şeklini, fikirleri havadan toplama yöntemini, laf cambazlığı yapma
fırsatlarını, düşmanlarının gözlerini ilham dolu bir anın parlaklığıyla
kamaştırma yöntemini - ki bunların hepsi konuşmasına neredeyse
manyakça bir nitelik kazandırır - ihmal etmemeliyiz.
Diğerleri d e bunun üzerine bir şeyler inşa etmeye, hatta hikâyeler
anlatmaya başlarlar. Hamlet'in söylediklerinde onları çarpan şey
uyumsuzluk değil, tam tersine özel bir uygunluktur. Oyunun ruhu,
yalnızca bir kılık değiştirme oyunu değil, anlam boyutunda
göstergelerin oyunu olan bu oyunbazlıkta yatar.
Hamlet'in söylediği her şey ve aynı zamanda çevresindekilerin
tepkileri, seyircinin sürekli olarak yönünü kaybettiği birçok sorun
oluşturur. Oyunun kapsamının ve öneminin kaynağı budur.
Tüm bunları, "folyo" kelimesindeki bu son küçük kelime oyununa
tüm gücüyle izin vermenin keyfi veya aşırı bir şey olmadığına sizi ikna
etmek için hatırlatıyorum. Hamlet'in kelime oyunu şu soruya değiniyor
[Hamlet fart jeu de mots aoec ce qui est alors e+ ieu].- silahların
dağıtımı. Laertes'e der ki, "Ben senin folyon olacağım." Ve bir süre
sonra, onu ölümcül bir şekilde yaralayan ve aynı zamanda da Laertes'i
öldürme işini tamamlamasına izin veren folyodan başka ne ortaya
çıkacaktır?
ve hem rakibini hem de görevinin nihai hedefi olan kralı
ö l d ü r m e k t i r . Bu kelime oyununda nihayetinde ölümlü fallus ile
bir özdeşleşme yatmaktadır.
İşte final perdesinin içinde yer aldığı takımyıldızı. Hamlet ile
kendisinden daha yakışıklı olan ikizi arasındaki düello grafiğimizin alt
seviyesinde, yani kolda yer almaktadır. Burada, kendisi için her erkek
ya da kadının, yaşayan bir varlığın kararsız, kokuşmuş bir hayaletinden
ibaret olduğu adam, kendi boyutlarında bir rakip bulur. Bu
özelleştirilmiş i k i z i n varlığı, en azından bir an için, insan bahsinin
kendi p a y ı n a d ü ş e n k ı s m ı n ı yerine getirmesine izin verecektir:
o anda, o da bir erkek olacaktır. Ancak bu özelleştirme işi sadece bir
sonuçtur, başlangıç değil: fallusun içkin mevcudiyetinin bir dizisidir v e
Bu PDF ancak
belgesiöznenin
Icecreamkendisinin ortadan
PDF Editor'le kalkmasıyla ortaya çıkabilecektir.
düzenlendi.
Öznenin
34
Jacques
Lacan
özne daha eline almadan yenik düşecek ve kendisi de bir katil haline
gelecektir.
Bir soru ortaya çıkıyor: Bu gösterene bu şekilde erişmesini
sağlayan şey nedir? 2 Cevap vermek için bir kez daha kavşağımıza,
daha önce bahsettiğim bu en sıra dışı kavşağa, yani mezarlıkta
olanlara dönmeliyiz. [. ]
Sizden daha önce üç kez değindiğim mezarlık sahnesine

dönmenizi rica edeceğim. Orada son derece karakteristik bir şey
göreceksiniz: Hamlet, Laertes'in kız kardeşinin cenazesindeki üzüntü
gösterisine katlanamaz. Hamlet'in kontrolünü kaybetmesine neden
o l a n , onu sendeleten, onu daha fazla katlanamayacağı kadar
derinden sarsan şey, Laertes'in yasının gösterişli o l m a s ı d ı r . Bu ilk
rekabettir ve açık ara en otantik olanıdır. Hamlet düelloya bütün bir
şövalyelik aygıtıyla ve körelmiş bir folyoyla yaklaşırken, mezarlıkta
Laertes'in boğazına sarılır ve Ophelia'nın cesedinin henüz içine
atıldığı çukura atlar.
indirildi.
Bana ne yapamayacağını göster.
Ağlamayacak mısın? Savaşmayacak mısın?
Hızlı olmayacak mısın? .... Ben yaparım.
Buraya s ı z l a n m a y a mı geldin?
Mezarında zıplayarak benimle yüzleşmeye
mi? Çabuk gömül onunla, ben de öyle.
Ve eğer dağlardan söz ediyorsan, bırak üzerimize
milyonlarca dönüm atsınlar, toprağımıza kadar,
yanan bölgeye karşı damaklarını yaksınlar,
Ossa'yı bir siğil gibi yap 1 Hayır, s e n ağzını açarsan,
ben de senin gibi atıp tutarım.
Bunun üzerine herkes skandala u ğ r a r ve savaşan kardeşleri

ayırmak için acele eder. Ve Hamlet devam eder:
Seni
duyuyorum, s1r. Beni bu şekilde kullanmanızın
sebebi nedir7
Seni hep sevdim. Ama önemli değil. Bırak
Herkül ne y a p a r s a yapsın,
Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le köpek
Kedi miyavlayacak, düzenlendi.
de gününü gün edecek.
35
Yale Fransız
Çalışmaları
Burada, tüm gücünü bazılarınızın çizebileceği benzetmelerden aldığını
düşündüğüm bir atasözü unsuru var - burada onlara g i r e m e m .
Daha sonra Horatio'y l a konuşan Hamlet, Laertes'i n yasını böyle
bir gösteriye dönüştürmesini izlemeye dayanamadığını açıklayacaktır.
Bu bizi bütün bir sorunsalı açacak bir şeyin kalbine götürür.
Yas ile arzu nesnesinin oluşumu arasındaki bağlantı nedir? Bu
soruya bizim için en aşikâr olan, belki de burada aradığımız şeyin
merkezine en uzak anne gibi görünecek olan yoldan gidelim.
Hamlet, Ophelia'ya karşı küçümseyici ve zalimce davranmıştır.
Hamlet' in Ophelia'ya sürekli olarak uyguladığı aşağılayıcı saldırganlığı
ve küçük düşürmeyi d a h a önce vurgulamıştım, Ophelia Hamlet için
arzusunun reddedilişinin sembolü haline geldiğinde. O zaman, nesne
onun için dolaysızlığını ve değerini yeniden kazanır:
Ophelia'yı sevdim. Kırk bin kardeş tüm

sevgilerine rağmen
P a r a m ı topla. Onun için ne yapacaksın?
(Perde V, Sahne I)
Laertes'e meydan okumasına bu terimlerle başlar. Burada da

Hamlet'in yapısını farklı bir biçimde sunan ve onu tamamlayan bir
özellik vardır: Hamlet'in arzusunun nesnesi ancak imkânsız bir
nesne haline geldiği ölçüde bir kez daha arzusunun nesnesi haline
gelebilir.
Saplantılı nevrotiklerin arzularında, arzu nesnesi olarak imkânsız
olanla zaten k a r ş ı l a ş m ı ş t ı k . Ancak bu aşırı bariz görünümlerle
çok kolay tatmin olmayalım. Arzunun temelindeki yapı, insan
arzusunun nesnesine her zaman b i r imkânsızlık katar. Özellikle
saplantılı nevrotiği karakterize eden şey, bu imkânsızlıkla yüzleşmeyi
vurgulamasıdır. Başka bir deyişle, her şeyi öyle kurgular k i arzusunun
nesnesi bu imkânsızlığın göstereni haline gelir.
Ancak daha da derin bir şey dikkatimizi çekmektedir.

Filigranı36
Jacques Lacan
Freudyen formülasyonlar bize zaten yası bir nesne-ilişkisi açısından

formüle etmeyi öğretmiştir. Gerçekten de, psikologların yaşadığı ve
düşündüğü onca yıldan sonra, yasın nesnesini ilk vurgulayanın Freud
olması çarpıcı değil midir?
Yasın nesnesi bizim için önemini, Freud'un "birleşme" terimiyle
en kesin şekilde tanımlamaya çalıştığı belirli bir özdeşleşme
ilişkisinden alır. Bakalım yas sırasında gerçekleşen özdeşleşmeyi,
şimdiye kadarki çalışmalarımızda kullanmayı öğrendiğimiz sözcük
dağarcığıyla yeniden ifade edebilecek miyiz?
Sembolik aygıtımızla donanmış olarak bu yolu izlersek, yasın
işlevi konusunda yeni ve son derece düşündürücü olduğuna
inandığım, aksi takdirde erişemeyeceğiniz perspektifler kazanacağız.
Özdeşleşmenin ne olduğu sorusu, yıllar boyunca bu seminerlerde
ortaya koyduğum kategorilerle, yani sembolik, hayali ve gerçek
olanla açıklığa kavuşturulmalıdır.
Kayıp nesnenin birleştirilmesi nedir? Yas tutma işi nelerden
oluşur7 Bu sorular havada kalıyor, bu da Freud'un "Yas ve
Melankoli "de açtığı yoldaki tüm spekülasyonların sona ermesini
açıklıyor. Soru düzgün bir şekilde ortaya konmamıştır.
Yas deneyiminin en belirgin yönleriyle devam edelim. Keder
girdabına dalan özne kendini nesneyle belli bir ilişki içinde bulur ki
bu en açık şekilde mezarlık sahnesinde gösterilir: Laertes mezara
atlar ve arzusunun nedeni olan nesneyi, artık gerçekte hiçbir şeye
karşılık gelmediği için daha da mutlak bir varoluşa ulaşmış olan
nesneyi kucaklar. Olası insan deneyiminin dayanılmaz tek boyutu,
hiç kimsenin sahip olmadığı kendi ölüm deneyimi değil, bir
başkasının ölüm deneyimidir.
Bu kayıptan kaynaklanan ve öznenin yas tutmasını gerektiren
boşluk, delik nerededir2 Gerçekte bir deliktir ve özne bu delik
aracılığıyla bir ilişkiye girer.

Yale Fransız
Çalışmaları
daha önceki seminerlerde Veru'er[ung [reddetme, haciz] adı altında
ortaya koyduğum şeyin tersidir.
Nasıl ki sembolik kayıttan reddedilen şey gerçekte yeniden ortaya
çıkıyorsa, aynı şekilde kayıptan k a y n a k l a n a n gerçekteki delik de
göstereni harekete geçirir. Bu delik, Öteki'nin yapısı i ç i n elzem o l a n
kayıp g ö s t e r e n i n izdüşümü için yer sağlar. Bu, yokluğu Öteki'ni
sorunuza yanıt vermekten aciz bırakan gösterendir, yalnızca kendi etiniz
ve kendi kanınızla satın a l a b i l e c e ğ i n i z g ö s t e r e n d i r , esasen
örtülü fallus olan gösterendir.
Bu gösterge kendi yerini orada bulur. Yine de aynı zamanda yerini
bulamaz, çünkü yalnızca Öteki düzeyinde ifade edilebilir. İşte bu
noktada, psikozda olduğu gibi -yas ve psikozun ilişkili olduğu yer
burasıdır- yas fenomenlerinin ortaya çıktığı imge yığınları fallusun
yerini alır: yalnızca her bir delilik örneğinin kendini gösterdiği
fenomenler değil, aynı zamanda insan topluluğunun en dikkate değer
kolektif deliliklerinden birine ya da diğerine tanıklık eden fenomenler,
bir örneği Hamlet't e irfana getirilen, yani Hayalet, birinin bu hayattan
ayrılışına gerektirdiği ayinler eşlik etmediğinde, birinin ve herkesin
ruhunu gafil avlayabilen o imge.
Ölülerin anısı denen şeye karşı yükümlülüğümüzü yerine
getirdiğimiz bu ayinler, cennetin doruklarından cehennemin
derinliklerine kadar, sembolik kayıtların tüm oyununun toplam
kitlesel müdahalesi değilse, gerçekte nedir? [. ]
Gerçekten de, gösterenin bütünlüğü dışında, gerçekteki bu boşluğu
doldurabilecek önemli hiçbir şey yoktur. Yas tutma işi logos düzeyinde
gerçekleştirilir: Grup ya da topluluktan ziyade logos diyorum, her ne
kadar grup ve topluluk kültürel olarak örgütlenmiş olsalar da temel
dayanaklarıdır. Yas tutma işi, h e r şeyden önce, varoluşta yaratılan
boşlukla başa çıkmak için gösterge öğelerinin yetersizliği tarafından
üretilen düzensizliği gidermek için gerçekleştirilir, çünkü en küçük yas
örneği tarafından suçlanan, bütünlükleri içinde gösterenler sistemidir.

38
Jacques Lacan
Bu, folklorda ölülerin memnuniyetinde bir şeyin eksikliğinin,

atlanmasının ya da reddedilmesinin, önemli ayinin ihmal edilmesinin
bıraktığı boşlukta hayaletlerin ve hortlakların ortaya çıkmasıyla çok
yakın ilişkisine dair bulduğumuz inancı açıklar.
Burada Hamlet'in trajedisinde yeni bir boyut görüyoruz: bu bir
yeraltı dünyası trajedisidir. Hayalet açıklanamaz bir suçtan doğar. Bu
açıdan bakıldığında, Ophelia bu ilksel suçun kefareti olarak sunulan bir
kurban olarak görünür. Aynı ş e y Polonius'un öldürülmesi ve cesedinin
ayaklarından tutularak gülünç bir şekilde sürüklenmesi için de
geçerlidir.
Hamlet daha sonra aniden gevşer ve herkesle alay eder, özellikle
zevksiz bir dizi bilmece önerir ve bu bilmeceler bir tür saklambaç
oyununa gönderme yapan "Tilkiyi sakla, hepsi peşinde" ifadesiyle
doruğa ulaşır. Hamlet'in, etrafındaki herkesin endişeli duygularına
rağmen bu cesedi saklaması, burada merkezi öneme sahip bir başka
alay konusudur: yetersiz yas.
Bir dahaki sefere, fantezi ile ondan paradoksal olarak u z a k
görünen bir şey, yani nesne-ilişkisi arasındaki bağlantıyı, en azından yas
tutmanın bu bağlantıya biraz ışık tutmamıza izin verdiği ölçüde,
açıklamak zorunda kalacağız. Hamlet oyununun giriş ve çıkışları,
oyunun ekonomisini daha iyi kavramamızı sağlayacaktır.
-Burada gerçek, hayali ve sembolik olan birbiriyle çok yakından
bağlantılıdır. [. ]
(22 Nisan 1959)
Phallophany
Hamlet trajedisi arzunun trajedisidir. Ancak yörüngemizin

sonuna geldiğimizde, insanın her zaman en son not ettiği şeyi, yani
en bariz olanı fark etmenin zamanı gelmiştir. Bir kez formüle
edildikten sonra gözden kaçırılması ne kadar zor olsa da, bu yorumu
yapma zahmetine katlanan hiçbir yorumcu bilmiyorum: Hamlet'in
bir ucundan diğer ucuna kadar herkes yastan bahsediyor.
39
Yale Fransız
Çalışmaları
Hamlet'in annesinin evliliğini bu kadar skandal yapan şey yastır.
Sevgili oğlunun "hastalığının" nedenini öğrenme hevesiyle, kendisi
şöyle der: "Başka bir şey olmadığından şüpheliyim,/ Babasının
ölümünden ve bizim acımasız evliliğimizden başka." Ve Hamlet'in
"evlilik masalarında" ortaya çıkan "cenaze pişmiş etlerinden" arta
kalanlar hakkında ne dediğini hatırlatmaya gerek yok: "Tutumlu,
tutumlu, Horatio."
Bu terim, modern toplumun kullanım değerleri ile değişim
değerleri arasında kurduğu uyumda, belki de Marx'ın ekonomi
analizinde göz ardı edilen, zamanımızın düşüncesinde baskın olan,
gücünü ve kapsamını her an hissettiğimiz bir şey olduğunu
hatırlatmaktadır: ritüel değerler. Her ne kadar bunları
deneyimlerimizde sürekli o l a r a k fark etsek de, insan
ekonomisinin temel faktörleri olarak burada özel bir önem atfetmek
faydalı olabilir.
Yas tutmada ritüelin işlevine daha önce değinmiştim. Ritüel, yasın
açtığı boşluğa [béance] bazı dolayımlar getirir. Daha doğrusu ritüel, bu
boşluğu daha büyük bir boşlukla, z noktasıyla, sembolik eksiklikle
çakıştıracak şekilde işler. Freud'un bir noktada atıfta bulunduğu rüyanın
göbeği, belki de bu eksikliğin psikolojik karşılığından başka bir şey
değildir.
Hamlet'teki tüm yas örneklerinde bir unsurun her zaman mevcut
olduğu gerçeğine de dikkat çekmeden edemeyiz: Törenler kısa
kesilmiş ve gizlice gerçekleştirilmiştir.
Politik nedenlerden dolayı Polonius gizlice, törensiz, apar topar
gömülür. Ophelia'nın gömülmesi meselesini de hatırlarsınız. Büyük
olasılıkla intihar etmiş olan Ophelia'nın -en azından genel kanı budur-
nasıl olup da hâlâ Hıristiyan toprağına gömüldüğü tartışılır. Mezar
kazıcılarının, Ophelia bu kadar yüksek bir sosyal s t a t ü y e s a h i p
olmasaydı ona farklı davranılacağından şüpheleri yoktur. Rahip de onun
Hıristiyan olarak gömülmesinden yana değildir ("K u t s a l o l m a y a n
toprağa gömülmeliydi/Son boruya kadar. Hayırsever dualar için,J
Kırıklar, çakmak taşları ve çakıllar atılmalı üzerine" [Perde V, Sc. I]) ve

Filigranı40
Jacques Lacan
kabul ettiği ayinlerin kendileri kısaltılmıştır.

Tüm b u n l a r ı ve d a h a pek çok şeyi hesaba katmadan
edemeyiz.
Hamlet'in babasının hayaletinin açıklanamaz bir şikayeti vardır.
Onun sonsuza dek haksızlığa uğradığını, gafil avlandığını söyler -ve bu,
bu trajedinin anlamına dair daha küçük gizemlerden biri değildir-
"[ kendi] günahının çiçekleri içinde". Ölümünden önce, kendisini yargı
tahtının önüne çıkmaya hazırlayacak olan soğukkanlılığı ya da her
neyse onu toparlayacak zamanı yoktu.
Burada, İngilizce'de söylendiği gibi, çok önemli bir şekilde bir araya
gelen bir dizi "ipucuna" sahibiz ve bunlar nereye işaret ediyor7 Arzu
dramının yasla v e onun talepleriyle olan ilişkisine.
Bugün odaklanmak istediğim nokta da bu, psikanalizde
karşılaştığımız şekliyle nesne -arzu nesnesi- sorusunu irdelemeye
çalışıyorum.
Her şeyden önce öznenin arzu nesnesiyle basit bir ilişkisi

v a r d ı r ; bu ilişkiyi randevu terimleriyle ifade etmiştim. Ancak
öznenin yas tutarken kendini onunla özdeşleştirdiği nesneden söz
ettiğimizde nesne sorununa oldukça farklı bir açıdan yaklaştığımızı fark
etmemiş olmayacaksınız - öznenin nesneyi egosuyla yeniden
bütünleştirebileceği söylenir. Bu ne anlama geliyor7 Burada psiko-
analitik teoride uzlaştırılamayan iki aşamayla uğraşmıyor muyuz7 Bu,
sorunun daha derinine inme girişimini gerektirmiyor mu7
Hamlet'teki yas hakkında söylediklerim, bu yasın temelinde,
Oidipus'ta olduğu gibi Hamlet'te de bir suç olduğu gerçeğini
gizlememelidir. Belli bir noktaya kadar, birbiri ardına gelen hızlı yaslar,
ilk suçun sonuçları olarak görülebilir. Bu anlamda Hamlet, ikinci bir
Oidipus dramı olarak okuyabileceğimiz bir Oidipal dramdır.

Yale Fransız
Çalışmaları
Oedipus Rex ve tragedyanın soyağacında aynı işlevsel düzeyde y e r
a l ı r . Freud'u ve ondan sonraki öğrencilerini Hamlet'in önemine
yönelten de budur.
Gerçekten de psikanalitik gelenek, Oidipus'un suçunda, öznenin
burada Öteki dediğimiz şeyle, yani yasanın yazıldığı yerle ilişkisinin
özlü bir haritasını görür. Aynı gelenek Hamlet'i köken sorununu ele
alışının merkezine yerleştirir. Bu, öznenin orijinal suçla ilişkisinin
şimdiye kadar bizim için nasıl ifade edildiğine dair bazı temel ayrıntıları
hatırlamak için iyi bir noktadır.
Teorik spekülasyonu hiç de kolaylaştırmayan bulanık bir karmaşa
içinde bırakmak gibi alışılagelmiş bir y o l izlemek yerine, ayrımlar
yapmalıyız. İki aşama vardır.
Bunlardan ilki, Freud miti olarak adlandırılmayı hak eden, Totem ve
Tabu'nun mükemmel b i r şekilde resmettiği suç mitidir. Hatta
diyebiliriz ki Freud' u n kurgusu, tarihsel çağımızda ortaya çıkan tam
teşekküllü bir mitin tek örneği o l a b i l i r . Bu mit bize temel bir
bağlantıyı gösterir: hukuk düzeni ancak daha ilkel bir şey, bir suç
temelinde kavranabilir. Bu aynı zamanda Freud için Oedipal mitin
anlamıdır.
Freud için babanın ilkel cinayeti köken sorununun nihai ufkunu
oluşturur. Freud'un bunu her psikanalitik mesele için önemli bulduğuna
ve bu konu gündeme gelene kadar hiçbir tartışmayı kapanmış
saymadığına da dikkat edin. Sürünün kökenine ve Yahudi geleneğinin
kökenine yerleştirdiği bu ilkel baba katli, açıkça mitik bir karaktere
sahiptir.
Yasa ile suç arasındaki bağlantı bir şeydir. Bir diğeri ise, trajik
kahraman -hem Oidipus hem de her birimiz potansiyel olarak
varlığımızın bir noktasında, Oidipal dramayı tekrarladığımızda- yasayı
trajedi düzeyinde yenilediğinde ve bir tür vaftizle yeniden doğuşunu
garanti ettiğinde bu bağlantıdan gelişen şeydir. Bu ikinci aşamadır.
Oidipus trajedisi, ritüel yeniden üretim olarak mitin az önce
verdiğim tanımını mükemmel bir şekilde karşılar. Aslında tamamen
masum, bilinçsiz ve habersiz olan Oidipus

Filigranı42
Jacques Lacan
Bunu bir tür rüyada g e r ç e k l e ş t i r i r , bu onun yaşamıdır (yaşam,

suçtan düzenin yeniden tesisine giden kanalları yenilemek için bir
rüyadır. Cezayı kendisi üstlenir ve sonunda bize hadım edilmiş gibi
görünür.
Kendimizi ilk aşama olan ilkel cinayetle sınırladığımızda gizli kalan
unsur budur. Gerçekten de en önemli şey cezalandırma, yaptırım,
hadım etmedir - cinselliğin insanileştirilmesinin gizli a n a h t a r ı ,
arzunun evriminin kazalarını yerli yerine oturtmak için
deneyimlerimizin bize öğrettiği anahtardır.
Oidipus trajedisi ile Hamlet trajedisi arasındaki uyumsuzlukları not
etmek ilgi çekicidir. Bunları ayrıntılı olarak listelemek çok ayrıntılı bir
alıştırma olacaktır, ancak yine de size birkaç gösterge vereceğim.
Oidipus'ta suç, kahramanın kendi kuşağı düzeyinde gerçekleşir;
Hamlet'te ise suç, önceki kuşak düzeyinde ç o k t a n gerçekleşmiştir.
Oidipus'ta kahraman ne yaptığını bilmeden bir şekilde kader tarafından
yönlendirilir; Hamlet'te ise suç kasıtlı olarak işlenir.
Hamlet'teki suç ihanetin sonucudur. Hamlet'in babası uykusunda,
uyanıkken sahip olduğu düşünce akımına tamamen yabancı bir şekilde
gafil avlanır. "K e s i l d i m , " der, "günahımın çiçekleri içindeyken
bile." H i ç beklemediği bir sektörden gelen bir darbeyle, gerçek olanın
gerçek bir müdahalesiyle, kaderin ipinde bir kopuşla vurulur.
Shakespeare'in metninin bize söylediği gibi, oyun sahnesinin açılış
pandomiminde yeniden üretecek kadar ileri gideceği bir çiçek
yatağında ölür.
Suçun aniden ortaya çıkması, paradoksal bir şekilde, bu durumda
öznenin bildiği gerçeğiyle telafi edilir. Bu, oyunun daha az kafa
karıştırıcı yönlerinden biri değildir. Hamlet'in dramı, Oidipus'unkinden
farklı olarak, "N e l e r oluyor?" , " Suç nerede?", "Suçlu nerede?"
sorularıyla başlamaz. Suçun ihbarıyla, suçun öznenin kulağında açığa
çıkmasıyla başlar. Bu ifşanın muğlaklığını bizim kullandığımız biçimde
ifade edebiliriz

Yale Fransız
Çalışmaları
bilinçdışının mesajı için cebir, yani çubuklu A'n ı n göstereni [S(J)].
Ödipal durumun normal biçiminde, eğer bu şekilde ifade
edebilirsek, S(@) Baba tarafından somutlaştırılır, çünkü o Öteki'nin
konumundan, hakikat hakkındaki hakikatten gelen yaptırımın
varsayılan kaynağıdır. Baba yasanın yazarı olmalıdır, ancak yasaya
herhangi bir başkasından daha fazla kefil olamaz, çünkü o da baroya
boyun eğmek zorundadır, bu da onu gerçek baba olduğu ölçüde hadım
edilmiş bir baba yapar.
Hamlet'in başlangıcındaki durum tamamen farklıdır,
aynı notasyonla temsil edilebilse bile. Öteki kendisini en başından beri
yasaklanmış Öteki olarak ortaya koyar. Sadece yaşayanların
dünyasından değil, aynı zamanda adil cezasından da men
e d i l m i ş t i r . Bu suçla, ödeyemediği bu borçla cehennemin krallığına
girmiştir, anlatılamaz bir borç, der. Ve gerçekten de bu, oğlu için
vahyinin en korkutucu imasıdır.
Oedipus ödedi. Kahramanca kaderi, karşılığını aldığı borcun
yükünü taşımak olan adamı temsil e d e r . Aksine, Hamlet'in babası
sonsuza dek yarıda kesildiğinden, gafil avlandığından, akıntının
ortasında kesildiğinden şikayet etmelidir - onun için karşılık verme,
intikam alma olasılığı sonsuza dek m ü h ü r l e n m i ş t i r .
Gördüğünüz gibi, araştırmamız ilerledikçe bizi intikam ve
cezalandırma hakkında, yani hadım e t m e d e fallus gösterenine
neyin dahil olduğu hakkında sorular sormaya yönlendiriyor.
Freud'un kendisi, belki de bir nevi /iri de siécle bir şekilde, Oedipal
dramayı yaşadığımızda, bunun bir nedenden dolayı çarpık bir biçimde
olması gerektiğini belirtti ve Hamlet'te kesinlikle bunun bir y a n k ı s ı
var.
Hamlet'in birinci perdenin sonundaki ilk ünlemlerinden birini
düşünün: "Zamanın çivisi ç ı k m ı ş . Ey lanetli kin/ Ki ben onu
düzeltmek için doğmuşum! " "O lanetli..."- Shakespeare'in soneleri
boyunca karşımıza çıkan "spite" kelimesi ancak "dépit," kin, hınç
olarak çevrilebilir- "bunu tamamen kininden dolayı yaptı." Ancak
burada dikkatli olalım. Elizabethlileri anlamak için önce

Filigranı44
Jacques Lacan
Bazı kelimeleri menteşeleri üzerinde döndürerek onlara öznel olanla

nesnel olan arasında bir yerde anlam kazandırmak. Bugün "inat"
kelimesi - "bunu tamamen inadına yaptı "da olduğu gibi- subjektif bir
anlama sahipken, "Ey lanetli inat "ta öznenin deneyimi ile dünyadaki
adaletsizlik arasında bir yerde. Dünya düzenine yapılan bu
g ö n d e r m e n i n anlamını kaybetmiş görünüyoruz. "O lanetli k i n "
Hamlet'in kin duyduğu şeydir ve aynı zamanda zamanın ona karşı
adaletsizliğidir. Belki de burada, Shakespeare'in seslendirmesiyle
aşılan, tüm çabalarımıza rağmen kaçamadığımız schâne Seele' nin*
yanılsamasını fark etmişsinizdir. Az önce sonelere yeniden atıfta
bulunduğumda, bu tamamen karşılıksız değildi. Yani tercüme
ediyorum: "0 malédiction, que ie -e sois néi 'Zmais pour Ie remettre
droit."
Bu, Hamlet'i muhtemelen Oidipal durumun çöküşünü,
gerilemesini gösteren bir biçim olarak anlamamızı haklı çıkarır ve
derinleştirir. Bu, Freud'un der Untergang des Cidipus-Complexes
(Cidipus Kompleksinin Çöküşü) ifadesinde bulduğumuz kelimenin
aynısıdır, yani her bireyin hayatında Oidipus kompleksinin çöküşü
ya da çözülmesi. Şimdi dikkatinize sunmak istediğim, uzun olmayan
metinlerinden birine verdiği başlık budur. Gesnmmefte Werke'nin
{Standard Edition, XIX, 173-79] XII. cildinde bulabilirsiniz.
Böylece 1924'te Freud, Oedipus kompleksinin nihai bulmacasının

ne o l d u ğ u n a dikkat çeker. Mesele basitçe öznenin babasını
öldürmeyi ve annesine tecavüz etmeyi istemesi, arzulaması değil,
bunun bilinçdışında olmasıdır.
* Hegel'in içine kapanık, düĢünceli "güzel ruh" diyalektiğine (Phenomenology

of Mind, trc. Baillie [New York: Harper & Row, 1967], s. 663-67, 67f-76, 79S)
yapılan gönderme, genellikle baĢta Almanya olmak üzere çeĢitli on sekizinci ve on
dokuzuncu yüzyıl yazarlarına yapılan bir gönderme olarak kabul edilir. Lacan baĢka
bağlamlarda bu diyalektiği Fenomenoloji'deki diğer diyalektiklerle ("e f e n d i -
k ö l e " , " sanatın yasası") iliĢkilendirir ve güzel ruhun etrafındaki dünyanın
algılanan düzensizliğini, bu düzensizliğin kendi içsel durumunun bir yansıması
olduğunun farkına varmadan kınadığını vurgular. Bkz. Ecrits, s. 171-73, 281, 292,
415.-Tr.
Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi. 4J

Yale Fransız
Çalışmaları
Bu bilinçdışına nasıl gelir? Nasıl oluyor da özne, hayatının önemli
bir döneminde, tüm dünyasının inşasının kaynağı olan latans
döneminde, Ödipal durumla artık hiç i l g i l e n m i y o r - öyle ki
Freud, en azından konuyu ele alışının başlangıcında, ideal bir kolaylıkta
bu ilgisizliğin tüm meselenin mutlu ve kesin bir çözümü olduğunu
kabul edebiliyor?
Freud'un bize ne söylediğiyle başlayalım; sonra bunun bizim
değirmenimize su taşıyıp taşımadığını göreceğiz.
Freud'a göre Oedipus kompleksi, öznenin sonraki tüm gelişimi için
belirleyici olay olan Untergang'a ne zaman girer? Özne kastrasyon
tehdidini hissettiğinde ve bunu Oedipal üçgenin ima ettiği her iki
yönden de hissettiğinde. Eğer annesinin yerini almak isterse, aynı şey
olacaktır.
-Kadının h a d ı m edildiği gerçeğinin farkında olduğunu hatırlayın, bu
algı Oedipus kompleksinin tamamlanması ve olgunlaşmasına işaret
eder. Böylece fallus söz konusu olduğunda özne, kaçış yolu olmayan
imkânsız bir ikilemde kalır.
Dolayısıyla fallus, Freud tarafından Oedipus kompleksinin
Untergang'ının anahtarı olarak sunulan bu şeydir. "Nesne" değil
"şey" diyorum, çünkü o gerçek bir şeydir, henüz bir sembol haline
getirilmemiş, ancak bir sembol haline gelme potansiyeline sahip bir
şeydir.
Freud'un sorunu sunuşu, kız çocuğunu erkeğinkinden hiç de
farklı olmayan bir duruma s o k a r . Bu şeyle ilgili olarak, özne,
hazzın söz konusu olduğu yerde - Freud'un metninde geçen
kelimeyle - halsizlik diyebileceğimiz bir ilişki içine girer. Erkeğe
gelince, bunu yapamayacağına karar verir. Kıza gelince, o da bu
şekilde her türlü haz beklentisinden vazgeçiyor - vazgeçiş kızın
durumunda erkeğinkinden daha açık bir şekilde ifade ediliyor.
Söyleyebileceğimiz tek şey, Freud'un metninde yer almayan ancak
uygunluğu her yerde belirtilen bir formülasyonda ifade edilir:
Oedipus kompleksi, özne fallusun yasını tutmak zorunda kaldığı
ölçüde düşüşe geçer.

Filigranı46
Jacques Lacan
Bu, b u arzu anının d a h a sonraki işlevini aydınlatmaya hizmet

eder. Oedipus kompleksinin az ya da çok bastırılmış kırıntıları ve
parçaları ergenlikte nevrotik semptomlar şeklinde ortaya çıkar. Ama
hepsi bu kadar değil. Analistlerin ortak deneyimi, öznenin genital
normalleşmesinin, sadece bilinçdışı ekonomisinde değil, aynı
zamanda imgesel kayıt ekonomisinde de, Oedipus kompleksinin
gerilemesine bağlı olduğudur. Eğer genital olgunlaşma süreci iyi
sonuçlanacaksa, Oedipus kompleksi mümkün o l d u ğ u n c a
tamamen sona erdirilmelidir, çünkü hem erkekte hem de kadında bu
kompleksin sonucu kastrasyon kompleksinin yarası, duygusal
damgasıdır. Freud'un yazılarının bize yas tutma mekanizması
hakkında söylediklerine başvurursak, Oedipus kompleksinin fallus
için yas tutma olarak düşüşüne biraz ışık tutabiliriz. Burada yapılması
gereken bir sentez var.
Yas tutmak zorunda kalabileceğimiz nesnelerin sınırlarını ne
belirler? Bu da henüz çözülmüş değil. Fallusun diğerleri gibi yası
tutulacak bir nesne olmadığını kesinlikle hayal edebiliriz. Başka her
yerde olduğu gibi burada da kendine ait bir yeri, ayrı bir yeri vardır.
Belirlemek, bir arka plana karşı belirlemek istediğimiz şey bu yerdir.
O zaman arka planın yeri de sonuç olarak ortaya çıkacaktır.
Burada tamamen yeni bir zemindeyiz.
Nesnenin arzu içindeki yeri sorusu dediğim şey. Bu soruyu sizinle
birlikte bir dizi eşmerkezli vuruşla {que i- l'fboure1 keşfediyorum;
çeşitli vurgular yapıyorum
ve Hamlet'in analizine çeşitli rezonanslar kazandırmak için
daha fazla takip etmemize yardımcı olacaktır.
Fallusa özel değerini veren nedir2 Freud, her zaman olduğu gibi,
en ufak bir önlem almadan cevap verir - bizi şaşkına çevirir ve
Tanrı'ya şükürler olsun ki ölene kadar bunu yaptı, çünkü aksi
takdirde hala alanında {tracer) ortaya koyması gereken şeyi asla
bitiremezdi
5 Jean Laplanche ve J.-B. Pontalis'in "Stade (ou Or8anisation) géliital(e)"

başlıklı makalesine bakınız. Pontalis, Vocabulaire de la psgchanalpse (Paris:
Presses Univer- sitaires de France, 1967). - Tr.
47
Yale Fransız
Çalışmaları
Freud bunun narsisistik bir talep {exigence] olduğunu söyler.
denek tarafından yapılmıştır.
Özne, Ödipal taleplerinin nihai sonucuna ulaştığı anda, kendisini her
halükarda hadım edilmiş, şeyden yoksun bırakılmış görerek, deyim
yerindeyse, bundan böyle kendisine sonsuza dek yasaklanacak olan bir
parçasını terk etmeyi tercih eder ve diyagramımızın tepesini oluşturan
noktalı gösterenler zincirini oluşturur. Eğer ebeveyn diyalektiğine
yakalanan aşk ilişkisi geri çekilirse, eğer özne Ödipal ilişkinin kurucu
o l m a s ı n a izin verirse, bunun nedeni -diyor Freud- fallustur,
narsisistik evrenin başlangıcından itibaren o kadar esrarengiz bir şekilde
tanıtılan fallus.
Kelime dağarcığımız açısından bu bizim için ne anlama geliyor?
Freud'un dışarıda bırakmak zorunda olduğu şeylere ışık
tutmamıza izin vermediği sürece tüm bunlara geri dönmenin bir
anlamı yoktur. Freud bunları dışarıda b ı r a k ı r çünkü meselenin
özüne inmesi gerekir ve varsayımları üzerinde duracak zamanı
yoktur. Dahası, genel anlamda tüm eylemler, özellikle de bizi
burada ilgilendiren eylemin olması gereken tüm gerçek eylemler bu
şekilde kurulur.
Bizim söylemimiz açısından "narsisistik "in hayali kayıtla bir
ilgisi var. Öznenin Zaire Ie tour de} Öteki'nin alanıyla, yani sevgi
talebinin kendini ifade etmeye başladığı simgesel kayıtta
örgütlenmiş alanla ilişkisini keşfetmesi gerektiğini söyleyerek
başlayalım. Bu keşiften, onu sonuna kadar götürmüş olarak
çıktığında, fallusun kaybı onun için gerçekleşir ve radikal bir kayıp
olarak hissedilir. O halde bu yasın gerekliliğine {zorunluluğuna]
nasıl karşılık verir? Tam olarak hayali kayıtlarının kompozisyonuyla
ve başka hiçbir şeyle -psikotik bir mekanizmaya benzerliğini daha
önce belirttiğim bir fenomenle. [. ]
Fallusun konumu her zaman örtülüdür. Sadece ani tezahürlerde
{dans des pJioriies], bir anda, nesne düzeyindeki yansıması
aracılığıyla ortaya çıkar. Özne için mesele elbette ona sahip olmak
ya da olmamaktır. Ancak öznenin yoksunluk düzeyindeki radikal
konumu, öznenin
Filigranı48
Jacques Lacan
arzunun öznesi olmak değildir. Öznenin kendisi, deyim yerindeyse,

olumsuz bir nesnedir.
Öznenin kastrasyon, hayal kırıklığı ve yoksunluk düzeylerinde
göründüğü biçimlerin yabancılaşma biçimleri olduğunu söyleyebiliriz,
ancak her üçü için de onu diğerlerinden algılanabilir bir şekilde ayıran
bir karakterizasyon sağlamalıyız. Kastrasyon düzeyinde, özne
gösterenin bir karartması {senkopu] içinde görünür. Öteki düzeyinde,
birinin ve hepsinin yasasına b o y u n eğme durumunda
göründüğünde bu başka bir şeydir. Kendini arzu içinde
konumlandırmak zorunda kaldığında yine başka bir şeydir.
Kayboluşunun biçimi bu durumda tekil bir özgünlüğe sahiptir ve bizi
onu daha sonra formüle etmeye sevk etmek için çok uygundur.
Bu gerçekten de trajedinin gidişatının
Hamlet bizi götürüyor.
Gerçekten de, zavallı Hamlet'in karşı karşıya kaldığı "çürümüş bir

şey", öznenin fallus karşısındaki konumuyla yakından bağlantılıdır. Ve
fallus, Hamlet'i eyleminin kritik anlarından birine yaklaştığı her
seferinde içinde bulduğumuz düzensizlikte her yerde mevcuttur.
Hamlet'in ölmüş babası hakkında konuşma biçiminde çok tuhaf bir
şey vardır; ölmüş babasının yüceltilmesi ve idealize edilmesi gibi bir
şeydir bu: Hamlet'in onun hakkında söyleyeceği her şeyi
s ö y l e y e c e k sesi yoktur. Aslında tıkanır ve sonunda -İngilizcede
"hamile" olarak adlandırılan ve anlamının ötesinde bir anlama sahip
olan bir şeye atı f t a b u l u n a n belirli bir gösterge biçimiyle- babası
hakkında söyleyecek hiçbir şey bulamadığını, onun da herkes gibi
olduğunu söyleyerek bitirir. Kastettiği şey çok açık bir şekilde bunun
tam tersidir. Bu, burada bahsetmek istediğim şeyin ilk göstergesi, ilk
izidir.

49
Yale Fransız
Çalışmaları
Bir başka iz de, Claudius'a yönelttiği reddin, küçümsemenin,
aşağılamanın her türlü dénégation görünümüne sahip
o l m a s ı d ı r .* Claudius'a -hem de annesinin huzurunda- yağdırdığı
hakaret seli, "parçalardan ve yamalardan oluşan bir kral" ifadesiyle
sonuçlanır. Bunu, Hamlet'in trajedisinde, Oidipus'u n k i n d e n farklı
olarak, babanın öldürülmesinden sonra fallusun hala orada o l d u ğ u
gerçeğiyle ilişkilendirmeden edemeyiz. Gerçekten de oradadır ve onu
somutlaştırması istenen kişi de Claudius'tur.
Claudius'un gerçek fallusu her zaman resmin bir yerindedir.
Hamlet'i n annesini suçlayacak neyi vardır ki, kendini onunla
doldurduğu için değilse7 Ve kederli bir kol ve konuşmayla onu, oyunun
etrafında döndüğü o ölümcül, kader nesnesine, burada gerçekten de
gerçek olan nesneye geri gönderir.
Bize diğer kadınlardan çok farklı görünmeyen ve hatırı sayılır
insani duygular sergileyen bu kadın için, onu rolüne bağlayan çok
güçlü bir şey olmalı. Ve Hamlet'in eyleminin etrafında dönüp
durduğu nokta da bu gibi görünmüyor mu? Tabiri caizse hayrete
düşmüş ruhu, hiç beklenmedik bir şey karşısında titrer: fallus
burada, Oidipus kompleksindeki konumu açısından tamamen yersiz
bir konuma yerleştirilmiştir. Burada, vurulacak fallus gerçekten de
gerçektir. Ve Hamlet her zaman durur. Hamlet'in kolunu her an
titreten şeyin kaynağı, Freud'un Oidipus kompleksinin düşüşü
üzerine yazdığı metinde bize bahsettiği narsisistik bağlantıdır:
fallusa vurulamaz, çünkü fallus, gerçek fallus bile bir hayalettir.
O z a m a n l a r , neden kimsenin Hitler'e suikast düzenlemediği
sorusu bizi rahatsız ediyordu; Hitler, diğerlerine benzemeyen bu nesne,
kalabalığın özdeşleşme yoluyla homojenleştirilmesindeki işlevi de-
Lacan'ın Freud'un Yerneiituitg teriminin çevirisi, genellikle İngilizceye

"olumsuzlama" olarak çevrilir. Buradaki kullanımı, Hamlet'in Claudius'a
yaptığı düĢmanca göndermelerin bastırılmıĢ hayranlığın göstergeleri olarak
yorumlanabileceğini göstermektedir. Freud'un 1925 tarihli "Negation" {Standard
Edition, XIX, 23f-39) başlıklı makalesine ve Laplanche ve Pontalis'teki ilgili
makaleye bakınız.-Tr.

Filigranı50
Jacques Lacan
Freud tarafından ortaya konmuştur. Bu, burada tartıştığımız konuya

geri dönmemize neden olmuyor mu?
Söz konusu o l a n soru, iktidarın, k u d r e t i n göstergesinin
esrarengiz tezahürüdür: Ödipal durum, Hamlet'te sahip olduğumuz
gerçekte özellikle çarpıcı bir biçimde o r t a y a çıktığında, suçlu,
gaspçı, yerinde ve gaspçı olarak işlev görürken. Hamlet'in kolunu tutan
şey7 korku değildir -adamdan nefret etmekten başka bir şey yapmaz-
çünkü orada olandan başka bir şeye vurması gerektiğini bilir. Gerçekten
de, iki dakika sonra annesinin odasına varıp ona cehennemi yaşatmaya
başladığında, perdenin arkasından bir ses duyar ve önce bakmadan
dışarı fırlar.
Hangi zeki yorumcunun Hamlet'in Claudius olduğuna inanmasının
mümkün olmadığını, çünkü onu az önce yan odada bıraktığını
söylediğini şimdi hatırlamıyorum. Yine de, zavallı Polonius'un
bağırsaklarını d e ş t i k t e n sonra şöyle
d e r : " Seni sefil, düşüncesiz, d a v e t s i z aptal ..../ Seni daha
iyi biri sanmıştım." Herkes o n u n kralı öldürmek istediğini düşünür,
ama gerçek kral ve aynı zamanda gaspçı olan Claudius'un huzurunda,
h e r şeye rağmen kendini tutmuştur: daha iyi bir şey ya da birini
istemiş, günahının çiçekleri içinde onu da kesmek istemiştir. Önünde
diz ç ö k m ü ş o l a n Claudius, Hamlet'in peşinde olduğu şey değildi;
doğru kişi değildi.
Bu bir fallus meselesidir ve bu yüzden, tüm narsisistik bağlılıklarını
-istemeden de olsa- tamamen feda ettiği ana kadar, yani ölümcül bir
yara aldığında ve bunu bildiğinde, ona asla vuramayacaktır. Olay tuhaf
ve açıktır, Hamlet'in tarzında bir sürü küçük bilmeceyle kaydedilmiştir.
Polonius onun için sadece bir "buzağı", b i r anlamda babasının
ruhuna kurban ettiği bir buzağıdır. Onu merdivenlerin altına
sakladığında ve herkes ona neler olduğunu sorduğunda, hasımları için
her zaman çok rahatsız edici olan şakalarından birkaçına g i r e r .
Herkes onun söylediklerinin gerçekten kastettiği şey olup olmadığını
merak eder, çünkü söyledikleri hepsini dokunacakları yere götürür-

Yale Fransız
Çalışmaları
En iyisi. Ama bunu söyleyebilmesi için o kadar çok şey bilmesi
gerekir ki buna inanamazlar ve bu böyle devam eder gider.
Bu, özne tarafından yapılan ikrar olgusundan bize oldukça
tanıdık gelmesi gereken bir durumdur. Şimdiye kadar yorumcular
için mühürlenmiş gibi duran şu sözleri söyler: "Beden kralla
birlikte" - "ceset" kelimesini kullanmıyor, lütfen dikkat edin -
"ama kral bedenle birlikte değil." "Kral" kelimesini "fallus"
kelimesiyle değiştirin ve tam da bu noktaya değindiğimizi
göreceksiniz - beden bu fallu ve nasıl meselesine b a ğ l ı d ı r
[angaje olmuştur] - ama fallus, tam tersine, hiçbir şeye bağlı
değildir: her zaman parmaklarınızın arasından kayıp gider. [. ]
Hamlet: Kral bir ş e y d i r -

Guildenstern : Bir şey mi, lordum?
Hamlet: Hiçbir şey.
(29 Nisan 1959)
Jacques-Alain Miller tarafından Lacan'ın

Seminerinin transkriptlerinden derlenen
Fransızca metin.
James Hulbert tarafından çevrilmiştir.
Filigranı 52
Psikanalitik deneyimde ortaya çıktığı

şekliyle ben'in işlevinin biçimlendiricisi
olarak ayna evresi
16. Uluslararası Psikanaliz Kongresi'nde sunulmuştur,

Zürih, 17 Temmuz 1949
On üç yıl önceki son Kongremizde tanıttığım ayna evresi kavramı, o

zamandan beri Fransız grubunun pratiğinde az çok yerleşik hale gelmiştir.
Bununla birlikte, psikanalizde deneyimlediğimiz şekliyle Ben'in oluşumuna
tuttuğu ışık nedeniyle, özellikle bugün dikkatinize tekrar sunmanın değerli
olduğunu düşünüyorum. Bu, bizi doğrudan Cogito'dan çıkan her türlü
felsefeye karşı çıkmaya yönelten bir deneyimdir.
Bazılarınız bu anlayışın, karşılaştırmalı psikolojinin bir gerçeğinin
aydınlattığı insan davranışının bir özelliğinden kaynaklandığını
hatırlayabilir. Çocuk, kısa bir süre için de olsa, araçsal zekada şempanzeyi
geride bıraktığı bir yaşta, yine de aynadaki kendi görüntüsünü tanıyabilir.
Bu tanıma, Köhler'in zeka eyleminin temel bir aşaması olan durumsal
algılamanın ifadesi olarak gördüğü Aha-Erlebnis'in aydınlatıcı taklidinde
gösterilir.
Bu eylem, maymun ö r n e ğ i n d e olduğu gibi, imgeye hakim
olunduğunda ve boş bulunduğunda kendini tüketmek bir yana, çocuk
örneğinde, imgede varsayılan hareketler ile yansıtılan çevre arasındaki ve bu
sanal kompleks ile yinelediği gerçeklik arasındaki ilişkiyi oyun içinde
deneyimlediği bir dizi jestle derhal yeniden canlanır
- Çocuğun kendi bedeni ve etrafındaki kişiler ve nesneler.
Bu olay, Baldwin'den beri bildiğimiz gibi, altı aylıktan itibaren
gerçekleşebilir ve tekrarı beni sık sık aynanın karşısındaki bebeğin şaşırtıcı
görüntüsü üzerinde düşünmeye sevk etmiştir. Henüz yürüyemeyen, hatta
ayağa bile kalkamayan ve insani ya da yapay bir destekle (Fransa'da biz
buna 'trotte-bébé' diyoruz) sıkıca tutulan bebek, yine de sevinçli bir
hareketlilik içinde, desteğinin engellerini aşıyor

1
ve bakışlarında tutmak için hafifçe öne eğilmiş bir pozisyonda duruşunu
sabitleyerek, görüntünün anlık bir yönünü geri getiriyor.
Benim için bu etkinlik, on sekiz aylık olana kadar ona yüklediğim anlamı
koruyor. Bu anlam, şimdiye kadar sorunlu kalan libidinal bir dinamizmi ve
paranoyak bilgi üzerine düşüncelerimle uyumlu olan insan dünyasının
ontolojik bir yapısını açığa çıkarıyor.
Ayna evresini, analizin bu terime verdiği tam anlamıyla bir özdeşleşme
olarak anlamamız yeterlidir: yani, bir imgeye büründüğünde öznede
meydana gelen dönüşüm - ki bu evre-etkiye olan önceliği, analitik teoride
kadim imago teriminin kullanılmasıyla yeterince belirtilmiştir.
Hâlâ motor yetersizliği ve bakıcıya bağımlılığı içinde batmış olan bebeklik
evresindeki çocuğun kendi speküler imgesini bu sevinçli üstlenişi, Ben'in
ötekiyle özdeşleşme diyalektiği içinde nesnelleşmeden ve dil ona evrenselde
özne olarak işlevini geri vermeden önce, ilksel bir biçimde ç ö k e l d i ğ i
sembolik matrisi örnek bir durumda sergiliyor gibi görünmektedir.
Bu formun İdeal-I olarak adlandırılması gerekecektir,1 Eğer onu olağan
kayıtlarımıza dahil etmek isteseydik, ikincil özdeşleşmelerin de kaynağı
olması anlamında, libidinal normalleştirme işlevlerini bu terimin altına
yerleştirirdim. Ancak önemli olan nokta, bu biçimin egonun failliğini,
toplumsal belirleniminden önce, her zaman yalnızca birey için indirgenemez
kalacak ya da daha doğrusu, öznenin kendi gerçekliğiyle uyumsuzluğunu
ben olarak çözmesi gereken diyalektik sentezlerin başarısı ne olursa olsun,
öznenin varlığa gelişine (le devenir) yalnızca asimptotik olarak yeniden
katılacak olan kurgusal bir yöne yerleştirmesidir.
Gerçek şu ki, öznenin bir serapta gücünün olgunlaşmasını öngördüğü
bedenin toplam biçimi ona yalnızca Gestalt olarak, yani bu biçimin
kesinlikle oluşmuş olmaktan çok kurucu olduğu, ama ona her şeyden önce
onu sabitleyen zıt bir büyüklükte (un relief de stature) ve öznenin kendisini
canlandırdığını hissettiği çalkantılı hareketlerin aksine onu tersine çeviren
bir simetride göründüğü bir dışsallıkta verilir. Böylece, bu Gestalt -
hamileliği türe bağlı olarak kabul edilmelidir, ancak motor tarzı neredeyse
hiç tanınmaz- görünüşünün bu iki yönüyle, yabancılaştırıcı hedefini önceden
bildirirken aynı zamanda Ben'in zihinsel kalıcılığını sembolize eder; Ben'i
insanın kendini yansıttığı heykelle birleştiren tekabüliyetlere hala gebedir.

2
Ona hükmetmek ya da belirsiz bir ilişki içinde, kendi yarattığı dünyanın
tamamlanma eğiliminde olduğu otomatla.
Gerçekten de, günlük deneyimlerimizde ve sembolik etkinliğin
penumbrasında örtülü yüzlerini ana hatlarıyla görme ayrıcalığına sahip
olduğumuz imgeler için2 - Kişinin kendi bedeninin imago'sunun
halüsinasyonlarda ya da rüyalarda sunduğu ayna eğiliminden yola çıkarsak,
ister bireysel özellikleriyle, isterse sakatlıklarıyla ya da nesne
projeksiyonlarıyla ilgili olsun; ya da ayna aygıtının, her ne kadar heterojen
olsa da, psişik gerçekliklerin tezahür ettiği çiftin görünümlerindeki rolünü
gözlemlersek, ayna-imge görünür dünyanın eşiği gibi görünecektir.
Bir Gestalt'ın organizmada biçimlendirici etkilere sahip olması gerektiği,
kendisi d e psişik nedensellik fikrine o kadar yabancı olan ve sonuçlarını bu
terimlerle formüle edemeyen bir biyolojik deney parçası tarafından
kanıtlanmıştır. Yine de, dişi güvercinin gonadının olgunlaşması için türünün
her iki cinsiyetten başka bir üyesini görmesinin gerekli bir koşul olduğunu
kabul eder; bu koşul kendi içinde o kadar yeterlidir ki, istenen etki yalnızca
bireyi bir yere yerleştirerek elde edilebilir.
-Bir aynanın yansıma alanının erişebileceği mesafede. Benzer şekilde,
göçmen çekirge örneğinde, bir nesil içinde tekil formdan toplu forma geçiş,
bireyin belirli bir aşamada, türün karakteristiğine yeterince yakın bir tarzda
hareketlerle canlandırılması koşuluyla, benzer bir görüntünün münhasıran
görsel eylemine maruz bırakılmasıyla elde edilebilir. Bu tür gerçekler, hem
biçimlendirici hem de erojenik olarak güzelliğin anlamına ilişkin daha
büyük sorunun içine düşecek olan bir homeomorfik tanımlama düzeninde
yazılıdır.
Ancak taklit olgusu, canlı organizma için mekânın anlamı sorununu
ortaya çıkardığı ölçüde, heteromorfik özd e ş l e ş m e vakaları olarak
düşünüldüğünde daha az öğretici değildir - psikolojik kavramlar bu
meselelere ışık tutmak için, onları sözde yüce uyum yasasına indirgemeye
yönelik gülünç girişimlerden daha az uygun görünmemektedir. Roger
Caillois'nın (o zamanlar çok gençti ve eğitimini aldığı sosyoloji ekolünden
kopuşunun üzerinden henüz çok zaman geçmemişti) morfolojik taklitçiliği
gerçekliği ortadan kaldıran etkisiyle bir mekan takıntısı olarak
sınıflandırmak için 'efsanevi psikasthlenia' terimini kullanarak konuyu nasıl
aydınlattığını hatırlamamız yeterlidir.
İnsan bilgisini paranoyak olarak yapılandıran sosyal diyalektikte kendim
gösterdim3 -İnsan bilgisinin arzunun güç alanıyla ilişkili olarak neden
hayvan bilgisinden daha fazla özerkliğe sahip olduğunu ve aynı zamanda
insan bilgisinin neden bu 'küçük gerçeklik' (ce peu de réalite) içinde
belirlendiğini,

3
Sürrealistler, huzursuz bir şekilde, bunu bir sınırlama olarak gördüler. Bu
düşünceler beni, toplumsal diyalektikten önce bile, ayna sahnesinde ortaya
çıkan uzamsal yakalamada, insandaki doğal gerçekliğindeki organik bir
yetersizliğin etkisini - 'doğa' kelimesine herhangi bir anlam verilebildiği
ölçüde - fark etmeye götürüyor.
Bu nedenle, ayna sahnesinin işlevini, imago'nun işlevinin özel bir durumu
olarak görmeye yönlendirildim; bu işlev, organizma ile gerçekliği arasında -
ya da onların dediği gibi, Innenwelt ile Umwelt arasında - bir ilişki
kurmaktır.
Ancak insanda, doğayla olan bu ilişki, organizmanın kalbindeki belirli bir
kopuklukla, yeni doğan aylarının huzursuzluk ve motor koordinasyonsuzluk
belirtilerinin ihanet ettiği ilksel bir Uyumsuzlukla değişime uğrar. Piramidal
sistemin anatomik eksikliğine ilişkin nesnel kavram ve aynı şekilde anne
organizmasının bazı humoral kalıntılarının varlığı, insanda gerçek bir
spesifik prematüre doğum gerçeği olarak formüle ettiğim görüşü
doğrulamaktadır.
Bu arada, bunun embriyologlar tarafından, psiko-cerrahi operasyonların
intraorganik ayna olarak görmemize yol açtığı nöraksın ve özellikle
korteksin sözde üstün aygıtının yaygınlığını belirleyen fetalizasyon terimiyle
tanınan bir gerçek olduğunu belirtmek gerekir.
Bu gelişim, bireyin oluşumunu kararlı bir şekilde tarihe yansıtan zamansal
bir diyalektik olarak deneyimlenir. Ayna sahnesi, içsel itkisi yetersizlikten
beklentiye doğru hızlandırılan bir dramadır
- ve mekânsal özdeşleşmenin cazibesine kapılan özne için, parçalanmış bir
beden imgesinden, ortopedik olarak adlandıracağım bütünlüğünün bir
biçimine ve son olarak, katı yapısıyla öznenin tüm zihinsel gelişimini
işaretleyecek olan yabancılaştırıcı bir kimliğin zırhının üstlenilmesine kadar
uzanan fanteziler silsilesini üretir. Böylece, Innenwelt'in çemberinden
Umwelt'e çıkmak, egonun doğrulamalarının tükenmez dörtlüsünü oluşturur.
Bu parçalanmış beden - ki bu terimi teorik referanslar sistemimize de
dahil ettim - genellikle analizin hareketi bireyde belirli bir düzeyde agresif
parçalanmayla karşılaştığında rüyalarda kendini gösterir. Daha sonra, kopuk
uzuvlar ya da ekzoskopide temsil edilen, kanatlanan ve bağırsak zulümleri
için silahlanan organlar şeklinde ortaya çıkar - hayalperest Hieronymus
Bosch'un tüm zamanlar için resimde, yükselişlerinde sabitlediği şeyin aynısı

4
On beşinci yüzyıldan modem insanın hayali zirvesine kadar. Ancak bu
biçim, histerinin şizoid ve spazmodik semptomlarında sergilendiği gibi,
fantezinin anatomisini tanımlayan 'parçalanma' çizgilerinde organik düzeyde
bile somut bir şekilde ortaya çıkar.
Buna paralel olarak, ben'in oluşumu rüyalarda bir kale ya da bir stadyumla
sembolize edilir - bataklıklar ve süprüntülerle çevrili iç arenası ve çevresi,
öznenin, biçimi (bazen aynı senaryoda yan yana) id'i oldukça şaşırtıcı bir
şekilde sembolize eden yüce, uzak iç kalenin arayışında bocaladığı iki karşıt
yarışma alanına bölünür. Benzer şekilde, zihinsel düzlemde, metaforu sanki
semptomların kendisinden kaynaklanıyormuş gibi kendiliğinden ortaya
çıkan, saplantılı nevrozun mekanizmalarını belirlemek için tahkim edilmiş
eserlerin yapılarını fark ederiz
- ters çevirme, izolasyon, tekrar çoğaltma, iptal etme ve yer değiştirme.
Ancak yalnızca bu öznel verilere dayanacak olursak - onları dilsel bir
tekniğin doğasına sahip olduklarını görmemize neden olan deneyim
koşullarından ne kadar az kurtarırsak kurtaralım - teorik girişimlerimiz
kendilerini mutlak bir öznenin düşünülemezliğine yansıtmakla suçlanmaya
maruz kalacaktır. İşte bu nedenle, nesnel verilerin birleşimine dayanan
mevcut hipotezde, bir sembolik indirgeme yöntemi için yol gösterici bir
kılavuz aradım.
Bayan Anna Freud'un büyük eserinin ilk bölümünde formüle ettiği arzuya
uygun olarak egonun savunmalarında genetik bir düzen kurar ve (sıkça ifade
edilen bir önyargıya karşı) histerik bastırma ve onun geri dönüşlerini,
saplantılı tersine çevirme ve onun izole edici süreçlerinden daha arkaik bir
aşamaya yerleştirir ve ikincisini de, speküler benin sosyal bene sapmasından
kaynaklanan paranoyak yabancılaşmaya bir ön hazırlık olarak
konumlandırır.
Ayna sahnesinin sona erdiği bu an, karşı tarafın imago'suyla özdeşleşme
ve ilksel kıskançlık dramasıyla (Charlotte Bühler ekolü tarafından çocuksu
transitivizm fenomeninde çok iyi bir şekilde ortaya konmuştur), bundan
böyle Ben'i toplumsal olarak detaylandırılmış durumlara bağlayacak olan
diyalektiği başlatır.
İnsan bilgisinin tamamını ötekinin arzusu aracılığıyla dolayımsızlaştıran,
nesnelerini başkalarının işbirliğiyle soyut bir eşdeğerlik içinde oluşturan ve
Ben'i, doğal bir olgunlaşmaya tekabül etmesi gerekse bile, her içgüdüsel
itkinin bir tehlike teşkil ettiği bir aygıta dönüştüren bu andır - bu
olgunlaşmanın normalleşmesi bundan böyle

5
cinsel nesne söz konusu olduğunda Oedipus kompleksi tarafından
örneklendirildiği gibi kültürel bir aracılığa dayanmaktadır.
Bu anlayışın ışığında, analitik doktrinin o anın libidinal yatırım
karakteristiğini belirlediği birincil narsisizm terimi, onu icat edenlerde
semantik latansların en derin farkındalığını ortaya koymaktadır. Ama aynı
zamanda, ilk analistlerin narsisistik libido ile Ben'in yabancılaştırıcı işlevi
arasındaki bariz bağlantıyı, ötekiyle olan her türlü ilişkide, hatta en
Samiriyeli yardımı içeren bir ilişkide bile ortaya çıkardığı saldırganlığı
açıklamak için yıkıcı ve hatta ölüm içgüdülerine başvurduklarında
tanımlamaya çalıştıkları bu libido ile cinsel libido arasındaki dinamik
karşıtlığa da ışık tutar.
Aslında, gerçekliği çağdaş varlık ve hiçlik felsefesi tarafından şiddetle ilan
edilen o varoluşsal olumsuzlukla karşılaşıyorlardı.
Ancak ne yazık ki bu felsefe, olumsuzluğu yalnızca bilincin kendi kendine
yeterliliğinin sınırları içinde kavrar ve öncüllerinden biri olarak, kendini
emanet ettiği özerklik yanılsaması olan egoyu oluşturan méconnaissances'a
bağlar. Bu fantezi uçuşu, alışılmadık bir ölçüde psikanalitik deneyimden
ödünç aldığı her şeye rağmen, varoluşsal bir psikanaliz sağlama iddiasıyla
sonuçlanır.
Bir toplumun faydacı işlevinden başka bir işlevi olduğunu kabul etmeyi
reddetme yönündeki tarihsel çabasının doruk noktasında ve bireyin
"konsantrasyonel" olanla yüzleşme kaygısında4 Bu çabayı taçlandırmak için
ortaya çıkmış gibi görünen toplumsal bağın biçimi, varoluşçuluk, gerçekten
de ondan kaynaklanan öznel çıkmazlara getirdiği açıklamalarla
yargılanmalıdır; asla bir hapishanenin duvarları içinde olduğundan daha
sahici olmayan bir özgürlük; saf bir bilincin herhangi bir duruma hakim
olma konusundaki iktidarsızlığını ifade eden bir bağlılık talebi; cinsel
ilişkinin röntgenci-sadist bir idealizasyonu; kendini yalnızca intiharda
gerçekleştiren bir kişilik; yalnızca Hegelci cinayetle tatmin edilebilecek bir
öteki bilinci.
Bu önermeler, egoyu algı-bilinç sistemi merkezli ya da 'gerçeklik ilkesi' -
bilginin diyalektiğine en çok düşman olan bilimsel bir önyargının ifadesi
olan bir ilke- tarafından düzenlenmiş olarak görmememizi öğrettiği ölçüde,
tüm deneyimlerimiz tarafından reddedilmektedir. Deneyimlerimiz, bunun
yerine, Bayan Anna Freud tarafından çok belirgin bir şekilde ifade edilen,
egoyu tüm yapılarında karakterize eden méconnaissance işlevinden
başlamamız gerektiğini göstermektedir. Çünkü, eğer Verneinung

6
bu işlevin patent biçimini temsil etse de, id'in kendini gösterdiği yer olan
kadercilik düzeyine yansıyan bir ışıkla aydınlatılmadığı sürece, etkileri
çoğunlukla gizli kalacaktır.
Böylece ben'in oluşumlarının atalet karakteristiğini anlayabilir ve burada
nevrozun en kapsamlı tanımını bulabiliriz - tıpkı öznenin durum tarafından
ele geçirilmesinin bize deliliğin en genel f o r m ü l ü n ü vermesi gibi) sadece
akıl hastanelerinin duvarları ardında yatan deliliği değil, aynı zamanda ses ve
öfkesiyle dünyayı sağır eden deliliği de.
Nevroz ve psikozun acıları bizim için ruhun tutkularında bir eğitimdir,
tıpkı psikanalitik terazinin ışınının, tüm topluluklara yönelik tehdidinin
eğimini hesapladığımızda, bize toplumdaki tutkuların ölümünün bir
göstergesini sağlaması gibi.
Modem antropolojinin ısrarla incelediği bu doğa ve kültür kavşağında,
aşkın her zaman yeniden çözmesi ya da koparması gereken bu hayali kulluk
düğümünü yalnızca psikanaliz tanır.
Böyle bir görev için, hayırseverin, idealistin, pedagogun ve hatta
reformcunun faaliyetinin altında yatan saldırganlığı ortaya çıkaran bizler,
özgeci duygulara güvenmiyoruz.
Koruduğumuz özneden özneye dönüşte, psikanaliz hastaya ölümlü
kaderinin şifresinin kendisine ifşa edildiği 'Sen busun'un vecd sınırına kadar
eşlik edebilir, ancak onu gerçek yolculuğun başladığı o noktaya getirmek
uygulayıcılar olarak bizim salt gücümüz dahilinde değildir.
Notlar
1 Bu makale boyunca Freud'un İdeal-Ich'i [yani 'je-idéal'] için benimsediğim çeviriyi, o
zamandan beri sürdürmediğimi söylemek dışında, daha fazla yorum yapmadan olduğu
gibi bırakıyorum.
2 Bkz Claude Levi-Strauss, Yapısal Antropoloji, Bölüm X.
3 Cf. 'Aggressivity in Psychoanalysis', s. 8 ve Écrits, s. 180.
4 'Concentrationnaire', İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra (bu makale 1949'da yazılmıştır)
toplama kampı hayatını tanımlamak için icat edilmiş bir sıfattır. Bazı yazarların elinde
'modem' yaşamın pek çok yönüne uygulanabilir hale gelmiştir [Tr].

7
Jacques Lacan
Mektubun bilinçdışındaki ısrarı
Kundaktaki Çocuklar
Ey deniz kentleri, sizde, konuşmalarımızı anlamayan halk tarafından kollarından
ve bacaklarından sağlam bağlarla sıkıca bağlanmış kadın ve erkek yurttaşlarınızı
görüyorum; kederlerinizi ve özgürlüğünüzü kaybetme duygunuzu ancak
gözyaşları içinde yakınarak, iç çekerek ve birbirinize ağıt yakarak dile
getirebileceksiniz; çünkü sizi bağlayanlar konuşmalarınızı anlamayacak ve siz de
onları anlamayacaksınız.
- Leonardo da Vinci
Bu katkının niteliği La Psychanalyse'in bu cildinin teması tarafından

belirlendiyse, yine de onu yazılı ve sözlü kelime arasında bir yere
yerleştirmeyi içinde bulunacaklara borçluyum
- ikisinin arasında bir yerde olacak.
Yazılı bir eser aslında, bu denemede konuşma faktörünün
üstleneceği anlamda "metin "in yaygınlığıyla ayırt edilir; bu faktör,
okuyucuya zor olmasını tercih ettiğim giriş yolundan başka bir çıkış
yolu bırakmamak için sevdiğim türden bir sıkılaştırmayı mümkün
kılar. Bu anlamda, o zaman, bu yazılı bir çalışma olmayacak.
Seminerlerimin her seferinde yeni bir şeyle beslenmesine
verdiğim öncelik, şimdiye kadar böyle bir metinden
yararlanmamı engelledi, bir istisna dışında, dizi bağlamında
olağanüstü değil ve ona sadece argümanının genel düzeyi için atıfta
bulunuyorum.
Çünkü şimdi böyle bir amacı bir kenara bırakmak için bahane
olarak kullandığım aciliyet, b u söylemi, bu yazılarda öğretimi
sunmam gereken seviyede tutmaya çalışırken, kendi ölçütleriyle
yazıdan farklı olan ve aradığım öğretici etki için gerekli olan sözlü
sözden çok uzağa itebileceğim zorluğunu maskelemektedir.
Bu nedenle, beşeri bilimler öğrencileri birliğinin felsefe grubuna
ders vermem için yapılan daveti1 konuşmama uygun bir uyarlama
yapmak için kullandım; gerekli genelliği, istisnai karaktere uyum
sağlamak zorunda
"Konferans 9 Mayıs 1957 tarihinde Sorbonnc'daki Descartes Amfitiyatrosu'nda gerçekleşti.

112
Jacques Lacan
ama tek amacı, başlığımın saygı duruşunda bulunduğu edebi bir

hazırlık olan ortak hazırlıklarının işbirliğiyle karşılaşmaktır.
Freud'un hayatının sonuna kadar analistlerin oluşumunda böyle
bir hazırlığın ilk şart olduğunu sürekli olarak savunduğunu ve bunun
için ideal yer olarak ebedi uni versitas litterarum'u belirlediğini nasıl
unutabiliriz? 2
Ve böylece bu konuşmanın hareketine başvurmam, onu kimin
için kastettiğimi göstererek, kimin için kastetmediğimi daha da açık bir
şekilde işaret ediyor. Demek istediğim, psikanalitik ya da başka
herhangi bir nedenle, disiplinlerinin sahte bir kimlik altında geçit
töreni yapmasına izin verenler için değildir; bu bir alışkanlık hatasıdır,
ancak zihin üzerindeki etkisi, gerçek kimliğin diğerleri arasında sadece
bir mazeret olarak görünebileceği şekildedir, sonuçları en keskin
olanlar tarafından kaçırılmayacak bir tür rafine tekrarlama.
Uluslararası Psikanaliz Dergisi'nde, Sapir ve Jespersen'in
sayfalarındaki pek çok yapışkan parmakla desteklenen, dil ve
sembolizasyonla ilgili yepyeni bir yaklaşımın ilginç fenomenini
gözlemliyoruz - şimdiye kadar amatörce egzersizler, ancak
eksik olan daha çok tondur. Belli bir ciddiyet, doğruluk açısından
eğlenmeye neden olmaktadır.
Ve bugünün bir psikanalisti, tüm deneyimi yalnızca kelimede
aracını, çerçevesini, malzemesini ve hatta belirsizliklerinin statikliğini
bulması gerekirken, hakikat alanının aslında kelime olduğunu nasıl
fark edemez?
I. Mektubun anlamı
Başlığımızdan da anlaşılacağı üzere, psikanalitik deneyimin

bilinçdışında keşfettiği şey, "söz" dediğimiz şeyin ötesinde, dilin tüm
yapısıdır. Böylece, bilinçdışının yalnızca içgüdülerin merkezi olduğu
fikrinin ne ölçüde yeniden düşünülmesi gerektiği konusunda bilinçli
zihinleri en başından beri uyardık.
Ama bu "mektup", onu burada nasıl ele alacağız? Nasıl ama
Kelimenin tam anlamıyla.
2Die Fra!l,e der LaienanalJ'se. G.W., XJV, s. 281�283.

113
Yale Fransız
Araştırmaları "Mektup" ile somut bir şekilde ortaya konan
maddi desteği kastediyoruz.

konuşma dilden ödünç alır.
Bu basit tanım, dilin, bireysel konuşmacıda ona hizmet eden
çeşitli psişik ve somatik işlevlerle karıştırılmaması gerektiğini
varsayar.
Bunun başlıca nedeni, dilin ve yapısının, zihinsel gelişiminin
belirli bir noktasındaki her bireyin dile giriş yaptığı andan önce var
olmasıdır.
O halde, afazinin, bu dilsel işlevler için zihinsel merkezi sağlayan
serebral aygıttaki tamamen anatomik lezyonlardan kaynaklanmasına
rağmen, burada "harf" olarak adlandırdığımız şeyin anlam yaratmadaki
anlamlandırma etkisinin iki kutbu arasında doğal olarak bölünen dil
eksiklikleri ürettiğini not edelim.3 Bu nokta daha sonra açıklığa
kavuşturulacaktır.
Konuşan özne, eğer bu şekilde dilin kölesi gibi görünüyorsa,
sadece özel adı nedeniyle bile olsa, kendisini doğduğu anda bulduğu
evrensel andaki bir söylemden çok daha fazlasıdır.
Bu söylemin özü olarak "topluluğun deneyimine" atıfta
bulunmak hiçbir şeyi çözmez. Çünkü bu deneyim, söylemin kendisinin
kurduğu geleneğin özsel boyutuna sahiptir. Bu gelenek, tarihin dramı
içine yazılmadan çok önce, kültürün temel yapılarını oluşturur. Ve bu
yapılar, bilinçsiz de olsa, dilin izin verdiği permütasyonların dışında
düşünülemeyecek bir olası değişimler düzenini ortaya çıkarır.
Sonuç olarak, etnografik doğa ve kültür ikiliği, yerini üçlü bir
insanlık durumu anlayışına bırakıyor: doğa, toplum ve kültür; son
terim pekala dille ya da insan toplumunu doğal toplumlardan esasen
ayıran şeyle eşitlenebilir.
Ancak, bu ayrımı ne bir nokta ne de bir çıkış noktası
yapmamalıyız.
"Afazinin, sorunun her yönünü belirsizleştiren " psikolojik işlev" kavramının yıkılması yönünde
çok düşündürücü olan bu yönü, modern dilbilimin liderlerinden Roman Jakobson tarafından
afazinin iki ana biçiminin tamamen dilbilimsel analizinde gerçek parlaklığıyla ortaya çıkmaktadır.
En çok bakınız
Morris Halle ile birlikte yazdığı Dilin Temelleri (Mouton and Co., 'S-Graveohagc), Bölüm U,
Kısım 1 ila 4.
114
Jacques Lacan
İş ve gösteren arasındaki orijinal ilişki. Tarihin oluĢumunda

praksisin genel iĢlevine küçük bir atıfta bulunmak için, üreticinin
ayrıcalıklarıyla birlikte üretim ve ideolojik üstyapı arasındaki
iliĢkilerin nedensel hiyerarĢisini tam siyasi haklarına
kavuĢturmak isteyen toplumun, yine de dilin sosyalist
gerçekliklerle iliĢkisinin herhangi bir edebi biçimciliği kökten
imkansız kılacağı bir esperanto doğurmayı baĢaramadığına iĢaret
etmekle yetineceğiz.4
Bize gelince, biz sadece, dilin onlar aracılığıyla bilimsel bir
araştırma nesnesi statüsüne kavuşmuş olması sayesinde değerini zaten
kanıtlamış olan varsayımlara inanacağız.
Çünkü dilbilimin5 bu alanda kilit bir konuma sahip olduğu
görülmektedir ve bilimlerin yeniden sınıflandırılması v e onun
etrafında yeniden gruplandırılması, kural olduğu üzere, bilgide bir
devrime işaret etmektedir; sadece iletişimin gereklilikleri, bu terimin
gizleyebileceği kafa karışıklığı göz önüne alındığında, bu cildi ve bu
gruplandırmayı "insan bilimleri" olarak adlandırmamızı gerektirdi.
Dilbilimsel bilimin ortaya çıkışını saptamak için, modern
anlamda tüm bilimlerde olduğu gibi, temelini oluşturan bir formülün
kurucu momentinde içerildiğini söyleyebiliriz. Bu formül aşağıdaki
gibidir:
s
s
Bu da şu şekilde okunur: Gösteren gösterilenin üzerindedir, "üzerinde"
iki düzeyi ayıran çizgiye karşılık gelir.
Bu işaret Ferdinand de Saussure'e atfedilmelidir, ancak 1906-
07, 1908-09 ve 191 0-11 yıllarındaki derslerinin basılı versiyonunda
tam olarak bu biçimde bulunmasa da, bir grup öğrencisinin
dindarlığının
4 "Komünist toplumda yeni bir dilin gerekliliği tartışmasının gerçekten de yapıldığını ve Stalin'in,
felsefesine bağlı olanları çok rahatlatacak şekilde, tartışmayı şu kararla kestiğini hatırlayabiliriz: dil
bir üstyapı değildir.
-"Dilbilim" ile mevcut dillerin yapıları ve bu yapılarda ortaya konan yasaların incelenmesini
anlıyoruz; bu, bazen iletişim teorisi başlığı altında yer alan soyut kodlar teorisini, ayrıca fiziksel
bilimlerden kaynaklanan ve enformasyon teorisi olarak adlandırılan teoriyi veya az çok
varsayımsal olarak genelleştirilmiş herhangi bir semiyolojiyi dışarıda bırakır.
115
Yale Fransız Çalışmaları
Cours de linguistique generate başlığını taşıyan bu eser, adına y a k ı ş ı r ,

yani ancak kendi terimleriyle anlaşmaya varılabilecek b i r öğretinin
aktarılması açısından büyük önem taşıyor.
İşte bu nedenle, ona bu konuda kredi vermemiz meşrudur.
Okullar arasındaki farklılıklara rağmen, formülasyon__S_,
s
modern dilbilimin başlangıcı olarak kabul edilebilir.
Bu bilimin tematiği bundan böyle, a s l ı n d a , g ö s t e r e n v e
g ö s t e r i l e n i n , başlangıçta anlamlandırmaya direnen bir bariyerle
ayrılmış farklı düzenler olarak ilksel yerleştirilmesinde askıya alınır.
Gösterene özgü ilişkilerin ve bunların gösterilenin doğuşundaki
işlevlerinin genişliğinin tam olarak incelenmesini mümkün kılacak
olan da buydu.
Çünkü bu ilksel ayrım, eskilerin ilk düşüncelerinden bu yana
işaretin keyfiliği üzerine yapılan tartışmaların ve hatta aynı dönem
boyunca, sözcük ile şey arasındaki tek anlamlılığa ilişkin her
tartışmada, hatta salt adlandırma eyleminde bile karşılaşılan
çıkmazın çok ötesine geçmektedir. Elbette tüm bunlar, anadilini
öğrenen bebek öznenin öğrenme sürecinde bir nesneyi işaret eden
işaret parmağının rolüne sıklıkla atfedilen önemin ya da yabancı dil
öğretiminde bazen "somut" olarak adlandırılan yöntemlerin
kullanılmasının ortaya koyduğu görünümün tam tersidir.
Bu düşünce çizgisinde, hiçbir anlamın başka bir anlama atıfta
bulunmaktan başka bir şeyle sürdürülemeyeceğini göstermekten
daha ileri gidilemez ve gidilmesine de gerek yoktur;6 en uç
biçimiyle bu, var olan hiçbir dilin, gösterilenin tüm alanını
kapsayamaması gibi bir sorunun söz konusu olmadığı, bir dil olarak
varlığının zorunlu olarak tüm ihtiyaçlara cevap vermesinin bir
etkisi olduğu önermesi anlamına gelir. Dil alanında nesnenin
yapısını kavramaya çalışırsak, nesnenin yalnızca kavram düzeyinde
bulunabileceğini, bunun basit bir adıldan çok farklı bir şey
olduğunu ve nesnenin
6Bkz. Aziz Augustinus'un De Magistro'su. özellikle "De significatione locutionis" bölümü.

Bu konuyu 23 Haziran1954 tarihli seminerimde analiz etmiştim.
116 Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi
Jacques Lacan
sözünde iki farklı faktöre indirgenir: Fransızca chose kelimesine

sığındığı neden ve Latince elbisesini ( rem) terk ettiği hiçbir şey
(rien).
Bu düşünceler, filozoflar için ne kadar teşvik edici görünürse
görünsün, bizi dilin kendi doğası hakkında bizi sorguladığı alandan
uzaklaştırır. Ve kişi, gösterenin gösterileni temsil etme işlevine cevap
verdiği ya da daha iyisi, gösterenin herhangi bir anlamlandırma adına
kendi varlığına cevap vermesi gerektiği yanılsamasından kurtulmadığı
sürece, bu soruyu göz önünde tutmakta bile başarısız olacaktır.
Çünkü bu son formülasyona indirgendiğinde bile sapkınlık
Aynı şey, mantıksal pozitivizmi, müritlerinin içinde debelenmeyi
sevdiği dilde nesnesi olarak adlandırılan "anlamın anlamı "nı aramaya
yönelten sapkınlık i ç i n de geçerlidir. Buradan hareketle, anlam yüklü
bir metnin bile bu tür bir analizle kendisini daha az anlamlı bagatellere
indirgediğini, geriye kalan tek şeyin elbette anlamsız olan matematiksel
formüller olduğunu gözlemleyebiliriz.7
Formülümüze dönecek olursak_� : eğer ondan, her biri kendi
küreselliği içinde ele alınan üst ve alt terimlerinin paralelliği
kavramının ötesinde hiçbir şey çıkaramasaydık, geriye sadece
esrarengiz
tam bir gizem işareti. Tabii ki durum böyle değil.
İşlevini kavramak için, kullanımının normalde önceden
gönderildiği klasik, ancak hatalı örneği yeniden üreterek başlayacağım.
Şöyle ki:
T REE
7Böyle bir amaca tam olarak uygun bir çalışmanın yazarı olan Bay I. A. Richards, başka bir
çalışmasında bize bunun uygulamasını göstermiştir. Kendi amaçları doğrultusunda Mong-
tse'den (Cizvitlere göre McnelliS) bir sayfa almış ve eserine Mencius on the Mind adını vermiştir.
Deneyin saflığının garantileri, yaklaşımların lüksüne göre değildir. Sözcükleri içeren geleneksel
Kanon üzerine uzmanımız Pekin'de tam da bu noktada bulunur.
gösteri̇ modeli̇ mangle'imiz mali̇yete bakilmaksizin nakledi̇lmi̇şti̇r.
Ama gerçek düşünceyle en ufak bir temasta çan sesleri çıkaran bir bronzun bir paçavraya
dönüştüğünü görmek, daha az pahalı olsa da, bizi daha az etkilemeyecektir.

117
ve bunun az önce bahsedilen türden hatalı bir yorumu nasıl

desteklediği şimdiden görülebilir.
Dersimde bunun yerine, psikanalistin konformizminin değerini
tamamen ondan aldığına dair oldukça haklı hissi nedeniyle henüz
tamamen vazgeçmediği uyumlu boyuta nakledilmiş olmasından daha
büyük bir doğruluk iddiası olmayan bir başkasını koydum. İşte diğer
diyagram:
LADIES G E N TL E M E N
Burada, deneyde söz konusu olan gösterenin kapsamını büyük ölçüde

genişletmeksizin, yani tamamlayıcı anlamları görünüşte birbirini
pekiştirmesi gereken iki terimin yalnızca yan yana getirilmesiyle bir
ismi ikiye katlayarak, anlamın beklenmedik bir şekilde çökmesiyle bir
sürpriz yaratıldığını görüyoruz: İkiz kapı imgesi, Batı İnsanına doğal
ihtiyaçlarını evden uzakta karşılaması için sunulan tecrit yoluyla,
kamusal yaşamını idrar ayrımı yasalarına tabi kılan ilkel toplulukların
büyük çoğunluğuyla paylaşıyor gibi göründüğü imgeyi simgeliyor.
Bu örneği kullanmamın tek nedeni nominalist tartışmayı alçak bir
darbeyle susturmak değil, daha ziyade gösterenin aslında gösterilenin
içine nasıl girdiğini, yani önemsiz olmamakla birlikte gerçeklikteki
yeri sorusunu gündeme getiren bir biçimde girdiğini göstermektir.
Çünkü miyop bir insanın gözlerini kırpıştıran bakışları, onu taşıyan
küçük mineli işaretlere yakından bakarken, bunun gerçekten de
gösteren olup olmadığından şüphe etmekte oldukça haklı olacaktır; bu
gösteren, üst neften gelen çifte ve ciddi geçit töreninde son onurunu
almıştır.
En dehşet verici İngiliz psikolojizminin kara tahtası. Ve sonunda yazarın kendi meninx'iyle
özdeşleştirilmeden olmaz - ikincisinin anlamını ve birincisinin sağduyusunu tükettikten sonra
kendisinden ya da nesnesinden geriye kalan tek şey.
118
Jacques Lacan
Ancak hiçbir uydurma örnek, yaşanmış bir gerçeğin keskinliğine

denk olamaz. Bu nedenle, sözüne en çok güvendiğim kişide bu
çocukluk anısını uyandırdığı için yukarıdakileri icat ettiğim için
mutluyum; bu anının buraya eklenebileceğini de böylece öğrenmiş
oldum.
Bir tren istasyona varıyor. Küçük bir oğlan ve küçük bir kız,
erkek ve kız kardeş, tren dururken istasyon platformu boyunca uzanan
binaların görülebildiği pencerenin yanındaki b i r kompartımanda yüz
yüze oturmaktadırlar. "Bak," diyor erkek kardeş, "Bayanlar'dayız!"
"Aptal," diye yanıtlar kız kardeşi, "Beyefendiler'de olduğumuzu
göremiyor musun?"
Bu hikayedeki rayların Saussurecü formüldeki çizginin maddi bir
karşılığını sunmasının yanı sıra (ve direncinin diyalektikten başka bir
şey olabileceğini düşündürmek için tasarlanmış bir biçimde), sadece
gözleri deliklerin önünde olmayan birinin (buradaki uygun imge
budur) bu hikayede gösteren ve gösterilenin yerini karıştırabileceğini
ya da gösterenin ışığını eksik anlamların gölgesine yansıtmak için
hangi parıltılı merkezden ilerlediğini göremeyeceğini eklemeliyiz.
Çünkü bu gösteren şimdi, doğal sislerin olağan unutuluşuna yönelik
tamamen hayvani bir Anlaşmazlığı, aileler için amansız, Tanrılar için
bir işkence olan ideolojik Savaşın dizginlenmemiş gücüne taşıyacaktır.
Bayanlar ve Baylar bundan böyle bu çocuklar için, her birinin ruhunun
farklı kanatlarda çabalayacağı ve gerçekte aynı ülke oldukları ve
hiçbiri diğerinin ihtişamını azaltmadan kendi üstünlüğünden ödün
veremeyeceği için aralarındaki düşmanlıkların sona ermesinin daha da
imkansız olacağı iki ülke olacaktır.
Ama bu kadar yeter. Fransa'nın tarihi gibi gelmeye başladı.
Burada, Dean Swift'in yumurtasının büyük ucundan küçük ucuna
doğru yuvarlanmaya mahkum olan Eng topraklarınınkinden daha
insani bir çağrışım y a p m a s ı gerektiği gibi.
Gösterenin S'sinin, burada, pencerenin ötesinden gelişini
odakladığı çoğullarda görülebilen, dirseklerini pencereye dayamak için
hangi adımları, hangi koridoru atması gerektiği düşünülmeye devam
ediyor.
119
Sıcak ve soğuk hava gibi, aşağılama ve nefretin aşağıdan tıslayarak

geldiği vantilatörler.
Kesin olan bir şey var: eğer formül_S_with its line uygunsa,
s
Birinden diğerine erişimin hiçbir durumda bir anlamı olamaz.
Çünkü formül, kendisi yalnızca gösterenin saf işlevi olduğu ölçüde,
yalnızca aktarımdaki bir gösterenin yapısını ortaya çıkarabilir.
Şimdi gösterenin yapısı, dilin kendisi i ç i n yaygın olarak
söylendiği gibi, eklemli olmasıdır.
Bu, karşılıklı ihlal bölgelerini ve birimlerinin genişleyen
kapsayıcılık alanlarını tanımlamak için nereden başlanırsa başlansın,
bu birimlerin nihai ayırt edici özelliklere indirgenme ve kapalı bir
düzenin yasalarına göre birleştirme çifte koşuluna tabi olduğu
anlamına gelir.
Dilbilimin belirleyici keşiflerinden biri olan bu birimler
fonemlerdir; ancak bu terimin uygulandığı modülasyon
değişkenliğinde herhangi bir fonetik sabitlik bulmayı
beklememeliyiz, daha ziyade belirli bir dildeki seslerin ayırt
edilmesi için gerekli olan ayırt edici bağlantıların senkronik
sistemini bulmalıyız. Bu sayede, sözcüğün temel bir unsurunun,
küçük harfli Didot'ların ya da Garamond'ların koşuşturması içinde,
"Jetter" dediğimiz şeyi, yani gösterenin esasen yerelleşmiş yapısını
geçerli bir şekilde ortaya koyan hareketli karakterlere
kaymaya yazgılı olduğu görülür.
Gösterenin ikinci özelliği, yani kapalı bir düzenin yasalarına
göre bir araya gelme özelliği, normalde kullandığım terimin, yani
gösteren zincirinin yaklaşık bir fikir verdiği topolojik alt tabakanın
gerekliliğini doğrular: halkalardan oluşan başka bir kolyenin
halkası olan bir kolyenin halkaları.
Grameri, tümcenin hemen üstündeki birim düzeyine kadar
gösterenin kurucu ihlallerinin sırası olarak ve sözlükbilimi de verbal
locution düzeyine kadar gösterenin kurucu içerimlerinin sırası olarak
tanımlayan yapı koşulları bunlardır.
Dilsel kullanımın anlaşılmasına yönelik bu iki alıştırmanın
belirlediği sınırları incelerken şunu görmek kolaydır
120
Jacques Lacan
Aslında bir taksimin ya da semantemin "kullanımı" kavramının da

gösterdiği gibi, anlamla ilgili tüm araştırmalar için dayanak
noktasını yalnızca gösteren ve gösterilen arasındaki bağıntılar
oluşturur ve bu da aslında ilgili birimlerin hemen üzerindeki
bağlama gönderme yapar.
Ancak dilbilgisi ve sözlükbilim girişimleri belirli sınırlar içinde
tükendiği için, bu sınırların ötesinde anlamın hüküm sürdüğünü
düşünmemiz gerekmez. Bu bir hata olurdu.
Çünkü gösteren, doğası gereği, kendi boyutunu ondan önce açarak
her zaman anlamı öngörür. Cümle düzeyinde, anlamlı terimden önce
kesintiye uğradığında görüldüğü gibi: "Ben asla . .. ", "Yine de ... ", "Ve
yine de olabilir
. . ." Bu tür cümleler anlamsız değildir.
bizi bekletmekle yetindiği için daha baskıcıdır. 8
Ancak bu olgu, sadece bir "ama "n ı n geri tepmesiyle, Şulamit
kadar güzel, çiy kadar dürüst, düğün için süslenmiş zenciyi ve açık
artırma için hazır olan zavallı kadını gün ışığına çıkaran olgudan farklı
değildir.9
Buradan hareketle, anlamın gösterenin zincirinde "ısrar ettiğini",
ancak unsurlarından hiçbirinin o anda sahip olduğu anlamdan
"oluşmadığını" söyleyebiliriz.
O halde, F. de Saussure'ün Yaratılış elyazmalarındaki
minyatürlerde üst ve alt Suların dalgalı çizgilerini andıran bir
imgeyle resmettiği, gösterilenin gösterenin altında durmaksızın
kayması kavramını kabul etmek zorunda kalıyoruz; ince yağmur
çizgilerinin, dikey noktalı çizgilerin, yazışma bölümlerini
varsayımsal olarak sınırlayan kılavuzlarının çok hafif göründüğü bir
çifte akış.
Tüm deneyimlerimiz bu doğrusallığa ters düşmektedir; bu da bir
keresinde psikoz üzerine verdiğim seminerlerden birinde,
diyaloğun bir öznede meydana getirebileceği dramatik dönüşümde
harfin baskınlığını hesaba katmak için bir şema olarak aralıklı
döşeme düğmelerine benzer bir şeyden bahsetmeme neden olmuştu.
01
8Sözel ha1lucination, bu biçimi aldığında, Freudyen psikoz yapısıyla bir iletişim kapısı açar -
Bu PDF belgesi
şimdiyeIcecream
kadar fark PDF Editor'le
edilmemiş düzenlendi.
bir kapı.
"Süleyman'ın Şarkısı'ndaki "Siyahım ama güzelim. . . " ve 19. yüzyıldaki " fakir ama dürüst" kadın
Filigranı kaldırma
klişesineiçin PRO'ya
göndermeler yükselt.
var." (Çev.)
AthaUe'nin
956, ilk sahnenin
Seminerimizde şunları konuştuk AltıncıHaziran tarafından kışkırtılan
New Statesman ve Nation'da üst düzey bir eleştirmen tarafından yapılan ima
121

F. de Saussure'ün, tek bir ses tarafından yayılması ve yazımızdaki

yatay konumuyla uyumlu olarak söylem zincirinin kurucu unsuru
olarak gördüğü doğrusallık - bu doğrusallık aslında gerekli olsa da
yeterli değildir. Söylem zinciri için yalnızca zaman içinde yöneldiği
yönde geçerlidir, "Peter Paul'e vurur" ifadesinin terimler ters
çevrildiğinde zamanını yeniden ifade ettiği tüm dillerde anlamlandırıcı
bir faktör olarak alınır.
Ancak gerçek bir çoksesliliğin ortaya çıktığını duymak, aslında
tüm söylemin b i r notanın çeşitli çıtaları boyunca hizalandığını bilmek
için, belki de Saussure'ün yapma alışkanlığında olmadığı gibi, sadece
şiiri dinlemek yeterlidir.
Gerçekte, her bir biriminin noktalanmasına, o noktadan "dikey
olarak" asılı duran ilgili bağlamların bütün bir eklemlenmesine
sahip olmayan hiçbir anlamlandırma zinciri yoktur.
"Ağaç" kelimesini tekrar ele alalım, bu sefer tek başına değil
isim, ancak bu noktalamalardan birinin noktasında, ve Saussurian
formülünün çizgisini nasıl geçtiğini görün.
Çünkü sesli ve sessiz harflerinin çifte hayaletine bölünmüş
olsa bile, bitki örtümüz bağlamında üstlendiği güç ve görkem
anlamlarını gürbüz ve çınar ağacıyla birlikte çağırabilir. İncil'in O
deminde önerilen tüm sembolik bağlamlardan yararlanarak, çorak
bir tepeye haçın gölgesini diker. Ardından, hanedanlık armaları
tarafından kullanılan illüstrasyon dışında, ne kadar soybilimsel
olduğunu düşünürsek düşünelim, ağaca hiçbir şey borçlu
olmayacak olan ikiliğin işareti büyük Y'ye indirger. Dolaşım ağacı,
beyinciğin yaşam ağacı, Satürn ağacı, Diana ağacı, yıldırım çarpmış
bir ağaçta oluşan kristaller, ateşin çatlattığı kaplumbağa kabuğunda
bizim için kaderimizin izini süren senin figürün mü, yoksa varlığın
eksenindeki o yavaş kaymanın adlandırılamaz bir geceden dilin "Ev
ITav.,.a's ı n a yükselmesine neden olan senin şimşeğin mi?
Hayır! diyor Ağaç, Muhteşem başının kıvılcım

yağmurunda değil
Racine'in kahramanlarının "yüksek fahişeliği", Filistinler için statü sembolü rolü oynadıkları analitik
ortamlarda zorlayıcı hale gelen Shakespeare'in vahşi dramalarına atıfta bulunmaktan
vazgeçmek.

122
Jacques Lacan
devam etmesi kadar ağacın harmoniklerine de ihtiyaç duyan hatlar:

Fırtınanın bir çim yaprağına
davrandığı gibi evrensel
davrandığı.11
Çünkü bu modern şiir, ilkel Slav destanını ya da en rafine Çin

şiirini yöneten ha(mony'yi yaratan aynı gösterge paralelliği yasasına
göre düzenlenmiştir.
Ağaç ve ot parçasının, çelişki işaretlerinin - "Hayır!" ve
"gibi davran" - onları etkilemesi için ve aynı zamanda, "baş" ve
"fırtına "nın yoğunlaşmasında, ebedi anın ayırt edilemez kıvılcım
yağmurunu, "mükemmel "in tikelliğinin onu indirgeyen "evrensel"
ile kategorik karşıtlığı yoluyla ortaya çıkarmak için aynı varolan
kipinden seçildiği gerçeğinde görüldüğü gibi.
Ancak tüm bu gösterge ancak öznede mevcutsa işleyebilir, diye
itiraz edilebilir. İşte bu itiraza, onun gösterilen düzeyine geçtiğini
varsayarak yanıt veriyorum.
Çünkü önemli olan öznenin herhangi bir şey bilmesi değildir.
(Eğer BAYANLAR ve BAYANLAR küçük oğlan ve kızın
bilmediği bir dille yazılmış olsaydı, aralarındaki kavga sadece
kelimeler üzerine bir kavga olurdu, ama anlam kazanmaya daha az
hazır olmazdı).
Anlamlandırma zincirinin bu yapısının açıkça ortaya koyduğu
bir şey, tam da bu dile diğer öznelerle iletişim halinde sahip olduğum
ölçüde, yani bir dil olarak var olduğu ölçüde, onu söylediğinden
oldukça farklı bir şey söylemek için kullanma olanağına s a h i p
olduğumdur. Sözcüğün bu işlevi, öznenin (çoğu zaman tanımlanamaz
olan) "düşüncesini deşifre etme" işlevinden daha fazla dikkat
çekmeye değerdir; öznenin hakikat arayışındaki yerini belirtme
işlevinden daha az değildir.
Ağacımı sadece bir yere dikmeliyim: ağaca tırman, gerçekten
11 "Non! dit I'Arbre, il dit: Non! dans l'etincellement

De sa tete superbe
Que la temp€te tra1te universellement
Comme ellt: fait une hcrhe.,.
Valery'nin Les Charmes'daki "Au Platanc" şiirinden dizeler. (Çev.)
Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi. 123

Betimleyici bir bağlamın ışığıyla oynayarak onu aydınlatmak; ne

kadar resmi olursa olsun bir tür bildiriye hapsolmama izin vermemek için
onu sağlam bir ş e k i l d e yerleştirmek ve eğer gerçeği biliyorsam, tüm
satır arası kınamalara rağmen, ağacın dalları arasındaki akrobasilerimle
nasıl yaratacağımı bildiğim tek gösterge tarafından duyulmasına izin
vermek, burlesk noktasına kadar alaycı ya da kalabalık ya da az sayıda
kişi tarafından duyulmak isteyip istemediğime göre sadece deneyimli
göz tarafından algılanabilir.
Dilde bu şekilde tanımlanan doğru anlamlandırma işlevinin bir adı
vardır. Bu adı çocukluğumuzun bir gramerinde, Quintilian'ın
gölgesinin "üslup üzerine nihai düşünceler "in bir phan tom bölümüne
düştüğü son sayfada öğrendik, sanki kancayla tehdit edilmiş gibi
sözünü söylemek için acele ediyor gibiydi.
Bu sözcüğü üslup figürleri ya da mecazlar arasında buluyoruz:
adı metonimi.
Burada sadece verilen örneği hatırlayacağız: otuz yelken. Arka
planda gizlenen 'tekne' kelimesinin bu örnekte kullanılan zanaatın
sadece bir parçası olduğu gerçeğinden duyduğumuz endişe, bu ünlü
yelkenleri, göstermek için ortaya atıldıkları tanımdan daha az
perdeledi.
Parça bütün i ç i n d i r , dedik kendi kendimize ve bunu ciddiye
alırsak, "otuz yelken "in bize tam olarak vermesi gereken bu filonun
önemi hakkında çok az fikrimiz kalır: her teknenin sadece bir yelkeni
olması aslında en düşük olasılıktır.
Bu sayede tekne ve yelken arasındaki bağlantının
ve metoniminin temelinin sözcükten sözcüğe bağlantıda yattığını
belirtmektedir.12
O halde, anlamın oluşumunda gösterenin etki alanının bir eğimini
metonimi olarak adlandıracağız.
Diğerini adlandıralım: bu metafordur. Yine bir örnek bulalım;
Quillet'nin sözlüğü bulmak için uygun bir yer gibi göründü
12Burada, bu formülasyonun büyük bir kısmını borçlu olduğumuz Roman Jakohson'un çalışmalarına
saygılarımızı sunuyoruz.
kendi deneyimimiz) ve bir sonraki fcHow k a d a r övünebileceğimiz '1peson.at iletişimlerini" gereksiz
kılan.
Bu bağlamda, yazar LH'ye teşekkür edelim. M. Loewcn�tcinj'e "Some remarks on the role of
speech in psycho-analytiC techmquc" (I.J.P., Nov.-Dec., 1956, XXXVII, 6, p. 467) başlıklı
yazısında, sözlerinin "hased o n " work dating from
Bu PDF belgesi
1952. Icecream PDFo Editor'le
Bu, hiç şüphesiz, zamandan bu düzenlendi.
yana klonlanmış çalışmalardan hiçbir şey öğrenmediği
gerçeğinin açıklamasıdır, ancak beni editörleri olarak atıfta bulunduğu gibi (sic).
124
Jacques Lacan
Kendi amaçlarım için seçilmiş gibi görünmeyen bir örnek ve uygun

bir giyinme için Victor Hugo'nun iyi bilinen çizgisinden daha öteye
gitmem gerekmedi:
Demetleri cimri değildi, tükürmezdi113

Psikoz üzerine seminerimde metaforu hangi bakış açısı altında
sunmuştum. Kabul edelim ki, modern şiir ve özellikle sürrealist
ekol, şiirsel kıvılcımın üretilmesi için gerekli olan, gösterilen
imgelerin mümkün olan en büyük farklılığının ek gerekliliği dışında,
iki gösterenin herhangi bir birleşiminin bir metafor oluşturmak için
eşit derecede yeterli olacağını göstererek bizi bu alanda oldukça ileri
götürdü, ya da başka bir deyişle metaforik
Yaratılış.
Bu radikal görüşün otomatik yazı olarak bilinen deneye dayandığı
doğrudur ve öncüleri Freudyen keşifle rahatlamamış olsalardı bu deney
yapılmayacaktı. Ancak, arkasındaki doktrin yanlış olduğu için kafa
karışıklığı ile damgalanmış bir pozisyon olarak kalmaktadır.
Metaforun yaratıcı kıvılcımı iki imgenin, yani eşit derecede
gerçekleşmiş iki gösterenin bir araya gelmesinden kaynaklanmaz. Biri
diğerinin yerini alan iki gösterenden kaynaklanır, gizli gösteren zincirin
geri kalanıyla olan (metonimik) ilişkisi aracılığıyla mevcut kalır.
Bir kelimeden diğerine: metaforun formülü budur ve eğer bir
şairseniz, kendi zevkiniz için sürekli bir akış, göz kamaştırıcı bir
metafor dokusu üretirsiniz. Eğer sonuç Jean Tardieu'nün bu başlık
altında yazdığı diyalogun bir tür zehirlenmesi ise, bunun tek nedeni
bize bir burjuva komedisinin mükemmel bir şekilde ikna edici bir
temsiline tüm anlamın radikal gereksizliğini göstermesidir.
Hugo'nun yukarıda alıntılanan satırlarında, koyunlarının ne
cimri ne de kindar olduğu önermesinden en ufak bir ışık kıvılcımı
çıkmadığı açıktır, çünkü koyunların bu türden bir meziyete ya da
meziyetsizliğe sahip olup olmadıkları sorgulanmamaktadır.
13 "Sa gerbe n'etait pas avare ni haineuse," "Booz endormi "den bir satır. (Çev.)
125

Haraçlar, demetler gibi nitelikler de Booz'a ait olduğundan, Booz

birincisini ikincisi üzerinde tasarrufta bulunurken ve ikincisine bu
konudaki duygularını bildirmeden kullanır.
Bununla birlikte, eğer demetleri bizi Booz'a yönlendiriyorsa ve
gerçekten de durum buysa, b u n u n nedeni açgözlülük ve kinin
süpürülüp atılmasıyla yüceltileceği noktada anlamlandırma zincirinde
onun yerini almış olmalarıdır. Ama şimdi Booz'un kendisi de demetler
tarafından süpürülmüş ve açgözlülük ve kinin onu olumsuzlamalarının
boşluğunda barındırdığı dış karanlığa fırlatılmıştır.
Ancak bir kez demetleri onun yerini gasp ettiğinde, Booz artık
oraya geri dönemez; onu oraya bağlayan küçük onun kelimesinin ince
ipliği, onu a ç g ö z l ü l ü k ve kin bölgesinde tutan sahip olma
kavramına bağladığı için geri dönüşünün önündeki engellerden
yalnızca biridir. Böylece, pasajda onaylanan cömertliği, doğadan
gelen, bizim ihtiyatımızı ya da atmamızı bilmeyen ve birikimlerinde
bile bizim standartlarımıza göre savurgan kalan demetlerin cömertliği
tarafından hiçbir şeyden daha azına indirgenir.
Ama bu bolluk içinde, veren kişi armağanıyla birlikte ortadan
kaybolduysa, bu yalnızca yok olduğu bu figürü çevreleyen şeyde
yeniden ortaya çıkmak içindir. Çünkü bu, doğurganlığın filizlenmesi
figürüdür ve şiirin söylediği sürprizi, yani yaşlı adamın kutsal bir
bağlamda babalığa erişeceğine dair alacağı vaadi duyuran da budur.
Dolayısıyla, bir erkeğin özel adı biçimindeki gösteren ile onu
metaforik olarak ortadan kaldıran gösteren arasında şiirsel kıvılcım
üretilir ve bu durumda, Freud'u n b a b a n ı n gizeminin bireysel
bilinçdışındaki ilerleyişini yeniden inşa e t t i ğ i mitik olayı yeniden
ürettiği için babalığın anlamını gerçekleştirmede daha da etkilidir.
Modern metafor da aynı yapıya sahiptir. Yani bu boşalma:
Aşk, güneş ışığında gülen bir çakıl taşıdır,
Aşkı, narsisistik özgeciliğin serabına dönüşme tehlikesi karşısında

bana en savunulabilir görünen bir boyutta yeniden yaratıyor.
O halde metaforun tam da şu noktada ortaya çıktığını görüyoruz
126
Jacques Lacan
Anlam anlamsızlıktan çıkar, yani Freud'un keşfettiği gibi, diğer tarafa

geçildiğinde genellikle "zekâ" (Witz) dediğimiz şeyi üreten o sınırda;
işte bu sınırda, insanın göstereni alaya aldığında kendi kaderini baştan
çıkardığı gerçeğini görebiliriz.
Fakat bu noktadan geri çekilecek olursak, metonimide toplumsal
sansürün engellerini aşma gücünden başka ne bulabiliriz? Baskı
altındaki hakikate kendini ödünç veren bu biçim; sunumuna içkin olan
köleliği göstermiyor mu?
Leo Strauss'un, geleneksel olarak özgürlüğü seçenlere sığınma
hakkı tanıyan bu topraklarda, yazma sanatı ile zulüm arasındaki ilişki
üzerine düşüncelerini aktardığı bir kitabı kârlı bir şekilde okunabilir.14
Strauss, bu sanatı bu duruma bağlayan bir tür doğallığın sınırlarını
zorlayarak, bu konuda, hakikatin arzu üzerindeki etkisinde kendi
biçimini dayatan belirli bir şeyi görmemizi sağlar.
Ama bir süredir, Freudyen dediğimiz gerçeği aramak için
mektubun yolunu izlediğimizde, gerçekten de çok ısındığımızı, her
yanımızı yaktığını hissetmiyor muyuz?
Elbette, söylendiği gibi, ruh hayat verirken harf öldürür. Ruhu
harfte arama hatasının asil bir kurbanına başka bir yerde saygı
göstermek zorunda kaldığımız i ç i n a y n ı fikirdeyiz; ancak ruhun
Jetter olmadan nasıl yaşayabileceğini de bilmek isteriz. Öyle olsa bile,
eğer harf aslında bize ruhu hiç dahil etmeden insanda gerçeğin tüm
etkilerini üretebileceğini göstermemiş olsaydı, ruhun iddiaları
tartışılmaz kalırdı.
Bu keşfi yapan Freud'dan başkası değildir ve keşfine Bilinçdışı
adını vermiştir.
II. Bilinçdışındaki mektup
Freud'un tüm eserlerinin her üç sayfasından biri filolojik

referanslara, her iki sayfasından biri mantıksal çıkarımlara
ayrılmıştır ve her yerde deneyimin kavranışı diyalektiktir,
dilbilimsel analizin oranı sadece bilinçdışıyla doğrudan ilgili
olduğu ölçüde artar.
14Leo Strauss, Persecutton and the Art of Wntmg, The Free Press, Glencoe, Ill.

Böylece Rüyaların Yorumu'nda her sayfa, söylemin harfi olarak

adlandırdığımız şeyi, dokusu, kullanımı ve söz konusu meseleye
içkinliği içinde ele a l ı r . Çünkü Freud'un çalışması bu eserle birlikte
bilinçdışına giden kraliyet yolunu açmaya başlar. Ve Freud bize bunu
haber verdi; bu yüzyılın ilk günlerinde bu kitabı piyasaya sürerken
duyduğu güven15 sadece sonuna kadar ilan etmeye devam ettiği şeyi
doğrulamaktadır: tüm mesajının bu keşifte, tüm keşfinde tehlikede
olduğunu.
Açılış bölümünün ilk cümlesi, açıklama uğruna
ertelenemeyecek bir şeyi duyurur: rüyanın bir rebus olduğunu. Ve
Freud, baĢtan beri söylediğim Ģeyi, yani rüyanın kelimesi
kelimesine anlaĢılması gerektiğini belirtmeye devam eder. Bu,
sıradan söylemde gösterenin eklemlendiği ve analiz edildiği aynı
edebi (ya da fonematik) yapının rüyadaki sürekliliğinden
kaynaklanır. Dolayısıyla, Freud'un özellikle bahsettiği çatıdaki
kayık ya da kafası virgül olan adam gibi doğal olmayan imgeler,
yalnızca gösterge olarak, yani rüyanın rebus'u tarafından önceden
gönderilen "atasözünü" hecelememize izin verdikleri ölçüde önem
taşıyan rüya-imgelerinin örnekleridir. Rüyaları okumamızı sağlayan
dilin yapısı, "rüyaların anlamı "nın, Traumdeutung'un ilkesidir.
Freud, imgenin gösteren olarak değerinin, imlediği şeyle hiçbir
ilgisi o l m a d ı ğ ı n ı bize mümkün olan her şekilde göstermekte ve
Mısır hiyerogliflerini örnek vermektedir ki, belirli bir metinde aleph
olan bir akbabanın ya d a vau olan bir civcivin sıklığının ve "olmak"
fiilinin bir biçimini ya da bir çoğulu göstermesinin, metnin bu
kuşbilimsel örneklerle hiçbir ilgisi olduğunu kanıtladığını iddia etmek
düpedüz saçmalık olacaktır. Freud bu yazıda, sözel bir terimin gerçek
figürasyonuna kategorik bir figürün eklendiği determinatiflerin
kullanımı gibi bizimkinde kaybolan bazı gösterge kullanımları bulur;
ancak bu sadece bize bu yazıda bile "ideogram" denen şeyin bir harf
olduğunu göstermek içindir.
Ancak bu son terimle ilgili mevcut kafa karışıklığının,
dilbiliminden yoksun psikanalistlerin zihninde hakim olması için
gerekli değildi
"Yazışmaları, yani 107 ve 109 numaralı mektupları saklayın.
128 için PRO'ya yükselt.
Jacques Lacan
Doğal analoji yoluyla sembolizm, yani içgüdüye uygun imge lehine

önyargıyı eğitmek. Ve ö y l e ki, uyarılan Fransız ekolü dışında, kahve
telvesi okumakla hiyeroglif okumak arasındaki çizgiyi, bilinçsizliğin
amacı ve içeriği dışında hiçbir şeyin haklı gösteremeyeceği bir tekniği
kendi ilkelerine geri çağırarak çizmek gerekir.
Bu gerçeğin ancak güçlükle kabul edildiği ve yukarıda kınanan
kötü zihinsel alışkanlıkların o kadar revaçta olduğu söylenmelidir ki,
bugünün psikanalistinden, Freud'la birlikte deşifre ettiğini anlamasını
sağlayacak gerekli turu (Champollion'un heykeline dönün, diyor
rehber) yapmadan önce deşifre ettiğini söylemesi beklenebilir; aradaki
fark, bir kriptogramın ancak kayıp bir dilde olduğunda tam bir
dimeosion kazanmasıdır.
Tura katılmak, Traum deutung'a devam etmekten başka bir şey
değildir.
Entstellung, çarpıtma olarak çevrilebilir, Freud'un gösterdiği şeydir.
Rüyaların işleyişinin genel önkoşulu, yukarıda Saussure'ü izleyerek,
gösterilenin gösterenin altında kayması olarak tanımladığımız ve
konuşmada her zaman etkin olan şeydir (Jet'in not ettiği gibi, bu eylem
bilinçdışıdır).
Ancak gösterenin gösterilen üzerindeki etkisinin iki eğimi olarak
adlandırdığımız şey de burada bulunur.
Verdichtung ya da yoğunlaştırma, metaforun alanı olan
göstergelerin üst üste bindirilmesinin yapısıdır ve Dichtung sözcüğünü
kendi içinde yoğunlaştıran adı, sürecin şiirin mekanizmasıyla nasıl
bağdaştığını, öyle ki geleneksel işlevini fiilen kuşattığını gösterir.
Verschiebung, yani yer değiştirme söz konusu olduğunda, Almanca
terim, metonimide gördüğümüz ve Freud'da ilk ortaya çıkışından
itibaren bilinçdışının sansürü aştığı ana yöntem olarak tanımlanan
anlam sapması fikrine daha yakındır. Rüya-işinde (Traumarbeit)
böylesine ayrıcalıklı bir rol oynayan bu iki mekanizmayı konuşmadaki
homolo jik işlevlerinden ayıran nedir? Bilinçdışına dayatılan bir koşul
dışında hiçbir şey.
129

Rucksicht auf Darstellbarkeit olarak adlandırılan ve Temsil Edilebilirlik

Üzerine Düşünceler olarak tercüme edilen rüya tarafından malzemeyi
işaret etmek. Ancak bu koşul, notasyon sistemi içinde işleyen bir
sınırlama teşkil eder; sistemi, doğal ifadenin belirli fenomenleriyle
aynı düzeyde figüratif bir semiyoloji içinde eritmekten çok uzaktır. Bu
gerçek, belki de, sadece yazı sistemleri tarafından kusurlu oldukları
için terk edildikleri için salt evrimsel aşamalar olarak
değerlendirilemeyecek olan belirli resimyazı biçimlerinin içerdiği
sorunlara ışık tutabilir. O halde diyelim ki rüya, bir grup seyircinin
bilinen bir ifadeyi ya da onun bir varyantını yalnızca sessiz bir
performansla tahmin etmesini sağlamaya zorlandığı salon oyunlarına
benzer. Rüyada sözcüklerin kullanılması hiçbir şeyi değiştirmez çünkü
bilinçdışı için bunlar performansın çeşitli unsurları arasında yalnızca
bir tanesidir. Hem oyunun hem de rüyanın nedensellik, çelişki, hipotez
vb. gibi mantıksal eklemlenmelerin temsili için taksonomik malzeme
eksikliğiyle karşılaşması, her ikisinin de pandomimden ziyade yazı
sistemleri olduğunu kanıtlar. Rüyaların bu mantıksal eklemlenmeleri
temsil etmek için kullandığı görülen incelikli süreçler, oyundan çok
daha az yapay bir şekilde, Freud'da özel bir çalışmanın konusudur; bu
çalışmada rüya işinin gösterenin yasalarını izlediğini bir kez daha teyit
ederiz.
Rüya-elaborasyonunun geri kalanı Freud tarafından ikincil
olarak adlandırılır ve doğası değerini gösterir: bunlar fanteziler
veya Freud'un arzu-gerçekleştirme (Wunscherfullung) işlevlerini
vurgulamak için tercih ettiği terimi kullanmak için gündüz
düşleridir (Tagtraum). Bu fantezilerin bilinçdışı kalabildiği gerçeği
göz önüne alındığında, ayırt edici özellikleri bu durumda
anlamlarıdır. Şimdi bu fantezilerle ilgili olarak Freud bize
rüyalardaki yerlerinin ya rüya düşüncesinin mesajında
(Traumgedanke) işaret edici unsurlar olarak ele alınıp kullanılmak ya da
az önce bahsedilen ikincil detaylandırmada, yani uyanık
düşüncemizden ayırt edilemeyecek bir işlevde (von unserem wachen
Denken nicht zu unter schieden) kullanılmak olduğunu söyler. Bu
işlevle ilgili daha iyi bir fikir edinmek için, onu, şuraya buraya
uygulandığında bir renk lekesine benzetmekten daha iyi bir yol
yoktur.
130
Jacques Lacan
şablon, rebus ya da hiyeroglifin kendi içinde oldukça acımasız olan

resimlerini topikal bir resimde bizim görüşümüz için yaratacaktır.
Freud'un metnini hecelemek zorunda kalırsam beni bağışlayın;
bunu sadece onu kesmemek veya kısaltmamakla ne kadar çok şey
kazanılacağını göstermek için değil, aynı zamanda psikanalizin
gelişimini temel olan ve asla iptal edilmeyen ilk kılavuz çizgilerine
göre konumlandırmak için yapıyorum.
Yine de en başından beri, Freud'un bilinçdışına atfettiği statüde
ve en kesin biçimsel tarzda gösterenin biçimlendirici rolünü tanımada
genel bir başarısızlık vardı. Ve doğal olarak en az belirgin olan çifte
nedenden ötürü, bu biçimselleştirme, gösterenin ısrarının tanınmasını
s a ğ l a m a k için kendi başına yeterli değildi, çünkü Traumdeutung'un
ortaya çıktığı zaman, şüphesiz gerçeğinin saf ağırlığıyla yolu açtığını
gösterebileceği dilbilimin malizasyonlarının çok ilerisindeydi.
İkinci neden ise, ki bu da ilkinin sadece alt yüzüdür, eğer
psikanalistler sadece bilinçdışında açığa çıkan anlamlardan
büyülenmişlerse, bunun nedeni bu anlamların çekişindeki sırrın,
içlerinde varmış gibi görünen diyalektikten kaynaklanıyor olmasıdır.
Seminerlerimde, Freud'un hem kendi keşfini hem de bunun diğer
bilgilerimizde yarattığı köklü revizyonları gelecek kuşaklara aktarma
kaygısıyla doktrinine uygulama gereği duyduğu ani değişiklikleri ya
da daha doğrusu tutum değişikliklerini tek başına açıklayan şeyin, bu
önyargının sürekli hızlanan etkilerine karşı koyma gerekliliği
olduğunu gösterdim.
Çünkü, tekrar ediyorum: kendini içinde bulduğu durumda,
keşfinin nesnesine karşılık gelen ve aynı bilimsel gelişme
düzeyinde olan hiçbir şeye sahip değildi - bu durumda, en azından
bu nesneyi uygun ontolojik haysiyeti düzeyinde tutmakta asla
başarısız olmadı.
Gerisi tanrıların işiydi ve öyle bir seyir izledi ki, bugün
analizler, tahrif ettikleri metnin kenarına yazıldığını gösterdiğim
hayali biçimleri temel alıyor -
131

ve analiz, rüyaların yorumunda onları hiyeroglif arı kovanının imgesel

kurtuluşuyla karıştırarak hedefini onlara göre ayarlamaya çalışır ve
genel olarak analizin tükenişinin kontrolünü, gerilemelerin tükenişinin
bir işareti oldukları gibi, özneyi karakterize eden "nesne-ilişkisinin"
yeniden şekillenmesinin de işaretleri oldukları düşüncesiyle, her ortaya
çıktıklarında bu formların bir tür tarama sürecinde16 arar.
Bu tür konumlara dayanan teknik, farklı sonuçları bakımından
verimli olabilir ve terapinin himayesi altında eleştirilmesi zor olabilir.
Ancak içsel bir eleĢtiri, tekniğin gerekçelendirildiği iĢleyiĢ biçimi -
yani "serbest çağrıĢım "dan baĢlayarak tüm araçları mucitlerinin
bilinçdıĢı kavramına dayanan analitik kural- ile diğer yandan bu
bilinçdıĢı kavramına iliĢkin hüküm süren genel cehalet arasındaki
bariz eĢitsizlikten kaynaklanmalıdır. Bu tekniğin en katı savunucuları,
en basit pirouette ile bu ikisini uzlaştırma ihtiyacından kurtulduklarını
düşünürler: analitik kural (d e r l e r ) sadece şanslı bir kazanın sonucu
olduğu için daha da dini bir şekilde gözlemlenmelidir. Başka bir
deyişle, Freud ne yaptığını asla bilmiyordu.
Freud'un metnine geri döndüğümüzde, tam tersine, tekniği ile
keşfi arasındaki mutlak tutarlılığı görürüz ve aynı zamanda bu
tutarlılık onun tüm prosedürlerini doğru yerlerine koymamızı sağlar.
Bu nedenle psikanalizin düzeltilmesi, kaçınılmaz olarak, orijinal
anında ele alındığında hata yapılması imkansız olan bu keşfin
gerçeğine geri dönüşü içermelidir.
Çünkü Freud rüyaların analizinde bize yalnızca bilinçdışının
yasalarını en genel uzantısıyla vermeyi amaçlar. Freud'un bize
söylediğine göre, rüyaların bu kanıtlama için en elverişli olmasının
nedenlerinden biri, normal insanda da nevrotikte de aynı yasaları
ortaya koymalarıdır.
Ancak bir durumda da diğerinde olduğu gibi, bilinçdışının etkinliği
16Bu, bir araştırmanın sonuçlarının, nesnesinin alanının tamamının mekanik bir şekilde
keşfedilmesi yoluyla güvence altına alındığı süreçtir.
132

1acques Lacan
uyanıklık durumunda sona ermez. Psikanalitik deneyim, bilinçdışının

hiçbir eylemimizi kendi kapsamı dışında bırakmadığının
gösterilmesinden başka bir şey değildir. Bununla birlikte, bilinçdışının
psikolojik düzende, yani bireyin ilişki-işlevlerindeki varlığı daha kesin
bir şekilde tanımlanmalıdır: Bilinçdışı güdü bilinçli psişik etkilerde
olduğu kadar bilinçdışı etkilerde de kendini gösteriyorsa, bunun
tersine, bilinçli olma özelliğini dışlama anlamında oldukça meşru bir
şekilde bilinçdışı olarak adlandırılan çok sayıda psişik etkinin
Freudyen anlamda bilinçdışı ile hiçbir ilişkisi olmadığını hatırlamak
sadece temeldir. Dolayısıyla, bu anlamda bilinçdışının psişik olanla
karıştırılması yalnızca terimin kötüye kullanılmasından kaynaklanır ve
böylece, örneğin somatikte olduğu gibi, aslında bilinçdışının bir etkisi
olan şey psişik olarak adlandırılabilir.
Dolayısıyla mesele, bu bilinçdışının yerini tanımlamaktır.
S formu tarafından tanımlanan lokusun ta kendisi olduğunu
söylüyorum. Biz ne
s
gösterenin gösterilen üzerindeki etkisine ilişkin ortaya koyabildikleri,
onun dönüştüğünü göstermektedir:
j(S) - �
Sadece yatay anlamlandırma zincirinin unsurlarının değil, aynı

zamanda metonimi ve metafor olarak adlandırılan iki temel yapıya
bölünmüş dikey bağımlılıklarının da etkilerini gösterdik. Bunları ilk
olarak şu şekilde sembolize edebiliriz:
fCS ...S') sr-s (-)s
Yani metonimik yapı, gösterenin nesne ilişkisine varlığın

eksikliğini eklediği, anlamın yankılanan karakterini kullanarak
desteklediği eksikliğe yönelik arzuyu ona yüklediği elizyona izin
verenin yalnızca gösteren ve gösterilen arasındaki bağ olduğunu
gösterir. ( ) arasına yerleştirilen işaret burada çizginin tutulmasını
temsil eder - ki orijinalinde

formülü, gösteren ve gösterilen arasındaki ilişkilerde anlamın direncinin

oluştuğu indirgenemezliğe işaret ediyordu.17
İkinci olarak,
f ( sr-Js C+)s
metaforik yapı, gösterenin gösterenin yerine geçmesiyle yaratıcı ya da

şiirsel olan, başka bir deyişle söz konusu anlamlandırmanın ortaya
çıkışı olan bir anlamlandırma etkisinin üretildiğine işaret eder.18 ( )
arasındaki + işareti burada çizgi üzerindeki sıçramayı - ve
sıçramanın anlamın ortaya çıkışı için kurucu değerini temsil eder.
Bu sıçrama, yukarıda işaret ettiğim gösterenin gösterilene geçiş
koşulunun bir ifadesidir, ancak bunu geçici olarak öznenin yeri ile
karıştırıyorum. B u şekilde ortaya konan öznenin işlevi, sorunumuzun
can alıcı noktası olduğu için şimdi dönmemiz gereken noktadır.
Je pense, done je suis (cogito ergo sum), bilginin koşulları üzerine
düşünmenin tarihsel zirvesiyle birlikte, aşkın öznenin şeffaflığı ile
onun varoluşsal olumlaması arasındaki bağlantıyı oluşturan
formülden ibaret değildir.
Belki de ben sadece bir nesne ve mekanizmayım (ve başka bir şey
değilim
fenomenden daha fazla), ama kesinlikle öyle düşündüğüm ölçüde
öyleyim - kesinlikle. Şüphesiz filozoflar bu formülasyon üzerinde
önemli düzeltmeler yapmışlardır, özellikle de düşünen şeyde
(cogitans) kendimi asla nesneden (cogitatum) başka bir şey olarak
konumlandıramayacağım konusunda. Yine de, aşkın öznenin bu aşırı
saflaştırılması yoluyla, onun projesiyle varoluşsal bağımın, en azından
mevcut haliyle, reddedilemez göründüğü ve bu doğru o l m a y a
devam etmektedir:
"cogito ergo sum" ubi cogito, ibi sum,
bu itirazın üstesinden gelir.

Tabii ki bu beni sadece kendi varlığımla orada olmakla sınırlıyor.
1Buradaki ,. işareti uygunluğu temsil etmektedir.

lB(S' yani asal) burada işaret edici etkinin (veya önemin) üretken terimini belirtir;
terimin metonimide gizli, metaforda ise patentli olduğu görülebilir.

Jacques Lacan
Düşüncemde olduğumu sandığım kadarıyla; bunu gerçekten ne

kadar düşündüğüm yalnızca kendimi ilgilendirir ve bunu söylersem
kimseyi ilgilendirmez.19
Felsefi iddiaları bahane ederek bu sorundan kaçmak, basitçe
ketlenmişliğimizi göstermektir. Çünkü özne kavramı, hesaplamaları
öznelciliği dışlayan strateji (modem anlamda) gibi bir bilimin işleyişi
için bile vazgeçilmezdir.
Bu aynı zamanda, Kopernik evreninden bahsettiğimiz şekilde,
Freudyen evren olarak adlandırabileceğimiz şeye erişimini
reddetmektir. Aslında Freud'un kendi keşfini karşılaştırdığı sözde
Kopernik devrimiydi ve bunun bir kez daha insanın evrenin
merkezinde kendine biçtiği yerle ilgili bir mesele olduğunu
vurguluyordu.
Bir gösterenin öznesi olarak işgal ettiğim yer
gösterilenin öznesi olarak işgal ettiğim yerle ilişkisi, eş merkezli mi
yoksa dış merkezli mi? - İşte soru bu.
Mesele, kendimden olduğum şeye uygun bir şekilde bahsedip
b a h s e t m e d i ğ i m i bilmek değil, daha ziyade bahsettiğim şeyle
aynı olup olmadığımı bilmektir. Ve burada "düşünce" kelimesini
kullanmak hiç de uygunsuz değildir. Çünkü Freud bu terimi
bilinçdışında yer alan unsurları, yani şimdi orada olduğunu kabul
ettiğimiz anlamlandırma mekanizmalarını belirtmek için kullanır.
Felsefi cogito'nun en temelde şu olduğu hiçbir şekilde doğru
değildir
Modern insanı kendisi hakkındaki belirsizliklerinde bile kendisi
olduğundan bu kadar emin kılan o serabın merkezi ya da daha doğrusu
öz-sevginin tuzaklarına karşı dikmeyi öğrendiği yanlış güven.
Aynı şekilde, nostaljiyi metoniminin hizmetinde olmakla
suçlarsam ve totolojinin ötesinde bir anlam aramayı reddedersem;
"savaş savaştır" ve "bir kuruş bir kuruştur" adına sadece olduğum şey
olmaya karar verirsem, yine d e burada bile tam da bu eylemde
olduğum gerçeğini nasıl ortadan kaldırabilirim?
Ve eğer anlam arayışımda kendimi diğer metaforik kutba
götürürsem ve kendimi
Bu PDF belgesi Icecream

19 Eğer "Neden PDF Editor'le
filozoflar?" düzenlendi.
gibi bir soru sorarsam bu tam tersi olur. Çünkü o zaman
filozofların her zaman kendilerine sordukları ve aslında en çok ilgilendikleri soruyu sormuş
oluyorum.için PRO'ya yükselt.
135
Olduğum şeyden, varlığa gelmekten, bu süreçte kendimi kaybetsem

bile, bu süreçte olduğumdan şüphe edemem.
İşte Freudyen dönüşümün hilesi tam da bu noktalarda, kanıtın
ampirik olan tarafından altüst edilmesinde yatmaktadır.
M e t o n i m i ve metafor arasındaki bu anlamlı oyun, arzumu bir
anlam reddi ya da varlık eksikliği arasında bölen ve kaderimi kaderim
sorusuna bağlayan aktif kenara kadar ve dahil olmak üzere, bu oyun,
tüm amansız inceliğiyle, maç çağrılana kadar oynanır, orada olmadığım
yerde, çünkü kendimi orada bulamıyorum.
Yani ihtiyaç duyulan şey, dinleyicilerimi şaşkına çevirdiğim bu
sözlerden daha fazlasıdır: Olmadığım yerde düşünüyorum, dolayısıyla
düşünmediğim yerdeyim. Anlamın halkasının sözel iplik boyunca
kavrayışımızdan nasıl kaçıp gittiğini, uygun bir şekilde uyumlanmış
bir kulağa hissettiren sözcükler.
Söylenmesi gereken şudur: Düşüncemin oyuncağı olduğum her
yerde değilim; düşündüğümü düşünmediğim her yerde ne
olduğumu düşünüyorum.
Bu iki yüzlü gizem, hakikatin ancak yaratıcı çalışmalardaki tüm
"gerçekçiliğin" erdemini metonimiden aldığı o mazeret boyutunda
çağrıştırılabileceği gerçeğiyle bağlantılıdır; aynı şekilde, anlama ancak
benzersiz a n a h t a r a sahip olduğumuzda metaforun çifte bükülmesiyle
ulaştığımız şu diğer gerçekle de bağlantılıdır: Saussurecü formülün
S's i v e s'si aynı düzeyde değildir ve insan ancak gerçek yerinin
hiçbir yerde olmayan eksenlerinde o l d u ğ u n a inandığında kendini
kandırır.
Freud onu keşfedene kadar hiçbir yerde değildi; çünkü Freud'un
keşfettiği şey o değilse, hiçbir şey değildir.
Tüm hayal kırıklığı yaratan muğlaklıklarıyla bilinçdışının içeriği bize

öznede dolaysız olandan daha tutarlı bir gerçeklik vermez; onun gücü
hakikatten ve varlık boyutundan gelir: Kern unseres Wesen Freud'un
kendi terimleridir.
Metaforun çift tetiklemeli mekanizması, aslında analitik anlamda
semptomun tespit edildiği mekanizmanın ta kendisidir.

136
Jacques Lacan
çıkarılmıştır. Cinsel bir travmanın esrarengiz göstereni ile mevcut bir

gösterge zincirindeki alt terimi arasında, bilinçli öznenin erişemediği
anlamı bir semptomda sabitleyen ve semptomun çözümünü sağlayan
kıvılcım geçer - bu semptom aslında bedenin ya da işlevin gösterge
unsurları olarak alındığı bir metafordur.
Ve arzunun bir "doğa felsefesi" için oluşturduğu muammalar
- sonsuzun uçurumuyla alay eden çılgınlığı, bilmenin ve neşeli
tahakkümün hazzını gizlediği gizli kol1üzyon, bunlar metoniminin
raylarına takılmaktan - sonsuza dek başka bir şeyin arzusuna doğru
uzanmaktan - kaynaklanan içgüdülerin dengesizliğinden başka bir
şey değildir. Bu nedenle, hafıza ekranının donduğu ve fetişin
büyüleyici imgesinin taşlaştığı anlamlandırma zincirinin tam askıya
alma noktasında "sapkın" sabitlenmesi.
Kendini tatmin etmekten alıkonulduğunda, organizmanın
kendisinin yok olması anlamına gelse bile dağılmayan doğal bir
ihtiyaç olmadığında, bilinçsiz arzunun yok edilemezliğini kavramanın
başka bir yolu yoktur. Modern düşünme makinelerimizde bu adla
adlandırılan şeyle karşılaştırılabilecek bir bellekte (ki bu da
anlamlandırma iletişiminin elektronik olarak gerçekleştirilmesine
dayanır), aktarım sürecinde kendini yeniden üretmekte ısrar eden v e
ölü arzunun zinciri olan o zincir bu tür bir bellekte bulunur.
Mesih'in, İsrailoğulları onlara seslerini ödünç vermeseydi taşların
kendilerinin haykıracağını söylediği gibi, hastanın semptomları
aracılığıyla haykırdığı şey, bu arzunun geçmişinde ne olduğu
gerçeğidir.
İşte bu yüzden sadece psikanaliz, hafızanın içinde hatırlama
işlevini ayırt etmemize izin verir. Kökleri gösterene dayanan
psikanaliz, insanda tarihsel olanın yükselişi aracılığıyla Platoncu
anımsama bulmacalarını yeniden çözer.
"Cinsellik Üzerine Üç Deneme "yi okumak, popüler tüketim için
süslenmiş sözde biyolojik parıltılara rağmen, Freud'un burada geri
dönüş diyalektiğinden nesneye herhangi bir katılım elde ettiğine
hizmet e t m e k i ç i n yeterlidir.
137
Holderlin'in vorrTo'sundan yola çıkan Freud, yirmi yıldan kısa bir

süre sonra Kierkegaard'ın tekrarına varacaktır; yani düşüncesini
yalnızca konuşma tedavisinin mütevazı ama esnek olmayan
sonuçlarına teslim ederek, onu Logos'un kraliyet ilkesinden ölümlü
Empedoclean antinomileri yeniden düşünmeye götüren canlı
köleliklerden asla kaçamamıştır.
Ve bir bilim adamının bir Deus ex machina'ya başvurmasını, rüya
yeri olarak bahsettiği o diğer sahneden başka nasıl düşünebiliriz,
makinenin rektörü yönlendirdiğinin seyirciye açıklandığı gerçeğinden
dolayı daha az alaycı bir Deus e x machina? On dokuzuncu yüzyılın bir
bilim adamının, önyargılarını bastıran kanıtların gücü karşısında boyun
eğmek zorunda kaldığını fark etmezsek, Totem ve Tabu'ya, Oidipus'un
körlüğünün kefaretinde tükenmeyecek olan ve bugünün etnologlarının
otantik bir mitin büyümesi karşısında eğildikleri müstehcen ve vahşi
ilksel baba figürüyle diğer tüm eserlerinden daha fazla değer verdiğini
başka nasıl hayal edebiliriz?
Böylece, nevrotik dürtülerin en küçük ayrıntısına kadar
motivasyon sağlayan çocuğun cinsel teorileri olarak adlandırılan
şey gibi belirli sembolik yaratımların zorlayıcı bir şekilde
çoğalması, bunlar mitlerle aynı gerekliliklere cevap verir.
Aynı şekilde, Freud üzerine seminerlerimde tam olarak ele
aldığımız noktadan bahsedecek olursak, beş yaşındayken sembolik
çevresi tarafından yüzüstü bırakılan ve aniden Freud'un ve Freud'un
öğrencisi olan babasının yönlendirmesi altında cinsiyetinin ve
varoluşunun muammasıyla yüzleşmek zorunda kalan küçük Hans,
fobisinin gösterge kristali etrafında, sınırlı sayıda gösterge üzerinde
mümkün olan tüm permütasyonları mitik bir biçimde geliştirdi.
Bu işlem, bireysel düzeyde bile imkansızın çözümünün, çözümde
karşılaşılan imkansızlıkların tüm olası biçimlerinin anlam denklemine
başvurularak tüketilmesiyle insanın erişimine sunulduğunu
göstermektedir. Bu, şimdiye kadar sadece yıkılmış parçaların kaynağı
olarak kullanılmış olan bu gözlem labirentinin aydınlatılması için
çarpıcı bir gösteridir. Ayrıca, sempatik den klemin açılımının
eşbiçimliliğinin de bizi şaşırtması gerekir.

138
Jacques Lacan
tom ve iyileştirici çözümü nevrozun gerçek doğasını gösterir: ister

fobik, ister histerik ya da obsesif olsun, nevroz, öznenin "dünyaya
gelmeden önce bulunduğu yerden" (Freud'un küçük Hans'a Oedipal
kompleksi açıklarken kullandığı ifade) sorduğu bir sorudur.
Sözü edilen "varlık", "olmak" fiilinin boşluğunda bir şimşek
anında beliren varlıktır ve özneye sorusunu yönelttiğini söyledim.
Bu ne anlama geliyor? Soruyu özneden önce sormaz, çünkü özne
sorunun sorulduğu yere gelemez, ama öznenin yerine sorar, yani o
yerde soruyu özneyle birlikte sorar, tıpkı birinin kalemle bir sorun
ortaya koyması ya da antik çağda insanın ruhuyla düşünmesi gibi.
Freud egoyu ancak bu şekilde kendi doktrinine uydurabilir. Freud
egoyu, ona uygun olan dirençlerle tanımlamıştır. Bu dirençler, hayvan
davranıĢları etolojisinin bize kur yapma ya da dövüĢme sırasında
gösterdiği uyum faaliyetleriyle aynı anlamda hayali bir doğaya
sahiptir. Freud bunların insanda narsisistik bir ilişkiye indirgendiğini
göstermiştir ki bunu ayna evresi üzerine makalemde ayrıntılı olarak ele
almıştım. Ve insan için gerçeklik olarak adlandırdığı şeyi tanımlayan
duyu-motor seçimlerinin bütünleştirildiği algısal işlevlerin sentezini de
bunun içinde gruplandırdı.
Ancak bilinçdışının mesajını engelleyen imgesel düzenin
ataletlerinin katılaşması için gerekli olan bu direnç, hakikatin
anlamlandırma düzenindeki yolculuğun özgül dirençleriyle ilişkili
olarak yalnızca ikincildir.
Uygulayıcı Fenichel'in teknik çalışmalarında bize çok iyi
gösterdiği (nevrozları ve psikozları teorik düzeyde libidinal
gelişimdeki genetik anomalilere indirgemesi tamamen
b a s m a k a l ı p t ı r ) çit mekanizmalarının tükenmesinin, Fenichel'in
bunu hesaba katmadan ya da kendisinin farkına varmadan, bilinçdışı
mekanizmalarının basitçe alt ya da ters yönü olarak kendini
göstermesinin nedeni b u d u r . Periphrasis, hyperbaton, ellip sis, askıya
alma, beklenti, geri çekilme, inkar, digression, ironi, bunlar üslup
figürleridir (Quintilian'ın figurae sententiarum'u); kata chresis, litotes,
antonomasia, hypotyposis gibi, terimleri
139
kendilerini bu mekanizmaların etiketlenmesi için en uygunu olarak

dayatmaktadır. Hastanın gerçekte söylediği söylemin retoriğinin aktif
ilkesi figürlerin kendisi iken, bunları gerçekten sadece konuşma
figürleri olarak görebilir miyiz?
Günümüz psikanalistleri, hastanın söyleminin sadece bir örtü
olduğu direniş gerçeğini bir tür duygusal karakola indirgeme
inatçılığıyla, Freud'un psikanaliz yoluyla yeniden keşfettiği temel
gerçeklerden birinin altına batmışlardır. İnsan yeni bir hakikate yol
açmaktan asla mutlu olamaz, çünkü bu her şekilde bizim ona yol
açmamız anlamına gelir: hakikat kendimizi en iyi şekilde
hazırlamamızı talep eder. Ç o ğ u zaman bu fikre alışmayı bile
başaramayız. Gerçekliğe alışırız. Ama gerçeği bastırırız.
Bilim adamı, büyücü ve hatta şarlatan için bunu sadece kendisinin
bilmesi özellikle gereklidir. En basit (ve hatta hasta) ruhların derinliklerinde
çiçek açmaya hazır bir şeyler olduğu fikri - bu düşünceye lanet olsun! ama
eğer birileri bundan ne yapmamız gerektiği konusunda bilginler kadar çok
şey biliyor g i b i görünüyorsa . . . yardımımıza gelin, ilkel, mantık
öncesi, arkaik ve hatta büyülü düşünce kategorileri, başkalarına itham etmek
çok kolay! Bu kemirgenlerin, sadece kötü niyetli oldukları ortaya çıkan
muammalarla bizi nefessiz bırakmaları doğru değildir.
Bilinçdışını Freud gibi yorumlamak için, onun gibi bir sanat ve
ilham perileri ansiklopedisi ve aynı zamanda Fliegende Bli.itter'in sadık
bir okuyucusu olmak gerekir.20 Ve görev, aiiüzyonlar, alıntılar, kelime
oyunları ve muğlak ifadelerle örülmüş bir ipliğin insafına kaldığımız
gerçeğiyle hiç de kolaylaşmıyor. Peki bizim mesleğimiz bu mu;
önemsiz şeylere karşı panzehir olmak mı?
Yine de kendimizi teslim etmemiz gereken şey budur. Bilinçdışı
ne ilksel ne de içgüdüseldir; elemen tary hakkında bildiği şey,
gösterenin unsurlarından daha fazlası değildir.
Bilinçdışıyla ilgili olarak kanonik sayılabilecek üç kitap -
Traumdeutung, Günlük Yaşamın Psikopatolojisi ve Bilinçdışıyla
İlişkisinde Zeka - sadece bir ağdır.
20On dokuzuncu yüzyılın sonları ve yirminci yüzyılın başlarına ait bir Alman mizah gazetesi.
(Çev.)

Jacques Lacan
Gelişimi bağlantı ve yer değiştirme formülleri tarafından sağlanan

örnekler (özel karmaşıklıklarıyla onuncu dereceye taşınmış olsalar da
- bunların özeti bazen Freud tarafından metin dışında verilir);
bunlar, aktarım işlevinde işaretçiye verdiğimiz formüllerdir. Çünkü
Traumdeutung'da Ubertragung ya da aktarım terimi böyle bir işlev
anlamında ortaya atılır ve bu terim daha sonra analist ile analiz edilen
arasındaki öznelerarası bağın ana damarına adını verecektir.
Bu tür şemalar (gösterenin çeşitli aktarımları) yalnızca bir
nevrozdaki semptomların her birini oluşturmakla kalmaz, aynı
zamanda tek başlarına nevrozun seyrinin ve çözümünün
tematiğinin anlaşılmasını mümkün kılar. Freud'un yaptığı büyük
analiz gözlemleri bunu fazlasıyla kanıtlamaktadır.
Daha sınırlı ama önermemizi bağlayacak son mührü bize
vermeye daha yatkın verilere geri dönmek için, 1927 tarihli fetişizm
makalesinden21 ve Freud'un orada cinsel tatmine ulaşmak için burnunda
parlayan bir şeye (Glanz auf der Nase) ihtiyaç duyan bir hastayla ilgili
bildirdiği vakadan bahsedeyim; Analiz, Freud'un İngilizce konuştuğu
ilk yıllarında, annesinin fallusundan, yani Freud'un bize ayrıcalıklı
anlamını açıkladığı o seçkin başarısızlıktan duyduğu yakıcı merakın,
burun üzerinde bir parıltıdan ziyade, çocukluğunun unutulmuş dilinde
buruna bir bakışa d ö n ü ş t ü ğ ü n ü gösterdi.
Bir düşüncenin kendini uçurumda duyurması, yani tüm
düşüncelerin önünde açık bir uçurum - ve psikanalize karşı en
başından beri direnişi kışkırtan da budur. Ve yaygın olarak söylendiği
gibi, insanın cinselliğine yapılan vurgu değil. Ne de olsa bu sonuncusu
çağlar boyunca edebiyatta baskın bir nesne olmuştur. Ve aslında
psikanalizin daha yakın zamanlardaki evrimi, onu oldukça ahlaki bir
meseleye, çekiciliğin ve iticiliğin beşiği ve buluşma yerine
dönüştürmeyi biraz komik bir sihirbazlıkla başarmıştır. Kutsanmış ve
aydınlatılmış ruhun Platonik ortamı doğrudan cennete yükselir.
Freudyen cinsellikten önceki dönemde tahammül edilemez skandal
2tFetischi.rmu.s, G.W., XIV, s. 311.
141
"bütüncül" olduğu için kutsallaştırıldı. Tam da b u nedenle, toplumu

mahvetmeyi planlayan teröristlerin değerli bir müttefiki olduğunu
gösterdi.
Psikanalistlerin, psikanalizi, taçlandırıcı ifadesi özerk egonun
sosyolojik şiiri olan doğru düşünen bir harekete dönüştürmekle
meşgul oldukları bir zamanda, ve bununla, beni anlayanlar için
kötü psikanalistleri tanımlayacak olan şeyi kastediyorum, Freudyen
deneyimi otantik çizgileri boyunca ilerleten tüm teknik veya teorik
yeniden araştırmayı küçümsemek için kullandıkları terim budur:
Entelektüelleşme, hakikat şarabı tarafından denenip eksik bulunma
korkusuyla yaşayan, köleleri artık mayalamaktan başka bir etkiye
sahip olamasa da, insanların ekmeğine tüküren herkes için iğrenç
bir kelimedir.
III. Varlık, mektup ve diğer

Benim yerime düşünen başka bir ben midir? Freud'un keşfi
Maniheizm'in psikolojik düzeyde doğrulanmasını temsil eder mi?
Aslında bu noktada herhangi bir kafa karışıklığı yoktur: Freud'un
araştırmaları bizi az ya da çok ilginç birkaç bölünmüş sonluluk
vakasına götürmemiştir. Bahsettiğimiz kahramanlık çağında bile, peri
masallarındaki hayvanlar gibi cinsel olarak konuşulduğunda, böyle bir
yönelimin yol açabileceği şeytani atmosfer hiçbir zaman
gerçekleşmemiştir.23
Freud'un keşfinin insan için önerdiği son, onun tarafından
düşüncesinin zirvesinde şu dokunaklı terimlerle tanımlanmıştır: Wo
es war, sol! lch werden. Bunun (id) olduğu yere gelmeliyim.
Amaç yeniden bütünleşme ve uyumdur, hatta uzlaşma
(Versohnung) bile diyebilirim.
Ancak insanın karşı karşıya kaldığı benliğin radikal dış-
merkezliliğini, yani Freud'un keşfettiği gerçeği görmezden
gelirsek, psikanalizin hem düzenini hem de yöntemlerini tahrif etmiş
oluruz.
22 Meslektaşlarımdan biri bu yönde o kadar ileri gitti ki, acaba geçen ayın kimliği
Aşama aslında "kötü ego" değildi. ,
2.3O dönemde ��elfin şakalarından' bahsedilirken kullanılan tona d i k k a t edin.
Si!berer'in bir çalışmasının adı Der Zufall und die Koboldstreiche des Unbewussten'dir -
Bu PDF belgesi
günümüzIcecream PDF bağlamında
ruh yöneticilerimiz Editor'le tamamen
düzenlendi.
anakroniktir.

142
Jacques Lacan
uzlaĢma iĢleminden baĢka bir Ģey yapmayacağız, yani Freud'un

çalıĢmasının ruhunun olduğu kadar lafzının da en çok reddettiği Ģey.
Analizin yardımcı olması gereken tüm sefaletlerin ana desteği olarak
uzlaĢma kavramını ısrarla ortaya attığı için, açık ya da örtük her türlü
uzlaĢma yolunun psikanalitik eylemin yönünü zorunlu olarak
değiĢtireceğini ve onu karanlığa sürükleyeceğini söyleyebiliriz.
Dahası, arabuluculuk olasılığı hakkında açık bir şey söylemiş
olmak için kendini zamanımızın ahlakçı tartuffery'leriyle
ilişkilendirmek ya da sürekli "bütüncül kişilik" hakkında bir şeyler
gevelemek de yeterli değildir.
Freud'un keşfinin insanın içinde açtığı gediği gösterdiği radikal
heteronomi, bunu gizlemek için kullanılan her ne olursa olsun temelde
sahtekârlık olmaksızın bir daha asla örtülemez.
O halde kimdir bu kendimden daha çok bağlı olduğum öteki,
zira kendi kimliğimi kabullenişimin kalbinde beni sallayan hâlâ
odur?
Varlığı ancak ikinci dereceden bir başkası tarafından anlaşılabilir.
Bu da onu, komşumla olduğu gibi, benimle kendimin ikizi arasında
arabuluculuk yapma konumuna getirir.
Başka bir yerde bilinçdışının Öteki'nin söylemi olduğunu
söylediysem (büyük 0 ile), bununla arzunun tanınmasının tanınma
arzusuna bağlı olduğu ikincisini belirtmek i s t e d i m .
Başka bir deyişle, bu öteki, yalanımın içinde geliştiği hakikatin
bir göstergesi olarak çağırdığı Öteki'dir.
Bu sayede hakikat boyutunun ortaya çıktığını da görebiliriz
sadece dilin görünüşü ile.
Bu noktadan önce, hayvan davranışlarının gözlemlenmesinde
kolayca izole edilebilen psikolojik ilişkilerde öznelerin varlığını, belirli
bir psikolog tipinin parçalara ayırmaktan zevk aldığı hayali seraplar
nedeniyle değil, sadece özneler arası ilişkinin açık varlığı nedeniyle
tanıyabiliriz. Gözcülüğünde saklanan hayvanda, bazı diğerlerinin iyi
kurulmuş tuzağında, görünürdeki bir başıboşun bir avcıyı yönlendirdiği
hilede
143
Yırtıcı bir kuşu kaçak bir gruptan uzaklaştırırken, çiftleşme veya savaş
ritüelinin büyüleyici gösterisinden daha fazla bir şeyin ortaya çıktığını
görürüz. Yine de orada bile bir ihtiyaca hizmet eden yem işlevini aşan
ya da Doğa'n ı n tasarımlarını sorgulayabileceğimizi düşündüğümüz
Ötesi'nde bir varlığı onaylayan hiçbir şey yoktur.
Bir soru olması için bile (ve bunun Freud'un Haz İlkesinin
Ötesinde'de sorduğu bir soru olduğunu biliyoruz), dilin olması
gerekir.
Çünkü düşmanımı gerçek savaş planıma aykırı bir hareketle
kandırabilirim ve bu hareket ancak onu gerçekte ve düşmanım için
ürettiğim ölçüde aldatıcı etkiye sahip olacaktır.
Ancak onunla barış müzakerelerini başlattığım önermelerde,
müzakerelerimin ona önerdiği şey, ne benim sözlerim ne de
muhatabım olan üçüncü bir yerde yer almaktadır.
Bu yer, konvansiyonu işaret eden alandan başkası değildir,
Yahudi'nin yandaşına hüzünlü yakınması komedisinde ortaya çıkan
türden: "Neden bana Cracow'a gittiğini söylüyorsun, böylece Lvov'a
gittiğine inanacağım, oysa gerçekten Cracow'a gidiyorsun?
Elbette az önce sözünü ettiğim birlik hareketi, hasmımı
aldatmamın bir kuralın işlevi olduğu geleneksel oyun stratejisi
bağlamında anlaşılabilir, ancak bu durumda başarım ihanet
çağrışımı içinde, yani İyi Niyetin garantisi olan Öteki ile ilişkili
olarak değerlendirilir.
Burada sorunlar, hangi isimle adlandırırsak adlandıralım,
"ötekinin farkındalığına" indirgendiğinde temel heteronomisi tamamen
yanlış anlaşılan bir düzendedir. Çünkü "ötekinin varlığı" bir zamanlar
psikanalizin Midas'ının kulaklarına, onu fenomenolojinin Özel
Konseyi'nden ayıran bölmeden ulaşmışken, şimdi bu haber sazlıkların
arasından yayılmaktadır: "Midas, Kral Midas hastasının ötekisidir.
Bunu kendisi söyledi."
Ne tür bir atılım bu? Öteki, ne ötekisi?
Genç Andre Gide, annesinin kendisine sorumlu bir varlık gibi
davranması için emanet ettiği ev sahibesine meydan okuyarak
144
Jacques Lacan
Bir anahtar (sadece aynı m a r k a tüm kilitleri açtığı için yanlış), bu

hanımefendinin eğitim niyetlerinin değerli bir göstergesi olarak kabul
ettiği kilit ve bunu onun gözünde gösterişle yapıyor - hangi "ötekini"
h e d e f l i y o r d u ? Müdahale etmesi gereken ve daha sonra "İtaatimin
saçma bir kilitle güvence altına alınabileceğini mi sanıyorsunuz?"
diyeceği kadın. Ama g ö z l e r d e n uzak kalarak ve o akşama kadar
sükûnetini koruyarak, onun dönüşünü kibarca karşıladıktan sonra, ona
bir çocuk gibi ders vermekle, ona sadece öfkeli bir yüz değil, ne o
zaman ne de daha sonra geriye dönüp düşündüğünde, gerçekten ne
yapmak istediğinden artık emin olmayan - iyi niyetine atılan şüpheyle
kendi gerçeği değişen - başka bir Andre Gide gösterdi.
Belki de analizin sadece bir düzeni yeniden tesis etmek için
değil, aynı zamanda bu düzenin yeniden tesis edilme olasılığının
koşullarını bulmak için nasıl ilerleyebileceğini anlamak amacıyla,
tüm insan opera-buffa'sının kendini oynadığı şeyden başka bir şey
olmayan bu karmaşa egemenliği üzerinde bir an durmamız faydalı
olacaktır.
Kern, varlığımızın çekirdeği olan Wesen'i ortaya çıkarır, ancak
Freud'un bize emrettiği şey, kendisinden önce pek çoklarının boş
bir atasözü olan "Kendini tanı" ile yaptığı gibi onu aramak değil,
ona götüren ve bize gösterdiği yolları yeniden düşünmektir.
Ya da daha doğrusu, bize ulaşmamızı önerdiği şey, bilginin
nesnesi olabilecek şey değil, varlığımızı yaratan ve bize
kaprislerimizde, sapkınlıklarımızda, fobilerimizde ve fetişlerimizde
olduğu kadar belli belirsiz uygar kişisel bağlarımızda da ona tanıklık
ettiğimizi öğrettiği ş e y d i r (bize bu kadarını söylemiyor mu?).
Ahmaklık, sen artık bilgenin d e h ş e t i n i n zaptedilemez
yuvasını süslediği belirsiz övgünün nesnesi değilsin; ve eğer her şeye
rağmen kendini orada hoşgörülü bir şekilde evinde buluyorsa, bunun
tek nedeni galerileri ve labirentleri kazmak için sürekli çalışan yüce
failin akıldan, hizmet ettiği Logos'tan başkası olmamasıdır.
O halde, kendi çağında (her çağda olduğu gibi) kendisini talep
eden "angajmanlar" için bu kadar az yeteneği olan bir bilginin, Erasmus
gibi bir bilginin Avrupa'da bu kadar seçkin bir yere sahip olmasını nasıl
hayal ediyorsunuz?
İnsanın çok fazla pay sahibi olduğu bir Reformasyon devrimi

her bir insan, tüm insanlar gibi mi?
Cevap şudur ki, insan ile gösteren arasındaki ilişkide, bu
durumda tefsir prosedürlerinde meydana gelen en ufak bir
değişiklik, onun varlığını sabitleyen çizgileri değiştirerek tarihin
tüm akışını değiştirir.
İşte tam da bu şekilde Freudçuluk, ne kadar yanlış anlaşılmış ve
sonuçları ne kadar kafa karıştırıcı olmuş olursa olsun, kendi
hayatlarımızda yaşadığımız değişimleri algılayabilen herkes için, soyut
ama radikal bir devrimin temellerini atmış gibi görünmektedir. Sadece
insan bilimlerini değil, insanın kaderini, siyaseti, metafiziği, edebiyatı,
sanatı, reklamcılığı, propagandayı ve bunlar aracılığıyla ekonomiyi
bile kapsayan her şeyin etkilendiği24 gerçeğine tanıklık etmek için
tanık toplamaya gerek yok.
Tüm bunlar, bir ülkenin uyumsuz etkilerinden başka bir şey
midir?
Freud'un bizim için açık bir yol çizdiği muazzam hakikat? Ancak
söylenmesi gereken şey, iddiasını nesnesinin salt psikolojik
kategorizasyonuna dayandıran herhangi bir tekniğin bu yolu takip
etmediğidir ve Freudyen keşfe geri döndüğümüz sürece bugün
psikanalizin durumu budur.
Aynı şekilde, kendisini bize önerdiği kavramların bayağılığı,
Freudy'nin artık süslemeden başka bir şey olmayan nakışları ve
gelişiyor gibi görünen kötü şöhreti, kurucusunu temelden inkar
ettiğine tanıklık etmektedir.
Freud, keşfiyle, varlık ile nesne arasında daha önce onun dış
sınırını b e l i r l i y o r m u ş gibi görünen sınırı bilim çemberinin içine
soktu.
Bu, bugüne kadar tüm bilgi önermelerimiz tarafından
varsayıldığı gibi, insanın varolandaki durumunun yeniden
incelenmesinin belirtisi ve başlangıcıdır - yalvarırım, bunu başka
bir Heideggercilik vakası olarak yazmakla yetinmeyin, hatta
24 En yakın tarihli olanı seçecek olursak, Francois Mauriac, 25 Mayıs tarihli Figaro
Litteraire'de, "hayatını anlatmadığı" için kendini mazur görüyor. Bugünlerde hiç kimse bunu
eski şevkle yapamıyorsa, bunun nedeni, "Freud'un, onun hakkında ne düşünürsek
düşünelim, yarım yüzyıldan beri" çoktan o yoldan geçmiş olmasıdır. Ve Mauriac, bunun
yalnızca "bedenimizin tarihi" olduğu ş e k l i n d e k i eski görüşe kısa bir süreliğine kapıldıktan
sonra, bir yazar olarak duyarlılığının onu yüzleştirdiği gerçeğe geri döner; kendi tarihini
yazmak, komşularımızın ruhlarının derin est kısmının itirafını da yazmaktır.
146
Jacques Lacan
Önüne bir neo eklenmiştir ki bu, şu anda hazır zihinsel jetsam'ını

kullanarak kişinin kendini herhangi bir gerçek düşünceden muaf
tuttuğu çöp tenekesi tarzına hiçbir şey katmamaktadır.
Heidegger'den söz ettiğimde, daha doğrusu onu tercüme
ettiğimde, en azından onun bize sunduğu kelimeye egemen anlamını
bırakmaya gayret e d i y o r u m .
Eğer varlık ve harften söz ediyorsam, eğer öteki ve Öteki'ni
birbirinden ayırıyorsam, bunun tek nedeni Freud'un bana bunların,
kendisinden sonra hepimizin psikanalizin imkânsız pratiği olarak
adlandırdığımız şeyle uğraştığım yirmi yıl b o y u n c a eşitsiz bir savaş
verdiğim direnç ve aktarımın etkilerine gönderme yapılması
gereken terimler olduğunu göstermesidir. Ayrıca başkalarına da
yollarını kaybetmemeleri için yardım etmem gerekiyor.
Mirasçısı oldukları tarlanın çoraklaşmasını önlemek ve bu
nedenle semptom bir metaforsa, bunu söylemenin, insanın
arzusunun bir metonimi olduğunu söylemekten daha fazla bir
metafor olmadığının anlaşılmasını sağlamaktır. Çünkü belirti
istense de istenmese de bir metafordur, tıpkı arzunun insanların
fikirle alay ettiği her şey için b i r metonimi olması gibi.
Son olarak, bunca yüzyıllık dini ikiyüzlülük ve felsefi
kabadayılıktan sonra, metaforu varlık sorununa ve metonimi
yokluğuna bağlayan şey hakkında henüz geçerli bir şey ifade
edilmemiş olmasına karşı sizi öfkelendireceksem, bu öfkeye hem
kışkırtıcısı hem de kurbanı olarak cevap verecek bir nesne olmalıdır:
bu, hümanist insan ve onun niyetleri üzerine çektiği, telafinin
ötesinde onaylanmış kredidir.
T.t.y.m.u.p.t. 14-26 Mayıs, 1957.

147
Sade ile Kant
JACQUES LACAN
JAMES B. SWENSON, JR. TARAFINDAN ÇEVİRİLMİŞTİR.
Bu metin Yatak Odasında Felsefe'ye bir önsöz olarak yazılmalıydı.

Eleştiri dergisinde (no. 191, Nisan 1963) Sade'ın eserlerinin basımına
yönelik bir eleştiri olarak yayınlandı.*
Sade'ın eserinin Freud'u öngördüğünü söylemek, ister sapkınlıklar kataloğu

açısından olsun, edebiyatçılar arasında durmadan tekrarlanan aptalca bir şeydir;
hata, her zaman olduğu gibi, uzmanlara aittir.
Buna karşı Sadian yatak odasının, felsefe okullarının isimlerini aldıkları Akademi,
Lyceumgibi yerlere eşit olduğunu düşünüyoruz,
Stoa. Orada olduğu gibi, bilimin yolu da etiğin konumunun düzeltilmesiyle
hazırlanır. Burada, evet, Freud'un yolunun geçilebilir olması için yıllarca
derinlerde yol alması gereken bir açıklık meydana gelir. Birinin tüm bunların
nedenini söylemesi için altmış tane daha sayın.
Eğer Fre ud, zevk ilkesini, bu ilkeye bile gerek duymadan uygulayabildiyse
onu geleneksel etikteki işlevinden ayıran şeyin ne olduğunu
i ş a r e t l e m e k t e n çekinmeden, hatta iki bin yıllık tartışmasız yargının bir
yankısı olarak duyulma riskini almadan, çeşitli iyi niyet mitlerinde yazılı olan
psikolojiyle birlikte, toplumu iyiliğe yönelten çekiciliği hatırlamak için, bunu
yalnızca on dokuzuncu yüzyıl boyunca "kötülükte mutluluk" temasının imalı
yükselişine bağlayabiliriz.
Burada Sade, insanın soğukluğu açısından ne kadar eğlenceli görünse de,
Kant'ın bir dönüm noktası olduğu ve bildiğimiz kadarıyla hiçbir zaman bu
ş e k i l d e not edilmediği, yıkımın en çirkin adımıdır.
Yatak Odasında Felsefe, Pratik Eleştiri'den sekiz yıl sonra gelir
Sebep. Birinin diğeriyle uyumlu olduğunu gördükten sonra,onu tamamladığını
göstereceğiz ve Eleştiri'nin doğruluğunu verdiğini söyleyeceğiz.
Bu nedenle, ikincisinin doruğa ulaştığı önermeler: mazeret

* için PRO'ya yükselt.
Bunun için görevlendirilmişti. Ecrits'in
başarısı bunu makul hale getirdiğinde ( . . . b e n i m
yerime geçen kişiye?) kendilerini benden yeniden sipariş vermek zorunda bıraktıklarını komik olduğu
için buraya ekliyorum.
56 OCT OBE R
İlerlemeyi, kutsallığı ve hatta sevgiyi bastırdığı her yerde ölümsüzlük, yasadan

gelebilecek tatmin edici herhangi bir şey, yasanın atıfta bulunduğu nesnenin
anlaşılabilir olacağı bir iradeden talep ettiği garanti, Kant'ın onları hapsettiği
boşunalık i ş l e v i n i n düz desteğini bile kaybederek, eseri elmas benzeri
yıkımına geri döndürür. Bu da akademik dindarlık tarafından önceden
uyarılmamış herhangi bir okuyucunun ondan aldığı inanılmaz yüceltmeyi
açıklar. Bu konuda açıklanabilecek hiçbir şey bu etkiyi yok edemez.
Kişinin kötülükte iyi olduğu ya da ebedi d i ş i l i n kişiyi yukarı doğru
çekmediği, bu dönüşün filolojik bir yaklaşımla yapıldığı söylenebilir.
Yani, o z a m a n a kadar kabul edilmiş olan, kişinin iyinin içinde iyi olduğu
[qu'on est bien dans le bien], Alman l an guage'ın izin vermediği bir
eşsesliliğe dayanmaktadır: Man fiihlt sich wohl im Guten. Kant bizi Pratik
Akıl'la bu şekilde tanıştırır.
Haz ilkesi, iyi olanın, yani refahın [bien-etre] yasasıdır. Pratikte,
özneyi aynı ilkeye tabi tutacaktır.
nesnelerini belirleyen nomenal ardışıklık. Ant'ın buna yönelttiği itiraz, titiz
üslubuna sadık kalarak, içseldir. Hiçbir olgu, kendisi için sürekli bir ilişkiyi
hedefleyemez. Dolayısıyla, böyle bir iyinin, onu kendi pratiğine sokacak özneyi irade
olarak tanımlayacak bir açıklaması olamaz.
Bu nedenle iyinin peşinde koşmak, ahlaki farkındalığın nesnesi olan
iyi, das Cute olarak yeniden doğmasaydı bir zorunluluk olurdu. Bu bize, içimizdeki,
zorunlu olan iletişimlere tanıklık etme deneyimimiz tarafından gösterilir.
kendisini kategorik, yani koşulsuz o l a r a k sunar.
Bu iyinin yalnızca,
az önce de belirtildiği gibi, kendisine koşul
oluşturacak herhangi bir nesneye karşı, bu nesnelerin sağlayabileceği kesin
olmayan her türlü iyiye karşı çıkarak, İyi olarak varsayıldığına dikkat edelim.
a priori bir eşdeğerlik, evrensel değere uyması nedeniyle kendisini üstün olarak
dayatmak için. Bu nedenle, ağırlığı yalnızca öznenin bir nesne u ğ r u n a acı
çekebileceği herhangi bir şeyi -sürtü ya da duygu- dışarıda bırakarak ortaya çıkar.
Kant burada "psikolojik" olarak nitelendirmektedir.
Bu nedenle, K ant, geleneği olduğu üzere, d a h a f a z l a s ı n ı belirtmemiş
olsaydı, Eskilerin Egemen İyiliğini bu etkiden çıkarsamak gerekirdi
Bu mal bir karşı ağırlık olarak değil, deyim yerindeyse bir anti ağırlık olarak hareket eder.
Yani, kendini sevmenin etkisinde yarattığı ağırlığın çıkarılmasıyla
(Selbstsucht) öznenin zevklerinden hoşnutluk (arrogantia) olarak hissettiği bu
İyi'ye bir bakış, bu zevkleri daha az saygın hale getirir.
kelimeler, ima ettikleri kadar.
Öznenin artık herhangi bir nesneyle karşı k a r ş ı y a kalmadığı anda, bir
n es n ed en elde edilen anlamsız bir şeyden başka bir olgusu olmayan bir şeyle
karşılaşması gerektiği paradoksunu muhafaza edelim.
1. Barni tarafından yapılan ve oldukça kabul edilebilir olan çeviriye atıfta bulunuyoruz.
burada s. 247ff,
ve Almanca metin PDF Editor'le düzenlendi.
için Vorlander'in baskısına (Meiner tarafından yayınlanmıştır), burada s. 86.

Sade ile Kant 57
Vicdanın sesi olan ve kendisini bir düstur olarak ifade ederken, tamamen pratik
bir aklın ya da iradenin düzenini öneren.
Bu özdeyişin yasa haline gelmesi için, böyle bir gerekçeyle sınandığında,
evrensel mantık hakkı olarak muhafaza edilebilmesi gereklidir ve yeterlidir.
Tüm bunların, bu hakkın kendisini herkese dayattığı anlamına gelmediğini hatırlatalım.
tüm durumlar için geçerli olması ya da daha iyisi, hiçbir durumda [en aucun cas]
geçerli olmaması,
eğer her durumda [ en tout cas] geçerli değilse.
Ancak bu test, pratik olsa bile, yalnızca çıkarımına a n a l i t i k bir y a k l a ş ı m
sunan türden amaçlar için başarılı olabilir.
Bu tür, bir mevduatın iadesinde uygulanan güven ile gösterilmektedir:2 bir
mevduat uygulaması, emanetçiyi oluşturmak için, bu güvene karşı
çıkabilecek herhangi bir koşula karşı tıkanması gereken iki kulağa
dayanmaktadır. Başka bir d e y i ş l e , emanetçi olmadan emanet de olmaz.
Daha sentetik bir bulguya duyulan ihtiyaç, bu açık durumda bile
hissedilecektir. Sırası geldiğinde, bir saygısızlık pahasına da olsa, pere Ubu'nun
rötuşlanmış bir taksimi ile bunun e k s i k l i ğ i n i gösterelim: "Çok yaşa Pol and,
çünkü eğer
Pol ve Polonyalılar olmazdı."
Hiç kimse biraz yavaşlık ve hatta duygusallıkla, burada ulusların yasını
tuttuğu bir özgürlüğe olan bağlılığımızdan şüphe etmesin. Ancak bu animizm, her
ne kadar reddedilemez olsa da, Polonyalıların her z a m a n Polonyalıların tutulmalarına ve
hatta bunu takip eden üzüntüye karşı unutulmaz bir direnişle kendilerini ayırt
ettikleri gözlemiyle kusursuz olanın yumuşatılmasına izin vermektedir.
K ant'ın, ahlak yasası deneyiminde hiçbir sezginin fenomenal bir nesne
sunmamasından duyduğu üzüntüyü ifade etmesinin temelinde yatan şey yeniden
keşfedilir.
Eleştiri boyunca bu amacın gözden kaçtığı konusunda h e m f i k i r i z .
K ant'ın anlaşılmazlığını ortaya koyduğu ve eserin, şüphesiz masum, ancak
algılanabilir olan ve yardım nesnesinin doğasında sağlam temellere
dayandığını göstereceğimiz bu erotizmi ortaya çıkardığı amansız arayışın
bıraktığı izden anlaşılabilir.
Bu nedenle, Eleştiri'yi henüz okumamış olan okuyucularımızdan,
satırlarımızın tam da bu noktasında durmalarını ve daha sonra tekrar ele
almalarını rica ediyoruz. Eleştiri'nin gerçekten de
Söylediğimiz etkiyi yaratır; onlara her halükarda istismarın v e r d i ğ i hazzı
vaat e d e r i z .
Diğerleri şimdi bizi Yatak Odasında Felsefe'ye, onun okunmasına kadar takip
edecekler.
veryle ast'ta.
Bir broşür olduğu ortaya çıkıyor, ancak sahne ışığının hem diyaloğun
hem de eylemin hayal gücünün sınırlarına kadar devam etmesine izin verdiği
dramatik bir kitapçık.
mümkün: PDFbir
bu ışık Editor'le
an içindüzenlendi.
sönüyor, broşür içinde broşür,
2. Saf Pratik Aklın Analitiği'nin birinci bölümünün III. teoremine ilişkin açıklama,
Bami, s. 163; Vorllinder, s. 3 1 .
58 OCT OBE R
"Fransızlar, eğer cumhuriyetçi olmak istiyorsanız bir çaba daha gösterin. .
. "
Burada ifade edilenler, takdir edilmese de, genellikle şu şekilde anlaşılır

mistifikasyon. Tarihsel gerçekliğin bu şekilde alaya alınmasında aynı türden
bir gösterge görmek için, rüya içinde rüyanın, gerçekle daha yakın bir
ilişkiye işaret eden tanınmış önemi tarafından uyarılmaya gerek yoktur. Bu
çok açıktır ve iki kere bakmak daha iyi olacaktır.
Diyaloğun sinirinin, jouissance için bir kural öneren maksimde, kendini
evrensel bir kural olarak ortaya koyan Kanti an tarzında bir hak haline getirmesinde
tuhaf bir şekilde verildiğini söyleyelim. Maksimi açıklayalım:
" Senin bedenin üzerinde e ğ l e n m e hakkım var [le droit de jouir de],
herkes bana bunu söyleyebilir ve ben de bu hakkımı kullanacağım, üstelik bu
h a k k ı m ı , yapabileceğim zorlamalarda beni durduracak hiçbir sınır olmadan
kullanacağım."
Herkesin iradesine boyun eğilebileceği iddia edilen kural budur, yeter ki
toplumun kısıtlamaları bunu etkili kılsın.
En iyi ihtimalle kara mizah, herhangi bir gerçek varlık için, maksim ve sahip
olduğu varsayılan rıza arasında dağıtılmalıdır.
Ama Eleştiri'nin bizi alıştırdığı bir şey varsa, o da mantıklı olanı, patolojik
o l a n a karışık bir başvurudan ibaret olan mantıklı olandan ayırt etmektir; artık
biliyoruz ki mizah, "süper-ego "nun tam da işlevinin çizgi romandaki hainidir
[transfuge]. Bu da, bu psikanalitik örneği bir "süper ego" ile canlandırdığı
ölçüde
avatarı olan ve onu çağdaşlarımız tarafından kullanıldığı gericiliğin geri
dönüşünden kurtaran Kantçı evrensel kural testini de eksik olan tuz tanesiyle
renklendirebilir.
Bundan böyle, bize kendisini pek de ciddi değilmiş gibi sunan şeyleri daha
fazla ciddiye almaya teşvik edilmiyor muyuz? Emin olmak için, bir toplumun
jouissance hakkını herkese izin vererek onaylamasının gerekli mi yoksa yeterli mi
olduğunu sormayacağız.
Bundan böyle, ahlak yasasının emrediciliğinin otoritesini talep etmek için
onu çağırın.
Hiçbir pozitif yasallık bu düsturun evrensel bir kural olup olamayacağına
karar veremez, çünkü bu düstur eninde sonunda onu tüm pozitif yasallıkların
karşısına koyabilir.
Bu, sadece hayal ederek çözülebilecek bir mesele değildir ve özdeyişin
çağrıştırdığı hakkın herkese teşmil edilmesi burada söz konusu değildir.
Biri en iyi ihtimalle yalnızca bir genellik olasılığını gösterir, ki bu
evrensellik değildir; ikincisi, şeyleri işledikleri gibi değil, kuruldukları gibi alır.
Ve bu fırsatı, özellikle öznel yapılarda karşılıklılık anına verilen ve
özünde tiksindirici olan rolün aşırılığını kınamak için kaçırmak istemeyiz.
Karşılıklılık, tersine çevrilebilir bir ilişkidir, çünkü "karşılıklı"
konumlarından bu ilişkiye sahip olan iki özneyi birleştiren basit bir çizgi
üzerinde PDF
kendini Editor'le düzenlendi.
kurar
Sade ile Kant 59
Eşdeğer olmak, öznenin gösterenle ilişkisinde herhangi bir geçişin mantıksal

zamanı olarak kendini ancak zorlukla konumlandırabilir ve psişik olarak
kabul edilsin ya da edilmesin (pedagojik niyet hedefi ıskaladığında suçu
çocuğa atmanın her zaman kolay olduğu) herhangi bir gelişimin bir aşaması
olarak daha da azdır.
Her ne olursa olsun, bu tür bir karşılıklılığı (karşılıklılık ve yer
değiştirmeme) dışlayan bir ifadenin paradigması olarak hizmet edebilmesi,
maksimizin lehine bir noktadır.
Maksimimizi taçlandıracak olan rezil düzen hakkındaki herhangi bir
yargı, Kant'tan bu yana aklın koşulsuz bir uygulaması olarak kabul edilen etikte
evrensel olarak kabul edilebilir bir kural karakterini tanımak ya da reddetmek
olan konuya kayıtsızdır.
Basit bir nedenden ötürü onda bu karakteri tanımanın gerekli olduğu
açıktır; çünkü onun gerçek ilanı (kerygma'sı) aynı anda hem patolojik olanın,
bir iyiye, bir tutkuya, hatta bir merhamete yönelik her türlü kaygının radikal
reddini, yani Kant'ın ahlak yasasının alanını özgürleştirdiği bu reddi, hem de
bu yasanın aynı zamanda onun tek özü olan biçimini tesis etme erdemine sahiptir;
zira irade sadece kendi maksimi olmayan her türlü nedeni uygulamasından
çıkarmakla yükümlüdür.
Kuşkusuz, ahlaki deneyimin yaşamın kırılma noktasına kadar
gerilebileceği bu iki zorunluluk, Sadian paradoksunda, bize kendimiz olarak
değil, Öteki olarak dayatılmaktadır.
Ancak bu mesafe yalnızca ilk bakışta vardır, çünkü ahlaki buyruk daha
azını gizli bir şekilde yapmaz, çünkü buyruğu bizden Öteki'nden talep eder.
Burada, yukarıda emanetçinin görevinin apaçık evrenselliği üzerine
yapılan parodinin bizi götüreceği şeyin, yani ahlak yasasının kendisini kurduğu
iki kutupluluğun, gösterenin herhangi bir müdahalesinde ortaya çıkan öznenin
bu bölünmesinden başka bir şey olmadığının çıplak ifşası algılanır: yani,
bildirinin öznesinin bildirinin öznesinden ayrılması.
Ahlak yasasının başka bir ilkesi yoktur. Yine de, "Yaşasın Polonya!"
şakasında hissedilen gizemliliğe kendini ödünç vermemesi için açık olması
gereklidir.
Sadian özdeyişi, kendisini Öteki'nin ağzından telaffuz ederek, içindeki
sese hitap etmekten daha dürüsttür, çünkü
bölünme, genellikle konunun uydurulması.
Bildirinin öznesi burada da, tıpkı aşağıdaki örneklerde olduğu gibi, kendini
açıkça ortaya koyar
" Çok yaşa Polonya!" sloganı ile her zaman çağrıştırdığı fiilin izole edildiği bir
yerdir.
Bu perspektifi doğrulamak için, Sade'ın kendi ilkesinin hükümranlığını
üzerine kurduğu doktrine geri dönmek yeterlidir. Bu, insan haklarıdır.
Çünkü hiçbir insan başka bir insanın mülkü olamaz, ne de
her halükarda onun ayrıcalığıdır, bunu herkesin onun üzerindeki zevk alma
hakkını [droit PDF Editor'le
de tous düzenlendi.
a jouir de lui] askıya almak için bir bahane haline
getiremez.
60 OCT OBE R
kendi zevkine göre. 5 Maruz kalacağı kısıtlama şiddetten çok ilkesel bir kısıtlama
olacaktır; bunu bir yargı haline getiren kişi için zorluk, onun yerine bunu telaffuz
etmekten çok, bunu kabul etmesini sağlamaktır.
Dolayısıyla, gerçekten de özgür olarak Öteki'dir, jouissance hakkı
söyleminin sözceleminin öznesi olarak öne sürdüğü Öteki'nin özgürlüğüdür ve
herhangi bir eylemin öldürücü sermayesinde [fonds tuant] çağrıştırılan
Sen'den [ Tu es] farklı bir tarzda değildir.
Ancak bu söylem, ifadenin öznesi için daha az belirleyici değildir, çünkü
her hitap onu belirsiz içeriğiyle suskunlaştırır: çünkü ,jo
u
a
is
n
c
ekonuşurken bile utanmadan
kendini itiraf eder, kendini bir çiftin bir kutbu haline getirir.
Öteki'nin, Sadian deneyiminin haçını oraya dikmek için Öteki'nin yerine açtığı
oyukta olduğu.
Bu acıyı hatırlamak için onu neyin işe yaradığını söylemeyi askıya alalım,
Burada aşağılanma vaadini yansıtan şey, sadece Kant'ın ahlaki deneyimin
çağrışımları arasında ondan açıkça bahsetmesini doğrular. Sadian deneyimi
için değerinin ne olduğu, ona Stoacıların kurnazlığında bu deneyimi
parçalayacak olan şey aracılığıyla yaklaşarak daha iyi görülecektir: aşağılama.
Epictetus'un Sadian deneyiminde yeniden canlandığını hayal edin: "Gördün
mü, kırdın."
Bacağını göstererek. Jouissanc'ı, arayışının tökezlediği böyle bir etkinin
yoksunluğuna indirgemek, onu tiksintiye dönüştürmek değil midir?
Görünen o ki, jouissance sayesinde Sadian deneyimi
değiştirilmiştir. Çünkü bir iradeyi tekeline alma projesini, ancak bu iradeyi
aştıktan sonra, onun mütevazılığına dokunarak ötesinde kışkırttığı öznenin en
mahrem alanına yerleşmek için oluşturur.
Çünkü alçakgönüllülük, varlığın konjonktürlerini algılayabilir: ikisi
arasında, birinin utanmazlığı kendi başına diğerinin alçakgönüllülüğüne
tecavüzdür. Gerekli olsaydı, ilk olarak Öteki'nin yerine öznenin iddiasıyla
ürettiğimiz şeyi haklı çıkaracak bir kanal.
Güvencesiz olan bu jouissance'ı Öteki'nde sorgulayalım,
Sadece onu ortadan kaldırırken, tahammül edilemez olanı ona katarak
uyandırdığı bir yankı üzerine. Sonunda bize sadece kendi içinde, başka,
korkunç bir özgürlük biçiminde yüceltiliyor gibi görünmüyor mu?
Hatta Kant'a göre ahlaki deneyimde varsayılan bu üçüncü terimin
ortaya çıktığını göreceğiz. Bu yalnızca, Yasanın yerine getirilmesinde iradeye
güvence vermek için, iradenin
Kendinde-Şey'in düşünülemezliğine gönderir. Bu nesne, Sadian deneyiminde
orada değil midir, erişilemezliğinden inmiş ve Dasein'ın Dasein'ı olarak açığa
çıkmıştır.
İşkence ajanı mı?
Aşkın olanın opaklığını koruyarak değil. Çünkü bu nesne özneden garip bir
şekilde ayrılmıştır. Maksimin habercisinin bir yayılma noktasından daha fazla bir
şey olması gerekmediğini gözlemleyelim. Bir ses olabilir
3. cr. incelenen Sade baskısı, cilt III, s. 501-502.
Sade ile Kant 61
Radyo, Sade'ın çağrısı üzerine Fransızların razı olacağı tamamlayıcı çabayla

teşvik edilen hakkı hatırlatarak
Yenilenmiş Cumhuriyet, organik hukuk.
Bu tür ses fenomenleri, özellikle de psikoz fenomenleri, gerçekten de
nesnenin bu yönüne sahiptir. Ve psikanaliz şafağında vicdanın sesini bunlara
atıfta bulunmaktan uzak değildi.
Kant'ı bu nesneyi, fenomenal perdenin bir çıkıntısında görünmekten geri
kalmasa da, ne ocaktan ne evden ne de sezgide zamandan yoksun olsa da, ne
gerçek olmayanda yer alan bir kipten ne de gerçeklikte etkiden yoksun olsa da,
aşkın estetik tarafından herhangi bir belirlenimden kaçmış olarak tutmaya iten
şeyin ne olduğu görülür: Kant'ın fenomenolojisi burada sadece temerrüde
düşmekle kalmaz, aynı zamanda sesin, ne kadar çılgın olursa olsun, özne
fikrini dayatması ve yasanın nesnesinin gerçek Tanrı'nın kötücüllüğünü akla
getirmemesi gerekir.
Şüphesiz ki Hıristiyanlık, erkekleri bu tür tartışmalara çok az dikkat
etmeleri için eğitmiştir.
Tanrı'nın lütfudur ve Kant'ın Yasa-için-iradeciliği bu şekilde kayar.
Yasa, Stoacı deneyimin atraksisi ile ilgili olarak, tabiri caizse, onu gerçekten
yığar. Kant'ın, Sade'dan değil ama eve daha yakın bir mistikten çok yakından
duyduklarının baskısı altında olduğu düşünülebilir.
Tanrısının yüzsüz olduğunu görmenin ötesinde gördüklerini bastırır: Grimmigkeit?
Sade der ki: "Kötülükte Yüce Olmak.
Pshaw! Schwiirmereien, kara sürüler, Sadian fantezisinde varlığın işlevine
geri dönmek için sizi kovuyoruz.
Bu fantezi, ileride göreceğimiz ve nesnenin, içinde yer aldığı arayışın
sona erebileceği terimlerden yalnızca biri olduğu bir yapıya sahiptir.
Jouissance onda taşlaştığında, biçimin -böyle bir yer ve zamanda ve
bugün hala kesinlikle sunulan- içinde bulunduğu kara fetiş haline gelir.
Tanrı'ya tapmak tanınabilir.
Sadist deneyimde infazcının başına gelen de budur; en uç noktada, varlığı
bir araç olmaktan öteye gitmez.
Ama onun jouissansının orada birleşmesi, onu alçakgönüllülükten
uzaklaştırmaz.
etten bir varlık ve kemiklere kadar hazzın kölesi olarak gelmekten başka bir şey
yapamayacağı bir eylemdir.
Bu çoğaltma, öznenin iki başkalığının Öteki'sinde meydana geleni
yansıtmaz ya da karşılıklı olarak neden yemesin?
Öznenin bu bölünmesinin yandaşı [destekçisi] olan arzu
Ama bu yakıştırma arzuyu, Öteki'nin içinde çağırdığı iradeye daha layık kılmaz,
bu iradeyi kendi pathos'undan ayrılmanın en uç noktasına kadar kışkırtır;
çünkü bunu yapmak için arzu, iktidarsızlığa vaat edilen yenilgiyi ortaya koyar.
Çünkü yasası onu hedefinde her zaman çok kısa bir süreye çevirmek olan
hazza boyun eğmeyi ortaya koyar. Yaşadığı gerilimin en alt eşiğindeki canlı
varlıkIcecream
Bu PDF belgesi tarafından
PDFher zamandüzenlendi.
Editor'le çok hızlı bir şekilde geri kazanılan bir homeostaz.
Kanadın düşüşü her zaman
Filigranı kaldırma için PRO'ya yükselt. erkendir, onunla yeniden üretimi imzalar.
62 OC T OBE R
formunun bir parçasıdır. Yine de bu kanat burada kendisini, cinsiyetin ölümle

olan bağlantısını figürleştirme işlevine yükseltme görevini üstlenmiştir. Onu
Eleusinian peçesinin ardında dinlenmeye bırakalım.
Dolayısıyla, orada iradenin uyarıcı rakibi olan haz, burada bocalayan bir
suç ortağından fazlası değildir. Jouissance'ın kendi zamanında, eğer fantezi onu
yenik düştüğü uyumsuzlukla ayakta tutmak için araya girmeseydi, basitçe
oyun dışı kalırdı.
Başka bir deyişle, fantezi arzuya uygun hazzı oluşturur.
Ve arzunun özne olmadığı gerçeğine geri dönelim, çünkü herhangi bir talebin
göstereni içinde herhangi bir yerde gösterilemez, çünkü içinde ifade edilse bile
orada ifade edilemez.
Fanteziden zevk almak burada kolay anlaşılır.
Fizyolojik deneyimler acı döngüsünün her açıdan haz döngüsünden
daha uzun olduğunu göstermektedir, çünkü hazzın bittiği noktada bir uyarım
acıyı tetiklemektedir. Ne kadar uzun olduğu varsayılırsa varsayılsın, yine de
haz gibi onun da bir sonu vardır: öznenin bayılması.
Fantezinin, failinde beliren arzuyu Sadian deneyiminin duyulurluğunda
sabitlemek için yararlanacağı hayati verili budur.
Fantezi, bu amaçla oluşturduğumuz bir cebirden aldığı en genel biçimle,
yani ( $<>a) formülüyle tanımlanır.
"arzusu" olarak okunan damganın geriye doğru aynı şekilde okunması,
mutlak bir nonreci procity üzerine kurulu bir özdeşlik ortaya koyar. (Öznenin
oluşumlarıyla eş kapsamlı olan bir ilişkilenme).
Her ne olursa olsun, bu formun mevcut durumda canlandırılmasının
özellikle kolay olduğu ortaya çıkmaktadır. Aslında, bir aracın (formülün
nesnesi) yerine ikame edildiği hazzı, bir tür sürekli bölünme ile ifade eder.
deneyimin emrettiği konu.
Bu da ancak görünürdeki faili nesnenin katılığında birleştiği ölçüde,
öznel bölünmesinin Öteki'nden tamamen kendisine geri gönderilmesi amacıyla
elde edilir.
Bilinçdışı göz önüne alındığında, akuadripartit yapı, öznel bir
yönetmeliğin inşasında her zaman gerekli olacaktır. Didaktik şemalarımız bu
gerekliliği karşılamaktadır.
Sadian fantezisini bu şemalardan biriyle modüle edelim:
v s
ŞEMA 1 : d-a
Sade ile Kant 63
Alt çizgi, arzunun ütopyasını desteklediği kadar fantezinin düzenini de

tatmin eder.
Sin uo us çizgisi, konunun hesaplanmasına izin veren zinciri belirtir.
Yönlendirilmiştir ve yönü, nesne görünümünün nedensellik kategorisiyle olan
ilişkisinin evrenselliği tarafından açıklığa kavuşturulduğu bir düzen oluşturur
ki bu düzen Kant'ın aşkınlığının eşiğini zorlar
dişhekimliği dedüksiyonu, imparatorluğa bağlı olarak yeni bir R e a s ü r a n s
Kriterine yol açacaktır.
Bu yerde, yüksek zemini tutan, tüm meseleye hükmeden iradeyi
[volonte1] dayatıyor gibi görünen, ancak biçimi aynı zamanda böldüğü şeyi bir vel
ile bir arada tutarken birliğini de çağrıştıran V kalır.
Pratik aklın $'ını (yasaklanmış S) yapacak seçimi ortaya koyarak, o ut
öznesi ("patolojik" ö z n e ) olarak tanımlanmaktadır.
Gerçekten de Kant'ın iradesi bu iradenin yerinde karşımıza çıkmaktadır.
t-o-jouissance olarak adlandırılabilecek olan irade, yalnızca jouissance'ın
aracından daha fazlası olmama pahasına yabancılaşmadan kurtarılan özne olduğunu
açıklamak içindir. Kant, "Sade'la birlikte", yani Sade'ın sadizminde olduğu gibi
bizim düşüncemize göre de bir a r a ç makamını doldurmasıyla işkence
görmektedir [mis ala question],
bundan böyle hiç kimse için eksik olmayan "Ne istiyor?" konusunda açıkça
görülebilen şeylere işaret etmektedir.
Grafik, Sade'ın çalışmalarında bir sistem düzeyinde geliştirdiği fantezi
ormanında yol bulmak için özlü biçimiyle kullanılamaz.
Bir fantezi statiği olduğu görülecektir; bu statiğe göre, $ 'da varsayılan
aphanisis noktası hayal gücünde sonsuza dek ertelenecektir .
Sade'ın, masalında kurbanlarına yaşattığı çile ve sıkıntıların kurbanlarına

bahşettiği inanılması güç hayatta kalma şansı da buradan kaynaklanmaktadır.
Ölüm anları, yalnızca bir kombinasyonda yerlerini alma ihtiyacından
kaynaklanıyor gibi görünmektedir,
Bu da tek başına ç o k l u olmalarını gerektirmektedir. Tekli ya da çoklu, kurban
öznenin gösterenle olan ilişkisinin monotonluğuna sahiptir, ki bu ilişkinin
içinde, grafiğimize göre, o vardır. Fantezinin nesnesi olarak, kendini gerçekte
konumlandırarak, işkencecilerin (bkz. J uliette) tro upe'ı daha fazla çeşitliliğe
sahip olabilir.
Kurbanların şahsında, kıyaslanamaz olarak sınıflandırılan (ve az önce
söylediğimiz gibi değiştirilemez olan) bir güzelliğe duyulan ihtiyaç, cinsel
cazibe üzerine çabucak uydurulmuş bazı sıradan postülatlarla halledilemeyecek
başka bir meseledir. Bu meselede daha ziyade, trajedide, v a r l ı ğ ı n gücüyle
ilgili olarak gösterdiğimiz şeyin yüz buruşturması görülecektir: cinsel ilişkiye
erişimi yasaklayacak kadar aşırı bir engel.
korkunç bir dehşet. Sophokles'in Antigone'sini ve 'Epox; avcxa-re
f.dxav4explodes.
Bu alıntı, eğer burada iki kavramın uyuşmazlığı olarak adlandırılabilecek
bir durumu ortaya koymasaydı, uygun olmazdı.
4. Antigone, 781. ayet.
64 OC T OBE R
Kınama. Bu tarafın iki ölüm arası [l'en-de�a] bize

bunun ötesinin [l'au-dela] sürdürdüğü şeyden başka bir şey olmadığını göstermek
için gereklidir
Kendisi.
Bu durum, Sade'ın cehenneme ilişkin tutumunun oluşturduğu paradoksta
açıkça görülebilir. Kendisi tarafından defalarca reddedilen ve dinsel zorbalık
tarafından kullanılan bir cezalandırma aracı olarak görülen cehennem fikri, yine de
kahramanlarından birinin, yani makul biçimiyle çapkınlığa en çok aşık
olanlardan birinin, iğrenç Saint-Fond'un eylemlerini motive etmek için ısrarla geri
döner.5 Kurbanlarına en büyük işkenceleri uyguladığı uygulamalar, onlar için
kullandıkları azabı öbür dünyada ebedi kılabileceği inancı üzerine kuruludur.
Bu davranış ve inancın gerçekliği, karakterin birincisini suç ortaklarının
bakışlarından gizlemesiyle, ikincisini ise açıklamaktaki z o r l u ğ u y l a
vurgulanmaktadır. Nitekim birkaç sayfa sonra, "kötülüğün parçacıklarını" bir
araya getirme eğiliminde olan bir çekim efsanesiyle söyleminde bunları makul
hale getirmeye çalıştığını duyuyoruz.
Kendileri de bir tür hagiograf olan Sade uzmanları tarafından ihmal
edilen Sade'daki bu tutarsızlık, onun yazılarında resmen sıkça vurgulanan
ikinci ölüm terimine dikkat çekilerek açıklığa kavuşturulabilir.Doğanın
korkunç rutinine karşı ondan beklediği güvence (onu başka bir yerde dinlemek
gerekirse, suçun kırma gücüne sahip olduğu), öznenin bayılmasının iki katına
çıkacağı bir uç noktaya kadar zorlanmasını gerektirecektir: yeniden bir araya
gelmemek için bedenimizin çürümüş unsurlarının kendilerinin yok olması
dileğinde sembolize ettiği gibi.
Freud'un yine de uygulamasının bazı durumlarında bu isteğin dinamizmini
kabul etmesi,6 işlevini açıkça, belki de çok a
çı
kbir şekilde, haz ilkesiyle bir
analojiye indirgemesi, onu bir "ölüm" üzerine düzenlemesi
"tahrik" (talep), özellikle de Freud'a borçlu olduğu teknikte, dilin faydacı ya da
en fazla süsleyici olmayan bir etkiye sahip olduğunu okul eğitiminden daha
fazla öğrenememiş biri tarafından kabul edilmeyecek olan şeydir. Onun için
Freud kongrelerde faydalıdır.
Kuşkusuz, bu tür kuklaların gözünde, var olmanın acısının Buda'ya olan
inançlarında kurdukları kurtuluş pratiklerinin orijinal kanıtı olduğu milyonlarca
insan az gelişmiş olmalıdır; ya da daha doğrusu
La revue des deux mondes'un yöneticisi Buloz, Renan'a7 bunu oldukça açık bir
şekilde ifade etmiştir
Budizm hakkındaki makalesini reddederken, bu Burnouf'tan sonra ya da
50'lerde (geçen yüzyılın) bir zaman, onlar için "insanların
aptal."
Eğer diğer psikiyatristlerden daha iyi bir kulağa sahip olduklarını
düşünüyorlarsa, melankoli olarak adlandırılan bazı hastaların şarkılarında bu
acının saf halini duymamışlar mıdır?
5. Bkz. Jean-Jacques Pauvert tarafından yayımlanan Histoire de Juliette, cilt II, s. 196fT.
6. Öznel dinamizm: fiziksel ölüm, nesnesini ikinci ölümün arzusuna verir.
7. için PRO'ya
Renan'ın 1884 yükselt.
tarihli Nouvelles etudes d'histoire religieuse adlı eserine yazdığı önsöze bakınız.
Sade ile Kant 65
Rüya görenin, tükenmez bir yeniden doğuş gibi hissedilen bir durumda,
varoluş acısının derinliklerinde bulunmuş olmaktan dolayı aşırı yorgun
kaldığı rüyalardan biri de değil mi?
Ya da bu dünyada erkekler tarafından geleneksel olarak sürdürüldüğü
varsayılanların ötesinde asla hayal edilmemiş olan bu cehennem azaplarını
onların yerine koymak için, günlük hayatımızı sonsuz olması gereken bir şey
olarak düşünmeleri için onlara yalvarmalı mıyız?
Nihayetinde sosyolojik olan ve sadece dışarıdaki hiç kimsenin sadizm
biçimlerine dair daha emin bir deneyimin olduğu çevrelerden Sade'a dair
f a z l a bir şey beklememesi için bahsettiğimiz bir sertliğe karşı, umutsuzluktan
bile umulacak bir şey yoktur.
Özellikle de sadizmi mazoşizm fikriyle birleştirecek olan geri dönüş
ilişkisine dair söylenenlerin eşitlikçiliği bir yana, desteklediği pell-mell'in dışından
hayal etmek zordur. Onda, insanın insan tarafından sömürülmesine dair küçük
bir hikayenin, ünlü bir hikayenin değerini bulmak daha iyi olurdu: bilindiği
gibi kapitalizmin tanımı. Peki ya sosyalizm? Tam tersi.
Değişmez bir umor, psikanalizin belli bir farklılığının etkisini
gösterdiği tondur bu. Aynı zamanda algılanmamış olmasıyla da büyüleyicidir.
Hala daha modaya uygun bir görünüm için çabalayan bazı yazarlar var.
Varoluşçu özel dikim ya da daha sade bir şekilde kişisel hazır giyim tercih
ediyorlar.
Bu da sadistin "Ötekinin varlığını reddettiği" ifadesine yol açar. Bu tam olarak,
kabul edilecektir ki, analizimizde ortaya çıkan şeydir.
Bunu takip edecek olursak, sadizm daha ziyade Öteki'nde var olmanın
acısını reddetmez mi, ama bu eğimle kendisinin de "ebedi bir öteki "ne
dönüştüğünü görmez mi?
"Bay Whitehead bu dönemi bize geri vermek isterse?
Ama neden bunu ortak bir fayda olarak görmüyoruz? Bu, kurtuluş,
ölümsüzlük, Hıristiyan'ın statüsü değil mi? O kadar hızlı değil, çok ileri
gitmemek için.
Daha ziyade Sade'ın, düşüncesinin titizliğinin hayatının mantığına geçtiği
ölçüde fantezisi tarafından yönlendirilmediğini algılayalım.
Burada okuyucularımıza bir öneride bulunuyoruz.
Sade'ın kendi c u m h u r i y e t i n d e herkese jouissance hakkını
devretmesi, grafiğimizde herhangi bir eksen ya da merkez üzerinde simetrik
bir geri dönüşle değil, yalnızca bir dairenin dörtte birinin döndürülmesiyle,
yani:
a > v

$ s
66 OCT OBE R
l
SC HE MA 2: d

Sade ile Kant 65
V, haz istenci artık doğasının tartışılmasına izin vermez, çünkü burada Pr esi
dente de Montre uil tarafından, bölünmesinin tek bir bedende birleşmeyi
gerektirmediği aşikar olan özne üzerinde acımasızca uygulanan ahlaki kısıtlamaya
dönüşmüştür.
(Bırak şunu belirtmeliyiz ki Birinci Konsolos 8, bu bölümü
yabancılaştırmanın idari olarak onaylanmış etkisi).
Buradaki bölünme, patolojik olana özgü kahramanlığı cisimleştiren ra
ws öznesi S'yi, Sade'a olan sadakatin türünde, onun aşırılıklarına ilk başta
kayıtsız kalanların göstereceği gibi, karısını, onun
baldızı - uşağı, neden olmasın? - geçmişinden silinmiş diğer adanmışlıklar.
İçin Sade. $ (yasaklı S), sonunda görüyoruz ki, özne olarak, onun
ortadan kayboluşunda her şey vadesini doldurmuş olarak imzasını atmaktadır.
İnanılmaz bir şekilde,
Sade, Shakespeare'in durumunda olduğundan bile daha az bir şey kalmadan
ortadan kaybolur, vasiyetinde bir çalılığın bile silinmesini emrettikten sonra
Kaderini mühürleyecek bir ismin taş üzerindeki izi.
Mr, rpvvm,9 doğmayacak, Oedipus'unkinden daha az kutsal olan laneti
onu Tanrılar arasında taşımayacak, ancak ebedileştirilecektir:
a) J ules Janin, elinin tersiyle ittiği eserinde bize batmayan kurtuluşu
gösterir, onu maskeleyen kitaplar tarafından kurtarılmasını sağlar, ona
inanırsak, her saygın kütüphanede, Aziz John Chrysostom ya da
Pensies.
Sade'ın çalışmaları sıkıcıdır, evet, hırsızlar kadar kalın, Bay Yargıç ve Bay
Akademisyen, ama yine de sizi birinden diğerine, birinden diğerine,
birinden diğerine üzebilir}0
Çünkü bir fantezi gerçekten de oldukça üzücüdür, çünkü insan onu
nereye koyacağını bilemez, çünkü o orada, tamamen fantezi olarak kendi
doğası içinde, yalnızca gerçekliği disko olarak gören ve güçlerinizden hiçbir şey
beklemeyen, ancak arzularınızla ilgili olarak kendinizi doğru bir şekilde
ayarlamanızı talep eden bir fantezidir.
Şimdi okuyucu, Sadian'ın yatak odasında, bir panayır ayininde
kendilerini düzenleyen ve çözen bu örnek figürlere saygıyla yaklaşsın.
" Postane dağılıyor. "
Törensel kullanım, kutsal genişleme.
Sebebi oldukları arzular arasında yolunuzu nasıl bulacağınızı
bilmediğiniz için hakkında hiçbir şey bilmediğiniz yasanın nesnelerini
selamlayın.
Hayırsever olmak iyidir

Ama kiminle? Mesele de bu zaten.
8. Bununla, Sade'ın tutuklanmasına şahsen müdahale ettiğine dair efsaneye itibar ettiğimiz
anlaşılmamalıdır. Gilbert Lely, Vie du Marquis de Sade, cilt II, Paris, Gallimard, 1957, s. 577-580,
ve s. 580'in 1. dipnotu.
Bu PDF belgesi
9.
Icecream PDF Editor'le
Oedipus Colonus'ta düzenlendi.
Korosu, 1225. mısra.
10. için PRO'ya
Bkz: yükselt.
Maurice Gar�;on, L'aifaire Sade, Jean-Jacques Pauvert, 1957. Savunmasında J.
Janin'in 1834 tarihli La revue de Paris'ine atıfta bulunur, s. 84-90. İkinci referans: Jean Cocteau,
alıntılanan tanık olarak, Sade'ın sıkıcı olduğunu yazar, onda filozof ve ahlakçıyı tanımadan değil.
Sade ile Kant 67
M. Verdoux, kendisi elektrikli sandalyeye oturana kadar her gün

kadınları fırına atarak bu sorunu çözer. Sevdiklerinin rahat yaşamak istediğini
sanıyordu. Daha aydınlanmış olan Buda, yolu bilmeyenlerin onu yemesine izin
verdi. Sadece bir yanlış anlamaya dayanması pekala mümkün olan bu seçkin
himayeye rağmen (dişi kaplanın Buda'yı yemekten hoşlandığından hiçbir şekilde
emin değiliz), M. Verdoux'nun feragati bir hatadan kaynaklanmaktadır
Bu da ciddiyeti hak ediyor, çünkü küçük bir eleştiri tanesi, pahalı değil.
bundan kaçınmasına izin verdi. Hiç kimsenin şüphesi yok ki, eğer sevdikleri
onsuz kalmak zorunda kalsaydı, Aklın uygulanması hem daha ekonomik hem de
daha yasal olurdu.
"Ama bütün bu metaforlar nedir ve neden?" d i y e soracaksınız. ..."
Spintrian bir coşku için burada canavarca bir araya gelen moleküller, bizi
hayatta daha sık karşılaşılan, eşdeğerleri olan diğerlerinin varlığına uyandırır.
az önce çağrıştırdığımız nitelikler. Birdenbire ikincisinden daha saygın hale
gelirler ve değerliliklerinde daha saf görünürler.
Arzular ............onları bağlamak için tek başına burada ve bunu ortaya koyarak
yüceltti.
arzu, Öteki'nin arzusudur.
Bizi buraya kadar okuyan herkes bilir ki arzu, daha doğrusu arzu, en
azından bir ayağı Öteki'nde olan bir fantezi tarafından desteklenir ve bu
fantezi, topallasa bile, tam da önemli olan fantezidir.
Nesne, Freudyen deneyimde gösterdiğimiz gibi, kendini çıplaklığıyla
sunduğu arzu nesnesi, öznenin senkopundan geri dönmediği bir fantezinin
cürufudur sadece. Bu bir nekrofili vakasıdır.
Genel durumda öznenin kararsızlığını tamamlar.
Kant'a göre Yasanın nesnesi ne kadar kavranamazsa, bu da o kadar
kavranamazdır. Ancak burada bu bağlantının dayattığı şüphe ortaya çıkmaya
başlar.
Ahlak yasası, öznenin değil de nesnenin k u s u r l u o l d u ğ u durumda arzuyu
temsil etmez mi?
Özne, çoğu zaman söylediklerinin ne başı ne de kuyruğu olan, içinde ses
biçiminde kalan tek taraf olarak, görünmüyor mu?
$ göstereni tarafından piçleştirildiği çubukla kendini yeterince gösterir,
hem türediği hem de uzaklaştığı [dont il derive, dans les deux sens de ce terme]
fanteziden ( S<>a ) düşer mi?
Eğer bu sembol Kant'ın hayret ettiği içsel buyruğu yerine iade ederse,
Yasadan arzuya, biri için olduğu kadar diğeri için de nesnelerinin
gizlenmesinden daha ileri giden karşılaşmaya gözlerimizi açar.
İşte bu karşılaşmada özgürlük kelimesinin muğlaklığı ortaya çıkmaktadır.
ahlakçı her zaman tedbirsizlikten daha da küstah görünür.
Bunu bir kez daha Kant'ın kendisinden dinleyelim:11 "Varsayalım ki,"
11. Barni, s. 173. Analitik, Vorlii.nder baskısı, s. 25'in ilk bölümündeki Teorem III'ün Problem
Bu PDF belgesi
II'sine Icecream
(Aufgabe) PDF Editor'le
yapılan düzenlendi.
Açıklamadır.
68 OC T OBE R
"Birisi, arzulanan nesne ve fırsat mevcut olduğunda şehvetinin karşı

konulmaz olduğunu söylüyor. Ona, bu fırsata sahip olduğu evin önüne,
şehvetini tatmin ettikten hemen sonra asılacağı bir darağacı dikilse, tutkusunu
kontrol edip edemeyeceğini sorun. Cevabının ne olacağını çok uzun süre
tahmin etmemize gerek yok. Ama ona, hükümdarının makul bir bahaneyle
yok etmek istediği onurlu bir adama karşı yalan ifade vermediği takdirde,
hükümdarı onu aynı ani ölümle tehdit etseydi, ne kadar büyük olursa olsun,
yaşam sevgisinin üstesinden gelmesinin mümkün olup olmayacağını sorun.
Bunu yapıp yapmayacağını belki söylemeye cesaret edemeyecektir; ama
bunun kendisi için mümkün olduğunu tereddütsüz kabul edecektir. Bu
nedenle, yapması gerektiğini bildiği için bir şey yapabileceğine karar verir ve
özgür olduğunu kabul eder - ahlak yasası olmasaydı bu gerçek onun için
bilinmez olarak kalacaktı."
Kendisi için çok şeyin sözde kaldığı konusunda ilk kez uyarıldığımız
bir öznenin burada verdiği varsayılan ilk yanıt, tüm mesele bu olsa da, bize
mektubun harfi harfine verilmediğini düşündürüyor. Bu, onu oluşturmak için,
vicdanına güvenebileceğimiz bir şahsiyete güvenmeyi tercih etmemizdir.
Çünkü o, asla bir şeyi yemeye tenezzül etmezdi.
bir tür ekmek. O, Kant'ın başka bir yerde, aşırı cesur asırlık Fontenelle'i kontrol
etmek için önünde şapka çıkardığını söylediği ideal burjuvadır. 13
Bu nedenle yaramaz çocuğu yemin altında ifade vermekten muaf
tutacağız. Ancak bir tutku taraftarı ve buna bir onur meselesini karıştıracak
kadar kör olan biri şunları söyleyebilir Kant'ın karşılaştığı sorunlar,
onu hiçbir olayın bazı insanları darağacına bir meydan okuma ya da hatta onu
küçümseme olarak sunulmasından daha kesin bir şekilde sonlarına doğru
sürükleyemeyeceğini kabul etmeye zorlar.
Çünkü darağacı Yasa değildir, hatta Yasa tarafından yönlendirilemez bile.
Hegel'in takipçileri arasında söylendiği gibi, tek otobüs çeltik arabasıdır ve
polis de devlet olabilir; ama Antigone'den beri bilindiği gibi, Yasa başka bir
şeydir.
Kant'ın özrü bununla çelişmez bile: darağacı sadece, onun yaşam sevgisi
konusuyla birlikte, o n u bağlamak için devreye girer.
Ve Et non propter vitam vivendi özdeyişindeki arzu da budur.
perdere causas ahlaki bir varlıkta geçebilir ve tam da ahlaki olduğu için, duvara
ne kadar az dayanırsa dayansın, kategorik bir zorunluluk mertebesine geçebilir.
Şu anda itildiği yer de tam olarak burasıdır.
Arzu denen şey, yaşamın korkakça davranmasının bir anlamı
olmaması için yeterlidir. Ve yasa gerçekten var olduğunda, arzu dayanmaz,
ama bunun nedeni yasa ve bastırılmış arzunun tek ve aynı şey olmasıdır; bu
Freud'un bile keşfidir. Devre arasında bir puan kazandık, profesör.
12. Metin şu şekildedir: gecikmeksizin bir ölümle.

13. Barni'nin çevirisinde s. 253 ile Vorlander'in baskısında s. 90'a bakınız.
Sade ile Kant 69
Başarımızın övgüsünü, bildiğimiz oyunun veziri o l a n piyonların saflarına

yerleştirelim. Çünkü ne atımızı ne de vezirimizi oyuna soktuk.
Oyunu kolayca kazanabilirdik, çünkü bu konuda çok nitelikli olduğuna
inandığımız Sade olurdu - ne Filimiz [Fou], ne Kalemiz [Tour], ne insan
hakları, düşünce özgürlüğü, bedeniniz size aittir, ne de hatta Kraliçemiz
[Dame], saraylıların hünerlerini belirtmek için uygun bir figür
Aşk.
Bu, daha az kesin bir sonuç için çok fazla insanın taşınması anlamına
gelirdi.
Sade'ın birkaç şaka için, hayatının üçte biri boyunca hapse atılma
riskini göze aldığını (yasal olsun ya da olmasın, "kaçamakları "ndan ne
anladığına bakın) iddia edersem, şüphesiz biraz fazla ciddi olan şakalar, ancak
karşılıkları açısından daha da kanıtlayıcıdır, kendime Pinel'i ve tekrar gündeme
gelen pinellry'sini çekerim. Ahlaki delilik, diyor. Her halükarda güzel bir iş.
Burada insanlığın en asil adımlarından birini borçlu olduğumuz Pinel'e olan
saygımı anımsıyorum. Sade'ın on üç yıllık Charenton'u aslında bu adımdan
geliyor. -Ama onun yeri değildi. - Sadece bu kadar. Onu oraya götüren
tam da bu adımdır. Yerine gelince, bu konuda hemfikir olan her şey, başka
bir yerdeydi. Ama bakın, iyi düşünenler dışarıda olduğunu düşünüyorlar ve
iyi düşünenler, o zamanlar bunu talep eden Royer-Collard'dan beri, onu
hapishanede, hatta darağacında gördüler. İşte Pinel tam da bu noktada bir
düşünce anıdır. İsteyerek ya da istemeyerek, düşüncenin, solun ve sağın
özgürlüklerini teslim ettiği secdenin garantisidir.
Devrim kendi adına ilan etmişti.
Çünkü insan haklarını felsefe açısından ele aldığımızda, her halükarda artık
herkesin gerçekliğini bildiği şeyin ortaya çıktığını görürüz.
Bunlar boş yere arzu etme özgürlüğüne indirgenebilir.
Gerçekten de güzel bir zafer, ancak bir an önceki pervasız
özgürlüğümüzün farkına varmak ve bunun gerçekten de ölme özgürlüğü
olduğunu teyit etmek için bir fırsat.
Ama aynı zamanda bunu pek de besleyici bulmayanların kaşlarını
çatmalarını da üzerimize çekiyoruz. Bugünlerde sayıları çok fazla. İhtiyaçlar ve
arzular arasındaki çatışmanın yenilenmesi, sanki tesadüfen kabuğu boşaltan
Kanun'muş gibi.
Kantçı apolojiyi kontrol edecek hamle için, saray aşkı daha az cazip
olmayan bir yol sunar, ancak bu yol bilgili olmayı gerektirir. Konum itibariyle
bilgili olmak, bilginleri kendine çeker ve bu alandaki bilginlere gelince,
palyaçolar gelsin.
Zaten Kant hiçbir şey için ciddiyetimizi kaybetmemize neden olmazdı,
komikliğin en ufak bir anlamının olmaması için (kanıtı, onun yerine
söyledikleridir).
Ama bundan yoksun olan biri, kendisi, tamamen ve kesinlikle, eğer
işaretlediyseniz, Sade'dır. Bu eşik belki de onun için ölümcül olabilirdi ve bir
Bu PDF belgesi
önsöz Icecream PDF
kötülükler Editor'le
için düzenlendi.
yapılmamıştır. 14
Filigranı kaldırmaBöylece
için PRO'ya yükselt.
Kant'ın özrünün ikinci anına geçelim. Bu artık
14. Önsöz için ne yazardım?

70 OC T OBE R
onun amaçları için kesin. Çünkü yardımcısının neler olup bittiğine dair en ufak
bir fikri olduğunu varsayarsak, ona, yani Kant'a, zorbanın isteklerini yerine
getirebileceği bir araç olması durumunda, şans eseri doğru tanıklık etmenin
görevi olup olmayacağını soracaktır.
Masumun Yahudi olduğunu söylemeli mi, örneğin, eğer gerçekten
öyleyse, görüldüğü gibi, bunda kınanacak bir şey bulacak bir mahkemenin
önünde
-ya da ateist olduğunu, tam da kendisinin suçlamanın ağırlığını sadece bir
dosya isteyen bir konsülden daha iyi anlayacak bir adam olması
mümkünken- ve "çizgiden" sapma, oyunun kuralının özeleştiri olduğu bir
yerde ve zamanda suçsuz olduğunu mu savunacak- ve sonra ne olacak?
Sonuçta bir masum hiç lekesiz midir, bildiğini söyleyecek mi?
Zorba, Ötekinin arzusunu köleleştirme gücünü kendinde gören kişi ise,
zorbanın arzusuna karşı koyma düsturu bir görev olarak dikilebilir.
Böylece, Kant'ın Yasanın sadece hazzı değil, acıyı, mutluluğu, hatta
yoksulluğun baskısını, hatta yaşam sevgisini, patolojik olan her şeyi dengeye
koyduğunu göstermek için kendisini bir kaldıraç yaptığı iki uzunluk (ve
güvencesiz aracılık) üzerine, arzunun sadece
aynı başarıyı, ancak daha büyük bir meşruiyetle elde edebilir.
Ama eğer Eleştiri'nin tartışmasındaki hızlılıktan elde etmesine izin
verdiğimiz avantaj, bizim onun neye ulaşmak istediğini bilme arzumuzdan
kaynaklanıyorsa, bu başarının muğlaklığı, onun zorla alınan tavizleri gözden
geçirme yönündeki hareketini geri çeviremez mi?
Örneğin, biraz aceleyle, kendilerini mal olarak sunan tüm nesnelere,
iradelerin uyumuna neden olamayacakları için, sadece rekabet getirerek
getirilen utanç gibi. Böylece, Charles V ve Fran�ois I'in aynı malı görmenin
ikisine de neye mal olduğunu bildikleri Milan.
Bu aslında arzu nesnesinin doğasını yanlış tanımaktır.
Burada sadece arzu hakkında öğrettiklerimizi hatırlayarak tanıtabiliriz,
Ötekinin arzusu olarak formüle edilecek, çünkü o aslında arzusunun arzusudur.
Bu da arzuların uyumunu düşünülebilir kılar ama tehlikesiz değildir. Çünkü
Breughel'in körler alayını andıran bir zincir halinde birbirlerine bağlanırken,
hepsi el ele tutuşuyor olabilir ama hiçbiri nereye gittiğini bilmiyordur.
Yön değiştirdiklerinde hepsi evrensel bir kuralın deneyimini kazanacak,
ancak bu kural hakkında daha fazla şey bilmeyeceklerdir.
O zaman pratik akılla uyumlu çözüm, hepsinin daireler çizmesi mi
olacaktır?
Eksik olsa bile, bakış gerçekten de her arzuyu, nedenini somutlaştırarak, onu
bölünmeye bağlayarak evrensel kuralıyla sunan bir nesnedir.
"öznenin merkezi ve yokluğu arasında".
Bundan böyle kendimizi psiko-psikiyatri gibi bir uygulamanın

Sade ile Kant 71
Arzuda öznenin hakikatini tanıyan analiz, bastırdığı şeyi göstermeden takip

eden şeyi yanlış tanıyamaz.
Psikanalitik deneyim tarafından, arzunun bastırılmasına,
tatmin yolunda üretildiği için bir bahane verdiği kabul edilir: ama aynı zamanda
bu tatminin bastırılanın geri dönüşünde aldığı biçimi de verir.
Benzer şekilde hazzın yasayı tanımaktan kaçınması, savunma olan yasayı
tatmin etme arzusunu destekleyerek ikiye katlanır.
Eğer mutluluk, özne için hayatının kesintisiz hoşnutluğuysa,
Eleştiri'nin15 oldukça klasik bir şekilde tanımladığı gibi, arzu yolundan
vazgeçmeyen herkes için reddedildiği açıktır. Bu vazgeçiş istenebilir, ama
insanın hakikatinin bedeli olarak, ki bu da kınama tarafından yeterince açık hale
getirilmiştir
Epikürcüler ve hatta Stoacılar tarafından ortak idealin önüne geçirilmiştir.
Onların ataraksisi bilgeliklerini yok eder. Arzuları azalttıkları için onlara itibar
edilmez, çünkü yalnızca Yasa'nın buna göre yükseltilmesi gerektiği
düşünülmez, aynı zamanda bu böyledir,
Kişi bilsin ya da bilmesin, aşağı atıldığı hissedilir.
Eski bir asil olan Sade, Saint'i tam da olması gereken yerde ele alıyor.
Mutluluğun siyasette bir faktör haline gelmesi uygunsuz bir önermedir. Her
zaman bir faktör olmuştur ve onunla çok iyi anlaşan asa ve buhurdanlığı geri
getirecektir. Yeni bir faktör olan arzu etme özgürlüğüdür, bir devrime ilham
verdiği için değil.
-İnsan her zaman bir arzu uğruna mücadele eder ve ölür, ama bu devrim
mücadelesinin arzunun özgürlüğü için olmasını istediği için.
Sonuç olarak, yasanın da özgür olmasını ister, o kadar özgürdür ki, bir
dul, mükemmel bir dul, olayda ne kadar az bocalarsa bocalasın, başınızı sepete
gönderen bir dul olmalıdır. Saint-Just'un kafası Organt'ın fantezileriyle dolu
olsaydı, belki de Thermidor'u kendi zaferi haline getirebilirdi.
Jouissance hakkı, eğer tanınmış olsaydı, tahakkümü
haz ilkesini sonsuza dek modası geçmiş bir çağa geri gönderir. Sade bunu
dile getirirken, etiğin kadim ekseninin, herkes için fark edilemeyecek bir
kırılmayla kaymasına neden olur: bu eksen mutluluğun egoizminden başka
bir şey değildir.
Kant'ta, ona eşlik ettiği aşinalıkta ve daha da ötesi, burada bir ilerleme
olduğu kadar ötede bir geri dönüşü de çıkardığı gerekliliklerde yakalanan
yavrularında, ona yapılan tüm atıfların söndüğü söylenemez.
Adını ilk kez söylediğimiz başka bir mutluluğa bakılsın ve arzunun
durumu değişsin, yeniden incelenmesini dayatsın.
Ancak burada yargılanması gereken bir şey var. Sade bizi bu jouissance
deneyiminde ya da en azından hakikatinde hangi noktaya götürüyor?
15. Analitik'in ilk bölümünün II. teoremi, Vorllinder'in baskısında, s. 25, Barni tarafından
tamamen yanlış çevrilmiştir, s. 159.
72 OC T OBE R
Çünkü bu insan piramitleri, jouissance'ın doğasını muhteşem bir şekilde

sergileyen bu insan piramitleri, jouissancence için inşa edilmiş bu katmanlı arzu
çeşmeleri, d'Este bahçelerine barok bir voluptousness'ın yanardönerliğini
yaymak için, ne kadar yükseğe çıkarlarsa
Gökyüzüne doğru fışkırdıkça, oraya damlayan şeyin ne olduğu sorusu bizi daha
da yakınlaştırıyor.
Aşk-nefret atomunun, insanın bir çığlıkla ortaya çıktığı Şey'in yakınında
parıldadığı tahmin edilemez kuantumdan, belirli sınırların ötesinde hissedilen
şeyin, tam da bu sınırlar tarafından oluşturulan fantezideki arzuyu
destekleyen şeyle hiçbir ilgisi yoktur.
Bu sınırlar, Sade'ın hayatında bunların ötesine geçtiğini biliyoruz.
Ve kuşkusuz aksi takdirde eserinde bize fantezisinin bu planını vermezdi.
Belki de bu gerçek deneyimin, eserin neyi tercüme edeceğini
sorgulayarak şaşırmalıyız.
Bir kızın annesine karşı duygularına yeterince keskin bir bakış için
kendimizi yatak odasıyla sınırlarsak, Sade tarafından aşkınlığı içinde çok
haklı bir şekilde konumlandırılan kötülüğün bize kalbinin modülasyonları
hakkında çok yeni bir şey öğretmediği gerçeği kalır.
Kendisinin kötü olmasını isteyen bir iş [ mechante]kendi kendine izin veremez.
vasat bir [mechante] eserdir ve Felsefe'nin, iyi işlerin bütün bir tarafıyla,
kendisini bu nükteye borçlu olduğu söylenmelidir.
Orada biraz fazla vaaz var.
Kuşkusuz kız çocuklarının eğitimi üzerine bir incelemedir16 ve bu nedenle
türün yasalarına tabidir. Önceki iki yüzyılda saplantılı ısrarıyla konuyu
bulanıklaştıran anal-sadistliği ifşa ederek kazandığı avantaja rağmen, eğitim
üzerine bir inceleme olarak kalır. Vaaz, kurban için dayanılmazdır, eğitmen
açısından ise kendini beğenmişliktir.
Tarihsel ya da daha doğrusu bilgisel bilgiler gridir ve insanı La Mothe le
Vayer'a pişman eder. Fizyoloji, kocakarı masallarından oluşuyor. Cinsel eğitim
söz konusu olduğunda, çağdaş bir tıp broşürüne benziyor; daha fazlasını
söylemeye gerek yok.
Skandala daha güçlü bir bağlılık, fantezinin burada tüm çabasını sarf
ettiği, eğitici niyetin yaygın olarak kullanıldığı iktidarsızlığı tanımaya devam
etmek anlamına gelecektir: eğitimin etkilerinin herhangi bir geçerli
açıklamasının önündeki engel buradan doğar, çünkü niyetin sonuçlara neden
olan kısmı ifşa edilemez.
Bu özellik, sadist iktidarsızlığın övgüye değer etkilerinden biri olarak
paha biçilmez olabilirdi. Sade'ın bunu ıskalaması, düşünülmesi gereken bir şey
olduğu anlamına geliyor.
Onun başarısızlığı, daha az dikkat çekici olmayan bir başka
başarısızlıkla doğrulanır: Eser bize hiçbir zaman fantezinin taçlandırılacağı bir
baştan çıkarma başarısı sunmaz: kurbanın, son spazmında
Bu PDF belgesi
16. Icecream PDF
Sade bunu Editor'le
başlığının düzenlendi.
tamamında açıkça belirtmektedir.
Sade ile Kant 73
İşkencecisinin niyetine rıza gösterecek, hatta rızasının coşkusuyla kendini onun

tarafına kaydedecekti.
Bu da başka bir açıdan arzunun yasanın diğer tarafı olduğunu gösterir.
Sade'ın fantezisinde bu ikisinin birbirini nasıl beslediği görülür. Sade için kişi
her zaman aynı taraftadır, ya iyi ya da kötüdür; hiçbir hakaret hiçbir şeyi
değiştiremez. Bu nedenle erdemin zaferidir: Bu paradoks, Justine'in
benimsememek için çok fazla hedeflediği, eğitici kitaba uygun alaycılığı geri
kazandırır.
Ölümünden sonra yayımlanan Bir Rahiple Ölmek Üzere Olan Bir Adam
Arasındaki Diyalog'un sonunda yer alan, yalanı ele veren uzamış burun dışında
(burada ilahi l ü t u f t a n başka lütuflar için elverişsiz bir konu olduğunu kabul edin),
insan bazen eserde bir mot d'esprit'in, daha çok da zekânın eksikliğini hissediyor.
Pope neredeyse bir asır önce konuşmuştu.
Belli ki tüm bunlar, 1. Dünya Savaşı'ndan bu yana Fransız edebiyatını etkisi
altına alan bilgiçlik taslama istilası nedeniyle unutulmuş.
Ama eğer Sade'ın Cumhuriyet'inde ahlakın ilk maddesi olan iftirayı
yücelttiği zaman onu takip etmek için güçlü bir stom ach'a ihtiyacınız varsa,
birisinin baharatlı bir şey koymasını tercih edebilirsiniz. Renan bu konuya
girmiştir. "Aynı şekilde kendimizi kutlayalım," diye yazar Renan, "İsa'nın bir
sınıf vatandaşa karşı söylenen küfürleri cezalandıran bir yasayla karşılaşmamış
olması. Eğer böyle bir yasa olsaydı, Ferisiler dokunulmaz olurdu. "17 Ve devam
eder: " İsa'nın zarif ironisi, k ü s t a h ve kışkırtıcı sözleri her zaman dikkat
çekerdi. "Ferisiler'in
Ferisilerin oğlu Yahudi'nin on sekiz yüzyıl boyunca peşinden lime lime
sürüklediği alay gömleği, İsa tarafından ilahi bir ustalıkla dokunmuştur. İnce
alaycılığın başyapıtları, özellikleri ikiyüzlünün ve sahte dindarın etine ateşten
çizgilerle yazılmıştır. Eşsiz özellikler, Tanrı'nın oğluna yakışır. Yalnızca bir tanrı
bu şekilde öldürmeyi bilir. Sokrates ve Moliere
sadece deriye dokundu. İliklerine kadar ateş ve öfke taşıyordu. "18
Bu ifadeler değerini, Havari'nin Ferisiler mertebesine yükselmesi ve Ferisi
erdemlerinin evrensel zaferini kastettiğimiz iyi bilinen sonuçtan alır. Bu da,
Sade'ın iftira için özür dilerken kullanmakla yetindiği, dürüst insanın her zaman
iftiraya karşı zafer kazanacağı şeklindeki oldukça önemsiz mazeretten daha
yerinde bir argümana yol açmaktadır.
Bu basmakalıp ifade, bu meydan okuma anıtından kasvetli bir güzelliğin
yayılmasını engellemez. Bu güzellik bizim için fantezinin kurgusunun ardında
aradığımız deneyime tanıklık ediyor. Trajik bir deneyim, çünkü içinde
bulunduğu durumu tüm korku ve acıma duygularının ötesinde bir ışıkla
yansıtıyor.
Şaşkınlık ve gölgeler, şakanın [mot d'esprit] aksine,19
Bu sahnelerde karbon parlaklığıyla bizi büyüleyen konjonktür.
Bu trajik olay, yüzyılın ilerleyen dönemlerinde imajını keskinleştirecek
türdendir.PDF Editor'le düzenlendi.
17. Cf.Vie de jisus, 17. baskı, s. 339.
18. A.g.e., s. 346.
74 OC T OBE R
19. Freud'un Heymans'ın "şaşkınlık ve aydınlanma "sından nasıl yola çıktığı biliniyor.

Sade ile Kant 75
birden fazla eser, erotik roman ya da dini drama. Biz buna, okul çocuklarının
şakaları dışında, asil trajik olana bir taş atımı mesafede olduğu bilinmeyen
bunak argosu diyebiliriz. Biri, anlamak için
Claudel'in Pere humilie üçlemesine. ( Bizi anlamak için, bir de
Bu eserde en gerçek tragedyanın özelliklerini gösterdiğimizi biliyorum.
Yaşlanan Melpomene' d i r , Clio'yla birlikte, hangisinin diğerini öldüreceğini
kimse göremeden).
Böylece, mon prochain olan Sade'ı sorgulayabilecek bir konumdayız.
Pierre Klossowski'nin zekâsına borçluyuz. Aşırı derecede, onu zekâ oyunu oynamak
zorunda bırakmıyor [des recours du bel esprit]. 20
Kuşkusuz, formülünü Aziz Labre'ye yapılan bir atfın arkasına saklamasına
yol açan şey onun sağduyusudur. Bu nedeni, ona aynı sığınağı vermek için
yeterince ikna edici bulmuyoruz.
Sadian fantezisinin kendisini Hıristiyan etiğinin taşıyıcıları arasında başka
yerlerde olduğundan daha iyi konumlandırması, yapısal işaretlerimizin kolayca
kavramamıza izin verdiği şeydir.
Ama hatırlanması gereken şey, Sade'ın kendisinin benim komşum
olmayı reddetmesidir; bunu ona karşılık olarak reddetmek için değil, bu
reddedişin anlamını fark etmek için.
Sade'ın kendi kötülüğüne karşı komşusunu tanıyacak kadar dozunda
olmadığına inanıyoruz. Freud başta olmak üzere pek çok kişiyle paylaştığı bir
özellik.
Çünkü Hıristiyan buyruğu karşısında bazen önceden uyarılmış olan varlıkların
geri çekilmelerinin tek nedeni budur.
Sade için, bizim gözümüzde çok önemli olan bunun testini, mantık
olmasa bile tarihin, Hayırseverliğin sonuçlarından biri olduğunu göstermeye
yeteceği ölüm cezasını reddetmesinde görüyoruz.
Sade bizi durdurdu, arzunun arzu ile birlikte düğümlendiği noktada.
Yasa. Eğer içinde bir şey yasaya bağlıysa, Aziz Pavlus'un sözünü ettiği fırsatı
bulmak için, ölçüsüzce günahkâr olmak için, ilk
Ama daha ileri gitmedi.
Hepimiz için olduğu gibi onun için de sadece bedenin zayıf olması değil,
ruhun da cezbedilmeyecek kadar hızlı olmasıdır. Suç için özür dilemek onu
yalnızca dolaylı olarak Yasadan kaçınmaya iter. Yüce Varlık Maleficence'da
yeniden kurulur.
Tekniğiyle övünmesini, aklına gelen her şeyi hemen uygulamaya
koymasını, dahası tövbenin yerine tekrarlamayı koyarak içindeki yasayla işinin
bittiğini düşünmesini dinleyin. Bizi kendisini takip etmeye teşvik etmek için,
kadın olan doğanın sihirli bir şekilde bize her zaman daha fazlasını vereceği
vaadinden daha iyi bir şey bulamıyor.
Bu tipik güç rüyasına güvenmek hata olur.
Bu durum, her halükarda, Sade'ın, her zaman olduğu gibi

20. Bu ifade, bu makalenin açılışında yer alan ifadede kendisini tanıdığımı düşündüğüm,
kendisi de bir kötü niyet uzmanı olan müstakbel bir akademisyene hitaben söylenmiştir.
Sade ile Kant 75
P. Klossowski, buna inanmadığını belirtirken bile, "dilin yaşadığı dünyamızda,

uyanık bir halde, doğanın bağrına yeniden girmiş olmak "21 anlamına gelecek
türden bir apatiye ulaşmış olmayı önermektedir.
Sade'ın burada eksikliğini hissettiği şey hakkında tek kelime etmeyi kendimize
yasakladık.
Felsefenin, Bu fiuel'in kahramanları için çok değerli olan eğri iğnenin, sonunda
bir kızın penis iğnesini ve oldukça büyük bir iğneyi çözmeye çağrıldığı
gerçeğine doğru derecelendirilmesinde bunu hissedebilirsiniz.
Her ne olursa olsun, Diotima'nın yerine, sıradan yolun korkuttuğu biri
olan Dolmanc e'yi koyarak kazanılacak bir şey yok gibi görünüyor.
ve kim - Sade b u n u gördü mü?-ilişkiyi bir Noli ile kapatıyor
tangere matrem. V. . . ed ve dikilir, anne yasak kalır. Sade'ın Kanun'a
boyun eğmesi hakkındaki kararımız onaylanmıştır.
Gerçekten arzuyla ilgili bir incelemeye göre, burada çok az şey var, hatta
hiçbir şey yok.
Bir karşılaşmadan alınan bu kesitte ilan edilen şey, en fazla bir mantık
tonudur.
R. G. Eylül 1962
Editörler, bu metnin yayınlanmasına izin verdiği için Jacques-Alain Miller'a

teşekkür eder.

2 1. için PRO'ya
Bkz. dipnot, Sade, mon prochain.
s. 94'tekiyükselt.
Öteki Kayıp
Jacques Lacan; Jeffrey Mehlman
Ekim, Cilt 40, Televizyon. (Bahar, 1987), s. 131-133.
Kararlı URL:
http://links.jstor.org/sici?sici=0162-2870%28198721%2940%3C131%3ATOIM%3E2.0.CO%3B2-2
October şu anda The MIT Press tarafından yayınlanmaktadır.
JSTOR arşivini kullanmanız, http://www.jstor.org/about/terms.html adresinde bulunan JSTOR'un Kullanım Şartları ve

Koşullarını kabul ettiğinizi gösterir. JSTOR'un Kullanım Şartları ve Koşulları, kısmen, önceden izin almadığınız sürece, bir
derginin tüm sayısını veya makalelerin birden fazla kopyasını indiremeyeceğinizi ve JSTOR arşivindeki içeriği yalnızca
kişisel, ticari olmayan kullanımınız için kullanabileceğinizi belirtir.
Bu eserin daha sonraki kullanımları için lütfen yayıncı ile iletişime geçiniz. Yayıncı iletişim bilgileri
http://www.jstor.org/journals/mitpress.html adresinden edinilebilir.
Bir JSTOR iletiminin herhangi bir bölümünün her kopyası, söz konusu iletimin ekranında veya basılı sayfasında görünen telif
hakkı bildiriminin aynısını içermelidir.
JSTOR, kendini bilimsel dergilerin dijital arşivini oluşturmaya ve korumaya adamış, kâr amacı gütmeyen bağımsız bir
kuruluştur. JSTOR hakkında daha fazla bilgi için lütfen support@jstor.org adresiyle iletişime geçin.

http://www.jstor.org
Thu Feb 1 07:37:18 2007
Öteki Kayıp
Bilinçdışının işinin içindeyim.

Bana gösterdiği şey, hiçbir hakikatin, par-letrcs o l a r a k adlandırdığım
kişilerin her birine özgü olandan başka bir rahatsızlığa karşılık gelmediğidir.
Orada bulunacak ortak bir geçit yoktur, çünkü hiçbir şey hepsinin ortak bir
akışa y ö n l e n d i r i l d i ğ i n i varsaymaya izin vermez.
Yalnızca gösterende bulduğumuz birin kullanımı, gerçeğin birliğini hiç bulmaz.
Tabii bize kum tanesinin imgesini vermek için değilse. Üst üste yığıldıklarında bile
bir bütün oluşturdukları söylenemez. Bir aksiyoma, yani bunu söylemek için bir
konuma ihtiyaç v a r d ı r .
Arşimet'in dediği gibi sayılabilir olması, herhangi bir evrenin değil,
gerçeğin bir işaretidir.
Artık Okulum yok. Onu, sözümün kum tanesinden aldığım dinlenme

noktasından (yine Arşimet) kaldırdım.
Şimdi e l i m d e bir yığın var - onları almamı isteyen bir yığın insan. Onlardan
bir bütün oluşturmayacağım.
Bütün değil.
Çok kişiye ihtiyacım yok, dedim ve bu doğru - ama bana ihtiyacı olan çok
kişi varsa bunu söylemenin ne faydası var?
En azından buna (bana ihtiyaçları olduğuna) inananlar. Bunu bana yazılı
olarak söyleyecek kadar inananlar.
Ve neden ben de buna inanmayayım? Herkesin bildiği gibi kendimi de
kandırılanlar arasında sayıyorum.
Bireylerden hiçbir şey beklemiyorum, işleyişten ise bir şeyler bekliyorum.
Sonuç olarak, yenilik yapmak zorundayım, çünkü Okul'un içinde gerekli
seviyede Analistler yetiştiremediğim için Okul'la ilgili tekneyi kaçırdım.
1. Okulun Analist Üyesi' nin aksine Okulun Analisti en yüksek rütbeydi
Ecole'de, 'passe' ritüelini başarıyla tamamlamanın sonucudur." "Passe "de, can-
132 EKİM
Jürim için seçilenlerden hangisi bugün şans eseri adaylığını sunmuş olsaydı
kendisine oy vermesini tavsiye ederdim?
Bu nedenle bir okulda reform yapmak için acelem yok.
Ama, tf/touf my taking trite account §oJtfirai taken in past ronrrratn§ my p e r -
son,"- 1964'ten bir alıntı - bana benimle devam edeceğini beyan eden ve bunu
bana göre önceden verilen kararla çelişmeyen terimlerle yapan kişi, benim
tarafımdan aynı şeyi yapan kişiyle birlikte kabul e d i l i r . K i m i n kim olduğu
konusunda hiçbir şekilde önyargılı değilim, bunu deneye bırakıyorum - Freu-
dian, mümkünse - gerçekleştirilecek.
Opera balosunda aşıkların ünlü buluşmasında olduğu gibi. Maskelerini
düşürdüklerinde dehşete kapılırlar: ne erkektir o, n e de kadın.
Bu Zfctcri/c -kibirimi bağışlayın- konusundaki başarısızlığımın bir örneği,
beni cinsel ilişki olmadığı açıklamasını yapmam için yeterince hayal kırıklığına
uğrattı.
Freud ise fallik nedeninden yola çıkarak kastrasyon sonucuna varır. Bu da

benim temizlemeye çalıştığım lekeler olmadan gerçekleşmez.
Söylenenin aksine, fallik mutluluk [/ouiiioare] ile ilgili olarak, Kadın,
tabiri caizse, var olmadığı için, bundan mahrum değildir.
Enstrümanının (organon) bağlı olduğu adamdan daha azına sahip değildir.
Kendisine ne kadar az bahşedilmiş olursa olsun (çünkü bunun çok az olduğunu
kabul edelim), bu mutluluğun diğer ucunu sınırlayan şeyin, yani indirgenemez
bilinçdışının etkisini daha az elde etmez.
Hatta bu nedenle - gerçekten var olan - kadınlar en iyi analistlerdir - ve bazen
de en kötüleri.
Bilinçdışında hiçbir izi bulunmayan an- tipik bir doğa fikrine kapılmamak
koşuluyla, bu bilinçdışında dile getirilmeye niyetli olmayan şeyi duyabilirler,
ancak ondan ayrıntılandırılan şeyi, onlara tam anlamıyla fallik bir mutluluk
sağlayarak elde e d e b i l i r l e r .
Öteki kayıp. Bana da komik geliyor. Gerçi darbeyi k a l d ı r a b i l i r i m ,

bu da size bir tür heyecan verir, ama bunu bunun için yapmıyorum.
didate passanl) eğitimini ve analizinin sonucunu bir jürinin iki analiz üyesi (passeurs) ile tartışır.
Onlar da bu ifadeyi jürideki üç Okul Analistine iletir ve onlar da Müdür (Lacan) ile birlikte can-
didate'in Okul Analisti olarak kabul edilip e d i l m e y e c e ğ i n e karar verir.

133
Yanlış anlaşılmanın sizden gelmesi beni o kadar heyecanlandıracak ki,

artık bunda ısrar e t m e y e c e k kadar patik olacağım günü arzuluyorum.
Eğer uzaklara gidersem, kendinize bunun sonunda Öteki olmak için
olduğunu söyleyin.
Kişi, Kanun'a rağmen Öteki olmakla geçirdiği bir ömürden sonra, herkes
gibi Öteki o l m a k t a n tatmin o l a b i l i r .
15 Ocak 1980
Bu seminerin metni 26 Ocak 1980 tarihli Le Monde gazetesinde yayınlanmıştır,

Jolloming harfinden önce.'
Le Monde'a bu mektubun metnini, eğer tamamını yayınlamak isterse, a y ı n

15'indeki seminerimle birlikte gönderiyorum.
Bilinsin ki, hiç kimse kendini yüceltmek için benden bir şey öğrenmemiştir.
Evet, psikanalist eylemini dehşet içinde tutar. Bunu öylesine yadsır,
reddeder ve vazgeçer ki, Lacan Jacques, adı anılmasın diye onu hatırlatan herkesi
lanetler, hatta Jacques- Alain Miller'ın kafa derisinin y ü z ü l m e s i n i i s t e r ,
kendisini en azından onu okumuş biri olarak gösterdiği için iğrenir. Yerleşik
"analistlere" gereğinden fazla ilgi g ö s t e r m e d e n . Pasım onları çok mu geç
kavradı ki, oradan değerli hiçbir şeyle çıkmayayım? Ya da bu pası, ona değer
veren birine emanet ettiğim için mi?
onu motive eden yapıya dair hiçbir şey algılamadığının işaretleri mi?
Bırakın psikanalistler onları hafiflettiğim şey için üzülmesinler. Deneyime
g e l i n c e , onu terk etmiyorum. Eyleme gelince, onlara bununla yüzleşme şansı
veriyorum.
24 Ocak 1980

Öğrencilere Verilen
Yanıtlar
Psikanalizin Nesnesine
İlişkin Felsefe1
I. Bilinç ve Özne
Bilinç ve özne arasındaki kafa karışıklığının yarattığı seraptan bahsettiniz,

psikanaliz deneyiminin ifşa ettiği bir serap. Şimdi felsefe bilinçten bahsediyor
(Kartezyen cogito, transandantal bilinç, Hegelci özbilinç, Husserl'in apodiktik
cogito'su, Sartre'ın prereflexive cogito'su . ...): psikanalitik deneyim, kişinin
bilinciyle özdeşleşmesi olgusunun öznede yarattığı yanlış yargıyı nasıl açıklar?
Bir psikanalist için bilinç nedir?
Birinin bilincinden "çıkmasını" sağlamak mümkün müdür? (Bir) bilincin
öznesi ona mahkum değil midir?
..
Hakkında konuştuğumu söylediğiniz şey bana daha ziyade Maurice

Merleau-Ponty'nin anısına yazdığım bir metinden sizin tarafınızdan
alıntılanmış gibi görünüyor; umarım bu metin, öncelikle sizin okumanızda
açıklığa kavuşturmam gereken bir kafa karışıklığına yol açacak tek metindir.
"Varlığın (önceki fenomenolojik özneye göre) indirgeneceği
'düşünüyorum', öznenin ve bilincin içinden geçtiği tüm güçleri ya da
yansımayı ... ima etmekten vazgeçmez" diye yazıyorum.
kaynaşmıştır." Bu, konfüzyon niteliğinde bir şeyin söz konusu olduğu
anlamına gelmez. Kartezyen askesisin çok önemli bir noktasında, tam da burada
sözünü ettiğim noktada, bilinç ve özne çakışır. Bu şu anlama gelir
yanıltıcı olan öznenin tamamlayıcısı olarak ayrıcalıklı an - bir bakışın
varlığının (bir opaklık kipi olarak
1. Bakınız "Maurice Merleau-Ponty", Les Temps modemes, 1961, no. 184-185.

Felsefe Öğrencilerine Yanıtlar 107
görünür olan) v1s10n (cümlemin bağlamı) ile ete kemiğe bürünecekti.

Aksine, tesadüfün o anında, yansıma tarafından kavrandığı ölçüde,
psikanalitik deneyimin giriş yaptığı yeri işaretlemek niyetindeyim.
"Düşünüyorum "un öznesi, basitçe zaman içinde sürdürüldüğünde, ne
olduğunu ortaya koyar: bir düşüşün varlığı. "Ben düşünenim": "Öyleyse
varım", başka bir yerde yorumladığım gibi, "öyleyse "nin, nedensel darbenin,
varoluşun "ben "ini anlamın "ben "inden başlangıçta ayırdığına dikkat çeker.
Bu yarık ya da bölünme (refente) tam da psikanalizin bize sunduğu şeydir
Hem hadım edilme kaygısı yaşıyorum hem de bunu imkansız olarak
görüyorum. Freud'un öznel yapının tüm düzeylerinde yeniden üretilen bu
bölünmeyi gösterdiği kaba örnek budur.
Ben bunun ilkel ve birincil baskının ilk kalıbı olarak görülmesi
gerektiğini söylüyorum.
Diyorum ki, şişin ucunda Sartre'a kadar sıraladığınız felsefi "bilinçlerin"
öznenin bu yarılmasını dikmekten başka bir işlevi yoktur ve analist hakikatin bu
sürgülenmesinde neyin tehlikede olduğunun farkındadır (ki bunun için
mükemmel araç açıkça Hegel tarafından bize mutlak bilgi olarak vaat edilen
ideal olacaktır).
Bu operasyonun her zaman kendini gizlediği bahane, Leibniz'in
söyleminde özellikle iyi bir şekilde örneklenen iyi havarinin üslubu
tarafından ele verilir. "Gerçeği kurtarmak" için kapı üzerine kapatılır.
Bu nedenle felsefede bir başlangıç hatası sorunu, Freud bilinçdışını ona
tahsis ettiği sahnede ("öteki sahne" diyor) üretir üretmez ve ona konuşma hakkı
tanır tanımaz kendini dayatır.
Lacan'ın geri döndüğü şey budur, çünkü mührün kaldırılması o kadar
tehdit edicidir ki, uygulayıcıları onu başka bir yere göndermekten başka bir
şey hayal etmezler. Bu hak, diyorum, dil olarak yapılandırdığı şey sayesinde
bilinçdışı tarafından tutulur ve eğer bana bilinçdışı ve özne terimleri
etrafında düzenlenmiş bir soru sorsaydınız, Freud'un bu gerçeğin
yankılanmasına izin verdiği sonu olmayan aydınlatmayı netleştirirdim.
O zaman buna şu tamamlayıcıyı ekleyebilirdim: bu nedenin bu hakkı
tesis etmek için yeterli olmadığını ve herhangi bir hakkın tesis edilmesinde
olduğu gibi gerekli olanın eyleme geçiş olduğunu ve bugün psikanalistin geri
çekildiği şeyin bunun varlığı olduğunu.
İşte bu yüzden öğrettiklerim ilk çıkış noktasında filozoflara hitap
etmiyor. Deyim yerindeyse, savaştığım şey sizin cepheniz değil.
Çünkü bana az ya da çok doğrulukla atfettiğiniz pozisyonları
sürdürmeye yetkili olduğum konusunda kendinizi rahatsız etmeden bana
sorular sormanız dikkat çekicidir. İfadenin yeri, bilinsin ki, hiçbir ifadeden
çıkarılmamak için esastır.

108 EKİM
O halde kendi aceleciliğinize güvenmeyin: bir süre daha felsefi otlatma

için besin eksik olmayacaktır. Ama sadece psikoanalitik bir eylem - ya da
eyleme geçiş - onu yoksulluğun tarafındaki alt duruşu tanımaya sevk
edebilir.
Felsefenin yararına felsefi hatayı açıklamak psikanalizin görevi değildir,
sanki felsefe bundan sonra onu "fark edebilecek" ya da açıklayabilecekmiş
gibi. Böyle bir şey olamaz, çünkü bunu hayal etmek tam da felsefi hatanın
kendisidir. Özne, sizin de ifade ettiğiniz gibi, bilinciyle özdeşleşmekte hatalı
değildir, Tanrı bilir neden, ama bu özdeşleşmede onu aptal yerine koyan
topolojiyi gözden kaçırmak zorunda kalmaktadır.
Topoloji dedim, çünkü burada geçerli olan bu. Demek istediğim, yapı
olmadan ekonominin gerçekliğine dair herhangi bir şeyi kavramak
imkansızdır: birinin söylediği gibi, ne söylediğini bilmeden bile kateksis veya
yatırım.
Freud, bu noktada dilbilim tarafından hazırlanan ayrıntılandırmadan
yoksun olduğu için, bilinçte ayırt ettiği, belirli bir fizyolojinin onu indirgemeye
niyetli olduğu epifenomenal zayıflıkla ilişkili olarak ex cessive olduğunu kabul
etmekte oldukça zeki olan ve kendisini bundan kurtararak, takipçilerine kılıçları
çaprazlamak için dikkat fenomenini işaret eden yükün kökeni hakkında karar
vermekte tereddüt etti.
Görünüşe göre yetersiz bir ipucu: Freud onlara nasıl açıldığını
öğretmediğinde psikanalistler bir anahtarı nasıl kullanacaklarını nadiren
bildiler. Belki de bu yıl "petit a" adı verilen belirli bir nesneye doğru yaptığım
ilerleme, bu konuda biraz ilerleme sağlayacaktır.
O halde, her şeyden önce sizin sorunuzda yer alan konfüzyonun
işlevini olması gereken yere geri getirmiş olmayı umuyorum.
Metnin geri kalanı, eğer gerçekten de bahsettiğiniz metinse, tam da bu
noktada hedeflediği şeyin öznenin egoya yeniden indirgenmesi tehlikesi
olduğunu gösteriyor. Psikanalitik uykuda olduğum bir dönemde,
psikanalitik teoriyi ego üzerine yeniden kurmak zorunda kaldım.
Freud'a dönüşü mümkün kılmak için uzun uzadıya kınamak.
Kaderin hangi cilvesine bakın ki, bu hoşnutsuz aksesuar, yani ego -ki bu
disiplin biraz daha nesnel olmaya başladığında psikolojinin kendisi için bir
etiketten başka bir şey değildi- tam da eleştirisinin öznenin perspektifinden
yeniden ele alınmasının beklendiği bir zamanda yükseldi?
Bu, yalnızca psikanalizin, psikolojinin yönetimsel sömürüsüyle, özellikle de
işe alımlarda kullanılmasıyla karşı karşıya kaldığında uğradığı kayma yoluyla
düşünülebilir.
Özerk ego, yeni bir Müjde olarak önerilen çatışmasız alan
Bay Heinz Hartmann'ın New York çevresine anlattıkları, yüzyıllardır hüküm
süren prestijli değerlerle meşgul olan bir göçmen sınıfının ideolojisinden
başka bir şey değildir.

tral Avrupa toplumu, savaş diasporasıyla birlikte değerlerin gelir vergisi

ölçeğine göre belirlendiği bir topluma yerleşmek zorunda kaldı.
Bu nedenle, 1936 gibi erken bir tarihte "ayna evresi" ile Freud'da
egonun gerçek doğasını, yani hayali bir özdeşleşmeyi ya da daha doğrusu
bu tür özdeşleşmelerin kuşatıcı bir dizisini hatırlatan, özünde zaten yapısal
olan bir model önererek gerekli uyarı sinyalini önceden görmüştüm.
Bu vesileyle imgeyi yanılsamadan ayıran farkı ("optik yanılsama"
yalnızca yargı ile başlar; ondan önce aynada nesnelleşen bir bakıştır)
hatırladığımı sizin için not edeyim.
Bu konularda oldukça kültürlü olan Heinz Hartmann, bu çağrıyı 1936'da
yayınladığım Marienbad Kongresi gibi erken bir tarihte duyabilmişti. Ancak
konsantrasyon kampının biçimlerini çeşitlendirmenin cazibesi karşısında insan
çaresiz kalıyor: ideolojiyi psikolojileştirmek bunlardan biri.
Siz filozoflar, Alain sizin için yeterli olmadıkça, sözlerimin bu kaydına
ihtiyaç duymuyor gibi görünüyorsunuz.
"Birinin bilincinden çıkmasını sağlamanın" yolu konusunda beni cevap
vermekten kurtarmak için yeterince eğitildiniz mi? Ben Alphonse Allais
değilim ki size cevap vereyim: derisini yüzün.
Öznenin mahkum edildiği şey bilinci değil, birçok yönden öznenin
bölünmesini gerçekleştirmeye direnen bedenidir.
Bu tür bir direnişin her türlü hatayı (ruh da dahil olmak üzere)
barındırmaya hizmet etmiş olması, bu bölünmenin, Freud'un, müritlerinin
hala kabul etmekte tereddüt ettiği bir isim altında keşfettiği şey gibi, içinde
hakikatin etkilerini elde etmesini engellemez: hadım etme.
II. Psikanaliz ve Toplum
Yabancılaşmış emeğinin ötesine geçmeyi amaçlayan devrimci bir

praksisin öznesi ile yabancılaşmış arzunun öznesi arasındaki ilişki nedir?
Size göre Marksizmin ima ettiği dil teorisi nedir?
Yakın zamanda kurumsal psikoterapistlerin bir toplantısında konuşan Dr.
Mannoni'nin psikanalitik terapiyi "bir kurumun başka bir kuruma müdahalesi"
olarak nitelendirmesi hakkında ne düşünüyorsunuz? "
Bu da "akıl hastalığının" ve psikanalizin toplumsal işlevi sorusunu
gündeme getirmektedir: Psikanaliste analizan tarafından ödeme yapılması
gerektiği gerçeğinin toplumsal anlamı nedir? Psikanalizin bir sınıf terapisi
olduğu gerçeğini dikkate almak gerekir mi?

110 EKİM
Yabancılaşmış arzunun öznesi -şüphesiz benim "arzusu" olarak ifade

ettiğim şeyi kastediyorsunuz- Ötekinin arzusudur, ki bu doğrudur, tek bir
değişiklikle arzunun öznesi yoktur, fantezinin öznesi vardır, yani öznenin bir
nesne tarafından neden olunan bir bölünmesi, yani onun tarafından
durdurulan, ya da daha doğrusu, neden kategorisinin öznede yer işgal ettiği
nesne.
Bu nesne, kendisini konumlandırmak için, yani hiçbir şey olmadığını
bilmek için felsefi düşünceden yoksun olandır.
Bu nesne, psikanalizde, kendi başına gol atmak için mücadele
sırasında kaçan bir top gibi, yerinden sıçrayarak geldiğimiz nesnedir.
Bu, psikanalizde peşinden koştuğumuz nesnedir.
teoride ele geçirmeye yönelik akla gelebilecek tüm beceriksizlikler.
"
Ancak bu nesnenin - benim "petit a olarak adlandırdığım ve bu yılki
dersimi psikanalizin nesnesi olarak adlandırdığım nesnenin - statüsü kabul
edildiğinde, öznenin devrimci praksisine atfettiğiniz sözde im petus'a bir
anlam verebileceğiz.
Yabancılaşmış emek... İnsan emeğinin yabancılaşmasının ötesine ne şekilde
geçebilir? Sanki söylemin yabancılaşmasının ötesine geçmek
istiyormuşsunuz gibi.
Bu yabancılaşmayı aşan tek şey, değerini sürdüren nesnedir, Marx'ın
psikanalizi öngören bir eşanlamlılıkla fetiş dediği şeydir, psikanalizin onun
biyolojik önemini ortaya koyduğu anlaşılmaktadır.
Şimdi, bu nedensel nesne, düzenlenmiş dışlaması (coupe)
ahlaki biçimini, Fransızca'da kadrolar - beyaz yakalı işçiler - olarak
adlandırılanların kaderine gezegensel bir boyut kazandıran burjuvalaşmada alır.
Sorunuzu kabataslak bir taslak haline getirebilecek bir çizgiye bakın.
Ancak herhangi bir yanlış anlamayı önlemek için şunu belirtmek isterim
ki
Psikanalizin devrimci pratiği yorumlamaya en ufak bir hakkı yoktur - ki bu
daha sonra motive edilecektir - ama tam tersine, d e v r i m c i teori, gerçeğin
neden olarak işlevini boş bıraktığı için kendini sorumlu tutsa iyi olur, oysa
kendi etkinliğinin ilk varsayımı burada yatmaktadır.
Bu, diyalektik materyalizm kategorisini sorgulama meselesidir ve
Marksistlerin, genel olarak Aristotelesçi olmalarına rağmen, bunu yapmakta
pek de becerikli olmadıkları herkesçe bilinen bir konudur ki bu zaten çok da
kötü değildir.
Yalnızca benim bilinçdışının yapısı olarak dil teorimin Marksizm
tarafından ima edildiği söylenebilir, eğer en son mantığımızın tatmin olduğu
imadan daha fazlasını talep etmiyorsanız, yani benim

Dil teorisi, Marksizmin yeterliliği ne olursa olsun doğrudur ve Marksizme

bıraktığı kusur ne olursa olsun ona ihtiyaç duyar.
Marksizmin mantıksal olarak ima ettiği dil teorisi için bu kadarı fazla.
Tarihsel olarak ima ettiğine gelince, size sunabileceğim çok az şey var,
Belli bir doktriner perdenin ötesinde neler olup bittiğine dair bilgimin mütevazı
sınırları göz önüne alındığında, Stalin'in Marrizm'in (dili bir "su" olarak gören
filolog Marr'ın adından gelmektedir) eğlencelerine son veren otuz sayfası
perstructure").
Dille ve özellikle de dilin bir üstyapı olmadığı noktasıyla ilgili ilkel
sağduyu ifadeleri, Marx'ın dil konusunda kendisini mantıksal pozitivistlerin çok
üstünde konumlandırmasını sağlar.
Dil teorimle ilgili olarak bana en azından, eğer ilginizi çekiyorsa,
materyalist olduğu konusunda hak verebilirsiniz.
Gösteren, dilde kendini aşan maddedir. Bu cümleyi Komünist bir
Bouvard'a mı yoksa D.N.A.'nın mucizeleriyle coşmuş bir Pecuchet'ye mi
atfedeceğinizi size bırakıyorum.
Metafiziği, onunla tanışmak için bir yolculuk yapacak kadar
önemsediğimi düşünmeniz yanlış olur.
Evimde, yani muayenehanemde var.
Akıl hastalığının toplumsal işlevine ilişkin olarak size lapidary tarzında cevap
vermeme izin verin: aslında sizin de belirttiğiniz gibi, toplumsal işlevi ironidir
Bir şizofreni yaşadığınızda, onu kollayan ironiyi bilirsiniz.
her sosyal ilişkinin temelinde yatar.
Bununla birlikte, hastalık nevroz olduğunda, ironi işlevini yitirir ve
Freud'un bulduğu şey onu yine de orada tanımış olmasıdır, bu şekilde onu
tam haklarına geri döndürmüştür, bu da nevrozun tedavisine eşdeğerdir.
Psikanaliz şimdi nevrozun rolünü devraldı: aynı toplumsal işleve sahip,
ama o da bunu ıskalıyor. İroniyi haklarıyla birlikte yeniden kurmaya
çalışıyorum, bu şekilde belki biz de bugünün psikanalizini iyileştireceğiz.
Bir psikanalizin ücretli olması, onun sınıfsal bir terapi olduğu anlamına
gelmez, ancak bu iki şey şu anda onda ironi olarak kalan tek şeydir.
Bu aşırı ironik bir cevap gibi görünebilir. Üzerinde düşünürseniz, size
kesinlikle yukarıda fetişin işlevi hakkında söylediklerime atıfta
bulunmamdan daha gerçekçi görünecektir.
Mannoni'nin tam olarak ne söylediğini bilmediğim için onu bir kenara
bıraktığımı görüyorum. Les Temps modernes'de kısa süre içinde öğreneceğiz.
III. Psikanaliz ve Felsefe
Psikanaliz felsefeyi ne ölçüde açıklayabilir ve (Kaufmann tarafından

yorumlanan Freud'un yayınlanmamış bir metninde) felsefenin paranoya
olduğunu söylemeye ne anlamda izin verilir?
112 EKİM
Eğer yanılsama yüceltmenin son noktasıysa, bunun ideolojiyle ilişkisi

nedir?
Yüceltme bir yabancılaşma biçimi değil midir?
Felsefe öğretisi içinde, psikoanalizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kısa kesmek için yeterince şey söyledim, çünkü tüm bunlar bana hiç
zevk vermiyor.
Felsefenin paranoyanın bir çeşidi olması, Freud'un ironisinin vahşi
evresinin bir çeşididir. Freud'un onu basılmamışlar arasına göndermesi
kesinlikle tesadüf değildir (burada Alphonse Allais'ye yapılan gönderme de
yersiz olmayacaktır; ironiye aşina olan Kaufmann'la karşılaştığımızda
şaşırmamalıyız
- burada).
Yüceltmenin bir illüzyon olduğuna inandığınız için üzgünüm. Freud'un
en ufak bir okuması sizi onun tam tersini söylediğine ikna edecektir.
Din, evet, bir yanılsamadır, diyor Freud, ama bunun nedeni onda bir
nevroz görmesidir.
Felsefe öğretisinin içinden ne beklenebilir bilmiyorum, ama yakın
zamanda yaşadığım bir deneyim beni bir şüpheye düşürdü: psikanalizin
hermeneutik denen şeye katkısı ancak felsefeyi obscurantizmle olan
bağlarına geri döndürerek olabilir. 2
Çünkü bir filozof olarak öznenin tökezlemesiyle yüzleşmesi gereken bir

anda meselenin ekonomisine, yani belirsiz olana (çünkü aynı zamanda bu
konuda hiçbir deneyim yaşamamış olmakla övünür) bel bağlamak,
psikanalistinin kızı Anna Freud'un gözlerine tesadüfen iki paket bok koyan
Sıçan Adam'ın ünlü fantezisiyle aynı düzendedir.
Filozof, hakikatle ilgili olarak şu şekilde hareket eder
onu kendi yoksulluğu içinde görme riski.
Ancak tüm bunlar o kadar da ciddi değildir ve bu durumda dini özlemler,
psikanalizin bununla hiçbir ilgisi olmadığını söyleyebilmek için yeterince kabul
edilmektedir.
IV. Psikanaliz ve Antropoloji
İnsan bilimlerinin birliğini açıklayacak temel bir disiplin olabilir mi ya da

var mıdır?
Psikanaliz bir antropoloji için temel oluşturabilir mi?
2. Referans Paul Ricoeur, De !'interpretation: essai sur Freud, Paris, Seuil, 1965.
En iyi antropoloji, insanı konuşan varlık haline getirmekten öteye

gidemez. Ben kendim, nesnesi tarafından tanımlanan bir bilimden
bahsediyorum.
Şimdi bilinçdışının öznesi konuşulan bir varlıktır ve bu varlık
Psikanaliz bir bilim olacaksa, bu sunulabilir bir nesne değildir.
Aslında psikanaliz, insan hakkında daha önce ortaya atılmış her fikri
çürütmektedir. Ne kadar çok olursa olsun, hepsinin psikanalizden önce bile
artık hiçbir şeyle temas halinde olmadığı söylenmelidir.
Psikanalizin nesnesi insan değildir; onun yoksun olduğu şeydir - mutlak
bir yoksunluk değil, bir nesnenin yoksunluğudur. O zaman bile söz konusu
yoksunluk konusunda bir anlaşmaya varılması gerekir - bu, nesnesini
adlandırma olasılığını dışlayan şeydir.
Kraliçe kıtlık zamanında halkını kıt ekmeğe değil, pastaya göndermiştir.
İnsan bilimlerinin birliği burada yatmaktadır, yani eğer bir sınırın işlevini
fark edemezseniz gülümsemelere neden olur.
Anlamanın el çabukluğu olarak yorumlamanın belirli bir kullanımında
gülümsemelere neden olur. Etkileri anlaşılan bir yorumlama psikanalitik bir
yorumlama değildir. Bunun farkına varmak için analiz edilmiş olmak ya da
analist olmak yeterlidir.
Bu nedenle bir bilim olarak psikanaliz, bilimde öznenin reddini tanıma
noktasına kadar yapısalcı olacaktır.
19 Şubat 1966

Subscribe to DeepL Pro to translate larger docume
Jacques Lacan
"Çalınan Mektup" konulu seminer.
Giriş Notu
Eğer "psikanalitik eleĢtiri" eleĢtirel sorunların çözümünde analitik kategorileri
kullanma çabasıysa, Lacan'ın metni kesinlikle bu disiplinin bir örneği değildir. Tam
tersine, analiz ve edebiyat arasındaki yüzleĢmede Lacan i ç i n ilkinin rolünün
yeni bir tür metinsel sorunu çözmek değil, açmak olduğu hissine kapılırız. O halde
Poe metni birçok yönden Lacan'ın Haz İlkesinin Ötesi sorununu karmaşıklaştırması
için bir bahane, örnek bir fırsattır. Bu gerçekten de bir "araklanmış mektup "tur.
Sorunun düğüm noktası Lacan'ın analizindeki mektup teriminin muğlaklığında
yatmaktadır. Tipografik karakter ya da m e k t u p anlamına gelebilir. Neden?
a) Tipografik karakter olarak harf, kendi içinde herhangi bir anlamı olmayan
bir anlamlandırma birimidir. Bu yönüyle "hafıza izi "ne benzemektedir.
Freud asla bir olayın imgesi değil, ancak diğer izlerle olan farklılaĢmıĢ karĢıtlığı
sayesinde anlam kazanan bir terimdir. Bu, "yıpranmaların" özel bir düzenlemesidir
(bkz. aşağıda sayfa 73). Masaldaki bu durumun çarpıcı görüntüsü, can alıcı
mektubun içeriğini asla bilmememizdir. O halde burada psikanaliz derin anlamlara
kayıtsızdır, altta yatan gizli bir anlamdan çok açık olanın gizli bir örgütlenmesiyle
ilgilenir. Dilsel olgulara herhangi bir "pozitif" statü vermeyi reddetmesiyle bu,
Lacan'ın Saussurean tarafı olarak görülebilir (bkz. metin notu 24).
b) Bir mektup olarak mektup, Lacan'ın bireyi mülksüzleĢtiren öznelerarası
iliĢkiler üzerinde oynamasına olanak tanır. ("Bir mektup kime aittir?") Oedipus
kompleksini bilinçdışı " bellek izlerinin" " sabitlenmesi" için hayati önem taşıyan
bir mübadele yapısı açısından düşünmeye yönelik bu çabanın kaynağında şüphesiz
Levi-Strauss (ve Mauss) vardır.
Bu kayıplar -anlamın bolluğu ve (kendine)sahip olmanın güvenliği- Lacancı
askesis' in bu analiz kıssasındaki temel kipleridir. Buna bir üçüncüsünü
ekleyebiliriz: metalanguage. Bununla şunu kastediyoruz: 1) Vali, anlattığı
"olayları" nesnel olarak görüyormuş gibi yaptığı anda zaten tekrarlamaktadır; 2)
Dupin (analist olarak) bile Bakana karşı öfkelendiği anda fantazmatik devrenin
(tekrarlayan yapı, hareketli senaryo ...) içine hapsolmuştur. Vali (aktarıma
hapsolmuş) ile Dupin (karşı aktarıma karşı koyan) arasındaki fark, Dupin'in
kaybının aralıklı olarak farkında olmasıdır.
Metni çevirirken, zorluğunun büyük bir kısmının Lacan'ın kendine özgü edat
kullanımından kaynaklandığını gördük. Sonuç olarak, okuyucu bir dizi cümlede
çeşitli bağlılık olasılıklarıyla oynamak zorunda kalmaktadır
Bu PDF38 belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Jacques Lacan
"uygun" olan(lar)ı belirlemek için. İyi ya da kötü, İngilizce'de edatların kullanımını

normalleştirmeyi (zorunlu olarak) seçtik. Bu nedenle zaman zaman Lacan'ın
labirentini bir bütün olarak yeniden üretmek yerine bu labirentte bir rota çizmek
zorunda kaldık. Hiç Ģüphesiz bu durum (sözdizimsel zenginlikte) ve (netlikte) eĢ
zamanlı bir kayıp olmuĢtur.
Metne eklediğimiz notlar (imzalı -Ed), genel olarak, imaların açıklamaları
veya özellikle dolambaçlı noktaların açıklığa kavuşturulmasıdır.
Bu metin ilk olarak 1956 yılında yazılmıştır ve bir giriş yazısıyla birlikte
Ecrits'in açılış metnidir.
-J. M.
Und wenn es uns gliickt,

Und wenn es sich schickt,
So sind es Gedanken.
Araştırmamız bizi, tekrarlama otomatizminin (Wiederholungszwang)

temelini, anlamlandırma zincirinin ısrarı olarak adlandırdığımız şeyde
bulduğunu kabul etme noktasına getirdi. 1 Bu nosyonun kendisini,
varoluşun (ya da: eksantrik yerin) bir bağıntısı olarak detaylandırdık.
Freud'un keşfini ciddiye almak istiyorsak, bilinçdışının öznesini zorunlu
olarak konumlandırmamız gerekir. 2 Bilindiği gibi, psikanalizin açtığı
deneyim alanında, Freud'un keşfini ciddiye alırsak
İnsan organizması, varlığının en mahrem noktalarında hangi hayali
çizgileri yakaladığını sembolik bir boyutta ortaya koyar. 3
Bu seminerden çıkarılacak ders, bu hayali olayların, deneyimlerimizin
özünü temsil etmek bir yana, onları birbirine bağlayan ve yönlendiren
sembolik zincirle ilişkilendirilmedikleri sürece, yalnızca tutarsız kalanları
ortaya koyduğunu savunmaktır.
1 Zorlamadan ziyade tekrar otomatizmi çevirisi, Lacan'ın Freudyen "aşırı

belirlenim "i olasılık yasaları açısından yeniden yorumlamaya yönelik spekülatif
çabasının bir göstergesidir. (Şans, Aristoteles'in Fizik'inde "insan düşüncesine
açıklanmayan bir neden" olan otomattır). Bakan'ın kumar tutkusunun Lacan'ın
analizinin ilerleyen bölümlerinde kazandığı önem de buradan gelir. Bkz. Ecrits,
s. 41-61).-Ed.
2 Cf. Heidegger, Vom Wesen dar Wahrheit. Özgürlük, bu denemede, bir "açığa
çıkma" olarak algılanır. Dasein var-olur, "olanın ifşasına" doğru öne çıkar.
Varlıkların ifşasını koruyan Dasein'ın "ex-sistent in-sistence "ıdır.-Ed.
3 Lacan'ın imgesel ve sembolik terimlerine yüklediği anlamlar için, aşağıda
yeniden üretilen Vocabulaire de Ia Psychanalyse'den (Laplanche ve Pontalis)
girişlere bakınız.
39
Yale Fransız
Çalışmaları
Elbette, sembolik zincire görünümünü veren sembolik alternatifin bu

kısmileştirmelerinde bu hayali imgelerin (Priigung) öneminin farkındayız.
Ancak biz, bu psikanalitik alternatifleri yönetenin bu zincirin özel yasası
olduğunu savunuyoruz.
Özne için belirleyici olan etkiler: haciz (Verwer fung), bastırma
(Verdriingung), inkâr (Verneinung) gibi - bu etkilerin, imgesel
faktörlerin gösterenin yer değiştirmesini ( Entstellung) çok sadık bir
şekilde takip ettiğini uygun bir vurguyla belirterek,
eylemsizliklerine rağmen, süreçte yalnızca gölgeler ve yansımalar olarak
yer alırlar. 4
Ancak bu vurgu, size göre, çalışmamızda tikelliği sizin için esas

olan şey olarak kalacak ve orijinal düzenlemesi yalnızca yapay olarak
bozulabilecek olgulardan genel bir tip soyutlamaya hizmet ediyorsa,
boşuna yapılmış olacaktır. İşte bu nedenle, Freud'un incelenen
düşüncesindeki o andan çıkarılabilecek gerçeği -yani özne için kurucu
olanın sembolik düzen olduğunu- bugün sizin için bir öyküde
göstermeye karar verdik.
özne bir gösterenin güzergahından alır. 5
Kurgunun varlığını mümkün kılanın da bu gerçek o l d u ğ u n u not

edelim. Ve bu durumda, bir masal onu gün ışığına çıkarmak için diğer
anlatılar kadar uygundur - bu süreçte masalın tutarlılığının teste tabi
tutulması riskini de göze alarak. Bu çekincenin yanı sıra, kurgusal bir
masal, kavramının keyfi olduğuna inanabileceğimiz ölçüde sembolik
gerekliliği daha saf bir şekilde ortaya koyma avantajına bile sahiptir.
İşte bu nedenle, daha fazlasını aramadan, örneğimizi, kısa bir
süre önce çalışmamızdan yararlandığımız çift ya da tek oyununun
diyalektiğinin geçtiği hikayeden seçtik. 6 Kuşkusuz, bu hikayenin
kendisini ortaya çıkarması tesadüf değildir
4 Psikoza özgü bir savunma mekanizması olan foreclosure kavramı için

aşağıdaki Vocabulaire girişine bakınız.
s Gösteren kavramı (ve Freudyen "bellek izi" ile ilişkisi) için bkz. önceki
makale.
6 Lacan'ın Poe'nun masalındaki tahmin oyununa dair analizi, rakibin
"muhakemesi" ile özdeşleşmenin sembolik sürecinin aksine, onunla imgesel bir
özdeşleşmenin yetersizliğini göstermeyi gerektirir. Bkz: Ecrits,
p. 59.-Ed.
40
Jacques Lacan
zaten destek bulmuş olan bir araştırma sürecini sürdürmeye

elverişliydi.
Bildiğiniz gibi, Baudelaire'in La lettre volee başlığı altında çevirdiği
masaldan bahsediyoruz: La lettre volee. İlk okumada bir dramı, onun
anlatımını ve bu anlatımın koşullarını ayırt edebiliriz.
Dahası, bu bileşenlerin gerekli olduğunu ve bunları oluşturanların
niyetlerinden kaçamayacaklarını yeterince hızlı bir şekilde görüyoruz.
Aslında anlatım, dramayı, onsuz hiçbir mizansenin mümkün

olamayacağı bir yorumla ikiye katlar. Diyelim ki, diyalogun açıkça ve
dramatik bir zorunlulukla, sahne için sahip olabileceği her türlü anlamdan
yoksun olacağı gerçeği bir yana, eylemin, tam anlamıyla, çukurdan
görünmez kalacağını söyleyelim.
bir seyirci: -Başka bir deyişle, anlatının her sahnede, oyunculardan
birinin o sahneyi oynarken sahip olduğu bakış açısı üzerine düşürdüğü
alacakaranlık olmadan, dramın hiçbir şeyi kavranamaz, ne görülebilir
ne de duyulabilir.
İki sahne vardır, bunlardan ilkini hemen ilk sahne olarak
adlandıracağız ve bu hiçbir şekilde kasıtsız değildir, çünkü ikincisi tam
da bugün ele aldığımız anlamda onun tekrarı olarak kabul edilebilir.
Bize ilk sahnenin kraliyet yatak odasında g e ç t i ğ i söylendiğinden,

bir mektup aldığında orada yalnız olan ve "yüce ş a h s i y e t " olarak
adlandırılan en yüksek rütbeli kişinin Kraliçe olduğundan şüpheleniriz.
Bu his, Kraliçe'nin diğer yüce şahsiyetin içeri girmesiyle içine düştüğü
utançla doğrulanır.
Söz konusu mektup hakkında sahip olabileceği bilgi, hanımefendinin
onurunu ve güvenliğini tehlikeye atmaktan başka bir işe
yaramayacaktır. Onun aslında Kral olduğuna d a i r tüm şüpheler
sahnenin akışı içinde derhal dağılır
Bakan D .'nin girişiyle başlar. O anda
Aslında Kraliçe, mektubu masanın üzerine "yüzü aşağıya, adresi
yukarıya gelecek şekilde" bırakarak Kral'ın inatçılığına oynamaktan
başka bir şey yapamaz. "Ne var ki, Bakan'ın vaşak gözünden kaçmaz
ve Kraliçe'nin sıkıntısını fark etmekte ve böylece onu anlamakta
başarısız olmaz.
41
Yale Fransız
Çalışmaları
Sır. O andan itibaren her şey saat gibi işlemeye başlar. Bakan, günün
işleriyle alışılagelmiş bir şekilde ilgilendikten sonra cebinden, görünüşü
şu mektuba benzeyen bir mektup çıkarır
ve okuyormuş gibi yaptıktan sonra yanına koyar.
diğerine. Kraliyet topluluğunu eğlendirmek için biraz daha konuştuktan
sonra, hiç çekinmeden utanç verici mektubu kapıp kaçarken,
manevralarından hiçbir şey kaybetmemiş olan Kraliçe, o anda yanı
başında bulunan kraliyet eşinin dikkatini çekmekten korktuğu için
müdahale edemez.
O zaman her şey, hiç kimsenin tereddüt etmediği bir operasyonun

varsayımsal bir izleyicisi tarafından görülmeden gerçekleşmiş olabilir ve
bu operasyonun özeti, Bakan'ın Kraliçe'den mektubunu çalması ve
İlkinden daha da önemli bir sonuç: Kraliçe artık onun elinde olduğunu
biliyor ve bu hiç de masumane değil.
Hiçbir analistin ihmal etmeyeceği bir kalıntı, önemli olan her şeyi,
her zaman ne yapacağını bilmeden saklamak için eğitildiği gibi: Bakan
tarafından terk edilen ve Kraliçe'nin elinin
artık top haline gelmekte özgürdür.
İkinci sahne: Bakan'ın ofisinde. Bakan'ın otelindedir ve Poe'nun

muammaları çözme konusundaki özel dehasını burada ikinci kez
tanıttığı Dupin'e polis müdürünün verdiği ifadeden biliyoruz ki,
polis, Bakan'ın alışkanlığı değişir değişmez oraya döner.
ual, night absences allow them to, son on sekiz aydır oteli ve çevresini
tepeden tırnağa aradılar. Boşuna,
-Her ne kadar herkes durumdan Bakan'ın mektubu ulaşabileceği bir
yerde tuttuğu sonucunu çıkarabilse de.
Dupin Bakan'ı çağırır. Bakan onu çalışılmış bir kayıtsızlıkla karşılar

ve konuşmasında romantik bir sıkıntıyı yansıtır. Bu arada Dupin'in
gözleri, bu numaranın aldatamadığı
yeşil gözlükler, binayı incelemeye devam eder. Bakışları, şömine

rafının ortasından şatafatlı bir şekilde sarkan çirkin bir karton kart
rafının bir bölümüne dikkatsizce yerleştirildiği anlaşılan buruşuk bir
kağıt parçasına takıldığında, aradığı şeyi bulduğunu çoktan anlamıştır. Bu
inancı, bulduğu şeyle ilgili ayrıntılar tarafından pekiştirilir.
42
Jacques Lacan
çalınan mektupla ilgili açıklamasıyla çelişiyor gibi görünmektedir,

ancak format aynı kalmaktadır.
Bunun üzerine, enfiye kutusunu masanın üzerinde "unuttuktan"
sonra, ertesi gün geri almak için mektubun mevcut halinin bir
kopyasıyla silahlanmış olarak geri çekilmek zorunda kalır. Uygun an
için hazırlanmış olan sokaktaki bir olay Bakanı pencereye çekerken,
Dupin tum içinde taklidi değiştirirken mektubu kapma fırsatını yakalar
ve sadece normal bir çıkış görüntüsünü sürdürmek zorundadır.
Burada da her şey, gürültüsüz olmasa bile, en azından kargaşasız
gerçekleşmiştir. Operasyonun özeti, Bakan'ın artık mektuba sahip
olmaması, ancak Dupin'in mektubu kendisinden çalan suçlu
olduğundan şüphelenmek bir yana, mektup hakkında hiçbir şey
bilmemesidir. Dahası, elinde kalan şey, bundan sonrası için önemsiz
olmaktan çok uzaktır. Dupin'i sahte mektubuna bir mesaj yazmaya iten
şeyin ne olduğuna döneceğiz. Durum ne olursa olsun, Bakan bunu
kullanmaya çalıştığında, tanıyabilmesi için yazılmış olan şu
kelimeleri okuyabilecektir
Dupin'in eli: " ... Un dessein si funeste I S'il n'est digne d'Atree est
digne de Thyeste," Dupin'in bize söylediğine göre, kaynağı Crebillon'un
Atree. 7
Bu iki dizinin benzerliğini vurgulamaya gerek var mı? Evet, çünkü
aklımızdaki benzerlik, yalnızca farklılıklarını ortadan kaldırmak için
seçilen özelliklerin basit bir toplamı değildir. Ve en ufak bir gerçekliğin
ortaya çıkması için bu ortak özelliklerin diğerlerinin pahasına muhafaza
edilmesi yeterli olmayacaktır. Rahatlatmak istediğimiz daha ziyade iki
eylemin motive o l d u ğ u öznelerarasılık ve onları yapılandırdığı üç
terimdir. 8
Bu terimlerin özel statüsü, kararın verildiği üç mantıksal ana aynı

anda karşılık gelmelerinden kaynaklanmaktadır
7 "Öyle rezil bir plan ki, Atreus'a yakışmasa da Thyestes'e yakışır."

Crebillon'un oyununun V. Perde, V. S a h n e s i n d e k i Atreus'un monoloğundan
alınan bu satırlar, Atreus'un kardeşine kendi oğlunun kanını içirerek intikamını
alma planına atıfta bulunmaktadır -Ed.
8 Üç terimi koordine eden bu öznelerarası ortam açıkça Ödipal durumdur. İlk
ikilinin (ilk dizide Kral ve Kraliçe) aldatıcı güvenliği üçüncü bir terimin devreye
girmesiyle paramparça olacaktır -Ed.
43
Yale Fransız
Çalışmaları
çökeltilir ve aralarında bir seçim oluşturduğu öznelere üç yer atar.

Bu karara bir bakışta varılır. 9 Çünkü bunu izleyen manevralar, ne
kadar sinsice uzatırlarsa uzatsınlar, o bakışa hiçbir şey eklemezler ve
eylemin ikinci sahnede ertelenmesi o anın bütünlüğünü bozmaz
Bu bakış, yanlış tamamlayıcılıklarında bırakılan gedik vizyonunda
kucakladığı diğer iki bakışı varsayar ve bu maruz kalmanın sağladığı
hırsızlık fırsatını öngörür. Böylece, her seferinde farklı karakterler
tarafından cisimleştirilen üç özne tarafından taşınan üç bakışı
yapılandıran üç an.
Birincisi hiçbir şey görmeyen bir bakış: Kral ve polis.
İkincisi, ilkinin hiçbir şey görmediğini gören ve sakladığı şeyin
gizliliği konusunda kendini kandıran bir bakış: Kraliçe, sonra Bakan.
Üçüncüsü, ilk iki bakışın olması gerekeni bıraktığını görür.
Bakan ve son olarak Dupin.
Öznelerarası kompleksi bütünlüğü içinde kavrayabilmek için
Kendini tehlikeden korumaya çalışan devekuşuna efsanevi bir şekilde
atfedilen teknikte isteyerek bir model arardık; çünkü bu teknik
nihayetinde politik olarak nitelendirilebilir, burada olduğu gibi üç ortak
arasında bölünmüştür: ikincisi, birincisinin kafası yere sıkıştığı için
görünmez olduğuna inanır ve üçüncünün sakince arkasını koparmasına
izin verir; sadece onu zenginleştirmemiz gerekir
la politique de l'au'yu üreterek bir harfle atasözü nitelendirmesi
10
devekuşunun kendisinin sonsuza dek yeni bir anlam kazanması için.
Tekrarlayan eylemin özneler arası modülü göz önüne alındığında,
geriye Freud'un metninde bizi ilgilendiren anlamda bir tekrarlama
otomatizmini tanımak kalıyor.
Konuların çoğulluğu, elbette, uzun zamandır bizim bakış açımızın
özetlediği perspektiflere alışmış olanlar için bir itiraz teşkil etmez.
9 Burada gerekli referans "Le Temps logique et

"Assertion de Ia certitude anticipee," Ecrits, s. 197.
10 La politique de l 'autruiche condenses devekuşu (autruche), diğer insanlar
(autrui) ve Avusturya ( Autriche) (siyaseti).-Bd.
44
Jacques Lacan
formülü: bilinçdışı Öteki'nin söylemidir. 11 Ve şimdi öznelerin

karışımı kavramının ne olduğunu hatırlamayacağız,
Irma'nın enjeksiyon rüyasına ilişkin yeniden analizimizde yakın
zamanda ortaya konan veriler de tartışmaya katkıda bulunmaktadır.
Bugün bizi ilgilendiren, özneler arası tekrar sırasında öznelerin yer

değiştirmelerinde birbirlerini nasıl aktardıklarıdır.
Yer değiştirmelerinin, saf bir gösterenin -çalınmış harfin-

üçlülerinde işgal etmeye başladığı yer tarafından belirlendiğini
göreceğiz. Ve bu da bizim için onun tekrar otomatizmi statüsünü
doğrulayacaktır.
Bununla birlikte, bu sorgulama hattını takip etmeden önce,

hikayenin itici gücünün ve ona getirdiğimiz ilginin - çakıştıkları
ölçüde - başka bir yerde yatıp yatmadığını sormak aşırı görünmüyor.
Hikayenin bize bir polisiye gizem olarak anlatılmasını (bizim gruf

jargonumuzda) sadece bir rasyonalizasyon olarak görebilir miyiz?
Doğrusu, bir suç ya da suça ilişkin böylesi bir gizemi gerektiren

her şeyin -doğası ve nedenleri, araçları ve icrası; faili bulmak için
kullanılan prosedür ve onu mahkum etmek için kullanılan araçlar-
burada her bölümün başında dikkatlice ortadan kaldırıldığını fark
ettiğimiz anda, bu gerçeğin oldukça şüpheli olduğuna karar vermekte
haklı olmalıyız.
Aldatma eylemi aslında en başından beri suçlunun entrikaları ve
bunların kurbanı üzerindeki etkileri kadar açık bir şekilde
bilinmektedir. Karşımıza çıkan sorun, söz konusu aldatmanın
nesnesinin aranması ve iadesi ile sınırlıdır.
Bize açıklandığında çözüm zaten elde edilmiş oluyor. Bu nasıl
merakta mı bırakılıyoruz? Okuyucuda belirli bir ilgi uyandırmak için
bir türün geleneklerine ne kadar itibar edersek edelim, "Dupin hikayesi
"nin ikinci kez ortaya çıktığını unutmamalıyız,
bir prototip olduğunu ve tür ilk başta belirlenmiş olsa bile, yazarın bir
konvansiyon üzerinde oynaması için hala biraz erken olduğunu
12
belirtmiştir.
11 Oedipus kompleksinin can alıcı noktası budur: aslen başkasına ait olan ve yer
değiştirmeleriyle "kendisinden" başka bir şey olan bir arzunun varsayılması.
12 İlk "Dupin hikâyesi" "Morgue Sokağı Cinayetleri "dir.
45
Yale Fransız
Çalışmaları
Bununla birlikte, her şeyi, gizliliği bazen evlilik huzuru için gerekli
olan yazışmalardan birini meraklı gözlerden k o r u m a k için, anlamlı
tarafı çevrilmiş olsa bile, önemli mektupları masanın üzerinde
bırakmanın yeterli olacağı şeklinde bir masala indirgemek de aynı
derecede aşırı olurdu.
yüzüstü. Çünkü bu bir aldatmaca olur ki, umutlarında ciddi bir hayal
kırıklığına uğramaması için kimsenin denemesini asla tavsiye
etmeyiz.
O halde, Vali'yle ilgili olarak, başarısızlıkla sonuçlanan bir
beceriksizlikten başka bir gizem olmayabilir mi - belki de Dupin'le
ilgili olarak, bir yandan bizi yöntemiyle tanıştırdığı kuşkusuz nüfuz
edici, ancak genel olarak her zaman tam olarak ilgili olmayan
açıklamalar ile diğer yandan gerçekte müdahale etme biçimi arasında
kabul etmekte tereddüt ettiğimiz belirli bir uyumsuzluk yok mudur?
Bu gizem duygusunu biraz daha ilerletecek olursak, kısa süre

sonra, sadece kahramanların rütbesinin vodvilden kurtardığı o ilk
sahneden düşüşe kadar
Sonunda Bakan'ı bekliyor gibi görünen alay konusu, herkesin
kandırıldığı izlenimi değil bizim zevk almamızı sağlayan.
Ve böyle düşünmeye daha da meyilli oluruz, çünkü biz
Bu tahminde, bizi okuyanlarınızla birlikte, bir zamanlar modem kahraman
için verdiğimiz "tam bir karmaşa ortamında gülünç kahramanlıkların
yücelttiği" tanımını tanıyacaktır. 13
Ama amatör dedektifin heybetli varlığı, son zamanların kabadayı

prototipi, çağdaş süpermenimizin yavanlığından henüz güvende değil
miyiz?
Bir numara. ... bu masalda, tam tersine, o kadar mükemmel bir
gerçekçiliği fark etmemiz için yeterlidir ki, gerçeğin burada kurgusal
düzenlemesini ortaya koyduğu söylenebilir.
Çünkü bu gerçekliğin ilkelerinin bizi götürdüğü yön gerçekten de
budur. Stratejisinin içine girdiğimizde, gerçekten de ilkinin
tamamlayıcısı diyebileceğimiz yeni bir drama algılarız.
13 Ecrits'deki "Fonction et champ de Ia parole et du Iangage" bölümüne bakınız.

Çeviri
A. Wilden, The Language of the Self (Baltimore, 1968).
46
Jacques Lacan
İkincisi sözsüz bir oyun olarak adlandırılırken, ikincisinin ilgisi

konuşmanın özellikleri üzerine oynar. 14
Eğer gerçek dramın iki sahnesinden her birinin farklı bir diyalog
sırasında anlatıldığı gerçekten açıksa, ancak öğretimizde ortaya konan
kavramlara erişerek, bunun sadece anlatımın cazibesini arttırmak için
olmadığını, ancak diyalogların kendilerinin, konuşma güçlerini zıt bir
şekilde kullandıklarında, onları farklı bir drama yapan bir gerilime
büründüklerini fark edebiliriz. bu, kelime dağarcığımızın sembolik
düzende devam eden ilkinden ayırt edeceği bir şeydir.
Polis müdürü ile Dupin arasındaki ilk diyalog, sağır bir adamla
duyan biri arasında geçer. Yani, normalde basitleştirilmiş olanın gerçek
karmaşıklığını, iletişim kavramında en karışık sonuçlarla sunar.
Bu örnek, bir iletişim eyleminin, kuramcıların çok sık durduğu
izlenimi nasıl verebileceğini göstermektedir: aktarımında yalnızca tek
bir anlama izin vermek. Sanki anlayan kişinin onu bütünleştirdiği son
derece anlamlı yorum, anlamayan kişi tarafından algılanmadığı için
geçersiz sayılabilirmiş gibi.
Diyaloğun yalnızca bir rapor olarak anlamı korunursa, gerçekçiliği bir
kesinlik garantisine bağlı gibi görünebilir. Ancak burada diyalog,
taktiklerini gösterirsek göründüğünden daha verimli olabilir: anlatıma
odaklanarak görüleceği gibi
ilk sahnemizin.
Bu sahnenin bize geldiği ikili ve hatta üçlü öznel filtre için:
Dupin'in arkadaşı ve ortağının anlatımı
(bundan böyle hikayenin genel anlatıcısı olarak anılacaktır} - Vali'nin
Dupin'e açıkladığı - Kraliçe'nin ona verdiği rapor, sadece tesadüfi bir
olayın sonucu değildir.
düzenleme.
Orijinal anlatıcının içine d ü ş t ü ğ ü aşırılık, onun herhangi bir olayı
değiştirmesini engelliyorsa, buna inanmak yanlış olur.
14 Aşağıda anlatılanların tam olarak anlaşılabilmesi için "The Purloined Letter

"ın kısa ve kolay ulaşılabilir metninin yeniden okunması gerekmektedir.
47
Yale Fransız
Çalışmaları
Vali'nin bu durumda ona sesini ödünç verme yetkisine sahip olmasının

tek nedeni, söylemeye cesaret edersek, patentine sahip olduğu hayal
gücü eksikliğidir.
Mesajın bu şekilde yeniden iletildiği gerçeği, bize hiçbir şekilde

kesin olarak kabul edilemeyecek bir şeyi garanti eder: dil boyutuna ait
olduğunu.
Burada bulunanlar konuyla ilgili görüşlerimizi biliyor, özellikle

Arıların dili olarak adlandırılan karşıt durumla örneklenenler: bir
15
dilbilimcinin yalnızca nesnelerin konumunun basit bir işaretini
görebildiği, başka bir deyişle: yalnızca diğerlerinden daha farklı bir
şekilde farklılaştırılmış hayali bir işlev.
Doğal olarak verilmiş bir nesne onun için ne kadar belirsiz olursa
olsun, sembollere boyun eğdiği için bölünmüş olsa da, insanda böyle
bir iletişim biçiminin bulunmadığını vurguluyoruz.
Ortak bir nesneye duydukları nefretle iki kişi arasında kurulan
birliktelikte de kuşkusuz eşdeğer bir şey kavranabilir: ancak bu buluşma
yalnızca her ikisinin de karşı koyduğu bireysel özelliklerle tanımlanan
tek bir nesne üzerinde mümkündür.
Ancak böyle bir iletişim sembolik biçimde aktarılamaz. Yalnızca

nesne ile ilişki içinde sürdürülebilir. Bu şekilde, belirsiz sayıda özneyi
ortak bir "ideal" i ç i n d e b ir araya getirebilir: bir öznenin
diğeriyle iletişimi
Bu şekilde oluşturulan kalabalık içinde yine de indirgenemez bir
şekilde tarif edilemez bir ilişki tarafından dolayımlanmış olarak
16
kalacaktır.
Bu alıntı, bize sözsüz iletişimi ihmal ettiğimizi isnat edenlere

uzaktan seslenen ilkelerin hatırlanmasından ibaret değildir: konuşmanın
neyi tekrarladığının kapsamını belirlerken, belirtilerin neyi tekrarladığı
sorusunu da hazırlar.
Böylece dolaylı anlatım dilsel boyutu eliyor ve genel anlatıcı onu

tekrarlayarak "varsayımsal olarak" ona hiçbir şey k a t m ı y o r . Ancak
ikinci diyalogdaki rolü tamamen farklıdır.
15 Bkz. Emile Benveniste, "Communication animale et langage humain,"

Diogene, No. 1 ve Roma'daki konuşmamız, Ecrits, s. 178.
48
Jacques Lacan
16 Ego ideali kavramı için bkz: Freud, Grup Psikolojisi ve Ego Analizi.-Bd.
49
Jacques Lacan
Çünkü ikincisi, dilin başka yerlerinde ayırt ettiğimiz ve sözün

konuşmaya karşıtlığı gibi karşıt olan kutuplar gibi ilkine karşıt
olacaktır.
Yani burada kesinlik alanından hakikat alanına bir geçiş

yapılmaktadır. Şimdi bu kayıt, buna geri dönmemize gerek olmadığını
düşünebiliriz, tamamen başka bir yerde, tam anlamıyla öznelerarasılığın
temelinde yer almaktadır. Orada, öznenin mutlak olarak bir Öteki
oluşturan öznellikten başka hiçbir şeyi kavrayamayacağı yerde bulunur.
Biz burada, onun yerini belirtmekle yetineceğiz; bize onun yerini hak
ediyormuş gibi görünen diyaloğu anımsatarak
Diyaloğu sona erdiren yalvarışta gösterenin sözle ilişkisinin ortaya çıktığı
o yoksunluk halinin bir Yahudi şakası olarak algılanması: "Neden bana
yalan söylüyorsun?" diye bağırır karakterlerden biri nefes nefese. "Evet,
neden bana Cracow'a gittiğini söyleyerek yalan söylüyorsun ki
Lemberg'e gittiğine inanayım. Oysa gerçekte Cracow'a gidiyorsun?" 17
Dupin'in yöntemine giriş olarak bize sunulan mantıksal
ç ı k m a z l a r , eristik muammalar, paradokslar ve hatta şakalar seli de
benzer bir soruyu sormamıza neden olabilirdi, eğer bunların müstakbel
bir öğrenci tarafından bize aktarılmış olması gerçeği, bu aktarma
eylemiyle onlara yeni b i r boyut kazandırmasaydı. Mirasların yanıltıcı
olmayan büyüsü budur: Tanığın sadakati, tanıklığına yönelik tüm
eleştirileri körleştiren ve dinlendiren bir örtüdür.
Dahası, kartları masanın üzerine açık olarak koyma jestinden daha

ikna edici ne olabilir? Öyle ki, bir an için sihirbazın söz verdiği gibi
numarasının nasıl yapıldığını gösterdiğine ikna oluruz, oysa o sadece
17 Freud, Jokes and Their Relation to the Unconscious, New York, 1960, s. 115't e
bu şaka hakkında şu yorumu yapar: "Ancak şakanın daha ciddi olan özü, gerçeği
belirleyen şeydir... Dinleyicimizin söylediklerimizi nasıl anlayacağını düşünme
zahmetine katlanmadan her şeyi olduğu gibi anlatırsak bu gerçek midir? Bence bu
tür şakalar diğerlerinden özel bir konuma sahip olmak için yeterince farklıdır:
Saldırdıkları şey b i r kişi ya da kurum değil, bilgimizin kesinliğinin kendisidir,
spekülatif sahipliklerimizden biridir." Lacan'ın metni Freud'un devlet anlayışının
bir yorumu, özneler arası iletişim durumunun taleplerinin her türlü naif "hakikat"
kavramı üzerindeki aşındırıcı etkisinin bir incelemesi olarak görülebilir.
49
Yale Fransız
Çalışmaları
onu daha da saf bir biçimde yeniledi: bu noktada öznede gösterenin

üstünlüğünün ölçüsünü kavrıyoruz.
Dupin'in, rakibiyle özdeşleşme numarasıyla tüm arkadaşlarını çift

ve tek oyununa dahil eden dahi çocuğun hikayesiyle başladığında
yaptığı manevra budur; bununla birlikte, teorik ayrıntılandırmanın ilk
seviyesine, yani öznelerarası değişime, tekrarının payandasına
hemen takılmadan ulaşamayacağını göstermiştik. 18
La Rochefoucauld, La Bruyere, Machiavelli ve Campanella'nın

adları hepimize aynı şekilde -gözlerimizde çok fazla duman- muamele
gördü; bu zamana kadar, çocuğun hünerleriyle karşı karşıya
kaldıklarında şöhretleri ancak beyhude görünecekti.
Ardından Chamfort'un "en büyük s a y ı y a uyduğu için her genel

fikrin, kabul edilen her konvansiyonun aptalca olduğu güvenli bir
bahistir" özdeyişi, yasasından kaçtığını düşünen herkesi, yani tam olarak en
büyük sayıyı şüphesiz tatmin edecektir. Dupin'in Fransızları analiz

kelimesini cebire uyguladıkları için aldatmakla suçlaması
gururumuzu tehdit etmeyecektir, çünkü bu terimin başka kullanımlar
için serbest bırakılması hiçbir şekilde bir psikanalistin müdahale
etmesine ve haklarını talep etmesine neden olmamalıdır. Ve işte
Latince sevenleri kesinlikle memnun edecek filolojik açıklamalar
yapmaya devam ediyor:
daha fazlasını söylemeye tenezzül etmeden hatırladığında "ambitus
hırs anlamına gelmez, religio, din, homines honesti, dürüst adamlar,"
aranızda kim bu kelimelerin Cicero ve Lucretius'a aşina olan herkes
için ne anlama geldiğini hatırlamaktan zevk almaz. Poe'nun iyi vakit
geçirdiğine şüphe yok....
Ancak a k l ı m ı z a bir şüphe geliyor: bu bilgelik gösterisi bize

dramımızın anahtar kelimelerini ifşa etmeye mahkum değil mi? Sihirbaz
gözlerimizin önünde numarasını tekrarlamıyor mu, bu kez sırrını ifşa
etme konusunda bizi kandırmadan, ama bahsini
18 Cf. Ecrits, s. 58. "Ama (oyunun) bir sonraki adımında, rakip, hamlesinde onu
takip edecek kadar zeki olduğumu fark ettiğinde, beni kandırmak için en iyi şansa
aptalı oynayarak sahip olduğunu fark ederek kendi zekasını gösterdiğinde ne
olacak? O andan itibaren muhakemem geçersizdir, çünkü sadece belirsiz bir salınım
içinde tekrarlanabilir... "
Bu PDF 50 belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Jacques Lacan
Biz hiçbir şey görmeden bize gerçekten açıklama noktasına. Bu,

illüzyonistin sanatının zirvesi olurdu: kurgusal yaratımlarından biri
aracılığıyla bizi gerçekten kandırmak.
Ve kötü niyet olmaksızın bir dizi hayali kahramana gerçek
karakterler olarak atıfta bulunmamızı haklı çıkaran da bu tür etkiler
değil midir?
Aynı şekilde, Martin Heidegger'in aletheia sözcüğünde bize hakikatin

oyununu ifşa etme biçimini duymaya açık olduğumuzda, hakikatin her
zaman sevenlerini başlattığı bir sırrı yeniden keşfederiz ve
Bu sayede, kadının kendini onlara en içten şekilde sunduğu yerin

saklandığı yer olduğunu öğrenirler.
Dolayısıyla, Dupin'in yorumları bizi onlara inanmaya bu kadar açık
bir şekilde zorlamasaydı bile, yine de karşıt ayartmaya karşı bu
girişimde bulunmamız gerekirdi.
Onun ayak izlerini, kaçtıkları yerde bulalım.
[depiste] us. 19 Ve her şeyden önce, Vali'nin başarısızlığını açıkladığı
eleştiride. Bu eleştirinin, Vali'nin ilk konuşmada kulak asmadığı ve

sadece eğlence için bir bahane olarak gördüğü o sinsi alaylarda ortaya
çıktığını zaten görmüştük. Dupin'in ima ettiği gibi, bir sorunun çok basit,
hatta çok açık olması nedeniyle anlaşılmaz görünmesi, onun için hiçbir
zaman göğüs kafesinin kuvvetli bir şekilde ovulmasından daha önemli
olmayacaktır.
Her şey bize karakterin ruh halini hissettirecek şekilde düzenlenmiştir.
embesillik. Kendisinin ve suç ortaklarının, sıradan bir düzenbazın bir
nesneyi saklamak için hayal edebileceğinin ötesinde bir şeyi asla
düşünmemeleri gerçeği bunu güçlü bir şekilde ifade e d i y o r - yani, tam
da çok iyi bilinen olağanüstü saklanma yerleri dizisi: gizli masa
çekmecelerinden çıkarılabilir masa üstlerine, sandalyelerin çıkarılabilir
minderlerinden içi boşaltılmış ayaklarına, aynaların ters tarafından kitap
ciltlerinin "kalınlığına" kadar bizim için hemen kataloglandı.
19 M. Benveniste'e (ilksel ya da diğer) sözcüklerin karşıt anlamları sorununu,

Freud'un b u sorunu ele aldığı hatalı filolojik yola getirdiği sihirli düzeltmeden
sonra yeniden sunmak istiyoruz (bkz. La Psychanalyse, cilt 1, s. 5-16). Çünkü biz,
gösterenin örneği bir kez evrimleştikten sonra sorunun bozulmadan kaldığını
düşünüyoruz. Bloch ve Von Wartburg, depister fiilinin cümlemizdeki ikinci
kullanımında anlamının ilk ortaya çıkışını 1875'e tarihlemektedir.
51
Yale Fransız
Çalışmaları
Ardından, Vali'nin, Bakan'ın şair olduğu için delilikten uzak

olmadığını söyleme hatasıyla bir an alay edildi; bu hatanın, tüm
delilerin şair olduğu gerçeğinden çok uzak olduğu için, sadece orta
terimin yanlış bir dağılımından ibaret olduğu iddia edildi, ancak bu pek
de önemsiz değil.
Gerçekten de öyle. Ama şairin gizleme sanatındaki üstünlüğü

konusunda biz de karanlıkta kalıyoruz - üstelik matematikçi olsa bile -
çünkü arayışımız aniden engelleniyor ve bildiğim kadarıyla
formüllerine hiçbir zaman onları aklın kendisiyle özdeşleştirecek
kadar bağlılık göstermemiş olan matematikçilerin akıl yürütmelerine
karşı yöneltilen kötü argümanların çalılıklarına sürükleniyoruz. En
azından, Poe'nun deneyiminden farklı olarak, zaman zaman -
buradaki varlığı kombinasyonel analize girişlerimizin bizi yoldan
çıkarmadığının garantisi olan dostumuz Riguet ile birlikte- "x2 artı

px' in belki de kesinlikle q'ya eşit olmadığı" konusunda şüpheye
düşecek kadar ciddi sapmalar (P o e 'ya göre sanal küfürler)
yapabildiğimize tanıklık edelim, hem de hiç beklenmedik bir saldırıyı

savuşturmak zorunda kalmadan -burada Poe'yu yalanlıyoruz-.
O zaman bu kadar çok istihbarat, daha önce verili olarak belirtilen,
yani polisin her yere baktığı bilgisinden kendimizi uzaklaştırmak için

kullanılmıyor mu?
polisin, sebepsiz yere değil ama, bu bölgede
Mektup bulunabilirdi - uzayın (şüphesiz teorik) bir ex haustion'u
açısından, ancak hikayenin ilginçliği onu kelimesi kelimesine kabul
etmemize bağlıdır: operasyonu yöneten ilke olan tüm cildin
numaralandırılmış "bölmelere" bölünmesi bize o kadar kesin olarak
s unu lmuş tu r ki, "bir satırın ellinci kısmı", araştırmacıların
araştırmasından kaçamazdı.
O halde mektubun nasıl olup da hiçbir yerde bulunamadığını sormaya

ya da daha geniş kapsamlı bir gizleme anlayışının bize anlatılanları
açıklamadığını gözlemlemeye hakkımız yok mu?
Dupin'in keşfinin sonunda kanıtladığı gibi, taranan alan gerçekten de

mektubu içerdiğinden, mektup tüm titizliğiyle tespit edilmekten kaçtı.

Jacques Lacan
O halde bir harf, tüm nesneler arasında, Roget olarak bilinen

eşanlamlılar sözlüğünün Piskopos Wilkins'in göstergebilimsel
ütopyasından aldığı bir terimi kullanmak gerekirse, boş olma özelliğine
sahip olmalı mıdır? 20
Harf ve mekân arasında, hiçbir Fransızca sözcüğün İngilizcedeki "odd"

sıfatının uzantısına sahip olmadığı ilişkiler olduğu aşikârdır ("biraz fazla
a ş i k â r " ). Baudelaire'in düzenli olarak çevirdiği tuhaf sözcüğü sadece
yaklaşıktır. Bu ilişkilerin .. . singuliers olduğunu söyleyelim, çünkü bunlar
gösteren tarafından yerle sürdürülen ilişkilerin ta kendisidir.
Elbette, niyetimizin onları "ince" ilişkilere sokmak olmadığını,
amacımızın harf ile ruhu karıştırmak olmadığını, birincisini pnömatik
sevkiyatla alsak bile ve birinin öldürürken diğerinin dirilttiğini kolayca
kabul ettiğimizi anlıyorsunuz.
-belki de anlamaya başlarsınız- ölümün failliğini maddileştirir. 22
Fakat her şeyden önce gösterenin maddeselliği üzerinde ısrar

ettiysek, bu maddesellik birçok açıdan tuhaftır [sznguliere],
Bunlardan ilki bölünmeyi kabul etmemektir. Bir mektubu küçük parçalara
ayırın,
ve olduğu harf olarak kalır - ve bu, Gestalt teorisinin bütün kavramını

oluştururken uyuyan canlılığın açıklayacağından tamamen farklı bir
anlamda. 23
Dil, hükmünü onu nasıl duyacağını bilene teslim eder: artikelin

partikül olarak kullanımı yoluyla. İşte burada ruh -eğer ruh yaşayan
bir anlamsa- daha az tuhaf olmayan bir şekilde, harfinden daha fazla
niceliklendirmeye müsait olarak ortaya çıkar. Anlamın kendisiyle
başlamak gerekirse, ki bu bizim s ö z ü m ü z ü taşır: anlam bakımından
zengin bir konuşma ["plein de
20 Jorge Luis Borges'in, konumuzun filumuna çok iyi uyum sağlayan

eserlerinde, başkalarının uygun oranlara indirgediği bir önem atfettiği ş e y . Cf.
Les Temps modernes, Haziran Temmuz 1955, s. 2135-36 ve Ekim 1955, s. 574-75.
21 Yazar tarafından altı çizilmiştir.
22 Burada "ölüm içgüdüsü "ne atıfta bulunulmaktadır k i bu içgüdünün
" ölümü", tamamen naif bir vitalizm ya da natüralizmin "yaşamı "na karşıtlığında
yatmaktadır. Bu haliyle, Levi Strauss'un düşüncesinde "doğa "nın kendini aştığı,
tamamladığı ve sembolize ettiği mantıksal anla karşılaştırılabilir: ensestin
yasaklanması.-Ed.
23 Bu o kadar doğrudur ki, filozoflar, tek ve çok temelinde tartıştıkları o
basmakalıp örneklerde, ortadan yırtılmış basit bir beyaz kağıt yaprağını ve kırılmış
bir daireyi, hatta parçalanmış bir vazoyu, kesilmiş bir solucandan bahsetmeye bile
53
Yale Fransız
Çalışmaları
gerek yok, aynı amaçla kullanmayacaklardır.
54
Jacques Lacan
signification"], tıpkı bir eylemdeki niyetin ["de !'in tention"] bir eylemde
fark ettiğimiz ya da artık aşk ["plus d'amour"] olmadığı için
üzüldüğümüz gibi; ya da nefret ["de la haine"] depoladığımız ve
bağlılık ["du devouement"] harcadığımız gibi ve bu kadar çok
karasevda ["tant d'infatuation"] her zaman satılık eşek ["de la
cuisse"] ve insanlar arasında kavga [ " du rififi"] olacağı gerçeğiyle
kolayca uzlaşır.
Ama mektuba gelince, ister tipografik karakter, ister mektup,

isterse bir mektup adamı yapan şey olarak alınsın, söylenenlerin
harfiyen [ala lettre] anlaşılması gerektiğini, bir mektubun [une lettre]
beklediğini söyleyeceğiz
ya da mektuplarla tanışıklığınız olduğunu
[que vous avez des lettres]-never that there is letter [de la lettre]
her yerde, bağlam ne olursa olsun, gecikmiş postaları belirtmek için bile.
Çünkü gösteren, doğası gereği yalnızca bir yokluğun simgesi

olarak, kendi benzersizliği içinde bir birimdir. Bu nedenle, çalınan
mektup için, diğer nesneler gibi, bir nesnenin içinde olması ya da
olmaması gerektiğini söyleyemeyiz.
belirli bir yerde olacak ama onlardan farklı olarak olduğu yerde
olmayacak.
nereye giderse gitsin. 24
Aslında, polisin başına gelenlere daha yakından bakalım.

Soruşturmaya konu olan alanın aranmasında kullanılan prosedürlerle
ilgili hiçbir şey bize bırakılmamıştır: bu alanın en ufak bir kütlenin tespit
edilmeden kaçamayacağı bölmelere ayrılmasından, döşemeyi yoklayan
iğnelere ve bir muslukla ahşabı sondajlamanın imkansızlığında, oyuk
yüzeyindeki herhangi bir sondajın atığını, hatta en ufak bir uçurumun
sonsuz küçük boşluğunu ortaya çıkaran bir mikroskoba kadar. Ağ, kitap
sayfalarını sallamakla yetinmeyen polisin onları saymaya başladığı
noktaya kadar sıkılaşırken, uzayın kendisinin bir mektup gibi yapraklarını
döktüğünü görmüyor muyuz?
Ancak dedektifler gerçek hakkında o kadar değişmez bir fikre

sahiptirler ki, araştırmalarının onu kendi gerçekliğine dönüştürme
eğiliminde olduğunu fark edemezler.
55
Yale Fransız
Çalışmaları
24 Cf. Saussure, Cours de linguistique generale, Paris, 1969, s. 166 :
"Öncekiler dilde sadece farklılıklar olduğunu söylemek anlamına gelir. Daha da
fazlası: bir fark genel olarak aralarında kurulduğu pozitif terimleri varsayar,
ancak dilde pozitif terimler olmaksızın sadece farklar vardır." Ed.
56
Jacques Lacan
nesne. Bu nesneyi diğerlerinden ayırt edebilecekleri bir özellik.

Bunu onlardan istemek kuşkusuz çok fazla olur; bu onların
kavrayış eksikliğinden değil, bizim kavrayış eksikliğimizden
kaynaklanmaktadır. Çünkü onların embesilliği ne bireysel ne de
kurumsaldır; kaynağı özneldir. Bu gerçekçi bir embesilliktir; bu
embesillik, bir el toprağın derinliklerine ne kadar gömülmek isterse
istesin, hiçbir şeyin orada saklı kalmayacağını, çünkü başka bir elin
onu her zaman bulup çıkarabileceğini ve saklı olanın asla olduğundan
başka bir şey olmadığını gözlemlemek için duraklamaz.
Çağrı kağıdında da belirtildiği gibi, yerinden eksik
Bir kütüphanede kaybolan cilt. Kitap bitişik rafta ya da bir sonraki
bölmede olsa bile, görünürde ne olursa olsun orada saklı kalacaktır.
Çünkü kelimenin tam anlamıyla bir şeyin eksik olduğu söylenebilir
sadece onu değiştirebilecek olanın yerinden: sembolik olanın. Gerçek
için,
Onu hangi çalkantıya maruz bırakırsak bırakalım, her zaman
yerindedir; onu topuğuna yapıştırılmış olarak taşır, onu oradan
neyin çıkarabileceğinden habersizdir.
Ve mektubu saklandığı yerden alan polislerimize dönecek olursak,
mektubu nasıl ele geçirmiş olabilirler? Parmaklarının arasında
döndürdükleri şeyde neyi tuttular ama neyi tutmadılar?
onların tanımına cevap. "Bir mektup, bir çöp": Joyce'un çevresinde,
onlar
İngilizce'deki iki kelimenin sesteşliği üzerine oynamıştır. 25 Polisin şu
anda elinde tuttuğu görünüşte bir çöp parçası da yarım tom olduğu için
diğer doğasını ortaya k o y m u y o r . Başka renkte bir damga üzerindeki
farklı bir mühür, üst yazıdaki farklı bir el yazısının işareti burada en
dokunulmaz gizleme yöntemleridir. Ve bilindiği gibi, o dönemde
alıcının adresinin yazılı olduğu mektubun arka yüzünde duruyorlarsa,
bunun nedeni mektubun onlar için arka yüzünden başka bir yüzü
olmamasıdır.
Gözlemlerinde gerçekten ne bulabilirler? Sibernetik neşemize sık sık
söylendiği gibi, onun mesajını mı? Ama bu mesajın çoktan alıcısına
ulaştığı ve hatta onunla birlikte bırakıldığı aklımıza gelmiyor mu, çünkü
önemsiz kağıt parçası şimdi onu orijinal nottan daha az iyi temsil
etmiyor.
57
Yale Fransız
Çalışmaları
25 Cf. Our Examination Round his Factification for lncaminati.on of Work in
Progress, Shakespeare & Co., 12 rue de l'Odeon, Paris, 1929.
58
Jacques Lacan
Eğer bir mektubun işlevini yerine getirdikten sonra kaderini

tamamladığını kabul edebilseydik, mektupları iade etme töreni, aşk
şölenlerinin ateşinin sönmesine daha az yakın olurdu. Gösterge
işlevsel değildir. Ve eğer mektubun kendisi bir anlama sahip olmakla
yetinseydi, eğlencelerini takip ettiğimiz zarif toplumun seferberliğinin
de bir anlamı olmazdı. Çünkü bu pek de
Bir polis ekibini varlığından haberdar etmek için onu gizli tutmanın
yeterli yolu.
Hatta mektubun Kraliçe için, Bakan tarafından anlaşılandan
tamamen farklı (daha acil olmasa da) bir anlamı olduğunu bile kabul
edebiliriz. Olaylar dizisi, bilgisiz bir okuyucu için kesinlikle anlaşılmaz
olsa bile, belirgin bir şekilde etkilenmeyecektir. Çünkü Vali'nin herkesin
alaycı bir şekilde bizi temin ettiği gibi, herkes için durum kesinlikle
böyle değildir. "Belgenin üçüncü bir kişiye ifşa edilmesi. İsmini
vermeyeceğim." (yaşlı Ubu'nun dişleri arasındaki domuz kuyruğu gibi
göze çarpan bu isim) "en yüce mevkideki bir şahsiyetin onurunu
sorgulanır hale getirecektir. Gerçekten de şanlı şahsiyetin onuru ve
huzuru o kadar
tehlikeye atıldı."
Bu durumda, mesajın sadece anlamı değil metni de dolaşıma
sokulmasının tehlikeli olacağı anlamına gelir ve zararsız görünebileceği
ölçüde daha da tehlikelidir. çünkü mektubun sahiplerinden birinin
istemeden yapacağı bir patavatsızlık riski böylece artmış olacaktır.
O halde hiçbir şey polisin durumunu kurtaramaz ve "kültürlerini"
geliştirerek hiçbir şey değişmez. Scripta manent: de luxe-edition
hümanizminden, verba volant'ın sonuçlandırdığı meşhur les son'u
boşuna öğrenmiş olurlar. Sözlü kelimelerde olduğu gibi, yazıların kalması
Tanrı'nın hoşuna gitsin: çünkü ikincisinin silinmez borcu, aktarımlarıyla
eylemlerimize nüfuz eder.
Yazılar, çılgınca bir suçlamayla boş çekleri rüzgârlara savurur. 26
Uçuşan yapraklar olmasaydı, çalınan mektuplar daolmazdı. Z1
26 Orijinal cümle çeviride ibret verici bir zorluk arz etmektedir: "Les ecrits
emportent au vent les traites en blanc d'une cavalerie folie." Çeviri
59
Yale Fransız
Çalışmaları
Ama ne olmuş? Çalınmış bir mektubun var olabilmesi için, bir

mektubun kime ait olduğunu sorabiliriz? Biraz önce bir mektubun, kısa
bir süre önce yakıcı vaadine kanat germiş olan kişiye iade
edilmesindeki tuhaflığı vurguladık. Ve genel olarak, Chevalier
d'Eon'un bazı muhabirlerini oldukça acınası bir duruma soktuğu bu tür
olgunluk öncesi yayınları yakışıksız buluyoruz.
Gönderenin üzerinde belirli haklara sahip olduğu bir mektup, tam

olarak mektubun gönderildiği kişiye ait olmayabilir mi? Ya da bu
mektup hiçbir zaman gerçek alıcı olmamış olabilir mi?
Bir göz atalım: ilk bakışta karanlık gibi görünen bir noktayı aydınlığa
kavuşturacağız: hikayenin bizi mektubun içeriği kadar göndereni
hakkında da neredeyse tamamen bilgisiz bırakması. Bize sadece
Bakan'ın mektubun el yazısını hemen tanıdığı söylenir ve sadece
tesadüfen, Bakan'ın kamuflajıyla ilgili bir tartışmada, orijinal mührün S ...
ailesinin dükalık kollarını taşıdığı söylenir. Mektubun taşıdığı anlama

gelince, sadece belirli bir üçüncü tarafın eline geçmesi halinde yol
açacağı tehlikeleri ve bu mektuba sahip olmanın Bakan'a, ilgili taraf
üzerinde kendisine sağladığı gücü " siyasi amaçlar için çok tehlikeli bir
ölçüde kullanma" imkanı verdiğini biliyoruz. Ancak tüm bunlar bize ilettiği
mesaj h a k k ı n d a hiçbir şey söylememektedir.
Aşk mektubu ya da komplo mektubu, ihanet mektubu ya da görev

mektubu, çağrı mektubu ya da sıkıntı mektubu, tek bir şeyden
e m i n i z : Kraliçe bunu efendisinin ve efendisinin bilgisine sunmamalı.
Şimdi bu terimler, burjuva komedisinde sahip oldukları

itibarsızlık nüansını taşımaktan çok uzakta, inanç yemini ile bağlı olduğu
hükümdara atıfta bulunarak belirli bir önem kazanıyor,
Boş (banka) taslakları ( veya havaleler) gerçek alıcılarına teslim edilmez (de
cavalerie, de complaisance anlamında). Yani: analizde, "yanlış" kişilere ödenen
absürd sembolik borçlar bulunur. Aynı zamanda, ödemenin çılgın, güdülenmiş
niteliği traite'de gizlidir, bu da çılgın bir süvarinin günlük yolculuğuna atıfta
bulunabilir. Çevirimizde, finansal ve atlı serileri birleştiren "anahtar kelimeyi"
traite'den charge'a yerleştirdik.
27 Uçan yapraklar (ayrıca uçan sayfalar) ve araklanmış mektuplar-feuilles
volantes ve
lettres votees- Fransızca'da aynı kelimenin farklı anlamlarını kullanır.
60
Jacques Lacan
Eş olarak rolü onu özne olarak görevlerinden azat etmediği, aksine onu
yasaya göre kraliyetin gücünün cisimleştiği ve meşruiyet olarak
adlandırılan şeyin koruyuculuğuna yükselttiği için bu iki kat daha
fazladır.
O andan itibaren, Kraliçe mektubu hangi değişimlere maruz

bırakmayı seçerse seçsin, mektubun bir anlaşmanın sembolü olduğu ve
alıcı anlaşmayı kabul etmese bile, mektubun varlığının onu inancını
oluşturan zincire yabancı bir sembolik zincire yerleştirdiği kalır. Bu
uyumsuzluk, mektuba sahip olmanın alenen meşru olarak öne
sürülmesinin imkansız olması ve bu sahipliğe saygı gösterilmesi için
Kraliçe'nin ancak mahremiyet hakkına başvurabileceği gerçeğiyle
kanıtlanmaktadır ki bu ayrıcalık, sahip olmanın ihlal ettiği onura
dayanmaktadır.
Çünkü l ü t u f ve egemenlik figürünü cisimleştiren kişi, güç söz
konusu olmadan özel bir iletişimi bile hoş karşılayamaz ve gizli
olmadan egemenle ilişkisinde gizlilikten yararlanamaz.
O andan itibaren, mektubu yazanın sorumluluğu, mektubun sahibinin

sorumluluğundan sonra ikinci sırayı alır: çünkü majestelerine karşı işlenen
suç, vatana ihanetle birleşmiştir.
Biz d i y o r u z ki: sahip olan, zilyet olan değil. Çünkü açıklığa kavuşur
Muhatabın mektubun sahibi olup olmadığı, mektubun eline geçtiği
herhangi birinin sahip olduğundan daha az tartışmalı olamaz, çünkü
mektubun varlığına ilişkin hiçbir şey, ayrıcalıklarını ihlal ettiği kişi
onun hakkında hüküm vermek zorunda kalmadan iyi düzene geri
dönemez.
Ancak tüm bunlar, mektubun gizliliği savunulamaz olduğu için, bu sırra
ihanet etmenin herhangi bir anlamda onurlu olacağı anlamına gelmez.
Honesti homines, yani namuslu insanlar bu kadar kolay
kurtulamayacaklardır. Birden fazla din vardır ve bu dinler

Yarın o kutsal bağlar bizi ikiye ayırmaktan vazgeçecek. Ambitus'a gelince:
Gördüğümüz gibi, bir dolambaçlı yol her zaman hırstan ilham almaz.
Eğer burada bir tane alıyorsak, bu hiçbir şekilde çalıntı değildir (kelime
yerinde), çünkü kartlarımızı masaya koymak i ç i n , yanlış bir şekilde
iddia edildiği gibi geleneksel doğayı vurgulamak için Baudelaire'in
başlığını ödünç aldık.
61
Yale Fransız
Çalışmaları
gösterenin değil, gösterilenle ilişkisindeki önceliğidir. 28 Yine de,
Baudelaire'in, bağlılığına rağmen, Poe'nun başlığını "Ia lettre volee"
(çalınan mektup) olarak çevirerek ona ihanet ettiği kalır: purloined letter,
bizim için yeterince nadir bir kelime içeren bir başlık
etimolojisini tanımlamayı kullanımından daha kolay bulmaktadır.
Oxford sözlüğüne göre, to purloin, İngiliz-Fransız kökenli bir

sözcüktür, yani: purpose, purchase, purport sözcüklerinde bulunan
pur- önekinden ve Eski Fransızca loing, loigner, Ionge sözcüklerinden
oluşur. İlk öğede Latince pro-'yu ante'nin karşıtı olarak görüyoruz, yani
Önünde d u r d u ğ u bir arkayı varsaydığı ölçüde, muhtemelen onun
teminatı, hatta rehini olarak (oysa ante karşılaştığı şeyle yüzleşmek için
ileri gider). İkincisine gelince, eski bir Fransızca kelime olan :
loigner, au loing (veya hala kullanımda olan Ionge) yer atfeden bir fiil,
au loin (uzakta) değil, au long de (yanında) anlamına gelir; o zaman bir
kenara koymak veya iki anlamla oynayan tanıdık bir ifadeyi çağırmak
söz konusudur: mettre a gauche (sola koymak) ;
yanlış koymak).
Böylece, bizi bu yola sürükleyen nesne tarafından dolambaçlı

yolumuzda doğrulanmış oluyoruz: çünkü basitçe, yolundan saptırılmış
bir mektupla karşı karşıyayız; rotası
uzatılmış (etimolojik olarak, başlığın kelimesi) veya
postanenin dili, acı içinde bir mektup. 29
O halde burada, ilk sayfada bize söylendiği gibi basit ve tuhaf, en

basit ifadesine indirgenmiş olan, başlığın da gösterdiği gibi masalın
gerçek konusu olan harfin tekilliğidir: saptırılabildiğine göre, kendisine
uygun bir seyri olmalıdır: gösteren olarak ortaya çıkışının onaylandığı
özellik. Çünkü elimizde
Göstergenin kendisini yalnızca elektrikli haber şeritlerinde ya da
makineler gibi düşünen adamlarımızın dönen belleklerinde bulunanla
karşılaştırılabilir bir yerleştirme içinde sürdürdüğünü düşünmeyi öğrendi,
çünkü
28 Bir önceki makalede Levi-Strauss'un "gösteren g ö s t e r i l e n d e n önce

gelir ve onu belirler" ifadesi üzerine yaptığımız tartışmaya bakınız.
29 Bu arkaizmi yeniden canlandırıyoruz (Fransızlar için: lettre en souffrance).
Anlamı, teslimat sırasında bekletilen bir mektuptur. Elbette Fransızca'da en souf-
france acı içinde anlamına da gelmektedir.
62
Jacques Lacan
dairesel bir yolla geri dönse bile, yerini terk etmesini gerektiren, ilkesi
olan dönüşümlü işlem. 30
Tekrarlama otomatizminde olan şey gerçekten de budur. Freud'un

yorumladığımız metinde bize öğrettiği şey, öznenin simgeselin
kanallarından geçmesi gerektiğidir, ancak burada gösterilen şey daha da
çarpıcıdır: sadece özne değil, öznelerarası öznellikleri içinde kavranan
özneler, yani burada geri döndüğümüz devekuşlarımız ve koyunlardan
daha uysal bir şekilde, varlıklarını kendilerinden geçen gösterge zincirinin
anına göre modelleyenlerdir.
Freud'un sürekli artan bir şok duygusuyla keşfettiği ve yeniden

keşfettiği şeyin bir anlamı varsa, o da gösterenin yerinden edilmesinin
özneleri eylemlerinde, kaderlerinde, reddetmelerinde, körlüklerinde,
sonlarında ve yazgılarında belirlediğidir.
Doğuştan gelen yetenekler ve sosyal kazanımlar ne olursa olsun,
karaktere ya da cinsiyete bakılmaksızın ve isteyerek ya da istemeyerek,
psikolojinin malzemesi olarak düşünülebilecek her şey, kit ve caboodle,
gösterenin yolunu izleyecektir.
Aslında burada yine dramamızı bıraktığımız kavşaktayız ve onun

içinde öznelerin birbirlerinin yerine nasıl g e ç t i ğ i sorusuyla karşı
karşıyayız. Masalımız şu şekilde kurgulanmıştır
girişlerini ve rollerini yönetenin mektup ve onun saptırması olduğunu
göstermek için. Eğer "acı içinde" olurlarsa, acıya katlanırlar.
Gölgesinin altından geçerlerse, onun yansıması olurlar. Dilin takdire
şayan muğlaklığı olan harfi ele geçirdiklerinde, onun anlamı onları ele
geçirir.
Dramanın kahramanı bize bunu, cesaretinin ilk kez zaferle

sonuçlandırdığı durumun tekrarında gösterir. Eğer şimdi buna boyun
eğiyorsa, bunun nedeni başlangıçta üçüncü olduğu üçlüde ikinci
konuma ve aynı zamanda hırsız konumuna geçmiş olmasıdır - ve bu,
hırsızlığının nesnesi sayesinde olmuştur.
30 Ecrits, s. 59'a bakınız: ... modern bir bilgisayarın, kendisinin haberi olmadan ve
"
uzun bir süre boyunca bir öznenin seçimlerini modüle eden cümleyi keşfederek, çift ve
tek oyununda her türlü normal oranın ötesinde kazanacağı düşünülemez değildir . . . "
63
Jacques Lacan
Çünkü daha önce olduğu gibi şimdi de mektubu meraklı gözlerden

korumak söz konusuysa, kendisinin daha önce engellediği tekniği
kullanmaktan başka bir şey yapamaz: açıkta bırakmak? Ve onu,
mimetik bir yem ya da ölü taklidi yapan bir hayvanın tüm özelliklerini
bulduğumuz ikili bir ilişkinin hemen büyüsüne kapılmış ve görülmediğini
görmenin tipik hayali durumuna hapsolmuş bir halde, görülmediği
görülen gerçek durumu yanlış anlarken gördüğümüzde, bu şekilde ne
yaptığını bildiğinden haklı olarak şüphe e d e b i l i r i z . 31 Peki neyi
görmekte başarısız olur? Tam da kendisinin çok iyi görebildiği ve şimdi
içinde bulunduğu sembolik durumu
Kendisinin görülmediğini gördü.
Bakan, polisin aramasının kendi savunması olduğunu fark eden bir
adam gibi davranıyor, çünkü bize yokluğuyla onlara tam erişim izni verdiği
söyleniyor: yine de bu aramanın dışında artık savunulmadığını fark
edemiyor.
Bu, onun zanaatkârı olduğu otruicherie'nin ta kendisidir.
canavarımızın çoğalmasına izin verdi, ama şimdi onun kuklası haline
gelmesi salt aptallık olamaz. 32
Çünkü gizleyen rolünü oynarken, Kraliçe rolünü ve hatta gizleme
eylemine çok elverişli olan kadınlık ve gölge niteliklerini üstlenmek
zorundadır
Bu, Yin ve Yang'ın kutsal çiftini
karanlık ve aydınlığın temel karşıtlığı. Bir ışık parıltısında kör edici
olan şey, gölgelerin avlarını kaybetmemek için kullandıkları parıltıdan
daha az değildir.
Burada işaret ve varlık, fevkalade bir şekilde birbirlerinden ayrılarak,
çatışmaya girdiklerinde hangisinin muzaffer olduğunu ortaya koyar. Bir
hanımefendinin korkutucu öfkesine küçümseme noktasına kadar meydan
okuyacak kadar erkek bir adam, onu mülksüzleştirdiği b u r c u n
lanetine metamorfoz noktasına kadar maruz kalır.
Çünkü bu işaret gerçekten de kadının işaretidir, çünkü kadın kendi
varlığını buna yatırır ve bunu yasanın dışında bulur.
31 Aşağıdaki hayali ile ilgili Vocabulaire girişine bakınız.

32 Autruicherie, önceki terimlere ek olarak aldatma (tricherie) terimini de kapsar.
Lacan'ın çoğalan "canavar "ında Freud'un 1895 Projesinin " ilk yalanı" olan proton
,
pseudos'tan bir şeyler bulmuyor muyuz: hastanın zihinsel yaşamını yapılandırıyor
61
Yale Fransız
Çalışmaları
gibi görünen ısrarlı yanılsama?

Jacques Lacan
Yine de, köken olarak, bir gösteren, hatta fetiş konumundadır. 33 Bu

göstergenin gücüne layık olabilmek için onun gölgesinde hareketsiz
kalması gerekir; böylece, Kraliçe gibi, Bakan'ın "vaşak gözünün-- tek
başına nüfuz edebildiği hareketsizlikteki ustalık simülasyonunu bulur.
Bu çalıntı işaret - işte insan onun elinde: uğursuzluk içinde
Böyle bir sahiplik ancak meydan okuduğu onur sayesinde sürdürülebilir.
Onu sürdüren kişiyi, her biri Yasa'ya olan bağlılığını parçalayan cezaya
ya da suça çağırmakla lanetlenmiştir.
Bu işaretin içinde, pozu için tekil bir noli me tangere olmalı.
seansı, Sokratik iğneli ışın gibi, adamını, onun durumunda açıkça bir
tembellik hali olarak görünen şeye düşürecek kadar uyuşturur.34
Çünkü anlatıcının da daha ilk diyalogda belirttiği gibi.
Mektubun kullanımıyla birlikte gücünün de ortadan kalktığını göz
ö n ü n d e bulundurduğumuzda, bu sözün tam da mektubun iktidar
amacıyla kullanımıyla ilgili olduğunu anlarız
-Ve aynı zamanda Bakan için böyle bir kullanım zorunludur. Kendini
ondan kurtaramamak için, Bakan gerçekten de mektupla başka ne
yapacağını bilmemelidir. Çünkü bu kullanım onu mektuba öylesine
bağımlı hale getirir ki, uzun vadede mektubun
artık mektubu hiç içermiyor.
Demek istediğimiz, bu kullanımın mektubu gerçekten içermesi için,
efendisi Kral'a olan hizmetinden dolayı böyle bir yetkiye sahip olan
Bakan, uygun önlemlerle devamını sağlasa bile, Kraliçe'ye saygılı
uyarılar sunabilir - ya da mektubun yazarına karşı bir dava açabilir, ki bu
kişinin hikayenin odak noktasının dışında kalması, mektubun ne ölçüde
33 Kayıp maternal fallusun yerine geçen fetiş, cinsel farklılığın skandalını

hem maskeler hem de açığa çıkarır. Bu haliyle mükemmel bir analitik nesnedir.
(Anne) fallusu olma arzusu olarak anlaşılan teşhirciliğe yönelik kadın cazibesi,
bu nedenle bir fetiş olmakla eşdeğerdir.-Ed.
34 Platon'un Meno'suna bakınız: "Sokrates, ... şu anda üzerimde sihir ve büyücülük
uyguladığını ve beni çaresiz bir yığın haline getirene kadar kesinlikle büyünün etkisi
altına aldığını hissediyorum. Küstahlık etmek istemem ama bence sen sadece dış
görünüşünle değil, başka açılardan da denizde karşılaşılan iğneli vatoz gibisin. B i r i
onunla ne zaman temas etse, onu uyuşturur ve şu anda bana yaptığınız da böyle bir
şey..." Ed.
63
Yale Fransız
Çalışmaları
Burada söz konusu olan suç ve suçlama değil, İncil'in, taşıyıcısı olan
kişinin ıstırabına bakmaksızın gelmesi gerektiğini söylediği anlamda,
mektubun oluşturduğu çelişki ve skandal işaretidir - ya da mektubu
yalnızca ev olarak sunmak bile bizi ilgilendirir; Kraliçe için bir Yıldız
Odası ya da Bakanın utancı ile sonuçlanacağını bilmek bizim için
yeterlidir.
Bakan'ın bu kullanımlardan herhangi birine neden başvurmadığını
bilemeyeceğiz ve bilmememiz de yerinde olacaktır, zira bu
kullanımın yapılmamasının etkisi bizi tek başına ilgilendirmektedir;
mektubun edinilme şeklinin bunların hiçbirine engel teşkil etmeyeceğini
bilmemiz yeterlidir.
Çünkü açıktır ki, mektubun anlamından bağımsız olarak kullanımı
Bakan için zorunluysa, iktidar amaçları için kullanımı ancak potansiyel
olabilir, çünkü süreç içinde yok olmadan aktüel hale gelemez -ama bu
durumda mektup bir iktidar aracı olarak ancak saf gösterenin son
atamaları yoluyla, yani saptırılmasını uzatarak, ek bir aktarım
yoluyla, yani mektubun ağırlığının etkilerini tahmin etmeyi
zorlaştırdığı ek bir ihanet eylemiyle ilgili olabileceği kişiye ulaşmasını
sağlayarak var olur,
-Ya da Dupin'in dediği gibi tek kesin yol olan mektubu yok
ederek.
başlangıçta ifşa eder, doğası gereği işaret ettiği şeyin iptalini işaret
etmeye yazgılı olandan kurtulmayı.
Dolayısıyla Bakan'ın durumdan elde ettiği üstünlük, mektubun bir
işlevi değil, farkında olsun ya da olmasın, onun kendisi için oluşturduğu
rolün bir işlevidir. Ve Vali'nin sözleri onu g e r ç e k t e n de " her
şeye cüret eden" biri olarak sunar, bu da önemli bir şekilde yorumlanır:
"bir erkeğe yakışanlar kadar yakışmayanlar", Baudelaire'i n çevirirken
keskinliğini kaçırdığı kelimeler : "ce qui est indigne d'un homme aussi
bien que ce qui est digne de lui" (bir i n s a n a yakışanlar kadar
yakışmayanlar da). Çünkü orijinal haliyle bu değerlendirme, bir kadını
ilgilendirebilecek şeylere çok daha uygundur.
Bu da karakterin hayali içeriğini, yani Bakan'ın b u kez hiç şüphesiz
bilmeden dahil olduğu narsisistik ilişkiyi görmemizi sağlar. Bu durum
daha ilk sahnede belirtilmiştir.

Jacques Lacan
İngilizce metnin ikinci sayfasında, anlatıcının bir ifadesi yer alıyor ve bu

ifadenin tadını çıkarmaya değer: Bakan'ın yükselişi, bize söylendiğine
göre, "soyguncunun, kaybedenin soyguncu hakkındaki bilgisine bağlı
olacaktır." Yazarın, Dupin'e mektubun çalındığı sahnenin anlatımından
sonra aynen tekrarlatarak öneminin altını çizdiği kelimeler. Burada yine
Baudelaire'in, birinin sorup diğerinin onayladığı şu sözlerle dilini kesin
kullanmadığını söyleyebiliriz: "Le voleur sait-il? . . ." (Hırsız biliyor
mu?), sonra: "Le voleur s a i t . . ." (soyguncu biliyor). Ne? "que Ia
personne volee connait son voleur" (kaybedenin soyguncusunu bildiğini).
Çünkü soyguncu için önemli olan, söz konusu kişinin kendisini
kimin soyduğunu bilmesi değil, nasıl bir soyguncuyla karşı karşıya
olduğudur; çünkü onun her şeyi yapabileceğine inanmaktadır.
bu pozisyonu ona verdiği şeklinde anlaşılmalıdır.
hiç kimse, hayali olduğu için, gerçekte şu varsayımı yapamaz
mutlak efendi.
Gerçekte, bu mutlak b i r zayıflık pozisyonudur, ancak buna
inanmamız beklenen kişi için değil. Bunun kanıtı sadece Kraliçe'nin polisi
aramaya cesaret etmesi değildir. Çünkü o sadece, ilk üçlünün
düzenlenmesinde bir sonraki yuvaya yerleştirilmesine, o yeri işgal etmek
için gereken körlüğe güvenerek uymaktadır: "Daha akıllı bir ajan,
sanırım," diye belirtiyor Dupin ironik bir şekilde, "istenemez, hatta hayal
bile edilemez." Hayır, eğer bu adımı attıysa, bize söylendiği gibi
"umutsuzluğa sürüklenmekten" ziyade, en iyi şekilde speküler bir seraba
atfedilen bir sabırsızlığın suçunu üstlenmekten kaynaklanmaktadır.
Çünkü Bakan, şu anda kendi kaderi olan aylaklıkla kendini
sınırlamakla oldukça meşguldür. Aslında Bakan tamamen deli değil. 35 Bu,
her sözü altın olan Vali tarafından söylenmiş bir sözdür: sözlerinin
altınının sadece Dupin için aktığı ve günün metal standardına göre ona
mal olacak elli bin frank değerinde akmaya devam edeceği doğrudur,
ancak
35 Baudelaire, Poe'nun "allogether a fool" ifadesini "absolument fou" olarak

çevirir. Baudelaire'i tercih ederek Lacan'ın psikoz alanına gönderme yapması
sağlanır. Ed.
65
Jacques Lacan
Ona bir kâr marjı bırakmadan değil. O halde Bakan delice durgunluğu
içinde tamamen deli değildir ve bu yüzden nevroz moduna göre
davranacaktır. Unutmak için bir adaya çekilen adam gibi, neyi unuttu?
Mektuptan yararlanarak onu unutmaya başlar. Davranışlarındaki ısrar
da bunu göstermektedir. Ama mektup, nevrotiğin bilinçdışından daha
fazla değildir, onu unutmaz. Onu o kadar az unutur ki, onu, mektubu
kendisine sunan kadının imgesine giderek daha fazla dönüştürür.
Yakalandığı için, şimdi onun örneğini izleyerek benzer bir
yakalamaya teslim olacaktır.
Bu dönüşümün özellikleri not edilmiştir ve görünürdeki
karşılıksızlıkları bakımından o kadar karakteristik bir biçimdedirler ki,
haklı olarak bastırılmış olanın geri dönüşüyle karşılaştırılabilirler.
Böylece ilk olarak Bakan'ın mektubu geri çevirdiğini öğreniyoruz
Elbette Kraliçe'nin aceleci hareketinde olduğu gibi değil, ama daha
çok bir giysiyi t e r s çevirir gibi yanlamasına. Böylece, yeni bir
adresin yazılacağı bakir alanı boşaltmak için, o günün mektup katlama
ve mühürleme yöntemlerine göre h a r e k e t etmelidir. 36 Bu adres
kendisine ait olur. İster kendi elinde olsun, ister bir başkasının elinde,
son derece narin b i r dişil yazıyla ortaya çıkacaktır,
Mühür tutkunun kırmızısından aynasının siyahına dönüştüğünde,
ü z e r i n e kendi damgasını basacaktır. Alıcının damgasıyla işaretlenmiş
bir mektubun bu tuhaflığı, metinde güçlü bir şekilde ifade edilmesine
rağmen, Dupin'in mektubun tanımlanmasına ayırdığı tartışmada sözünü
bile etmediği için daha da çarpıcıdır.
Bu ihmal ister kasıtlı ister kasıtsız olsun, titizliği aşikar olan bir
çalışmanın ekonomisini bozacaktır. Ancak her iki durumda da Bakan'ın
mektubunun
36 M. de Chateaubriand ve sekreter arayışıyla ilgili o dönemden kalma b i r

mektupla prosedürü bir dinleyiciye göstermek zorunda hissettik. M. de
Chateaubriand'ın yakın zamanda restore edilen anılarının ilk versiyonunu, tam
da çalınan mektubun Chamber's Journal'da yayınlandığı Kasım 1841'de
tamamladığını görmek bizi eğlendirdi. M. de Chateaubriand'ın kınadığı güce
olan bağlılığı ve bu bağlılığın onda uyandırdığı onur (hediye henüz icat
edilmemişti), onu daha sonra Bakan'ın a t a n d ı ğ ı n ı göreceğimiz kategoriye
yerleştirebilir mi: ilkeli ya da ilkesiz dahi adamlar arasına?
65
Yale Fransız
Çalışmaları
Aslında, kendisine bir kadından gelen b i r mektupla hitap eder: sanki bu,
gösterenin doğal bir yakınlığından geçmesi gereken bir a ş a m a y m ı ş
gibi.
Dolayısıyla, zaman zaman kadınsılığa varan bir ilgisizlik havası;

anlatımında tiksintiye varan bir bıkkınlığın sergilenmesi; Mobilya
Felsefesi 37'nin yazarının neredeyse elle tutulamaz ayrıntılardan (masanın
üzerindeki müzik aletininki gibi) çıkarabildiği ruh hali, her şey bir
karakter için tasarlanmış gibi görünüyor, hepsi
Söylemleri en erkeksi özellikleri ortaya çıkaran, ortaya çıktığında en tuhaf
kadın kokusunu yayan.
Dupin bunun bir kurnazlık olduğunu vurgulamaktan geri kalmaz ve
sahte süslerin ardında, sıçramaya hazır bir av hayvanının uyanıklığını
betimler. Ama bu, tam da bilinçdışının, insanın içinde gösterenin
yaşadığı anlamına geldiğini öğrettiğimiz anlamda bilinçdışının etkisidir:
Dupin'in istismarını takdir etmemize yardımcı olmak için Poe'nun
kendisinin oluşturduğundan daha güzel bir imge bulabilir miyiz? Bu
amaçla, bir coğrafi haritanın dilsiz kalmaması için tasarımına eklediği
ve bir tahmin oyununun nesnesi haline gelebilecek toponimik yazıtlara
atıfta bulunur: bir ortak tarafından seçilen ismi kim bulabilir? - yeni
başlayan birini en çok yanıltacak ismin, harita boyunca geniş aralıklarla
yerleştirilmiş büyük harflerle, genellikle bir göz fark etmek için
duraklamadan, bütün bir ülkenin adını ifşa eden bir i s i m olacağını
hemen not eder...
Dupin içeri girdiğinde, çalınan mektup, muazzam bir kadın b e d e n i

gibi, Bakan'ın ofisine doğru uzanmaktadır. Ama o d a zaten mektubu
bulmayı beklemektedir ve tek yapması gereken, yeşil lenslerle örtülü
gözleriyle o devasa bedeni soymaktır.
İşte bu yüzden, Profesör Freud'un kapısını dinlemekten başka bir şeye

ihtiyaç duymadan, doğrudan o bedenin saklamak için tasarlandığı şeyin
yattığı ve yaşadığı noktaya, bir anlık bakışa yakalanmış muhteşem bir
merkeze, hayır, baştan çıkarıcıların Şehri içinden kontrol etme masum
yanılsamalarında Sant' Angelo'nu n Kalesi adını verdikleri yere
gidecektir. Bakın! Şöminenin yanaklarının arasında bir nesne var.
37 Poe bu başlığa sahip bir denemenin yazarıdır.
66
Jacques Lacan
zaten u l a ş a b i l e c e ğ i bir yerdedir. . . . Onu Baudelaire'in çevirdiği

gibi şöminenin üstünden mi, yoksa orijinal metinde olduğu gibi altından
mı yakaladığına karar verme sorunu, mesleği ızgara yapmak olanların
çıkarımlarına zarar vermeden b i r kenara bırakılabilir. 38
Sembollerin etkinliği burada sona erecek olsaydı, bu sembolik borcun da

ortadan kalkacağı anlamına mı gelirdi? Buna inanabilseydik bile, ilk bakışta
eserin geri kalanıyla çatışıyor gibi göründükleri için ikincil olarak daha az
göz ardı edebileceğimiz iki bölüm bize aksini tavsiye ederdi.
Her şeyden önce, Dupin'in ücreti meselesi var ki, bu mesele bir
kapanış pirueti olmaktan çok, Vali'ye sorduğu oldukça özverili soruda
başından beri mevcuttu
Vali, kendisine vaat edilen ödülün miktarını ve ne kadar büyük
olduğunu, kesin rakam konusunda ne kadar suskun olursa olsun, ondan
saklamayı düşünmez, hatta daha sonra geri dönerek bu miktarın
arttığından bahseder.
Dupin'in bize daha önce uhrevi sığınağında sanal bir yoksul olarak
sunulmuş olması gerçeği, bizi daha çok, mektubu teslim etmek için
yaptığı anlaşma üzerinde düşünmeye s e v k etmelidir. Baudelaire'in
anlattığına göre, konuyu açtığı kesin ipucunun, Abernethy adında bir
İngiliz doktorun "eksantrik olduğu kadar ünlü karakterine atfedilen bir
öykü" olması önemsiz değildir; bu öyküde, tıbbi görüş almak için
kendisinden medet uman zengin bir cimriye sert bir şekilde ilaç
almaması, tavsiye alması söylenir.
38 Ve hatta aşçının kendisine bile.-J. L.

Paragraf şu şekilde okunabilir: analiz, egonun hayali bütünlüğünü ihlal ederek,
fantazmatik karşılığını tecavüzde (ya da bir önceki makalede analiz edilen pasajda
olduğu gibi hadım etmede) bulur. Ancak bu "tecavüzün" önden mi yoksa arkadan
mı (erkek telinin üstünden mi yoksa altından mı) gerçekleştiği aslında analistleri
değil polisleri ilgilendiren bir sorudur. İfadede örtük olarak, Freud'un "olgunlaşma
gelişimi" (libidinal aşamalar v d . ) ideolojisine bağlananlara ( y ani ego
psikologlarına) bir saldırı söz konusudur.-Ed.
39 Burada Levi-Strauss'un aynı başlıklı makalesine ("L'efficacite
symbolique") L'Anthropologie structurale.-Ed.
67
Yale Fransız
Çalışmaları
Dupin için söz konusu olan şey belki de mektubun sembolik

devresinden çekilmesi olduğunda, aslında haklı olarak endişe
duymuyor muyuz - en azından bir süreliğine aktarımda bizimle birlikte
acı çekmeye devam eden gasp edilmiş mektupların elçileri haline
gelen bizler. Ve tüm anlamlandırmaların en yıkıcı göstereni olan para
ile eşitleyerek nötralize ettiğimiz şey, onların aktarımının gerektirdiği
sorumluluk değil midir?
Ama hepsi bu kadar değil. Dupin'in bu kadar çevik bir şekilde
istismarından elde ettiği kâr, eğer amacı oyundan hisselerini çekmesine
izin vermekse, Dupin'in kendisine oynadığı oyunla küstah prestiji
yeterince sönmüş gibi görünen Bakana karşı aniden başlatmasına izin
verdiği partizan saldırıyı, el altından darbeyi daha da paradoksal, hatta
şok edici hale getirir.
Dupin'in sahte mektubunda, Kraliçe'nin kaçınılmaz meydan
okuması karşısında öfkelenen Bakan'ın şunları söyleyeceği ana ithaf
etmekten k e n d i n i alamadığı iğrenç satırları daha önce aktarmıştık
onu yıktığını ve uçuruma sürükleyeceğini düşünüyor: facilis
descensus A verni, 40 diye duygusallaşıyor ve Bakan'ın onun el
yazısını tanımakta başarısız olamayacağını ekliyor; tüm bunlar, her

türlü tehlikeden yoksun bırakmanın acımasız bir alçaklık eylemi olduğu
için, liyakatsiz olmayan bir figür için şerefsiz bir zafer ve Viyana'da
kendisine yapılan bir kötülükten kaynaklanan hınç gibi görünecektir
(Kongre'de mi?) bütüne yalnızca b i r parça daha karanlık katıyor. 41
Bununla birlikte, bu duygu patlamasını daha yakından ve daha

spesifik olarak, başarısı bu kadar soğukkanlı bir kafaya bağlı olan bir dizi
eylemde ortaya çıktığı anı ele alalım.
Belirleyici eylemin gerçekleştiği andan hemen sonra gelir.
Mektubun tanımlanması tamamlandığına göre, Dupin'in mektubu ele
geçirmiş kadar sahip olduğu, ancak henüz ondan kurtulacak durumda
olmadığı söylenebilir.
Virgil'in dizesi şöyledir: facilis descensus A verno.

40
Cf. Corneille, Le Cid (II, 2) : "A vaincre sans peril, on triomphe sans gloire."
41
(Tehlike olmadan yenmek, zafer olmadan z a f e r kazanmaktır).-Ed.
68
Jacques Lacan
Böylece, aslında, özneler arası üçlüye tam olarak katılır ve bu nedenle,

daha önce Kraliçe ve Bakan tarafından işgal edilen medyan
konumundadır. Kendisini bunun üzerinde gösterirken, aynı zamanda
yazarın niyetini de bize ifşa edecek midir?
Mektubu doğru rotasına döndürmeyi başardıysa, geriye mektubun

adresine ulaşmasını sağlamak kalır. Ve bu adres daha önce Kral tarafından
işgal edilen yerdir, çünkü Yasa' nın düzenine yeniden gireceği yer
orasıdır.
Gördüğümüz gibi, ne Kral ne de onun yerine bu göreve gelen Polis
mektubu okuyabildi, çünkü bu yer körlüğü gerektiriyordu.
Rex et augur, kelimelerin efsanevi, arkaik niteliği, sadece onları bir
insana uygulamanın saçmalığını bize etkilemek i ç i n yankılanıyor gibi

görünüyor. Ve tarihin figürleri, bir süredir
bunu yapmak için bizi yaşlandırır. İnsanın en yüksek göstergelerin ağırlığını
tek başına taşıması doğal değildir. Ve onu giyer giymez işgal ettiği yer, en
çirkin embesilliğin sembolü olmaya da aynı derecede yatkın olabilir. 42
Diyelim ki Kral burada kutsal olanın doğasında var olan ikirciklikle,

Özne'd e n başkasını ödüllendirmeyen embesillikle donatıldı. 43
Onun yerine geçecek olan karakterlere anlamını verecek olan da

budur. Polisin anayasal açıdan cahil olduğu düşünülmemelidir ve Devletin
doğuşunda kampüse dikilen mızrakların rolünü biliyoruz. Ancak burada
görevlerini yerine getiren polisler, açıkça liberalizmin biçimleriyle, yani
genel olarak liberalizme kayıtsız olan efendiler tarafından kendilerine
dayatılan biçimlerle damgalanmıştır.
42 Düşüşünden önce Candide'in Venedik'teki toplantısına en son katılan kişiye

atfedilen nükteli beyiti hatırlıyoruz:
"II n'est plus aujourd'hui que cinq rois sur la terre, Les
quatre rois des cartes et le roi d'Angleterre."
(Dünyada sadece beş kral kalmıştır: dört kart kralı ve İngiltere kralı).
43 "Kutsal "ın antitezi için bkz. Freud'un "The Antithetical Sense
İlkel Kelimeler." Bu cümledeki tenir a deyimi hem ödüllendirmek hem d e bir
işlevi olmak anlamına gelir. Bu iki anlam -Kral ve Özne olarak f- Freud'un
"Majesteleri Ego "ya sık sık yaptığı atıflarda örtük olarak yer almaktadır.
69
Yale Fransız
Çalışmaları
onların düşüncesiz eğilimlerini ortadan kaldırır. Bu nedenle z a m a n

z a m a n onlardan ne beklendiğine dair sözler sarf edilir: "Sutor ne ultra
crepidam, sadece dolandırıcılarınıza dikkat edin. 44 Hatta sana
vereceğiz
bilimsel araçlarla yapmak. Bu, karanlıkta bırakmanızın daha iyi
olacağı gerçekleri düşünmemenize yardımcı olacaktır." 45
Bu tür ihtiyatlı ilkelerden kaynaklanan rahatlamanın tarihte bir sabahtan

daha uzun sürmeyeceğini, kaderin yürüyüşünün her yerde -
özgürlüğün hükümranlığına duyulan haklı özlemin bir devamı olarak -
onu suçlarıyla rahatsız edenlere k a r ş ı zaman zaman kanıtlarını taklit
edecek kadar ileri giden bir ilgiyi geri getirdiğini biliyoruz. Hatta, sadece çok
sayıda kişi lehine uygulandığı ölçüde her zaman iyi karşılanan bu
uygulamanın, ona pekala itiraz edebilecek olanlar tarafından sahteciliğin
kamuya açık itiraflarında doğrulanmaya başladığı bile gözlemlenebilir:
Gösterenin özne üzerindeki üstünlüğünün en son tezahürü.
Bununla birlikte, polis kayıtlarının her zaman, tarihçilerin loncasını

f a z l a s ı y l a aştığını anlamakta güçlük çektiğimiz belirli bir rezervin
nesnesi olduğu da bir gerçektir.
Dupin'in mektubu polis müdürüne teslim etme niyeti, bu kaybolan

itibar sayesinde önemini azaltacaktır. Kraliçe'ye verdiği mesajdan
çoktan kurtulmuş olan mektup, Bakan'ın elinden çıkar çıkmaz metniyle
birlikte geçersiz kılındığında, geriye ne kalacaktır?
Şimdi ona kalan tek şey tam da bu soruyu, bir gösterenin artık bir
anlamı kalmadığında ondan geriye ne kaldığı sorusunu yanıtlamaktır.
Ama bu, Dupin'in şimdi körlükle işaretlenmiş noktada bulduğu kişi
tarafından kendisine sorulan soruyla aynıdır.
Çünkü Bakan'ı oraya götüren soru gerçekten de budur, eğer bize

söylenen kumarbazsa ve eylemi bunu yeterince gösteriyorsa. Çünkü
kumarbazın tutkusu, şans otomatı tarafından şekillendirilen gösterene
sorulan bu sorudan başka bir şey değildir.
44 Pliny, 35, 10, 35'ten: "Tabanının ötesinde olmayan bir ayakkabıcı ..."-Ed.
45 Bu öneri, asaletinin kendisine bir yer kazandırdığı Üst Mecliste konuşan asil bir
Lord tarafından açıkça sunulmuştur.
70
Jacques Lacan
"Nesin sen, talihimle karşılaşmanda (tyche) üzerinden geçtiğim

ölümün figürü mü? 46 Hiçbir şey, eğer insan hayatını sabahtan akşama
kadar elde edilen bir erteleme haline getiren ölümün varlığı değilse
Burcu senin sahtekarlığın olan anlamlar adına sabah. Şehrazat bin bir gece
boyunca böyle yaptı ve ben de on sekiz ay boyunca böyle yaptım, çift ya
da tek oyununda baş döndürücü bir dizi hileli dönüş pahasına bu işaretin
yükselişine katlandım."
Bu yüzden Dupin, şu anda işgal ettiği yerden, böyle bir soruyu

soran kişiye karşı açıkça kadınsı bir öfke hissetmekten kendini alamaz.
Şairin icat ettiği prestijli imge
züppenin dinginliği ve hilekârın zarafetiyle birleşen matematikçinin
titizliği, bizi bunun tadını çıkarmaya davet eden kişi için birdenbire gerçek
bir monstrum horrendum'a dönüşüyor, çünkü onun sözleriyle "ilkesiz
bir dahi adam".
İşte bu dehşetin kaynağı burada kendini ele verir ve bunu

deneyimleyen kişinin bunu bize açıklamak için kendini (hiç beklenmedik
bir şekilde) "ha n ı m e f e n d i n i n taraftarı" ilan etmesine gerek yoktur:
hanımefendilerin ilkelerin sorgulanmasından nefret ettikleri
bilinir, çünkü çekicilikleri gösterenin gizemine çok şey borçludur.
İşte bu yüzden Dupin sonunda bize Kraliçe dışında kimsenin ön

yüzünü okuyamadığı gösterenin medüzoid yüzünü gösterecektir. Alıntının
sıradanlığı, bu yüzün yüzünü buruşturarak taşıdığı kehanete uygundur,
aynı şekilde kaynağı da
Trajedi : " ...Un destin si funeste, I S'il n'est digne d'A tree, est digne
de Thyeste." 47
Gösterenin yanıtı, tüm anlamlandırmaların üstünde ve ötesinde,
böyledir: "Seni arzularını düğümlediğim bağların insafına bıraktığımda
harekete geçtiğini sanıyorsun. Böylece güçleri artar ve nesneleri
çoğalır, seni parçalanmışlığının parçalanmasına geri getirir.
46 Aristoteles'in Fizik adlı eserinde şansın kavramsal analizini yaparken,

hatırlanan iki terim arasında kurduğu temel karşıtlığa dikkat çekiyoruz. Bunun
bilinmesi pek çok tartışmayı aydınlatacaktır.
47 Lacan burada dessein (plan) yerine destin ( kader) yazarak Crebillon'dan (Poe
ve Baudelaire'in yanı sıra) yanlış alıntı yapar. Sonuç olarak, trajik Don Juan
("nesnelerde çoğalın . . . taş konuk) üzerindeki dikkate değer gelişimini
sürdürmekte özgürdür.-Ed.
71
Yale Fransız
Çalışmaları
çocukluk. Öyle olsun: Beni çağırdığınızdan beri sizin için

olacağım taş misafirin dönüşüne kadar ziyafetiniz böyle olacak."
Ya da daha ılımlı bir tona dönecek olursak, geçen yıl Zürih
Kongresi'nde bizi takip eden bazılarınızla birlikte yerel parolaya
saygı duruşunda bulunduğumuz espride olduğu gibi, gösterenin
kendisini sorgulayan kişiye verdiği cevap şudur diyelim: "Dasein'ını
ye."
O halde kader randevusunda Bakanı bekleyen şey bu mu? Dupin bize
bunu garanti ediyor, ama biz zaten onun aldatmacalarına fazla
inanmamayı öğrendik.
Hiç kuşku yok ki küstah yaratık burada, kaderini belirleyen duvardaki
harfler karşısında insanın düştüğü körlük durumuna düşmektedir. Ama
onu bu harflerle yüzleşmeye çağıran Kraliçe'nin kışkırtmalarının onun gibi
bir adam üzerinde nasıl bir etki yaratmasını bekleyebiliriz?
Sevgi ya da nefret. Birincisi kördür ve onu
Silahlar. İkincisi aklı başındadır, ama şüphelerini uyandıracaktır, Ama
bize s ö y l e n d i ğ i gibi gerçekten kumarbazsa, kartlarını yere koymadan
önce son bir kez danışacak ve elini okuduktan sonra
utançtan kaçınmak için zamanında masaya. 48
Hepsi bu kadar mı ve Dupin'in bizi kandırmak zorunda kaldığı hayali

hilelerin ötesinde gerçek stratejisini deşifre ettiğimize inanmalı mıyız? Hiç
şüphesiz evet, çünkü Dupin'in başlangıçta belirttiği gibi "düşünülmesi
gereken herhangi bir nokta" " karanlıkta en iyi şekilde incelenirse", artık
gün ışığında çözümünü kolayca okuyabiliriz. Uzun zamandır dikkatinize
sunduğumuz formüle göre, hikayemizin başlığından bunu çıkarmak zaten
çok kolaydı: gönderenin, alıcıdan kendi mesajını ters biçimde aldığını
söylemiştik. Dolayısıyla, "araklanmış mektup", hayır, "acı çeken mektup",
bir mektubun her zaman hedefine ulaştığı anlamına gelir.
Jeffrey Mehlman tarafından çevrilmiştir.
48 Böylece Lacan'ın eksiklik tiyatrosundaki son tum olan hiçbir şey

gerçekleş(e)meyecektir. Yine de bu boş şimdinin sadeliği içinde (pre-)Oedipal
dramların en ş i d d e t l i s i -Atreus, Thyestes- sessizce kendini oynamış
olacaktır. Ed.
72
Televizyon
I.
Ben her zaman doğruyu söylerim. Gerçeğin tamamını değil, çünkü

hepsini söylemenin b i r yolu yok. Her şeyi söylemek kelimenin tam
anlamıyla imkansız:
Keli
meler k i f a y e t s i z k a l ı r . Yine de bu imkansızlık sayesinde
g e r ç e k , gerçeğe tutunur.
O zaman itiraf etmeliyim ki, bu komediye yanıt vermeye
çalıştım ve bu yalnızca çöp sepetinde işe yaradı.
O halde bir başarısızlık, ancak bir hata ya da daha iyi bir
ifadeyle bir sapma ile karşılaştırıldığında aslında bir başarıdır.
Ve bu durumla sınırlı olduğu için çok fazla önem taşımıyor. Ama
her şeyden önce, hangisi?
Sapkınlık, aptallar tarafından anlaşılacak şekilde konuşma
fikrinden kaynaklanmaktadır.
Normalde bana o kadar yabancı olan bir fikir ancak bana
önerilebilirdi. Arkadaşlık yoluyla. Dikkatli olun. Çünkü televizyon
ile uzun zamandır önünde konuştuğum, seminerim olarak bilinen
kamuoyu arasında hiçbir fark yok. Her iki durumda da tek bir
bakış: bir bakış ki
her iki durumda da kendime hitap etmiyorum, ancak adına (a 0 $)
Konuş.
Bununla birlikte, genel olarak herkese hitap ettiğim fikrine
kapılmayın.2 A n l a y ı ş l ı olanlara, aptal olmayanlara, sözde
analistlere sesleniyorum.
2. Lacan'ın kullandığı ifade ala cantonade'dir ve kendi ismindeki kelime oyununu
güçlendirmek için XI. seminerinin transkripsiyonunun ala can tonade olarak
okunmasına izin vermiĢtir. Bakınız Psiko-Analizin Dört Temel Kavramı, ed. Jacques-
Alain Miller, çev. Alan Sheridan, New York, Norton, 1978, s. 208.

Televizyo 9
n
Sadece aşırı kalabalığı göz önünde bulundurursak,

deneyimlerim gösteriyor ki, orada söylediklerim, bir nedenle
analist olduğunu varsaydığım kişi l e r d e n çok daha fazla insanın
ilgisini çekiyor. O halde neden burada seminerimdekinden farklı
bir ton kullanayım?
Ayrıca, şu anda beni dinleyen analistler olduğunu da
düşünebilirim.
Daha da ileri gideceğim: Sözde analistlerden, öğrettiklerimin

bir öz-analiz olmaması sayesinde bu nesne olmalarından başka bir
şey beklemiyorum. Bu noktada, beni dinleyenler arasında
yalnızca onların beni anlayacağından [entendre] eminim. Ama
analist hiçbir şeyi anlamasa bile az önce tanımladığım rolü oynar
ve sonuç olarak televizyon da bu rolü üstlenir.
Sadece nesne oldukları ölçüde -analizin nesnesi- böyle
olan bu analistlere hitap ettiğimi, onlarla konuştuğumu değil,
onlar hakkında konuştuğumu da ekleyebilirim: sadece onları
rahatsız etmek için bile olsa. Kim bilir?
Bunun bazı telkin etkileri olabilir.
Buna inanabiliyor musunuz? Sug gestion'ın güçsüz olduğu bir
durum vardır: analist kendini ötekine, onu analist olarak ortaya koyma
"geçidine" getiren kişiye borçlu olduğunda.
Kurgusal "geçişlerin" tamamlanmamış bir eğitim için geçtiği
bu durumlar mutludur; umuda yer bırakırlar.

8 EKİM
II.
- Sanırım sevgili doktor, buraya sizinle nükte alışverişi yapmak

için değil, sadece size cevap verme fırsatı vermek için geldim. Bu
nedenle benden alacağınız tek şey en ince, en basit, hatta sıradan
sorular olacak. Size bir tane soracağım. "Bilinçsiz - ne garip bir
kelime!"
- Freud daha iyisini bulamadı ve bundan geri dönmeye de

gerek yok. Bu kelimenin dezavantajı, olumsuz olmasıdır, bu da
kişinin dünyada onunla ilgili her şeyi ve diğer her şeyi
varsaymasına izin verir. Neden olmasın? Fark edilmeyen şey
için, her yerde kelimesi hiçbir yerde kadar geçerlidir.
Yine de bu çok kesin bir şeydir.
Konuşan varlık dışında bilinçdışı yoktur. Kendilerini gerçek
olanın içinden dayatsalar da varlığa ancak adlandırılarak sahip olan "Bilinçdışının ön
koşulu dildir," . . .
diğerleri içgüdüye, yani hayatta kalmaları için gereken bilgiye
sahiptir. Ancak bu sadece bizim düşüncemiz için böyledir ve burada
yetersiz kalabilir.
Geriye, bu nedenle kısa süreli de olsa bilinçsiz, sismik
sarsıntılarla sarsılan ve bu nedenle domestik [ dJzommestiques]
olarak adlandırılan ev hayvanları kategorisi kalmaktadır.
Bilinçdışı konuşur, öyle ki hakkında çok az ş e y

bildiğimiz dile bağlıdır: dilbilim terimi altında her türlü
iddiayı gruplandırmama rağmen - ve bu yeni -
10 EKİM
insanların işlerine dilbilim adına müdahale etmek. Lin guistik,

...lalangue lalangue ile ilgilenen bir bilimdir,3 diğer tüm bilimlerde o l d u ğ u
aracılığıyla var
olan:
gibi nesnesini belirtmek için tek bir kelime olarak yazıyorum.
Bu nesne yine de seçkin bir nesnedir, çünkü Aristotelesçi
özne kavramı başka her şeyden daha meşru bir şekilde buna
dayanır. Bu da bilinçdışının ruh için bir öznenin daha varlığında
temellendirilmesine olanak t a n ı r . Bedenin işlevlerinin
varsayılan toplamı olarak ruh için. Aris totle'dan Uexkiill'e kadar
sanki tek bir sesmiş gibi varsayılmış olmasına ve biyologların
anali̇ti̇k hi̇potez bilseler de bilmeseler de hala varsaydıkları şey olmasına rağmen,
çok sorunlu bir toplam.
Aslında bilinçdışının öznesi, ruhla yalnızca beden aracılığıyla,
ona düşünceyi sokarak temas halindedir: burada Aristoteles'e karşı
i(a) çıkılmaktadır. Filozofun hayal ettiği gibi insan ruhuyla düşünmez.
Bir yapının, dil yapısının - kelime bunu ima e d i y o r -
bir yapının bedenini parçaladığı, anatomiyle hiçbir ilgisi
Düşüncenin ruh- olmayan bir yapı olduğu gerçeğinin bir sonucu olarak
beden ile olan tek
ilişkisi düşünüyor. Histeriklere tanık olun. Bu kesme r u h a saplantılı
eski varoluş.
semptom aracılığıyla gerçekleşir: ruha yük o l a n , ne yapacağını
bilemediği bir düşünce.
Düşünce ruh ile uyumsuzluk içindedir. Ve Yunan Povs'u,
düşüncenin kendini ruha uydurması, kendini dünyaya, ruhun
sorumlu tutulduğu dünyaya (Umwelt) uydurması mitidir; oysa
dünya, düşüncenin kendi "gerçekliğini" sürdürdüğü bir
fantezidir kuşkusuz, ama gerçek olanın b i r yüz
b u r u ş t u r m a s ı olarak anlaşılmalıdır.
- Yine de bir psikanalistin sırayla size geldiği bir gerçektir,

Gerçekliğin gerçek
olandan türettiği çok
az şey
3. Lalangue, tek bir kelime olarak (artikelsiz veya artikelin töze lehimlendiği; la
langue yerine): genel muğlaklık, evrensel gevezelik veya "Babe Ionian".

Televizyon 11
fanteziye indirgediğiniz bu dünyada, daha iyi olmak için. Tedavi de

bir fantezi mi?
- Tedavi, acı çekenin, bedeninden ya da düşüncesinden

muzdarip olan birinin sesinden kaynaklanan bir taleptir.
Şaşırtıcı olan şey, bir yanıtın olması ve bu yanıtın
Tıp, zaman içinde kelimeleri kullanarak hedefi tam on ikiden vurmuştur. Kelimelerin
gücü
Bilinçdışının yeri tespit edilmeden önce bu nasıl oluyordu?
İşe yaraması için bir uygulamanın açıklığa kavuşturulması
gerekmez; bundan çıkarılabilecek şey budur.
- O halde ana(yiz terapiden "aydınlanmış olmak" ile ayırt

edilebilir mi? Demek istediğiniz bu değil. Soruyu şu şekilde ifade
etmeme izin verin: ''Hem psikanaliz hem de psikoterapi kelimeler
aracılığıyla hareket eder. Yine de birbirleriyle çelişiyorlar. Nasıl
yani?"
- Bugünlerde "psikanalitik olarak esinlendiği" iddia

edilmeyen hiçbir psikoterapi yok. Tonlamam, bu şeyin hak
ettiği tırnak işaretlerini belirtmek içindir. Burada sürdürülen
ayrım, yalnızca birinde mindere vurmadığınız gerçeğine
d a y a n m ı y o r mu? Yani kanepeye?
Bu durum, "enstitülerinde" -aynı tırnak işaretleri burada
da var- kalıp "geçiş" bekleyen ve bu konuda hiçbir şey
bilmek istemedikleri için - "geçiş "i kastediyorum- kendilerini
kanıtlamak için zarif bir yol olan rütbe formaliteleriyle bunu
telafi eden analistlere -analitik pratiklerinden çok enstitü
ilişkilerinde kurnazlık sergileyenlere- koşar adım bir başlangıç
sağlıyor.
Şimdi bu analitik uygulamanın psikoterapide neden yaygın
olduğunu göstereceğim.
Bilinçdışının işin içine girdiği ölçüde, yapının, dilin sunduğu

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi. Dil dışında hiçbir
iki taraf vardır.
Filigranı kaldırma için PRO'ya yükselt. yapı yoktur.
Anlamın tarafı, bizim anlamın tarafı olarak tanımlayacağımız
taraf
12 EKİM
Cinsel kayığı yüzdürmek için bir anlam seli akıtan analiz.

Bu anlamın anlamsızlığa indirgenmesi dikkat çekicidir: cinsel
ilişkinin anlamsızlığı, aşk hikayelerinin zaman içinde apaçık hale
"Cinsellik yok getirdiği bir şeydir. İnsan düşüncesinin yüce bir resmini veren
ilişki."
katılık noktasına kadar açık.
Dahası, sağduyu olarak kabul edilen, hatta kendini sağduyu
olarak ortaya koyan bir anlam vardır. Bu komedinin d o r u k
noktasıdır, ancak komedide ilişkisizliğin, cinsel olarak ilişkiye
girmenin farkında olmak gerekir. Böylece onurumuz yeniden şarj
olur, hatta rahatlar.
Sağduyu, telkinin aldığı biçimdir, komedi ise kahkahadır.
Aralarındaki yarı uyumsuzluğu bir kenara bırakırsak, bu onların tüm
hikayeyi oluşturduğu anlamına mı geliyor? Bu, psikoterapinin
herhangi bir biçimde bozulduğu noktadır, iyi bir şey yapmadığından
değil, ama daha kötü olana geri dönüş olan bir iyiliktir.
Bilinçdışı, yani arzunun kendini ortaya koyduğu ısrar, başka

bir deyişle onun aracılığıyla işleyen talebin tekrarı - Freud'un onu
keşfettiği anda söylediği de bu d e ğ i l mi?
d-($0D) Bilinçdışının, dediğim gibi, dili lalangue'den ürettiği kabul
edilen yapının gerçekten de onu emrettiği doğruysa,
bizi konuşmada büyüleyen anlam tarafına - karşılığında
varlığın - Parmenides'in düşüncesini hayal ettiği bu varlığın -
konuşmanın perdesi olarak hareket e t t i ğ i n i hatırlatır.
dil çalışması işaretin tarafına karşıdır.
Nasıl oluyor d a belirti ya da analizde böyle adlandırılan şey
bile bu konuda b i r yol çizmekte başarısız oluyor? Histerik
karşısındaki uysallığı, rüyaları, sürçmeleri, hatta şakaları şifreli
bir mesajı çözer gibi okuması için gerekli olan Freud'a kadar
durum böyleydi.
- Freud'un söylediği şeyin gerçekten bu olduğunu kanıtlayın.

Televizyo 13
n
- Freud'un bu üç başlık altında gruplandırılmış metinlerine

-başlıkları artık önemsizdir- bir göz atıldığında, bunun saf
anlamsal di-mention'un [ dit-mension] deşifre edilmesinden
başka bir şey olmadığı görülecektir.
Şöyle ki, bu olgulardan biri naif bir şekilde d i l e getirilmiştir:
dile getirilmiş, söze dökülmüş anlamına gelir, naif bir şekilde kaba
mantığa göre, yaygın olarak kabul edildiği şekliyle lalangu(s)
kullanımı anlamına gelir.
Freud'un kelime oyunları, metaforlar ve metonimilerden
oluşan bir dokudan geçerek, libido olarak adlandırdığı şey için titre
edilmiş bir maddeyi, akışkan bir miti çağrıştırdığını da görmek.
Ama onun gerçekte yaptığı şey, tam da gözlerimizin önünde Freud'un pratiği
metne yapışmış bir şekilde, Freud'un birincil süreç terimiyle ima
ettiği jouissance'ın, bizi ustaca yönlendirdiği mantıksal
boğazlardan ibaret olduğunu ortaya koyan bir çeviridir.
Yapmanız gereken tek şey, Stoacıların bilgeliğinin çok erken

bir dönemde başardığı gibi, göstereni gösterilenden ayırmak
s
(Saussure'ün yaptığı gibi, Latinceleştirilmiş adlarını tercüme
s
etmek), böylece Freud için bir enerjetik makinenin figürünü nasıl
sağlayabileceklerini anlayabileceğiniz şekilde orada ortaya çıkan
eşdeğerlik fenomenlerine tanık olmaktır.
Dilbilimi bunun d ı ş ı n d a kurmak için bir düşünce çabasına
ihtiyaç vardır. Nesnesi olan gösterenin dışında. Dilbilimcilerin
hiçbiri, dilbilimi anlamdan ve özellikle de anlamdan koparma
projesine bağlı değildir.
Gösterenle olan ilişkisini işaretlemek için göstergenin bir
yanından bahsettim. Ancak gösterge, envanterinin zaten bir
lalangue verisi olması bakımından göstergeden farklıdır.
Bir koddan bahsetmek işe yaramıyor, çünkü tam da önceden bir
anlam varsayıyor.
Lalangue'un anlam envanteri yalnızca anlamın şifresini Lalangue anlamın
ön koşuludur.
sağlar. Bağlama göre, her bir kelime muazzam ve farklı bir anlam
yelpazesine bürünür, heteroklite durumu sözlük tarafından sıklıkla
onaylanan anlam.
Bu, organize cümlelerin bütün parçaları için daha az doğru
Bu PDF belgesideğildir.
Icecream PDF Editor'le düzenlendi.
14 EKİM
Bu cümlede olduğu gibi: les non-dupes errent, 4 Bu yıl kendimi buna

göre ayarladım.
Dilbilgilerinin yazıyla desteklendiğine şüphe yok ve her şeye
rağmen, bildiğimiz gibi, analizde sözde cinsel kaynak ortaya
çıkmadığı sürece bir muamma olarak kalan bir gerçeğe tanıklık
L'objet (a) ediyor: sadece partnerine yalan söyleyebilen, nevroz, sapkınlık veya
psikoz olarak işaretlenen o gerçek.
Freud'un bize öğrettiği üzere, "Onu [ya da onu]
sevmiyorum," bu dizi içinde gerçek olana karşı yankılanarak
sürdürülür.
Aslında, fonemden cümleye kadar her gösterge kodlanmış bir
mesaj (savaş sırasında radyonun söylemeye alışık olduğu gibi
Göstereni bulmak için "kişisel") olarak hizmet edebildiği için, obje olarak ortaya çıkar ve
tek bir gösterge
yeterli midir?
dünyada -konuşan varlığın dünyasında- Bir'in meydana
Bir.) geldiğini [ il y a de l'Un], yani unsurun meydana geldiğini belirleyen
şeyin bu olduğunu keşfeder, Yunanca uroixeiov.
Freud'un bilinçdışında keşfettiği şey - burada sizi sadece

gerçekten konuşup konuşmadığımı görmek için yazılarına bir göz
atmaya davet edebiliyorum - genel anlamda kişinin bildiği her şeye
cinsel bir anlam verebileceğini fark etmekten tamamen farklı bir
şeydir, çünkü bilmek her zaman ünlü metafora (Jung'un istismar
ettiği anlam tarafı) açık olmuştur. Semptomu bir arada tutan şeyin,
yani bir gösterenler düğümünün etkili bir şekilde çözülmesine izin
veren gerçektir. Burada düğümleme ve düğüm çözme metaforlar
değil, gerçekte gösterge malzemesinin gelişen zincirleri
aracılığıyla inşa edilen düğümler olarak alınmalıdır.
Çünkü bu zincirler anlamın değil, gösterenin yasasını oluşturan
kelime oyunlarının ima ettiği gibi, istediğiniz gibi yazabileceğiniz
zevk-anlamlı lfouis-sensp'in zincirleridir.
Sanırım psikanalizin özel başvurularına yer verdim.
4. Lacan'ın 1972-73 seminerine -XXI. seminerine- verdiği başlık "Les non-dupes

errent" (non-dupes err),les noms du pere (babanın isimleri) üzerine homofonik bir oyun
ther), 1963'te Sainte-Anne'deki son semineri olacak olan seminerin başlığını on yıl
önce ilan etmişti. Sadece bir toplantıdan oluşan seminerin metni s. 81-95'te
yayınlanmıştır.
Bu PDF belgesi Icecream PDF5. Editor'le
Jouis-sensdüzenlendi.
, jouissance'ın eşseslisi.
Televizyo 15
n
ysis, alışkın olduğumuz genel kafa karışıklığından oldukça farklı

bir boyuttadır.

Televizyo 17
n
III.
- Psikologlar, psikoterapistler, psikiyatristler, tüm ruh sağlığı

çalışanları... Dünyanın sefaletinin tüm yükünü omuzlarına alanlar, bu
işi zorlukla yapanlar. Peki bu arada analist?
- Kesin o l a n bir şey var: sizin de ifade ettiğiniz gibi, sefaleti

omuzlarına almak, protesto amacıyla da olsa, onu belirleyen söylemin
içine girmektir.
Sadece bunu söylemek bile beni bazılarının siyaseti kınamak
olarak algılayacağı bir konuma sokuyor. Bana kalırsa bu, hiç
kimse için söz konusu bile olamaz.
Her neyse, her ne türden olursa olsun, sizin sözde yükünüzle
meşgul olan p s i k o - ş u n l a r ve şunlar protesto etmemeli,
işbirliği yapmalıdır. Farkında olsunlar ya da olmasınlar, yaptıkları
şey bu.
Oldukça kullanışlı - kendime karşı kolay bir misilleme aracı
sunuyor olsam da - bu söylem fikri, yargıyı belirleyicilerine
indirgemek için fazlasıyla kullanışlı. Aslında bana karşı çıkacak
daha iyi bir şey bulamamaları beni şaşırtıyor; "entelektüalizm"
diyorlar. Kimin haklı olduğunu bilmek istediğimizde bunun hiçbir
önemi yok.
Daha da az, çünkü bu sefaleti kapitalistin söylemiyle
ilişkilendirirken, ikincisini kınıyorum.
Sadece, burada, tüm ciddiyetimle şunu belirtmek isterim ki

18 EKİM
Çünkü bunu kınarken, normalleştirerek, yani geliştirerek

pekiştiriyorum.
Bu noktada bir açıklama yapacağım. Bu söylem fikrini

bilinçdışının varoluşuna dayandırmıyorum. Onun aracılığıyla
konumlandırdığım şey bilinçdışıdır - o yalnızca bir söylem
Bilinçdışına aracılığıyla var olur.
yalnızca analitik
söylem varlık Bunu o kadar net anlıyorsunuz ki, boşuna olduğunu kabul
kazandırır. ettiğim bu projeye psikanalizin geleceğiyle ilgili bir soru eklediniz.
Freudyen, ...
Bilinçdışı, yalnızca histerik söylemde açıkça görüldüğü için,
başka her yerde bulunacak olanın yalnızca ona aşılanmış olmasıyla
daha da fazla var olur: evet, hatta şaşırtıcı görünse de, ondan yapılan
şeyin kültür olduğu analistin söyleminde bile.
Burada bir parantez açmak gerekirse: bilinçdışı,
d i n l e n m e s i n i mi gerektirir? B a n a göre, evet. Ancak bu
...daha önce kesinlikle, var olduğu söylem olmadan, onu düşünmeyen,
dinlenmişti, ama
başka bir şey hesaplamayan ya da yargılamayan bir bilgi olarak yargılamak
olarak. anlamına gelmez - ki bu onun iş başında olmasını engellemez
(örneğin rüyalarda olduğu gibi). Diyelim k i bu ideal işçidir, Marx'ın
efendinin söylemini ele geçirdiğini görme umuduyla kapitalist
ekonominin çiçeği haline getirdiği işçidir; beklenmedik bir biçimde de
Bu bilgi iş
başında ...
olsa aslında olan budur. Bu söylem meselelerinde sürprizler vardır;
aslında bilinçdışının amacı da budur.
Analitik söylem olarak adlandırdığım şey, bir analiz pratiği
tarafından çıkarılan sosyal bağdır. Değerini, bizim için
...bir efendi
olmadan:
geçerliliğini koruyan en temel bağlar arasında yer almasından
s2 II s�. alır.
-Ama siz kendiniz analistler arasında sosyal bağ kuran şeylerin

dışındasınız, öyle değil m i ? . .
-Dernek - sözde Uluslararası , Buna

rağmen

Televizyo 19
n
Bu biraz kurgu, uzun süredir bir aile işiyle sınırlı olduğu için -
hala Freud'un doğrudan ve evlat edinilmiş torunlarının elinde
olduğunu biliyordum; cesaret edersem - ama sizi uyarıyorum,
burada hem yargıç hem de davacıyım, dolayısıyla taraflıyım - şu
anda analitik söyleme karşı profesyonel bir sigorta planı olduğunu
söyleyebilirim. PIPAAD.
Lanet olası PIPAAD!
Kendilerini mayınlayan söylem hakkında hiçbir şey bilmek
i s t e m e z l e r . Ancak bu şekilde söylemden dışlanmış olmazlar,
bilakis analist olarak işlev görürler, b u d a onlar aracılığıyla
kendilerini analiz eden insanlar olduğu anlamına gelir.
Dolayısıyla, bazı etkileri kendileri tarafından fark edilmese
bile bu söylemi tatmin ederler. Genel olarak, sağduyudan yoksun
değiller; ve gerçek türden o l m a s a bile, iyi türden olabilir.
Ayrıca, risk altında olanlar onlar.
Öyleyse psikanaliste dönelim ve lafı dolandırmayalım. Gerçi

söyleyeceklerim o çalının altında da bulunabilir.
Çünkü onu objektif bir şekilde konumlandırmanın, geçmişte
azizlik olarak adlandırılan şeyle ilişkilendirmekten daha iyi bir
yolu yoktur.
Bir aziz, yaşamı boyunca, bazen bir halenin ona sağladığı
saygıyı sağlamaz.
Balthasar Gracian'ın Yaşam Tarzı'nı -kişisel parlaklıktan
vazgeçme- takip ettiği için kimse onu fark etmez; bu da Amelot
de la Houssaye'nin neden saray mensubu hakkında yazdığını
düşündüğünü açıklar.
Bir azizin işi, açıkça söylemek gerekirse, caritas değildir; daha
ziyade çöp gibi davranır [ dechet]; işi trashitas'tır [ il decharite]. Obje (a)
enkarne
Yapının gerektirdiği şeyi somutlaştırmak için, yani öznenin,
bilinçdışının öznesinin, onu öznenin kendi arzusunun nedeni olarak
almasına izin vermek için.
Aslında söz konusu özne, bu davanın reddedilmesi sayesinde,
en azından yapı içindeki konumunun farkına varma şansına sahip
olur. Aziz için bu eğlenceli değildir, ancak bu TV'ye yapışmış
birkaç kulak i ç i n bunun azizlerin eylemlerinin birçok
tuhaflığıyla
Bu PDF belgesi birleştiğini
Icecream hayal
PDF Editor'le ediyorum.
düzenlendi.
20 EKİM
Bir haz etkisi yarattığını -zevk [joui] ile birlikte anlamı [sens]
kim "anlamaz"? Yalnızca aziz sessiz kalır; ondan bir şey elde etme
şansı yoktur. Bu gerçekten de tüm bu işteki en şaşırtıcı şeydir.
Yanılsamadan yaklaşanlar için şaşırtıcıdır: aziz
jouissance'ın reddidir.
Ancak bazen, herkesten daha fazla memnun olmadığı bir
m o l a verir. Gelir [jouit]. O noktada artık çalışmıyor. Ukalalar,
kendilerini yeniden şişirmek için bundan faydalanmayı umarak
pusuya yatmıyor değiller. Ama azizin umurunda bile değil, tıpkı
bunu hak e t t i ğ i n i düşünenlerin umurunda olmadığı gibi. Bu da
çok gülünç.
Çünkü dağıtımcı adaleti de umursamamak onun en sık
başladığı n o k t a d ı r .
Aziz kendini gerçekten doğru olarak görmez, bu onun etik
değerlere sahip olmadığı anlamına g e l m e z . Başkaları için tek sorun,
bunun onu nereye götürdüğünü görememenizdir.
Bunun gibi bazılarının yeniden ortaya çıkacağı umuduyla
beynimi dövüyorum. Hiç şüphesiz b e n de bunu
başara m a d ı ğ ı m i ç i n . Ne kadar çok aziz, o kadar çok
kahkaha; benim prensibim bu,
Yani kapitalist söylemden çıkış yolu - ki bu sadece bazıları için
gerçekleşirse ilerleme a n l a m ı n a gelmeyecektir.

Televizyo 21
n
IV.
- Yirmi yıldır - bilinçdışı bir dil gibi yapılandırılmıştır6 -

ifadenizi öne sürdüğünüzde, size karşı çeşitli biçimlerde söylenen şey
şudur: ((Bunlar sadece kelimeler, kelimeler, kelimeler. Peki kelimelerle
karışmayan herhangi bir şeyi ne yapıyorsunuz? Psişik enerji,
duygulanım y a d a dürtüler ne olacak?"
- Şu anda PIPAAD'da bir mirasçı görünümüne bürünen

kişinin hareketlerini taklit ediyorsunuz.
Çünkü bildiğiniz gibi, en azından Paris PIPAAD'da,
beslenmenin tek unsurları benim öğretilerimden geliyor. Her
yerden süzülüyor; bu bir cereyan, çok güçlü estiğinde bliz zard'a
dönüşüyor. Bu yüzden eski jestleri canlandırıyorsunuz, birbirinize
sokularak ısınıyorsunuz ve buna Kongre diyorsunuz.
Çünkü bugün sırf eğlence olsun diye, insanları televizyona
güldürmek için PIPAAD hikayesini ortaya a t m ı y o r u m . Freud
bu analitik söylemi miras bıraktığı organizasyonu bilerek böyle
tasarladı. Bunun zor b i r sınav olacağını biliyordu; ilk
takipçilerinin deneyimi zaten bu konuda eğitici olmuştu.
6. Bu ifade ilk olarak Lacan'ın 1953 Roma Kongresi'ne sunduğu "Psikanalizde

KonuĢma ve Dilin ĠĢlevi ve Alanı" adlı raporda yer almıĢtır. Bkz: Ecrits, çev. Alan
Sheridan, New York, Norton, 1977, s. 30- 13.

22 EKİM
- Önce doğal enerji konusunu ele alalım.
- Doğal enerji- bu da bu noktada da fikir sahibi olunduğunu

kanıtlamak için kullanılan bir başka sağlık topu. Enerji - doğal
etiketini ekleyen sizsiniz, çünkü söylediklerine göre, enerjinin
doğal olduğunu söylemeye g e r e k yok: bir baraj onu
depolayabildiği ve yararlı hale getirebildiği sürece, askıya alınacak
bir şey. Ancak, barajın manzara içinde güzel görünmesi enerjinin
doğal olduğunu göstermez.
Libidinal mitBu harcamayı bir "yaşam gücünün" oluşturması gerektiği
kaba bir metafordur. Çünkü enerji, örneğin yaşlandıkça iyileşen ya da
bozulan bir madde değildir; bir fizikçinin çalışabilmek için
hesaplamalarında bulmak zorunda olduğu sayısal bir konstanttır.
Galileo'dan Newton'a kadar, tamamen mekanik bir dinamik
olarak teşvik edilen şeyle - az ya da çok d o ğ r u b i r şekilde fizik
olarak adlandırılan şeyin çekirdeğini oluşturan şeyle - kesinlikle
doğrulanabilir bir şeyle uyumlu olarak çalışmak.
Sadece hesaplamaların bir kombinasyonu olan bu sabit
olmadan . . . artık fiziğiniz yoktur. Genellikle bunun fizikçilerin işi
olduğu ve kütleler, alanlar ve impulslar arasındaki eşdeğerlikleri
enerjinin korunumu ilkesine uygun bir sayı çıkaracak şekilde
ayarladıkları düşünülür. Ancak yine de bir fiziğin doğrulanabilirlik
şartını yerine getirebilmesi için böyle bir ilkenin belirtilmesi
gerekir; Galileo'nun deyimiyle bu, bir teori tarafından deneysel
olarak üretilen bir gerçektir. Ya da daha iyi bir ifadeyle: sistemin
matematiksel olarak kapalı olması koşulu, fiziksel olarak
yalıtılmış olduğu varsayımından bile üstündür.
Bu sadece benim uydurmam değil. Her fizyoterapist, enerjinin
bir sabitin sayısal değerinden [ chijfre] başka bir şey olmadığını
açıkça, yani kolayca ifade edilebilecek bir şekilde bilir.
Şimdi, Freud'un bilinçdışında birincil süreç olarak ifade
ettiği şey - ve burada ben konuşuyorum, ama araştırabilir ve
görebilirsiniz - sayısal olarak dışa vurulacak bir şey değildir.

Televizyo 23
n
basılmış [se chijfre], ama deşifre edilecek [se dichijfre]. Demek Bir jouissance
enerjetiği kurmanın
istediğim: jouissance'ın kendisi. Bu durumda enerjiye yol açmaz yolu yok
ve bu şekilde kaydedilemez.
Freud'un elini a t t ı ğ ı ikinci topografyanın şemaları, örneğin
ünlü tavuk yumurtası, bir "pudendum" mertebesindedir ve eğer
biri Baba'yı analiz edecek olsaydı, analizi hak ederdi. Şimdi,
gerçek B a b a ' y ı a n a l i z etmenin söz konusu olmadığı
görüşündeyim; Baba hayali olduğunda Nuh'un pelerini çok daha
iyidir.
Bu yüzden kendime bilimsel söylemi histerik söylemden

ayıran şeyin ne olduğunu sormayı tercih ediyorum ki Freud'un
balını toplarken resmin dışında olmadığı söylenmelidir. Çünkü
onun icat ettiği şey, düşünmeyen, hesaplamayan ve yargılamayan
arının işidir - yani burada d a h a önce bahsettiğim şey; sonuçta
von Frisch'in bu konuda düşündüğü şey bu olmayabilir.
Bilimsel söylemin ve histerik rahatsızlığın neredeyse aynı
yapıya sahip o l d u ğ u sonucuna varıyorum ki bu da Freud'un
kendisinin de neden olduğu, bir gün -bilimin geleceği içinde-
bilinçdışına ölümünden sonra açıklama getirebilecek bir
termodinamik bulunacağı umudumuzu açıklıyor.
Yüzyılın dörtte üçünden sonra, böyle bir vaadin meyve
verdiğine dair en ufak bir ipucu olmadığını ve hatta birincil süreci,
tek iddiası haz olsaydı, ruha bir köpeğin postuna yapışan kene
gibi yapışmamız dışında hiçbir şey göstermeyecek olan ilkeyle
destekleme fikrinin bile geri çekildiğini söyleyebiliriz. Çünkü İyi konuşmak, İyinin
Freud'un hazzı ilişkilendirdiği meşhur gerilimin düşmesi, nerede olduğunu
söylemez.
Aristoteles'in etiğinden başka nedir ki?
Bu, Epikürlülerin nişan olarak kullandıkları hedonizmle aynı
hedonizm olamaz. Artık sadece ruh anlamına gelen bu nişan
yüzünden hakarete uğradıklarına ve domuz olarak
adlandırıldıklarına göre, Stoacıların sahip olduğundan bile daha
gizli, saklayacak oldukça değerli bir şeyleri olmalıydı.
Ne olursa o l s u n , kendimi Nikomakhos ve Eudemus'la, yani
Aristoteles'le sınırlandırdım, böylece

24 EKİM
Ondan psikanaliz etiğini - bütün bir yılımı temizlemek i ç i n

harcadığım bir yol.
Konu benim sözüm ona ihmal ettiğim duygulanım hikâyesine

geldiğinde de aynı şey oluyor.
Sadece şu noktada bir cevap istiyorum: bir duygulanımın
bedenle yapılması için uyum olmaması gerekir m i ? Bir adrenalin b o ş a l m a s ı - bu
beden mi yoksa beingin the dünya- ·· değil mi? İşlevlerini bozduğu doğrudur.
Ama içinde ne var ki
ruhtan gelmesini sağlar? Boşalttığı şey düşüncedir. Bu yüzden, benim
ruhsuzluğun ruhun bir parçası olduğu fikrimin
Bilincin bir dil gibi yapılandırılmış olması, onun daha iyi bir
düzenlemenin ortaya çıktığı bir kargaşa olduğu fikrinden daha
ciddi bir şekilde doğrulanmasını sağlar. Çünkü bana karşı çıktıkları
şey bu.
Bilinçdışı hakkında söylediklerim, eski bilinçaltından daha mı
ileri gidiyor?
...eğer konuşursa. kucağınıza düşmek için yeterli bir etki yaratır mı? Bu
adaequatio, bir diğerinin üzerine gelerek daha da grotesk hale
geliyor - gerçekten yığılmış - bu sefer rei şeyin a.fectus ile
-
birleştirilmesi - onun repigeonholed olacağı etki. Doktorların bunu

b u l m a s ı için yüzyılımıza girmemiz gerekti.
Tüm yaptığım, Freud'un 1915'te bastırma üzerine yazdığı

bir makalede ve bu konuya geri dönen diğer makalelerde
belirttiği şeyi, yani duygulanımın yerinden edilmiş olduğunu
Beden için yeniden ortaya koymak. Öznenin temeli, temsilden daha iyi
metonimi
kural ... bir şekilde ortaya çıkamayacağı gerçeğinden
kaynaklanmıyorsa, bu yer değiştirmeyi nasıl takdir edebiliriz?
Tüm bu meseleyi onun "çetesine" atıfta bulunarak
açıklıyorum - onun yaptığı gibi s a p t a m a k i ç i n , çünkü ben
de aynı ç e t e y l e uğraştığımı kabul etmek zorundayım. Ancak
. ..çünkü Fliess ile yazışmalarına dönerek (bu yazışmaların e l i m i z d e k i
düşünce konusu
metaforlaştırılmış tek genişletilmiş baskısında), özellikle bastırılmış olan söz
tır. konusu temsilin yapıdan başka bir şey olmadığını ve tam da
yapıyla bağlantılı olduğu ölçüde
Televizyo 25
n
gösterenin postülası. C f. 52. harf: bu postülat orada yazılıdır.7

Beni duygulanımı ihmal etmekle suçlamak, böylece kendini
bunu vurgulayan kişi olarak şişirmek - Sainte-Anne'deki
bağlılığımın son yılı olan bir yılı anksiyete ile başa çıkmaya
adadığımı unutmamış olsaydınız bu iddiada bulunabilir
miydiniz?
Bazı insanlar onu hangi takımyıldızına yerleştirdiğimi
biliyor. Çırpınma, tıkanma, sıkıntı, bu şekilde ve birbirlerinden
farklılaştırılmış olarak, duygulanımın hafife aldığım bir şey
olmadığını yeterince kanıtlıyor.
PIPAAD'da eğitim gören analistlerin Sainte-Anne'de beni
dinlemelerinin yasak olduğu doğrudur.
Pişman değilim. Gerçekten de, o yıl dünyamı o kadar
derinden etkiledim ki, ilgili olduğu nesne üzerinde kaygı kurarak
- Nesnesiz olmaktan çok uzak (psikologların korkudan
ayırmaktan öteye gidemeyerek takılıp kaldıkları şey), dediğim
gibi, nesnemi petit a9 olarak adlandırmaya başladığım abject
[abjet] üzerine kuruyor - o kadar derinden ki, çevremden
birinin böyle bir nesne - ben - biçiminde en çok düşme
noktasına (bastırılmış bir baş dönmesi) kadar başı döndü.
Söylediklerim temelinde duygulanımı yeniden ele almak, her

halükarda insanı bu konuda söylenenlerin güvenli kısmına geri
götürür.
Aziz Thomas'ın bu duygulanımları daha doğru bir şekilde
adlandırdığı gibi, ruhun tutkularının yalnızca alt bölümlere
ayrılması, Platon'dan beri bu tutkuların beden modelinde alt
bölümlere ayrılmasıdır:
7. J. M. Masson, ed., The Complete Letters rif Sigmund Freud to Wilhelm Fliess,
1887-1904, Cambridge, Harvard University Press, 1985, s. 207, 6 Aralık 1896 tarihli
mektup.
8. Sainte-Anne, Lacan'ın 1963 tatiline kadar seminerlerini verdiği psikiyatri
hastanesidir (bkz. not 4). 1962-63 semineri (X.) "Anksiyete" konusuna ayrılmıĢtır.
9. Objet petit a : küçük a nesnesi. a harfi autre'nin (büyük o l a n ı n , Öteki'nin
aksine küçük öteki) baş harfini temsil ettiğinden, objet a bazı çevirmenler tarafından
object o olarak İngilizceleştirilmiştir. Ancak fonetik kaygılar bizi Fransızcayı korumaya
yöneltti: objet a'nın becC'ming abject; a önekinin privative işlevi; petit tas, little pile ile
hom onymy.

26 EKİM
kafa, kalp, hatta dediği gibi €n0vp,ia ya da aşırı kalp; bu zaten

onlara beden aracılığıyla yaklaşma ihtiyacına tanıklık etmiyor mu,
ki bu beden, diyorum ki, sadece yapıdan etkilenen bir bedendir?
Böyle bir etkide bilinçdışı tarafından iddia edilebilecek
şeylere seri olarak anlaşılan ciddi bir takibin hangi uçtan
yansıtılabileceğini belirteceğim.
Örneğin, üzüntüyü depresyon olarak nitelendiririz, çünkü ona
destek için ruh veririz ya da filozof Pierre Janet'in psikolojik
gerilimini. Ama bu bir ruh hali değildir, Dante'nin ve hatta
Spinoza'nın da dediği gibi sadece ahlaki bir başarısızlıktır: bir günah,
yani ahlaki bir zayıflıktır ve nihayetinde sadece düşünceyle, yani İyi
İyi konuşanın Konuşma, bilinçdışıyla, yapıyla başa çıkmanın yolunu bulma
ahlakından başka
bir ahlak yoktur, göreviyle ilişkilidir.
... Ve eğer bilinçdışının reddi olarak bu zayıflık psikozla
sonuçlanırsa, reddedilenin, yani dilin gerçeğe dönüşünü takip eder;
bu tür bir dönüşün ölümcül hale geldiği şey manik uyarımdır.
Üzüntünün aksine, bir erdem olan Eşcinsel Bilim [gay
Sfavoir] vardır10. Bir erdem hiç kimseyi günahtan arındırmaz - ki
bu da herkesin bildiği gibi orijinaldir. Eşcinsel Bilim olarak
adlandırdığım erdem, nelerden oluştuğunu açıkça göstererek bunu
örneklendirir: anlamak değil, anlama dalmak d e ğ i l , anlamın bu
erdemi sakızlaştırmasına izin vermeden mümkün olduğunca
alçaktan uçmak, böylece karar vermenin tadını çıkarmak [jouir],
bu da sonunda Eşcinsel Bilimin Düşüşle, günaha dönüşle
...bu saçmalık
dışında karşılaşmaktan başka bir şey yapamayacağını ima eder.
hiçbir İyi şansı [bon heur] sağlayan şey tüm bunların neresinde? "11
bilgim yok.
Kesinlikle her yerde. Özne mutlu-şanslı [heureux]. Bu onun tanımının
ta kendisidir, çünkü şansa, başka bir deyişle talihine borçlu değilse
hiçbir şey borçlu olamaz ve herhangi bir şans parçası, kendini tekrar
ettiği sürece onu ayakta tutacak b i r şey olarak iyidir. Şaşırtıcı olan
şey, şans olmadan mutlu olması değildir.
(a) ile "randevu "da, 10. Kanıtlanmış ozanlar şiirlerini tanımlamak içingai savoir [eşcinsel bilim] ifadesini
. .. kullanmışlardır.
11. Bonheur (mutluluk) üzerine bu homofonik oyun için Lacan'ın VII: L'ithique de la
psychanalyse, Paris, Editions du Seuil, 1986 , s. 22, "Mutluluk, her şeyden önce, o da olur,
bir karşılaşma."

Televizyo 27
n
Onu bu duruma düşüren şeyden -yapıya olan bağımlılığından-

şüphelenmekle birlikte, kendisini yapıdan sürgün edilmiş
hissetmesine yetecek kadar güçlü bir yücelik f i k r i edinir. Ne
mutlu ki, bu noktada şair oyunu ele veriyor: Az önce
alıntıladığım Dante ve diğerleri dışında
Kumbaralarını doldurmak için klasisizmi kullanan sürtükler.
Bir bakış, Beatrice'i n bakışı -yani üç katlı bir hiçlik, göz
kapaklarının çırpınışı ve bundan kaynaklanan enfes bir çöp- ve ...eğer
kadınınsa
orada sadece jouissance'ıyla tanımlayabileceğimiz Öteki ortaya jouissance, . . .
çıkar: Dante'nin tatmin edemediği, çünkü ondan sadece bu bakışa,
sadece bu nesneye sahip o l a b i l e c e ğ i , ama bize Tanrı'nın onu
tamamen tatmin ettiğini söylediği Öteki; tam da bunun
...Öteki varoluşu
güvencesini onun ağzından alarak bizi uyandırır. bulur, ...
İçimizdeki bir şey buna cevap verir: sıkıntı [ ennui]. Harfleri
bir satıra yerleşene kadar sine matografta olduğu gibi dans ettirerek
bu terimi oluşturduğum bir kelime: "oneyance" [ unien]. Bununla
Öteki'nin Bir ile özdeşleşmesini ifade ediyorum. Şöyle diyebilirim:
kaba karşılığı bize komik ötekisi Aristophanes aracılığıyla verilen
mistik Bir, Platon'un Symposium'unda kasıla kasıla yürüyor - ...ama esaslı bir
Birlik değil.
bundan sorumlu olmayan Zeus'u ikiye bölmekle suçladığı iki sırtlı
canavarı sunuyor: bu oldukça kötü; bunun yapılmadığını zaten
söyledim. Gerçek Baba'yı böyle yakışıksız bir davranışa dahil
edemezsiniz.
Yine de Freud bu noktada da tökezlemektedir: çünkü "yaşam"
ilkesi olarak Thanatos'a karşı çıktığı ölçüde, Eros'a ilişkin olarak
yaptığı benzetme, sanki kısa bir yineleme dışında, iki bedenin
birleştiği görülmüş gibi, birleştirici bir benzetmedir.
Çünkü gösterenin
Bu nedenle duygulanım, özünün dilde yaşamak olduğu fiilleri içinde "hiçbir
söylenen bir bedenin başına gelir - kendiminkinden daha iyi satılan şey h e r şeydir",
...
tüyleri ödünç alıyorum12 - duygulanım, tekrar ediyorum, şu
nedenle başına gelir
12. Tüyler Heidegger'e ait. Bakınız "Hümanizm Üzerine Mektup", Temel Yazılar, ed.
David Farrell Kress, New York, Harper & Row, 1977, s. 204, "Yalnızca bu konuttan,
özü için vecdi koruyan ev olarak 'dil'e ' sahiptir'"; ya da, s. 239, "Dil aynı anda hem
Varlığın hem de insanoğlunun evid ir ."

28 EKİM
...etki En azından kendi zevkine göre bir konut bulamaması. Buna

uyumsuzluktur
, ...
moralsizlik ya da aynı şekilde karamsarlık diyoruz. Bu bir günah mı, bir
delilik mi, yoksa gerçeğin gerçek bir dokunuşu mu?
Gördüğünüz gibi, eğer çalmak istedikleri melodi buysa, eski
kemanımı kullanmak i ç i n PIPAAD daha iyi olurdu. Bu onları
şaşkın şaşkın durmaktan daha ileriye götürebilirdi.
Söylemlerimi savunmak için kullandığınız jestler

karmaşasına sürücüleri de dahil etmeniz, minnettarlık duymamı
engelleyecek kadar kolay bir şekilde kurtulmamı sağladı. Çünkü
sizin de çok iyi bildiğiniz gibi - XI. seminerimi kusursuz bir
fırçayla yazıya döken siz13
- Benden başka kim bu konuda konuşma riskini göze alabildi?
İlk kez, özellikle de seninleyken, asık suratlı olmayan
kulaklar tarafından dinlendiğimi hissettim: yani, beni Ecole'de ders
vermeye davet eden ve senin tarafından dinlenmeme izin veren
kişinin bile düşünmek için acele ettiği gibi, Bir'i Ötekileştirdiğimi
[Autrijiais] duymayan kulaklar. 14
Bu Seminer XI'in 6, 7, 8, 9 ve 13, 14. bölümlerini okuduktan
sonra kim Trieb'i içgüdüyle tercüme e t m e m e n i n , ona
sürüklenme adını vererek bu dürtüye yakın durmanın, onun
tuhaflığını parçalara ayırıp sonra yeniden birleştirmenin ve bu
...ve sürücü
Sürüklenme. arada Freud'a bağlı kalmanın avantajını hissetmez?
Bu noktada benimle birlikte hareket ederseniz, bilimde
deneysel olanın temelinde inşa edildiği Bir'e göre her seferinde
işaretlenebilen bir sabit olan enerji ile Drang ya da dürtü
arasındaki farkı hissetmez misiniz?
13. Lacan'ın 1964'te Sainte-Anne'den ayrıldıktan sonra verdiği ilk seminer olan X.
Psikanalizin Dört Temel Kavramı adlı semineri J.-A. Miller tarafından 1973'ün başlarında
yayınlanmıştı. Miller tarafından 1973 yılı başlarında, televizyon röportajından birkaç ay
önce yayınlanmıştır.
14. "Ecole", Ecole Freudienne olan "benim Ecole'üm" (bkz. aşağıda s. 96-105) ile
karıştırılmamalıdır. Burada Lacan'ın Sainte Anne'den ayrılmasının ardından
seminerine ev sahipliği yapan (o andan itibaren kurumsal olarak Ecole Pratique des
Hautes Etudes tarafından desteklenen) Ecole Normale Superieure (ayrıca E. N. S. ya
da metonimik olarak "Rue d'Ulm") kastedilmektedir. Televizyon zamanında, E. N.
S. Müdürü Robert Flaceliere ile yaĢanan sorunlar Lacan'ı semineri için bu kez
Hukuk Fakültesi binalarında baĢka bir konut bulmaya zorladı (bkz. Lacan'ın Le
monde'a yazdığı mektup, s. 114-115). 1964 yılında J.-A. Miller Ecole Normale'de
Bu PDF belgesi Icecreamöğrenciydi.
PDF Editor'le düzenlendi.
Televizyo 29
n
Jouissance'ın, elbette, sürekliliğini yalnızca bedenin

kenarlarından - onlara matematiksel biçimlerini verecek kadar
ileri gittim - alan dürtünün sürekliliği? Yalnızca her bir
dürtünün diğer üçüyle bir arada var olarak sürdürüldüğü dörtlü
eylemlilikten oluşan bir süreklilik. Sadece güç olarak dört, seksin
eş olmaya yetmediği kimseler için uzak durulması gereken
ayrılığa açılır.
Burada yaptığım şey elbette nevroz, sapkınlık ve psikozu Bu nedenle benim
için ne olduğunuzu
birbirinden ayırdığım bir haritalama değildir. söyleyemem.
Bunu başka yerlerde de yaptım, sadece bilinçdışının kendi
adımlarını geri izlerken doğrudan rotalara dönüştürdüğü
dolambaçlı yollara göre ilerledim. Küçük Hans'ın f o b i s i n i tam
da bu şekilde gösterdim: Freud'u ve babasını yürüyüşe çıkardığı,
ama o zamandan beri korkma sırasının analistlere geldiği yol.

Televizyo 31
n
v.
- Ortalıkta bir söylenti dolaşıyor: Eğer bu kadar kötü seks

yapıyorsak, bunun nedeni seksin bastırılmış olmasıdır ve bu ilk olarak
ailenin, ikinci olarak d a toplumun ve özellikle de kapitalizmin
suçudur. Bu bir cevap gerektiriyor.
-Bu soru - sorularınız hakkında sohbet ederken bana

söylendi - eninde sonunda kendiniz cevaplayabilmeyi istemenizle
ilgili olarak anlaşılabilecek bir soru. Şöyle ki: bu soru size bir birey
tarafından değil de bir ses tarafından sorulsaydı, TV'den
kaynaklanmadığı sürece düşünülemeyecek bir ses, var olmayan bir
ses, çünkü hiçbir şey söylemiyor, yine de adına bu cevabı var
ettiğim ses, yorumlama olan bir cevap.
Açıkça söylemek g e r e k i r s e , her şeye bir cevabım olduğunu
biliyorsunuz, bu yüzden bana itibar ediyorsunuz [vous me
a-$ pretez] sorusuyla: atasözüne inanıyorsunuz S2

sadece zenginlere borç verir. Ve bunun iyi bir nedeni var.
Analitik söylemle büyük bir başarı elde ettiğimi kim bilmez
ki? Bu beni kendi kendini yetiştirmiş bir adam yapıyor.15
Başkaları da oldu ama bizim dönemimizde değil.
Freud, bastırmanın bastırmadan geldiğini söylemedi: (bir resim

çizmek gerekirse) kastrasyonun Baba bran-
Bu PDF belgesi
15. Icecream
OrijinalindePDF Editor'le düzenlendi.
İngilizce.
32 EKİM
çişiyle oynayan veledi için "Bir daha yaparsan k e s e r i z , şaka

yapmıyorum. "
Bununla birlikte, doğal olarak, Freud'un aklına deney için
bununla başlamak geldi - analitik söylemin tanım terimleriyle
anlaşıldığı şekliyle. Diyelim ki orada ilerledikçe, temsil fikrine
daha fazla eğildi-
Birincil baskı Sian'daydı. Bu, genel o l a r a k , teraziyi ikinci topografyaya doğru çeviren
şeydir. Süperegoyu karakterize e t t i ğ i açgözlülük yapısaldır,
uygarlığın bir etkisi değil, "uygarlıktaki hoşnutsuzluktur (semptom). "
İşte bu yüzden, baskıyı üretenin baskı olduğu gerçeğinden
yola çıkarak test vakasını yeniden incelemeliyiz. Aile, toplumun
kendisi, neden b a s k ı d a n inşa edilmiş yaratımlar olmasın? Daha
azı değiller. Ancak bunun nedeni bilinçdışının var olması, yapı
tarafından, yani dil t a r a f ı n d a n motive edilmesi olabilir. Freud
bu çözümü dışlamaktan o kadar uzaktır ki, bu k o n u d a b i r
karara varmak için Kurt Adam vakası üzerinde o kadar ç o k
çalışır ki, bu adamın sonu oldukça kötü o l u r . Yine de bu
başarısızlık, vakanın başarısızlığı, Freud'un başarısıyla
kıyaslandığında nispeten önemsiz gibi görünmektedir: gerçekleri
olguların içine yerleştirme başarısı.
Eğer bu gerçek gizemli kalıyorsa, bunu kendisi de bir kurum
olan analitik söyleme mi atfetmeliyiz? Cinselliğin temeline
inmek için bilim projesinden başka bir y o l u m u z yoktur;
Freud'un da ısrarla belirttiği gibi, seksoloji hala sadece Freud'un
her türlü güvene sahip olduğu bir projedir. Freud'un karşılıksız
olduğunu kabul ettiği bir güven, ki bu onun etiği hakkında çok şey
söylüyor.
Şimdi bu analitik söylem bir vaadi ima ediyor: aşkta en son

yeniliği teşvik etmek. Ve bu, yeterince korkunç bir şekilde,
bilinçdışının üretildiği alana, çünkü onun incelikleri [çıkmazları]
- Elbette diğer durumların yanı sıra, ama yine de ana- aşk
oyununda devreye girer.
Herkesin diline pelesenk olan bu yenilikten haberdar
olmadığından değil - ama bu yenilik aşkın olduğu için kimseyi
uyandırmıyor: söz
Televizyo 33
n
sayılar teorisi için oluşturduğu aynı işaret altında, yani

matematiksel olarak.
O halde, trans-ference adına destek alması sebepsiz
değildir.
Etrafımdaki insanları uyandırmak için bu aktarımı "bilmesi
gereken özne" ile ifade ediyorum. Bu, ismin sadece belli belirsiz
i ş a r e t e t t i ğ i şeyin bir açıklamasını, bir açılımını içeriyor.
Şöyle ki: aktarım yoluyla özneye bilinçdışının öznesi olarak
tutarlılığını veren bilgi atfedilir ve analiste aktarılan da bu bilgidir,
yani düşünmediği, hesaplamadığı ya da yargılamadığı, ama yine
de iş-etkisini taşıdığı ölçüde bu bilgi.
Bu yeni yol her neye değerse değsin, ama sanki ıslık
çalıyormuşum g i b i ... hayır, daha kötüsü: sanki onları
akıllarından korkutuyormuşum gibi.
Sancta PIPAADic simplicitas:16 cesaret edemiyorlar. Bunun
nereye götürdüğünü takip etmeye cesaret edemezler.
S a n k i ben kendimi ters yüz etmiyorum! "A n a l i s t e
kendisinden başka kimse yetki veremez" diye haykırıyorum.
Ekolümde "geçişi", yani bir analistin analist olarak kendini ortaya
koymasına neyin karar verdiğinin incelenmesini başlatıyorum -
kimseyi buna zorlamıyorum. Henüz dışarıda duyulmadı, kabul
ediyorum, ama içeride bununla meşgulüz ve Ekolüme gelince, o
kadar uzun süredir sahip değilim. D ı ş a r ı d a aktarımın
gönderene geri dönüş olarak görülmekten çıkacağını umduğumdan
değil. Bu hastanın bir özelliğidir, bize sadece onu değerlendirirken,
hatta onu ele almaktan daha fazla ihtiyatlı olmamızı gerektirdiği
için d o k u n a n bir tekilliktir.Birincisinde, hastayı
ama ikincisinde nereye gideceğimizi kim bilebilir?
Bildiğim şey analitik söylemin tek bir kişi tarafından
sürdürülemeyeceğidir. Benim şansıma yardımcılarım var. Böylece
söylemin bir şansı var.
Söylemin
sonsuzluğu
16. Lacan'ın kısaltması SAMCDA'dır (Societe d'assurance mutuelle contre le dis
cours analytique) ve Fransızca'da "sancta simplicitas "ı harekete geçirecek kadar
sancta'ya yakındır.

34 EKİM
Freud'un Hoşnutsuzluklar'ında çağrıştırdığı, seks

Seks konusunda iyi üzerindeki lanetin kanıtlarını hiçbir heyecan - ki bu da heyecan
konuşmanın
imkansızlığı, ... yaratır - ortadan kaldıramaz.
Aşkın "ilahi" yaklaşımıyla bağlantılı olarak sıkıntıdan, asık
suratlılıktan söz ettiysem, bu iki duygulanımın -sözle ve hatta
eylemle- kendilerini baskısız ilişkilere adamış genç
insanlarda ihanete uğradığını nasıl fark etmeyiz - en olağandışı
şey de, itici güçleri olduğunu iddia ettikleri anaçların onlara dudak
bükerek bakmalarıdır.
Aile baskısı a n ı l a r ı doğru olmasaydı bile, icat edilmeleri
gerekirdi ve bu kesinlikle yapılır. Mit budur, yapı aracılığıyla işleyen
şeye destansı bir biçim verme girişimidir.
Cinsel çıkmaz [çıkmaz], içinden çıktığı imkansızı kurgusal
hale getiren kurguları yayar. Bunların hayal ürünü olduğunu
... içinde söylemiyorum; Freud gibi ben de bunların altında yatan gerçeğe
yapı, ...
daveti okuyorum.
Aile düzeni, Baba'nın ata olmadığı ve Anne'nin erkeğin
soyu için kadının kirleticisi olarak kaldığı gerçeğinin
t e r c ü m e s i n d e n başka bir şey değildir; geri kalan da
...efsaneyi okuyun bundan kaynaklanmaktadır.
Oedipus'un.
"Şahsen (sic) anarşiden nefret ediyorum" derken ifade ettiği

gibi, bu yavruda bulduğumuz düzen arzusuna değer verdiğimden
değil. Düzenin tanımı, en ufak bir şey olduğu anda, onu
arzulamanıza gerek kalmamasıdır, çünkü o oradadır: yerleşiktir.
Bunun zaten bir yerlerde gerçekleşmiş olması bizim
şansımızdır; bu şans, işlerin orada, taslak haliyle bile özgürlük için
kötü gittiğini göstermekten başka bir işe yaramaz. Bu basitçe
kapitalizmin düzlüğe çıkmasıdır. O halde, seks meselesi için sıfıra
geri dönelim! Zaten kapitalizm de
başlangıç noktası: seksten kurtulmak.
Solculuğa teslim oldunuz, ama bildiğim kadarıyla

Televizyo 35
n
sekso-solculuk. 17 Bunun nedeni, ikincisinin şu anda var olduğu gibi

yalnızca analitik söyleme dayanmasıdır. Kötü bir şekilde varlığını
sürdürmekte, sadece seks üzerindeki laneti iki katına çıkarmayı
başarmaktadır. İyi konuşulduğunu tespit ettiğim bu etikten
korktuğunu gösteriyor.
- Bu sadece nasıl sevişileceğini öğrenmek için psikanalizden bir

şey beklenmemesi gerektiğinin kabulü değil midir? Böylece umutlar
seksolojiye yöneliyor.
-Az önce de belirttiğim gibi, aslında seksolojiden hiçbir

şey bekleyemezsiniz. Sadece duyularımızı aşan şeyleri, yani
sapkınlığı gözlemlemek temelinde, aşkta yeni bir şeyin inşa
edilmesinin hiçbir yolu yoktur.
Bununla birlikte, Tanrı o kadar iyi var olmuştur ki, paganizm,
kimse ne hakkında olduğunun f a r k ı n d a olmadan dünyayı
onunla doldurmuştur. İşte biz de buna geri d ö n ü y o r u z .
Şükürler olsun ki, dediğimiz gibi, diğer gelenekler, örneğin
Tao'da daha mantıklı insanlar olduğuna inanmamıza izin veriyor.
Ne yazık ki onlar için anlamlı olan şey, im- Bilgelik?
Jouissance'ımızı soğuk bırakarak bizim için bir anlaşma.
Bunda şaşırtıcı bir şey yok, eğer Yol, dediğim gibi,
İşaretten geçiyorsa. Yol boyunca bazı incelikler [çıkmazlar]
gösterilebilirse - ve demek istediğim: bu gösteri yoluyla ileri
sürülürse - saf ve yalın gerçekle temas halinde olmamız için
bir şans vardır - kişinin onun hakkındaki tüm gerçeği
söylemesini engelleyen şey olarak.
17. Mayıs '68 öğrenci ayaklanmalarından dört yıl sonra, solculuk entelektüeller
arasında hala oldukça güçlüydü. Rue d'Uim'de kaldığı süre boyunca J A Miller, Cercle
.
-
.
cl'epistemologie de !'Ecole Normale Superieure'ün kurucularından biriydi. Dergileri Les

cahiers pour !'analyse'in kapağında Lenin'in "Marx'ın teorisi her şeye kadirdir çünkü
doğrudur" cümlesi yer alıyordu. Lacan, derginin ilk sayısında yayınlanan "La science et
Ia verite" (1965-66 açılış semineri) başlıklı yazısında bu cümleyi yorumladı.

36 EKİM
Th-s-ayology Karmaşık terimi ancak büküldükten sonra söylenebilen bu

mesele çözülene kadar eros-th-s-ayizm [ di-eu-re de l}lmour]18
olmayacaktır.
- Gençlere karşı çıkmıyorsunuz, sizin deyiminizle, tişörtlülere.

Vincennes'de bir gün onlara şu sözlerle ateş açtığınızdan beri
kesinlikle hayır: "Devrimciler olarak sizin istediğiniz şey bir Efendi'dir.
Bir tanesine sahip olacaksınız. "19 Açıkçası, gençlerin cesaretini
kırıyorsunuz.
-Sırtıma bindiler, o zamanlar bu modaydı. Karşı k o y m a m

gerekiyordu.
Doğruluğu o kadar açık bir duruş ki, o zamandan beri
seminerime akın ediyorlar. Ne de olsa benim soğukkanlılığımı
kırbaç darbelerine tercih ediyorlar.
- Başka bir açıdan, ırkçılığın yükselişini savunmak için size

güven veren nedir? Ve neden bundan bahsetmek zorundasınız?
-Çünkü bana komik gelmiyor ama yine de doğru.

Joui'ssance'ımız raydan çıktığında, sadece Öteki kendi
konumunu işaretleyebilir, ama sadece bu Öteki'den ayrıldığımız
ölçüde. Eritme potasından önce duyulmamış bazı fanteziler de
buradan geliyor.
Bu Öteki'yi kendi joui'ssance tarzına bırakmak, ancak
bizimkini ona dayatmamakla, onu az gelişmiş olarak
düşünmemekle mümkün olacaktır.
Bundan böyle dayanaklarını bir üst-geliş [plus-de1 "oui'r]
idealinden alan kendi tarzımızın güvencesizliği de göz önüne
alındığında,20 aslında artık ifade edilmemektedir
18. "Tanrı" [Dieu] ve "söylenen şey" [dire] sözcüklerinin bir k a r ı ş ı m ı . "Th-s

ayology" kenar notu Lacan'ın " Dieu est dire" ifadesinin çevirisidir. "
Bu PDF belgesi Icecream 19.PDF Editor'le
Bkz. düzenlendi.
"Vincennes'de Doğaçlama," s. 16- 127.
20. Hem "gelme
Filigranı kaldırma için PRO'ya yükselt. sonu/keyif alma" hem de "gelme aşımı/keyif alma".
Televizyo 37
n
Başka türlü, gasplarımızı gizleyen boş hümanizm biçimlerinin

[humanitairerie] sürmesi nasıl umulabilir?
Bu şekilde y e n i d e n güçlenen Tanrı varlığını sürdürmeye
devam etse bile, bu onun kötü geçmişine geri dönmesinden başka
bir şeye işaret etmez.

Televizyo 39
n
VI.
- Üç soru Kant için (bkz. Birinci Eleştiri'nin Kanonu)

"aklımızın ilgisi" dediği şeyi özetlemektedir: "Ne bilebilirim? Ne
yapmalıyım? Ne umabilirim?" Sizin de farkında olduğunuz gibi, bu
formül Ortaçağ tefsirlerinden, özellikle de Agostino de Dacie'den
türetilmiştir. Luther bunu eleştirmek için alıntılamıştır. İşte size
verdiğim görev: b u n a kendi sıranızla cevap verin ya da farklı bir
şekilde ifade etmenin bir yolunu bulun.
-"Beni anlayanlar" ifadesi, bu ifadeyle ilgilenen kulaklar

için, sorularınızın orada y a n k ı l a n d ı ğ ı gerçeğinden,
söylemimin onlara ne ölçüde cevap vermediğinin netleşebileceği
kadar farklı bir tonda başka bir çınlama a l m a l ı d ı r .
Üzerinde böyle bir etkiye sahip oldukları tek kişi ben
olsaydım bile, bu etki yine de nesnel bir etki olurdu, çünkü bu tür
soruları dışladığını anlamak için bu söylemin dışında bırakılan
şey olarak nesne haline getirdikleri kişi benim. Tüm bunlar bana,
bu söylemin ortasında olduğum her s e f e r i n d e beynimi
kurcalayan şeyin, yani neden benim gözümde onunla orantısız b i r
kalabalık topladığının farkına varmak gibi bir kazanç (benim için
oldukça ikincil bir kazanç: "bu doğru") sağlıyor. Kalabalık için
fayda, artık onları duymamaktan ibarettir.
Kantçı filonuzda beni baştan çıkaracak kadar çok şey var.

40 EKİM
Söylemimin kendisini başka bir yapının sınamasına maruz

bırakması için.
- Ne bilebilirim ki?
- Benim söylemim kişinin neyi bilebileceği sorusuna izin

"Ben vermiyor, çünkü bunu bilinçdışının konusu olarak
zaten
biliyorum," varsayarak başlıyor.
... Açıkçası Newton'un kendi zamanının söylemlerine verdiği
şoktan habersiz değilim ve Kant'ın ve onun
düşünümselliğinin bunu takip ettiğini biliyorum.
Swedenborg'u ele almak için kullandığında, analizin öncüsü olan
bir sınırı neredeyse sonuna kadar zorluyor. Ancak Newton'u
denerken, felsefenin eski k a l ı p l a r ı n a geri döner ve Newton'u
felsefenin çıkmazının bir başka örneği olarak görür. Ancak Kant,
Newton'un Daniel Kitabı üzerine yorumuyla işe başlamış olsaydı,
bilinçdışının kaynağını orada bulacağından hala emin değiliz. Bu,
doğru malzemeye sahip olma meselesiydi.
Sonuçta, analitik dis kursunun şu sorunun uyumsuzluğuna

verdiği yanıt hakkında içimi dökeceğim: ne bilebilirim? Cevap
ver:
Dilin yapısına sahip olmayan hiçbir şey yoktur; buradan, bu
...çünkü "a-priori" sınır içinde gidebileceğim mesafenin bir mantık meselesi olduğu
dildir, . .
..
s o n u c u çıkar.
Bu, bilimsel söylemin aya inişi gerçekleştirebildiği,
düşüncenin gerçek o l a n ı n bir performansına tanıklık ettiği ve
matematiğin bir dil biçiminden başka hiçbir aygıt kullanmadığı
gerçeğiyle ifade edilir. Newton'un çağdaşları bunu
hazmedememişti. Her bir kütlenin diğerlerinin uzaklığını nasıl
bildiğini sordular. Newton'un yanıtı "Tanrı bunu bilir" oldu - ve
gerekeni yaptı.
Ancak, siyasi söylem resme girdiğinde, gerçek olanın, yani aya
inişin ortaya çıktığını ve
Televizyo 41
n
Filozofun (çünkü gazete her insanı filozof yapar) belki belli belirsiz
bir şekilde umurunda olmadan.
Şimdi söz konusu olan, yapının-gerçeğinin yardımıyla
kaçabileceğimiz şeydir: dilde bir sayı [chwrre] değil, deşifre edilecek
bir işaret [dechifer] olan şey.
O halde benim cevabım, iki nokta dışında Kant'ı

tekrarlamaktan i b a r e t t i r : bilinçdışının gerçekleri o zamandan
beri keşfedilmiştir ve hatta ondan önce, bu gerçeklerin "geri
dönüşü" tarafından - neredeyse öyle görünüyor ki - kışkırtılan
matematik ematiği yoluyla b i r mantık geliştirilmiştir. Aslında, iyi
bilinen başlıklarına rağmen, eserlerindeki hiçbir eleştiri klasik ...ama mantık
sınıfları TUJt.
mantığa d a i r bir yargı geliştirmez. Böylece kendisini yalnızca
düşünmeyen ve bu nedenle körü körüne ürettiği eserde ne
yargılayabilen ne de hesaplayabilen bilinçsizliğinin oyuncağı
olarak ortaya koymaktadır.
Bilinçdışının öznesi, tam tersine, bedenin içine g i r e r .
Tekrar etmeliyim ki, böyle bir özne ancak bir kuralsızlıkla ilişkili
olarak, yani yapaylığı onu somutlaştıran bir şeyle ilişkili olarak Hiçbir söylem yoktur ki
inanmak.
gerçekten konumlandırılabilir . . . ve ne kadar da öyle!
Tüm bunlar öncül olarak alındığında, bilginin öncülü -bize
göre- bilinçsizde mevcut olduğunda (ama öyle bir öncül ki
ancak bir söylem onu ifade edebilir), gerçekliği bize bu söylem
aracılığıyla gelmek zorundaysa, hangi gerçek söylenebilir?
Sorunuz benim bağlamımda bu şekilde tercüme ediliyor, yani
çılgınca görünüyor.
Bununla birlikte, kurumsallaşmış deneyimin ardından, onu

sürdürebilecek - hala kanıtlanması gereken - bazı önermelerin
nasıl ortaya çıkabileceğini önermek istiyorsak, bunu bu şekilde
ifade etme cesaretine sahip olmalıyız. D e v a m edelim.
Örneğin, Erkek [L'homme] Kadın'ı [La jemme] istiyorsa,21
ona bulmadan ulaşamayacağı söylenebilir mi?
21. La femme n'existepas, diyor Lacan. Daha önceki çeviriler Fransızca maddeyi
korumayı ve formülünü "Kadın mevcut değildir" şeklinde çevirmeyi tercih etmiştir.
Ancak Lacan özellikle bu madde hakkında yorum yapmadığından, bir kategoriyi
ifade etmenin İngilizce olmayan böyle bir yolunu İngilizcede tutmaya gerek yoktu.
42 EKİM
kendisi sapkınlık alanında karaya mı oturdu? Psikanalitik söylemin

kurduğu deney aracılığıyla bir formül olarak çökeltilen şey budur.
Eğer doğrulanırsa, bu durum
Herkesin matematiği, y a n i bilim bu varsayım temelinde geliştiğine göre, bilimsel
midir?
Ben d e öyle diyorum ve Renan'ın "bilimin geleceği" umudu
gibi, bunun d a b i r önemi yok çünkü
kl1e kadın Kadın [Lafemme] mevcut değil. Ama var olmaması, onu arzunun
nesnesi haline getirmeme engel değil. Tam tersi, sonuçları ne
olacak.
Bunun karşılığında Erkek [L1zomme], kendini kandırarak, her
şeyin kendisiyle gerçekleştiği bir kadına karşı koyar: yani başarılı
cinsel eylemin içerdiği o olağan yanlış ateşleme. Tiyatronun bize
öğrettiği gibi, kahramanları en yüce eylemleri gerçekleştirebilirler.
Soylu olan, trajik olan, komik olan, gülünç olan (Gauss
eğrisi üzerinde çizilecek), kısacası, sahnelendiği sahnede
üretilmiş olanın tüm yelpazesi - aşk ilişkilerini her türlü
toplumsal bağdan koparan sahne - o zaman tüm yelpazesi
gerçekleşir - konuşan varlıkların - kim bilir neden - dedikleri
şeyde var oldukları fantezileri üretir. - "hayat". Çünkü o n l a r ı n
tek "yaşam" kavramı, bilgilerinin anlamsız olduğu hayvanlar
dünyasından gelmektedir.
Şiirsel dramatistlerin fark ettiği gibi, ünlü sen-end ben-
bebeğim [tu -emozgne], onların konuşan varlıklar olarak
yaşamlarının bir rüya olmadığının en açık kanıtıdır, kendi
yaşamlarından başka bir şey değildir.
" Sen " sen-bu hayvanların logizing [ tu -ent ] : Baby- l'd-kill-.fur-you [tu -e -a -toi -
. . .
meme];22 eğer lalangue - al yollarını kullanmak için bir zaman

olsaydı benim ene-me [ m'est amie d'etre mie(enne) ] olmak için
aklıma uygun.
Çünkü sonuçta dostluk, daha doğrusu Aristoteles'in cptX.£a'sı
(kendisinden ayrıldığım için daha az saygı duymadığım Aris totle),
gerçekten de bu sevgi gösterisinin
22. Paragrafın tamamı, narsistik özdeşleşme olarak aşkın yıkıcı doğasıyla ilgili kelime
oyunları içerir ve Fransızca'da tu [sen J ve tue [öldürmek] eşsesliliğinde ifade edilerek
aşağıdaki varyasyonları oluşturur: t u es rrwi [sen bensin]; tuer [öldürmek] ; a tu et a toi
[ birbirimize tu deriz]. Paragrafın sonunda mie (enne) mi-haine olarak duyulmalıdır.
Televizyo 43
n
sevmek fiili, ekonomik terim olan hayvancılıkta ima ettiği her şey
dahil olmak üzere, yani konut yasası.
Bildiğimiz gibi, insan yaşayan kişidir ve nerede olduğunu
b i l m i y o r s a , yine de alışkanlıktan dolayı üzerinde yaşar.
Aristoteles'in dediği gibi, e'Oos'u n etik ile evlilik bağının sahip
olduğundan daha fazla ortak yanı yoktur, belirttiği eşanlamlılığa
rağmen, ikisini birbirinden ayıramaz.
Tüm bu olaylardaki en önemli nesne hakkında hiçbir fikre sahip olmadan (T,Oos
değil ama
�Oos), petit a nesnesi (onu adlandırmak için) olmadan onun
bilimini nasıl ortaya koyabilirsiniz?
Doğru, y i n e d e bu nesneyi bilimin - henüz var olan tek

bilim olan fiziğin - sayı ve gösterge kullanımında bulduğu
matematikle kalibre etme sorunuyla karşı karşıya kalacaksınız.
Ama bu nesne için sözünü ettiğim bu nesneden daha iyi bir uyum
nasıl bulunabilir, eğer bu nesne yapı ile ilişkili olan b u
m a t e m a t i ğ i n ürünü ise, dil [!'en-gage'], bilinçdışı tarafından
dilsizlere rehin b ı r a k ı l a n d i l [!'en-gage'] olduğu sürece?
Bu konuda ikna edici olmak için, Meno'da zaten ortaya konan
şeye, yani tikelin hakikate erişimi olduğuna geri dönmemiz mi
gerekiyor?
Bir söylem tarafından izlenen yolların koordine edilmesiyle,
(yalnızca birinden birine - yani tikelden tikele ilerlese de) yeni
bir şey tasarlanabilir ve bu söylem tarafından sayısal matematik
kadar tartışmasız bir şekilde aktarılabilir.
Bu sadece bir yerde cinsel ilişkinin yazılmamasını, olumsallığın
kurulmasını (Aşk deyimiyle) gerektirir, böylece daha sonra böyle bir ilişkinin
imkansız olduğunu göstererek tamamlanacak olana doğru ilerleme
kaydedilir.
bunu gerçek hayatta tesis etmektir.
Başımıza gelebileceklerin olasılığı, aksiyomatik olana
başvurarak öngörülebilir: matematiğin - ya da onun tarafından
belirlendiği şekliyle matematikçinin - gerekli olarak algıladığı
şey tarafından hazırlandığımız bir olumsal mantık: kanıta
başvurmadan serbest düşüşe izin vermek.
44 EKİM
O halde, cinsiyetin somutlaştırdığı ilişkisizliğin çağrıştırdığı

Öteki'den, radikal Öteki'den yola çıkarak devam edeceğiz -
çünkü Bir'i n , belki de yalnızca (a)cinsiyetli olanın
deneyimi aracılığıyla gerçekleştiğini algılayabilen herkes için.
Bizim için Öteki, bir aksiyomdan b i r özne üretmeye Bir kadar
yetkilidir. Dolayısıyla, deneyin önerdiği şey şudur: birincisi, kadınlar
Aristoteles'i n tümel için geçerli olacağı gerekçesiyle bir kenara
attığı olumsuzlama türünden kaçamazlar; yani onlar tümel
olmayanlardır, JLTJ 7ravres. Sanki Aristoteles tümeli
VX <I>X
- olumsuzlamadan koruyarak onu basitçe beyhude kılmamış gibi:
dictus de omni et nullo, kendisinin de gösterdiği gibi, bu varoluşu
tikele atfederken, ama terimin güçlü anlamında bunun hesabını
vermeden, yani tam bir hesap vermeden, hiçbir varoluşu garanti
etmez: bilinçdışı.
Buradan şu sonuç çıkar ki bir kadın - birden fazla kadından
s ö z edemeyeceğimize göre - bir kadın Erkekle [L'homme]
yalnızca psy chosis'te karşılaşır.
Aksiyomu belirtelim, Erkek [L'homme] yoktur değil, ki bu
Kadın [La femme] için de geçerlidir, ama bir kadın O'nu kendisi
için yasaklar, O Öteki olacağı için değil, benim deyimimle
"Ötekinin Ötekisi olmadığı" için. Dolayısıyla kadınların
S ( �) arzuladıkları evrensel şey tamamen deliliktir.
ness : bütün kadınlar delidir, derler. Tam da bu yüzden hepsi
değiller, yani bütün hakkında hiç de deli değiller [Jolles-du -tout] ;
daha ziyade uzlaşmacılar: herhangi bir kadının bir erkek için verdiği
tavizlerin sınırının olmadığı noktaya kadar: bedeninden, ruhundan,
mallarından .
Kontrol etmesi daha az kolay olan fantezileri konusunda
güçsüzdür.
Aksine o, esasen İnsan'a [L'homme] ait olan sapkınlığın bir
t a r a f ı d ı r . Bu da onu tanıdık bir masquerade'e götürür ki bu
($ 0 a sadece Erkek [L'homme] rolüne yapışmış bazı nankörlerin onu
) suçladığı bir yalan değildir. Daha ziyade, içindeki Erkek
[L'homme] hayranlığının hakikat saatini bulması için kendini her
ihtimale karşı hazırlar. Bu eski değil

Televizyo 45
n
çünkü hakikat zaten kadındır, çünkü her şey değildir, her durumda
bütünüyle konuşulamaz.
Ama işte bu yüzden hakikat çoğu zaman soğuktur, aşktan
yerine getiremeyeceği cinsel iddialar talep eder, tekler - saat gibi
kesin.
Bunu olduğu gibi bırakalım. Ama sen uygulayamazsın
M. Fenouillard'ın kadınlara yönelik ünlü aksiyomu: bir kez çok
ileri gittiğinizde, hala bir sınır v a r d ı r - bu akılda tutulmalıdır.
23 Dolayısıyla, her şeyde olduğu gibi a ş k t a da önemli
o l a n anlam değil, işarettir. Aslında ,
Bütün felaket burada yatıyor.
Ve analitik bir kurstan çeviri yaparken, aşkın başka yerlerde
olduğu gibi kayıp gittiğini söyleyemezsiniz.
Bununla birlikte, gerçek olanın insanın dünyasına doğası
gereği anlamsız olan bu şey aracılığıyla girdiği gösterilinceye " Cinsel ilişki yok"
kadar - yani bilim ve politika da dahil olmak üzere çeşitli yollar,
İnsan'ı [L'homme], hatta Ay gezgini İnsan'ı bile bir çıkmaza
sokar - o zamana kadar hala biraz manevra a l a n ı vardır. Çünkü
orada gerçek olanın bir bütün oluşturduğunu varsaymak gerekir ki
b u d a öncelikle kanıtlanmalıdır, z i r a makul bir varlık dışında
asla bir özne varsayılamaz. Olmayan hipotezler
.fingo sadece söylemlerin var olduğu anlamına gelir.
- Ne yapmam gerekiyor?
-Bu soruyu ancak bir başkası gibi ele alabilirim: kendime

sorarak. Ve yanıtım basit. Benim yaptığım da bu, pratiğimden
daha önce vurguladığım İyi Konuşulan etiğini türetmek.
Başka tür söylemlerde de başarılı olabileceğini
düşünüyorsanız bu kitaptan bir yaprak alın.
23. Lacan, 1870'lerden kalma karikatür tarzı bir dizi kitap olan La famille
Fenouillard'a atıfta bulunuyor; bu kitaplar, nüktelerinin kurbanlarının muazzam
zevkine göre, Fransız orta sınıf aile hayatını alaya alıyordu.

46 EKİM
Yine de bundan şüpheliyim. Çünkü etik bir kursa göre

değişir. Bunun üzerinden gitm e y e l i m .
Bir özdeyişin uygulanmasının evrenselliğinin sınanması

yönündeki Kantçı fikir, gerçek olanın sadece bir taraftan
Birine "ne yaklaşılarak kendini kurtarmayı başardığı bir yüz
yapmalıyım?"
diye sorun
buruşturmadan ibarettir.
arzusu solan Bu, kelimenin tam anlamıyla alıp daha ileri gitmediğinizde,
Öteki'yle ilişkisizliğe yanıt olarak sadece burun kıvırmak anlamına
gelir.
Kısacası, bu bir bekar etiği, Montherlant' ı n kendi
zamanımızda somutlaştırdığı etik.
Dostum Claude Levi-Strauss, Montherlant'ın Akademi'ye kabul
konuşmasındaki örneğine bir yapı kazandırabilir,24 zira neyse ki
akademisyenin görevini onurlu bir şekilde yerine getirmesi için
sadece gerçeği gıdıklaması yeterlidir.
Görünen o ki, nezaketiniz sayesinde benim konumum da bu.
- Kazınız iyi bir kazı. Ama eğer bu egzersizi kendinizden

esirgemediyseniz -ki bu gerçekten de bir akademisyenin yapması
gereken bir şeydir- bunun nedeni sizin de bundan heyecan
duyuyor olmanızdır.3. soruya cevap vereceğinize göre bunu size
kanıtlayacağım.
"Ne umabilirim?" sorusuna gelince. Bu soruyu size geri

çeviriyorum, yani b u kez sizden geldiğini anlıyorum. Kendim için
ne düşündüğümü size zaten söyledim.
Bana neyi umut e t m e m gerektiğini söylemeden beni nasıl
ilgilendirebilir? Umudun bir nesnesi olmadığını mı
düşünüyorsunuz?
O zaman siz de, benim hitap edeceğim herkes gibi
24. Levi-Strauss, Montherlant'ın intiharından sonra Fransız Akademisi'nde

Montherlant'ın kürsüsüne geçmiştir; kabul konuşmaları aynı zamanda seleflerine
övgülerdir. Lacan, Montherlant'ın Les celibataires adlı romanına atıfta bulunur.
Televizyo 47
n
Bu resmi sizsiniz, size cevap veriyorum, ne isterseniz umarım.

Sadece şunu bilmenizi isterim ki, size verdiğim değer
kadar değer v e r d i ğ i m insanları da kendilerini öldürmeye
iten umuda -yeni parlak yarınlar dedikleri ş e y e - birden fazla
kez tanık oldum.
Peki neden olmasın? İntihar, tekleme olmadan başarılı
olabilecek tek eylemdir. Kimse bu konuda bir şey bilmiyorsa,
bunun nedeni bilmeme isteğinden kaynaklanıyor olmasıdır. Yine
Montherlant, Claude olmasaydı onu hiç düşünmezdim.
Kant'ın sorusunun b i r anlamı olabilmesi için soruyu şu
şekle dönüştüreceğim: Nereden umut ediyorsunuz? O zaman
analitik söylemin size ne vaat edebileceğini bilmek istersiniz,
çünkü benim için zaten her şey tamam.
Elbette psikanaliz size, öznesi olduğunuz b i l i n ç d ı ş ı n ı Bilinçdışının size
hazırladığı kader
yeniden keşfetme ve açıklığa kavuşturma umudu verecektir. Ancak hakkında hiçbir şey
herkes bilir ki, arzusu kararlı olmayan hiç kimseyi buna teşvik bilmek istemiyor
musunuz?
etmem.
Dahası - ve bazı kötü yetiştirilmiş sizlerden bahsettiğim için
üzgünüm - analitik söylemin ayaktakımından uzak tutulması
gerektiğini düşünüyorum: Freud'un sözde kültür krizinin
arkasında yatan şey kesinlikle budur. Etik kriterler n e yazık ki
daha fazla sorumlu değildir. Her halükarda başka söylemler
tarafından değerlendirilebilirler ve eğer analizin ayaktakımından
uzak tutulması gerektiğini söylemeye cüret edersem, bunun nedeni
onları aptallaştırmasıdır - kesinlikle bir gelişme, ancak sizin
teriminize geri dönmek için umut yok.
Her neyse, analitik söylem zaten aktarımda olmayan seni
dışlar, çünkü bildiği varsayılan özneyle olan bu ilişkiyi açığa
çıkarır - ki bu da bilinçdışının semptomatik bir tezahürüdür.
Bunun için, eğer böyle bir yetenek mevcut olsaydı, kişinin
matematiğe girişinde kullanılan türden bir yeteneğin gösterilmesini de
isterdim; ancak şu bir gerçek ki, benim formüle ettiklerimden başka
hiçbir m a t e m a t i k bu söylem tarafından üretilmemiş gibi
göründüğünden, yetenek için hala bir test yok.

48 EKİM
İyi şans dışında var olma şansı yok, bununla umudun hiçbir
şeyi değiştirmeyeceğini kastediyorum, bu da onu boşa
ç ı k a r ı y o r , yani bunun olmasına izin vermeyerek.

Televizyo 49
n
VII.
- Şimdi lütfen Boileau'nun şu şekilde ifade ettiği gerçeği titretin

de görelim: "İyi düşünülmüş bir şey açıkça ifade edilebilir."
Üslubunuz vesaire.
- Sana kısasa kısas cevap vereceğim. Yazdığım her şeyin

herkes için anlaşılır hale gelmesi için on yıl yeterli; üslubum henüz Dilin kristaliyle
oynayanlar için...
kristalleşmemiş olsa da tezimde bunu gördüm. Yani bu bir tecrübe
gerçeği. Yine de sizi Temmuz'd a k i artık yıla kadar
ertelemeyeceğim.
Ben bunu tersine çevirerek şöyle okuyorum: iyi konuşulan
şey, açık bir şekilde kavranır - açık bir şekilde yolunu bulduğu
anlamına gelir. Titiz bir etiğin bu başarı vaadinde, en azından
piyasa başarısında, cesaret kırıcı bir şey bile var.
Bu da bize nevrozun kendini ne pahasına s ü r d ü r d ü ğ ü n ü ,
Freud'un bize suçluluğu doğuranın kötülük değil iyilik olduğunu
hatırlattığını gösterir.
Burada hadımın ne anlama geldiğinden en azından ...her zaman onun
şüphelenmeden yönünüzü bulamazsınız. Ve bu, Boileau'nun bizi " cinsiyetini" ısıracak
bir gander vardır.
kandırmak, inanmaya teşvik etmek için "açıkça" bastırmak için hiçbir
şey yapmadığı dedikoduyu açıklığa kavuşturuyor. 25
25. Boileau'nun kadın düşmanı hicvinin yayınlanmasının ardından, çocukken bir

kaz ya da hindi tarafından cinsel organından ısırıldığı için iktidarsız olduğuna dair
bir anekdot yayıldı (Fransız klasik şiirinin teorisyenini olumsuz bir Leda'ya
dönüştürdü). Montpellier Tıp Fakültesi'nden Dr. Gendron'un çabaları boşa gitmiştir.
50 EKİM
İftira [medit], meşhur sarı-ok rengine bürünmüştür: "Orta-ok

rengi [medi ocre] ile en kötüsü arasında hiçbir derece farkı yoktur.
"26 Bunu, bu kelimeyle bu kadar nükteli bir şekilde oynayan dizenin
yazarına atfetmekte zorlanıyorum.
Tüm bunlar kolay, ancak ortaya çıkan şeyle daha iyi uyuşan düz
ayak yolumla geri yüklediğimi duymak: kimsenin fark etmediği bir
şaka.
Elbette şakanın, hileyi bilinçdışından alan hesaplanmış bir
sürçme olduğunu biliyoruz. Bunu şakalar üzerine Freud'da
bulabilirsiniz.
Ve eğer bilinçdışı düşünmüyor, hesap yapmıyor vs. bu onu
daha da düşünülebilir kılar.
Neyin bilinebileceğine dair verdiğim örnekte eğlence olsun
diye modüle ettiğim şeyi, eğer yapabilirseniz, yeniden dinlerken
şaşkınlıkla yakalayacaksınız. Daha da iyisi, lalangue'un iyi
şansına güvenmektense onu dile dökmek. . . .
Bunu görebilmem için biraz zorlanmam bile gerekti ve i ş t e
yorumlama alanı tüm hassasiyetiyle burada ortaya çıkıyor.
Ters çevrilmiş eldivenle karşılaştığınızda, elin ne yaptığını
bildiğini varsayarsanız, La Fon taine ve Racine'in tahammül
edebileceği birine eldiveni geri atmış olmaz mısınız?
Krediler arası anlaşmanın şartlarını yerine getirmek için
yorumlama hızlı bir şekilde y a p ı l m a l ı d ı r .
- Saf cürufla yok olan ile sadece babadan daha kötüye çeken el
arasında [De ce qui perdure de perte pure a ce qui ne parie que du
pere au pire].
26. Mısra şöyledir: "Dans l'art dangereux de rimer et d'ecrire, l II n'est point de degre du
mediocre au pire." [Tehlikeli yazı ve kafiye sanatında/ Vasat ile en kötü arasında hiçbir
derece farkı yoktur).


Jacques Lacan Jacques-Alain Miller James Hulbert

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Jacques Lacan Jacques-Alain Miller James Hulbert

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jacques Lacan Jacques-Alain Miller James Hulbert

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Subscribe to DeepL Pro to translate larger documents.

Visit www.DeepL.com/pro for more information.

Hamlet'te Arzu ve Arzunun Yorumlanması

Jacques Lacan; Jacques-Alain Miller; James Hulbert

Yale French Studies şu anda Yale University Press tarafından yayınlanmaktadır.

JSTOR arşivini kullanmanız, http://www.jstor.org/about/terms.html adresinde bulunan JSTOR'un Kullanım Şartları ve

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Hamlet'te Arzu ve Arzunun Yorumlanması

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

zevk alınacak bir nesne {obiet d'une jouissance] gerçekten b i r

* Lacan seminerinin bu oturumlarında dinleyicilerinin bir önceki yıldan

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Şimdilik sadece Hamlet'in arzusunun dikkatinin dağıldığı ve

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu, nevroz fantezisini sapkınlık fantezisinden en belirgin ş e k i l d e

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Değerli eşyalar, kılıçlar, teçhizatlar ve sadece lüks olarak değeri olan

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Böylece Ophelia'nın rolünü yerine getirmesi gereken noktaya gelmiş

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Lordum, dolabımda dikiş dikerken,

Bileğimden tuttu ve sıkıca kavradı beni. Sonra

Ve Polonius haykırır: Aşk bu!

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Her günaha, her iftiraya boyun eğmeye mahkum, geleceğin

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

(1J Nisan 1959)

Dolayısıyla Hamlet için randevu her zaman çok erkendir ve o da

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Oyun boyunca mevcut olan yapısal bir özelliğe gözlerinizi açmak

2 Sıklıkla tekrarlanan bu Lacancı formül, L a c a n 'ın kendi söylemindeki ve

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Nasıl da her fırsatta a l e y h i m d e bilgi

-"Akıl" olarak parlatılan ifade "büyük söylem," eğlenceli söylem,

. bu kadar büyük bir söylem,

-İşte burada "sebep" kelimesi devreye giriyor.

... bize bu yeteneği

-Hamlet'in tragedyadaki varlığını ölçmek için anahtar kelimelerden

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

... ya da bu olay üzerinde çok

(Perde IV, Sahne IV)

Hamlet'in insan eyleminin nesnesi üzerine meditasyonu böyledir.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

ama tam olarak hayali sayı olarak adlandırılan şeye. Eksi b i r i n

Sondan başlayalım, buluşma yeri, randevu saati.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

K e n d i s i n i ilgilendiren şeylere etkili bir çağrıda bulunur. Onur

3 "Lutte de pur prestige." Alexandre Kojeve, Introduction â fa lecture de

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Bu PDF belgesi Icecream PDF Editor'le düzenlendi.

Sizden daha önce üç kez değindiğim mezarlık sahnesine

Bunun üzerine herkes skandala u ğ r a r ve savaşan kardeşleri

Ophelia'yı sevdim. Kırk bin kardeş tüm