Jawapan

Ekonomi Ting.
4 KSSM Jawapan (Bab 1)
AWAPAN Bab 1
Konsep Kekurangan, Pilihan dan Pernyataan Faktor pengeluaran

PBD 1.1 Kos Lepas
FORMATIF (iv) Anugerah daripada alam Tanah
semula jadi
1. Ilmu ekonomi ialah bidang sains sosial yang mengkaji
cara menguruskan sumber ekonomi yang terhad dalam (v) Berbentuk wang atau Modal
memenuhi kehendak manusia yang tidak terhad. alatan
2. (a) (i) keinginan manusia (vi) M e n g g a b u n g dan Usahawan

menyelaras faktor
(b) (i) sumber ekonomi
pengeluaran
(ii) kehendak manusia
(c) (i) membuat keputusan (vii) Terdiri daripada sumber Tanah
(ii) kehendak yang boleh diperbaharui
(iii) pengorbanan dan sumber tidak boleh
diperbaharui
3. Pernyataan Faktor pengeluaran (viii) D i g u n a k a n untuk Modal
.
mengeluarkan barang dan
hd
(i) Sanggup menanggung Usahawan perkhidmatan
risiko
B
(ii) Menyumbangkan tenaga Buruh 4. (a) kos lepas
mental dan fizikal (b) (i) faedah
n.
(ii) kedua terbaik
(iii) Individu yang kreatif dan Usahawan
inovatif
i Sd
Unit
ng
5. Isi rumah Firma Kerajaan

ekonomi
la
Seorang atau sekumpulan Unit ekonomi yang merancang Unit ekonomi yang mempunyai
individu yang tinggal dalam penggunaan faktor pengeluaran kuasa untuk membuat dan
Maksud
Pe
sebuah rumah untuk menghasilkan barang dan menguatkuasakan undang-undang

perkhidmatan untuk menjaga kestabilan ekonomi
Kekurangan Kekurangan pendapatan wang Kekurangan faktor pengeluaran Kekurangan hasil negara
n
ita
Matlamat Bermatlamatkan kepuasan Bermatlamatkan keuntungan Bermatlamatkan kebajikan rakyat

pilihan maksimum maksimum yang maksimum
rb
Kepuasan yang mungkin Keuntungan yang mungkin Kebajikan yang mungkin diperoleh
daripada barang kedua terbaik daripada keluaran kedua terbaik daripada projek pembangunan
ne
Kos lepas
yang terpaksa dilepaskan yang terpaksa dilepaskan kedua terbaik yang terpaksa
dilepaskan
Pe
6. (a) Puan Dalila menghadapi kekurangan pendapatan. iaitu memilih projek hotel kerana memberikan
Hanya memiliki sebanyak RM1 200 sahaja. keuntungan yang maksimum.
(b) Puan Dalila akan memilih barang yang dapat (c) Keuntungan daripada projek kedua terbaik yang
memberikan kepuasan yang maksimum. Puan terpaksa dilepaskan iaitu projek pasar raya.
Dalila memilih televisyen kerana memberikan
8. (a) Kerajaan menghadapi kekurangan sumber hasil
kepuasan yang maksimum kerana televisyen lama
negara. Hanya memiliki sebanyak RM100 juta
sudah rosak hampir selama enam bulan, lagipun
sahaja.
televisyen boleh digunakan oleh semua orang ahli
(b) Kerajaan akan memilih projek pembangunan
keluarga.
yang dapat memberikan kebajikan masyarakat
(c) Kepuasan daripada barang kedua terbaik yang
yang maksimum serta mampu dilaksanakan iaitu
terpaksa dilepaskan iaitu komputer riba.
memilih projek pembinaan bangunan sekolah
7. (a) Syarikat Zawiyah menghadapi kekurangan faktor kerana memberikan kebajikan masyarakat yang
pengeluaran / sumber ekonomi. maksimum.
(b) Syarikat akan memilih projek yang dapat (c) Kebajikan daripada projek pembangunan kedua
memberikan keuntungan yang maksimum terbaik yang terpaksa dilepaskan iaitu projek
pembinaan jambatan.
J1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Ekonomi Ting. 4 KSSM Jawapan (Bab 1)
9. Kos lepas = 80 – 20 –– Ekonomi gagal menggunakan semua faktor

= 60 botol sos tiram pengeluaran dengan cekap.
–– Ada pengangguran dalam faktor pengeluaran.
10. (a) Kos lepas = 5 000 – 2 600 –– Ekonomi belum mencapai guna tenaga penuh.
= 2 400 unit kasut sukan (d) Keadaan kombinasi pengeluaran di titik G:
(b) – Syarikat Diwali menghadapi kekurangan faktor –– Titik G berada di luar kawasan keluk
pengeluaran / sumber ekonomi. kemungkinan pengeluaran.
– Sumber ekonomi / faktor pengeluaran yang dimiliki –– Ini menunjukkan ketidakupayaan pengeluaran
hanya cukup untuk mengeluarkan kaedah P atau dalam ekonomi.
kaedah Q. –– Faktor pengeluaran terhad.
– Jika syarikat memilih untuk menggunakan kaedah –– Ekonomi belum mencapai guna tenaga penuh.
Q, syarikat perlu melepaskan 2 400 kasut sukan. –– Hanya boleh dicapai jika ada peningkatan
– Merupakan keluaran / output kedua terbaik yang teknologi atau peningkatan dalam faktor
terpaksa dilepaskan. pengeluaran yang sedia ada.
11. Keluk Kemungkinan Pengeluaran (KKP) ialah keluk 90 – 120
(e) Kos lepas =
yang menunjukkan had maksimum tingkat pengeluaran 60 – 40
yang dapat dicapai oleh sebuah ekonomi dengan = –1.5
menggunakan faktor pengeluaran yang ada dan tingkat 40 – 90
teknologi tertentu. (f) Kos lepas =
80 – 60
= –2.5
.
12.
hd
15. Kombinasi T
–– Memilih untuk mengeluarkan blouss sahaja
Ekonomi telah Ekonomi hanya –– Merupakan keperluan bagi isi rumah terutama wanita
B
mencapai guna mengeluarkan –– Digunakan sebagai pakaian harian untuk riadah / ke
tenaga penuh tempat kerja
n.
dua jenis
barang –– Pakaian lebih casual untuk wanita berbanding baju
Andaian
KKP
Sd kurung / baju kebaya
–– Sentiasa mempunyai permintaan dalam pasaran
–– Tidak perlu menyimpan stok yang lama / menyediakan
ruang menyimpan yang besar
i
Sumber Tingkat
ng
ekonomi yang teknologi –– Dapat membeli bahan mentah dalam kuantiti yang
dimiliki adalah adalah tetap / besar
la
terhad dan malar / –– Dapat menikmati ekonomi bidangan

tetap tidak berubah –– Setiap unit barang dapat dijual dengan harga yang
Pe
rendah / mampu milik semua

–– pengguna
–– Mampu menarik wanita Melayu, Cina, India dan
13.
n
bumiputera Sabah dan Sawarak

Seluar (helai)
ita
Kombinasi X
–– Memilih mengeluarkan langsir sahaja
A
rb
–– Sangat menjadi tumpuan pada musim perayaan

60 B seperti Hari Raya Aidilfitri
ne
C –– Harga tidak mempengaruhi permintaan pengguna

50
kerana cita rasa mengatasi segalanya
–– Pasaran mampu dilakukan melalui media sosial
Pe
D
40 seperti Facebook / Instagram / Tik Tok
E –– Dapat memasarkan ke seluruh negara tanpa membuka
30 premis disetiap negeri / daerah
–– Dapat menjimatkan kos pengeluaran seperti
20
F
penggunaan tenaga kerja di bahagian pemasaran /
promosi
10 –– Kadar keuntungan perniagaan menjadi lebih besar
kerana harga di pasaran tidak perlu diturunkan selaras
G
Baju dengan matlamat firma memaksimumkan keuntungan
0 10 20 30 40 50 60 (helai) dan meminimumkan kos
Kombinasi V
–– Mengeluarkan 170 unit baju melayu dan 20 unit baju
14. (a) Titik G (b) Titik F kurung
(c) Keadaan kombinasi pengeluaran di titik F: –– Kedua-dua barang merupakan barang keperluan
–– Titik F berada dalam kawasan keluk kemungkinan 16. Kos:
pengeluaran. –– Kos yang terlibat dalam projek ini ialah RM55 bilion
–– Ini menunjukkan berlaku ketidakcekapan yang dipinjam dari China.
pengeluaran dalam ekonomi. –– Kerajaan juga terpaksa membayar faedah untuk
pinjaman tersebut.

–– Ini akan menyebabkan kerajaan terpaksa 20. (a) Merupakan sistem ekonomi perancangan pusat. Ia
menanggguhkan projek pembangunan lain kerana merupakan satu sistem ekonomi yang kerajaan atau
peningkatan perbelanjaan kerajaan untuk membayar badan perancangan pusat berkuasa penuh dalam
faedah serta pokok pinjaman. membuat segala keputusan ekonomi.
–– Kos penyelenggaraan dan kos operasi lain yang
(b) Merupakan sistem ekonomi pasaran bebas. Ia
terlibat dalam projek ini.
merupakan satu sistem ekonomi yang individu dan
–– Kos lain seperti kemusnahan hutan dan peningkatan
aktiviti ekonomi menyebabkan kesesakan serta pihak swasta bebas membuat segala keputusan
pencemaran alam sekitar seperti pencemaran udara. ekonomi tanpa campur tangan kerajaan.
(c) Merupakan sistem ekonomi campuran. Satu sistem
Faedah: ekonomi yang menggabungkan pelbagai ciri
–– Penjimatan masa perjalanan. kebaikan dalam sistem ekonomi pasaran bebas
–– Penjimatan kos pengangkutan. dan sistem ekonomi perancangan pusat.
–– Mempelbagaikan aktiviti ekonomi di pantai timur.
–– Peningkatan peluang pekerjaan. 21. (a) Perancangan pusat
–– Peningkatan pendapatan masyarakat. (b) Pasaran bebas
–– Peningkatan taraf hidup masyarakat. (c) Campuran
–– Mempelbagaikan pilihan barangan. (d) Campuran
–– Menurunkan harga barangan akibat pilihan yang (e) Perancangan pusat
banyak. (f) Pasaran bebas
17. Saya menyokong pelaksanaan kempen ini kerana: (g) Pasaran bebas
.
hd
–– Beg plastik konvensional mencemarkan alam sekitar. (h) Campuran
–– Plastik tidak terurai secara semula jadi. (i) Perancangan pusat
–– Ini menggalakkan jangkitan penyakit seperti demam (j) Pasaran bebas
B
denggi. (k) Campuran
–– Meningkatkan kos pelupusan.
n.
(l) Pasaran bebas
–– Pembakaran plastik mencemarkan udara.
–– Pelupusan plastik menjejaskan ekosistem. 22. (a) Dimiliki secara mutlak oleh kerajaan
Sd
–– Meningkatkan kos perubatan. (b) Dimiliki oleh individu, swasta dan kerajaan
–– Menjejaskan produktiviti. (c) Pengguna dan pihak pengeluar berhak membuat
–– Meningkatkan kos perniagaan. keputusan ekonomi
i
ng
–– Mewujudkan perubahan sikap manusia kepada (d) Segala keputusan ekonomi dibuat oleh kerajaan
kaedah kitar semula. melalui badan perancangan pusat
la
(e) Pengguna dan pengeluar bebas membuat pilihan

(f) Pengguna dan pengeluar bebas membuat pilihan
Pe
Sistem Ekonomi dan Penyelesaian

PBD 1.2 Masalah Asas Ekonomi dengan kawalan kerajaan
FORMATIF (g) Korea Utara
n
18. (i) Apa yang hendak dikeluarkan 23. (a) Negara M: Sistem ekonomi campuran
ita
(ii) Berapa yang hendak dikeluarkan Negara W: Sistem ekonomi pasaran bebas
(iii) Bagaimana hendak dikeluarkan
(iv) Untuk siapa dikeluarkan (b)
Masalah
rb
19. Apa yang hendak dikeluarkan asas Negara M Negara W

ne
–– Masalah ini berkaitan menentukan jenis barang ekonomi

yang hendak dikeluarkan. Ia diselesaikan melalui
Apa yang Diselesaikan Diselesaikan
Pe
permintaan masyarakat. Dalam situasi ini, syarikat

mengeluarkan fail kertas. hendak melalui melalui kuasa
Berapa yang hendak dikeluarkan dikeluarkan mekanisme permintaan
–– Masalah ini berkaitan menentukan kuantiti barang pasaran dan dan kuasa
yang hendak dikeluarkan. Ia diselesaikan melalui kuasa kerajaan. penawaran
permintaan masyarakat. Dalam situasi ini, syarikat Pihak pengeluar (mekanisme
mengeluarkan 300 000 keping fail kertas. mengeluarkan pasaran) di
Bagaimana hendak dikeluarkan barang mengikut pasaran.
–– Masalah ini berkaitan menentukan kaedah pengeluaran permintaan
barang. Ia diselesaikan melalui memilih sama ada masyarakat
kaedah berintensifkan modal atau berintensifkan buruh dan kerajaan
yang paling cekap dan dapat meminimumkan kos. menyediakan
Syarikat ini menggunakan teknologi pengeluaran barang awam.
Taiwan yang dapat menjimatkan kos buruh sehingga
40%. Bagaimana Pengeluar akan Pengeluar akan
Untuk siapa dikeluarkan hendak memilih kaedah memilih kaedah
–– Masalah ini berkaitan menentukan pengagihan barang dikeluarkan pengeluaran pengeluaran
kepada kumpulan pengguna yang menjadi sasaran. paling cekap paling cekap
Dalam situasi ini, syarikat menyasarkan pelajar
yang dapat yang dapat
sekolah dan juga pelajar kolej.

(b) Setuju
memaksimumkan memaksimumkan
–– Agihan pendapatan yang seimbang
keuntungan. keuntungan.
–– Semua barang / perkhidmatan diagihkan secara
Kerajaan akan
sama rata kepada semua masyarakat
memilih kaedah
–– Jurang pendapatan antara masyarakat menjadi
pengeluaran
kecil
paling cekap
–– Kerajaan mengeluarkan barang awam / barang
yang dapat
yang diperlukan oleh masyarakat
memaksimumkan
–– Motif kerajaan memaksimumkan kebajikan
kebajikan
masyarakat
masyarakat.
–– Peruntukan sumber ke arah kebajikan rakyat
–– Semua faktor pengeluaran diagihkan melalui
24. (a) Negara X: Sistem ekonomi perancangan pusat badan perancangan pusat / mengambil kira kos
Negara Y: Sistem ekonomi pasaran bebas sosial yang mungkin berlaku
(b) Aspek Negara X Negara Y –– Pengeluaran secara berskala besar
–– Kerajaan dapat melakukan aktiviti pengeluaran
Penentuan Ditentukan oleh Ditentukan oleh secaran besar-besaran kerana kerajaan adalah
jenis barang kerajaan dan pengguna dan pemilik faktor / pengeluar tunggal dalam pasaran,
yang barang yang pengeluaran –– Dapat menikmati ekonomi bidangan / kos
hendak membawa barang pengeluaran lebih rendah
dikeluarkan faedah berdasarkan
.
–– Harga barangan dalam pasaran turut rendah
hd
sosial yang cita rasa dan ATAU
tinggi diberi keperluan –– Tidak setuju
B
keutamaan pengguna –– Pilihan individu terhad
Penentuan Ditentukan oleh Ditentukan –– Semua pilihan / keputusan dibuat oleh kerajaan /
n.
harga kerajaan oleh kuasa masyarakat tidak mempunyai kebebasan
permintaan –– Masyarakat kurang bermotivasi / insentif bekerja
dan kuasa
Sd kuat
–– Individu tidak dibenarkan mengumpulkan
penawaran
kekayaan secara bebas
i
Penentuan Ditentukan oleh Kadar upah
ng
–– Mendorong individu untuk tidak terus bekerja

kadar upah kerajaan kerana yang diterima dan berusaha keras
ketiadaan oleh pekerja –– Sifat keusahawanan individu terhad
la
kesatuan bergantung –– Keusahawanan / inovasi tidak berkembang pesat

sekerja kepada
Pe
kerana tiada persaingan

rundingan antara –– Keadaan ekonomi dalam sistem menjadi tidak
majikan dan berkembang maju
kesatuan sekerja
n
–– Risiko kesilapan dalam membuat keputusan

–– Keputusan ekonomi ditentukan oleh sekumpulan
ita
25. (a) Sebagai sebahagian daripada keseluruhan

kecil pemerintah di peringkat pusat
sistem hidup Islam di mana keputusan ekonomi
–– Risiko membuat keputusan yang tidak tepat /
rb
berlandaskan al-Quran dan Hadis.

boleh menjejaskan kebajikan rakyat
(b) Wujud persaingan yang adil dan saksama antara
Nota: Jawapan calon tidak boleh bercampur antara
ne
individu dalam membuat keputusan ekonomi demi

huraian setuju dan tidak setuju
kebajikan dan kesejahteraan di dunia dan akhirat.
Pe
(c) Keseimbangan antara kepentingan individu dan

masyarakat di mana prinsip kesederhanaan amat
diutamakan. PRAKTIS SPM
26. (a) – Penguatkuasaan undang-undang dan insentif
–– Pengenaan cukai KERTAS 1
–– Program menjaga kebajikan masyarakat 1. C 2. D 3. C 4. D 5. D
–– Memastikan persaingan sihat dalam kalangan 6. D 7. C 8. B 9. C 10. B
pengeluar 11. C 12. A 13. C 14. D 15. D
–– Mengawal bekalan barang keperluan 16. A 17. B 18. C 19. D 20. C
–– Menyediakan barang awam
21. C 22. B 23. A

KERTAS 2
Bahagian A
No
Huraian Permarkahan
soalan
1. (a) – tanah 1
– wujud secara semula jadi 1
– penawarannya terhad 1
– ganjaran adalah sewa 1
– tidak mempunyai mobiliti tempat 1
– contoh: lautan, hutan, air 1
[Maks 4m]
(b) – menyediakan barang keperluan 1

– isi rumah / pengguna meneruskan kehidupan 1
– meningkatkan imej negara 1
– meningkatkan taraf hidup masyarakat 1
– tanggungjawab sosial kerajaan / peranan kerajaan sebagai pengeluar 1
– kerajaan memastikan lebih ramai rakyat / pengguna mampu memilik rumah sendiri 1
.
hd
– mengurangkan rumah setinggan 1
[Maks 6m]
B
(c) – Kekurangan 1
– isi rumah /Raju menghadapi masalah kekurangan pendapatan 1
n.
– Pilihan 1
–
–
isi rumah / Raju pilih almari / peti ais
membeli almari RM1 550 / membeli peti ais RM1 800
Sd 1
1
– kepuasan yang maksimum 1
i
– Kos lepas 1
ng
– jika membeli almari kos lepas ialah peti ais/ jika membeli peti ais kos lepas ialah almari 1
– barang kedua terbaik yang terpaksa dilepaskan 1
la
[Maks 6m]
Pe
(d) – matlamat utama adalah mencapai al-falah/ mencapai kesejahteraan kehidupan 1

– segala aktiviti berlandaskan syariat Islam 1
– keputusan ekonomi mengikut mengikut hukum Islam, iaitu Al-Quran dan Hadis 1
n
– barang yang tidak halal tidak dapat dikeluarkan 1

ita
– wujud persaingan secara adil 1

– keseimbangan antara kepentingan individu dan masyarakat 1
rb
– individu yang cukup syarat dikehendaki membayar zakat/ merapatkan jurang pendapatan 1
antara orang kaya dengan orang miskin 1
ne
[Maks 4m]
Pe
2. (a) – Firma menghadapi masalah kekurangan sumber ekonomi/ faktor-faktor pengeluaran / modal/ 1
buruh
– Firma membuat pilihan 1
– Kasut / baju 1
– Supaya memaksimumkan keuntungan 1
– Kos lepas adalah output kedua yang terbaik terpaksa dilepaskan 1
– Jika firma mengeluarkan kasut kos lepas ialah baju / jika firma mengeluarkan baju kos lepas
ialah kasut 1
[6m]
(b) – Berapa hendak dikeluarkan? 1

– bergantung kepada mekanisme harga/permintaan masyarakat 1
– Untuk siapa dikeluarkan? 1
– golongan yang mempunyai kuasa beli/bergantung kepada agihan pendapatan 1
[4m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
(c)
Barang Y (unit)
25
20
15
10
Barang X
0 1 2 3 (unit)
[4m]
(d) – Pemilikan sumber 1

– Individu/Firma bebas memiliki sumber 1
– Pembuat keputusan 1
– Keputusan ekonomi dibuat oleh pengguna/pengeluar/swasta 1
.
– Pilihan 1
hd
– Pengguna/pengeluar bebas membuat pilihan 1
– Penentuan harga 1
B
– Ditentukan oleh mekanisme harga/ditentukan oleh permintaan dan penawaran 1
– Motif pengeluaran 1
n.
– Memaksimumkan keuntungan semata-mata 1
[Maks 6m]
Sd
Bahagian B
i
No
ng
Huraian Permarkahan
soalan
la
3. (a) – kerajaan menghadapi masalah kekurangan pendapatan negara / hasil/ cukai 1

– kerajaan membuat pilihan 1
Pe
– kerajaan memilih bekalan air luar bandar / selain daripada di atas 1

– memaksimumkan kebajikan masyarakat 1
– kos lepas ialah projek yang lain 1
n
[Maks 5m]
ita
(b) – monopoli semula jadi oleh kerajaan 1

– memaksimumkan kebajikan masyarakat 1
rb
– peningkatan imej negara 1

– tanggungjawab sosial kepada masyarakat 1
ne
– memajukan / meningkatkan taraf negara / luar bandar 1

– meningkatkan taraf kesihatan masyarakat luar bandar 1
Pe
– meningkatkan taraf hidup masyarakat luar bandar 1

– kerajaan sebagai pengeluar 1
– kerajaan juga berperanan sebagai majikan 1
– pelaksanaan projek tersebut membolehkan penduduk /masyarakat luar bandar mendapat
peluang pekerjaan 1
– kadar pengangguran berkurang di kalangan penduduk luar bandar 1
– kerajaan akan mengawal selia syarikat swasta tersebut jika kerajaan menyerahkan projek
tersebut kepada pihak swasta 1
– mengawal tapak pembinaan daripada pencemaran/ kerosakan tanah/ perubahan landskap/
alam semula jadi 1
– meningkatkan darjah ketersampaian dari satu tempat ke tempat yang lain 1
– mobiliti buruh / penduduk tinggi 1
– mendapat bekalan air bersih 1
[Maks 9m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
(c) – mendapat peluang pekerjaan 1
– kuasa beli meningkat 1
– permintaan terhadap sesuatu barang meningkat 1
– dapat memenuhi barang kehendak dan barang keperluan 1
– memaksimumkan kepuasan atas menggunakan sesuatu barang dan perkhidmatan 1
– mendapat ganjaran seperti upah, sewa, faedah dan untung melalui aktiviti penyewaan rumah,
membuka gerai dan sebagainya 1
– pendapatan negara meningkat 1
– keuntungan syarikat / firma meningkat 1
– hasil / pengeluaran firma meningkat 1
– memperluaskan pasaran barang dan perkhidmatan merata-rata tempat 1
– meningkatkan eksport sama ada luar negara mahu pun dalam negara 1
– membeli bahan mentah pada harga yang murah 1
– mobiliti buruh adalah tinggi dan mudah mendapatkan tenaga buruh 1
– imej negara meningkat 1
– memperbaiki imbangan pembayaran 1
– meningkat eksport negara / penghantaran barang dari satu tempat ke tempat yang lain 1
.
– produktivit negara meningkat 1
hd
– kadar pengangguran berkurang 1
[Maks 6m]
B
n.
2. (a) Saya bersetuju kerana:
–– Bebas membuat keputusan
APLIKASI KBAT Sd –– Pendapatan lebih tinggi
–– Mampu menggunakan idea perniagaan
–– Memenuhi keperluan dan kehendak masyarakat
i
–– Mewujudkan peluang pekerjaan
ng
1. (a) Kesan terhadap aktiviti ekonomi negara:

–– Aktiviti pertanian terjejas –– Meningkatkan taraf hidup
(b) – Lokasi yang strategik
la
–– Pengeluaran barang pertanian merosot

–– Pendapatan golongan petani merosot –– Penduduk ramai
Pe
–– Kenaikan harga barang pertanian –– Kuasa beli tinggi

–– Peningkatan kos pengeluaran barang pertanian –– Pusat pelancongan
–– Taraf hidup masyarakat terjejas –– Keuntungan meningkat
n
(b) Cuaca panas merupakan satu peluang perniagaan. –– Hasil jualan yang tinggi
ita
Perniagaan yang boleh ditubuhkan adalah: –– Kurang persaingan

–– Penjualan air minuman
rb
–– Menyediakan perkhidmatan penjualan alat

penghawa dingin
ne
–– Menyediakan perkhidmatan menyelenggara alat

penghawa dingin
Pe
–– Membuka taman bertemakan air

AWAPAN Bab 2
3.
PBD 2.1 Keseimbangan Pasaran Keluk Permintaan Daging Ayam
FORMATIF
Harga (RM)
1. (a) (i) keinginan dan kemampuan
(ii) tingkat harga tertentu
(iii) jangka masa tertentu
15 D
(b) kuasa beli atau kemampuan membayar
(c) (i) tinggi 12
(ii) kurang
(iii) songsang/ negatif 9
2. Terima jawapan yang munasabah 6
3
D
0 1 Kuantiti
3 5 7 9
.
(kg)
hd
4. (a)
B
Kuantiti diminta Johan Kuantiti diminta Juwita
Harga (RM) Permintaan pasaran (unit)
(unit) (unit)
n.
2.50 1 0 1
2.00 3 Sd 2 5
1.50 5 4 9
i
1.00 7 6 13
ng
(b)
la
Harga (RM) Harga (RM) Harga (RM)

Pe
DP
DJ
2.50 2.50 DJ 2.50 w
x
n
2.00 2.00 2.00

ita
y
1.50 1.50 1.50
DJ DJ z
1.00 1.00 1.00
rb
DP
0.50 0.50 0.50
ne
01 3 5 7 Kuantiti 0 246 Kuantiti 01 Kuantiti

(unit) (unit) 5 9 13 (unit)
Pe
(a) Johan (b) Juwita (c) Pasaran
(c) (i) 1 (e) Musim

(ii) w (f) Jangkaan harga masa depan
(iii) 5 (g) Dasar kerajaan
(iv) x
(v) 9 6. Penentu Contoh dalam petikan
(vi) y
Harga barang lain Harga barang penggenap iaitu
(vii) permintaan pasaran adalah 13 unit yang
penurunan harga minyak
ditunjukkan oleh titik z
(viii) bawah Cita rasa Syarikat memperkenalkan dua
(ix) negatif/songsang versi motosikal baharu
(x) kuantiti diminta Pendapatan Dasar gaji minimum yang
5. (a) Harga barang itu dapat meningkatkan kuasa beli
(b) Harga barang lain pengguna
(c) Cita rasa Harga barang itu Potongan harga 15%
(d) Pendapatan

7. (a) (i) harga barang itu Harga Kuantiti ditawar

10. (a)
(ii) tidak berubah
(RM) (pasang)
(iii) sama
(iv) penurunan, 10, 20 20 5 000
(b) (i) faktor selain harga barang itu
(ii) tidak berubah 40 10 000
(iii) peralihan
60 12 000
(iv) kenaikan
8. (a) Penawaran merujuk kepada kuantiti sesuatu barang (b) Keluk Penawaran Kasut
atau perkhidmatan yang sanggup dan mampu
Harga (RM)
dikeluarkan oleh pengeluar atau firma pada suatu
tingkat harga tertentu dalam tempoh masa tertentu. S
(b) Hukum penawaran menyatakan semakin tinggi 60
harga sesuatu barang, semakin banyak kuantiti
ditawar barang itu dan sebaliknya. Ini menunjukkan 40
hubungan langsung/positif antara harga dan kuantiti
ditawar.
9. 20 S
Harga Kuantiti diminta
Hukum
.
Kuantiti
hd
0 5 000 10 000 15 000 (pasang)
permintaan
B
11. (a) Harga (RM) Penawaran pasaran (kg)
n.
Harga Kuantiti diminta 10 10
Hukum 15 50
penawaran
Sd 20 90
25 130
i
ng
la
(b)
Pe
Harga (RM) Harga (RM) Harga (RM)
SA SB w SP
25 25 25
n
x
ita
20 20 20
y
15 15 15
rb
z
10 10 S 10
SA SP
ne
5 5 5
Kuantiti Kuantiti Kuantiti

Pe
0 10 30 50 70 0 20 40 60 0 10 50 90 130
(kg) (kg) (kg)
(a) Firma A (b) Firma B (c) Pasaran
(c) (i) 130 12. Buku teks Internet

(ii) w
(iii) 90 Harga barang itu
(iv) x
Harga faktor
(v) 50
Cuaca pengeluaran
(vi) y
(vii) penawaran pasaran adalah 10 unit yang
ditunjukkan oleh titik z Tingkat Penentu Matlamat
(viii) atas teknologi penawaran pengeluar
(ix) positif
(x) kuantiti ditawarkan Jangkaan Dasar
harga masa kerajaan
depan
Guru Buku rujukan

13. Penentu Contoh dalam petikan 17. Permintaan Penawaran Keadaan Harga
pasaran pasaran pasaran pasaran
Harga faktor Kenaikan harga komponen komputer perabot perabot perabot perabot
pengeluaran (a) Meningkat Tetap Lebihan Naik
permintaan
Teknologi Penggunaan kaedah pengeluaran
yang kurang canggih (b) Meningkat Tetap Lebihan Naik
permintaan
Dasar kerajaan Kenaikan cukai ke atas komponen
(c) Tetap Meningkat Lebihan Turun
komputer
penawaran
14. (a) (i) harga barang itu (d) Tetap Menurun Lebihan Naik
(ii) tidak berubah permintaan
(iii) sama
(iv) kenaikan, 20, 30 (e) Meningkat Tetap Lebihan Naik
(b) (i) faktor selain harga barang itu permintaan
(ii) tidak berubah
(f) Meningkat Tetap Lebihan Naik
(iii) peralihan
(iv) dasar kerajaan permintaan
.
hd
15. (a) (i) kuantiti (g) Menurun Tetap Lebihan Turun
(ii) ditawarkan penawaran
B
(iii) permintaan
(iv) penawaran
n.
18. Harga (RM)
(v) tidak
D0
(vi)
(b) (i)
berubah Sd D1
S
E0
i
Harga (RM) P0
ng
D S E1
25
P1
la
20
17.5 D0
Pe
E
15
S D1
10
n
Kuantiti
0 (unit)
ita
5 Q1 Q0
S D
Kuantiti (a) permintaan (e) P1

rb
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

110
(b) kiri (f) Q0
ne
(c) E1 (g) Q1
(d) P0
(ii) Harga keseimbangan = RM17.50
Pe
Kuantiti keseimbangan = 110 unit 19. (a)

Harga (RM)
16. (a) • Pada RM600 berlaku keseimbangan pasaran / D1
D0 S0
pada titik E / keluk permintaan / DD bersilang
E1
dengan keluk penawaran / SS P1
• Kuantiti keseimbangan ialah 250 unit
P0 E0
(b) • Pada RM200, kuantiti diminta 400 unit dan
kuantiti ditawar 100 unit
• Berlaku lebihan permintaan 300 unit S0 D1
D0
• Harga cenderung naik kepada RM600 / titik E 0
Kuantiti
Q0 Q1 (unit)
(c) • Pada RM900, kuantiti diminta 180 unit dan
kuantiti ditawar 700 unit
• Kenaikan harga ikan menyebabkan pengguna
• Berlaku lebihan penawaran 520 unit
beralih kepada barang pengganti iaitu daging
• Harga cenderung turun kepada RM600 / titik E
ayam
• Keadaan ini menyebabkan permintaan daging
ayam meningkat
• Keluk permintaan daging ayam beralih ke kanan
dari D0D0 ke D1D1

•
Harga keseimbangan daging ayam meningkat 24. Gambar 1 Gambar 2
dari P0 ke P1
• Kuantiti keseimbangan meningkat dari Q0 ke Q1 Keanjalan
Anjal Tak anjal
• Titik keseimbangan beralih dari E0 ke E1 permintaan
(b) Usahawan perlu menambahkan pengeluaran Pekali Nilainya lebih Nilainya kurang
daging ayam agar permintaan pasaran daging ayam keanjalan daripada 1 daripada 1
dapat dipenuhi. Usahawan perlu menambahkan
penawaran sehingga pasaran dapat mencapai %ΔQ
keseimbangan. berbanding %ΔQ  %ΔP %ΔQ  %ΔP
%ΔP
Bentuk Keluk berbentuk Keluk berbentuk
PBD 2.2 Keanjalan Harga keluk DD landai curam
FORMATIF
Tindak balas
21. (a) (i) tindak balas Pengguna Pengguna
pengguna
(ii) perubahan sangat responsif kurang resposif
terhadap
(b) Keanjalan harga permintaan (Ed) terhadap terhadap
perubahan
perubahan harga perubahan harga
Peratus perubahan kuantiti diminta harga
= Peratus perubahan harga
25. (a) Barang keperluan kerana sebarang perubahan harga
22. Peratus perubahan harga (Pa) yang besar hanya akan menyebabkan perubahan
.
hd
RM15 – RM10 kuantiti diminta yang kecil.
= × 100
RM10 (b) Dalam jangka masa pendek, permintaan tidak anjal
5 kerana jika harga barang meningkat, permintaannya
B
= × 100
10 tidak banyak berubah kerana sukar untuk mencari
= 50% barang pengganti yang lain.
n.
Peratus perubahan kuantiti diminta (Qa) (c) Barang yang mempunyai kegunaan yang terhad
=
30 – 40
40
× 100
Sd mempunyai permintaan tidak anjal kerana jika
harganya ditingkatkan dengan banyak, kuantiti
permintaannya berkurang dengan sedikit sahaja
–10
i
= × 100 atas sebab bilangan penggunaannya terhad.
ng
40
= –25%
26. Jenis
la
Keanjalan harga permintaan (Ed)

Jenis keanjalan
Peratus perubahan kuantiti diminta Alasan
Pe
= barang harga
Peratus perubahan harga permintaan
20%
= Beras Tak anjal Beras merupakan barang
25%
n
= –0.8 keperluan dan mempunyai

ita
nisbah perbelanjaan
23 . (a) (i) Ed > 1 dengan pendapatan yang
rb
(ii) %DQd > %DP rendah.

(iii) Harga (RM) Jam Anjal Jam tangan mewah
ne
tangan merupakan barang mewah

mewah dan mempunyai nisbah
Pe
D
perbelanjaan dengan
P0
pendapatan yang tinggi.
%∆P
P1
Tepung Tak anjal Tepung susu bayi
%∆Qd D susu bayi merupakan makanan
utama bagi bayi,
Kuantiti
0 Q0 Q1 permintaan akan kurang
(unit)
sedikit sahaja walaupun
(b) (i) Ed < 1 harga tepung susu bayi
(ii) %DQd < %DP meningkat.
(iii) Harga (RM) Komputer Anjal Komputer riba mempunyai
riba nisbah perbelanjaan
D
dengan pendapatan yang
P1 tinggi, maka penurunan
harga sedikit akan
%∆P
menyebabkan kuantiti
P0 diminta komputer riba
%∆Qd meningkat dengan banyak.
D
Kuantiti
0 Q1 Q0 (unit)

RM14 – RM10 Peratus perubahan kuantiti ditawar (Qs)

27. (a) %DP = × 100
RM10 60 – 40
4 = × 100
= × 100 40
10 20
= 40% = × 100
40
= 50%
40 – 50
%DQX = × 100
50
Keanjalan harga penawaran (Es)
–10
= × 100 Peratus perubahan kuantiti ditawar
50 =
Peratus perubahan harga
= –20% 50%
=
10 – 50 20%
%DQY = × 100
50 = 2.5
–40
= × 100 30.
50 Gambar 1 Gambar 2
= –80% Keanjalan
Tak anjal Anjal
%DQX penawaran
EdX =
%DP Pekali Nilainya kurang Nilainya lebih
.
–20% keanjalan daripada 1 daripada 1
hd
=
40%
%ΔQ
= –0.5 berbanding %ΔQ  %ΔP %ΔQ  %ΔP
B
%DQY %ΔP
EdY =
n.
%DP Bentuk Keluk berbentuk Keluk berbentuk
–80% keluk SS curam landai
=
40% Sd
Tindak balas
Pengguna
= –2 pengguna Pengguna lebih
kurang responsif
terhadap resposif terhadap
i
(b) Perubahan jumlah hasil barang X terhadap
ng
perubahan perubahan harga

= (RM14 × 40) – (RM10 × 50) perubahan harga
harga
= RM560 – RM500
la
= RM60
Jumlah hasil bertambah RM60. 31. Jenis
Pe
Jenis keanjalan
Alasan
Perubahan jumlah hasil barang Y barang harga
= (RM14 × 10) – (RM10 × 50) penawaran
n
= RM140 – RM500
ita
Kereta Tak anjal Pengeluar kereta di

= –RM360 pasaran tidak banyak
Jumlah hasil berkurang sebanyak RM360. kerana pengeluaran
rb
kereta memerlukan
(c) Barang X mempunyai keanjalan harga permintaan kos dan teknologi yang
ne
yang tidak anjal. Sekiranya terdapat peningkatan tinggi, maka perubahan

harga, jumlah hasil akan bertambah. harga kereta tidak dapat
Pe
Barang Y mempunyai keanjalan harga permintaan mempengaruhi kuantiti

yang anjal. Peningkatan harga akan menyebabkan penawaran kereta kerana
jumlah hasil berkurang. kuantiti penawaran dalam
pasaran memang sedikit.
28. (a) (i) perubahan kuantiti ditawarkan
(ii) perubahan harga barang itu Minuman Anjal Bekalan bahan mentah
(b) Keanjalan harga penawaran (Es) jus buah- minuman jus buah-buahan
Peratus perubahan kuantiti ditawarkan buahan adalah senang didapati
= dan terdapat banyak
Peratus perubahan harga
firma dalam pasaran,
29. Peratus perubahan harga (Ps) maka peningkatan
RM30 – RM25 harga minuman jus
= × 100 buah-buahan akan
RM25
5 menyebabkan kuantiti
= × 100 penawaran meningkat
25
dengan banyak.
= 20%

Jenis (c) Apabila kerajaan mengenakan cukai pada faktor

Jenis keanjalan pengeluaran, ini akan meningkatkan kos pengeluaran
Alasan
barang harga firma, maka firma akan mengurangkan pengeluaran
penawaran barangan. Keadaan ini akan menyebabkan keluk
Minyak Tak anjal Pengeluaran minyak penawaran beralih dari S0 ke S1.
kelapa kelapa sawit tidak dapat Cukai sebanyak E1BCP1 yang dikenakan, sebanyak
sawit ditambahkan dengan P1E1AP0 akan ditanggung oleh pengguna, pengeluar
serta merta walaupun
akan menanggung beban cukai sebanyak P0ABC.
harga meningkat, maka
minyak kelapa sawit (d) Beban cukai yang lebih besar ditanggung oleh
mempunyai keanjalan pengguna bagi penawaran yang anjal, beban cukai
harga penawaran tidak yang lebih besar akan ditanggung oleh pengeluar
anjal. bagi penawaran yang tidak anjal.
Kalkulator Anjal Kalkulator merupakan
barang perkilangan yang 34. – Gambar di atas menunjukkan barang mewah yang
kuantiti pengeluaran dapat mempunyai nilai keanjalan anjal.
dipertingkatkan dengan – Jika kerajaan mengenakan cukai, beban cukai
serta merta apabila lebih besar ditanggung oleh pengeluar berbanding
terdapat peningkatan pengguna.
.
harga. Maka kalkulator
hd
– Rajah di bawah menunjukkan beban cukai lebih
mempunyai keanjalan
besar ditanggung oleh pengeluar berbanding
harga penawaran anjal.
B
pengguna bagi barang anjal / mewah.
32. (a) Barang A: Penawaran anjal – Jumlah cukai yang dikenakan oleh kerajaan adalah
n.
Barang B: Penawaran tak anjal sebanyak P1E1AB.
(b) Penawaran barang A anjal kerana ketersediaan –
Sd Beban cukai yang ditanggung oleh pengguna adalah
stok atau inventori, terdapat bilangan firma yang sebanyak P0P1E1C.
banyak dalam pasaran, faktor pengeluaran yang – Beban cukai yang ditanggung oleh pengeluar adalah
digunakan untuk mengeluarkan barang tersebut
i
sebanyak P0CAB.
ng
mempunyai mobiliti yang tinggi dan melibatkan

– Beban cukai yang ditanggung oleh pengeluar adalah
tambahan kos yang sedikit dalam penambahan
lebih besar daripada beban cukai pengguna.
la
kuantiti barang.
Penawaran barang B tidak anjal kerana
Pe
pengeluaran barang tersebut memerlukan jangka Harga (RM)

S1
masa yang panjang, tiada ketersediaan stok atau D S0
E1
inventori dan faktor pengeluaran yang digunakan P1
n
untuk mengeluarkan barang tersebut mempunyai P0 E0

C
ita
mobiliti yang rendah.

B A D
33. (a), (b) Harga (RM)
rb
S1
S0
ne
D
S1 Kuantiti (unit)
0 Q1 Q0
E1
P1
Pe
S0
A E0
P0
C B
D
PRAKTIS SPM
0 Kuantiti
Q0
KERTAS 1
Harga (RM)
1. A 2. C 3. B 4. D 5. C
S1
S0 6. B 7. B 8. A 9. C 10. B
D
11. B 12. C 13. A 14. B 15. B
E1 16. C 17. C 18. A 19. D 20. D
P1
P0 E0 21. C 22. C 23. D 24. D 25. B
A
C B
D
0 Kuantiti
Q1 Q0


KERTAS 2
Bahagian A
No
Huraian Permarkahan
soalan
1. (a) (i) Harga (RM)
Dm D
6
Da
5
2
Dm Da D
.
hd
Kuantiti
0 5 10 15 20 (unit)
B
[6m]
n.
(ii) – Pada tingkat harga RM2 kuantiti diminta Meda sebanyak 8 unit, Agarshiena meminta 10
unit maka kuantiti permintaan pasaran 18 unit Sd 1
– Pada tingkat harga RM4 kuantiti diminta Meda sebanyak 4 unit, Agarshiena meminta 7 unit
maka kuantiti permintaan pasaran 11 unit 1
– Pada tingkat harga RM6 kuantiti diminta Meda sebanyak 2 unit, Agarshiena meminta 3 unit
i
ng
maka kuantiti permintaan pasaran 5 unit 1

– Keluk permintaan individu berbentuk curam 1
la
– Keluk permintaan pasaran berbentuk landai 1

– Hubungan antara harga dan kuantiti diminta adalah songsang 1
Pe
[Maks 5m]
(b) – Pada tingkat harga RM5, kuantiti ditawar sebanyak 50 unit 1
– Pada tingkat harga RM9, kuantiti ditawar sebnayak 100 unit 1
n
– Pada tingkat harga RM15, kuantiti ditawar sebanyak 150 unit 1

ita
– Pada tingkat harga RM20, kuantiti ditawar sebanyak 200 unit 1

– Keluk penawaran mencerun ke atas dari kiri ke kanan 1
rb
– Hubungan antara harga dan kuantiti penawaran adalah positif 1

[Maks 5m]
ne
(c) %DQ
Es =
%DP
Pe
100%
=
50%
=2 2
– Keanjalan harga penawaran anjal
1
– Es  1
1
– Peratus perubahan kuantiti ditawar lebih besar daripada peratus perubahan harga
1
– Harga cenderung menurun
1
– Barang mewah
1
– Harga meningkat 1%, kuantiti ditawarkan meningkat sebanyak 2%
1
[Maks 4m]
2. (a) Harga (RM) Kuantiti (unit)
2 100
4 200
– Harga semakin meningkat maka kuantiti ditawar semakin meningkat 2

– Harga semakin menurun maka kuantiti ditawar semakin menurun 1

Ekonomi Ting. 4 KSSM Jawapan (Bab 2) Ekonomi Ting. 4 KSSM Jawapan (Bab 2)
No
Huraian Permarkahan
soalan
– Apabila harga meningkat dari RM2 kepada RM4, maka kuantiti ditawar meningkat dari 100 unit 1
kepada 200 unit
– Apabila harga menurun dari RM4 kepada RM2, maka kuantiti ditawar menurun dari 200 unit 1
kepada 100 unit
– Hubungan antara harga dengan kuantiti ditawar adalah positif 1
1
[Maks 6m]
(b) – Tambahan kos 1
– Penawaran adalah tak anjal sekiranya penambahan kuantiti penawaran akan melibatkan
tambahan kos pengeluaran yang besar 1
– Penawaran adalah anjal jika penambahan kuantiti penawaran memerlukan tambahan kos yang
sedikit 1
– Corak penggunaan faktor pengeluaran 1
– Penawaran adalah tak anjal jika pengeluaran sesuatu barang memerlukan faktor pengeluaran
yang sukar diperolehi 1
– Penawaran adalah anjal sekiranya faktor pengeluaran yang diperlukan mudah diperolehi 1
– Bilangan firma dalam pasaran 1
.
hd
– Penawaran suatu barang adalah anjal sekiranya terdapat banyak firma dalam pasaran 1
– Penawaran barang adalah tidak anjal jika bilangan firma dalam pasaran adalah sedikit 1
[Maks 4m]
B
(c) %DQ
(i) EDM =
n.
%DP
8%
=
40% Sd
= 0.20
i
%DQ
ng
EDN =
%DP
20%
la
=
5%
[4m]
Pe
=4
(ii) – Pengeluar barang M wajar meningkatkan harga barang M 1
– Barang tersebut mempunyai keanjalan harga permintaan yang tak anjal, ED < 1 1
n
– Sekiranya pengeluar barang M meningkatkan harga sebanyak 1%, kuantiti diminta akan
ita
kurang sebanyak 0.2% sahaja 1

– Keadaan ini akan menyebabkan hasil firma meningkat 1
rb
– Pengeluar tidak wajar meningkatkan harga barang N 1

– Barang N mempunyai keanjalan harga permintaan yang anjal ED >1 1
ne
– Sekiranya pengeluar barang N meningkatkan harga sebanyak 1%, kuantiti diminta akan 1
kurang sebanyak 4% 1
Pe
– Keadaan ini akan menyebabkan hasil firma berkurangan 1

[Maks 6m]
Bahagian B
No
Huraian Permarkahan
soalan
3. (a) – Cita rasa pengguna 1
– JIka pengguna terpengaruh dengan iklan/ tertarik dengan rumah kos sederhana maka
permintaan terhadap rumah kos sederhana akan bertambah. 1
– Pendapatan pengguna 1
– Jika pendapatan individu bertambah maka pendapatan boleh guna turut bertambah/ kuasa beli
pengguna meningkat, permintaan terhadap rumah kos sederhana akan bertambah. 1
– Dasar kerajaan 1
– Kerajaan mengurangkan cukai pendapatan perseorang maka pendapatan bersih penduduk
akan meningkat dan seterusnya menyebabkan permintaan rumah akan meningkat. 1
[6m]

Ekonomi Ting. 4 KSSM Jawapan (Bab 2) Ekonomi Ting. 4 KSSM Jawapan (Bab 2)
No
Huraian Permarkahan
soalan
(b) Harga (RM)
D0 D1
P0
D0 D1
Kuantiti
Q0 Q1
(RM)
4
.
– Keluk permintaan beralih dari kiri ke kanan / D0D0 ke D1D1 1
hd
– Harga tetap 1
– Kuantiti permintaan meningkat / Q0 ke Q1 1
B
[7m]
(c) – Rumah merupakan barang keperluan asas kepada masyarakat 1
n.
– Perlu dipenuhi oleh semua masyarakat 1
– Kerajaan memastikan lebih ramai rakyat mampu memilikinya 1
– Mengagihkan rumah tersebut kepada golongan berpendapatan rendah
Sd 1
– Memaksimumkan kebajikan masyarakat 1
– Meningkatkan taraf hidup masyarakat 1
i
ng
– Tanggungjawab sosial kerajaan 1

– Rumah merupakan aset tetap 1
la
– Merupakan satu bentuk pelaburan kepada masyarakat 1

– Nilai / harga rumah akan meningkat pada masa depan 1
Pe
– Boleh disewakan oleh pengguna / masyarakat 1

– Mendapat ganjaran sewa oleh masyarakat / pengguna 1
[Maks 9m]
n
ita
–– Menyediakan kursus kepada masyarakat

rb
yang berminat dalam program ini

APLIKASI KBAT –– Menyediakan tanah kosong bagi tujuan
ne
tanaman
–– Mengadakan kempen menanam
Pe
1. (a) Ya, saya bersetuju kerana: 2. (a) Kesan terhadap syarikat pengeluar:
–– Permintaan sayur di pasaran akan berkurang –– Peningkatan kos pengeluaran
–– Harga sayur di pasaran menurun –– Peningkatan harga produk minuman ringan
–– Pengeluar mengurangkan pengeluaran sayur –– Pengurangan permintaan terhadap minuman
(b) (i) Masyarakat ringan
–– Menghadiri kursus/Mencari maklumat –– Keuntungan syarikat merosot
tambahan –– Terpaksa mengubah kaedah pengeluaran
–– Mulakan tanam sayur di laman rumah –– Mengubah jenis ramuan yang digunakan dalam
–– Lakukan sebagai aktiviti riadah pengeluaran minuman ringan
–– Wujudkan kerjasama antara komuniti –– Menjalankan penyelidikan dan pembangunan
setempat untuk pengeluaran minuman ringan dengan
(ii) Penjual sayur-sayuran ramuan yang baharu
–– Beli bekalan sayur dari penduduk setempat (b) Kesan terhadap ekonomi negara:
–– Mengadakan promosi –– Peningkatan import gula mentah
–– Menawarkan harga kompetitif –– Aliran keluar wang
(iii) Kerajaan –– Memburukkan imbangan dagangan
–– Memberi insentif kepada masyarakat yang –– Masalah kesihatan menyebabkan kos perubatan
menyertai program ini meningkat

AWAPAN Bab 3
Fungsi Bank
PBD 3.1 Wang dan Bank Tindakan Bank Pusat
FORMATIF Pusat
1. (e) Bank perdagangan mendapatkan Jurubank

pinjaman daripada bank pusat kepada bank
apabila menghadapi masalah perdagangan
kekurangan wang tunai.
Alat Alat ukuran 4. (a) Mewujudkan sandaran minimum iaitu 80.59% dalam
pertukaran nilai bentuk emas dan rizab antarabangsa
(b) Campur tangan dalam pasaran pertukaran asing
dengan menjual atau membeli pertukaran asing
Fungsi (c) Mengawal inflasi dengan menggunakan alat dasar
Wang kewangan
5. (a) Menerima deposit
.
Alat (b) Memberi pinjaman
hd
penyimpan Alat bayaran (c) Menerima dan membuat bayaran
nilai tertunda (d) Menyediakan perkhidmatan lain
B
6. (a) Akaun semasa
(i) Mempunyai kemudahan cek
n.
Terima jawapan lain yang munasabah (ii) Tidak dibayar faedah
2. Aktiviti ahli keluarga Pak Sam Fungsi wang

Sd (iii) Mempunyai kemudahan overdraf
(b) Akaun Simpanan Tetap
(i) Simpan untuk tempoh masa tertentu
i
(a) Pak Sam telah menyimpan Alat penyimpan (ii) Dibayar faedah yang tinggi
ng
RM3 000 di bank. nilai (iii) Diberi sijil simpanan

(c) Akaun Simpanan
(b) Alat tulis yang dibeli oleh anak Alat pengukur
la
(i) Boleh simpan dan keluar wang pada bila-bila

Pak Sam adalah seperti berikut: nilai masa
Pe
pembaris RM3, buku latihan (ii) Dibayar faedah yang rendah

RM8 dan pen RM3.50. (iii) Mempunyai kemudahan kad juruwang
(c) Mak Sam membeli sebuah mesin Alat bayaran elektronik
n
basuh dengan bayaran ansuran. tertunda

ita
7. Jenis Akaun Simpanan

Akaun Simpanan
(d) Datuk Pak Sam menggunakan Alat pertukaran Akaun Tetap
RM6 untuk membeli sesisir
rb
• Dibayar faedah • Boleh simpan

pisang emas daripada penjaja
buah-buahan. yang tinggi dan keluar wang
ne
• Boleh dijadikan pada bila-bila

Kelebihan cagaran pinjaman masa
Pe
3. Fungsi Bank • Ada kemudahan

Tindakan Bank Pusat kad juruwang
Pusat
elektronik
(a) Bank Negara Malaysia menerima Jurubank
semua deposit hasil cukai dan kepada • Tidak boleh • Kadar faedah
hasil bukan cukai bagi pihak kerajaan keluarkan wang yang rendah
kerajaan. serta merta dan • Tidak boleh
perlu memberi dijadikan
Kekurangan
(b) Bank Negara Malaysia Mengeluarkan notis kepada bank cagaran
memastikan penawaran wang mata wang • Tiada kemudahan pinjaman
adalah mencukupi dalam pasaran kad juruwang
wang. elektronik
(c) Bank pusat meningkatkan kadar Mengawal Terima jawapan lain yang munasabah
bunga untuk mengatasi masalah kestabilan 8. (a) Perintah sedia ada
inflasi. ekonomi (b) Pindahan kredit
(d) Bank pusat menjual Ringgit Mengawal (c) Kad juruwang elektronik
Malaysia dan membeli Yen Jepun kestabilan nilai (d) Kad kredit
apabila nilai Ringgit Malaysia naik mata wang (e) Cek
berbanding dengan Yen Jepun. (f) Draf bank
(g) Debit langsung

9. Jenis 13. (a) – Melibatkan prinsip perbankan Islam Takjiri.

No Situasi –– Bank membeli bas dan menyewakannya kepada
pinjaman
Syarikat Pengangkutan Wira Maju Berhad.
(a) Syarikat Aman membuat pinjaman Pinjaman –– Syarikat perlu bayar sewa untuk tempoh yang
dengan bank untuk membiayai bercagar ditetapkan.
pembelian sebuah rumah kedai –– Apabila tempoh sewa tamat, bas akan dipindah
sebagai cawangan baharu milik kepada Syarikat Pengangkutan Wira Maju
perniagaan. Berhad.
(b) Encik Rahman membuat pinjaman Pinjaman (b) – Melibatkan prinsip perbankan Islam Bai Bithaman
dengan bank untuk membiayai kos persendirian Ajil.
pendidikan anaknya yang perlu –– Bank membeli pangsapuri mewah dan jual
melanjutkan pelajaran di luar negara. semula kepada Puan Maimunah pada harga
yang mengambil kira margin keuntungan.
(c) Pn Nora telah membayar hutang Kemudahan –– Puan Maimunah boleh membayar harga
perniagaannya sebanyak RM15 000 overdraf pangsapuri secara ansuran berdasarkan syarat
melalui perkhidmatan perbankan yang telah ditetapkan.
online walaupun baki akaunnya
tinggal RM12 000. 14. Saya cadangkan agar Encik Chan menggunakan kaedah
(d) Betty membeli sebuah komputer Pinjaman pinjaman perumahan kerana:
– Bank mengenakan kadar faedah yang rendah
riba yang bernilai RM3 250 daripada kad kredit
– Bank menawarkan tempoh pinjaman yang panjang
Kedai Komputer Anson. Pembayaran
– Encik Chan hanya perlu membayar ansuran
Betty dibuat secara beransuran, dia
.
bulanan dengan jumlah yang lebih kecil pada masa
hd
perlu membayar pihak bank RM300
hadapan
selama 12 bulan.
– Nilai rumah akan meningkat
B
(e) Encik Chong membeli kereta dengan Pinjaman – Terlindung dari inflasi
membuat pinjaman dengan bank. Dia kenderaan (Terima jawapan lain yang munasabah)
n.
perlu membayar ansurans bulanan
sebanyak RM800 selama 7 tahun. 15. Cik Punitha boleh memilih kemudahan pinjaman
10. Tidak sesuai untuk menggunakan kemudahan overdraf

Sd
kenderaan yang disediakan oleh bank perdagangan
kerana:
– Bank akan membiayai baki harga kereta tersebut
untuk membiayai kos pembelian kedai kerana: – Akan dikenakan faedah tetap untuk tempoh
i
– Overdraf mempunyai had pinjaman
ng
pinjaman
– Pinjaman overdraf dikenakan faedah yang tinggi – Tempoh pinjaman ditawarkan sehingga sembilan
– Pinjaman overdraf perlu dibayar balik dengan
tahun
la
segera
– Boleh bayar balik pinjaman berserta dengan faedah
– Kurang lindungan daripada inflasi
secara ansuran
Pe
11. (a) (i) Bank pusat

(ii) Bank perdagangan
(b) 3.2 Pendapatan Individu
n
PBD
FORMATIF
ita
Menjalankan 16. (a) (i) Petani

Milikan urus niaga Milikan (ii) Penoreh getah
rb
kerajaan pertukaran swasta (iii) Nelayan

asing (iv) Pengurus ladang
ne
(b) (i) Operator pengeluaran

(ii) Jurutera
Pe
Memberi (iii) Penyelia kilang

Menguruskan Bank Bank pinjaman
pinjaman (iv) Juruteknologi makanan
Pusat perdagangan kepada orang (c) (i) Guru
kerajaan ramai (ii) Doktor
(iii) Pegawai bank
(iv) Juruwang pasar raya mini
Menguruskan Menjalankan Menguruskan (Terima jawapan lain yang munasabah)
akaun aktiviti akaun
17. (a) bijih timah
kerajaan pelaburan pelanggan (b) getah
(c) pertanian
(d) perlombongan
12. (a) Wadiah (e) mempelbagaikan ekonomi
(b) Mudharabah (f) perkilangan
(c) Takjiri (g) import
(d) Bai Bithaman Ajil (h) eksport
(e) Wadiah (i) kedua
(f) Bai Bithaman Ajil (j) kelapa sawit
(k) koko
(g) Takjiri
(l) telaga minyak
(h) Mudharabah (m) ringan

(n) dasar perindustrian berat – Walaupun jarak jauh, majikan ada menyediakan
(o) sarung tangan getah tiket penerbangan secara percuma.
(p) semikonduktor – Kerjaya ini sesuai sekiranya Cik Linda merupakan
(q) pengeluaran individu yang ekstrovert kerana jawatan ini perlu
(r) pengetahuan bekerja dalam kumpulan.
(s) Koridor Raya Multimedia – Kerjaya dalam bank khusus dalam kewangan dan
(t) Penswastaan tidak memerlukan kemahiran audit.
(u) ketiga (Terima jawapan lain yang munasabah)
(v) Program Transformasi Negara
(w) koridor ekonomi 21. (a) Sewa
(b) faedah
18. Rajah tersebut menunjukkan:
(c) hasil
–– Sektor ketiga menyumbangkan guna tenaga yang
(d) pindahan
paling tinggi berbanding dengan sektor kedua dan
(e) buruh
utama.
(f) benar
–– Sumbangan guna tenaga sektor ketiga telah meningkat
(g) harga
dari tahun 2002 hingga tahun 2012.
(h) Pendapatan, dividen
–– Sumbangan sektor kedua menunjukkan keadaan
(i) Keuntungan
turun naik. Sektor kedua memberi sumbangan kedua
terbesar kepada guna tenaga Malaysia dalam tempoh 22. (a) Bayaran pindahan
tersebut. (b) Bayaran pindahan
.
hd
–– Sumbangan sektor utama juga menunjukkan keadaan (c) Untung
turun naik. Sektor utama memberi sumbangan yang (d) Dividen
paling kecil kepada guna tenaga Malaysia dalam (e) Sewa
B
tempoh tersebut. (f) Upah
–– Berdasarkan trend di atas, dijangka lebih ramai rakyat (g) Faedah
n.
Malaysia akan terlibat dalam sektor ketiga berbanding
dengan sektor kedua dan utama.
19. (a) – Ganjaran majikan kepada pekerja.
Sd
23. Faktor yang
mempengaruhi
Huraian
tingkatan
– Individu memilih pekerjaan yang menawarkan pendapatan
i
ng
upah yang tinggi.

(a) Pilihan kerjaya Individu yang memilih pekerjaan
– Upah bergantung kepada faktor peribadi
yang mempunyai risiko yang
seperti kelayakan, kemahiran dan pengalaman.
la
lebih tinggi akan mendapat

(b) – Insentif majikan kepada pekerja. pendapatan yang lebih tinggi.
Pe
– Contohnya, bonus dan elaun lebih masa.

– Untuk mengekalkan serta meningkatkan (b) Pilihan Individu yang memiliki tahap
motivasi pekerja. pendidikan pendidikan yang lebih tinggi
akan mendapat pendapatan
n
(c) – Merujuk keupayaan pekerja untuk kekal dalam

yang lebih tinggi.
ita
sesuatu pekerjaan.
– Individu suka memilih kerjaya yang ada (c) Kemahiran Individu yang mempunyai
jaminan kerja seperti bekerja dengan kerajaan. kemahiran tertentu seperti
rb
(d) – Lokasi tempat kerja merujuk jarak tempat kerja literasi komputer, kemahiran
dengan tempat tinggal pekerja. menterjemah, keupayaan
ne
– Individu suka memilih tempat kerja yang merunding dan sebagainya

boleh mendapat pendapatan
dekat agar dapat menjimatkan masa, kos dan
Pe
yang lebih tinggi.

mengurangkan stres.
(e) – Merupakan waktu kerja yang dipersetujui di (d) Keusahawanan Individu yang memiliki ciri-ciri
antara majikan dan pekerja dalam kontrak keusahawanan seperti berani
perkhidmatan. membuat keputusan, sanggup
– Individu suka memilih kerja yang mempunyai menanggung risiko dan
bijak merebut peluang dapat
waktu bekerja yang lebih fleksibel.
mendapat pendapatan yang
20. Saya berpendapat bahawa Cik Linda perlu memilih lebih tinggi.
jawatan eksekutif kewangan kerana: (e) Ekonomi Dalam keadaan ekonomi yang
– Beliau merupakan seorang graduan baharu. melambung, firma sanggup
Jawatan eksekutif kewangan tidak memerlukan menawarkan pendapatan yang
sebarang pengalaman kerja. tinggi kepada individu.
– Kerjaya ini sesuai dengan kelayakan beliau iaitu
ijazah dalam bidang kewangan.

24. (a)
2024 2026 2027 – 2030 2031 – 2032 2033 – 2038 2039 – 2044 2045
Mendapat Mengambil Mendapat Ijazah Mendapat Bekerja sebagai Menjadi Membuka firma
keputusan mata pelajaran Perakaunan dari kelayakan juruaudit di firma rakan kongsi perakaunan
cemerlang dalam Ekonomi dan Universiti Malaya profesional Perakaunan Tan dalam firma sendiri
mata pelajaran Perakaunan ACCA & Wong Perakaunan Tan
Ekonomi dan serta mendapat & Wong
Perakaunan keputusan
dalam SPM cemerlang dalam
STPM
(b) Kelayakan akademik yang perlu dimiliki serta Pendapatan Pendapatan Potongan
(b) boleh guna = individu – wajib
kursus profesional yang perlu diikuti ialah:
–– Keputusan cemerlang dalam mata pelajaran
Ekonomi dan Prinsip Perakaunan SPM 26.
–– Keputusan cemerlang dalam mata pelajaran
Ekonomi dan Perakaunan STPM Cukai
–– Kelayakan Sarjana Muda Perakaunan KWSP pendapatan
.
–– Kelayakan profesional dalam ACCA/ICAEW
hd
(c) Anggaran kos:
Ijazah Sarjana Muda Potongan
B
Perakaunan RM20 000 wajib
Kelayakan profesional ACCA RM25 000
n.
Jumlah kos RM45 000
PERKESO
(d) Jumlah hutang yang perlu ditanggung oleh Chelsea
ialah RM45 000.
i Sd Zakat
ng
(Terima jawapan lain yang munasabah)

PBD 3.3 Penggunaan Pendapatan Individu
FORMATIF
la
25. (a) Pendapatan boleh guna ialah pendapatan individu

Pe
ditolak dengan potongan wajib.
27. RM RM RM
n
Pendapatan 90 000
ita
Tolak: Potongan wajib

Cukai pendapatan
rb
Cukai RM50 000 pertama 2 400

ne
Cukai RM10 000 berikutnya (RM10 000 × 16%) 1 600

4 000
Pe
Tolak: Zakat (1 000)

3 000
KWSP (RM90 000 × 11%) 9 900
Zakat 1 000
PERKESO 700
(14 600)
75 400
28. Aspek Keperluan asas Kehendak

Kemestian Mesti dipenuhi Tidak semestinya dipenuhi
Tujuan Meneruskan kehidupan Mencapai kehidupan yang lebih selesa
Kuantiti Terhad Tidak terhad
Pengaruh Pendapatan Tidak dipengaruhi oleh saiz pendapatan Dipengaruhi oleh saiz pendapatan
Harga Harga terkawal Tidak dikawal oleh kerajaan
Contoh Beras Televisyen

Penggunaan (b) Belanjawan Peribadi Cik Halimah bagi bulan

29. Contoh Julai 2024
Pendapatan Individu
RM RM
(a) Perbelanjaan terhadap • Kereta
barang tahan lama • Rumah Punca Pendapatan
• Komputer Gaji 4 200
• Perabot Tolak Potongan Wajib
(b) Perbelanjaan terhadap • Makanan Cukai Pendapatan 84
barang tidak tahan lama • Minuman Caruman KWSP 462
• Alatulis
• Alat pembersihan Jumlah Potongan Wajib (552)
Pendapatan Boleh Guna 3 648
(c) Perbelanjaan terhadap • Insurans
perkhidmatan • Yuran sekolah Perbelanjaan
• Elektrik dan air Makanan dan Minuman 800
• Internet Petrol 240
(Terima jawapan lain yang munasabah) Ansuran pinjaman kereta 900
Premium insurans 516
30. (a) Isi rumah Encik Jamali mempunyai pendapatan Kadar bayaran 350
bulanan yang tinggi. Perbelanjaan keluarga ini Derma 100
tertumpu kepada pengangkutan, pelancongan serta
.
Jumlah Perbelanjaan (2 906)
hd
hotel dan restoran.
(b) Peningkatan harga barang keperluan tidak memberi
Simpanan (420)
B
kesan kepada corak perbelanjaan keluarga ini. Jika
harga barang kehendak meningkat, isi rumah ini Baki Pendapatan 322
n.
mungkin akan mengurangkan perbelanjaan untuk
barang kehendak. 33. (a) Membolehkan individu mendahulukan perkara
(c) Disebabkan perbelanjaan keluarga ini lebih tertumpu
kepada barang kehendak, corak perbelanjaan
Sd penting terutamanya mendahulukan barang
keperluan sebelum membeli barang kehendak.
(b) Membantu individu menabung untuk tujuan
mereka banyak dipengaruhi oleh pengiklanan dan kecemasan seperti kemalangan.
i
ng
strategi pemasaran yang digunakan oleh pengeluar (c) Membantu menyelaraskan perbelanjaan mengikut
barang dan perkhidmatan. pendapatan supaya tidak berlaku pembaziran.
(d) Mengelakkan daripada berhutang kerana
la
31. (a) (i) Bayaran secara tunai berbelanja tidak melebihi pendapatan.
Pe
(ii) Bayaran secara kredit (e) Mengelakkan kenaikan harga barang kerana
(b) Saya bersetuju kerana individu dapat mengawal perbelanjaan.
– harga kereta yang mahal 34. Setuju
n
– tidak mampu bayar secara tunai – Membolehkan individu mendahulukan perkara

– boleh merancang perbelanjaan secara bayaran penting
ita
ansuran – Memenuhi barang keperluan sebelum barang

– boleh menikmati barang walaupun kurang kehendak / Contoh mengutamakan pembelian
rb
mampu barang makanan berbanding pembelian telefon

pintar jika duit hanya cukup untuk barang makanan
ne
atau
/ contoh lain
Saya tidak bersetuju kerana
– Membantu individu menabung
– terpaksa bayar faedah / harga lebih mahal
Pe
– Menyimpan sebahagian daripada pendapatan untuk

– berbelanja melebihi kemampuan tujuan kecemasan / kemalangan
– berhutang dan dikenakan bayaran ansuran – Membantu menyelaraskan perbelanjaan mengikut
– kereta ditarik balik jika tidak mampu menjelaskan pendapatan
ansuran – Mendorong individu berbelanja mengikut pendapatan
(c) Baki harga selepas deposit / kemampuan
= RM90 000 × 80% – Mengelakkan amalan membazir / boros
= RM72 000 – Mengelakkan amalan berhutang
– Individu akan berbelanja tidak melebihi pendapatan
Jumlah bayaran ansuran – Mengelakkan kenaikan harga barang / inflasi
= RM840 × 120 bulan – Penyediaan belanjawan peribadi membolehkan
= RM100 800 individu mengawal perbelanjaan
Jumlah faedah yang dikenakan 35. (a) (i) Potongan wajib = Caruman KWSP + Zakat +
= RM100 800 – RM72 000 Cukai pendapatan
= RM28 800
Potongan wajib Encik Malek
32. (a) Anggaran; pendapatan boleh guna; tempoh masa = RM880 + RM200 + RM900 = RM1 980
Potongan wajib Encik Razak
= RM990 + RM300 + RM1 000 = RM2 290

(ii) Pendapatan boleh guna = Pendapatan individu (c) keuntungan, positif/langsung, tinggi
– Potongan wajib
Pendapatan boleh guna Encik Malek 39. Tahap risiko Tahap pulangan Tahap kecairan
= RM8 000 – RM1 980 = RM6 020 (a) Bebas risiko Rendah Tinggi
Pendapatan boleh guna Encik Razak
= RM11 500 – RM2 290 = RM9 210 (b) Bebas risiko Rendah Sederhana
(iii) Jumlah perbelanjaan Encik Malek (c) Rendah Rendah Rendah

= RM400 + RM1 200 + RM1 000 + RM800 (d) Sederhana Tinggi Rendah
+ RM200 + RM500 + RM1 000
= RM5 100 (e) Tinggi Tinggi Tinggi
Jumlah perbelanjaan Encik Razak (f) Tinggi Tinggi Sederhana
= RM600 + RM3 000 + RM1 800 + RM1 500
+ RM800 + RM1 000 + RM3 000 (g) Rendah Rendah Tinggi
= RM11 700
40. – Tidak kerana terdapat banyak lagi jenis pelaburan
(iv) Tabungan = Pendapatan boleh guna – yang sesuai untuk Razak
Perbelanjaan penggunaan – Beliau boleh menyimpan dalam akaun simpanan
Tabungan Encik Malek tetap bank perdagangan
= RM6 020 – RM5 100 = RM920 – Pihak bank menawarkan kadar faedah tetap kepada
Tabungan Encik Razak = Tiada
.
pelabur dengan syarat pelabur tidak mengeluarkan
hd
dana dalam jangka masa yang ditetapkan
(b) Encik Malek berbelanja secara berhemah kerana
mempunyai baki sebanyak RM920. Encik Razak – Pelabur menerima pendapatan berbentuk faedah
B
pula berbelanja melebihi pendapatan dan tidak pada akhir tempoh pelaburan
mempunyai sebarang tabungan. – Membuat pelaburan hartanah seperti membeli rumah
n.
kediaman / lot kedai / tanah
(c) (i) Encik Razak – Pelabur boleh menerima pendapatan dalam bentuk
(ii) Encik Razak haruslah menyediakan belanjawan
peribadi. Ia boleh dilakukan dengan menyusun –
Sd sewa / untung
Nilai sewaan bergantung kepada lokasi hartanah
perbelanjaan mengikut keutamaan dan – Nilai tanah akan mengalami kenaikan setiap tahun
i
mengurangkan perbelanjaan yang dianggap – Semakin lama tanah disimpan, semakin tinggi
ng
kurang penting. nilainya dan semakin besarlah untung diperolehi

36. (a) Bank Islam – Membeli saham syarikat / menyumbangkan dana
la
(b) Unit Amanah kepada syarikat

Pe
(c) Insurans nyawa – Sebagai balasan, syarikat menawarkan sebahagian

(d) Bank Simpanan Nasional hak pemilikan syarikat kepada pelabur dengan
(e) Bank perdagangan syarat tertentu
– Menerima pendapatan pelaburan berbentuk dividen
n
37. – Lembaga Tabung Haji / LTH / keuntungan modal hasil kenaikan nilai saham
ita
• Simpanan untuk warganegara Malaysia yang – Melabur dalam unit Amanah

beragama Islam – Pelabur menerima pendapatan pelaburan berbentuk
rb
• Tabungan bagi memenuhi perbelanjaan dividen / keuntungan modal hasil kenaikan nilai unit
menunaikan fardhu haji Amanah
ne
• Menerima pulangan dalam bentuk dividen – Membeli sekuriti pinjaman yang diterbitkan oleh
– Insurans nyawa kerajaan / syarikat
Pe
• Individu boleh menabung dengan membeli – Contoh bon / debentur / sekuriti kerajaan
polisi insurans nyawa seperti insurans nyawa – Menerima pendapatan pelaburan berbentuk faedah
endowmen / insurans nyawa seumur hidup / – Mendapat semula jumlah pokok pinjaman pada tarikh
insurans konvensional / insurans takaful matang sekuriti
• Memperolehi perlindungan untuk pelbagai – Membuat pelaburan FOREX
risiko – Membeli satu mata wang dengan menukarkan /
– Bank perdagangan menjual satu mata wang yang lain
• Menyimpan dalam akaun simpanan tetap – Contoh membeli mata wang Amerika / Dolar Amerika
• Menerima pulangan dalam bentuk faedah dengan menukarkan mata wang Malaysia / Ringgit
– Unit amanah Malaysia
• Contoh Amanah Saham Nasional (ASN) / – Mata wang yang dibeli boleh dipegang / dijual
Amanah Saham Bumiputra (ASB) / Public semula apabila nilainya meningkat. Pelabur akan
Mutual menerima keuntungan modal melalui kenaikan nilai
• Pemegang unit amanah dibayar dividen / mata wang
bonus saham
– Pembelian bon simpanan 41. (a) Kadar faedah yang dibayar oleh bank lazimnya lebih
– Pembelian logam berharga / emas rendah daripada kadar inflasi. Contohnya, katakan
38. (a) komitmen dana, pendapatan, masa hadapan kadar inflasi pada tahun 2017 ialah 6% dan bank
(b) kemungkinan, ketidakpastian, kerugian membayar faedah sebanyak 4%. Ini bererti jumlah

simpanan kita susut nilai sebanyak 2%. Walau atau kemelesetan ekonomi. Individu juga boleh
bagaimanapun, kelebihannya adalah simpanan di melupuskan atau m emindahkan dari satu
bank dijamin pembayaran kerana dilindungi oleh pelaburan ke pelaburan lain. Tindakan ini dapat
Perbadanan Insurans Deposit Malaysia. Oleh itu, membantu pelabur mengurangkan kesan negatif
simpanan bank tidak menghadapi sebarang risiko terhadap pelaburannya.
seperti pelaburan lain.
(b) (i) Pertukaran asing
(ii) Saham syarikat PRAKTIS SPM
(iii) Pelaburan melalui modal teroka
(c) Dengan melabur dalam beberapa jenis pelaburan,
seseorang pelabur dapat meminimumkan risiko
KERTAS 1
kerana setiap pelaburan mempunyai tahap risiko 1. C 2. C 3. A 4. D 5. A
dan tahap pulangan yang berbeza. Ini dikenal 6. D 7. A 8. B 9. D 10. A
sebagai pempelbagaian pelaburan. Dengan ini, 11. C 12. C 13. A 14. A 15. A
pelabur dapat melindungi diri daripada menghadapi 16. B 17. C 18. C 19. B 20. C
risiko seperti inflasi, kejatuhan nilai mata wang 21. C 22. D 23. B 24. A 25. C
KERTAS 2
.
hd
Bahagian A
No
B
Huraian Permarkahan
soalan
n.
1. (a) – mudah membuat bayaran 1
– bayaran secara tunai 1
–
–
tidak memerlukan cagaran Sd
mudah dibawa / ringan / tidak perlu membawa wang tunai yang banyak
1
1
– Pembayaran lebih cepat 1
i
– memperoleh rebat / mata ganjaran 1
ng
– lebih selamat/ tidak berisiko 1

– boleh digunakan dalam transaksi luar negara 1
la
– membantu mengawal perbelanjaan harian bagi setiap bulan 1

[Maks 6m]
Pe
(b) (i) Pendapatan boleh guna – Perbelanjaan 1

= RM2 800 – RM2 000 1
n
= RM800
ita
[2m]
(ii) – Ya 1
rb
– Wujud simpanan / tabungan /RM800 1

– Perbelanjaan kurang daripada pendapatan bulanan 1
ne
– Tidak sifat boros 1

– Tidak akan wujud masalah inflasi 1
Pe
– Tiada pinjaman wang daripada ahli keluarga / rakan sebaya 1

– Mengutamakan barang keperluan / contoh makanan, pakaian dan tempat tinggal 1
[Maks 4m]
(c) – Membenarkan pelanggan membuat pembayaran menggunakan cek 1
– Tidak memberi kadar faedah 1
– Pelanggan dikenakan caj perkhidmatan 1
– Penyata akan dihantar setiap bulan kepada pelanggan 1
– Tanpa menggunakan buku simpanan 1
– Boleh mohon kemudahan overdraf 1
[Maks 4m]
(d) – Mendahulukan perkara penting 1
– Menggalakkan individu memupuk amalan menabung 1
– Mengelakkan sikap berhutang 1
– Mengelakkan inflasi 1
– Menyelaraskan perbelanjaan dengan pendapatan 1
– Wang dapat digunakan waktu kecemasan dan awasan 1
– Wang simpanan dapat digunakan untuk menunaikan umrah/ haji/ melanjutkan pelajaran 1
[Maks 4m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
2. (a) – Pengalaman bekerja 1
– Lokasi / jarak yang dekat dengan tempat tinggal 1
– Menziarahi ahli keluarga 1
– Menjimatkan kos perbelanjaan 1
– Menawarkan faedah sampingan seperti cuti tahunan 24 hari dan menyediakan tempat tinggal 1
– Pengaruh ahli keluarga dan rakan sebaya 1
– Kelayakan akademik/ SPM, STPM, Ijazah 1
[Maks 4m]
(b) – Pendapatan 1
– Pendapatan tinggi dapat mempengarui perbelanjaan seseorang individu 1
– Harga 1
– Harga murah sesuatu barang maka corak perbelanjaan adalah tinggi 1
– Barang pengganti 1
– Jika sesuatu barang pengganti yang lebih murah maka corak perbelanjaan akan meningkat 1
– Cita rasa pengguna 1
– Jika cita rasa pengguna bertambah terhadap sesuatu barang maka corak perbelanjaan akan
meningkat 1
.
hd
– Pengiklanan dan pemasaran 1
– Iklan mempengaruhi corak perbelanjaan individu 1
[Maks 6m]
B
(c) Barang keperluan Barang kehendak
n.
• Amat penting untuk terus hidup • Dikehendaki untuk keselesaan 1
• Terhad dan sama bagi semua individu
iaitu makanan dan minuman, pakaian dan
• Sd
Tidak terhad dan sukar untuk dipenuhi
kesemuanya
1
tempat tinggal
i
ng
• Tanpa keperluan asas individu tidak akan • Individu masih dapat meneruskan 1
dapat meneruskan kehidupannya kehidupan walaupun kehendaknya tidak
la
dipenuhi
Pe
• Semua individu memerlukannya • Tidak semua individu memerlukannya 1
• Tidak dipengaruhi oleh pendapatan • Dipengaruhi oleh pendapatan 1

[Maks 4m]
n
(d) – Upah 1
ita
– Ganjaran kepada faktor buruh 1

– Sewa 1
rb
– Ganjaran kepada faktor tanah 1

– Faedah 1
ne
– Ganjaran kepada faktor modal 1

[6m]
Pe
Bahagian B
No
Huraian Permarkahan
soalan
3. (a) – Merupakan industri dalam sektor kedua 1
– Melibatkan aktiviti pemprosesan bahan mentah kepada barang separuh siap dan barang siap
(batik) 1
– Terdiri daripada aktiviti perkilangan dan pembinaan 1
– Sektor ini lanjutan daripada sektor utama 1
[4m]
(b) – Masalah modal dan pembiayaan 1
– Bank kurang memberi pinjaman kerana tiada cagaran kukuh dan status kewangan diragui 1
– Produktiviti dan teknologi rendah 1
– Disebabkan kekurangan tenaga buruh mahir dan tidak mampu melatih pekerja 1
– Kekurangan bahan mentah 1
– Disebabkan bahan mentah tidak mencukupi atau tiada di pasaran 1

No
Huraian Permarkahan
soalan
– Industri membayar harga bahan mentah lebih tinggi daripada industri besar 1
– Tidak mempunyai modal yang cukup untuk simpanan stok 1
– Masalah pasaran 1
– Kekurangan modal menghadkan kemampuan memasarkan produk 1
– Kekurangan kepakaran dalam pemasaran dan kualiti barang rendah 1
– Masalah pengurusan 1
– Pengurusan tidak cekap, teknologi ketinggalan zaman, kurang inovasi menghalang perkembangan
Industri batik 1
[Maks 7m]
(c) – Membuka peluang pekerjaan kepada individu [1m] terutamanya penduduk kampung[1m] seperti
menjual dan memasarkan kain batik [1m] 3
– Meningkatkan ekonomi masyarakat [1m] terutamanya penduduk di luar bandar[1m] 2
– Meningkatkan pendapatan individu [1m] melalui memasarkan kain batik ini di pasar malam,
pasar tani serta di karnival-karnival jualan [1m] 2
– Pembinaan IKS di kawasan-kawasan luar bandar juga dapat membantu meningkatkan sektor
ekonomi [1m] iaitu industri kain batik [1m] 2
– Permintaan terhadap kain batik meningkat 1
.
hd
– Dasar kerajaan yang memberi perhatian serius untuk membantu kepada pengusaha kain batik
iaitu subsidi 1
– Menarik perhatian pelancong asing dan kedatangan pelancong meningkat daripada luar negara 1
B
– Berlaku aliran wang masuk 1
– Memajukan kawasan industri batik dan kemudahan infrastruktur akan meningkat [1m] seperti
n.
jalan raya, lampu jalan, perbankan dan lain-lain lagi.[1m] 2
Sd [Maks 9m]
–– Meningkatkan pencemaran alam sekitar

i
ng
–– Terpaksa menggunakan laluan alternatif

APLIKASI KBAT yang lebih jauh jika jalan ditutup akibat kerja
la
pembinaan.
Pe
2. Kerajaan menggalakkan kerana:

1. (a) Manfaat terhadap rakyat Selangor: –– Kemahiran yang dimiliki masyarakat meningkat
–– Perjalanan lebih cepat –– Daya pengeluaran meningkat
–– Memperkembangkan aktiviti ekonomi
n
–– Dapat gaji/pendapatan yang lebih tinggi

–– Mewujudkan bandar baharu –– Senang cari kerja
ita
–– Boleh membeli rumah lebih jauh dari pusat –– Dapat memulakan perniagaan
bandar –– Mengurangkan penggunaan pekerja asing
rb
–– Perjalanan lebih selamat –– Pendapatan isi rumah meningkat

–– Mudah mencari pekerjaan
ne
–– Jimat perbelanjaan
–– Pendapatan isi rumah meningkat –– Yuran pengajian yang rendah
–– Menggalakkan aktiviti pelancongan –– Sumber manusia yang berkualiti
Pe
(b) Projek pembinaan lebuh raya ditentang oleh –– Pelaburan asing meningkat
sesetengah pihak kerana:
–– Menyebabkan kesesakan jalan raya
–– Peningkatan kenderaan di atas jalan raya
–– Kos perjalanan meningkat disebabkan
pengenaan caj tol

AWAPAN Bab 4
Konsep Pengeluaran, Kos dan Jumlah – Pada input berubah ke-0,

PBD 4.1 Hasil keluaran (TP) TP adalah sifar.
FORMATIF
– Pada input berubah ke-1
1. (a) Firma hingga ke-4, TP semakin
(b) Pengeluaran meningkat.
(c) Input Keluaran – Pada input berubah ke-0
(d) Output purata (AP) hingga ke-4, AP semakin
(e) Jangka masa pengeluaran meningkat.
Keluaran – Pada input berubah ke-1
2. Input tetap Input berubah marginal (MP) hingga ke-3, MP semakin
Bilangannya tidak Bilangannya berubah ikut meningkat.
berubah bilangan output. – Pada input berubah
ikut bilangan output. ke-4, MP mencapai nilai
maksimum.
Wujud dalam Wujud dalam pengelu-
.
hd
pengeluaran aran jangka pendek dan (ii) Input berubah ke-5 hingga ke-8
jangka pendek sahaja. jangka panjang.
Jumlah – Pada input berubah ke-5
B
Wujud walaupun tiada Tidak wujud jika tiada keluaran (TP) hingga ke-6, TP semakin
output dikeluarkan. output dikeluarkan. meningkat.
n.
Contohnya, mesin. Contohnya, bahan – Pada input berubah
mentah. ke-7, TP mencapai nilai
3.
Sd maksimum.
Jangka masa hingga ke-8, TP semakin
i
pengeluaran menurun.
ng
Keluaran – Pada input berubah

purata (AP) ke-5, AP mencapai nilai
la
Jangka pendek Jangka panjang maksimum.

Pe

hingga ke-8, AP semakin
Wujud input tetap dan input Semua input adalah input menurun.
n
berubah berubah Keluaran – Pada input berubah ke-5

Tidak dapat menyesuaikan Dapat mengubah kapasiti
ita
marginal (MP) hingga ke-6, MP semakin

kapasiti pengeluaran pengeluaran dengan menurun.
mengikut kehendak mengubah semua input – Pada input berubah ke-7,
rb
pasaran MP mencapai nilai sifar.

– Pada input berubah ke-8,
ne
–
4. (a) Q = f(K, L), MP menurun sehingga
berubah, tetap mencapai nilai negatif.
Pe
Jumlah keluaran Harga input Kuantiti

(b) Keluaran purata =
Jumlah input berubah
, 6. (a) Kos tetap = × ,
tetap input tetap
kuantiti, berubah
tetap, sifar, pendek
D Jumlah keluaran Kos Harga input Kuantiti input
(c) Keluaran marginal =
D Input berubah
, (b)
berubah
=
berubah
×
berubah
,
perubahan, keluaran, input berubah, langsung, banyak/sedikit, tinggi/rendah

(c) Kos pengeluaran = Kos tetap + Kos berubah,
Jumlah Keluaran Input berubah
(d) = × , input, kos tetap, kos berubah, kos berubah
keluaran purata ouput
Jumlah kos
input, firma (d) Kos purata =
Input output
,
seunit, kos, output pengeluaran
5. (a) P: 2 unit, Q: 9 unit, R: 5 unit, S: 27 unit, T: 4.5 unit, Kos berubah
U: 3.13 unit (e) Kos berubah purata = ,
(b) (i) Input berubah ke-0 hingga ke-4 Jumlah output
seunit, kos, output pengeluaran

D Kos berubah (b) Firma akan mencapai keuntungan maksimum pada

(f) Kos marginal =
D Jumlah output
, output ke-6 kerana perbezaan paling tinggi dengan
jumlah kos iaitu RM7.
kos, output, berubah, tetap (c) Firma perlu menutup perniagaannya pada output
ke-9 kerana harga output lebih rendah daripada
7. (a) Kos kos berubah purata.
Jumlah Kos Kos
Output berubah
kos purata marginal 11. Cara-cara untuk memaksimumkan hasil perniagaan ialah:
(unit) purata
(RM) (RM) (RM) Menaikkan caj pembersihan
(RM)
–– Oleh kerana mutu perkhidmatan yang ditawarkan
0 20 – – – oleh Joh Enterprise sangat baik, pelanggan boleh
1 30 30 10 10 menerima kenaikan caj perkhidmatan.
2 36 18 6 8 Memanjangkan waktu operasi perniagaan
–– Waktu operasi sedia ada iaitu 10 pagi hingga 4 petang
3 39 13 3 6.33
boleh ditukar kepada 8 pagi hingga 8 malam. Dengan
4 48 12 9 7 ini, Encik Johari boleh menawarkan perkhidmatan
5 70 14 22 10 pembersihan kepada lebih ramai pelanggan.
Mengambil lebih ramai pekerja dan mesin
6 96 16 26 12.67
–– Disebabkan permintaan yang tinggi, Encik Johari
7 140 20 44 17.14 boleh menambah bilangan pekerja, mesin dan juga
8 200 25 60 22.5 van untuk meningkatkan hasil perniagaannya.
Cara-cara untuk mengurangkan kos operasi ialah:
(b) (i) Jumlah kos semakin meningkat dengan
.
Sewa pejabat
hd
pertambahan output. –– Encik Johari boleh mengubah suai sebahagian
(ii) Kos purata semakin menurun dan mencapai rumahnya sebagai pejabat dan ini dapat mengurangkan
tahap minimum pada output ke-4, selepas itu, bayaran sewa pejabat.
B
kos purata semakin meningkat. Iklan surat khabar
(iii) Kos marginal semakin menurun dan mencapai –– Mengiklankan dalam media sosial seperti Facebook
n.
tahap minimum pada output ke-3. Selepas itu, dan membuka laman web untuk menjimatkan kos
kos marginal semakin meningkat. pengiklanan.
(iv) Kos berubah purata semakin menurun dan
mencapai tahap minimum pada output
Sd
Gaji kerani
–– Encik Johari boleh menjalankan tugas sebagai
ke-3. Selepas itu, kos berubah purata semakin kerani dan menjadikan kerani sebagai penyelia untuk
i
meningkat.
ng
pasukan pembersihan yang baharu.

8. (a) Hasil = Harga jualan × Jumlah output,
la
penerimaan, penjualan
(b) Untung = Jumlah hasil – Jumlah kos, PBD 4.2 Produktiviti dan Eksternaliti
Pe
perbezaan, ganjaran, faktor pengeluaran, risiko FORMATIF
Kos Kos Jumlah Jumlah 12. (a) keupayaan, input

Output Keuntungan
9. tetap berubah kos hasil Jumlah output
n
(unit) (RM) (b) Produktiviti =

(RM) (RM) (RM) (RM) Jumlah input
ita
0 5 000 0 5 000 0 –5 000 Jumlah output

(c) Produktiviti =
rb
1 000 5 000 500 5 500 2 500 –3 000 Jumlah input

2 000 5 000 1 000 6 000 5 000 –1 000 240
ne
=
3 000 5 000 1 500 6 500 7 500 1 000 2 jam × 3
240
Pe
4 000 5 000 2 000 7 000 10 000 3 000 =

6 jam
5 000 5 000 2 500 7 500 12 500 5 000
= 40 tin sejam
Kos
Jumlah Jumlah 13. (a) Peningkatan output
Output berubah
10. (a) hasil kos (b) Peningkatan keuntungan
(unit) purata
(RM) (RM) (c) Peningkatan upah pekerja
(RM)
(d) Peningkatan pendapatan negara
0 0 10 – (e) Peningkatan taraf hidup rakyat
1 12 20 10
14. (a) Tenaga manusia yang mempunyai kemahiran dan
2 24 28 9 motivasi yang tinggi dapat meningkatkan produktiviti.
3 36 36 8.67 Produktiviti juga meningkat jika pekerja ditempatkan
4 48 43 8.25 mengikut kemahiran dan kelayakan mereka.
(b) Tempat kerja yang ada kemudahan yang
5 60 54 8.8
mencukupi serta keadaan tempat kerja yang selesa
6 72 65 9.17 akan meningkatkan produktiviti.
7 84 80 10 (c) Penggunaan sistem dan prosedur yang sesuai
8 96 100 11.25 dan berkesan untuk menjalankan sesuatu kerja
akan meningkatkan produktiviti. Ini adalah kerana
9 108 125 12.78 organisasi dapat mengenal pasti kelemahan
10 120 155 14.5 prosedur yang boleh menjejaskan prestasi kerja.

(d) Syarikat mempunyai pemimpin yang boleh membuat tidak perlu membazirkan masa dan tenaga untuk
keputusan cekap serta mampu menyelesaikan menaiki kapal terbang di Pulau Pinang. Lebih
masalah dengan baik akan memotivasikan pekerja banyak peluang pekerjaan juga dapat diwujudkan
dan ini dapat meningkatkan produktiviti.
di Kedah dan seterusnya mengembangkan
(e) Penggunaan teknologi yang canggih dalam proses
pengeluaran dapat meningkatkan produktiviti. kegiatan ekonomi di negeri tersebut. Taraf hidup
Penggunaan alatan dan mesin moden dapat penduduk juga dapat dipertingkatkan. Kos sosial
mengurangkan masa dan tenaga buruh yang yang mungkin akan berlaku boleh dikawal dengan
digunakan di samping meningkatkan kadar mengambil kira kos-kos tersebut dalam proses
pengeluaran. pembinaan lapangan terbang. Lokasi lapangan
terbang perlu dipilih di kawasan yang jauh dari
15. Faktor-faktor yang menyebabkan produktiviti syarikat
kawasan perumahan supaya dapat mengurangkan
meningkat:
Gaya kepimpinan pencemaran bunyi. Perhutanan semula harus
–– Cik Mira merupakan seorang yang peramah. Semua dilakukan bagi mengganti balik kawasan hutan
pekerja boleh berbincang dengan beliau tentang yang telah ditebang untuk membina lapangan
masalah berkaitan pekerjaan atau pengeluaran. terbang. Perancangan bandar perlu dijalankan
Sistem dan prosedur supaya sistem pengangkutan dirancang dengan
–– Cik Mira sebagai ketua pegawai eksekutif telah teliti bagi mengatasi masalah kesesakan lalu lintas
memudahkan pelaporan pekerja kepada pengurus yang mungkin akan berlaku akibat perkembangan
dan melaksanakan sistem pejabat terbuka.
ekonomi di Kedah selepas pembinaan lapangan
Bahan-bahan
.
terbang tersebut.
hd
–– Bahan mentah yang digunakan dalam proses
pengeluaran adalah berkualiti tinggi yang diimport 18. (a) Faedah persendirian terhadap firma yang
dari Indonesia dapat menghasilkan biskut yang lebih
B
rangup dan berkualiti. melaksanakan projek MRT:
Tenaga manusia –– Meningkatkan keuntungan
n.
–– Pekerja diberi peluang untuk mengikuti latihan –– Meningkatkan imej firma
kemahiran di beberapa pusat latihan di dalam dan –– Meningkatkan harga saham firma
luar negara.
Persekitaran kerja
Sd –– Meningkatkan pelaburan firma
–– Meningkatkan keyakinan pengguna
–– Pelbagai kemudahan disediakan di kawasan perkhidmatan firma
i
ng
perkilangan seperti kemudahan aktiviti sukan, kafeteria

(b) Kos persendirian terhadap firma yang
dengan makanan bersubsidi dan gimnasium.
–– Pekerja wanita dalam syarikat tersebut diberi waktu melaksanakan projek MRT:
la
kerja yang fleksibel dan pekerja syarikat ini telah diberi –– Kos pelaksanaan projek seperti pengambilalihan
pelbagai insentif tambahan. tanah, bayaran upah, bayaran jurunding serta
Pe
Teknologi bayaran bahan

–– Syarikat telah mengimport lapan buah ketuhar baharu (c) Faedah sosial projek MRT:
dari Korea Selatan untuk menggantikan ketuhar yang –– Mempercepatkan perjalanan
n
sering mengalami kerosakan. –– Menggalakkan aktiviti perniagaan

ita
16. (a) (i) kos atau faedah –– Meningkatkan pelancongan

(ii) Kos sosial –– Meningkatkan taraf hidup
rb
(iii) Faedah sosial –– Meningkatkan peluang pekerjaan

(b) (i) Membahayakan kesihatan perokok pasif (d) Kos sosial projek MRT:
ne
(ii) Meningkatkan kos perubatan –– Peningkatan masalah sosial

(iii) Mencemarkan alam sekitar kerana pembuangan –– Penghijrahan penduduk
Pe
puntung rokok merata-rata tempat –– Pencemaran udara

(c) (i) Meningkatkan taraf kesihatan masyarakat –– Peningkatan harga rumah
(ii) Meningkatkan kualiti udara
(iii) Menggalakkan kemasukkan pelancong asing 19. (a) Faedah sosial:
(iv) Penggunaan masa luang secara berfaedah –– Peningkatan kualiti sayur
(v) Meningkatkan taraf hidup masyarakat –– Harga makanan berasaskan pertanian lebih
(vi) Persekitaran yang indah murah
17. (a) (i) Meningkatkan taraf hidup masyarakat –– Meningkatkan peluang pekerjaan
(ii) Meningkatkan peluang pekerjaan –– Meningkatkan taraf hidup
(iii) Memudahkan penduduk di kawasan tersebut Kos sosial:
yang hendak menaiki kapal terbang –– Kemusnahan hutan disebabkan keperluan tanah
(b) (i) Kawasan hutan yang luas terpaksa ditebang yang luas untuk penanaman
untuk membina lapangan terbang –– Penggunaan racun serangga yang mencemarkan
(ii) Pencemaran bunyi berlaku apabila kapal alam sekitar
terbang mendarat atau berlepas
(b) (i) Dasar yang menggalakkan penanaman tanaman
(iii) Kesesakan lalu lintas di kawasan persekitaran
organik.
(c) Ya, lapangan terbang tersebut harus dibina
(ii) Faedah sosial:
walaupun akan wujud kos sosial. Dengan adanya
lapangan terbang tersebut, penduduk di Kedah –– Meningkatkan taraf kesihatan masyarakat

–– Mengurangkan pencemaran alam sekitar PRAKTIS SPM

–– Kitar semula sisa makanan
Kos sosial: KERTAS 1
–– Harga hasil pertanian meningkat
1. C 2. C 3. B 4. C 5. C
–– Bekalan hasil pertanian adalah terhad
6. B 7. A 8. D 9. C 10. A
–– Penurunan kuasa beli masyarakat akibat
11. C 12. A 13. B 14. A 15. B
harga hasil pertanian meningkat 16. A 17. A 18. C 19. B 20. C
21. A 22. C 23. C 24. C
KERTAS 2
Bahagian A
No
Huraian Permarkahan
soalan
1. (a) – Memaksimumkan keuntungan 1
– Meminumkan kos pengeluaran dan memaksimumkan keuntungan 1
– Memaksimumkan jualan 1
– Firma melariskan jualan melalui iklan, risalah dan sebagainya 1
– Memaksimumkan kebajikan masyarakat 1
.
hd
– Menjalankan tanggungjawab sosial dengan menjaga kebajikan masyarakat 1
[6m]
B
(b) (i) Kos tetap = Sewa kilang + Insurans kebakaran 1
= RM6 000 + RM4 000 1
n.
= RM10 000
= RM10 000 + RM15 000 + RM5 000

Sd
(ii) Kos berubah = Bahan mentah + Upah pekerja + Air dan elektrik 1
1
= RM30 000
i
ng
Kos tetap + Kos berubah 1

(iii) Kos purata =
Jumlah output
la
RM10 000 + RM30 000

=
Pe
30 000
= RM1.33 1
[6m]
n
(c) – Peningkatan produktiviti 1

ita
– Peningkatan jumlah output 1

– Peningkatan kecekapan pekerja 1
rb
– Peningkatan keuntungan firma 1

– Peningkatan pendapatan negara 1
ne
– Peningkatan taraf hidup rakyat 1

[Maks 4m]
Pe
(d) Gambar 1 Gambar 2

• Input berubah [1m] • Input tetap [1m]
• Jumlah kuantiti berubah secara langsung • Jumlah kuantiti tetap pada setiap tingkat
mengikut tingkat output [1m] output [1m]
• Tidak wujud apabila tingkat output adalah • Tetap wujud walaupun tingkat output
sifar [1m] adalah sifar [1m]
• Tidak boleh digunakan secara berulangan • Boleh digunakan secara berulangan [1m]
[1m]
• Wujud dalam jangka masa pendek dan • Hanya wujud dalam jangka masa pendek
jangka masa panjang [1m] [1m]
[Maks 4m]
2. (a) – Jangka masa pendek 1
– Firma tidak dapat mengubah kapasiti pengeluaran mengikut kehendak pasaran 1
– Input tetap tidak boleh berubah untuk meningkatkan jumlah output 1
– Input berubah sahaja boleh berubah bagi meningkatkan jumlahoutput 1
[4m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
(b) – Kos sosial merupakan kesan eksternaliti negatif kepada pihak ketiga iaitu kos kepada pihak
ketiga yang tidak termasuk dalam harga pasaran 1
– Contoh: pembuangan sisa toksik kilang ke dalam sungai menyebabkan pencemaran alam 1
sekitar / contoh lain [Maks 4m]
(c) RM270
(i) X = 1
4
= RM67.5
RM190 + RM150
Y = 2–1 1
= RM40
[2m]
(ii) – Kos purata menurun 1
– Kos marginal menurun 1
– Kos marginal mencapai nilai minimum pada output ke-3 1
[3m]
.
(ii) – Kos purata mencapai nilai minimum pada output ke-4 1
hd
– Kos purata semakin meningkat selepas output ke-4 1
– Kos marginal meningkat 1
B
[3m]
(d) – Pembebasan asap menyebabkan pencemaran udara 1
n.
– Peningkatan suhu persekitaran 1
–
–
Meningkatkan kos hidup
Taraf kesihatan terjejas / jatuh
Sd 1
1
– Kesesakan lalulintas 1
i
– Kemalangan jalan raya meningkat 1
ng
– Saman / denda meningkat 1

[Maks 6m]
la
Pe
Bahagian B
No
Huraian Permarkahan
soalan
n
3. (a) – Peningkatan peluang pekerjaan 1

ita
– Mengurangkan pengangguran dalam kalangan masyarakat 1

– Peningkatan ilmu dan kemahiran teknikal pekerja tempatan 1
rb
– Peningkatan pendapatan masyarakat / upah / gaji meningkat 1

– Peningkatan kegiatan ekonomi dalam pelbagai sub bidang 1
ne
– Kelengkapan infrastruktur dan kemudahan awam meningkat 1

– Peningkatan pendapatan masyarakat 1
Pe
– Peningkatan permintaan barang dan perkhidmatan 1

– Peningkatan pendapatan negara 1
– Peningkatan taraf hidup masyarakat 1
[Maks 4m]
(b) – Menjejaskan alam sekitar, iaitu perubahan landskap 1
– Pencemaran udara, iaitu kualiti udara merosot 1
– Menjejaskan kebajikan masyarakat /taraf kesihatan terjejas 1
– Permintaan buruh asing meningkat 1
– Peningkatan peluang pekerjaan 1
– Mengurangkan pengangguran 1
– Peningkatan taraf hidup 1
– Meningkatkan ilmu dan kemahiran teknikal pekerja tempatan 1
– Hasil pertanian meningkat 1
– Eksport negara meningkat 1
[Maks 7m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
(c) – Tenaga buruh yang ramai 1
– Kos pengeluaran murah 1
– Memaksimumkan keuntungan 1
– Meminimumkan kos 1
– Jarak perjalanan dekat dari kilang ke pelabuhan / lebuh raya 1
– Berdekatan dengan pusat bandar 1
– Berorientasi eksport 1
– Mudah didapati bahan mentah dalam proses pengeluaran 1
– Permintaan tinggi dalam negara / tempatan 1
– Tidak berlaku pencemaran 1
– Mesra alam 1
[Maks 9m]
(d) Masalah-masalah yang mungkin dihadapi oleh

firma yang terlibat dalam aktiviti e-dagang:
APLIKASI KBAT
.
Gangguan Internet
hd
–– Jika Internet sesebuah syarikat terganggu,
syarikat tersebut mungkin tidak dapat menerima
B
1. (a) Firma e-dagang menanggung kos operasi yang pesanan daripada pelanggan.
lebih rendah berbanding dengan firma konvensional Perbezaan cita rasa pengguna di seluruh dunia
n.
kerana: –– Keperluan dan kehendak pelanggan dari seluruh
dunia adalah tidak sama akibat perbezaan dari
–– Sewa yang lebih rendah
–– Tidak memerlukan pekerja yang ramai
Sd segi adat resam dan tabiat kehidupan.
–– Menggunakan perkhidmatan penghantaran Penggodam yang mengganggukan sistem
pesanan syarikat
i
daripada pihak ketiga seperti pos laju
ng
–– Kos kertas yang rendah –– Syarikat e-dagang terdedah kepada risiko

(b) Sumbangan e-dagang kepada KDNK di negara penggodam yang sengaja mengganggukan
la
Amerika Syarikat lebih tinggi berbanding dengan sistem pesanan syarikat.

Pe
Malaysia kerana: 2. Faedah sosial:

–– Kutipan cukai banyak di Amerika Syarikat –– Peningkatan peluang pekerjaan daripada projek
–– Lebih ramai rakyat di Amerika Syarikat Pembangunan Bersepadu Penapisan Minyak dan
n
menggunakan urus niaga atas talian Petrokimia (RAPID)

–– Lebih banyak firma di Amerika Syarikat
ita
–– Perkembangan aktiviti ekonomi di kawasan tersebut

menyediakan urus niaga atas talian –– Penambahan peluang perniagaan seperti menggalakkan
–– Rakyat Amerika Syarikat mempunyai tahap perkembangan industri sokongan di kawasan tersebut
rb
pendidikan yang lebih tinggi dan banyak Kos sosial:

ne
terdedah kepada e-dagang –– Pencemaran alam sekitar akibat aktiviti penapisan

(c) Firma e-dagang mempunyai pasaran yang lebih minyak mentah
luas berbanding dengan firma konvensional kerana: –– Kemusnahan hidupan laut di kawasan penapisan
Pe
–– Pasaran lebih luas iaitu pelanggan dari seluruh minyak mentah

dunia –– Menjejaskan nelayan untuk menjalankan aktiviti
–– Lebih mudah dari segi pesanan oleh pelanggan penangkapan ikan
dari seluruh dunia
–– Menikmati pelanggan tempatan dan juga
pelanggan dari luar negara

Ekonomi Ting. 4 KSSM Jawapan (Pentaksiran Akhir Tahun)
AWAPAN Pentaksiran Akhir Tahun
KERTAS 1
1. B 2. A 3. D 4. C 5. C 6. D 7. B 8. B 9. D 10. C
11. C 12. B 13. B 14. D 15. A 16. A 17. A 18. D 19. D 20. C
21. C 22. C 23. C 24. D 25. A 26. A 27. A 28. A 29. B 30. A
31. C 32. C 33. D 34. D 35. B 36. C 37. B 38. D 39. C 40. A
KERTAS 2
Bahagian A
No
Huraian Permarkahan
soalan
.
hd
1. (a) Kekurangan
– isi rumah menghadapi masalah kekurangan pendapatan/ wang/upah 1
– RM20 sahaja 1
B
Pilihan
– Ia pilih nasi ayam 1
n.
– RM7.00 1
Atau
– Ia pilih jam tangan
Sd 1
– RM18.00 1
i
– dapat memberi kepuasan yang maksimum 1
ng
Kos lepas
– ialah nasi ayam / jam tangan 1
la
– barang kedua terbaik yang terpaksa dilepaskan 1

[Maks 6m]
Pe
(b) – Berapa hendak dikeluarkan? 1

– bergantung kepada mekanisme harga/permintaan masyarakat 1
– Untuk siapa dikeluarkan? 1
n
– golongan yang mempunyai kuasa beli/bergantung kepada agihan pendapatan 1

ita
[4m]
rb
(c) Pemilikan sumber/faktor 1

– individu /swasta bebas memiliki sumber ekonomi 1
ne
– kerajaan memiliki sumber tertentu 1

– kerajaan mengawal melalui undang-undang/peraturan 1
Pembuat keputusan *tidak terima jawapan ”membuat keputusan” 1
Pe
– swasta/individu membuat keputusan tentang barang ekonomi/swasta 1

– kerajaan membuat keputusan tentang barang awam/penting 1
* diterima jika beri contoh
Pilihan 1
– pengguna/individu bebas membuat barangan/pekerjaan 1
– kerajaan mengawal melalui undang-undang/peraturan 1
Motif 1
– individu bermotifkan kepuasan maksimum 1
– firma bermotifkan keuntungan maksimum 1
– kerajaan bermotifkan kebajikan masyarakat 1
Persaingan 1
– firma bebas bersaing mengeluarkan barang ekonomi 1
– tidak wujud persaingan mengeluarkan barang awam 1
– kerajaan memastikan wujud persaingan yang adil 1
– mengawal persaingan melalui undang-undang/peraturan 1
[Maks 6m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
(d) Masalah Asas Sistem Ekonomi Perancangan
Sistem Ekonomi Kapitalis
Ekonomi Pusat
Apakah yang – Bergantung kepada – Ditetapkan oleh kerajaan untuk
hendak dikeluarkan permintaan masyarakat/ semua barangan
mekanisme harga/pasaran – Jumlah ditentukan oleh kerajaan
– Berapa bergantung kepada
jumlah yang dikeluarkan oleh
pasaran/ mekanisme harga
Bagaimana hendak – Bergantung kepada harga – Kaedah intensif buruh atau
dikeluarkan relatif faktor/menggunakan intensif modal untuk tujuan
yang dapat memaksimumkan kebajikan masyarakat/
keuntungan/ ditentukan oleh kerajaan
– Meminimumkan kos
pengeluaran/teknik yang
paling cekap/ intensif buruh
dan intensif modal
.
hd
[Maks 4m]
2. (a) (i)
B
n.
Harga (RM)
6
R
i Sd
ng
S
5
la
T
4
Pe
U
3
n
ita
2
rb
1
ne
Kuantiti
0
Pe
200 400 600 800 (unit)
[4m]
(ii) – Pada harga RM6, kuantiti barang Q yang diminta ialah 200 unit yang ditunjukkan oleh titik
R 1
– Pada harga RM5, kuantiti barang Q yang diminta ialah 400 unit yang ditunjukkan oleh titik
S 1
T 1
U 1
– Apabila titik-titik R, S, T dan U disambungkan akan terbentuk keluk permintaan 1
– Keluk permintaan mencerun ke bawah dari kiri kanan 1
– Ini menunjukkan hubungan yang songsang antara harga dengan kuantiti yang diminta 1
[Maks 6m]
(b) Harga barang lain 1
– jika harga baju batik jenama lain meningkat, maka permintaan baju batik sutera akan bertambah 1

No
Huraian Permarkahan
soalan
Cita rasa pengguna 1
– jika pengguna gemar membeli baju batik sutera maka permintaan terhadap baju batik sutera
bertambah 1
Pendapatan pengguna 1
– jika pendapatan pengguna bertambah maka permintaan terhadap baju batik sutera akan
bertambah 1
Jangkaan harga masa depan 1
– jika individu menjangkakan harga baju batik sutera akan naik pada masa depan maka permintaan
terhadap baju batik sutera akan bertambah pada masa kini 1
Dasar kerajaan 1
– jika kerajaan mengurangkan cukai pendapatan perseorangan maka permintaan terhadap baju
batik sutera akan bertambah 1
[Maks 6m]
(c) – tidak anjal 1
– Ed  1 1
– peratus perubahan harga lebih besar daripada peratus perubahan kuantiti 1
– pengguna kurang responsif terhadap harga 1
.
– contoh barang keperluan dan contoh lain yang boleh diterima 1
hd
– keluk berbentuk curam 1
– Apabila harga jatuh 33.3% menyebabkan kuantiti permintaan meningkat sebanyak 20% 1
B
[Maks 4m]
n.
3. (a) – Sektor ketiga 1
– Menawarkan peluang pekerjaan 1
–
–
Meningkatkan pendapatan negara
Meningkatkan pertumbuhan ekonomi
Sd 1
1
– Mengurangkan kadar pengangguran 1
i
– Meningkatkan eksport negara 1
ng
– Meningkatkan pelaburan dalam negara atau pelaburan langsung asing 1

– Meningkatkan imbangan perdagangan 1
la
– Meningkatkan imbangan pembayaran 1

[Maks 6m]
Pe
(b) Sewa 1
– ganjaran yang diterima oleh faktor tanah/kerana memberi hak penggunaannya kepada orang
n
lain 1
ita
Faedah 1
– ganjaran yang diterima oleh pemilik modal kerana kesanggupan menangguhkan
penggunaannya pada masa sekarang 1
rb
Untung 1
ne
– ganjaran yang diterima oleh faktor usahawan yang menggabungkan faktor-faktor pengeluaran/
sanggup menanggung risiko 1
Dividen 1
Pe
– sebahagian keuntungan syarikat yang diagihkan kepada pemegang amanah saham 1

[Maks 6m]
(c) (i) X = RM2 500 + RM700 = RM3 200 1
Y = RM465 – RM145 – RM45 = RM275 1
Z = RM3 200 – RM465 = RM2 735 1
Nota:
1. Mesti ada RM, jika tiada, 0 markah
2. Mesti ada butiran dan angka, jika angka sahaja, 0 markah.
[3m]
(ii) Tidak bersetuju kerana: 1
– perbelanjaannya melebihi pendapatan boleh guna 1
– tiada tabungan 1
– hutang meningkat 1
– berlakunya pembaziran 1
– meningkatnya inflasi 1
[Maks 5m]

Bahagian B
No
Huraian Permarkahan
soalan
4. (a) – Sektor ini dikenali sebagai sektor utama / penternakan 1
– Membekal / menghasil bahan mentah / daging 1
– Sektor ini penyumbang utama bagi sektor sekunder 1
– Meningkatkan pendapatan negara penjualan hasil pertanian ke luar negara 1
– Eksport negara meningkat 1
– Menawarkan peluang pekerjaan kepada penduduk kampung / desa / luar bandar 1
– Dapat mengurangkan kadar pengangguran dalam kalangan buruh tempatan 1
– Meningkatkan produktiviti negara 1
[Maks 5m]
(b) – Hasil / pengeluaran penternakan meningkat 1
– Mengurangkan kos pengeluaran 1
– Kos hidup pengeluar dapat diatasi 1
– Mengurangkan beban tanggungan oleh pengeluar 1
– Taraf hidup pengeluar meningkat 1
– Dapat memenuhi keperluan rakyat 1
– Menawarkan peluang pekerjaan 1
.
hd
– Pendapatan negara meningkat 1
– Kadar pengangguran berkurang 1
– Mobiliti buruh dapat ditingkatkan 1
B
– Produktiviti buruh meningkat 1
– Imej negara meningkat 1
n.
– Dapat tingkatkan industri sampingan yang bergantung kepada daging lembu seperti burger dan
nuget
– Dapat melindungi industri berasaskan daging lembu
Sd 1
1
Catatan: Jika calon melukis rajah keseimbangan (keluk penawaran beralih ke kanan dapat 4 markah) [Maks 9m]
i
(c) – Menambahkan subsidi 1
ng
– Memberi latihan kemahiran penternakan lembu / UPM 1

– Menyediakan modal / AGRO bank/ meningkatkan pinjaman bank 1
la
– Menyediakan tapak penternakan / di ladang-ladang sawit 1

Pe
– Baka yang berkualiti dan bermutu 1

– Menjalankan penyelidikan dan pembangunan / RnD 1
[6m]
n
5. (a) Buruh 1
ita
– Menyumbang tenaga fizikal dan tenaga mental dalam proses pengeluaran 1

– Buruh dapat dibahagi kepada dua jenis, iaitu buruh mahir dan buruh tidak mahir 1
– Ganjaran buruh adalah upah 1
rb
Modal 1
ne
– Jentera atau mesin yang digunakan dalam proses pengeluaran 1

– Mengalami susut nilai 1
– Ganjaran adalah faedah 1
Pe
Usahawan 1
– Individu yang menggabungkan sumber-sumber ekonomi untuk menghasilkan barang/output 1
– Menanggung risiko 1
– Ganjaran adalah untung 1
[Maks 7m]
(b) – Mendapat peluang pekerjaan 1
– Meningkatkan pendapatan masyarakat 1
– Mengurangkan kadar pengangguran 1
– Meningkatkan taraf hidup masyarakat 1
– Kuasa beli masyarakat meningkat 1
– Pencemaran udara akibat perlombongan bauksit 1
– Menjejaskan sumber air / pencemaran air di sekitar kawasan perlombongan bauksit 1
– Meningkatkan kos hidup dan perbelanjaan untuk perubatan 1
– Perubahan landskap 1
– Menjejaskan ekosistem 1
– Menjejaskan habitat flora dan fauna 1
[Maks 9m]

No
Huraian Permarkahan
soalan
(c) – Mengawal selia melalui undang-undang dan peraturan seperti Akta Kualiti Alam sekitar pindaan
2012 1
– Mengenakan denda kepada firma yang tidak mematuhi peraturan atau undang-undang alam
sekitar 1
– Memberi subsidi kepada syarikat yang menggunakan kaedah mesra alam/ teknologi hijau 1
– Mengadakan kempen kesedaran dalam kalangan firma 1
– Mengadakan pendidikan alam sekitar untuk kesedaran dalam kalangan masyarakat / firma 1
– Mengurangkan aktiviti perlombongan bauksit iaitu sebulan dua kali 1
[Maks 6m]
6. (a)
Harga (RM)
D S
12
10
.
hd
8
B
6
n.
4
Sd
2
S D
i
ng
Kuantiti
0 10 20 30 40 (unit)
la
Pe
– Paksi harga 1
– Paksi kuantiti 1
– Keluk permintaan pasaran 2
n
– Keluk penawaran pasaran 2

ita
[6m]
(b) – Wujud ketidakseimbangan pasaran 1
rb
– Penawaran pasaran lebih besar daripada permintaan pasaran 1

– Berlaku lebihan penawaran 1
ne
– 25 – 10 = 15 unit 1
– Harga cenderung menurun 1
Pe
[5m]
(c) Pengguna
– Peluang pekerjaan bertambah 1
– Pendapatan pengguna / buruh meningkat 1
– Taraf hidup meningkat 1
Pengeluar
– Penawaran dan pengeluaran akan meningkat 1
– Tingkat keuntungan akan meningkat 1
– Menyebabkan kos pengeluaran rendah 1
– Eksport firma akan meningkat 1
Pengedar
– Tingkat keuntungan syarikat meningkat 1
– Syarikat melakukan / membuat pelaburan baharu 1
– Harga barang lebih murah 1
– Wujud lebihan permintaan terhadap kasut sekolah 1
– Permintaan lebih daripada penawaran 1
Kerajaan
– Pengangguran akan berkurang 1
– Peningkatan pendapatan negara melalui kutipan hasil cukai 1

No
Huraian Permarkahan
soalan
– Eksport bertambah 1
– Aliran Ringgit Malaysia keluar negara juga meningkat 1
– Imbangan dagangan akan menjadi positif 1
– Imbangan pembayaran kurang baik 1
[Maks 9m]
7. (a) (i) – Kos pengeluaran firma berkurang 1
– Penawaran / pengeluaran ikan kembung meningkat 1
– Keluk penawaran ikan kembung beralih ke kanan 1
– Firma akan menambahkan jarak penangkapan ikan 1
[Mak 3m]
(ii) – Berlaku pencemaran air laut 1
– Penawaran / pengeluaran ikan kembung berkurang 1
– Keluk penawaran ikan kembung beralih ke kiri 1
– Firma akan mengurangkan penangkapan ikan 1
– Import ikan kembung meningkat 1
[Mak 3m]
.
(b) – Barang yang mempunyai kurang barang pengganti adalah permintaannya tidak anjal 1
hd
– Dalam jangka masa pendek permintaannya adalah tidak anjal 1
– Ikan kembung merupakan barang tidak tahan lama keanjalan permintaannya adalah tidak anjal 1
B
– Semakin kecil bahagian pendapatan boleh guna dibelanjakan ke atas sesuatu barang,
permintannnya adalah tidak anjal 1
n.
– Jika sesuatu barang itu kurang mempunyai kegunaan, maka permintaanya adalah tidak anjal 1
[5m]
(c) Harga
Sd
D S0
i
ng
S1
E0
la
P0
Pe
P1 E1
n
S0
D
ita
S1
Kuantiti
rb
Q0 Q1 4
– Harga berubah dari P0 kepada P1 1
ne
– Kuantiti meningkat dari Q0 kepada Q1 1

– Titik keseimbangan berubah dari E0 kepada E1 1
Pe
– Permintaan adalah tetap 1

– Wujud lebihan penawaran 1
– Penurunan harga / harga cenderung menurun 1
– Permintaan bertambah 1
[Maks 9m]

Jawapan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jawapan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ekonomi Ting.

4 KSSM Jawapan (Bab 1)

Konsep Kekurangan, Pilihan dan Pernyataan Faktor pengeluaran

2. (a) (i) keinginan manusia (vi) M e n g g a b u n g dan Usahawan

5. Isi rumah Firma Kerajaan

sebuah rumah untuk menghasilkan barang dan menguatkuasakan undang-undang

Matlamat Bermatlamatkan kepuasan Bermatlamatkan keuntungan Bermatlamatkan kebajikan rakyat

J1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

9. Kos lepas = 80 – 20 –– Ekonomi gagal menggunakan semua faktor

terhad dan malar / –– Dapat menikmati ekonomi bidangan

rendah / mampu milik semua

bumiputera Sabah dan Sawarak

–– Sangat menjadi tumpuan pada musim perayaan

C –– Harga tidak mempengaruhi permintaan pengguna

J2 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

(e) Pengguna dan pengeluar bebas membuat pilihan

Sistem Ekonomi dan Penyelesaian

19. Apa yang hendak dikeluarkan asas Negara M Negara W

–– Masalah ini berkaitan menentukan jenis barang ekonomi

permintaan masyarakat. Dalam situasi ini, syarikat

J3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

–– Mendorong individu untuk tidak terus bekerja

kesatuan bergantung –– Keusahawanan / inovasi tidak berkembang pesat

kerana tiada persaingan

–– Risiko kesilapan dalam membuat keputusan

25. (a) Sebagai sebahagian daripada keseluruhan

berlandaskan al-Quran dan Hadis.

individu dalam membuat keputusan ekonomi demi

(c) Keseimbangan antara kepentingan individu dan

J4 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

(b) – menyediakan barang keperluan 1

(d) – matlamat utama adalah mencapai al-falah/ mencapai kesejahteraan kehidupan 1

– barang yang tidak halal tidak dapat dikeluarkan 1

– wujud persaingan secara adil 1

(b) – Berapa hendak dikeluarkan? 1

J5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

(d) – Pemilikan sumber 1

3. (a) – kerajaan menghadapi masalah kekurangan pendapatan negara / hasil/ cukai 1

– kerajaan memilih bekalan air luar bandar / selain daripada di atas 1

(b) – monopoli semula jadi oleh kerajaan 1

– peningkatan imej negara 1

– memajukan / meningkatkan taraf negara / luar bandar 1

– meningkatkan taraf hidup masyarakat luar bandar 1

J6 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

1. (a) Kesan terhadap aktiviti ekonomi negara:

–– Pengeluaran barang pertanian merosot

–– Kenaikan harga barang pertanian –– Kuasa beli tinggi

Perniagaan yang boleh ditubuhkan adalah: –– Kurang persaingan

–– Menyediakan perkhidmatan penjualan alat

–– Menyediakan perkhidmatan menyelenggara alat

–– Membuka taman bertemakan air

J7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

2. Terima jawapan yang munasabah 6

Harga (RM) Harga (RM) Harga (RM)

2.00 2.00 2.00

01 3 5 7 Kuantiti 0 246 Kuantiti 01 Kuantiti

(a) Johan (b) Juwita (c) Pasaran

(c) (i) 1 (e) Musim

J8 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

7. (a) (i) harga barang itu Harga Kuantiti ditawar

Harga (RM) Harga (RM) Harga (RM)

Kuantiti Kuantiti Kuantiti

(a) Firma A (b) Firma B (c) Pasaran