RACHUNEK

Ewidencyjny rachunek kosztów i jego wykorzystanie do wyceny kosztów produktów gotowych i produkcji w
toku.

Zadanie 1. Dokonaj klasyfikacji kosztów przedstawionych w tabeli poniżej:

Kryterium klasyfikacji kosztów
Miejsce Reakcja Możliwo
Rodzaj
L. Wyszczególnienie powstawa na ść
(konto
p. nia zmiany odniesie
zespołu
kosztów rozmiar nia
4) (konto ów kosztu
zespołu 5) produkc na
ji prod
ukt
Podatek od nieruchomości budynku Podatki i opłaty Koszty zarządu Stałe Pośrednie
1 administracji
2 Ubezpieczenie hali produkcyjnej Pozostałe koszty Koszty wydziałowe Stałe Pośrednie
rodzajowe
3 Koszt zużycia materiałów do produkcji Zużycie materiałów i Koszty działalności Zmienne Bezpośrednie
energii podstawowej
Wynagrodzenie pracowników Wynagrodzenia Koszty działalności Stałe Bezpośrednie
4 produkcyjnych objętych miesięcznym podstawowej
systemem czasowym
5 Koszty zużycia materiałów biurowych Zużycie materiałów i Koszty zarządu Stałe Pośrednie
energii
Narzuty na wynagrodzenia pracowników Ubezpieczenia Koszty działalności Zmienne Bezpośrednie
6 zatrudnionych bezpośrednio przy społeczne i inne podstawowej
produkcji świadczenia
(system akordowy)
7 Koszty wynagrodzenia kierownika Wynagrodzenia Koszty wydziałowe Stałe Pośrednie
produkcji
Amortyzacja maszyny produkcyjnej Amortyzacja Koszty działalności Stałe Bezpośrednie
8 (metoda liniowa) podstawowej
Koszty remontów wykonywanych w Usługi obce Koszty zarządu Stałe Pośrednie
9 budynku administracji przez jednostkę
zewnętrzną
Narzuty na wynagrodzenie pracowników Ubezpieczenia Koszty działalności Stałe Bezpośrednie
1 produkcyjnych objętych miesięcznym społeczne i inne podstawowej
systemem czasowym świadczenia
0
1 Wynagrodzenie zarządu Wynagrodzenia Koszty zarządu Stałe Pośrednie
1
Prowizja za prowadzenie rachunku Usługi obce Koszty zarządu Stałe Pośrednie
1 bankowego
2
Koszty podróży służbowych pracowników Pozostałe koszty Koszty zarządu Stałe Pośrednie
1 księgowości rodzajowe
3
1 Zużycie energii przez maszyny Zużycie materiałów i Koszty wydziałowe Zmienne Pośrednie
4 produkcyjne energii
Obce usługi transportowe (przewóz Usługi obce Koszty sprzedaży ????? Pośrednie
1 sprzedanych produktów)
5
Koszty wynagrodzeń pracowników Wynagrodzenia Koszty działalności Zmienne Bezpośrednie
1 zatrudnionych bezpośrednio przy podstawowej
6 produkcji
(system akordowy)
Koszty opakowań wykorzystywanych do Zużycie materiałów Koszty sprzedaży ????? Pośrednie
1 przewozu sprzedawanych produktów i energii
7
Zużycie środków trwałych Amortyzacja Koszty zarządu Stałe Pośrednie
1 wykorzystywanych przez administrację
8
1 Ubezpieczenie budynku biurowego Pozostałe koszty Koszty zarządu Stałe Pośrednie
9 rodzajowe
Amortyzacja hali produkcyjnej (metoda Amortyzacja Koszty wydziałowe Stałe Pośrednie
2 liniowa)
0
Zużycie materiałów do konserwacji Zużycie materiałów Koszty wydziałowe Zmienne Pośrednie
2 maszyn i energii
1 produkcyjnych
2 Koszty usług telekomunikacyjnych Usługi obce Koszty zarządu Stałe Pośrednie
2

Zadanie 2. Ustal poziom kosztów w przedsiębiorstwie według kryterium:

a) rodzaju kosztów,
b) miejsc powstawania kosztów,
c) możliwości odniesienia kosztu na produkt.

Miejsce Możliwość odniesienia

L. Poniesiony koszt Kw Rodzaj? powstawania na produkt?
p. ota ?
1 Remont maszyny produkcyjnej 25 Usługi obce Koszty wydziałowe Pośrednie
00
2 Podatki i opłaty lokalne 500 Podatki i opłaty Koszty zarządu Pośrednie
RACHUNEK
3 Amortyzacja sprzętu biurowego 100 Amortyzacja Koszty zarządu Pośrednie
4 Remont działu księgowości 23 Usługi obce Koszty zarządu Pośrednie
00
5 Opłaty pocztowe 50 Usługi obce Koszty zarządu Pośrednie
6 Zużycie maszyn produkcyjnych 11 Amortyzacja Koszty wydziałowe Pośrednie
00
7 Zużycie materiałów do produkcji 14 Zużycie materiałów Koszty działalnośći Bezpośrednie
000 i energii podstawowej
8 Wynagrodzenie kierownika produkcji 5 Wynagrodzenia Koszty wydziałowe Pośrednie
200
9 Wynagrodzenie akordowe 24 Wynagrodzenia Koszty działalności Bezpośredni
pracowników 050 podstawowej
produkcyjnych
1 Amortyzacja budynku zarządu 1 Amortyzacja Koszty zarządu Pośrednie
0 400
1 Podatek od nieruchomości 1 Podatki i opłaty Koszty wydziałowe Pośrednie
1 (hala 500
produkcyjna)
1 Koszty transportu wyrobów do odbiorcy 2 Usługi obce Koszty sprzedaży Pośrednie
2 100
1 Koszty opakowań niezbędnych do 500 Zużycie Koszty sprzedaży Pośrednie
3 przewozu sprzedawanych wyrobów materiałów i
energii
RACHUNEK
1 Ubezpieczenie budynków 200 Pozostałe koszty Koszty zarządu Pośrednie
4 administracyjnych rodzajowe
1 Prowizje bankowe 100 Usługi obce Koszty zarządu Pośrednie
5

Zadanie 3. Wskaż koszty pozostałej działalności operacyjnej oraz koszty finansowe:

1) wartość netto sprzedanych lub zlikwidowanych środków trwałych, Pozostałe koszty operacyjne
2) zakup materiałów,
3) część odsetkowa leasingu finansowego środka trwałego przyjętego do użytkowania, Koszty finansowe
4) nieplanowane odpisy amortyzacyjne, Pozostałe koszty operacyjne
5) niezawinione niedobory inwentaryzacyjne, Pozostałe koszty operacyjne
6) rozwiązanie rezerwy na toczące się postępowanie sądowe,
7) tworzenie rezerw, z wyjątkiem dotyczących operacji finansowych, Pozostałe koszty operacyjne
8) odsetki od otrzymanych kredytów i pożyczek zaciągniętych na działalność bieżącą, Koszty finansowe
9) odpisane należności przedawnione, umorzone, nieściągalne, Pozostałe koszty operacyjne
10) zapłacone odszkodowania, kary i grzywny, Pozostałe koszty
operacyjne
11) prowizje od udzielonych pożyczek,
12) ujemne różnice kursowe, Koszty finansowe
13) koszty postępowania spornego, Pozostałe koszty operacyjne
14) utworzenie rezerwy w związku z istniejącym ryzykiem finansowym, Koszty finansowe
15) przekazane darowizny. Pozostałe koszty operacyjne

Zadanie 4. Firma „Alfa”, zajmująca się wytwarzaniem odzieży damskiej, posiada dwa samochody: dostawczy używany do
transportu sprzedawanych produktów oraz osobowy, wykorzystywany przez dyrektora do jazd lokalnych. Określ kwotę
kosztów zarządu i kosztów sprzedaży, jeżeli w kwietniu wybrane koszty przedstawiają się następująco:
a) zużycie paliwa przez samochód dostawczy – 300 zł Koszty sprzedaży
b) zużycie paliwa przez samochód osobowy – 150 zł Koszty zarządu
c) płace zasadnicze szwaczek – 8 500 zł Koszty działalności podstawowej
d) płace zasadnicze pracowników wydziałów – 2 000 zł Koszty działalności
podstawowej
e) płace zasadnicze działu kadr i płac – 1 000 zł Koszty zarządu
f) płace zasadnicze pracownika ochrony mienia – 800 zł Koszty zarządu
g) amortyzacja maszyn produkcyjnych – 850 zł Koszty wydziałowe
h) amortyzacja zestawu komputerowego – 400 zł Koszty zarządu
i) amortyzacja samochodu dostawczego – 280 zł Koszty sprzedaży
j) amortyzacja samochodu osobowego – 120 zł Koszty zarządu
k) energia zużyta przez maszyny produkcyjne – 200 zł Koszty wydziałowe
l) energia zużyta na oświetlenie działu kadr i płac – 50 zł Koszty zarządu
m) faktura Telekomunikacji Polskiej S.A. za okres 03.04 – 30.04 – 300 zł Koszty zarządu
n) zakup druków (Faktura VAT) – 5 zł Koszty zarządu
o) koszty magazynowania produktów gotowych – 20 zł Koszty wydziałowe
p) odsetki naliczone od kredytu zaciągniętego na zakup urządzeń biurowych – 20 zł Koszty finansowe
q) zapłacony „z góry” za trzy miesiące czynsz budynku biurowego – 2 400 zł Rozliczenie m/o kosztów czynne
r) koszty ogłoszenia zamieszczonego w lokalnej prasie – 50 zł Koszty zarządu / Koszty sprzedaży
s) podatek od środków transportu z tytułu użytkowania samochodów dostawczych – 200 zł Koszty sprzedaży
t) koszty podróży służbowej pracownika poniesione w związku ze sprzedażą produktów – 60 zł Koszty sprzedaży
u) koszty opakowania sprzedawanych produktów – 20 zł Koszty sprzedaży

Zadanie 5. W przedsiębiorstwie „Lolek” produkowane są akcesoria do palenia tytoniu. Część maszyn produkcyjnych służy do
wytwarzania „smakowych bibułek”. Zarząd przedsiębiorstwa podjął decyzję, że niniejsze maszyny będą amortyzowane metodą
naturalną. Określono, że rocznie maszyna wytwarza 100 000 „smakowych bibułek” i po tym okresie nadaje się wyłącznie do
złomowania. W ciągu pierwszych 3 miesięcy wytworzono następującą ilość bibułek:

Styczeń – 11 000 szt.

Luty – 20 000 szt.
Marzec – 15 000 szt.

MIESIĄCE WARTOŚĆ POCZĄTKOWA STAWKA % AMORTYZACJA WARTOŚĆ NA KONIEC

Styczeń 200 000 11 000/10 000 = 11% 22 000 200 000-22 000 = 178 000
Luty 178 000 20 000/10 000 = 20% 40 000 138 000
Marzec 138 000 15 000/10 000 = 15% 30 000 108 000
RACHUNEK

Zadanie 6. Spółka „Zygzak” produkuje kaski motocyklowe. W bieżącym okresie wytworzono 80 szt. kasków, a sprzedano 50
szt. Spółka posiadała zapas kasków w ilości 20 szt., których koszt wytworzenia wyniósł 220 PLN/szt. Rozchód produktów
gotowych dokonywany jest metodą „FIFO”. Cena sprzedaży ustalona jest metodą „w stu”. Marża zysku wynosi 20%. Ustal
koszty produktu, koszty okresu i wynik finansowy, jeżeli spółka wykorzystuje zdolność produkcyjną w 80% i w danym

L Ko Kwota Koszt produktu / Koszt

. szt (PLN) okresu?
p
.
1 zużycie materiałów do produkcji kasków 9 400 KOSZTY PRODUKTU
2 amortyzacja urządzeń biurowych 1 500 KOSZTY OKRESU
3 prowizje bankowe 400 KOSZTY OKRESU
4 wynagrodzenia pracowników produkcyjnych 7 400 KOSZTY PRODUKTU
5 wynagrodzenia administracji 2 800 KOSZTY OKRESU
6 usługi telekomunikacyjne 300 KOSZTY OKRESU
7 ubezpieczenie budynku biurowego 500 KOSZTY OKRESU
8 zużycie energii przez maszyny na wydziale 1 600 KOSZTY OKRESU
produkcyjnym
9 amortyzacja maszyn produkcyjnych 2 000 KOSZTY PRODUKTU
 RACHUNEK

Zadanie 7. Przedsiębiorstwo „Malinka S.A.” zajmuje się produkcją soków owocowych. W marcu planuje ono wytworzyć 30
000 litrów soku malinowego. W związku z tym potrzebuje do produkcji 6 000 litrów koncentratu z malin. W magazynie jest
do dyspozycji 1 000 litrów koncentratu, który zakupiono miesiąc wcześniej po cenie 0,8 PLN/litr. Zakupy koncentratu w
marcu kształtowały się następująco:
1 marca – 1 500 litrów po cenie 0,84 PLN/litr
12 marca – 2 000 litrów po cenie 0,90 PLN/litr
21 marca – 1 500 litrów po cenie 0,86 PLN/litr.
Rozchód materiałów do produkcji wystąpił w ciągu miesiąca trzykrotnie:
2 marca – 1 800 litrów,
14 marca – 2 100 litrów,
23 marca – 1 600 litrów.
Określ wartość przychodów, rozchodów oraz zapasu końcowego koncentratu malinowego przy zastosowaniu następujących
metod wyceny rozchodu materiałów:
FIFO,

FIFO
DATA PRZYCHÓD ROZCHÓD ZAPAS

Stan początkowy — — 1 000 * 0,8

1 marca 1500 * 0,84 — 1000*0,8 + 1500*0,84

2 marca — 1000*0,8 + 800*0,84 700*0,84

12 marca 2000*0,9 — 700*0,84 + 2000*0,9

14 marca — 700*0,84 + 1400*0,9 600*0,9

21 marca 1500*0,86 — 600*0,9 + 1500*0,86

23 marca — 600*0,9 + 1000*0,86 500*0,86

LIFO
DATA PRZYCHÓD ROZCHÓD ZAPAS

Stan początkowy — — 1 000 * 0,8

1 marca 1500 * 0,84 — 1000*0,8 + 1500*0,84

2 marca — 1500*0,84 + 300*0,8 700*0,8

12 marca 2000*0,9 — 700*0,8 + 2000*0,9

14 marca — 2000*0,9 + 100*0,8 600*0,8

21 marca 1500*0,86 — 600*0,8 + 1500*0,86

23 marca — 1500*0,86 + 100*0,8 500*0,8

CEN PRZECIĘTNYCH
 RACHUNEK

Zadanie 8. Przedsiębiorstwo "Example" sprzedało w ciągu okresu sprawozdawczego 500 szt. produktu Aqua - Filter AX w
cenie fabrycznej 200 zł/szt. Sprzedaż tych produktów objęta jest stawką VAT - 23%. W systemie rachunkowości zgromadzono
następujące informacje o kosztach poniesionych w analizowanym okresie sprawozdawczym:
amortyzacja budynków i maszyn produkcyjnych 50.000 zł
amortyzacja budynków biurowych 5.000 zł
zużycie materiałów bezpośrednio produkcyjnych 40.000 zł
zużycie energii elektrycznej 4.000 zł, w tym 3.800 zł - hala produkcyjna, a 200 zł - budynek biurowy,
wynagrodzenie brutto 3.200 zł, w tym: 2.800 zł - pracownicy bezpośrednio produkcyjni, a 400 zł - pracownicy biurowi,
podatek od nieruchomości 600 zł (dotyczy budynków biurowych),
usługi obce - wynajęcie firmy dla przeprowadzenia kampanii reklamowej 2.200 zł.

Sporządź rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym oraz ustal wartość zapasów przyjmując,
że stan początkowy wynosił 0.
Uwaga: przyjmij założenie, że można przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu do kosztów bezpośrednich doliczyć
kosztów pośrednich związanych z wytworzeniem tego produktu (art. 28 ust. 4a).

Rozwiązanie:

Koszty koszty produktu:

Koszty wg rodzaju (razem)
produkcji - jednostkowy koszt wytworzenia (koszty/ilość szt.)

Koszty
sprzedaży
koszty okresu:

Koszty ogólnego
zarządu

Rachunek zysków i strat:

Wariant porównawczy Zł Wariant kalkulacyjny Zł
Przychody ze sprzedaży produktów i Przychody ze sprzedaży
zrównane z nimi produktów
Koszty wg rodzaju: Koszty wytworzenia
- amortyzacja sprzedanych produktów
- zużycie materiałów i energii Wynik brutto na sprzedaży
- usługi obce
- podatki i opłaty
Koszty sprzedaży
- wynagrodzenia
- ubezpieczenia społeczne i Koszty ogólnego zarządu
inne świadczenia na rzecz
pracowników
- pozostałe koszty rodzajowe
RAZEM
Wynik na sprzedaży Wynik na sprzedaży
 RACHUNEK

Zapas końcowy:

Zadanie 9. Pełna ewidencja kosztów działalności podstawowej - okresowe rozliczanie kosztów rodzajowych
Przedsiębiorstwo Walex Sp. z o.o. prowadzi działalność produkcyjną w zakresie wyrobów A i B. W okresie sprawozdawczym
wytworzono 100 szt. wyrobów gotowych A. Produkty B stanowią na koniec okresu sprawozdawczego produkcję w toku.
Wyroby gotowe wyceniane są w planowanym koszcie wytworzenia. Planowany koszt wytworzenia 1 szt. wyrobu A wynosi 500
zł.
W przedsiębiorstwie prowadzona jest pełna ewidencja kosztów działalności podstawowej operacyjnej w zespole 4 i zespole 5

Arkusz rozliczeniowy kosztów rodzajowych przedstawia tabela nr 1.

Koszty w g Dt Konta przeciwstawne

rodzajó
506 530 550 640
w (Ct Ogółe 501 Koszty 527
Koszty Koszty Koszt rozliczenie
konto 490 m działalności Koszty
pośredni działalnoś y międzyokres
"rozliczeni podstawowej sprzeda
e ci zarzą owe kosztów
e ży
kosztów") wydziało pomocnic du czynne
we zej
Zużycie
materiałów i 4500 20000 17000 400 1000 3000
energii
0 0
Usługi obce 420 200 900 50 1130 120
0 0
Podatki i 8 800
opłaty 0
0
Wynagrodzen 3200 14000 9000 250 200 6300
ia 0 0
Ubezpieczeni
a i inne 1542 6758 4338 120 96 3037
świadczenia 4 5
Amortyzacja 900 600 300 2700
0 0
Pozostałe
koszty 557 180 500 54 3222
6 0
1120 40748 30338 175 1400 1700 2018 120
00 05 9

Operacje gospodarcze dokonane na koniec okresu:

1) PK - Rozliczono koszty rodzajowe według arkusza rozliczeniowego kosztów na konta zespołu 5: 112.000 zł
2) PK - rozliczono koszty działalności pomocniczej - warsztatu mechanicznego, który świadczył usługi dla:
a) wydziału podstawowego: 1300 zł
b) dla działów zarządu: 400 zł
3) PK - rozliczono koszty pośrednie wydziału podstawowego:
a) narzut kosztów pośrednich na produkt A - 11447 zł
b) narzut kosztów pośrednich na produkt B - 7358 zł
4) PW - Przyjęto do magazynu wyroby gotowe A i wycenione je w planowanym koszcie wytworzenia.
5) PK - Rozliczono rzeczywisty koszt wytworzenia wyrobów gotowych A
6) PK - rozliczenie odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych
7) Sprzedano 80 szt. wyrobów A po 600 zł/szt. z odroczonym terminem płatności. Wystawiono fakturę VAT (23%)
netto:
VAT:
brutto:
8) WZ - wydanie sprzedanych 80 szt. wyrobów gotowych A w planowanym koszcie wytworzenia : .....
9) PK - Rozliczono odchylenia od cen ewidencyjny produktów przypadające na sprzedane wyroby gotowe A:
wsk. narzutu odchyleń od cen ewidencyjny produktów:
odchylenia przypadające na sprzedane wyroby:
odchylenia przypadające na zapas wyrobów:

Dokonaj niezbędnych wyliczeń, i ewidencji operacji gospodarczych, a następnie ustal wartość bilansową wyrobów
gotowych i produkcji w toku na koniec okresu.
 RACHUNEK

Rozwiązanie:
ANALITYK
501Koszty działalności A 501
490 Rozliczenie podstawowej
kosztów 4- 501-1 Koszty
rodzajowych
Amortyzacja produktu A
9.000

4- Zużycie materiałów i
e
506 Koszty wydziałowe 501-2 Koszty produktu B
nergii
4 - Usługi obce
45.000
4.200 530 Koszty działalności
pomocniczej 200 Rozrachunki z odbiorcami

222 VAT należny sprzedanych

prodk
4 - Podatki i opłaty
710 Koszty
Odchylenia 800
od cen
527 Koszty sprzedaży wytworzenia
ewidencyjnych WG

601 Wyroby gotowe

4- 700 Przychody ze sprzedaży produktów
Wynagrodzeni 550 Koszty ogólnego zarządu
a
32.000
4 - Ubezpieczenia i inne
świad. prac.
580 Rozliczenie kosztów 860 Wynik finansowy -
15424
działalności Wariant kalkulacyjny 640 RMK - czynne

4 - Pozostałe koszty
r
od

Zadanie 10. Zaksięguj operacje gospodarcze, jeżeli salda początkowe wybranych kont przedsiębiorstwa będącego
podatnikiem VAT i prowadzącego ewidencję kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym kształtowały się następująco:
Środki trwałe 50 000
Kasa 6 000
Rachunek bankowy 95 000
1. Pz - przyjęto do magazynu materiały zakupione od dostawcy „A”. 30 000
2. WB - odcinek D polecenia przelewu tytułem czynszu najmu pomieszczeń biurowych za okres grudzień- 12 000
listopad roku
następnego
3. Rw - wydano z magazynu do zużycia materiały biurowe 500
4. Pracownik J. Kowalski pobrał z kasy zaliczkę na koszty podróży służbowej (wniosek o zaliczkę) 1 000
5. Rw - wydano do zużycia w produkcji podstawowej materiały podstawowe 3 500
6. Faktura (płatna przelewem) od dostawcy „A” za zakupione materiały 36 900
7. WB wraz z załącznikami:
a) opłacono czynsz za dzierżawę garażu za m-c grudzień (zgodnie z umową) 1 000
b) opłacono fakturę dostawcy „A” za zakupione materiały 36 900
8. Rozliczono koszty podróży służbowej J. Kowalskiego:
a) koszty przejazdu 800
b) diety 100
c) zwrot do kasy (dowód PK) 100
9. Rachunek telefoniczny opłacony gotówką za m-c grudzień 3 250
10. Umorzenie - amortyzacja środków trwałych za m-c grudzień (zgodnie z tabelą amortyzacyjną) 750
11. PK - miesięczna rata czynszu za najem pomieszczeń zarządu (rata za m-c grudzień) 1 000
12. Lista płac za grudzień:
a) wynagrodzenia zasadnicze 15 000
b) dodatki służbowe 2 000
c) razem płace brutto 17 000
d) podatek dochodowy od osób fizycznych 3 000
e) składki ZUS obciążające pracownika 3 000
13. PK - składki ZUS za m-c grudzień obciążające pracodawcę (zgodnie z deklaracją) 3 650
14. Faktura wystawiona dla odbiorcy za sprzedane w grudniu usługi 49 200
15. WB - wpływ kary umownej od dostawcy A z tytułu dostarczenia materiałów złej jakości 500
16. Ustalono wynik finansowy w wariancie porównawczym.
17. Naliczono podatek dochodowy (19% - podstawa opodatkowania jest równa zyskowi brutto)