4th GRADING ARALING PANLIPUNAN
- Kaunti lamang ang natatapos na
MGA DAPAT BAGUHIN NA UGALI NG
MGA PILIPINO
1. PAGDATING NG HULI SA KLASE
- Kapag huli sa klase, hindi
matututunan ang aralin.
- Ang mga empleyadong dumarating
nang huli sa oras ay hindi kaagad
nakakatapos sa Gawain
2. PAGPAPAHALAGA SA ORAS
- Matuto tayong dumating sa tamang
oras.
- Ito ay nagpapakita ng
pagpapahalaga sa trabaho
3. MAÑANA HABIT
- Ito ay tumutukoy sa ugali ng mga
Pilipinong ipagpaliban ang kanilang
paggawa kahit kaya nilang
isakatuparan ito kaagad.
- bagay na gawa o galing sa ibang
6. KAKULANGAN SA DISIPLINA
- Ang malaking suliranin ng Pilipinas ay
nagmumula sa kakulangan ng
disiplina ng bawat Pilipino.
7. KAISIPANG TALANGKA/CRAB
MENTALITY
- Sila ang mga Pilipinong naiinggit sa
kapwa.
- Taong naninira o nambibintang ng
mga bagay na hindi totoo.
- Ang kaisipang talangka o crab
mentality ay hadlang sa
pambansang pagkakaisa at
kaunlaran.
- E. Sikaping maging matiyaga,
8. KAISIPANG KOLONYAL/ COLONIAL
MENTALITY
- Ito ay ugali ng taong may
paniniwalang mahusay ang mga
- Pag-aaksaya ng oras.
Gawain sa mahabang oras ng
manggagawang may
ugaling”mamaya na”.
4. UGALING “BAHALA NA”
- Ito ay mga Pilipinong may ugaling
“bahala na”, walang tiyak na
patutunguhan.
- Iniaasa lamang nila sa kapalaran
ang kanilang buhay.
- Kulang sila sa pagsisikap.
5. PANINIWALA SA MGA PAMAHIIN
PAMAHIIN- ay mga sabi-sabing
nagpasalin-salin sa iba’t –ibang
henerasyon
- Hindi nakatutulong ang mga ito sa
personal na pag-unlad ng mga
Pilipino at pag-unlad ng bansa.
bansa.
- Higit na gusto ang mga produktong
gawa ng mga dayuhan kaysa mga
produkto ng sariling bansa.
MGA DAPAT GAWIN UPANG
MABAGO ANG HINDI
MAGAGANDANG UGALI
A. Sikaping maging tapat sa ating
binibitawang salita.
B. Igalang ang mga batas sa
bahay, paaralan at pamayanan.
C. Huwag umasa sa kapalaran.
D. Magtiwala sa sariling kakayahan.
masipag, at disiplinado sa lahat
ng oras upang magtagumpay at
maging kapaki-pakinabang na
mamamayan ng bansa.
 KARAPATAN AT TUNGKULIN NG MGA
MAMAMAYAN
Ang lahat ng tao, bata man o
matanda, ay may mga karapatan at
tungkulin.
9. KARAPATAN- ay mga bagay o
sitwasyong dapat na maranasan ng
bawat tao upang maging maayos
at masaya ang kaniyang buhay.
10. TUNGKULIN-ay gawaing dapat
tuparin ng bawat tao upang maging
maayos at tahimik ang tahanan,
paaralan, at pamayanan.
KARAPATAN NG MGA MAMAMAYAN
1. Karapatang maisilang, magkaroon
ng pangalan, at maging Pilipino
2. Karapatang magkaroon ng
pamilyang mag-aaruga at
magmamahal.
3. Karapatang maging malusog.
pamayanan.
2. Tumulong sa pagpapaunlad ng
pamayanan.
- Tungkulin ng bawat mamamayan ang
tumulong sa pagpapaunlad
pamayanan.
- Bawat isa ay may kakayahan at
talinong nararapat gamitin upang
mapaunlad ng pamayanan.
3. Igalang ang kapuwa-tao at kanilang
mga ari-arian.
Tungkulin ng bawat tao na
igalang ang karapatan ang
kaniyang kapwa. Dapat tandaan na
kung ano ang gusto nating gawin ng
kapwa sa atin ay dapat na
ginagawa rin natin ito sa kanya.
4. Karapatang makapag-aral.
5. Karapatang maglibang.
6. Karapatang malinang ang talino at
kakayahan.
7. Karapatang mabigyan ng
proteksyon laban sa pang-aabuso.
TUNGKULIN NG MGA MAMAMAYAN
Kung may karapatan ang
bawat tao may tungkulin rin
naman siyang dapat gampanan.
1. Maging tapat sa tahanan, paarlan at
pamayanan.
- Ang pagiging tapat sa tahanan,
paaralan at pamayanan ay tanda
ng pagmamahal sa mga ito.
- Tungkulin ng bawat isa na mahalin
at gawin ang lahat ng makakaya
upang mapanatiling mapayapa at
maayos ang kaniyang tahanan,
paaralan at
11. IMPRASTRAKTURA- tumutukoy sa mga
gawaing pampubliko na sumusuporta
sa pagpapaunlad ng lipunan.
12. PALIPARAN- Lugar kung saan ang mga
eroplano ay nagbababa at
nagsasakay ng mga pasahero
13. DAUNGAN- Isang lugar kung saan
humihimpil ang mga barko upang
magbaba at mag-akyat ng pasahero
at kargamento.
14. CEBU-Isa sa pinakamaunlad na
lalawigan sa Visayas
- Tinatawag na “Queen City of the
South”
15. MACTAN CIRCUMFERENTIAL ROAD-
Pinaikli ng kalsadang ito ang biyahe
 mula sa Lungsod ng Cebu patungo sa 32. CALAPAN- isang lungsod na kilala sa
Isla ng Mactan at pabalik pagiging modern at may maunlad na
16. CEBU BUS RAPID TRANSIT SYSTEM Ang agrikultura.
layunin nito ay magkaroon ng maayos 33. BIGAS AT KOPRA- pangunahing
na pampublikong transportasyon sa itinatanim sa Romblon
lunsod ng Cebu 34. ROMBLON- tinaguriang “Marble Capital
17. NEW NAGA POWER SUBSTATION- Ito ay of the Philippines”
tumutugon sa lumalaking 35. UNDERGROUND RIVER- matatagpuan sa
pangangailangan ng lalawigan sa Palawan. May pinakamahabang ilog
kuryente sa ilalim ng kweba na pwedeng
18. CARMEN WATER PROJECT- Ito ay lagusan o daanan.
tumutugon sa pangangailangan ng 36. SOUVENIRS- binibiling produkto upang
malinis na tubig para sa kalakalang maalala ang isang pinuntahang lugar.
Cebu. 37. PANGKABUHAYAN- hanapbuhay o
TALASALITAAN: anumang mapagkukunan ng kita
19. PANANGGALANG- panlaban; bagay na
nagbibigay ng proteksyon PRODUKTO SA VISAYAS MINDANAO
20. SITRUS- mga prutas na mayaman sa LUZON
bitamina C tulad ng dalandan Strawberry sa Asukal sa Lanzones ng
21. MARMOL- uri ng baton a kalimitang Benguet Antique Camiguin
ginagamit sa sahig at ibang bahagi ng Parol ng Hinabing Durian ng
bahay Pampanga bag Davao
22. PAKIKIPAGKALAKALAN- palitan ng Negros
produkto o serbisyo Oriental
23. MAIAANGAT- maaaring bilhin o palitan Bangus sa Halamang Sardinas ng
ng ibang produkto Pangasinan dagat o Zamboanga
24. IMPRASTRAKTURA- mga istraktura na seaweed- del Norte
itinatayo tulad ng mga tulay, daan at Samar
gusali. Marmol ng
25. SANGAY-bahagi Romblon
26. Hinahalal- binoboto Citrus ng
27. ENERHIYANG HYDRO-ELECTRIC- uri ng Nueva
enerhiya na gumagamit ng tubig para Viscaya
makalikha ng kuryente.
28. TIRAHAN- isa sa mga pangangailangan
natin na dapat ay nababagay sa ating 38. PAG-AANGKAT O PAG-IMPORT- pagbili
kapaligiran. ng mga produkto mula sa ibang
29. KASUOTAN- ginagamit na lalawigan.
pananggalang sa lamig o init 39. PAGPAPADALA O PAG-EXPORT-
30. MARINDUQUE- isang hugis pusong isla/ pagpapadala at pagbebenta ng isang
pagmimina ang pangunahing produkto sa ibang lugar
hanapbuhay 40. PAMILIHAN- karaniwang ditto
31. MINDORO- sentro ng rehiyon nagaganap ang pakikipagkalakalan
ng mga tao sa isang lalawigan.
41. MGA PABRIKA AT PAGAWAAN- ditto E. Pagtataguyod ng pabahay
pinoproseso ang mga laman ng mga F. Pagpapatayo ng mga
delata, inumin at gamut. imprastraktura para sa kaunlaran
42. DAAN AT KALSADA- mahalaga ito
upang madala ang mga produkto
mula sa pinagmulan nito papunta sa
mga pamilihan.
43. SAN JUANICO BRIDGe-
pinakamahabang tulay sa Pilipipinas na
nagdurugtong sa Lalawigan ng Samar
at Leyte
44. KURYENTE- nagpapatakbo o
nagpapagana ng mga makina sa
pabrika
45. DAM- pinagkukunan ng tubig ng mga
mamamayan
46. HYDRO ELECTRIC- enerhiya na
nagmumula sa tubig
47. WINDMILL- enerhiya na nagmumula sa
hangin
48. 40% -ng enerhiya ng mga taga Ilocos
ay nagmumula sa Windmill
49. EHEKUTIBO- nagpapatupad ng batas
- Binubuo ng pangulo at pangalawang
pangulo
- Nagsisilbi sa loob ng 6 na taon
50. LEHISLATURA- tagagawa ng batas,
nagbabago ng batas at
nagsasawalang-bisa ng mga ito
- Binubuo ng kongreso, Senado at mga
Kinatawan
51. HUDIKATURA- namamahala sa paglutas
ng mga suliraning tungkol sa paglabag
sa karapatang nakasaad sa batas.
- Binubuo ito ng korte Suprema at mga
nakababatang hukuman
TUNGKULIN NG PAMAHALAAN
A. Pagpapanatili ng kalinisan at
kaayusan ng kapaligiran
B. Pagtatakda ng presyo ng produkto
at serbisyo
C. Pagpapanatili ng kaayusan at
kaligtasan
D. Pangangalaga sa kalusugan