Pola sielone1, łąki na których skaczą bociany, pola zielone, koniczyna kwitnąca

słodko, rzędy kosiarzy - włodarze ziemi. Pola żółtawe, jeszcze nie słociste2, żyto, pszenica –
chleb. Przeczuwacie jego zapach i smak?

Czy ten pociąg nigdy się nie zatrzyma?

[Słowo skreślone] ruchliwe, miasteczka maleńkie, senne kochane miasteczka, w których

ludzie zawsze pozostają małymi dziećmi, miasteczka niezapomniane, wioski, chutory3, białe
chaty w cieniu [słowo skreślone] jabłoni, dwórki z drewnianymi kolumnami na froncie, gęsi
na lśniących rzeczułkach, stada krów na łagodnych zboczach wzgórz - świat. Piękny. Piękny
świat.

Lecz czym jest człowiek? Pyłkiem na wietrze nieznanych burz? Czy drzewem wrośniętym
korzeniami głęboko w glebę? Zwierzę ma swoje legowisko, ptak ma swoje gniazdo, ślimak -
swój dom. Coś podobnego mówił Chrystus, jeśli jest prawdą, że kiedykolwiek żył. Gdy burze
rozkołyszą konary drzew, gniazdka spadają na ziemię. Lecz my jesteśmy ludźmi,
stworzyliśmy wielkie systemy etyczne i moralne, ujęliśmy życie w reguły i prawa, w
konwencje i systemy, w idee i <ich> konsekwencje. Zrobiliśmy sobie poczucie godności
ludzkiej, miłości bliźniego i bohaterstwa, które tej miłości ma służyć. Wiemy czym jest
solidarność z równymi i sprawiedliwość dla wszystkich. Więc czym jesteśmy? Czym jest
człowiek? Daremny wysiłek. Takich definicji jeszcze nie ma. Są tylko slogany i koncepcje,
człowiek istota dumna, istota wolna, doskonała, wyższa, najwyższa, ujarzniająca naturę,
altruistyczna, kierująca się sercem, kierująca się wiarą, kierująca się rozumem. Rozumem?

Na stu dworcach kolejowych uśmiecha się dumnie towarzysz Stalin na stu pozycjach. Ojciec.
Władyka. Nieśmiertelny. Ostoja i nadzieja. Bóg życia i śmierci. Reżyser naszych losów.

(s.43)

1
"Sielone" to zapis archaiczny słowa "zielone" w języku polskim. Współczesna forma tego
słowa to "zielone", które odnosi się do koloru zieleni lub czegoś, co jest związane z naturą,
roślinami itp.
2
To słowo, nie występuje w powszechnym użyciu. Prawdopodobnie jest to literówka lub błąd
ortograficzny. Może być to błędny zapis słowa "złociste", które odnosi się do koloru złota lub
złocistego odcienia, lub też "słoneczne", odnoszące się do słońca lub słonecznej pogody.
3
dawna zagroda wiejska na słabo zaludnionych obszarach Rosji lub przysiółek stanicy
kozackiej na ukraińskich stepach
(...) kępki czerwonej bruśnicy, w innym miejscu ziemia przykryta była owocami ciemnych
jagód, słodkich jak miód i podobnych do gęsto rozsypanych lśniących korali. Górowały na
nimi wzrostem krzewy aksamitnych fioletowych jagód gołubicy, podobne w smaku do
naszych leśnych borówek. Miejscami kraśniały krzaki dzikich porzeczek i mniej efektowny
dziki agrest. Tam zaś, gdzie nie dochodziło słońce, czaiły się