HYRJE NË FINANCË – SEMINAR (27.03.

2020)

TEMA 1: Roli i tregjeve financiare

 Cfarë kuptoni me termin “Financë”?

-finis
-Fushë e ekonomisë që merret me studimin e parasë dhe drejtimin e saj.

 Cilat janë 3 njësitë ekonomike kryesore? Cili është qëllimi i tyre?

-familjamax të ardhurat duke min shpenzimet
-ndermarrjarritja e prodhimit me sa më pak shpenzime
-qeveriamax flukset hyrëse duke min flukset dalëse

 Cilat janë drejtimet e studimit të financës?

-financat shtetërore (financat e shtetit,të ardhurat, shpenzimet dhe instrumentat
financiare)
-financat e ndërmarrjeve (sigurimi i fondeve të nevojshme dhe menaxhimi i tyre)
-financat personale (individin dhe familjen, përdorimi sa më mirë të burimeve
financiare)

 Përkufizimi dhe funksionet e parasë.

-cdo gjë përgjithësisht e pranuar për pagesën e mallrave dhe shërbimeve si dhe për
shlyerjen e detyrimeve.

Funksionet e parasë:
1. Mjet kembimi (Këmbim mall me mall) - rastësia e dëshirave të dyanshme.

2. Mjet rezerve- transferon fuqinë blerëse në të ardhmen.

Edhe aktive te tjera si aksionet, veprat e artit, letra me vlerë, metalet e çmuar janë
ruajtëse të vlerës. Nuk zhvlerësohen nga inflacioni.

Likuditeti – lehtësia me të cilën mund të konvertojmë një aktiv në mjete monetare me

sa më pak kosto.

Paraja cash- aktivi më likuid.

3. Njësi llogaritje dhe mjet pagese

Njësi llogaritje- mat vlerën në ekonomi, vlerën e të gjitha mallrave shprehet në të

njëjtën njësi, më e lehtë për ti krahasuar.

Mjet pagese -mjet për të kryer pagesa në të ardhmen.

 Fuqia për të krijuar para, oferta e parasë (Agregatët monetar).

-Banka Qendrore (Banka e Shqipërisë) ka të drejtën e krijimit të parasë.
 Oferta e parasë matet përmes agregatëve monetar.

M1=monedhat dhe kartmonedhat në qarkullim + depozitat pa afat( ceqet e

udhëtarëve, llogaritë rrjedhëse, llogaritë e kursimit dhe llogarit NOË)

M2=M1+depozitat me afat

 Cfarë shpreh norma e interesit?

-çmimi i kredisë, cmimi i paguar për përdorimin e parasë së dikujt tjetër.
Shprehet si % ndaj principalit.

 Cilat janë dy metodat bazë të transferimit të fondeve?

-direkt
-indirekt

Transferimi direkt i fondeve

Korporata Publiku i gjërë

Zotëruesit e
parasë

Transferimi indirekt i fondeve

Huamarr Ndërmje Zotëruesi

ësi tësi i llogarisë
financiar

Banka tregtare

 Cilat janë avantazhet e ndërmjetësve financiarë?

Për huamarrësit:
 Hua në shuma të mëdha
 Ulet kostoja e mbledhjes së fondeve – interes më i ulët
 Mjet për të rritur të ardhurat e firmës
 Për zotëruesit e parasë:
 Siguron të ardhura (marrim interes nga depozita)
 Përshtatshmëria e fondeve
 Ulja e rrezikut të investimit – ASD 2.5M LEK
 Diversifikimi i portofolit duke ulur rrezikun

Për ndërmjetësit financiarë:

 Mundësi për fitimi, kompensimi =Intersi i kredisë- interesi i depozitës

Për ekonominë:
 Rritja e të ardhurave
 Rritja e punësmit

 Cilat janë 2 rolet e tregjeve financiare?

-transferimi i fondeve (transferojnë SI) - tregu primar
-transferimi i titullit të pronësisë –tregu sekondar

 Cfarë kuptoni me treg primar dhe treg sekondar?

Emetohet për herë të parë ose jo.

Treg primar – shitja fillestare e letrave me vlerë.

Tregu sekondar- rishitja dhe riblerja e letrave me vlerë ekzistuese

Tregu i parasë – letra me vlere me afat <1 vit.

Tregu i kapitalit- letra me vlera me afat >1 vit.

Bono thesari 6 muaj – tregu i parasë

Aksionet e zakonshme – të perjetshme – tregu i kapitalit.

 Cili është roli i bankierit të investimit?

-ndihmon në emetimin e letrave me vlerë
-ndihmon kompanitë dhe qeveritë të grumullojnë fonde
-ndërmjetës midis investuesve dhe emetuesve

Pyetje për diskutim

1. Cilat janë dy kushtet që duhet të plotësoj çdo send që të mund të kryejë funksionet e
parasë dhe çfarë karakteristikash shtesë paraqet paraja në formën e parasë ar dhe
argjend?
1. Cdo gjë
2. Përgjithësisht e pranuar
 Karakteristikat që paraqet paraja në formën e parasë ar dhe argjend:

- Nuk humbasin vlerë për shkak të inflacionit

- Më të qëndrueshme
- Më të vështira për t’u transportuar
- Të rralla
- Vlerë reale

2. A kanë vlerë paratë letër dhe çfarë përfaqësojnë ato?

Paraja letër ka vlerë nominale por jo reale. Paraja letër është kartmonedha e dekretuar nga
qeveria dhe ka kurs ligjor.

3. Llogarisni agregatët monetar M1 dhe M2 për secilin prej 2 viteve.

Vlera në milion LEK

Zëri Dhjetor 2018 Dhjetor 2019

Monedha dhe kartmonedha 23 24
në qarkullim
Depozita me afat 334,2 -
Llogari rrjedhëse - 257
Çeqet e udhëtarëve 15 15,6

Dhjetor 2018

M1=monedha dhe kartmonedha në qarkullim + depozita pa afat (llogari rrjedhëse +

ceqet e udhëtarëve)= 23 MLN + 0 MLN + 15 MLN = 38 Milion LEK

M2=M1 + depozitat me afat =38MLN +334.2MLN =372.2 Milion LEK

Dhjetor 2019

M1= 24 MLN + 257 MLN + 15,6 MLN = 296.6 Milion LEK

M2=296.6 MLN + 0 MLN= 296.6 Milion LEK