-"ILUSTRISIMA"de Carlos Casares

Biografia:
Non se pode comprender a cultura galega de finais do sculo XX sen a presenza de Carlos Casares. O escritor foi unha figura clave no proceso de normalizacin da nosa lingua, de recuperacin da dignidade da nosa cultura e da sa difusin internacional

1941 - 1950
Foi a comarca da Limia, en maior medida que o seu Ourense natal, o territorio que deixou unha pegada mis fonda no Casares neno. Nacera en Ourense, o 24 de agosto de 1941, pero aos catro anos marchou para Xinzo de Limia, onde o seu pai, Francisco Casares, traballaba de mestre. O futuro escritor vive nun ambiente entre alden e vilego, en permanente contacto cunha extensa familia espallada por distintos puntos da comarca, con casas en Lamas, Beiro e Sabucedo, ademais de no propio Xinzo, nas que pasar longas tempadas. un mundo que Casares recordara sempre con gran viveza e que reaparecer unha e outra vez na sa obra literaria. Al aprende os nomes das rbores e dos paxaros e escoita as historias da guerrilla antifranquista. Al inicia tamn unha relacin moi natural e basicamente divertida co cine e coa radio, coa lectura e co ftbol, co xogo e cos xoguetes en miniatura que el mesmo construa. Foi unha infancia case topicamente feliz, enmarcada por unha natureza esplndida, polo calor familiar e polo contacto continuado co misterio. Non faltaron, porn, episodios dramticos. Cando non tia mis de tres anos, Carlos estivo a piques de morrer afogado no ro, nun dos verns de Lamas. Salvouno unha sa curm, da mesma maneira que o propio Carlos salvara uns anos mis tarde ao seu irmn Xavier, que tamn se afunda sen remedio nas augas do Limia ata que Carlos o rescatou. As sensacins vibrantes daqueles eternos verns ao aire libre, xunto co recollemento invernal arredor do lume e das historias de familiares, amigos e criados, deixaran unha impronta vivsima na literatura de Casares e no propio modo de ser dun home que ata o derradeiro ano da sa vida seguiu experimentando a alegra dun neno pequeno cando o calor se adonaba de Vigo e anunciaba a inmediata chegada do sol do vern.

1951 - 1960
Na familia materna de Carlos abundaban as vocacins eclesisticas. E a propia nai de Carlos, Manolita Mourio, era unha muller que viva con moita intensidade o seu catolicismo. Francisco Casares, en cambio, que era home de ideas liberais e temple mis escptico, non se sentiu entusiasmado coa decisin materna de enviar a Carlos a estudar ao Seminario de Ourense, no que ingresou no ano 1952. Foi al onde o seu destino literario comezou a manifestarse. Carlos publicou no Seminario un peridico chamado El Averno do que, segundo declarara mis tarde, era "director e nico redactor". O

contacto cun profesor de Literatura, don Agustn Madarns, foi decisivo no afianzamento da sa vocacin de escritor. Madarns mandoulle un da aos seus alumnos de pouco mis de dez anos escribir unha redaccin. A seleccionada para ler na clase en voz alta foi a de Carlos quen, desde ese da, foi "consciente de que se poda escribir ben ou mal". A partir dese momento, Casares devorou a moita literatura dispoible no Seminario, desde os clsicos grecolatinos ata autores espaois e estranxeiros que non presentaban perigos morais. Aos escritores perigosos (Balzac ou Voltaire, Flaubert ou Stendahl) laos nos verns de Xinzo de Limia gracias ao subministro de Antonio Rodrguez, bibliotecario da vila, republicano e comunista, con cuxa amizade sempre se honrou Casares. Polo demais, Carlos conservaba lembranzas agridoces da sa vida no Seminario. Agradeca a excelente formacin clsica recibida, na secular e ameazada tradicin dos studia humanitatis, pero tamn recordaba algns episodios amargos nos que sentiu por vez primeira a dentada da violencia e da inxustiza. Xa fra do Seminario, Carlos presentouse a un concurso provincial de relatos breves. E ganouno. Foi Arturo Lezcano que o levou daquela a coecer a Vicente Risco, que formara parte do xurado e que eloxiou vivamente os seus escritos. Foi o principio dunha breve -Risco morreu en 1963- pero intensa amizade cultivada da a da na tertulia do caf Parque, no Mio ou no Volter, xunto con outros escritores e artistas como Prego de Oliver, Ferro Couselo, Xaime Quessada, Antn Tovar, Conde Corbal, Xaqun Lorenzo, Xos Luis de Dios, Julio Gimeno, Acisclo Manzano, Arturo Baltar, Jos Luis Lpez Cid ou o xa citado Lezcano.

1961 - 1970
Os anos 60 comezan na vida de Carlos coa marcha de Ourense a Compostela, onde entra rapidamente en contacto co grupo de estudantes galeguistas nucleados en torno a Ramn Pieiro. A relacin con Pieiro ir medrando e intensificndose nestes anos e desembocar nunha indestrutible e ntima amizade. A sa condicin de galeguista permtelle participar militantemente -por exemplo, desde a Agrupacin Democrtica de Estudiantes- en actividades culturais que contestan o oficialismo franquista do SEU, entre elas a organizacin do histrico recital de Raimon en Santiago, preludio certo do que ser meses mis tarde o sesentaeoito composteln. Estes anos ven tamn a aparicin do Casares escritor. Tras uns dubitativos inicios poticos, que lembrar mis adiante con simpata pero con absoluta distancia literaria, Casares publica en 1967 Vento ferido, un libro de relatos xuvens que soportarn rexamente o paso do tempo e que anda hai pouco tempo mereceron as honras da publicacin en lingua inglesa. Un ano mis

tarde gaa o primeiro concurso de relatos convocado pola Asociacin Cultural "O Facho" con A galia azul, un conto para nenos que reflicte moi ben o esprito comprometido e libertario dunha poca negadora de convencins e uniformismos. A tendencia destes anos experimentacin formal e renovacin dos moldes nos que se fora construndo a tradicin literaria galega lvano a escribir unha novela como Cambio en tres, que aborda a temtica da emigracin de maneira voluntariamente alonxada do realismo social dominante na producin novelesca daquel tempo. O Casares xornalista, que tantas alegras dar logo aos seus lectores, comparece tamn de maneira sistemtica nas pxinas de La Regin de Ourense, nas que inicia a serie "Con esta lupa" en colaboracin co debuxante Siro. A dcada, non obstante, acaba mal: no seu primeiro traballo, nun colexio de Viana do Bolo, Casares acusado de "comunista" por pretender que os nenos pobres da vila puideran acceder gratutamente aos servizos do comedor escolar, poendo de manifesto durante esta batalla unha rede de impresentables corruptelas. O conflito, con obra de teatro escolar por medio, remata con Casares expedientado, despedido e inhabilitado para impartir a docencia en todo o territorio galego. Casares ten que marchar a Bilbao. Pero hoxe aquel colexio de Viana do Bolo chmase Instituto "Carlos Casares".

1971 - 1980
En 1971, nun tren que se dirixe a Santiago de Compostela, Casares coece a Kristina Berg, unha rapaza sueca que navega por Galicia a bordo dun barco digno dunha pelcula de piratas. O casamento, que se produce moi pouco despois en Ourense, abriralle a Carlos as portas de Suecia, un pas que acabar coecendo moi ben, includa a sa lingua, e que converter nunha especie de modelo ideal para a sa Galicia soada. Estes son tamn os anos nos que se afianza como escritor, coa publicacin de ttulos como As laranxas mis laranxas de todas as laranxas, Xoguetes para un tempo prohibido ou Os escuros soos de Clo, ademais da exitosa traducin ao galego de O principio e da edicin crtica da obra completa de Curros Enrquez. Inicia a sa longa colaboracin coa prensa, primeiro desde as pxinas de La Regin de Ourense e a partir de 1975 en La Voz de Galicia, xornal no que publica semanalmente a seccin "A ledicia de ler". Casares xa unha referencia importante para a poltica e a cultura de oposicin en Galicia, sempre dende as filas do galeguismo autonomista e apartidario liderado por Ramn Pieiro e nucleado en torno a Galaxia, editorial a cuxos traballos se vincula cada vez mis estreitamente. Ese protagonismo poltico e cultural medra nos anos ltimos do franquismo, cando expedientado xunto con Mndez Ferrn,

Francisco Rodrguez, Xess Alonso Montero e outros ensinantes polo seu apoio s reivindicacins do colectivo de profesores non numerarios (os penenes). Daquela vive e traballa en Cangas do Morrazo, anda que non tardar en establecerse definitivamente en Vilario da Ramallosa, no concello de Nigrn, onde adquire un terreo e constre unha casa. En 1976 recibe o Premio da Crtica Espaola por Xoguetes para un tempo prohibido, novela que xa acadara o primeiro premio do certame convocado por Editorial Galaxia para conmemorar o seu 25 aniversario, e en 1977 ingresa na Real Academia Galega. Remata a dcada publicando o seu ensaio biogrfico sobre Curros Enrquez e Ilustrsima, que chegar a ser a sa novela mis coecida e popular.

1981 - 1990
No ano 1982, Casares sae elixido deputado ao Parlamento de Galicia pola circunscricin electoral de Ourense. Presentouse s eleccins como "galeguista independente" nas listas do PSdeG-PSOE e nesa andaina estivo acompaado por Ramn Pieiro, Alfredo Conde e Benxamn Casal. Casares gardou sempre un excelente recordo daquela primeira cmara autonmica, que presidiu Antonio Rosn no Saln Nobre de Fonseca. O esprito de consenso, ao que tanto contriburon os deputados galeguistas, deu froitos como a aprobacin por unanimidade da Lei de Normalizacin Lingstica, en cuxos debates e redaccin xogou Casares un importante papel. Pouco antes de rematar a lexislatura, no ano 1985, Pieiro decide propoer a Casares como director de Editorial Galaxia, cargo que desempear ata a sa morte procedendo a unha fonda e modernizadora reestruturacin da emblemtica editorial viguesa. A actividade poltica e editorial condicionaron innegablemente a dedicacin literaria de Casares. Certamente a principios da dcada publicara as sas biografas de Vicente Risco e Otero Pedrayo, as como un saboroso libro de conversas con nxel Fole, pero non volver creacin novelstica ata 1987, ano no que aparece Os mortos daquel vern. A pesar destas intermitencias, a obra literaria de Casares empeza a interesar fra de Galicia e a ser traducida ao casteln (Os escuros soos de Clo, en 1984; Ilustrsima, en 1986; Os mortos daquel vern, en 1987, o mesmo ano da sa edicin en galego). E respondendo a unha invitacin da Unin de Escritores da Unin Sovitica viaxa en 1983 pola extinta URSS, impartindo conferencias e participando en seminarios xunto con outros escritores, como Manuel Vzquez Montalbn ou Joan Perucho, cos que establecer unha intensa e duradeira relacin de amizade.

O pasamento de Ramn Pieiro en 1990 marca a fin dunha etapa na historia do galeguismo e na vida de Casares, quen a partir dese momento e ata a sa propia morte vai ter que desempear un papel moi semellante ao xogado nos anos anteriores polo seu amigo e mestre.

1991 - 2002
Foi en 1992 cando Casares empezou a publicar diariamente en La Voz de Galicia a sa columna " marxe". O xito sorprendeu a Casares e ao propio peridico: nunca antes unha columna escrita en galego chegara a aparecer entre as mis tenazmente lidas e preferidas polos lectores de "La Voz". Gracias a " marxe" Casares deixa de ser tan s un escritor coecido e respectado para pasar a converterse nunha figura popular e querida. Nestes anos Casares multiplica a sa actividade. Contina escribindo biografas, como as de Ramn Pieiro, nxel Fole e Martn Sarmiento, e tamn abundantes ttulos dedicados aos rapaces, pero cntrase sobre todo en das novelas de gran ambicin literaria, Deus sentado nun silln azul (1996) e O sol do vern (2002), que seran suficientes para consideralo como un dos grandes da historia das letras galegas. Recibe importantes premios, tanto polo seu labor xornalstico -"Fernndez Latorre", en 1993 e "Julio Camba", en 1995- como polas sas creacins novelescas. Fltalle un voto para obter o Premio Nacional de Narrativa de 1997 por Deus sentado nun silln azul, pero distinguido cos Premios da Crtica de Espaa e de Galicia. En 1998, Un pas de palabras refrenda a sa rara calidade de ensasta-narrador. Casares, sempre sen prsas, sobre todo cando se trataba de sentar arredor dunha mesa ou nunha terraza veraneiga a falar cos amigos, capaz de encaixar a sa vocacin literaria e o seu gusto pola vida con traballos institucionais para os que cada vez mis solicitado. Ademais de dirixir Galaxia e a revista Grial, preside o PEN Clube de Galicia e o Consello da Cultura Galega, forma parte do Padroado da Fundacin Caixa Galicia, dirixe os cursos de vern da Fundacin Camilo Jos Cela, participa activamente na vida da Real Academia Galega, imparte conferencias, escribe prlogos, visita colexios e institutos, presenta libros e asiste a innumerables actos oficiais. E un da, con case sesenta anos, non dubida en embarcarse con oitenta escritores europeos, todos eles bastante mis novos que el, nun Expreso da Literatura Europea que durante mes e medio percorre Europa dende Lisboa ata San Petersburgo. O da anterior sa morte entregou en Galaxia a versin definitva de O sol do vern. Os que estiveron con el no

hospital contan que, minutos antes de morrer, bromeou e mesmo botou algunha risa. Era o 9 de marzo de 2002 pola maancia.

Libro: temtica,caracteristicas e opinion persoal

Temtica

Publicada en 1980, "Ilustrsima" unha das novelas mis populares e apreciadas de Carlos Casares. A narracin cntrase nunha pequena cidade galega, a comezos do sculo XX, na que a chegada do cinema vai provocar unha convulsin.Atopase no contexto no que o poder politico esta ocupado polos Progresistas de Canovas,que atacan duramente ao poder da Igrexa. A novela de Carlos Casares recrea con mestra o mundo supostamente ordenado e inmutable dunha pequena cidade galega. "Ilustrsima" un traballo narrativo feito con sumo coidado e que consegue representar perfeccin un mundo urbano dominado polo clero, no que a chegada do cinematgrafo orixina conflictos entre o bispo e os seus subordinados xerrquicos. Os temas da intolerancia, o dogmatismo e as diversas formas de violencia que poden oprimir ao ser humano estn presentes ao longo de toda a narracin. A chegada do cinematgrafo a cidade causa quebraderos de cabeza a Ilustrisima que ten que mediar no conflicto dos mais intrasixentes membros da curia diocesana,mesmo e involucrado nunhas polmicas declaracions

Caracteristicas

O humor, a sencillez na escritura e a claridad a hora de expoer os

temas son as caracteristicas mis notables de Carlos Casares Torrente Ballester: "A sa estructura sencilla ,aunque non tanto por fidelidade a tradicion lineal canto por decantacion de procedementos modernos,que o autor coece e manexa.Est escrita con sencillez expresiva,rica,sen embargo,en lirismos admirablemente integrados na narracion" (traducido do casteln)

Efectivamente nesta obra Carlos Casares pega un xiro na sa obra narrativa,mis todavia vemos rastros das caracteristicas da "Nova Narrativa Galega" coma: a descripcion detallada,realismo, ou a mestura dunha narracion clsica con procedementos modernos como o monologo interior.

Opinion Persoal

O libro gustame principalmente porque moi doado comprender a linguaxe,exceptuando os tecnicismo de caracter religioso que se precisan para a confeccion da obra. E unha obra que "engancha",xa dende o titulo nin se me ocorrera pensar nun bispo coma protagonista,e a pesar de contar a vida dun prelado no resulta pesada ou monotona En resumen,unha obra breve que conta una historia diferente na que Carlos Casares disfruta escribindo unha obra sen mais intencion que a de contar una historia e escribir sen complicacins. unha invitacion a lectura.