Z
SCHEMAT ZALEŻNOŚCI/NIEKOMPETENCJI (DI)
PRZEWODNIK PO FORMUŁOWANIU I LECZENIU
DEFINICJA I CELE LECZENIA
Pacjenci zazwyczaj
 Czują się niekompetentni i polegają na innych, aby
pomagali im funkcjonować w codziennym życiu
 Czują się przytłoczeni i zbyt nieadekwatni, by sobie
radzić
DI vs Uwikłanie (EM), Porażka (FA)
 DI: czują się niekompetentni i trudno im
funkcjonować bez pomocy innych ludzi
 EM: ekstremalna bliskość z drugą osobą (zwykle
obiektem przywiązania) z lęku, że jedna lub obie
strony nie przetrwają bez wsparcia drugiej strony
 FA: uczucie niekompetencji w obszarze osiągnięć
(szkoła, praca)
Cele terapii by uleczyć schemat
 Zwiększenie poczucia kompetencji i autonomii
STRATEGIE LECZENIA W CELU UZDROWIENIA SCHEMATU
Praca na krzesłach
 Zauważ Tryb Rozzłoszczonego Dziecka i poproś je,
by wyraziło gniew (krzesło 1) do rodziców /
dorosłych (puste krzesło 2), którzy przyczynili się do
schematu, może to odkryć podstawowe
niezaspokojone potrzeby
 Aby zbudować motywację do walki ze schematem
DI poproś klienta o zbadanie korzyści (krzesło 1) i
kosztów (krzesło 2) (w obszarze poczucia własnej
wartości, relacji itp.), Granych przez Tryb ZD.
Terapeuta może wspierać / trenować ZD, aby w
pełni zrozumiał konsekwencje
Wyobrażenia (ważny tryb: Bezradne Dziecko)
 Wróć do wspomnień, w których rodzic nadmiernie
je chronił, stawaj przy potrzebach (np. autonomia
odpowiednia do wieku), zaspokajaj potrzeby i
pociesz Bezradne Dziecko, że w nie wierzysz i
zapraszaj ZD, aby zrobił to samo
 Korzystaj z wyobrażeń na przyszłość (wyobraź
sobie, że płacisz rachunek niezależnie), by ćwiczyć
zmianę wzorców zachowań, połącz to z zadaniami
stopniowej ekspozycji ze wsparciem ZD
 Korzystaj z „Bezpiecznego miejsca”, w celu
zwiększenia poczucia bezpieczeństwa podczas
podejmowania nowych zadań
ZSYNTETYZOWANE, DOSTOSOWANE I ROZSZERZONE NA PODSTAWIE WŁASNEJ PRAKTYKI KLINICZNEJ I NASTĘPUJĄCYCH ŹRÓDEŁ
Arntz A. & Jacob, G (2021). Terapia schematów w praktyce. Praca z trybami schematów. Gdańsk: GWP
Young, J.E., Klosko, J.S. & Weishaar, M.E. (2019). Terapia Schematów. Przewodnik praktyka. Gdańsk: GWP
www.pratera.pl Polska wersja językowa: Magdalena Kitłowska
Copyright © Tena Davies 2022 www.tenadavies.com
Copyright © Tena Davies. This guide is licensed to Sawicz only and cannot be distributed to others.
PREZENTACJA I WYCHOWANIE
Klienci mogą prezentować
 Niezdecydowanie i bezradność
 Poleganie na innych przy podejmowaniu decyzji i
poruszaniu się po codziennych zadaniach
 Częste poszukiwanie zapewnień od innych, może
to obejmować terapeutę
 Mają kontrolujących partnerów lub rodziców
Jeśli klienci mają ten schemat, zwróć uwagę na
 Zaburzenia z osi 1
 Tryby unikania
 Tryby nadmiernej kompensacji
Wychowanie
 Nie dostając odpowiedzialności za zadania, pacjent
nie rozwinął odpowiedniego poziomu kompetencji
lub autonomii
Reparenting/Komunikaty ZD w Wyobrażeniu
 Wierzę w ciebie, możesz to zrobić
 Nie musisz robić wszystkiego niezależnie, po prostu
róbmy to krok po kroku
Ograniczone rodzicielstwo w terapii
 Podczas gdy zachęcanie do niezależności jest
celem leczenia schematu, początkowo może
występować pewien stopień zależności od
terapeuty. Staraj się stopniowo zachęcać ich do
większej niezależności bez odrzucania ich
Poznawcze
 Wskazuj jak unikanie utrwala strach i lęk
 Podważaj zniekształcone przekonania, że nie mogą
sobie poradzić / potrzebują innych, aby zaspokoić
potrzeby
 Rozwijaj umiejętności, by budować pewność siebie
 Pomóż im tolerować lęk, który się pojawi, gdy
spróbujesz zmniejszyć unikanie i będą się
uniezależniać
Behawioralne
 Zbuduj listę osiągnięć, by budować pewność siebie
 Stopniowa ekspozycja na podejmowanie
unikanych zadań, zaczynając od tych najmniej
przerażających
www.adalta.com.pl