1 ÔN TẬP MÔN VĂN HỌC LỚP 12

TÁC GIẢ TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT

TÂY -Thế hệ nhà thơ -Sáng tác năm 1948 - Cảm hứng và bút pháp
TIẾN - trưởng thành trong
-Sau khi binh đoàn Tây Tiến lãng mạn.
QUANG thời kỳ kháng chiến
hoàn thành nhiệm vụ và được
DŨNG chống Pháp
giải thể để thành lập đơn vị - Cách sử dụng ngôn từ
-Người nghệ sĩ đa tài: mới Quang Dũng phải
vẽ tranh, soạn nhạc, chuyển công tác sang đơn vị đặc sắc: các từ chỉ địa
làm thơ, viết văn. mới, nhớ về đơn vị cũ ông đã danh, từ tượng hình, từ
Nhưng thành công sáng tác bài thơ này tại Phù Hán Việt.
nhất vẫn là làm thơ Lưu Tranh
-Thơ ông thành công -Ban đầu bài thơ có tên là - Kết hợp chất nhạc và
nhất với đề tài người “Nhớ Tây Tiến” sau đổi chất họa.
lính thành “Tây Tiến”
-Được in trong tập “Mây đầu
ô”
VIỆT -Lá cờ đầu của nền -Sáng tác năm 1954 - Sử dụng sáng tạo hai đại
BẮC - TỐ thơ ca cách mạng Việt
HỮU Nam
-Ngay sau khi chiến dịch từ “mình, ta” với lối đối đáp
Điện Biên Phủ kết thúc thắng
giao duyên trong dân ca,
-Ông đến với thơ ca lợi, Pháp ký xong hiệp định
và cách mạng cùng Giơnevơ. Tháng 10/1954 cơ để diễn đạt tình cảm cách
một lúc nên con quan trung ương Đảng và mạng.
đường thơ của ông chính phủ rời chiến khu Việt
gắn liền và song hành Bắc về thủ đô Hà Nội. Để - Bài thơ Việt Bắc thể hiện
với sự nghiệp cách đánh dấu sự kiện trọng đại
tính dân tộc đậm đà:
mạng này cũng như tổng kết lại
cuộc kháng chiến chống
Pháp, để bày tỏ tình cảm của + Sử dụng thành công thể
người cán bộ cách mạng về thơ lục bát truyền thống.
xuôi với thiên nhiên và con
người Việt Bắc nên ông đã + Ngôn ngữ, hình ảnh giản
sáng tác bài thơ này dị, quen thuộc, gần gũi,
-In trong tập thơ cùng tên đậm sắc thái dân gian.

+ Sử dụng nhiều biện

pháp nghệ thuật tài hoa
như điệp từ, liệt kê, so
sánh, ẩn dụ tượng trưng…

+ Nhịp điệu thơ uyển

chuyển ngân vang, giọng
điệu thay đổi linh hoạt.
2 ÔN TẬP MÔN VĂN HỌC LỚP 12

ĐẤT -Nhà thơ trưởng thành -Bản trường ca Mặt đường - Giọng thơ trữ tình, chính
NƯỚC – trong thời kỳ kháng khát vọng được sáng tác năm
NGUYỄN chiến chống Mỹ 1971 ở chiến khu Trị - Thiên trị, cảm xúc sâu lắng, thiết
KHOA trong những ngày sục sôi tha.
-Thành công với
ĐIỀM đánh Mỹ
những sáng tác thơ về
- Chất liệu văn hóa, văn
đề tài Đất Nước -Viết về sự thức tỉnh của tuổi
trẻ đo thị bị tạm chiếm ở miền học dân gian được sử
Nam dụng nhuần nhị, sáng tạo.
+Nhận thức rõ bộ mặt xâm
lược của đế quốc Mỹ
+Ý thức được sứ mệnh của
thế hệ mình trong cuộc đáu
tranh của toàn dân tộc
-Đoạn trích Đất Nước nằm ở
phần đầu chương V của bản
trường ca Mặt đường khát
vọng
SÓNG – -Một trong những nhà -Sáng tác năm 1967 - Hình tượng sóng đôi giúp
XUÂN thơ nữ xuất sắc trưởng
-Trong chuyến đi thức tế về nhà thơ diễn tả những
QUỲNH thành trong thời kỳ
vùng biển Diêm Điền của
kháng chiến chống cảm xúc khó nói trong tình
Thái Bình
Mỹ cứu nước yêu.
-In trong tập Hoa dọc chiến
-Bà thành công với đề
hào (1968) - Thể thơ năm chữ với
tài thơ về tình yêu
cách ngắt nhịp linh hoạt
phù hợp trong việc diễn tả
các cung bậc, sắc thái
cảm xúc khác nhau.

- Ngôn ngữ gần gũi, trong

sáng, dung dị, tinh tế.

AI ĐÃ -Một nhà văn tiêu biểu -Sáng tác năm 1981 - Thể loại bút kí.
ĐẶT TÊN của văn học hiện đại
-Bài bút kí xuất sắc của
CHO Việt Nam cũng là một
Hoàng Phủ Ngọc Tường viết - Văn phong hướng nội,
DÒNG trí thức yêu nước luôn
tại Huế súc tích, tinh tế và tài hoa.
SÔNG? – tích cực tham gia các
HOÀNG phong trào đấu tranh -In trong tập bút kí cùng tên
PHỦ chống Mỹ-Ngụy ở - Sức liên tưởng phong
miền Nam thời kỳ -Bài bút kí lấy cảm hứng
NGỌC
trước năm 1975 mãnh liệt từ dòng sông phú, vốn hiểu biết phong
TƯỜNG
Hương thơ mộng của xứ Huế, phú trên nhiều lĩnh vực.
dòng sông đã được nhà văn
3 ÔN TẬP MÔN VĂN HỌC LỚP 12

-Ông đặc biệt có sở soi chiếu từ nhiều góc độ lịch - Ngôn ngữ phong phú,
trường về thể loại bút sử, địa lý, văn hóa
kí và tùy bút giàu hình ảnh, giàu chất
thơ, sử dụng các biện
pháp tu từ (so sánh, nhân
hóa…).

- Có sự kết hợp hài hòa

giữa cảm xúc và trí tuệ,
chủ quan và khách quan.

VỢ -Nhà văn xuất sắc của -Sáng tác năm 1952 - Ngôn ngữ giản dị, sinh
CHỒNG nền văn xuôi hiện đại
-Kết quả của chuyến đi thực động, hấp dẫn.
A PHỦ - Việt Nam
tế dài 8 tháng của Tô Hoài
TÔ HOÀI
-Có số lượng tác theo bộ đội về giải phóng - Xây dựng nhân vật đặc
phẩm đạt kỉ lục trên miền Tây Bắc. Trong thời
200 tác phẩm gian này Tô Hoài có điều sắc, miêu tả tâm lí nhân
kiện tìm hiểu về phong tục vật sắc sảo, tài tình.
tập quán, đời sống sinh hoạt
của người dân nơi đây nên - Giọng văn nhẹ nhàng,
ông đã sáng tác tập truyện tinh tế, đượm màu sắc và
Tây Bắc gồm 3 truyện ngắn
mà truyện ngắn Vợ chồng A phong vị dân tộc, vừa giàu
Phủ là xuất sắc nhất tính tạo hình, vừa giàu
chất thơ.

CHIẾC -Nhà văn lớn của văn -Sáng tác năm 1983 - Cốt truyện có nhiều tình
THUYỀN xuôi hiện đại Việt
-Sau khi chiến tranh đã kết huống độc đáo, có ý nghĩa
NGOÀI Nam
thúc những vấn đề về muôn
XA – khám phá, phát hiện về
-Ông là một trong số mặt của cuộc sống đời
NGUYỄN đời sống.
“những nhà văn mở thường được đặt ra nên ông
MINH
đường tinh anh và tài đã sáng tác truyện ngắn này
CHÂU
năng nhất của văn học - Chọn ngôi kể, hình thức
dân tộc” kể chuyện phù hợp.

- Nghệ thuật xây dựng

nhân vật độc đáo, đặc sắc.

- Xây dựng nhiều hình

ảnh, hình tượng vừa chân
thực vừa chứa đựng nhiều
tầng ý nghĩa sâu sắc.
4 ÔN TẬP MÔN VĂN HỌC LỚP 12

RỪNG -Nhà văn có sự gắn bó -Sáng tác năm 1965 - Đặc sắc, đậm đà chất sử
XÀ NU – mật thiết với Tây
-Tại chiến chiến trường miền thi hùng tráng. Chất sử thi
NGUYỄN Nguyên trong hai
Trung Trung Bộ, lần đầu tiên
TRUNG cuộc kháng chiến được thể hiện ở đề tài, chủ
Mỹ đổ bộ quân lên cảng Chu
THÀNH chống Pháp và chống đề, cốt truyện, nhân vật,
Lai – Quảng Nam để thực
Mỹ
hiện chiến tranh cục bộ ở hình ảnh thiên nhiên, các
-Thành công với miền Nam Việt Nam, trước
chi tiết nghệ thuật, giọng
những tác phẩm viết tình hình như dầu sôi lửa
về đề tài Tây Nguyên bỏng đòi hỏi các nhà văn phải điệu:
có những tác phẩm kịp thời
để cổ vũ và động viên tinh + Đề tài có ý nghĩa lịch sử:
thần chiến đấu của nhân dân sự vùng dậy của dân làng
Nam Bộ, nên nhà văn đã sáng
Xô Man chống lại Mĩ Diệm.
tác truyện ngắn này
-In trong tập Trên quê hương + Bức tranh thiên nhiên
những anh hùng Điện Ngọc hùng vĩ, hoành tráng.

Rừng xà nu làm nền cho

bức tranh về cuộc đấu
tranh chống giặc (Cả
rừng... ào ào rung động,
lửa cháy khắp rừng).

+ Các nhân vật tiêu biểu

được miêu tả trong bối
cảnh trang nghiêm, hùng
vĩ, vừa mang phong cách
Tây Nguyên vừa mang
phẩm chất của anh hùng
thời đại.

- Kết cấu vòng tròn: mở

đầu, kết thúc là hình ảnh
rừng xà nu cùng với sự trở
về của Tnú sau ba năm xa
cách.

- Cách thức trần thuật: kể

theo hồi tưởng qua lời kể
của cụ Mết (già làng), kể
bên bếp lửa gợi nhớ lối kể
" khan"- sử thi của các dân
5 ÔN TẬP MÔN VĂN HỌC LỚP 12

tộc Tây Nguyên, những

bài "khan" được kể như
những bài hát dài hát suốt
đêm.

TUYÊN -Nhà cách mạng vĩ -Thế giới: chiến tranh thế - Lập luận chặt chẽ, lí lẽ
NGÔN đại, một nhà văn hóa giới thứ hai kết thúc, hệ thống
ĐỘC LẬP lớn, một danh nhân các nước phát xít thất bại đanh thép, chứng cứ xác
– HỒ CHÍ văn hóa thế giới thực.
-Trong nước:
MINH
-Để lại một di sản vô
+Nhật đầu hàng đồng minh - Ngôn ngữ vừa hùng hồn,
cùng to lớn cho kho
(Pháp, Mỹ, Anh, quân Tưởng đanh thép khi tố cáo tội ác
tàng văn học dân tộc ở
Giới Thạch)
nhiều thể loại: văn kẻ thù vừa chan chứa tình
chính luận, truyện và +Cách mạng tháng 8 vừa
cảm, ngôn ngữ châm biếm
kí, thơ ca thành công, chính phủ lâm
thời còn non trẻ. Trong khi sắc sảo.
đó, Pháp và quân Đồng Minh
có âm mưu quay lại tái chiếm - Hình ảnh giàu sức gợi
Việt Nam. Trước tình hình cảm.
đó, tại căn nhà số 48 phố
Hàng Ngang, Hồ Chí Minh
soạn thảo bản Tuyên ngôn
độc lập và đọc tại quảng
trường Ba Đình vào 2/9 trước
hàng chục vạn đồng bào để
khai sinh ra nước Việt Nam
dân chủ cộng hòa
NGƯỜI -Nhà văn lớn của nền -In trong tập Sông Đà (1960) - Tùy bút pha bút kí, kết
LÁI ĐÒ văn xuôi hiện đại Việt
-Kết quả của chuyến đi thực cấu linh hoạt, vận dụng
SÔNG Nam
tế đầy hào hứng nhưng cũng
ĐÀ – được nhiều tri thức văn
-Thành công với thể vô cùng gian khổ của Nguyễn
NGUYỄN hóa và nghệ thuật vào
loại tùy bút Tuân về miền Tây Bắc xa xôi
TUÂN
của tổ quốc những năm 1958 trong tác phẩm.
để thỏa mãn thú xê dịch,
đồng thời khám phá chất - Nhân vật mang phong
vàng của thiên nhiên Tây Bắc
thái đời thường, giản dị.
và thứ vàng mười đã qua thử
lửa
- Bút pháp: kết hợp hài
hào giữa hiện thực và lãng
mạn.

- Ngôn ngữ hiện đại kết

hợp với ngôn ngữ cổ xưa.
6 ÔN TẬP MÔN VĂN HỌC LỚP 12

VỢ -Nhà văn xuất sắc của -Sáng tác năm 1954 - Xây dựng tình huống
NHẶT – văn xuôi hiện đại Việt
KIM LÂN Nam
-Tiền thân là tiểu thuyết Xóm truyện độc đáo, tự nhiên,
ngụ cư, được Kim Lân sáng
kết hợp nhuần nhuyễn hai
-Thành công với đề tài tác ngay sau khi cách mạng
về người nông dân và tháng tám thành công, nhưng yếu tố hiện thực và nhân
miền nông thôn do viết còn dang dở và thất đạo.
lạc bản thảo nên sau khi hòa
bình lập lại, năm 1954ông đã - Bút pháp phân tích tâm lí
dựa vào một phần cốt truyện
nhân vật tinh tế, sâu sắc.
cũ để viết lên truyện ngắn này
-In trong tập Con chó xấu xí - Nghệ thuật đối thoại, độc
(1962) thoại nội tâm làm nổi rõ
tâm lí của từng nhân vật.

- Ngôn ngữ kể chuyện

phong phú, cách kể
chuyện gần gũi, tự nhiên.

- Kết cấu truyện đặc sắc.

HỒN -Một tài năng xuất sắc -Sáng tác năm 1981, đến năm - Xây dựng tình huống,
TRƯƠNG của nền văn học, nghệ 1984 mới ra mắt công chúng
BA, DA thuậtViệt Nam những xung đột kịch độc đáo, hấp
-Vở kịch được lấy cốt truyện
HÀNG năm 80 của thế kỉ XX dẫn.
dân gian, nhưng có sáng tạo
THỊT –
-Ông là một người để gửi gắm thông điệp những
LƯU - Đối thoại kịch đậm chất
nghệ sĩ đa tài có thể quan điểm và nghệ thuật
QUANG
làm thơ, viết văn, vẽ triết lí, giàu kịch tính, tạo
VŨ
tranh, soạn kịch nên chiều sâu ý nghĩa cho
vở kịch.

- Hành động kịch của nhân

vật phù hợp với tính cách,
hoàn cảnh, góp phần thúc
đẩy tình hống, xung đột
kịch phát triển.

- Nghệ thuật độc thoại nội

tâm giúp nhân vật bộc lộ
tính cách và quan niệm về
lẽ sống đúng đắn.