Wpływ operacji gospodarczych na składniki bilansu

Zanim zaczniemy, proszę zwrócić uwagę na poniższą tabelkę: Operacja i Zdarzenie

Gospodarcze. Zapoznaj się z różnicami między tymi dwoma aspektami. Następnie, na podstawie
poniższej tabeli wykonaj zadanie 9.

Operacja Gospodarcza Zdarzenie Gospodarcze

Podlega obowiązkowej ewidencji księgowej, Nie jest ewidencjonowane w księgach
rachunkowych,
Jest wyrażana wartościowo (np. gotówkowo), Nie są wyrażane wartościowo (normy,
umowy itp.),
Dokumentem je potwierdzającym jest dowód Jest dowolnie dokumentowane (umowa, list,
księgowy (wyciąg bankowy, faktura, e-mail),
polecenie księgowania, raport kasowy itp.),
Przykład: Przykład:

 Zakup towaru,  Zawarcie umowy z nowym

 Wypłata wynagrodzeń pracownikiem,
pracownikom,  Wyznaczenie norm zużycia
 Opłacenie podatku. materiałów,
 Otrzymanie zamówienia.

Zadanie 1
W przedsiębiorstwie handlowo-usługowym MEBLUS miały miejsce, między innymi,
następujące zdarzenia gospodarcze.
Polecenie:
Określić i uzasadnić, które z podanych zdarzeń gospodarczych stanowią lub nie stanowią
operacji gospodarczych. Czerwonym kolorem oznaczyłam wyrażenia, które są dla was
kluczowe, zwróć na nie uwagę.
Zdarzenie Operacja
LP. Treść zdarzenia gospodarczego
gospodarcze gospodarcza
1. Dział zaopatrzenia wysłał zamówienie (tylko wysłał) na X
materiały podstawowe do produkcji wyrobów gotowych
2. Otrzymano i przyjęto do magazynu (wystawiono PZ, który jest X
dowodem księgowym) zakupione u dostawcy materiały
podstawowe
3. Wystawiono (tylko wystawiono) polecenie przelewu X
dotyczące spłaty zobowiązania wobec dostawcy materiałów
4. Zgodnie z otrzymanym wyciągiem bankowym (dowód X
księgowy) nastąpiła spłata zobowiązania wobec dostawcy ze
środków na rachunku bankowym
5. Dział kadr zatrudnił na umowę (tylko zatrudnił) o pracę X
pracownika
6. Pracownik złożył wniosek (tylko złożył) na pobranie zaliczki X
na koszty podróży służbowej
7. W związku z ujawnionym błędem w księgach rachunkowych X
wystawiono polecenie księgowania (PK-dowód księgowy)
korygujące powstały w księgach błąd
8. Kasa wypłaciła nowo zatrudnionemu pracownikowi zaliczkę X
na poczet wynagrodzenia

4 TYPY OPERACJI GOSPODARCZYCH

Operacje te wywołują zmiany jedynie w składnikach bilansu. Ponadto muszą dotyczyć dwóch
składników bilansu, ale nie mogą naruszać równowagi bilansowej. Dzielimy je następująco:

I Operacje Aktywne - wywołują zmiany wyłącznie w aktywach, przy czym jeden ze składników
zwiększa swoją wartość, a drugi zmniejsza o tą samą kwotę. Np. Wypłata gotówki z banku do
kasy.
II Operacje Pasywne - wywołują zmiany wyłącznie w pasywach, przy czym jeden składnik
zwiększa swą wartość a drugi zmniejsza o tą samą kwotę. Np. Przeznaczenie części zysku netto
na kapitał zapasowy.

III Operacje Aktywno-Pasywne zwiększające - zarówno składnik aktywów jak i pasywów

zwiększa się o taką samą kwotę. Np. Zakup materiałów od dostawcy, za które zapłata nastąpi w
terminie późniejszym.

IV Operacje Aktywno-Pasywne zmniejszające – zarówno składnik aktywów jak i pasywów

zmniejszają się o taką samą kwotę. Np. Spłata zobowiązań wobec dostawcy materiałów, z kasy
firmy.

Operacje aktywne i operacje pasywne nie wywołują zmiany w sumie wysokości bilansowej,
powodują jedynie zmianę w wewnętrznej strukturze aktywów lub pasywów. Natomiast operacje
aktywno-pasywne zwiększające oraz aktywno-pasywne zmniejszające skutkują zmniejszeniem
lub zwiększeniem sumy bilansowej o kwotę operacji.
Zadanie 1
Zakładając, iż na początek okresu aktywa obrotowe wynoszą 2000, kapitał własny 1300,
zobowiązania 700, przedstawić po każdej kolejnej operacji gospodarczej równanie
rachunkowości.
1. Wypłacono z kasy pracownikowi zaliczkę na zakup materiałów 50
2. Zakupiono za gotówkę surowce do produkcji 30
3. Zakupiono program komputerowy z odroczonym terminem płatności 20
4. Podjęto gotówkę z banku do kasy 40
5. Pracownik zwrócił niewykorzystaną część zaliczki na rachunek bankowy 25
6. Wypłacono gotówkę w placówce bankowej 750
7. Przyjęto od właściciela samochód dla firmy 800
8. Otrzymano kredyt z banku 200
9. Spłacono zobowiązanie wobec dostawcy 50
10. Wypłacono zaległe wynagrodzenia pracownikom 40

Rozwiązanie: WYKONAJ PODPUNKT 4+5+6+8+10

Aktywa Aktywa Suma Kapitały
L.p. Zobowiązania
trwałe obrotowe bilansowa własne
SP 0 2000 2000 1300 700
1. -50/+50 2000

2. -30/+30 2000

3. +20 2020 +20

4. -40/+40 2020
 5. -25/+25 2020

6. -750/+750 2020

7. +800 2820 +800

8. +200 3020 +200

9. -50 2970 -50

10. -40 2930 -40

SK 820 2110 2930 2100 830

Zwróćcie uwagę, że Aktywa = Pasywa

Zadanie 1
Przedsiębiorstwo produkcyjno-usługowe DREWEX Spółka z o.o. została zarejestrowana w
sądzie rejestrowym 15 stycznia bieżącego roku. Przedmiotem działalności Spółki jest obróbka
drewna. Na kapitał podstawowy spółki, zgodnie z umową Spółki, złożyło się 20 udziałów po
2.500 zł każdy. Udziały zostały wpłacone przez wspólników na rachunek bankowy. Działalność
gospodarczą, rozpoczęto z dniem 1 lutego bieżącego roku. Czyli 20*2500=50000
W ciągu okresu sprawozdawczego (w miesiącu lutym) wystąpiły następująca operacje
gospodarcze:

Wartość
L.p. Treść operacji
operacji
1. Zakupiono grunt przeznaczony do składowania materiałów; zapłata nastąpiła 25 000
przelewem z rachunku bankowego
2. Otrzymano i przyjęto dostawę bali bukowych zakupionych u prywatnego 10 000
właściciela lasu; zapłata za dostawę nastąpi w ciągu 14 dni
3. Z zaciągniętego kredytu bankowego długoterminowego, spłacono część 5 000
zobowiązania wobec dostawcy
4. Ze środków na rachunku bankowym spłacono pozostałą część zobowiązań 5 000
wobec dostawcy
Polecenia:
1. Przedstawić posiadane na dzień rozpoczęcia działalności przez jednostkę zasoby majątkowe i
źródła ich finansowania.
2. Określić wpływ operacji gospodarczych na składniki bilansu jednostki.
3. Ustalić stan posiadanych aktywów i pasywów na koniec okresu sprawozdawczego.

Rozwiązanie:
AKTYWA PASYWA
Suma
L.p. Aktywa Aktywa Kapitały
bilansowa ZOB. Dł. ZOB. Kr.
Trwałe Obrotowe Własne
SP 0 50000 50000 50000 0 0
1. +25000 -25000 50000

2. +10000 60000 +10000

3. 60000 +5000 -5000

4. -5000 55000 -5000

SK 25000 30000 55000 50000 5000 0

Zadanie 1
W przedsiębiorstwie “PURTE” Sp. z o.o. w miesiącu styczniu bieżącego roku miały miejsce
operacje gospodarcze, które wpłynęły na zmianę wartości następujących składników
bilansowych:
Składniki bilansowe oraz charakter ich zmiany
Lp.
Składnik bilansowy Zmiana Składnik bilansowy Zmiana
1. Towary zwiększenie Zobowiązania wobec zwiększenie
dostawców
2. Kredyty bankowe zmniejszenie Rachunek bieżący zmniejszenie
3.. Zobowiązania wobec zwiększenie Środki trwałe zwiększenie
dostawców
4. Wartości niematerialne i zwiększenie Kasa zmniejszenie
prawne
5. Pożyczki otrzymane zwiększenie Zobowiązania wobec zmniejszenie
dostawców

Polecenia: Podaj treść operacji gospodarczych i określ, czy na skutek tych operacji zmieni się
suma bilansowa.
Rozwiązanie:
1. Zakupiono towary, za które zapłata nastąpi w terminie późniejszym. SUMA NA +
2. Spłacono ratę kredytu przelewem z rachunku bankowego. SUMA NA -
 3. Zakupiony samochód dostawczy z 7 dniowym terminem płatności. SUMA NA +
4. Zakupiono program księgowy gotówką z kasy firmy. SUMA BEZ ZMIAN
5. Zaciągnięto pożyczkę bankową na poczet zobowiązań wobec dostawców. SUMA
BEZ ZMIAN

Zadanie 1
Na podstawie ewidencji księgowej i spisu z natury ustalono, że Spółka z o.o. „OMEGA” w dniu
1.12.200X dysponowała następującymi składnikami majątku i źródłami jego finansowania:

1. Środki trwałe 89 500

2. Udzielone pożyczki długoterminowe 7 500

3. Materiały 5 250

4. Towary 52 875
5. Należności z tyt. dostaw 12 150
6. Środki pieniężne w banku 51 750
7. Kapitał udziałowy 120 000
8. Zobowiązania z tyt. dostaw 84 025
9. Zobowiązania z tyt. wynagrodzeń 15 000

W miesiącu grudniu miały miejsce następujące operacje gospodarcze:

Lp. Treść operacji Suma
1. Podjęto gotówkę z banku do kasy na wypłatę wynagrodzeń i bieżące wydatki 16 800
gotówkowe
2. Przyjęto do magazynu materiałów dostawę opakowań zakupionych w PHU 4 750
„Sigma” (zapłata w późniejszym okresie)
3. Wypłacono z kasy pracownikowi działu zbytu zaliczkę na koszty podróży 250
służbowej
4. Przyjęto do kasy gotówkę od PPU „Artex” tytułem spłaty zaciągniętej 7 500
pożyczki długoterminowej
5. Wypłacono z kasy pracownikom wynagrodzenia za ubiegły miesiąc 15 000
6. PHU „Alfa” uregulowało należność za zakupione w ubiegłym miesiącu 8 250
 towary, dokonując przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy
7. Uregulowano ze środków posiadanych na rachunku bankowym zobowiązanie 12 725
wobec PPU „Delta” z tytułu otrzymanej w ubiegłym okresie dostawy towarów
8. Zaciągnięto kredyt bankowy na 2 lata; środki przelano na rachunek firmy 8 000

Polecenia:
1. Przedstawić równanie bilansowe na dzień 1.12.200X r.
2. Określić typ poszczególnych operacji.
3. Dokonać zapisu zmian w stanie aktywów i pasywów spowodowanych poszczególnymi
operacjami.
4. Ustalić stan składników aktywów i pasywów na dzień 31.12.200X r.

Rozwiązanie:
AKTYWA Suma PASYWA
L.p. KAS bilanso Z.
ŚT I. DŁ. MAT. TOW. N. KR. RB wa K.P. Z. KR.
A DŁ.
SP 89500 7500 5250 52875 12150 51750 0 219025 120000 99025 0

1. -16800 +16800 219025

2. +4750 223775 +4750

3. +250 -250 223775

4. -7500 +7500 223775

5. -15000 208775 -15000

6. -8250 +8250 208775

7. -12725 196050 -12725

8. +8000 204050 +8000

SK 89500 0 10000 52875 4150 38475 9050 204050 120000 76050 8000