HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC

1. Khái niệm hình thức tổ chức dạy học

Hình thức tổ chức dạy học là hình thức tác động qua lại giữa hoạt động
dạy và hoạt động học, sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên và học sinh được
thực hiện theo một trật tự và một số chế độ xác định. Trong đó hoạt động dạy và
hoạt động học thống nhất biện chứng với nhau.
2. Phân loại
- Hình thức lên lớp:
+ HS được chia thành lớp với số lượng và thành phần ổn định theo lứa tuổi, theo
trình độ nhận thức.
+ Mỗi lớp HS học theo một nội dung được quy định cụ thể trong một kế hoạch,
một chương trình dạy học. Thời gian được chia thành từng tiết, trình tự các tiết
lên lớp được sắp xếp theo một thời khóa biểu chặt chẽ.
+ Giáo viên trực tiếp lãnh đạo tổ chức, điều khiển hoạt động nhận thức của học
sinh cả lớp chú ý đến đặc điểm riêng của từng học sinh.
- Dạy học theo nhóm:
Dạy học theo nhóm là hình thức tổ chức dạy học hợp tác, qua đó HS được
tổ chức để chia sẻ những hiểu biết của mình và đối chiếu sự hiểu biết của mình
với bạn học. HTTCDH này khai thác trí tuệ của tập thể HS, đồng thời HS được
rèn luyện thông qua hoạt động tập thể
- Hình thức DH ngoài giờ lên lớp:
+ Thích hợp cho PPDH (quan sát thiên nhiên, các trò chơi…), Dễ gây hứng thú
và phù hợp với HS
+ giúp HS tri giác trực tiếp đối tượng và ghi nhớ tốt, không phải tri giác gián
tiếp qua các phương tiện dạy học. HS sẽ hình thành nhữngbiểu tượng rõ ràng về
thế giới TN - XH xung quanh. Các em vừa nâng cao hiệu quả quan sát, và tích
lũy được nhiều tài liệu qua tri giác làm cơ sở cho tư duy.
- Hình thức tham quan học tập: Tham quan là một hình thức tổ chức dạy học
ngoài trời giúp cho HS tìm hiểu những sự vật và hiện tượng có liên quan đến
bài học trong chương trình.
Các buổi tham quan giúp cho HS thấy được sự vật, hiện tượng trong môi
trường TN- XH phức tạp, đa dạng và phong phú hơn nhiều so với những điều đã
học được trên lớp, từ đó mở rộng tầm nhìn, vốn hiểu biết của HS, gây hứng thú
học tập.
- Hình thức DH cá nhân:
Dạy học cá nhân là hình thức GV dạy trực tiếp cho một cá nhân hoặc GV
có thể sử dụng các tài liệu, phương tiện dạy học (phiếu học tập, sách bài tập, câu
hỏi trắcnghiệm trên máy tính), giao việc cụ thể cho từng HS. GV cũng có thể
yêu cầu từng em tự làm một số thí nghiệm, sưu tầm tranh ảnh, làm đồ dùng dạy
học, điều tra… Sau đó, từng HS hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao.
3. Yêu cầu
Mỗi hình thức tổ chức dạy học được xác định tùy thuộc vào những mối
quan hệ của các yếu tố cơ bản như:
- Dạy học có tính chất tập thể hay cá nhân.
- Mức độ hoạt động độc lập của cá nhân trong quá trình chiễm lĩnh tri thức, kĩ
năng.
- Phương thức chiếm lĩnh, tổ chức và điều khiển hoạt động của học sinh.
- Địa điểm và thời gian học tập.