„Treny” Jana Kochanowskiego:

• Tren 1:
W tym trenie autor wyraża przyczynę jego smutku. Gromadzi wiele wyrażeń określających
ból np. lamenty, skargi, aby wyrazić swoje cierpienie po stracie córki. Z Antyku przywołuje
Heraklita- greckiego filozofa, który uważany był za pesymistę, rozważał marność ludzkiego
życia i losu. Mówi też o Symonidesie- twórcy trenów i epidramatów. Podaje przykład
słowiczego gniazda, które zostało zaatakowane, przez drapieżnika niosącego śmierć.
Słowicza matka usiłowała ratować pisklęta, ale sama ledwo uszła z życiem. Kochanowski
też nic nie mógł zrobić, aby uratować dziecko. Zastanawia się jaką postawę przyjąć wobec
cierpienia, czy się mocować, czy może pogodzić, czy zadawać pytania o jego sens. Zycie
ludzkie jest marnością i błądzeniem.
• Tren 5:
Kochanowski przyrównuje w nim Urszulkę do sadzonki drzewa oliwnego. Drzewko to
rośnie, wypuszcza listki i pędy, lecz nie daje jeszcze owoców. Mogą zagrażać jej ostre
ciernie lub pokrzywy i wtedy młode drzewko usycha- jest to metafora do życia Urszulki.
Autor przedstawia swoją córkę w nim jako bezbronne drzewko, a ciernie jako śmierć. W
ostatnim wersie autor mówi ile bólu przyniosła im śmierć dziecka.
• Tren 7:
Autor porusza w tym trenie mowę o tym jak życie jego rodziny zmieniło się od śmierci
córki. Mówi w nim, że brakuje jej, że w domu jest teraz cicho i pust, z każdego kąta
wychodzi żałość.
• Tren 8:
Poeta mówi, że śmierć Urszulki przyszła nagle i niespodziewanie. Jej śmierć sprawiła pustki
w domu, mimo iż w domu było nadal dużo innych dzieci. Kochanowski mówi, że
rozweselała ona wszystkich domowników. Była urocza i miała w sobie dużo wdzięku. Teraz
wszystko ucichło.
• Tren 9:
Zaczyna się od apostrofy do mądrości. Kochanowski był poetą wykształconym. Przez całe
życie dużo się uczył, ale zaledwie znalazł się na progu mądrości. Nazywał siebie Stoikiem i
wierzył w tą filozofię. Niestety w obliczu cierpieniu ta filozofia okazała się zupełnie nie
przydatną. Nie mógł się pogodzić ze śmiercią, nie zachował Stoickiego spokoju, więc mimo
że był Stoikiem człowiekiem wykształconym to zachował się jak zwykły człowiek, który
nie zdobywał wiedzy. Tyle lat poświęcenia się nauce i klęska w obliczu cierpienia. Autor
jest rozczarowany mądrością.
• Tren 10:
Kochanowski zastanawia się gdzie znajduje się jego córka. Próbuje sobie wytłumaczyć jej
pobyt odnosząc się do różnych religii. Przywołując religie katolicką zakłada, że może być w
raju, w zależności od zasług. Według religii starożytnych, miejscem jej pobytu może być
Hades, bo zawiózł ją tam Haron. Zaczyna się zastanawiać czy w ogóle jest coś po śmierci.
Prosi córkę by dała mu jakoś znać, ukazując się jako cień, duch, mara. W tym trenie
Kochanowski ma kryzys wiary. Trudno mu sobie uzmysłowić, że po śmierci przechodzimy
do jakiegoś innego miejsca.
• Tren 13:
Kochanowski zastanawia się, że może byłoby dla niego lepiej, gdy Urszula by się albo nie
urodziła albo nie umarła. Po jej śmierci zawalił się świat Kochanowskiego. Miał on żal do
śmierci, która działa wbrew naturze, przecież to on jako najstarszy powinien pierwszy
umrzeć, a nie malutka córeczka. Ona powinna płakać przy jego grobie, a nie odwrotnie.