TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TÀI CHÍNH TP.

HCM
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

ĐỒ ÁN MÔN HỌC
MÔN: AN TOÀN VÀ BẢO MẬT THƯƠNG MẠI ĐIỆN
TỬ

TÊN ĐỀ TÀI: Rủi ro và Giải pháp An toàn Bảo mật trên sàn TMĐT Tik Tok
Shop

Sinh viên thực hiện

1. Hoàng Thị Huyền My - 215120149
2. Nguyễn Vũ Thảo Nguyễn - 215120023

TP. Hồ Chí Minh – 2024

i
 MỤC LỤC

MỤC LỤC..................................................................................................................................ii
LỜI MỞ ĐẦU.............................................................................................................................1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỒ ÁN...................................................................................2
1. MỤC TIÊU – PHẠM VI ĐỀ TÀI.................................................................................2
1.1. Mục tiêu...................................................................................................................2
1.2. Phạm vi đề tài..........................................................................................................2
2. CÁC THÀNH VIÊN THAM GIA................................................................................2
CHƯƠNG 2. ĐỊNH NGHĨA AN TOÀN VÀ BẢO MẬT TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
.....................................................................................................................................................2
1. AN TOÀN VÀ BẢO MẬT TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ...............................2
2. RỦI RO TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ.............................................................2
CHƯƠNG 3. CÁC LOẠI RỦI RO AN NINH MẠNG VÀ HẬU QUẢ THƯỜNG GẶP
TRONG TMĐT..........................................................................................................................2
1. ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP.........................................................................................2
1.1. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG..............................................................................2
1.2. RỦI RO BỊ TẤN CÔNG MẠNG...........................................................................2
1.3. RỦI RO VỀ HỆ THỐNG THANH TOÁN..........................................................4
1.4. RỦI RO VỀ HỆ THỐNG LOGISTIC..................................................................6
1.5. RỦI RO VỀ PHÁP LÝ...........................................................................................8
2. ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG............................................................................................9
2.1. RỦI RO VỀ SẢN PHẨM.......................................................................................9
2.2. RỦI RO VỀ THANH TOÁN...............................................................................10
2.3. RỦI RO VỀ VẬN CHUYỂN...............................................................................12
2.4. RỦI RO VỀ BẢO MẬT THÔNG TIN...............................................................12
CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP.........................................................................................................14
1. ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP.......................................................................................14
1.1. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG............................................................................14
1.2. RỦI RO BỊ TẤN CÔNG MẠNG.........................................................................15
1.3. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG THANH TOÁN................................................15
1.4. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG LOGISTIC........................................................16
1.5. RỦI RO VỀ PHÁP LÝ.........................................................................................16

ii
 2. GIẢI PHÁP GIÚP GIẢM THIỂU RỦI RO ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG................17
2.1. RỦI RO VỀ SẢN PHẨM.........................................................................................17
2.2. RỦI RO VỀ THANH TOÁN...................................................................................18
2.3. RỦI RO VỀ VẬN CHUYỂN...................................................................................19
2.4. RỦI RO VỀ BẢO MẬT THÔNG TIN...................................................................19
KẾT LUẬN...............................................................................................................................20
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................21

iii
 LỜI MỞ ĐẦU

Trong thời đại số hóa phát triển mạnh mẽ, nền kinh tế thế giới chứng kiến sự bùng nổ
của thị trường mua sắm trực tuyến (TMĐT), nơi mà mua bán hàng hóa và dịch vụ trở
nên dễ dàng và tiện lợi hơn bao giờ hết. Trong số các nền tảng TMĐT đang nổi lên,
Tik Tok Shop đã thu hút hàng triệu người dùng với mô hình độc đáo và tiếp cận sáng
tạo.

Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển đó là các vấn đề liên quan đến rủi ro và an ninh
bảo mật, đặc biệt là khi sử dụng nền tảng này để thực hiện giao dịch mua bán.
Trong bối cảnh này, việc hiểu và giải quyết những rủi ro cũng như đảm bảo an toàn
bảo mật trên sàn TMĐT Tik Tok Shop trở thành một ưu tiên hàng đầu.

Và đó cũng chính là lý do chúng em chọn đề tài “Rủi ro và Giải pháp an toàn Bảo
mật trên sàn TMĐT Tik Tok Shop” để thực hiện. Đề tài đồ án khám phá các vấn đề
rủi ro tiềm ẩn cũng như đề xuất các giải pháp toàn diện nhằm tăng cường sự tin cậy và
an toàn cho cộng đồng người dùng.

Chúng em xin cảm ơn cô Võ Thị Kim Anh đã nhiệt tình giúp đỡ và chỉ bảo tận tình để
chúng em có thể hoàn thành đồ án một cách tốt nhất.

1
 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỒ ÁN

1. MỤC TIÊU – PHẠM VI ĐỀ TÀI

1.1. Mục tiêu

Dựa vào kiến thức trong môn an toàn và bảo mật thương mại điện tử có thể
triển khai các mục tiêu sau:
 Phân tích và đánh giá các rủi ro tiềm ẩn đối với người dùng khi sử dụng sàn
TMĐT Tik Tok Shop, bao gồm nhưng không giới hạn vào các vấn đề như lừa
đảo, vi phạm quyền riêng tư, và an ninh thông tin.
 Xác định các yếu điểm trong hệ thống bảo mật hiện tại của Tik Tok Shop và
các hạn chế mà nền tảng này đang phải đối mặt trong việc bảo vệ thông tin cá
nhân và giao dịch của người dùng.
 Phát triển các giải pháp và chính sách bảo mật mới hoặc cải thiện đối với sàn
TMĐT Tik Tok Shop, nhằm tăng cường khả năng đề phòng, phát hiện và ứng
phó với các mối đe dọa an ninh mạng.
 Đề xuất các biện pháp giáo dục và tăng cường nhận thức cho người dùng Tik
Tok Shop về các nguy cơ và biện pháp phòng tránh để bảo vệ thông tin cá nhân
và tài khoản của họ.
 Đánh giá hiệu quả của các giải pháp được đề xuất trong việc giảm thiểu các rủi
ro và cải thiện mức độ an toàn bảo mật cho người dùng trên sàn TMĐT Tik Tok
Shop.
Mục tiêu chính của đề tài này là cung cấp những góc nhìn sâu sắc về bản chất
của các rủi ro và vấn đề bảo mật trên Tik Tok Shop, đồng thời đề xuất các giải
pháp cụ thể nhằm nâng cao mức độ an toàn và tin cậy cho người dùng trên nền
tảng này.

2
1.2. Phạm vi đề tài

Đồ án về "Rủi ro và Giải pháp An toàn Bảo mật trên sàn TMĐT Tik Tok Shop"
được xác định dựa trên phạm vi môn học an toàn và bảo mật thương mại điện
tử. Đề tài này sẽ tập trung vào việc phân tích các rủi ro và đề xuất các giải pháp
an toàn bảo mật cho sàn TMĐT Tik Tok Shop, một nền tảng mua sắm trực
tuyến đang trở nên phổ biến.

Đồ án sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu về quản lý rủi ro và an ninh

thông tin, điều tra các mô hình xử lý dữ liệu, cũng như áp dụng các giải thuật
phù hợp để phân tích và đánh giá các vấn đề liên quan đến an ninh thông tin
trên sàn TMĐT Tik Tok Shop.

Trong đó các hoạt động nghiên cứu và phân tích sẽ được tiến hành để hiểu rõ
hơn về cách thức hoạt động của sàn TMĐT, xác định các rủi ro và đề xuất các
biện pháp phòng tránh và giải quyết hiệu quả.

Phạm vi của đề tài sẽ tập trung vào việc nghiên cứu và phân tích các luồng
tương tác giữa người dùng và hệ thống trên sàn TMĐT Tik Tok Shop, đồng
thời tìm hiểu các quy trình nghiệp vụ của nền tảng này để đề xuất các thiết kế
kiến trúc hệ thống an toàn và bảo mật..

2. CÁC THÀNH VIÊN THAM GIA

STT MSSV Họ tên email

1 215120023 Nguyễn Vũ Thảo Nguyên nguyennvt21@uef.edu.v
2 215120149 Hoàng Thị Huyền My myhth21@uef.edu.vn

3
 CHƯƠNG 2. ĐỊNH NGHĨA AN TOÀN VÀ BẢO MẬT TRONG
THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
1. AN TOÀN VÀ BẢO MẬT TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

An toàn và bảo mật trong TMĐT là một tập hợp các biện pháp kỹ thuật, quản lý và
pháp lý nhằm bảo vệ các bên liên quan trong hoạt động TMĐT khỏi các rủi ro.

 An toàn trong TMĐT tập trung vào việc bảo vệ hệ thống và dữ liệu khỏi các truy
cập trái phép, tấn công mạng và các rủi ro khác.
 Bảo mật trong TMĐT tập trung vào việc bảo vệ thông tin cá nhân của khách hàng
và các thông tin nhạy cảm khác khỏi bị rò rỉ hoặc sử dụng trái phép.

Mục tiêu của an toàn và bảo mật trong TMĐT: Bảo vệ tài sản của doanh nghiệp và
khách hàng. Đảm bảo tính toàn vẹn và bí mật của dữ liệu. Duy trì uy tín thương hiệu
và sự tin tưởng của khách hàng. Thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành TMĐT

2. RỦI RO TRONG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

Rủi ro trong TMĐT là khả năng xảy ra các sự kiện bất lợi ảnh hưởng đến hoạt động
kinh doanh, lợi nhuận và uy tín của doanh nghiệp, cũng như gây tổn thất cho khách
hàng.

Rủi ro có thể xuất hiện ở mọi khâu trong quá trình kinh doanh TMĐT, từ khâu thiết
lập website, thanh toán, vận chuyển, bảo mật thông tin, đến khâu quản lý khách hàng
và xử lý khiếu nại.

CHƯƠNG 3. CÁC LOẠI RỦI RO AN NINH MẠNG VÀ HẬU

QUẢ THƯỜNG GẶP TRONG TMĐT

Trong những năm gần đây, Thương Mại Điện Tử tại Việt Nam chứng kiến sự phát
triển vượt bậc với các tên tuổi lớn như Shopee, Lazada, TikTokShop,... Bên cạnh tiềm
năng phát triển, vẫn tồn tại những thách thức và rủi ro kìm hãm sự bứt phá của các
Doanh nghiệp Thương Mại Điện Tử. Dưới đây là một số rủi ro an ninh mạng thường

4
gặp trong môi trường Thương Mại Điện Tử có thể ảnh hưởng tới Doanh nghiệp và
Khách hàng.

1. ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP

Thương mại điện tử mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhưng cũng tiềm ẩn
không ít rủi ro, thách thức. Để có thể hạn chế các khó khăn và phát huy tối đa ưu điểm
của hình thức kinh doanh ứng dụng công nghệ hiện đại này, doanh nghiệp cần tìm hiểu
kỹ lưỡng và có có những phương pháp quản trị các rủi ro trong thương mại điện tử
trên tất cả các nền tảng kinh doanh trực tuyến như website, sàn thương mại điện tử và
các kênh social media.

Những rủi ro mà Doanh nghiệp thường gặp trong quá trình tham gia thị trường
Thương Mại Điện Tử mà chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy như:
 Rủi ro về Lỗi hệ thống
 Rủi ro bị Tấn công mạng
 Rủi ro trong Hệ thống thanh toán
 Rủi ro trong Hệ thống Logistic
 Rủi ro về Pháp lý

1.1. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Lỗi phần mềm:

 Lỗi lập trình: Các bug hoặc sai sót trong mã nguồn có thể gây ra sự cố
hoặc mất dữ liệu.
 Lỗi cấu hình: Sai lầm trong việc thiết lập hệ thống có thể dẫn đến hoạt
động không ổn định hoặc không an toàn.
 Lỗi cập nhật: Cập nhật phần mềm không thành công hoặc không tương
thích có thể làm hỏng hệ thống hoặc dữ liệu.
 Lỗi phần cứng:
 Hư hỏng thiết bị: Sự cố với các thành phần vật lý như ổ cứng, RAM,
hoặc CPU có thể gây mất dữ liệu hoặc gián đoạn dịch vụ.
 Lỗi mạng: Sự cố kết nối mạng có thể ngăn chặn truy cập vào dịch vụ
hoặc giao dịch.
 Lỗi lưu trữ: Sự cố với các giải pháp lưu trữ dữ liệu có thể dẫn đến mất
dữ liệu hoặc khó khăn trong việc truy xuất dữ liệu.
 Lỗi do con người:
 Vận hành sai sót: Lỗi từ người vận hành có thể gây ra sự cố hoặc mất dữ
liệu.
 Cài đặt sai: Cài đặt phần mềm hoặc hệ thống không đúng cách
5
  Cấu hình sai: Sai sót trong cấu hình hệ thống có thể làm tăng nguy cơ an
ninh mạng.

b. Hậu quả

Những lỗi này có thể dễ dàng xảy ra nếu Doanh nghiệp không thường xuyên cập nhật
và bảo trì hệ thống của mình. Nó có thể dẫn tới một vài hậu quả như:

 Gây gián đoạn hoạt động kinh doanh, ảnh hưởng đến doanh thu và uy tín của
doanh nghiệp.
 Mất thời gian và chi phí để khắc phục lỗi, sửa chữa thiết bị và đào tạo nhân
viên.
 Mất dữ liệu quan trọng, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc.
 Gây khó khăn trong việc truy xuất dữ liệu, ảnh hưởng đến tiến độ công việc.

c. Minh hoạ tiêu biểu

Trong thực tế, có rất nhiều Doanh nghiệp đã và đang phải đối mặt với những khó khăn
liên quan đến rủi ro về lỗi hệ thống như trên. Dưới đây là trường hợp đã từng xảy ra
đối với Doanh nghiệp TikTokShop do lỗi Lưu trữ.
Trong ứng dụng TikTokShop, Khách hàng muốn giao dịch mua sắm phải thực hiện
nhập mã xác minh ( OTP ) được hệ thống của TikTok gửi tới số điện thoại của mình.
Tuy nhiên có một vài trường hợp khi thực hiện, Khách hàng không nhận dược mã xác
minh dẫn đến không thực hiện được giao dịch mua sắm, ảnh hưởng gián tiếp tới doanh
thu của Doanh nghiệp. Lỗi này xảy ra thường do có lượng lớn người dùng trên cửa
hàng TikTok dẫn tới các giải pháp lưu trữ dữ liệu của hệ thống gặp sự cố nên việc xử
lý và gửi mã xác minh có thể bị chậm.

Hình 1. Lỗi không gửi mã xác nhận từ TikTok

1.2. RỦI RO BỊ TẤN CÔNG MẠNG

a. Các trường hợp có thể xảy ra

6
  Phishing (Tấn công giả mạo):
 Là hình thức tấn công mạng mà kẻ tấn công giả mạo thành một đơn vị uy tín
để lừa đảo người dùng cung cấp thông tin cá nhân cho chúng.
 Thông thường, tin tặc sẽ giả mạo thành ngân hàng, trang web giao dịch trực
tuyến, ví điện tử, các công ty thẻ tín dụng để lừa người dùng chia sẻ các
thông tin nhạy cảm như: tài khoản & mật khẩu đăng nhập, mật khẩu giao
dịch, thẻ tín dụng và các thông tin quý giá khác.
 Phương thức tấn công này thường được tin tặc thực hiện thông qua email và
tin nhắn. Người dùng khi mở email và click vào đường link giả mạo sẽ được
yêu cầu đăng nhập. Nếu mắc câu, tin tặc sẽ có được thông tin ngay tức khắc.

 DDoS ( Tấn công từ chối dịch vụ ):

 Là hình thức mà kẻ tấn công sẽ cố gắng ngăn cản người dùng truy cập tới
các website hay các dịch vụ trực tuyến. Mục tiêu nhắm đến của kiểu tấn
công này là kết nối mạng của máy tính, máy chủ web và website.
 Để đảm bảo trải nghiệm khách hàng, các trang web TMĐT được kỳ vọng sẽ
liên tục online và có thể chịu được một lượng traffic đủ lớn phục vụ nhu cầu
mua sắm của khách hàng (tùy từng giai đoạn phát triển). Tuy nhiên, chỉ cần
một cuộc tấn công DDoS khiến website bị sập, doanh nghiệp sẽ phải chịu
thiệt hại cả về doanh thu trực tiếp lẫn gián tiếp (mất uy tín).

 Malware ( Phần mềm độc hại ):

 Là thuật ngữ mô tả các chương trình hoặc mã độc có khả năng cản trở hoạt
động bình thường của hệ thống bằng cách xâm nhập, kiểm soát, làm hỏng
hoặc vô hiệu hóa hệ thống mạng, máy tính, máy tính bảng và thiết bị di
động,…
 Những phần mềm này do tin tặc tạo ra sẽ có nhiệm vụ ăn cắp, mã hóa hoặc
xóa dữ liệu nhạy cảm, hay chiếm đoạt các chức năng tính toán lõi và giám
sát hoạt động máy tính của người dùng mà không được sự cho phép của họ
thông qua những phần mềm độc hại.

b. Hậu quả

Đây chỉ là một trong vô vàn loại hình tấn công mạng đã xuất hiện trên thị trường
Thương Mại Điện Tử. Nhiều Doanh nghiệp đã thiệt hại rất nhiều khi gặp phải những
rủi ro tấn công mạng này. Một số hậu quả tiểu biểu như:

 Mất cắp thông tin cá nhân của khách hàng gây ảnh hưởng đến uy tín của Doanh
nghiệp.
 Website hoặc dịch vụ trực tuyến của doanh nghiệp bị sập, khiến khách hàng
không thể truy cập và sử dụng dịch vụ còn Doanh nghiệp không thể bán hàng
hoặc cung cấp dịch vụ.

7
  Kẻ tấn công có thể sử dụng phần mềm độc hại để đánh cắp dữ liệu quan trọng
của doanh nghiệp, bao gồm thông tin khách hàng, dữ liệu tài chính, v.v.
 Doanh nghiệp có thể phải chi trả chi phí để khắc phục sự cố do những cuộc tấn
công này gây ra.
 Doanh nghiệp có thể bị mất doanh thu do gián đoạn hoạt động kinh doanh hoặc
do phải chi trả chi phí để khắc phục sự cố.

c. Minh hoạ tiêu biểu

Hình 2. Số vụ tấn công lừa đảo email nhằm vào người dùng Đông Nam Á bị chặn lọc năm
2022. Đáng chú ý khi Việt Nam đứng đầu khu vực về chỉ số này (Số liệu: Kaspersky)

Theo báo cáo của Kaspersky, một công ty dẫn đầu toàn cầu về các giải pháp và dịch
vụ bảo mật, công ty này đã ngăn chặn 17,8 triệu email lừa đảo tại Việt Nam trong suốt
năm 2022. Trong các email lừa đảo bị chặn lọc, có 1,57 triệu lượt tấn công nhắm vào
doanh nghiệp và 16,23 triệu vụ nhắm trực tiếp vào người dùng Việt Nam. Đây là một
hình thức tấn công Phishing khá phổ biến và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng tới cả
Doanh nghiệp và Khách hàng.

1.3. RỦI RO VỀ HỆ THỐNG THANH TOÁN

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Lỗi thanh toán: Hệ thống thanh toán có thể gặp lỗi do nhiều nguyên nhân như
lỗi kỹ thuật, lỗi phần mềm, lỗi mạng, v.v. Những lỗi này có thể khiến giao dịch
bị gián đoạn, thất bại hoặc thậm chí dẫn đến mất tiền.
 Gian lận thanh toán: Kẻ gian có thể sử dụng các thủ đoạn tinh vi để gian lận
thanh toán, chiếm đoạt tiền của người dùng hoặc doanh nghiệp. Ví dụ như giả
mạo người dùng, đánh cắp thông tin thanh toán, tạo giao dịch giả, v.v.

8
  Đánh cắp thông tin thanh toán: Kẻ gian có thể sử dụng các phương thức như tấn
công mạng, lừa đảo, cài đặt phần mềm độc hại để đánh cắp thông tin thanh toán
của người dùng như số thẻ ngân hàng, mật khẩu, mã PIN, v.v. Sau khi có được
thông tin này, kẻ gian có thể sử dụng để thanh toán trái phép hoặc bán cho các
đối tượng khác.

b. Hậu quả

Thanh toán luôn là một trong những hệ thống quan trọng nhất của công ty. Chính vì
vậy nếu Doanh nghiệp gặp phải những trường hợp trên rất có thể sẽ phải đối diện với
rất nhiều hậu quả:

 Doanh nghiệp có thể mất đi sự tin tưởng của khách hàng nếu họ gặp phải các
vấn đề về thanh toán.
 Lỗi hệ thống thanh toán có thể khiến doanh nghiệp không thể nhận thanh toán
từ khách hàng.
 Doanh nghiệp có thể phải bồi thường cho khách hàng nếu họ bị ảnh hưởng bởi
rủi ro hệ thống thanh toán.
 Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có thể bị gián đoạn nếu xảy ra các vấn
đề về thanh toán.
 Doanh nghiệp có thể phải đối mặt với các vụ kiện tụng nếu họ không thực hiện
các biện pháp bảo mật thông tin thanh toán của khách hàng.

c. Minh hoạ tiêu biểu

Sàn TMĐT TikTokShop cũng đã từng gặp phải lỗi hệ thống dẫn tới đơn hàng vẫn
được vận chuyển dù hệ thống đã hoàn tiền lại cho Khách hàng.
Theo chia sẻ của Perseus, anh có đặt một đưn hàng trên TikTokShop nhưng đã yêu cầu
hoàn tiền vì đơn hàng không được giao đúng hạn. Người bán đã đống ý hoàn tiền
nhưng đơn hàng vẫn được vận chuyển tới nhà Perseus. Anh đã gửi lại tin nhắn cho
người bán nhưng không nhận được hồi âm.

9
 Hình 3. Bài đăng chia sẻ về câu chuyện hoàn tiền trên TikTokShop của tài khoản Perseus

Hoặc nghiêm trọng hơn như trường hợp của Target, chuỗi siêu thị bán lẻ hàng đầu của
Mỹ, đã bị đánh cắp thông tin thanh toán của hơn 70 triệu khách hàng. Vụ việc này đã
khiến Target phải chi trả hàng trăm triệu USD để khắc phục sự cố và bồi thường cho
khách hàng.

1.4. RỦI RO VỀ HỆ THỐNG LOGISTIC

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Lỗi giao hàng:

 Giao sai hàng cho khách hàng.
 Giao hàng thiếu hoặc thừa.
 Giao hàng đến sai địa chỉ.
 Hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển.
 Thất lạc hàng hóa:
 Hàng hóa bị mất hoặc đánh cắp trong quá trình vận chuyển.
 Lỗi trong khâu lưu kho khiến hàng hóa bị thất lạc.
 Hàng hóa bị hư hỏng do điều kiện môi trường bất lợi.
 Chậm trễ giao hàng:
 Giao hàng không đúng thời gian cam kết.
 Gặp sự cố trong quá trình vận chuyển như tắc đường, hỏng hóc phương
tiện.
 Thủ tục hải quan phức tạp khiến cho việc giao hàng bị chậm trễ.

10
  Quá tải đơn hàng trong dịp lễ, Tết khiến việc vận chuyển bị gián đoạn,
chậm chễ.

b. Hậu quả

Rủi ro trong hệ thống Logistic có thể thường xuyên xảy ra nếu Doanh nghiệp không có
chu trình quản lí kho bãi rõ ràng, không đào tạo nhân viên kỹ và hợp tác với những
đơn vị vận chuyển không uy tín. Nó sẽ mang đến những hậu quả như:

 Doanh nghiệp phải chi trả chi phí để bồi thường cho khách hàng trong trường
hợp hàng hóa bị hư hỏng, mất mát hoặc giao hàng chậm trễ.
 Uy tín của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng, khiến cho việc thu hút khách hàng
mới trở nên khó khăn hơn.
 Rủi ro logistic có thể khiến cho hoạt động của doanh nghiệp bị gián đoạn, ảnh
hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh.
 Doanh nghiệp phải chi trả chi phí để xử lý các rủi ro như chi phí bảo hiểm, chi
phí vận chuyển bổ sung, chi phí lưu kho.

c. Minh hoạ tiêu biểu

Những rủi ro Logistic khá dễ dàng xảy ra đối với Doanh nghiệp. Tiêu biểu như minh
hoạ dưới đây về việc quá tải đơn hàng TikTokShop nên các chủ shop phải ngừng nhận
đơn ngày cận Tết.
Theo Báo Người Lao Động chia sẻ từ ngày 19 tháng chạp (29-1), Công ty TNHH Ba
Thức Food, chuyên bán hàng trên TikTokShop, đã ngưng nhận đơn hàng đi các tỉnh,
thay vì 22 tháng chạp như kế hoạch vì lo ngại các hãng giao hàng quá tải.
Anh Phan Minh Thức, đồng sáng lập Ba Thức Food, cho biết công ty kinh doanh thực
phẩm nên nếu nhận đơn hàng rồi giao không được, hàng trả về sẽ thiệt hại rất lớn bao
gồm: cước vận chuyển đi - về, chi phí bao bì, chưa kể hàng hư hỏng.
Hiện tại Ba Thức Food chỉ còn nhận đơn hàng tại TP HCM và Hà Nội, khách hàng cần
thanh toán trước và công ty sẽ gửi hàng qua Ahamove để giao trong ngày. Ngoài ra,
công ty cũng mới khai trương cửa hàng để bán trực tiếp cho đến ngày 29 tháng chạp.

11
 Hình 4. Một góc kho hàng của đơn vị vận chuyển phát nhanh tại phường Phúc La, quận Hà
Đông (Hà Nội) ngày cận Tết

1.5. RỦI RO VỀ PHÁP LÝ

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Doanh nghiệp không đăng ký thông tin kinh doanh theo quy định: Không đăng
ký doanh nghiệp, đăng ký thông tin sai lệch hoặc không cập nhật thay đổi thông
tin đăng ký.
 Cung cấp thông tin sản phẩm, dịch vụ sai lệch, không chính xác: Quảng cáo sai
sự thật, lừa dối khách hàng về chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm,
dịch vụ.
 Không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thông tin với người tiêu dùng: Không cung
cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm, dịch vụ, không ghi rõ giá cả, không niêm yết
giá, không có hóa đơn, chứng từ.
 Không khai báo, nộp thuế đầy đủ theo quy định: Trốn thuế, khai khống thuế,
nộp thuế chậm trễ.

b. Hậu quả

Rủi ro Pháp lý là một trong những rủi ro gây ảnh hưởng nặng nề nhất cho Doanh
nghiệp. Nếu vi phạm pháp lý hoặc pháp luật Doanh nghiệp sẽ phải chịu những hậu quả
như:

 Doanh nghiệp phải chi trả chi phí để nộp phạt vi phạm hành chính hoặc hình sự
hoặc thậm chí có thể bị đình chỉ hoạt động kinh doanh hoặc buộc giải thể.
 Khi xảy ra rủi ro pháp lý, uy tín của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng, khiến cho
việc thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng cũ trở nên khó khăn hơn.
 Rủi ro pháp lý có thể cản trở sự phát triển bền vững của doanh nghiệp do ảnh
hưởng đến tài chính, uy tín, nhân viên và khả năng cạnh tranh.
 Doanh nghiệp phải chi trả chi phí để bồi thường thiệt hại cho các bên liên quan
trong trường hợp vi phạm pháp luật.

12
 c. Minh họa tiêu biểu:
Sàn TMĐT TikTokShop đã từng vướng vào rủi ro Pháp lí khi không đăng ký thông tin
thông tin kinh doanh theo quy định và cung cấp thông tin thông tin sản phẩm, dịch vụ
sai lệch, không chính xác.

Theo kết luận từ Đoàn kiểm tra liên ngành thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông vào
đầu tháng 10.2023, TikTok có 3 vi phạm liên quan tới dịch vụ thương mại điện tử. Bao
gồm:
 Chưa công bố thông tin về chủ sở hữu ứng dụng trên trang chủ của ứng dụng
TikTok Shop theo quy định, vi phạm quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 62 Nghị
định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/08/2020 (sửa đổi tại điểm b khoản 33 Điều 3
Nghị định 17/2022/NĐ-CP ngày 31/01/2022).
 Chưa lưu trữ đầy đủ thông tin người bán theo quy định khi đăng ký sử dụng
dịch vụ.
 Chưa thực hiện đầy đủ việc kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc cung cấp thông
tin về hàng hóa của người bán trên sàn giao dịch thương mại điện tử theo quy
định.

2. ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG

Hiện nay, sàn TMĐT đã rất phát triển, hầu hết mọi người đều mua sắm trên Các sàn
thương mại điện tứ. Mặc dù mang lại rất nhiều ích lợi cho Khách hàng khi vừa tiện lợi,
nhanh chóng lại an toàn và đa dạng nhưng Khách hàng cũng phải đối mặt với rất nhiều
rủi ro.
Những rủi ro mà Khách hàng thường gặp phải khi tham gia mua sắm trên các sàn
TMĐT:
 Rủi ro về sản phẩm
 Rủi ro về thanh toán
 Rủi ro về vận chuyển
 Rủi ro về bảo mật thông tin

2.1. RỦI RO VỀ SẢN PHẨM

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Hàng giả, hàng nhái: Khách hàng có thể mua phải hàng giả, hàng nhái kém chất
lượng, không đúng với mô tả trên website.
 Hàng hư hỏng, lỗi: Hàng hóa có thể bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển hoặc
do lỗi sản xuất.
 Sản phẩm không như mô tả: Mô tả sản phẩm trên website có thể không chính
xác hoặc thiếu thông tin, dẫn đến việc khách hàng nhận được sản phẩm không
như mong muốn

13
 b. Hậu quả
Những rủi ro về sản phẩm như trên vẫn luôn thường xuyên xảy ra đối với Khách hàng,
để lại nhiều hậu quả mà nhiều người không lường trước được như:
 Hàng giả, hàng nhái thường được sản xuất từ nguyên liệu kém chất lượng, thậm
chí là độc hại, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng.
 Khách hàng phải chi trả số tiền tương tự cho sản phẩm kém chất lượng, không
đúng giá trị thực, không mang lại hiệu quả như mong muốn, gây thất vọng và
ảnh hưởng đến trải nghiệm.
 Khách hàng phải tốn thời gian và chi phí để đổi trả sản phẩm, ảnh hưởng đến
công việc và sinh hoạt.
c. Minh hoạ tiêu biểu
Hiện nay, TikTokShop đang là một trong những sàn TMĐT phổ biến nhất tại Việt
Nam. Tuy nhiên Doanh nghiệp này vẫn chưa đảm bảo việc kiểm tra và giám sát các
mặt hàng dẫn tới vẫn xuất hiện nhiều hàng giả, hàng nhái.
Trên nền tảng mạng xã hội Tiktok, chỉ cần gõ một từ khoá "túi xách Dior" hay "giày
Nike", người dùng có thể tìm được rất nhiều kết quả với mức giá khác nhau đến từ các
tiểu thương đăng ký bán hàng trên nền tảng này. Những mặt hàng dễ bị làm giả vẫn
ngang nhiên bày bán trên Tiktokshop mà không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc
trong khi người tiêu dùng rất dễ dàng tiếp cận và mua sắm phải những mặt hàng này

Hình 5. Hàng loạt các mặt hàng giả "túi Dior" vẫn xuất hiện trên thanh tìm kiếm của
TikTokShop

2.2. RỦI RO VỀ THANH TOÁN

a. Các trường hợp có thể xảy ra

14
  Mất cắp thông tin cá nhân: Thông tin thanh toán của khách hàng có thể bị
đánh cắp bởi các hacker, dẫn đến việc bị mất tiền hoặc sử dụng thông tin trái
phép.
 Thanh toán không an toàn: Các website thương mại điện tử không uy tín có
thể sử dụng các phương thức thanh toán không an toàn, dẫn đến việc khách
hàng bị mất tiền
 Lỗi hệ thống thanh toán: Lỗi kỹ thuật trong quá trình thanh toán dẫn đến việc
thanh toán không thành công hoặc bị trừ tiền nhưng không nhận được hàng.

b. Hậu quả

Đối với những rủi ro về thanh toán như trên, Khách hàng sẽ gặp phải rất nhiều hậu quả
khó xử lý như:
 Khách hàng có thể mất tiền trong tài khoản ngân hàng, thẻ thanh toán do bị lừa
đảo hoặc lỗi hệ thống thanh toán.
 Khách hàng phải mất thời gian để chờ đợi giải quyết, tranh chấp với sàn thương
mại điện tử hoặc ngân hàng.
 Thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng của khách hàng có thể bị đánh cắp, sử
dụng trái phép.

c. Minh hoạ tiêu biểu

Nhiều Khách hàng cũng đã khiếu nại về việc hệ thống của TikTok bị lỗi hoàn tiền và
không có phản hồi cụ thể đến khách hàng. cụ thể như trường hợp của tài khoản có tên
Thu Hà. Vì lý do bất khả kháng, chị không thể nhận đơn hàng và đã nhấn yêu cầu hoàn
đơn trên hệ thống. Thu Hà cho biết ứng dụng đã hiển thị rằng đơn hàng đã giao lại cho
người bán thành công, đồng thời xét duyệt yêu cầu hoàn tiền. Tuy nhiên sau hơn một
tháng chị vẫn không thấy tiền được hoàn về tài khoản. Không bỏ cuộc, chị tiếp tục viết
email khiếu nại. Phía TikTok Shop phản hồi bằng một email tự động kèm đường liên
kết và hướng dẫn. Mặc dù đã điền đầy đủ thông tin nhưng sau đó chị hà vẫn không
nhận được phản hồi và chưa được hoàn tiền.

15
 Hình 6. Email tự động của TikTokShop là phản hồi duy nhất mà chị Hà nhận được

Theo những phản ánh đến Báo Lao Động, nhiều người cho biết họ bị lộ thông tin cá
nhân như số điện thoại, địa chỉ nhà khi mua hàng trên mạng xã hội hay các sàn TMĐT
như TikTokShop Điều này đã khiến khách hàng có nguy cơ phải chi trả số tiền mua 1
món hàng 2 lần và khiến chủ kinh doanh online bị mất uy tín với khách hàng.

2.3. RỦI RO VỀ VẬN CHUYỂN

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Hàng hóa bị hư hỏng, thất lạc: Hàng hóa có thể bị hư hỏng, thất lạc trong quá
trình vận chuyển hoặc bị kẻ xấu lợi dụng lấy cắp, phá hoại sản phẩm.
 Giao hàng chậm trễ: Hàng hóa có thể được giao chậm trễ so với thời gian cam
kết do các yếu tố bên ngoài như thời tiết, thiên tai, dịch bệnh hoặc do đơn vị
giao hàng bị quá tải.
 Phí vận chuyển cao: Phí vận chuyển có thể cao hơn so với giá trị của sản phẩm.
 Sai sót trong thông tin giao hàng: Đơn hàng có thể giao đến sai địa chỉ hay
người nhận.

b. Hậu quả

16
Những tường hợp liên quan đến rủi ro về vận chuyển vẫn thường xuyên xảy ra và gây
ra khá nhiều hậu quả như:
 Khách hàng phải chờ đợi lâu, ảnh hưởng đến trải nghiệm mua sắm.
 Phải chịu chi phí đổi trả hàng (trong một số trường hợp).
 Mất mát tài sản, không nhận được sản phẩm đã mua.
 Mất thời gian chờ đợi giải quyết, tranh chấp với đơn vị vận chuyển hoặc sàn
thương mại điện tử.

c. Minh hoạ tiêu biểu

TikTokShop cũng đã nhiều lần bị Khách hàng khiếu nại vì các vấn đề liên quan đến
vận chuyển. Như trường hợp của một khách hàng tên Phan Huỳnh Nhi ( 18 tuổi,
TP.HCM ) được chia sẻ trên báo Vietnamnet, khi đơn hàng được đặt trên TikTokShop
của cô bị thất lạc và bị cửa hàng tự ý huỷ đơn. Dù đã khiếu nại lên nền tảng nhưng vẫn
không nhận được biện pháp giải quyết cụ thể nào.

2.4. RỦI RO VỀ BẢO MẬT THÔNG TIN

a. Các trường hợp có thể xảy ra

 Lừa đảo:
 Lừa đảo qua email hoặc tin nhắn: Kẻ tấn công giả mạo sàn thương mại điện
tử để gửi email hoặc tin nhắn lừa đảo, yêu cầu khách hàng cung cấp thông
tin cá nhân nhạy cảm như mật khẩu, mã PIN, số thẻ ngân hàng.
 Tạo trang web giả mạo: Kẻ tấn công tạo trang web giả mạo sàn thương mại
điện tử để đánh lừa khách hàng nhập thông tin cá nhân.
 Thông tin cá nhân bị đánh cắp:
 Hệ thống bảo mật của sàn thương mại điện tử bị tấn công: Kẻ tấn công có
thể xâm nhập vào hệ thống của sàn thương mại điện tử để đánh cắp thông
tin cá nhân của khách hàng.
 Lỗ hổng bảo mật trong ứng dụng di động: Ứng dụng di động của sàn thương
mại điện tử có thể có lỗ hổng bảo mật khiến thông tin cá nhân của khách
hàng bị lộ.
 Sử dụng thông tin cá nhân trái phép:
 Bán thông tin cá nhân cho bên thứ ba: Sàn thương mại điện tử có thể bán
thông tin cá nhân của khách hàng cho bên thứ ba mà không có sự đồng ý
của họ.
 Sử dụng thông tin cá nhân để gửi quảng cáo rác: Sàn thương mại điện tử có
thể sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng để gửi quảng cáo rác.

b. Hậu quả

17
Dữ liệu về thông tin cá nhân luôn là miếng mồi ngon béo bở đối với những kẻ lừa đảo.
Chúng có thể lợi dụng những thông tin đó để thực hiện những cuộc lừa đảo tinh vi và
gây ra hậu quả rất nghiêm trọng đối với khách hàng như:
 Kẻ tấn công có thể sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng để thực hiện giao
dịch gian lận, rút tiền từ tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng của họ.
 Kẻ tấn công có thể sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng để giả mạo họ,
mở tài khoản mới hoặc thực hiện các hành vi lừa đảo khác.
 Khách hàng có thể bị ảnh hưởng về uy tín nếu thông tin cá nhân của họ bị sử
dụng để thực hiện các hành vi bất hợp pháp.
 Khách hàng phải mất thời gian và công sức để giải quyết các vấn đề phát sinh
do rủi ro bảo mật thông tin.

c. Minh họa

Nhiều trường hợp nghiêm trọng liên quan đến việc bị mất cắp thông tin cá nhân đã
được mọi người chia sẻ trên mạng xã hội.
Theo những phản ánh đến Báo Lao Động, nhiều người cho biết họ bị lộ thông tin cá
nhân như số điện thoại, địa chỉ nhà khi mua hàng trên mạng xã hội hay các sàn TMĐT
như TikTokShop Điều này đã khiến khách hàng có nguy cơ phải chi trả số tiền mua 1
món hàng 2 lần và khiến chủ kinh doanh online bị mất uy tín với khách hàng.

CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP

TikTok Shop, với sự phát triển nhanh chóng và tiềm năng thị trường lớn, không tránh
khỏi những thách thức và nguy cơ. Từ vấn đề bảo mật thông tin cá nhân đến các vấn
đề về pháp lý và thậm chí là những vấn đề về sự đáng tin cậy của sản phẩm, những rủi
ro này đòi hỏi sự chú ý đặc biệt và những biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Chương 4
sẽ đề xuất những giải pháp cụ thể mà doanh nghiệp và khách hàng có thể áp dụng,
nhằm giúp TikTok Shop duy trì và phát triển một môi trường kinh doanh an toàn,
minh bạch và đáng tin cậy.

1. ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP

1.1. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG

Có thể thấy việc khách hàng không nhận được mã OTP trong TikTokShop là một vấn
đề ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm mua sắm và doanh thu của doanh nghiệp. Để
giải quyết rủi ro này, có các giải pháp hỗ trợ việc gửi mã OTP, bao gồm:

18
 Cung cấp lựa chọn thay thế: Cho phép khách hàng chọn phương thức xác minh
khác, ví dụ: xác minh qua email hoặc cuộc gọi thoại. Điều này không chỉ giảm bớt
áp lực cho hệ thống tin nhắn mà còn tăng cường tính linh hoạt và thuận tiện cho
người dùng.
 Nâng cấp hệ thống: TikTokShop có thể đầu tư vào việc nâng cấp cơ sở hạ tầng và
tăng cường dung lượng lưu trữ dữ liệu. Sử dụng công nghệ điện toán đám mây,
phân tán tải để tăng khả năng xử lý và giảm thiểu nguy cơ tắc nghẽn. Điều này sẽ
giúp hệ thống xử lý hiệu quả hơn, ngay cả khi có lượng truy cập lớn, đảm bảo rằng
mọi mã OTP đều được gửi đi một cách nhanh chóng và đáng tin cậy.
 Theo dõi tình trạng hệ thống: Theo dõi liên tục tình trạng hoạt động của hệ thống
để phát hiện và giải quyết sớm các vấn đề tiềm ẩn. TikTokShop nên thiết lập một
hệ thống giám sát toàn diện, cho phép phát hiện các sự cố về lưu trữ dữ liệu và xử
lý thông tin ngay lập tức, tránh gây bất tiện cho người dùng và đảm bảo trải nghiệm
mua sắm không bị gián đoạn.

1.2. RỦI RO BỊ TẤN CÔNG MẠNG

Trước tình hình tấn công Phishing ngày càng tinh vi và phổ biến, đặc biệt là tại Việt
Nam theo báo cáo của Kaspersky, TikTokShop có thể triển khai các biện pháp sau để
bảo vệ cả doanh nghiệp và người dùng.

 Nâng cao nhận thức cho người dùng: Doanh nghiệp TikTokShop nên phát triển
một chiến dịch giáo dục mạnh mẽ, sử dụng các bài viết, video, và infographic trên
nền tảng của mình để nâng cao nhận thức về nguy cơ lừa đảo. Cung cấp thông tin
chi tiết về các chiêu trò lừa đảo thường gặp, cách thức hoạt động của chúng và các
biện pháp phòng vệ cần thiết sẽ giúp người dùng tự bảo vệ mình khỏi những rủi ro
không đáng có
 Hợp tác với cơ quan chức năng: TikTokShop cần thiết lập một kênh liên lạc đặc
biệt để phản hồi nhanh chóng các báo cáo lừa đảo và hợp tác chặt chẽ với cơ quan
an ninh mạng để đảm bảo an toàn cho người dùng.
 Sử dụng phần mềm chống lừa đảo: Việc tích hợp phần mềm chống lừa đảo vào hệ
thống của TikTokShop sẽ giúp quét và phát hiện các liên kết độc hại, từ đó ngăn
chặn kịp thời các mối đe dọa. Phần mềm này cần được cập nhật thường xuyên để
đối phó với các mối nguy mới và phức tạp hơn.
 Mã hóa dữ liệu: TikTokShop cần đảm bảo rằng mọi thông tin cá nhân và dữ liệu
giao dịch của khách hàng đều được mã hóa một cách an toàn, giảm thiểu nguy cơ
thông tin bị đánh cắp trong trường hợp xảy ra sự cố bảo mật.

1.3. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG THANH TOÁN

Để đối phó với sự cố khi đơn hàng đã được hoàn tiền nhưng vẫn giao đến tay khách
hàng, TikTokShop cần áp dụng một loạt các biện nhằm giảm thiểu các rủi ro trong hệ
thống hỗ trợ khách hàng. Dưới đây là một số đề xuất để giải quyết vấn đề này, nhằm
mang lại sự hài lòng cho khách hàng và duy trì uy tín của nền tảng.

19
 Kiểm tra quy trình xử lý đơn hàng: TikTokShop cần tiến hành một đánh giá toàn
diện về quy trình xử lý đơn hàng hiện tại để phát hiện và khắc phục mọi lỗ hổng có
thể dẫn đến sự cố như đã xảy ra. Việc này bao gồm việc xem xét lại các bước từ
khi đơn hàng được đặt cho đến khi hoàn tiền, đảm bảo rằng mọi khâu đều được liên
kết chặt chẽ và không có sơ hở.
 Xác minh thông tin: Doanh nghiệp cần liên hệ trực tiếp với người mua để xác minh
thông tin về đơn hàng và tình trạng hoàn tiền. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi
thông tin liên quan đến việc hoàn tiền và giao hàng đều được cập nhật chính xác và
kịp thời.
 Đề xuất giải pháp:
 TikTokShop có thể cung cấp hướng dẫn cụ thể cho khách hàng về cách hoàn trả
hàng hóa theo đúng chính sách, đồng thời để khách hàng giữ lại khoản tiền đã
được hoàn.
 Trong trường hợp khách hàng muốn giữ lại sản phẩm, TikTokShop cần hỗ trợ
hủy yêu cầu hoàn tiền và chỉ trừ phần tiền tương ứng với giá trị hàng hóa.
 Hoàn thiện chính sách hoàn tiền: Hoàn thiện chính sách hoàn tiền để đảm bảo công
bằng cho cả người mua và người bán.
 Xây dựng hệ thống xử lý khiếu nại hiệu quả: Xây dựng hệ thống xử lý khiếu nại
hiệu quả để giúp giải quyết nhanh chóng và công bằng các tranh chấp, từ đó tăng
cường niềm tin và sự hài lòng của khách hàng.

1.4. RỦI RO VỀ LỖI HỆ THỐNG LOGISTIC

Trước thách thức của việc quá tải đơn hàng và những rủi ro logistic không lường trước
được, Ba Thức Food đã nhanh chóng thích ứng bằng cách đưa ra các giải pháp sáng
tạo và linh hoạt. Điều này không chỉ giúp công ty giảm thiểu thiệt hại mà còn tạo dựng
niềm tin và sự an tâm cho khách hàng trong những ngày cao điểm mua sắm cận Tết.
Bên cạnh đó, có thể áp dụng thêm một số biện pháp nhằm giảm thiểu rủi ro như:

 Tích hợp hệ thống quản lý đơn hàng đa năng: Hệ thống quản lý đơn hàng thông
minh có khả năng tự động phân loại và phân phối đơn hàng đến các đơn vị vận
chuyển dựa trên các tiêu chí như năng lực xử lý, khu vực hoạt động, và mức độ ưu
tiên của đơn hàng. Điều này giúp tận dụng hiệu quả nguồn lực và giảm bớt áp lực
cho từng đơn vị vận chuyển.
 Mở rộng mạng lưới đối tác vận chuyển: Bằng cách hợp tác với nhiều đơn vị vận
chuyển khác nhau, doanh nghiệp có thể cung cấp nhiều lựa chọn hơn cho khách
hàng và phân tán rủi ro, tránh phụ thuộc vào một đơn vị vận chuyển duy nhất.
 Ưu tiên các đối tác vận chuyển có khả năng xử lý đơn hàng cao:
 Chọn lựa các đơn vị vận chuyển có đội ngũ nhân viên lớn, cơ sở hạ tầng kho bãi
rộng lớn, và phương tiện vận chuyển hiện đại để đảm bảo khả năng xử lý đơn
hàng một cách nhanh chóng và hiệu quả.

20
  Hợp tác với những đơn vị có kinh nghiệm trong việc xử lý số lượng lớn đơn
hàng trong các dịp cao điểm, đảm bảo hàng hóa được giao đến tay khách hàng
một cách an toàn và kịp thời.
 Phân tích dữ liệu để dự báo nhu cầu: Sử dụng dữ liệu lịch sử đơn hàng để phân tích
và dự đoán nhu cầu trong các dịp lễ hội và mùa cao điểm. Điều này giúp doanh
nghiệp chuẩn bị trước về nguồn lực và kế hoạch vận chuyển, tránh tình trạng quá
tải và chậm trễ.

1.5. RỦI RO VỀ PHÁP LÝ

Dựa trên kết luận của Đoàn kiểm tra liên ngành thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông
vào đầu tháng 10.2023, TikTok đã vi phạm 3 quy định liên quan đến dịch vụ thương
mại điện tử. Nhằm đối phó với những thách thức và vi phạm pháp lý gần đây mà
TikTok Shop đang đối mặt, việc triển khai các giải pháp nhằm cải thiện là cần thiết.
Các giải pháp này không chỉ giúp đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định hiện
hành mà còn nâng cao uy tín và trách nhiệm xã hội của nền tảng.

 Ủy quyền kiểm soát nội dung trên nền tảng TikTok tại Việt Nam cho pháp nhân
của TikTok tại Việt Nam (Văn phòng đại diện hoặc Công ty TNHH Công nghệ
TikTok Việt Nam) để xử lý hiệu quả các yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước.
 Cập nhật thông tin về chủ sở hữu ứng dụng TikTok Shop trên trang chủ của ứng
dụng (tên đầy đủ của chủ sở hữu, địa chỉ trụ sở chính, số điện thoại liên hệ, email
liên hệ) để giúp người dùng dễ dàng liên hệ và tìm kiếm thông tin về chủ sở hữu
ứng dụng khi cần thiết.
 Lưu trữ đầy đủ thông tin của người bán theo quy định của pháp luật Việt Nam, bao
gồm: tên đầy đủ và tên viết tắt của người bán, địa chỉ trụ sở chính hoặc nơi kinh
doanh, số điện thoại và email liên hệ, giấy phép đăng ký kinh doanh (nếu có), mã
số thuế (nếu có). Thông tin này cần được lưu trữ trong thời gian tối thiểu 5 năm và
có thể được cung cấp cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu.
 Yêu cầu người bán cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm, bao gồm nguồn gốc
xuất xứ, chất lượng, thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng,...
 Đảm bảo thông tin sản phẩm chính xác: Người bán trên TikTok Shop phải cung
cấp thông tin sản phẩm một cách đầy đủ và chính xác, bao gồm nguồn gốc, chất
lượng, thành phần, công dụng, và hướng dẫn sử dụng. TikTok Shop cần xác minh
thông tin này thông qua các tài liệu và chứng từ hợp lệ.
 Xử lý các trường hợp vi phạm: Cần có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp vi
phạm quy định về cung cấp thông tin sản phẩm, nhằm bảo vệ quyền lợi của người
tiêu dùng và duy trì uy tín của nền tảng.

21
2. GIẢI PHÁP GIÚP GIẢM THIỂU RỦI RO ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG

2.1. RỦI RO VỀ SẢN PHẨM

Trong bối cảnh thị trường thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam,
TikTokShop đã trở thành một địa chỉ mua sắm quen thuộc. Tuy nhiên, vấn đề hàng
giả, hàng nhái vẫn là một thách thức lớn đối với nền tảng này. Để giải quyết vấn đề
này, người tiêu dùng cần được trang bị những kiến thức và công cụ để mua sắm một
cách thông minh và an toàn.. Dưới đây là một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro:

 Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh (Trưởng ban Chỉ đạo 389 quốc gia) đã
yêu cầu tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong thương
mại điện tử.
 Tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm: Người tiêu dùng cần dành thời gian để nghiên cứu
kỹ lưỡng thông tin về sản phẩm chính hãng, bao gồm giá cả, hình ảnh, và các đặc
điểm đặc trưng từ các nguồn thông tin uy tín. Việc này giúp họ có cái nhìn sâu sắc
hơn về sản phẩm và tránh mua phải hàng giả. Cân nhắc mức giá: Giá rẻ bất ngờ
thường đi kèm với chất lượng thấp, cảnh giác với những sản phẩm có giá rẻ hơn
nhiều so với thị trường chung.
 Kiểm tra kỹ lưỡng sản phẩm: Khi nhận hàng, hãy kiểm tra kỹ lưỡng bao bì, tem
mác, logo, chất liệu và đường may để nhận biết hàng giả.
 Chọn mua từ gian hàng chính hãng: TikTokShop có chương trình "Gian hàng chính
hãng" với logo tích xanh. Ưu tiên chọn mua từ những gian hàng này để đảm bảo
chất lượng sản phẩm.
 Báo cáo vi phạm:
 Nếu nghi ngờ sản phẩm là hàng giả, hãy báo cáo ngay cho TikTokShop bằng
cách sử dụng chức năng "Báo cáo" trong ứng dụng.
 Cung cấp đầy đủ thông tin và bằng chứng liên quan để hỗ trợ TikTokShop xử lý
vi phạm.

2.2. RỦI RO VỀ THANH TOÁN

Trên các nền tảng thương mại điện tử, việc đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng là
một ưu tiên hàng đầu. Đối với rủi ro như trường hợp của Thu Hà, khi hệ thống hoàn
tiền của TikTokShop gặp sự cố, cần có những hướng giải quyết cụ thể để xử lí vấn đề.
Các giải pháp bên dưới góp phần hỗ trợ khách hàng cũng như gợi ý cách xử lí trong
các tình huống tương tự.
 Gửi khiếu nại lên các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng: Nếu việc liên hệ trực tiếp với
TikTok Shop không mang lại kết quả, khách hàng có quyền gửi khiếu nại đến các
tổ chức bảo vệ người tiêu dùng. Các tổ chức này có thể can thiệp và hỗ trợ giải
quyết vấn đề một cách công bằng và minh bạch.
22
 Lưu trữ thông tin đơn hàng: Khách hàng nên lưu giữ cẩn thận mọi thông tin liên
quan đến đơn hàng, bao gồm email xác nhận, ảnh chụp màn hình giao dịch, và các
thông tin khác. Những tài liệu này sẽ là bằng chứng quan trọng trong trường hợp
cần thiết.
 Tăng cường liên lạc trực tiếp: Thay vì chỉ sử dụng email tự động, TikTok Shop có
thể cung cấp một số kênh liên lạc khác như tin nhắn trực tiếp trên ứng dụng TikTok
hoặc cuộc gọi điện thoại để giải quyết vấn đề một cách trực tiếp và nhanh chóng
hơn.
 Nâng cấp hệ thống hoàn tiền:
 Xác định và khắc phục các lỗi trong hệ thống hoàn tiền để đảm bảo quá trình
diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
 Tự động hóa quy trình hoàn tiền để rút ngắn thời gian xử lý yêu cầu mang lại sự
hài lòng cho khách hàng.

2.3. RỦI RO VỀ VẬN CHUYỂN

Trên các nền tảng thương mại điện tử, việc đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng là
một ưu tiên hàng đầu. Đối với rủi ro như trường hợp của Nhi, khi đơn hàng từ
Tiktokshop gặp sự cố, cần có những hướng giải quyết cụ thể để xử lí vấn đề. Các giải
pháp bên dưới góp phần hỗ trợ khách hàng cũng như gợi ý cách xử lí trong các tình
huống tương tự.
 Liên hệ trực tiếp với nhà bán hàng: Đây là bước đầu tiên để giải quyết vấn đề.
Khách hàng nên liên hệ với nhà bán hàng thông qua tin nhắn trên TikTokShop
hoặc số điện thoại được cung cấp trong thông tin đơn hàng.
 Gửi yêu cầu hỗ trợ đến TikTokShop: Nếu không thể giải quyết vấn đề với nhà bán
hàng, khách hàng có thể gửi yêu cầu hỗ trợ đến TikTokShop
 Xác minh lại quy trình vận chuyển: Tiktokshop nên đánh giá lại quy trình vận
chuyển hiện tại để xác định nguyên nhân gây ra vấn đề thất lạc và hủy đơn hàng.
Tìm hiểu xem liệu có vấn đề gì trong quy trình giao nhận hoặc lưu trữ hàng hóa
không.
 Cải thiện dịch vụ khách hàng: Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng bằng cách
cung cấp kênh hỗ trợ 24/7 và đào tạo nhân viên để họ có khả năng giải quyết các
vấn đề đồng thời hỗ trợ khách hàng kịp thời.
 Đền bù và giải quyết khiếu nại: Đối với các trường hợp như của Phan Huỳnh Nhi,
TikTokShop nên cung cấp một biện pháp đền bù hoặc giải quyết cụ thể như việc
hoàn tiền hoặc cung cấp sản phẩm thay thế. Điều này giúp khách hàng cảm thấy
được đền bù và được quan tâm.
 Hạ tầng và quy trình quản lý:
 Nâng cấp hệ thống quản lý đơn hàng để hạn chế tình trạng tự ý hủy đơn.
 Rà soát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
 Hợp tác với các nhà bán hàng để đảm bảo chất lượng dịch vụ.

23
2.4. RỦI RO VỀ BẢO MẬT THÔNG TIN

Trong kỷ nguyên số, việc bảo vệ thông tin cá nhân trở nên quan trọng hơn bao giờ hết,
đặc biệt là khi mua sắm trực tuyến trên các nền tảng như TikTokShop. Dưới đây là
những biện pháp được đề xuất để tăng cường an toàn cho thông tin cá nhân.

 Hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội, bao gồm tên đầy đủ, số
điện thoại, địa chỉ nhà, v.v.
 Sử dụng mật khẩu mạnh: Tạo và sử dụng mật khẩu mạnh, độc đáo cho mỗi tài
khoản, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Điều này giúp tăng
cường bảo mật cho các tài khoản mạng xã hội và tài khoản thanh toán.
 Cẩn thận khi click vào các liên kết lạ hoặc tải xuống các ứng dụng không rõ
nguồn gốc. Điều này giúp tránh việc cài đặt phần mềm độc hại có thể lấy cắp
thông tin cá nhân.
 Không bao giờ chuyển tiền trực tiếp cho người bán qua các kênh như tin nhắn,
Zalo, v.v. Sử dụng phương thức thanh toán an toàn như thanh toán trực tuyến
qua cổng an toàn hoặc thanh toán khi nhận hàng (COD).
 Liên hệ ngay với bộ phận hỗ trợ khách hàng của TikTokShop khi nghi ngờ tài
khoản mình có những giao dịch bất thường.

KẾT LUẬN
Trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng phát triển và trở thành một phần không
thể thiếu trong đời sống hàng ngày, việc đảm bảo an toàn và bảo mật cho người dùng
là một yêu cầu cấp thiết. Đề tài này đã cung cấp một cái nhìn toàn diện về các rủi ro an
ninh mạng mà người dùng có thể gặp phải khi tham gia vào sàn TMĐT Tik Tok Shop,
từ lừa đảo cho đến vi phạm quyền riêng tư và an ninh thông tin.
Qua quá trình nghiên cứu và phân tích, chúng em đã xác định được các điểm yếu trong
hệ thống bảo mật của Tik Tok Shop và những hạn chế trong việc bảo vệ dữ liệu người
dùng. Từ đó, đề tài đã đề xuất một loạt các giải pháp và chính sách mới nhằm cải thiện
khả năng đề phòng, phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa, cũng như tăng cường
nhận thức và kiến thức cho người dùng về cách bảo vệ thông tin cá nhân và tài khoản
của họ.
Những giải pháp này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn cải thiện đáng kể mức
độ an toàn bảo mật cho người dùng. Đồng thời, chúng cũng góp phần nâng cao uy tín
và sự tin cậy của sàn TMĐT Tik Tok Shop, từ đó tạo dựng một môi trường mua sắm
trực tuyến lành mạnh và an toàn.

24
Thông qua việc thực hiện đồ án này, chúng em hy vọng rằng sẽ đóng góp vào việc
nâng cao mức độ an toàn và tin cậy cho người dùng trên sàn TMĐT Tik Tok Shop,
đồng thời cung cấp những góc nhìn sâu sắc về bản chất của các rủi ro và vấn đề bảo
mật trên nền tảng này.

25
 TÀI LIỆU THAM KHẢO

Huyền Đặng. (2023). Tiktok shop bị lỗi: 4 lỗi thường gặp và cách khắc phục. Truy cập
vào tháng 03/2024 tại: https://limoseo.vn/tiktok-shop-bi-loi/

Việt Nam News. (22/07/2023). Kaspersky protects more than 17 million users in VN
from email phishing attacks. Truy cập vào tháng 03/2024 tại:
https://vietnamnews.vn/economy/1551471/kaspersky-protects-more-than-17-million-
users-in-vn-from-email-phishing-attacks.html

Quốc Đạt. (13/11/2018). Tập đoàn lớn bất cẩn bảo mật, chục triệu khách hàng Mỹ mất
tiền. Truy cập vào tháng 03/2024 tại: https://vnexpress.net/tap-doan-lon-bat-can-bao-
mat-chuc-trieu-khach-hang-my-mat-tien-3837861.html

Báo Người Lao Động. (03/02/2024). Quá tải đơn hàng Tết. Truy cập vào tháng
03/2024 tại: https://nld.com.vn/qua-tai-don-hang-tet-196240202200117505.htm

Báo Công an Thành phố Hồ Chí Minh. (05/10/2023). Công bố kết luận kiểm tra toàn
diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam. Truy cập vào tháng 03/2024 tại:
https://congan.com.vn/tin-chinh/cong-bo-ket-luan-kiem-tra-toan-dien-hoat-dong-cua-
tiktok-tai-viet-nam_153568.html

Báo Công Thương. (07/05/2023). Kỳ 2: TikTok Shop - “ma trận” hàng giả, hàng nhái
“lòe” người tiêu dùng. Truy cập vào tháng 03/2024 tại: https://congthuong.vn/ky-2-
tiktok-shop-ma-tran-hang-gia-hang-nhai-loe-nguoi-tieu-dung-252972.html

Báo Lao Động. (27/06/2023). Nguy cơ lộ lọt thông tin khi mua hàng online trên mạng
xã hội. Truy cập vào tháng 04/2024 tại: https://laodong.vn/ban-doc/nguy-co-lo-lot-
thong-tin-khi-mua-hang-online-tren-mang-xa-hoi-1209421.ldo

Báo Vietnam.net. (29/09/2022). Khách bị bùng hàng, giao sai mẫu nhưng TikTok
Shop không quan tâm. Truy cập vào tháng 04/2024 tại: https://vietnamnet.vn/khach-bi-
bung-hang-giao-sai-mau-nhung-tiktok-shop-khong-quan-tam-i5001508.html

26
Quỳnh Phương. (25/02/2023). Bài 1: Hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng tràn
lan trên nền tảng Tiktok. Truy cập vào tháng 04/2024 tại: https://chg.vn/hang-nhai-
hang-gia-hang-kem-chat-luong-tran-lan-tren-nen-tang-tiktok-116570

27
28