ზმნის უღლება

გერმანულ ენაში ზმნას აქვს დროის ექვსი ფორმა.

მარტივი დროები:
1.das Präsens-აწმყო,ახლანდელი დრო.
2.das Präteritum-წარსული თხრობითი.
რთული დროები:
3.das Perfekt-წარსული სასაუბრო.
4.das Plusquamperfekt-წინარე წარსული.
5.das Futurum I -მომავალი I
6.das Futurum II-მომავალი II
ზმნას გააჩნია ასევე:პირის,რიცხვის,კილოს და გვარის კატეგორიები.
პირი: I, II, III. განასხვავებენ ასევე „შენობითის“ პარალელურად „თქვენობითი“
მიმართვის ფორმას.
რიცხვი: მხოლობითი-Singular,მრავლობითი-Plural.
 Präsens-ის წარმოება

Präsens-ი მარტივი დროის ფორმაა.იგი იწარმოება ზმნის ფუძეზე სათანადო პირის

ნიშნების დართვით.ფუძე რომ დავადგინოთ,საჭიროა Infinitiv-ს ჩამოვაცილოთ -en/n
დაბოლოება.უღლებისას ზმნას ყველა პირშ უნდა ახლდეს სათანადო პირის
ნაცვალსახელიც.

Singular Plural
ich(მე) -e wir(ჩვენ) -en/n
du(შენ) -st ihr(თქვენ) -t
er(ის(მამრ.სქესი)) sie (ისინი)
sie(ის(მდედ.სქესი)) -t Sie(თავაზიანი,თქვენობითი -en/n
es(ის(საშ.სქესი)) მიმართვა)

უღლების ნიმუშები:
lernen-სწავლა lern ფუძე

Singular Plural
ich lern-e wir lern-en
du lern-st ihr lern-t
er sie
sie lern-t Sie lern-en
es
kommen-kam-gekommen-მოსვლა komm
Singular Plural
ich komm-e wir komm-en
du komm-st ihr komm-t
er sie
sie komm-t Sie komm-en
es

Präsens-ში უღლებისას გასათვალისწინებელია შემდეგი თავისებურებები:

1.a-ფუძიანი ძლიერი უღლების ზმნები მხოლობითი რიცხვის II და III პირში
იცვლიან ფუძისეულ ხმოვანს, a იღებს უმლაუტს (ä).

Fahren fahr
Tragen - trag
Schlafen - schlaf

tragen-trug-getragen-ტარება
Singular Plural
ich trag-e wir trag-en
du träg-st ihr trag-t
er sie
sie träg-t Sie trag-en
es

მსგავსი ზმნებია:
Fahren- გამგზავრება, წასვლა(ტრანსპორტით)
Ich fahre
Du fährst
Er,sie,es fährt
Wir fahren
Ihr fahrt
Sie fahren
Schlafen - ძილი
Waschen - გარეცხვა
Laufen - სირბილი
Ich laufe
Du läufst ლოიfსთ
Er, sie läuft
Tragen - ტარება....

ზმნა schaffen-schuf-geschaffen-შექმნა,საერთოდ არ იღებს უმლაუტს.

2.e-ფუძიანი ძლიერი უღლების ზმნები მხოლობითი რიცხვის I და III პირში e-ს

იცვლიან მოკლე (i) ან გრძელი (ie)-თი.

nehmen-nahm-genommen-აღება nehm
Singular Plural
ich nehm-e wir nehm-en
du nimm-st ihr nehm-t
er sie
sie nimm-t Sie nehm-en
es

მსგავსი ზმნებია:
Helfen - დახმარება
Ich helfe
Du hilfst
Er sie hilft...
Geben-მიცემა
Essen- ჭამა ess
Ich esse
Du isst
Er ,sie isst...
Sprechen -ლაპარაკი
Ich spreche.
Du sprichst
Er, sie spricht

sehen-sah-gesehen-დანახვა,ყურება.
Singular Plural
ich seh-e wir seh-en
du sieh-st ihr seh-t
er sie
sie sieh-t Sie seh-en
es

Lesen კითხვა
Ich lese
Du liest
Er,sie es liest

გამონაკლისი შემთხვევები:
e-ს i-თი საერთოდ არ ჩაინაცვლებენ შემდეგი ზმნები:
Stehen - დგომა
Ich stehe
Du stehst
Er, sie es steht...
Gehen - სიარული, წასვლა
heben - აწევა,
bewegen- გადაადგილება
weben -ქსოვა

3.ზმნები,რომელთა ფუძეც ბოლოვდება s,ss,ß,z,tz,x-ზე (lesenკითხვა,heißen-

რქმევა,,sitzen-ჯდომა, reisen -მოგზაურობა და სხვ.) მხოლობითი რიცხვის II პირში
ნაცვლად -st პირის ნიშნისა დაირთავენ -t-ს,რის შედეგადაც II და III პირები
ერთმანეთს ემთხვევა.
sitzen-saß-gesessen-ჯდომა
Singular Plural
ich sitz-e wir sitz-en
du sitz-t ihr sitz-t
er sie
sie sitz-t Sie sitz-en
es

4.თუ ზმნის ფუძე ბოლოვდება d, t, chn, dm, tm, gn, ffn-ზე,მაშინ მხოლობითი
რიცხვის II და III პირში და მრავლობითი რიცხვის II პირში პირის ნიშანსა და ფუძეს
შორის ჩადგება კეთილხმოვანების e. ასეთი ზმნებია:finden პოვნა, arbeiten მუშაობა,
zeichnen ხატვა,
öffnen გაღება ,გახსნა
Antworten - პასუხი
Warten- ლოდინი
Reden- საუბარი

finden--პოვნა find ფუძე

Singular Plural
ich finde wir find-en
du find-e-st ihr find-e-t
er sie
sie find-e-t Sie find-en
es

Arbeiten - arbeit
Ich arbeite
Du arbeitest
Er sie arbeitet
Wir arbeiten
Ihr Arbeitet
Sie arbeiten
5. თუ ზმნა შეიცვლის ფუძისეულ ხმოვანს, e-ს აღარ ჩაიმატევენ მხოლობითი
რიცხვის II და III პირში, თუნდაც მათი ფუძე t-ზე ან d-ზე ბოლოვდებოდეს.
მრავლობით როცხვში (ihr) კი ჩაიმატევენ.
მაგალითად:
halten- ჭერა , braten -შეწვა
treten -შესვლა
raten - რჩევა
laden- ჩატვირთვა
და ა.შ.

halten-heilt-gehalten-ჭერა

Singular Plural
ich halt-e wir halt-en
du hält-st ihr halt-e-t
er sie
sie hält Sie halt-en
es

traten-trat-getreten-შესვლა
Singular Plural
ich tret-e wir tret-en
du tritt-st ihr tret-e-t
er sie
sie tritt Sie tret-en
es
laden-lud-geladen-ჩატვირთვა
Singular Plural
ich lad-e wir lad-en
du läd-st ihr lad-e-t
er sie
sie läd-t Sie lad-en
es
6.თუ ზმნა ბოლოვდება -eln,-ern-ზე,მაშინ მხოლობითი რიცხვის I პირში შესაძლოა
გვქონდეს ორი პარალელური ფორმა,e-ხმოვნითა და მის გარეშე ern-ზე
დაბოლოებულებში,ხოლო eln-ზე დაბოლოებულებში e ამოვარდება მხ.რიცხვის I
პირშიც და ბრძანებითი რიცხვის მეორე პირში.Ich sammle(მე ვაგროვებ),sammle-
შეაგროვე,rude-იცურავე ნავით.
sammeln-sammelte-gesammelt-შეგროვება
Singular Plural
ich samml-e wir sammel-n
du sammel-st ihr sammel-t
er sie
sie sammel-t Sie sammel-n
er

Bügeln - Bügel
Ich bügle
Du bügelst
Er sie bügelt
Wir bügeln
Ihr bügelt
Sie bügeln

zittern-zitterte-gezittert-კანკალი
Singular Plural
ich zitter-e/zittr-e wir zitter-n
du zitter-st ihr zitter-t
er sie
sie zitter-t Sie zitter-n
es
7.ზმნა stoßen მხოლობითი რიცხვის II და III პირში a ფუძიანი ძლიერი უღლების
ზმნების მსგავსად მიიღებს უმლაუტს,მაგრამ ეს ერთადერთი o ფუძიანი
ზმნაა,რომელიც უმლაუტს იღებს.
stoßen-stieß-gestoßen-ბიძგი,ხელის კვრა
Singular Plural
ich stoß-e wir stoß-en
du stöß-t ihr stoß-t
er sie
sie stöß-t Sie stoß-en
es
 a ფუძიანი ძლიერი უღლების ზმნები,რომლებიც იცვლიან ფუძისეულ ხმოვანს
a-ä:
backen-buk-gebacken-გამოცხობა
braten-briet-gebraten-შეწვა
fallen-fiel-gefallen-დაცემა,დავარდნა
fangen-fing-gefangen-დაჭერა
fahren-fuhr-gefahren-გამგზავრება
graben-grub-gegraben-თხრა
halten-hielt-gehalten-ჭერა
lassen-ließ-gelassen-დატოვება
laufen-lief-gelaufen-სირბილი
raten-riet-geraten-რჩევის მიცემა
saufen-soff-gesoffen-ლოთობა,გალეშვა
schlafen-schlief-geschlafen-ძილი
schlagen-schlief-geschlafen-ცემა,დარტყმა
tragen-trug-getragen-ტარება
wachsen-wuchs-gewachsen-ზრდა
waschen-wusch-gewaschen-რეცხვა.

e ფუძიანი ძლიერი უღლების ზმნები,რომლებიც e-ს შეიცვლიან ie-თი.

befehlen-befahl-befohlen-ბრძანება
empfehlen-empfahl-empfohlen-რჩევის მიცემა
geschehen-geschah-geschehen-მოხდენა
lesen-las-gelesen-წაკითხვა
sehen-sah-gesehen-დანახვა
stehlen-stahl-gestohlen-მოპარვა.
 e ფუძიანი ძლიერი უღლების ზმნები ,რომლებიც e-ს შეიცვლიან i-თი
brechen-brach-gebrochen-მოწყვეტა
erschrecken-erschrak-erschrocken-შეშინება
essen-aß-gegessen-ჭამა
fressen-fraß-gefressen-თქვლეფა
geben-gab-gegeben-მიცემა
gelten-galt-gegolten-მიჩნევა
helfen-half-geholfen-დახმარება
messen-maß-gemessen-გაზომვა
nehmen-nahm-genommen-აღება
schmelzen-schmolz-geschmolzen-დნობა
flechten-flocht-geflochten-დაწვნა(თმის)
verderben-verdarb-verdorben-გაფუჭება
melken-molk-gemolken-მოწველა
sprechen-sprach-gesprochen-ლაპარაკი
stechen-stach-gestochen-ჩხვლეტა
sterben-starb-gestorben-სიკვდილი
treffen-traf-getroffen-შეხვედრა
treten-trat-getreten-შესვლა
vergessen-vergass-vergessen-დავიწყება
werfen-warf-geworfen-გადაგდება.

შენიშვნა:ძლიერი უღლების ზმნებში,რომლებსაც ფუძეში აქვთ „ck“, Imperfekt-ში „c“

იკარგება,მაგ:backen-buk-gebacken.