ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ 2.

…..ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΜΟΧΛΕΥΣΗ….

Δρ.Α.Α.Δράκος, Γ. Μωράτης
 Η Ανάλυση της Μόχλευσης (Leverage) εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο μεταβολές σε βασικά
οικονομικά μεγέθη της επιχείρησης, επηρεάζουν τα κέρδη. Επιλέγοντας εκ προοιμίου τη σχέση
π.χ. μεταβλητών και σταθερών δαπανών ή Δανειακών και Ιδίων Κεφαλαίων, είμαστε σε θέση να
ΜΟΧΛΕΥΣΗ γνωρίζουμε τις επιπτώσεις στα κέρδη από (επιθυμητές ή μη) μεταβολές των μεγεθών αυτών. Η
ΚΑΙ μεταβλητότητα των κερδών ως αποτέλεσμα των μεταβολών αυτών είναι ο Κίνδυνος της
ΚΙΝΔΥΝΟΣ επιχείρησης. Έτσι η ανάλυση της Mόχλευσης συνίσταται ουσιαστικά στην ποσοτικοποίηση του
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Επιχειρηματικού και Χρηματοοικονομικού Κινδύνου που συνθέτουν το συνολικό κίνδυνο της
επιχείρησης. Ν.Σ. Νεκρό Σημείο
Ο Λειτουργικός Κίνδυνος (Break Even)
Λειτουργικός Κίνδυνος αφορά στο τμήμα του κινδύνου CMR, Δείκτης
(Operating risk) που αντιμετωπίζουν οι μέτοχοι Συνεισφοράς Κέρδους
μίας επιχείρησης αιτία των ΒΛΜ, Βαθμό
Επιχειρηματικός επιλογών τους αναφορικά με Λειτουργικής
τις δομές λειτουργίας και Μόχλευσης
Κίνδυνος παραγωγής (Operating Leverage)
(business risk)
O Χρηματοοικονομικός Κεφαλαιακή
κίνδυνος σχετίζεται με την Διάρθρωση Σχέση
Χρηματοοικονομικός εξυπηρέτηση των Δανειακών Ιδίων / Ξένα Κεφάλαια
Κίνδυνος (Financial Risk) Υποχρεώσεων και εξαρτάται (Capital Structure)
από τον τρόπο με τον οποίο ΒXΜ, Βαθμό
έχει χρηματοδοτηθεί η Χρηματοοικονομικης
επιχείρηση (σχέση Δανείων Μόχλευσης (Financial
Α Πωλήσεις € 120.000
και Ιδίων Κεφαλαίων). Leverage)
Β Κόστος Παραγωγής € 65.000
C=A-B Μεικτό Κέρδος € 55.000
D Κόστος Διάθεσης/Λειτουργίας € 20.000
E Κόστος Διοίκησης € 10.000
F=C-D-E Κ.Π.Τ.Φ.Α. € 25.000 Λειτουργικός
G Αποσβέσεις € 4.000 Θυμηθείτε το απλό PnL
H=F-G Κ.Π.Τ.Φ. € 21.000 για να καταλάβετε πως
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος
Αναπλ. Καθηγητής K Τόκοι (Χρημ. Εξοδα) € 2.000 επιμερίζεται ο
Χρηματοδοτικής Διοίκησης
Χρηματοοικονομικός επιχειρηματικός κίνδυνος
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
L=H-K Κ.Π.Φ. € 19.000
Τμήμα Οργάνωσης και M Φόροι € 4.750
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου N=L-M Καθαρά Κέρδη € 14.250
email: adrakos@aueb.gr
 Σύμβολα και εξηγήσεις
Υποθέσεις Εργασίας Q: Η ποσότητα παραγωγής
• Σταθερή Τιμή Πώλησης FC: Το σταθερό Κόστος Παραγωγής
ΑΝΑΛΥΣΗ • Σταθερό το Προϊόν ή το μείγμα
Προϊόντων (product mix)
VC: Το Μεταβλητό Κόστος ανά μονάδα Παραγόμενου Προϊόντος
ΝΕΚΡΟΥ • Σταθερό το Μεταβλητό και Σταθερό
TC: Το Συνολικό Κόστος
P: Η Τιμή Πώλησης ανά μονάδα Προϊόντος
ΣΗΜΕΙΟΥ Κόστος S: Οι Πωλήσεις σε χρηματικούς όρους
(Break Even • Σταθερή η Παραγωγική Δυναμικότητα
• Δεν μεταβάλλονται τα αποθέματα και
Op.Profit:Τα Λειτουργικά Κέρδη της Επιχείρησης (Κ.Π.Τ.Φ.)
Analysis) οι όροι πιστωτικής πολιτικής
QΝΣ: Το Νεκρό σημείο της εταιρείας εκφρασμένο σε μονάδες
παραγωγής.
παραμένουν σταθεροί Q’ΝΣ: Το Νεκρό σημείο ως ποσοστό της παραγωγικής Δυναμικότητας
της εταιρείας εκφρασμένο σε μονάδες παραγωγής.
SΝΣ: Το Νεκρό σημείο της εταιρείας εκφρασμένο σε Πωλήσεις
CM: Το περιθώριο Κέρδους
CMR : Ο Δείκτης Περιθωρίου Κέρδους /Δείκτης Συνεισφοράς
(Contribution Margin Ratio)

Το Νεκρό Σημείο (Break Even) είναι το σημείο παραγωγής-δραστηριότητας της επιχείρησης στο οποίο δεν
πραγματοποιούνται Λειτουργικά κέρδη ή Λειτουργικές ζημίες, ή πολύ απλά τα Κ.Π.Τ.Φ.= 0
".$. ".$.
ΝΣ! = ΝΣ( = ×𝑃 = ΝΣ! ×P
%&'$ %&'$

O Δείκτη Περιθωρίου Κέρδους (Contribution Margin Ration) δείχνει τη ποσοστιαία μεταβολή που θα
επέλθει στα Λειτουργικά Κέρδη κάθε φορά που μεταβάλλονται οι Πωλήσεις. Ουσιαστικά το περιθώριο
κέρδους CM είναι το ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση των Μεταβλητών δαπανών . Όταν είμαστε
κάτω από το Ν.Σ. δείχνει το ποσοστό μείωσης των ζημιών, ενώ όταν είμαστε πάνω από το Ν.Σ. (που
έχουμε καλύψει το σταθερό κόστος) δείχνει το ποσοστό αύξησης των κερδών

Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος

)'$ '$
Αναπλ. Καθηγητής
Χρηματοδοτικής Διοίκησης CMR= 1 − CMR= 1 − %
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων (
Τμήμα Οργάνωσης και
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου
email: adrakos@aueb.gr
 Παράδειγμα 1.

Σταθερό Κόστος (FC) € 60.000

CMR 28,57%
Μετ.Κόστος / μνδ. (VC) € 10
Νεκρό Σημείο (σε Q) 15.000
Τιμή Πώλησης/μνδ (P) € 14
Παρ/γική Δυν/τητα (Q') 35.000 Νεκρό Σημείο (σε S) 210.000
Υπολογισμός Νεκρό Σημείο σε Q% 42,86%
ΝΣ και CMR Quantity FC TVC TC S Op.Profit CM
0 € 60.000 €0 € 60.000 €0 -€ 60.000 €0
5.000 € 60.000 € 50.000 € 110.000 € 70.000 -€ 40.000 € 20.000
10.000 € 60.000 € 100.000 € 160.000 € 140.000 -€ 20.000 € 40.000
15.000 € 60.000 € 150.000 € 210.000 € 210.000 €0 € 60.000
20.000 € 60.000 € 200.000 € 260.000 € 280.000 € 20.000 € 80.000
25.000 € 60.000 € 250.000 € 310.000 € 350.000 € 40.000 € 100.000
30.000 € 60.000 € 300.000 € 360.000 € 420.000 € 60.000 € 120.000
35.000 € 60.000 € 350.000 € 410.000 € 490.000 € 80.000 € 140.000

Το Contribution Margin Ratio δείχνει την μεταβολή που θα επέλθει στα Λειτουργικά Κέρδη, από μία μεταβολή στις Πωλήσεις.
Ετσι εάν αυξηθούν οι Πωλήσεις από 280,000 σε 350,000 (μεταβολή 70,000) τα Λειτουργικά Κέρδη θα μεταβληθούν κατά 20,000
(από 20,000 σε 40,000 ήτοι 28,57%*70,000=20,000).
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ (Break Even Point Analysis)
450.000
FC
400.000
TVC
350.000 TC
300.000 S
15.000 = Ν.Σ.
250.000

200.000

150.000

Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος

Αναπλ. Καθηγητής 100.000
Χρηματοδοτικής Διοίκησης
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων 50.000
Τμήμα Οργάνωσης και
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου 0
email: adrakos@aueb.gr 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000
 Παράδειγμα 2.

Η CORTES είναι μία

καθετοποιημένη εταιρεία
Σύγκριση 1. Κατασκευής και πώλησης
Λειτουργικού επίπλων (SATO)
Κινδύνου για 2 2. Παραγωγής και πώλησης
Καλλυντικών (ΚΟΡΡΕΣ)
ανταγωνιστικές 3. Ραφής και Πώλησης
εταιρείες Ρούχων (ΖΑRΑ)
4. Αρτοσκευασμάτων
(ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ)

Η FIRDYS είναι μία

εμπορική εταιρεία
1. Επίπλων (SOFA)
2. Καλλυντικών(SEPHORA)
3. Ρούχων (MANGO)
4. Αρτοσκευασμάτων
(PAUL)

Συμπεράσματα.
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος
1. Η εταιρεία CORTES έχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους αλλά λόγω υψηλότερων δαπανών το επίπεδο
Αναπλ. Καθηγητής
Χρηματοδοτικής Διοίκησης
των πωλήσεων που πρέπει να φθάσει για να σταματήσεις να έχει ζημιές είναι υψηλό.
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
Τμήμα Οργάνωσης και
2. Η Εταιρεία FIRDYS είναι ποιο ευέλικτη, αφού χρειάζεται να πετύχει λιγότερες πωλήσεις για να
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου
σταματήσει να έχει ζημιές αλλά ο ρυθμός αύξησης της κερδοφορίας είναι μικρότερος από τη CORTES.
email: adrakos@aueb.gr
 Παράδειγμα 3.
Σταθερό Κόστος (FC) € 40.000 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ALPHA Σταθερό Κόστος (FC) € 20.000 ΕΤΑΙΡΕΙΑ BHTA
Μετ.Κόστος / μνδ. (VC) € 2,0 Μετ.Κόστος / μνδ. (VC) € 3,0
Σύγκριση Τιμή Πώλησης/μνδ (P) € 5,50
40.000
Τιμή Πώλησης/μνδ (P) € 5,50
40.000
Παρ/γική Δυν/τητα (Q') Παρ/γική Δυν/τητα (Q')
Λειτουργικού Quantity FC TVC TC S Κ.Π.Τ.Φ.Α. Quantity FC TVC TC S Κ.Π.Τ.Φ.Α.
Κινδύνου για 4.000 40.000 8.000 48.000 22.000 -26.000 4.000 20.000 12.000 32.000 22.000 -10.000
8.000 40.000 16.000 56.000 44.000 -12.000 8.000 20.000 24.000 44.000 44.000 0
2 εταιρείες 12.000 40.000 24.000 64.000 66.000 2.000 12.000 20.000 36.000 56.000 66.000 10.000
16.000 40.000 32.000 72.000 88.000 16.000 16.000 20.000 48.000 68.000 88.000 20.000
20.000 40.000 40.000 80.000 110.000 30.000 20.000 20.000 60.000 80.000 110.000 30.000
24.000 40.000 48.000 88.000 132.000 44.000 24.000 20.000 72.000 92.000 132.000 40.000
28.000 40.000 56.000 96.000 154.000 58.000 28.000 20.000 84.000 104.000 154.000 50.000
32.000 40.000 64.000 104.000 176.000 72.000 32.000 20.000 96.000 116.000 176.000 60.000
CMR 63,64% CMR 45,45%
Νεκρό Σημείο (σε Q) 11.429 Νεκρό Σημείο (σε Q) 8.000 Σχόλιο.
Νεκρό Σημείο (σε S) 62.857 Νεκρό Σημείο (σε S) 44.000
Η εταιρεία ALPHA που έχει υψηλότερο
Νεκρό Σημείο σε Q% 28,57% Νεκρό Σημείο σε Q% 20,00%
Ν.Σ., θα ξεκινήσει να παράγει
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ALPHA ΕΤΑΙΡΕΙΑ BHTA
Quantity TVC TC S Κ.Π.Τ.Φ.Α. TVC TC S Κ.Π.Τ.Φ.Α. υψηλότερα λειτουργικά κέρδη, μετά τις
8.000 16.000 56.000 44.000 -12.000 24.000 44.000 44.000 0 24.000μνδ πωλήσεις προϊόντων (να
12.000 24.000 64.000 66.000 2.000 36.000 56.000 66.000 10.000 δεχθούμε ότι η αγορά είναι
16.000 32.000 72.000 88.000 16.000 48.000 68.000 88.000 20.000
20.000 40.000 80.000 110.000 30.000 60.000 80.000 110.000 30.000
ισομοιρασμένη (μεταξύ ALPHA και
24.000 48.000 88.000 132.000 44.000 72.000 92.000 132.000 40.000 ΒΗΤΑ). Το σημείο αυτό είναι αυτό στο
28.000 56.000 96.000 154.000 58.000 84.000 104.000 154.000 50.000 οποίο τέμνονται οι Καμπύλες
32.000 64.000 104.000 176.000 72.000 96.000 116.000 176.000 60.000 Λειτουργικής Κερδοφορίας (Κ.Π.Τ.Φ.Α.)
Λειτουργικά Κέρδη ως προς τις Πωλήσεις και υπολογίζεται ως εξής

360000 ALPHA 𝑆! − 𝑇𝐶! = 𝑆" − 𝑇𝐶" ⟺ 𝑃×𝑄 − 𝑄×𝑉𝐶! + 𝐹𝐶!

BHTA = 𝑃×𝑄 − 𝑄×𝑉𝐶" + 𝐹𝐶"
300000
Λειτουργικά Κέρδη

240000

180000
𝑄×𝑉𝐶! + 𝐹𝐶! = 𝑄×𝑉𝐶" + 𝐹𝐶" ⟺ 𝑄
𝐹𝐶! − 𝐹𝐶" 40.000 − 20.000
120000
ΤΟΜΉ ΚΑΜΠΥΛΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ = = 20.000𝜇𝜈𝛿.
ΚΕΡΔΟΦΟΡΡΙΑΣ = 20.000μνδ 𝑉𝐶" − 𝑉𝐶! 3 −2
60000
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος
Αναπλ. Καθηγητής
Χρηματοδοτικής Διοίκησης
0
8000 12000 16000 20000 24000 28000 32000
To CMR είναι ουσιαστικά η κλίση
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
Τμήμα Οργάνωσης και Μνδ προιόντος
της καμπύλης λειτουργικής
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου
κερδοφορίας μίας εταιρείας.
email: adrakos@aueb.gr
 D(Op. Pr ofit ) Δείχνει την ποσοστιαία μεταβολή των Λειτουργικών
Βαθμός Λειτουργικής
Κερδών σε ποσοστιαία μεταβολή των πωλήσεων.
Μόχλευσης Op. Pr ofit
BLM = Αν για παράδειγμα μία αύξηση των πωλήσεων κατά
(Μέτρο Λειτουργικού DS 20% επιφέρει μεταβολή στα Λειτουργικά Κέρδη
Λειτουργική
Κινδύνου) S κατά 40% τότε ο ΒΛΜ είναι = 40%/20% = 2
Μόχλευση
Παράδειγμα 4.
ΚΑΘΕΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΛΛΑΝΤΙΚΩΝ - Α
Σταθερό Κόστος (FC) 30.000 Contribution Margin Ratio 75,00%
Μετ.Κόστος / μνδ. (VC) 2 Νεκρό Σημείο (σε Q) 5.000
- Ο βαθμός λειτουργικής μόχλευσης
Τιμή Πώλησης/μνδ (P) 8 Νεκρό Σημείο (σε S) 40.000 είναι διαφορετικός για κάθε
Q FC TVC TC Sales (S) Op.Profit Κόστος /μνδ επίπεδο πωλήσεων
0 30.000 0 30.000 0 -30.000 ----------- - Σε μία επιχείρηση με υψηλότερο
3.000 30.000 6.000 36.000 24.000 -12.000 12,00 (συγκριτικά) σταθερό κόστος, οι
5.000 30.000 10.000 40.000 40.000 0 8,00 μεταβολές των πωλήσεων, έχουν
9.000 30.000 18.000 48.000 72.000 24.000 5,33
13.000 30.000 26.000 56.000 104.000 48.000 4,31
ως αποτέλεσμα μία μεγαλύτερη
15.000 30.000 30.000 60.000 120.000 60.000 4,00 μεταβολή στα Λειτουργικά Κέρδη
17.000 30.000 34.000 64.000 136.000 72.000 3,76 Υψηλή Λειτουργική Μόχλευση
21.000 30.000 42.000 72.000 168.000 96.000 3,43
Αν οι Πωλήσεις ΑΥΞΗΘΟΥΝ από 9,000 -> 13.000 μνδ, [(13.000-9.000)/9.000] = 44,44%
- επιχειρήσεις με μεγάλες
τότε τα κέρδη θα ΑΥΞΗΘΟΥΝ από 24.000 -> 48.000, (48.000-24.000) / 24.000 = 100,00%
Τότε ο ΒΛΜ για πωλήσεις 9.000μνδ. ή 72.000ΕΥΡΩ θα είναι 100% / 44% = 2,2500
επενδύσεις σε πάγια, (ή εντάσεως
κεφαλαίου) παρουσιάζουν Υψηλό
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΛΛΑΝΤΙΚΩΝ
Σταθερό Κόστος (FC) 12.000 Contribution Margin Ratio 50,00%
Βαθμό Λειτουργικής Μόχλευσης
Μετ.Κόστος / μνδ. (VC) 4 Νεκρό Σημείο (σε Q) 3.000
(π.χ. ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, Διυλιστήρια,
Τιμή Πώλησης/μνδ (P) 8 Νεκρό Σημείο (σε S) 24.000 Χημικές Βιομηχανίες,
Q FC TVC TC Sales (S) Op.Profit Κόστος /μνδ Χαλυβουργίες, Εταιρείες
0 12.000 0 12.000 0 -12.000 ----------- Σιδηροδρόμων, Αεροπορικές
3.000 12.000 12.000 24.000 24.000 0 8,00 Εταιρείες κ.λ.π.).
5.000 12.000 20.000 32.000 40.000 8.000 6,40
9.000 12.000 36.000 48.000 72.000 24.000 5,33
13.000 12.000 52.000 64.000 104.000 40.000 4,92
- εταιρείες σε ταχέως
15.000 12.000 60.000 72.000 120.000 48.000 4,80 ανακυκλούμενα καταναλωτικά
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος
Αναπλ. Καθηγητής 17.000 12.000 68.000 80.000 136.000 56.000 4,71 αγαθά ή γενικότερα εμπορικές
Χρηματοδοτικής Διοίκησης 21.000 12.000 84.000 96.000 168.000 72.000 4,57 εταιρείες έχουν χαμηλό βαθμό
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
Τμήμα Οργάνωσης και
Αν οι Πωλήσεις ΜΕΙΩΘΟΥΝ από 15,000 -> 9.000 μνδ, [(9.000-15.000)/15.000] =-40,00% Λειτουργικής Μόχλευσης.
Διοίκησης Επιχειρήσεων τότε τα κέρδη θα ΜΕΙΩΘΟΥΝ από 48.000 -> 24.000, ((24.000-48.000)/48.000 = -50,00%
Οικονομικού Πανεπιστημίου
email: adrakos@aueb.gr
Τότε ο ΒΛΜ για πωλήσεις 15.000μνδ. ή 120.000ΕΥΡΩ θα είναι 50% / 40% = 1,2500
 Δείχνει την ποσοστιαία μεταβολή των
Βαθμός Χρηματοοικονομικής D( Net Profit )
Καθαρών Κερδών σε ποσοστιαία μεταβολή
Μόχλευσης (ΒΧΜ) Net Pr ofit των Λειτουργικών Κερδών. Αν για παράδειγμα
BCM =
Σύγκριση (Μέτρο Χρηματοοικονομικού D(Op. Pr ofit ) μία αύξηση των Λειτουργικών Κερδών κατά
Χρηματοοικο 10% επιφέρει μεταβολή στα Καθαρά Κέρδη
Λειτουργικού Κινδύνου) Op. Pr ofit
νομική κατά 30% τότε ο ΒΧΜ είναι = 30%/10% = 3
Κινδύνου για
Μόχλευση ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ
2 εταιρείες Πάγια 500 Ίδια Κεφάλαια
Μετοχικό και Πρμχ Κεφάλαιο
600
500
Αποθεματικά 100
Κυκλ. Ενεργητικό 400 Υποχρεώσεις 300

Διαθέσιμα 200 Βραχυπρόθεσμα Δάνεια 50

Απαιτήσεις 50 Μακροπρόθεσμα Δάνεια 200
Αποθέματα 150 Άλλες Υποχρεώσεις 50
Ποσά σε 000 900 900
H Χρηματοοικονομική Μόχλευση (Financial Leverage), παρουσιάζει τη Sύnolo Δανείων Sύnolo Δανείων Sύnolo Δανείων
αναλογία του Συνολικού Δανεισμού ως προς εναλλακτικά μέτρα έκφρασης FL1 = Ίdia Κεφάλαια = FL3 = Axίa Αγοράς = FL2 = Energhtikό =
των Περιουσιακών Στοιχείων της επιχείρησης (Ενεργητικό, Ίδια Κεφάλαια, 250 250 250
Αξία Αγοράς). Έστω ότι η Αξία Αγοράς (Market Value) = €1.500.000 = 41,6% = 16,7% = 27,7%
600 1500 900

Παράδειγμα 5.
Σταθερό Κόστος (FC) 200.000 €
Μετ.Κόστος / μνδ. (VC) 3€
Τιμή Πώλησης/μνδ (P) 12 €
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Α.
Φορολογικός Συντελεστής 25,00% Παρατηρείστε ότι όταν η
Επιτόκιο Δανεισμού 8% εταιρεία επιλέγει
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ (ΣΕ) 500.000 € Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΛΕΓΕΙ 500.000 € Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΛΕΓΕΙ υψηλότερο επίπεδο
ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (IK) 400.000 € ΧΑΜΗΛΌ ΕΠΙΠΕΔΟ 100.000 € ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ δανεισμού η
ΔΑΝΕΙΑ (ΣΔ) 100.000 € ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ 400.000 € ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ μεταβλητότητα των
Πωλήσεις σε μονάδες προιόντος 25.000 33.333 41.667 25.000 33.333 41.667
Καθαρών Κερδών σε
ΠΩΛΗΣΕΙΣ € 300.000 € 400.000 € 500.000 € 300.000 € 400.000 € 500.000
μεταβολές των πωλήσεων
Κ.Π.Τ.Φ. € 25.000 € 100.000 € 175.000 € 25.000 € 100.000 € 175.000
Τόκοι € 8.000 € 8.000 € 8.000 € 32.000 € 32.000 € 32.000
είναι μεγαλύτερη (αυτό
Κ.Π.Φ. € 17.000 € 92.000 € 167.000 -€ 7.000 € 68.000 € 143.000 φαίνεται και από τον
Φόροι € 4.250 € 23.000 € 41.750 -€ 1.750 € 17.000 € 35.750 υψηλότερο ΒΧΜ).
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος
Αναπλ. Καθηγητής Καθαρά Κέρδη € 12.750 € 69.000 € 125.250 -€ 5.250 € 51.000 € 107.250
Χρηματοδοτικής Διοίκησης
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Σύνολο Δανείων / Ιδια Κεφάλαια 25,00% 400,00%
Τμήμα Οργάνωσης και
Διοίκησης Επιχειρήσεων Σύνολο Δανείων / Σύνολο Ενεργητικού 20,00% 80,00%
Οικονομικού Πανεπιστημίου
email: adrakos@aueb.gr
ΒΧΜ 1,47 1,09 1,05 ΧΧΧΧΧ 1,47 1,22
 Γιατί όμως ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΝΑ ΔΑΝΕΙΖΕΤΑΙ ΟΤΑΝ
Α) ΕΧΕΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΚΕΡΔΗ (σε απόλυτα νούμερα) και
Η μόχλευση Β) Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΖΗΜΙΩΝ ΛΟΓΩ ΥΨΗΛΟΤΕΡΩΝ ΤΟΚΩΝ, σε μεταβολές ΤΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΕΊΝΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ???
ως εργαλείο Επιτόκιο Δανεισμού 8% 14%
αύξησης της Ενεργητικό € 900.000 € 900.000 € 900.000 € 900.000 € 900.000 € 900.000
απόδοσης Δάνεια € 0 € 450.000 € 700.000 € 0 € 450.000 € 700.000
των Ιδια Κεφάλαια € 900.000 € 450.000 € 200.000 € 900.000 € 450.000 € 200.000
μετόχων Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης (KAX, Profit and Loss Account, PnL)
ΠΩΛΗΣΕΙΣ € 540.000 € 540.000 € 540.000 € 540.000 € 540.000 € 540.000
ROA > επιτόκιο Δανείου Κ.Π.Τ.Φ.(Λειτουργικά Κέρδη) € 90.000 € 90.000 € 90.000 € 90.000 € 90.000 € 90.000
Τόκοι €0 € 36.000 € 56.000 €0 € 63.000 € 98.000
Αν τα δάνεια είναι το Κ.Π.Φ. € 90.000 € 54.000 € 34.000 € 90.000 € 27.000 -€ 8.000
50% του ενεργητικού Φόροι (Φ.Σ.=30%) € 27.000 € 16.200 € 10.200 € 27.000 € 8.100 -€ 2.400
(450χιλ από τα 900χιλ) Καθαρά Κέρδη (KK) € 63.000 € 37.800 € 23.800 € 63.000 € 18.900 -€ 5.600
τότε η απόδοση των Απόδοση Ενεργητικού Return on Assets (ROA)- απόδοση των συνολικών κεφαλαίων που απασχολεί η επιχείρηση
μετόχων αυξάνεται σε 90.000 90.000 90.000 90.000 90.000 90.000
12% (54.000/450.000) Κ.Π.Τ.Φ./Ενεργητικό 900.000 900.000 900.000 900.000 900.000 900.000
από 10% που ήταν 10,00% 10,00% 10,00% 10,00% 10,00% 10,00%
(90.000/900.000) σε Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων Return on Equity (ROE) απόδοση των κεφαλαίων που έχουν δεσμεύσει οι μέτοχοι
περίπτωση που όλη η
χρηματοδότηση € 90.000 € 54.000 € 34.000 € 90.000 € 27.000 -€ 8.000
προερχόταν από Ίδια Κ.Π.Φ./ Ιδια Κεφάλαια € 900.000 € 450.000 € 200.000 € 900.000 € 450.000 € 200.000
Κεφάλαια 10,00% 12,00% 17,00% 10,00% 6,00% -4,00%
€ 63.000 € 37.800 € 23.800 € 63.000 € 18.900 -€ 5.600
Κ.Κ. / Ιδια Κεφάλαια € 900.000 € 450.000 € 200.000 € 900.000 € 450.000 € 200.000
7,00% 8,40% 11,90% 7,00% 4,20% -2,80%
Χρηματοοικονομική Μόχλευση
Δάνεια/ Ιδια Κεφάλαια 0,00% 100,00% 350,00% 0,00% 100,00% 350,00%
Δάνεια/ Ενεργητικό 0,00% 50,00% 77,78% 0,00% 50,00% 77,78%

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Β. Όταν η απόδοση του ενεργητικού (ROA) είναι μεγαλύτερη από το επιτόκιο δανεισμού ΤΟΤΕ,
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος όσα περισσότερα Δάνεια χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να χρηματοδοτήσει το ύψος των 900.000ΕΥΡΩ
Αναπλ. Καθηγητής
Χρηματοδοτικής Διοίκησης (περιουσιακά στοιχεία- ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ), τόσο αυξάνεται η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων (απόδοση των
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
Τμήμα Οργάνωσης και μετόχων-ROE) αφού τα κέρδη (Κ.Π.Φ. και Κ.Κ.) είναι υψηλότερά συγκριτικά με τα κεφάλαια που δεσμεύουν οι
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου μέτοχοι (LEVERAGE EFFECT)
email: adrakos@aueb.gr
 Επιτόκιο Δανεισμού 8% 14%
ROA < επιτόκιο
Η μόχλευση Ενεργητικό € 900.000 € 900.000 € 900.000 € 900.000 € 900.000 € 900.000
Δανείου
Δάνεια € 0 € 450.000 € 700.000 €0 € 450.000 € 700.000
ως εργαλείο Ιδια Κεφάλαια € 900.000 € 450.000 € 200.000 € 900.000 € 450.000 € 200.000 Στην περίπτωση
αύξησης της Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης αυτή, όταν η
απόδοσης ΠΩΛΗΣΕΙΣ € 540.000 € 540.000 € 540.000 € 540.000 € 540.000 € 540.000 επιχείρηση
των Κ.Π.Τ.Φ.(Λειτουργικά Κέρδη) € 90.000 € 90.000 € 90.000 € 90.000 € 90.000 € 90.000 δανείζεται τότε η
απόδοση των
μετόχων Τόκοι € 0 € 36.000 € 56.000 €0 € 63.000 € 98.000
μετόχων (ROE)
Κ.Π.Φ. € 90.000 € 54.000 € 34.000 € 90.000 € 27.000 -€ 8.000
Φόροι (Φ.Σ.=30%) € 27.000 € 16.200 € 10.200 € 27.000 € 8.100 -€ 2.400 μειώνεται, αφού
Καθαρά Κέρδη € 63.000 € 37.800 € 23.800 € 63.000 € 18.900 -€ 5.600
ουσιαστικά η
Απόδοση Ενεργητικού (ROA) επιχείρηση
Κ.Π.Τ.Φ./Ενεργητικό 10,00% 10,00% 10,00% 10,00% 10,00% 10,00% χρηματοδοτεί μία
επένδυση με
Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων (ROE)
κεφάλαια που
Κ.Π.Φ./ Ιδια Κεφάλαια 10,00% 12,00% 17,00% 10,00% 6,00% -4,00% έχουν κόστος
Κ.Κ. / Ιδια Κεφάλαια 7,00% 8,40% 11,90% 7,00% 4,20% -2,80%
μεγαλύτερο από
Χρηματοοικονομική Μόχλευση την απόδοση που
Δάνεια/ Ιδια Κεφάλαια 0,00% 100,00% 350,00% 0,00% 100,00% 350,00% παράγει η
Δάνεια/ Ενεργητικό 0,00% 50,00% 77,78% 0,00% 50,00% 77,78% επιχείρηση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Γ. Εάν η απόδοση της επένδυσης ROA < το κόστος Δανεισμού ΤΟΤΕ η χρησιμοποίηση υψηλότερου
ποσοστού Δανειακών Κεφαλαίων σε σχέση με τα Ίδια Κεφάλαια (ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΜΟΧΛΕΥΣΗ) οδηγεί σε μείωση της
απόδοσης των μετόχων. Αν ROA < επιτόκιο δανεισμού η επιχείρηση ΔΕΝ πρέπει να δανείζεται, γιατί θα οδηγηθεί σε
ζημιές

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ. Δ. Έτσι μία επιχείρηση μπορεί να αυξήσει την απόδοση των Ιδίων Κεφαλαίων :

• είτε αυξάνοντας την απόδοση του Ενεργητικού (βελτίωση περιθωρίων κέρδους, υψηλότερος Δείκτης
Συνεισφοράς CMR, θετική επίδραση της Λειτουργικής Μόχλευσης μέσα από Αύξηση των Πωλήσεων)
Δρ. Αναστάσιος Α. Δράκος • είτε αναλαμβάνοντας υψηλότερο Κίνδυνο μέσα από αύξηση της χρηματοοικονομικής Μόχλευσης (ποσοστό
Αναπλ. Καθηγητής
Χρηματοδοτικής Διοίκησης Δανειακών κεφαλαίων σε σχέση με τα Ίδια ή Συνολικά Κεφάλαια)
Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
Τμήμα Οργάνωσης και
Διοίκησης Επιχειρήσεων
Οικονομικού Πανεπιστημίου
email: adrakos@aueb.gr