

Giriş Yap Hızlı

Hastane |  veya üye ol Randevu
Sedimantasyon Nedir?
Sedimantasyon Yüksekliği Ne
Anlama Gelir?
  Sağlık Rehberi  İç Hastalıkları (Dahiliye)

Kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositler,

kanda en fazla sayıda bulunan hücre türüdür.
Solunum sistemi tarafından vücut içine alınan
hava, eritrositler tarafından vücudun tüm
doku ve organlarına taşınır. Sedimantasyon
ise kelime anlamı olarak tortulaşma ve dibe
çökme anlamına gelir. Alyuvarlar olarak da
bilinen kırmızı kan hücrelerinin ne kadar
çabuk dibe çöktüğü, yapılan sedimantasyon
işlemi ile anlaşılır. Vücutta inflamasyon
varlığında bazı protein yapıları, kırmızı kan
hücreleri ile bir araya gelerek, eritrositlerin
daha hızlı çökmelerine yol açar. Basit olduğu
kadar önemli bir kan testi olan sedimantasyon
sayesinde vücutta iltihap varlığı, otoimmün
hastalıklar ya da kanserli doku oluşumu
hakkında kolayca bilgi sahibi olunabilir.
Vücutta var olan inflamasyon oranının
anlaşılmasına yarayan sedimantasyon testi ya
da farklı bir deyişle eritrosit sedimantasyon
oranı (ESR), kişiden kan alındıktan sonra
laboratuvar ortamında yapılır. Alınan kan ilk
yarım saat, iki saat ve 24 saat olmak üzere
farklı zaman aralıklarında değerlendirilir.
Ölçümü yapılan her saatte, tek kullanımlık test
tüpü içinde bulunan kandaki eritrositlerin ne
kadarının dibe çöktüğü ölçülür. Normal
sedimantasyon değeri yaşa ve cinsiyete göre
değişse de, yapılan ölçüm ile pek çok farklı
hastalığın varlığı hakkında bilgi sahibi olunur.
Sedimantasyon yüksekliği ne anlama gelir
sorusunu yanıtlamadan önce sedimantasyon
nedir bunu iyi anlamak gerekir.

İçindekiler
Sedimantasyon nedir?
Sedimantasyon yüksekliği
nedir?
Sedimantasyon düşüklüğü
nedir?

Sedimantasyon nedir?
Kanın şekilli elemanlarının %99'unu ve toplam
kan miktarının yaklaşık olarak %40 ile %45'ini
oluşturan kırmızı kan hücreleri, RBC ya da
eritrositler olarak tanımlanır. Parlak kırmızı
renge sahip eritrositler, böbrekler tarafından
salınan eritropoietin hormonunun, kemik
iliğini uyarması ile kemik iliğinde üretilir.
Vücutta yer alan tüm doku ve organlara
oksijen sağlayan bu hücrelerin miktarı ağır
egzersizler sırasında artarken sedimantasyon
düşüklüğü, çoğunlukla bir sağlık probleminin
belirtisi değildir. Vücutta inflamasyon
varlığında bazı protein yapıları karaciğer ve
bağışıklık sistemi hücreleri tarafından üretilir.
Kırmızı kan hücreleri ile bir araya gelerek
eritrositlerin ağırlaşmasına yol açar. Özellikle
iltihaplı romatizmal hastalıklar, kronik
enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve bazı
kanser türlerinde, kırmızı kan hücrelerinin
ağırlığında artış olur. Sedimantasyon ise
sözlük anlamı olarak çökme ve tortulaşma
anlamına gelir. Vücutta enfeksiyon ya da
inflamasyon varlığının anlaşılması için yapılan
sedimantasyon işlemi, laboratuvar ortamında
hastadan alınan kan ile yapılır. Alınan kan
laboratuvar tüpü içinde baş aşağı olarak
bekletilir. Yarım saat, iki saat ve 24 saat içinde,
eritrositlerin ne oranda ve ne hızda çöktüğü
araştırılır. Vücutta inflamasyon varlığında
ortaya çıkan proteinler, kırmızı kan
hücrelerinin kümelenerek birbirlerine
yapışmasına, dolayısıyla ağırlaşmasına yol
açar. Ağrılığı artan eritrositler ise çözelti içinde
daha hızlı bir şekilde dibe çöker. Çökme
miktarı ve hızı, referans değerlerin dışındaysa,
vücutta enfeksiyon olduğu anlaşılır. Vücutta
var olan inflamasyonun miktarına bağlı olarak,
kırmızı kan hücrelerinin dibe çökme hızı
değişkenlik gösterir. Enfeksiyon varlığı,
romatizmal ve bağışıklık sistemi
hastalıklarının yanı sıra bazı kanser türlerinin
varlığında da sedimantasyon düzeyi
artar. Ancak bu artış, belirli bir hastalığın
göstergesi değil, yalnızca vücutta anormal bir
durumun varlığı hakkında bilgi verir.
Dolayısıyla yapılan test
sonucunda sedimantasyon değerinin yüksek
olması, mutlaka kötü seyirli bir hastalığın var
olduğu anlamına gelmez. Sedimantasyon ne
demek sorusuna verilebilecek en kısa yanıt,
"vücuttaki enfeksiyon varlığını gösteren test"
şeklide verilebilir. ESR, eritrosit
sedimantasyon hızı, sedimantasyon oranı ve
sedim gibi isimlerle de anılan bu test, yalnızca
hastalık varlığının araştırılması için değil, aynı
zamanda tanısı konmuş hastalığa verilen
tedavinin takibi amacıyla da yapılır. Ayrıca
bazı kimyasalların sonucu etkileyebildiği
bilindiğinden, test öncesinde kullanılan ilaç ve
tüketilen besinler hekim tarafından sorgulanır.
Referans sedimantasyon değeri ya da farklı bir
deyişle sedimantasyon hızının normal
değerleri aşağıdaki gibidir:

Yeni doğanlarda: 0 ile 2 mm/h

Çocuklarda: 0 ile 10 mm/h
50 yaş altı kadınlarda: 0 ile 20 mm/h
50 yaş üstü kadınlarda: 0 ile 30 mm/h
Gebelerde: 4 ile 57 mm/h
50 yaş altı erkeklerde: 0 ile15 mm/h
50 yaş üstü erkeklerde: 0 ile 20 mm/h
Eritrosit sedimantasyon hızının değeri yaşa ve
cinsiyete göre farklı hesaplanır. Bu yüzden
referans aralığı kişinin yaşına göre farklılık
gösterir. Kişinin kendi eritrosit sedimantasyon
hızını hesaplaması için kadınlarda yaşın
üzerine 10 eklenmesinin ardından ikiye
bölünmesi; erkeklerde ise direkt olarak yaşın
ikiye bölünmesi ile yapılır.

Sedimantasyon yüksekliği nedir?

Tek başına bir tanı aracı olmayan
sedimantasyon testi, vücutta iltihaplı
hastalığın varlığının tespiti ve bu hastalığa
karşı verilen tedaviye karşı vücuttan alınan
tepkinin izlenmesi için
yapılır. Lupus, sedef, ailevi akdeniz ateşli
hastalığı, ankilozan
spondilit, çölyak ve multiple skleroz gibi
otoimmün hastalıklar; romatoid
artrit, sinüzit, astım ve tüberküloz gibi iltihaplı
hastalıklar ve akciğer kanseri gibi bazı kanser
türlerinin varlığında sedimantasyon hızı
yükselir. Bu yükselişin sebebi, vücudun tepki
olarak karaciğer ve bağışıklık sistemi hücreleri
tarafından bazı protein yapılarını
oluşturmasıdır. Bu oluşumlar, kırmızı kan
hücresi olarak bilinen eritrositler ile birbirine
yapışarak kütle ve ağırlıklarının artmasına yol
açar. Alyuvarların ağırlıklarının artması,
yapılan sedimantasyon testinde daha hızlı bir
şekilde dibe çökmelerine yol açar. Bu dibe
çöküşün saatteki hızı ise var olan
inflamasyonun boyutu hakkında bilgi verir.
Akut ve kronik olarak gelişebilen bu duruma
ek olarak kullanılan östrojen, testosteron,
androjen içerikli ilaçlar, kortizon, doğum
kontrol ilaçları ve bazı hipertansiyon ilaçları
sedimantasyon yüksekliğine yol açar. Tüm
bunların yanı sıra yaşlılık ve gebelik gibi
koşullar da sedimantasyon oranının artmasına
neden olur. İltihaplı herhangi bir hastalığın
olmadığı durumlarda ölçülen anormal
derecede yüksek sedimantasyon değeri ise
kanserli tümörlerin varlığına işaret edebilir.
Sedimantasyon yüksekliği tedavisi amacıyla
hekim daha kapsamlı testlere ihtiyaç duyar.
Muayene, laboratuvar testleri ve hekimin
gerekli gördüğünde yapılmasını istediği
radyolojik görüntülemelerin ardından,
sedimantasyon değerinin yüksek olmasının
altında yatan hastalık teşhis edilir. Teşhis
edilen hastalığı türüne göre tedavi
düzenlendikten sonra sedimantasyon değeri,
normal değerlere geriler. Ayrıca günlük fiziksel
aktivitenin arttırılması, düzenli beslenme ve
uyku da bağışıklık sisteminin güçlenmesini
sağlayarak var olan hastalıkların iyileşmesi ve
dolayısıyla sedimantasyon değerinin
düşmesine yardımcıdır.

Sedimantasyon düşüklüğü nedir?

Sedimantasyon düşüklüğü çok büyük oranda
bir sağlık problemi belirtisi olarak görülmez ve
genellikle vücutta iltihaplı bir hastalığın
aktifliğinin bitmek üzere olduğunun
göstergesidir. Sağlıklı kişilerde görülen
sedimantasyon düşüklüğü, ender vakalarda
hastalık belirtisi olarak değerlendirilir. Orak
hücreli anemi, hemoglobinopatiler, anizositoz
ve diyabet gibi kan yoğunluğunu arttıran
hastalıklar ve bazı dolaşım bozuklukları,
sedimantasyonun düşmesine yol açabilir.
Ancak lösemi ve polisitemia rubra gibi
hastalıkların varlığında, sahte sedimantasyon
düşüklüğü de görülebilir. Antipsikotik ilaçlar
ve kortizon kullanımı da sedimantasyon
oranında düşüklüğe yol açabilir. Çoğunlukla
eklem ağrıları, hâlsizlik, yorgunluk, iştah ve
kilo kaybı, baş dönmesi, baş ağrısı gibi
semptomlarla karakterizedir. Sedimantasyon
düşüklüğü tedavisi ise, altta yatan odak
rahatsızlığın tedavi edilmesiyle gerçekleşir.
Ayrıca, düzenli beslenme, uyku ve fiziksel
aktivite de bağışıklık sistemini güçlendirerek,
var olan hastalıkların daha hızlı iyileşmesini
sağlar.

Sağlıklı bir yaşam için sağlık kontrollerinizi

düzenli olarak yaptırmayı unutmayın.

Uzm. Dr.
Cem Özcan
İç Hastalıkları (Dahiliye)
Medical Park Ankara (Batıkent)
Profili Gör

 İÇ HASTALIKLARI (DAHİLİYE)  15.8.2022  1314783

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa

içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler
içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için
mutlaka hekiminize başvurunuz.

Hasta Rehberi 

Kurumsal 

Online İşlemler 

444 44 84

 International Patient Information

Medical Park mobil uygulamasını hemen
indirin, avantajlardan yararlanın.

Çerezler, içeriği ve reklamları kişiselleştirmek, trafiğimizi

Gizliliğiniz bizim için önemlidir. 6698 sayılı
analiz etmek için kullanılmaktadır. Çerez Politikası
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Hakkında Bilgilendirmeye buradan
ulaşabilirsiniz.
Tümüne İ zin
Copyright
İ zinleri © 1993- 2023 Medical Park Hastaneler
Yönet Grubu
Hepsini Reddet

Ver
Son Güncellenme Tarihi:21-07-2023 23:50:46
CANLI DESTE
DESTE……