4 - CD4 - Phuong Trinh - BPT Mu Va Logarit

hoctoancapba.
com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM - TỔ TOÁN
Chủ đề 4
PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ LOGARIT
A. Tóm tắt lí thuyết
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ HÀM SỐ MŨ
1. Các định nghĩa:


 ( )
2. Các tính chất :


3. Hàm số mũ: Dạng : (a>0,a 1)

 Tập xác định :
 Tập giá trị : ( )
 Tính đơn điệu:
*a>1 : đồng biến trên
*0<a<1: nghịch biến trên
77
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
 Đồ thị hàm số mũ :
y y
y=ax y=ax
1
1 x
x
a>1 0<a<1
 Đạo hàm của hàm số mũ:
(với u là một hàm số) (với u là một hàm số)
II. KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ HÀM SỐ LÔGARÍT
1. Định nghĩa: Với a > 0 , a 1 và N > 0
Điều kiện có nghĩa: có nghĩa khi
2. Các tính chất :





 Đặc biệt :
78
3. Công thức đổi cơ số :
* Hệ quả:
 và
4. Hàm số logarít: Dạng (a>0,a 1)

 Tập xác định :
 Tập giá trị
 Tính đơn điệu:
*a>1 : đồng biến trên
*0<a<1: nghịch biến trên
 Đồ thị của hàm số lôgarít:
y
y
y=logax y=logax
1 x
x
O 1 O
a>1 0<a<1
 Đạo hàm của hàm số lôgarit:

và
và (với u là một hàm số)
và
và (với u là một hàm số)
III. PHƯƠNG TRÌNH MŨ & LÔGARÍT

79
1. CÁC ĐỊNH LÝ CƠ BẢN:
1. Định lý 1: Với 0 < a 1 thì : a M = aN M=N
2. Định lý 2: Với 0 < a <1 thì : a M < aN M > N (nghịch biến)
3. Định lý 3: Với a > 1 thì : a M < aN M < N (đồng biến )
4. Định lý 4: Với 0 < a 1 và M > 0;N > 0 thì : loga M = loga N M=N
5. Định lý 5: Với 0 < a <1 thì : loga M < loga N M >N (nghịch biến)
6. Định lý 6: Với a > 1 thì : loga M < loga N M < N (đồng biến)
2. CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI PHƯƠNG TRÌNH MŨ & LOGARIT:

Dạng cơ bản: (1)
 : phương trình (1) vô nghiệm
 :
Dạng cơ bản:
 :
a. Phương pháp 1: Biến đổi phương trình về dạng : aM = aN ;

(Phương pháp đưa về cùng cơ số)
Ví dụ 1: Giải phương trình (1)
Bài giải
♥ Đưa hai vế về cơ số 2, ta được:
♥ Vậy nghiệm của phương trình là r
Tự luyện: Giải các phương trình sau
80
1) 2) 3)
4)
Bài giải
♥ Điều kiện: (*)
♥ Khi đó:
[thỏa (*)]

Bài giải
♥ Điều kiện:
♥ Áp dụng công thức , ta có
Do nên

1) 2)
3) 4)
5) 6)
7) 8)
9) 10)
11)
81
Ví dụ 4: Giải phương trình: (1)
Bài giải
♥ Khi đó:
(2)
Với thì : phương trình vô nghiệm
Với thì [thỏa (*)]

1)
2)
3)
4)
5)
b. Phương pháp 2: Đặt ẩn phụ chuyển về phương trình đại số

Bài giải
♥ Đặt với , phương trình (1) trở thành (2)
Với thì
82
Tự luyện: Giải các phương trình sau hoctoancapba.com

1)
2)
3)
4)

Bài giải
♥ Biến đổi phương trình (1) ta được
(2)
Với thì
Với thì

1)
2)

Bài giải hoctoancapba.com
♥ Chia hai vế phương trình (1) cho ta được
(2)
83
Với thì
Với thì

1)
2)
3)
4)
5)
Bài giải
♥ Điều kiện:
♥ Khi đó:
Đặt , phương trình (1) trở thành (3)
Bài giải
♥ Đặt , phương trình (1) trở thành (3)

84

1) 2)
3)

Bài giải
♥ Điều kiện:
♥ Đặt thì phương trình (1) trở thành
Với thì (thỏa điều kiện)

Bài giải
♥ Điều kiện (*)
♥ Ta có:
(2)

Tự luyện: Giải phương trình sau
c. Phương pháp 3: Biến đổi phương trình về dạng tích số A.B=0,..
85

Bài giải hoctoancapba.com
♥ Ta có:

1)
2)
3)
d. Phương pháp 4: Lấy lôgarít hai vế theo cùng một cơ số thích hợp nào đó
(Phương pháp lôgarít hóa)
Bài giải
♥ Lấy lôgarit hai vế với cơ số 3, ta có

e. Phương pháp 5: Nhẩm nghiệm và sử dụng tính đơn điệu để chứng minh
nghiệm duy nhất (thường là sử dụng công cụ đạo hàm)
♥ Ta thường sử dụng các tính chất sau:
 Tính chất 1: Nếu hàm số f tăng ( hoặc giảm ) trong khoảng (a;b) thì phương trình f(x) = C có
không quá một nghiệm trong khoảng (a;b). ( do đó nếu tồn tại x0 (a;b) sao cho
f(x0) = C thì đó là nghiệm duy nhất của phương trình f(x) = C)
86
 Tính chất 2 : Nếu hàm f tăng trong khoảng (a;b) và hàm g là hàm một hàm giảm trong
khoảng (a;b) thì phương trình f(x) = g(x) có nhiều nhất một nghiệm trong khoảng (a;b) .
(do đó nếu tồn tại x0 (a;b) sao cho f(x0) = g(x0) thì đó là nghiệm duy nhất của phương
trình f(x) = g(x))

Bài giải
♥ Chia hai vế phương trình (1) cho , ta có
(2) ( Dạng )
♥ Xét hàm số trên , ta có
nghịch biến trên (*)
♥ Mặt khác (2) có nghiệm (**)

Từ (*) và (**) ta suy ra phương trình (2) có nghiệm duy nhất
♥ Vậy nghiệm của phương trình (1) là r
Ví dụ 15: Giải phương trình (1) (Dạng )
Bài giải
♥ Xét các hàm số và trên , ta có
nghịch biến trên và đồng biến trên (*)

Bài tập:
Giải các phương trình sau
1) 2x = 1+ 2) 3)
4) 5) 6)
87
7)

Bài giải
♥ Điều kiện:
Khi đó: (2)
♥ Đặt thì phương trình (2) trở thành
(3)
♥ Xét hàm số trên , ta có
nghịch biến trên (*)

♥ Vậy nghiệm của phương trình (1) là r
IV. BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ & LÔGARÍT

1. CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ & LOGARIT:
a. Phương pháp 1: Biến đổi phương trình về dạng cơ bản : aM < aN ( )
( )
Ví dụ 1: Giải bất phương trình (1)

Bài giải
♥ Ta có:
♥ Vậy tập nghiệm của bất phương trình là r

Tự luyện: Giải các bất phương trình
1) 2)
88

Bài giải
♥ Khi đó:
♥ So với điều kiện ta được nghiệm của bpt(1) là r

Tự luyện: Giải các bất phương trình sau
1) 2)
3) 4)
5) 6)
7) 8)
Bài giải
♥ Khi đó:
89
Tự luyện: Giải các bất phương trình sau
1) 2)
3) 4)
Ví dụ 4: Giải bất phương trình: (1)
Bài giải
♥ Khi đó:
Tự luyện: Giải bất phương trình
b. Phương pháp 2: Đặt ẩn phụ chuyển về bất phương trình đại số.
Bài giải
♥ Biến đổi bất phương trình (1) ta được
(2)
♥ Đặt , bất phương trình (2) trở thành (3)
Suy ra:

Bài giải
1) 2)
3) 4)
90
5) 6)
Bài giải
♥ Điều kiện:
♥ Đặt , bất phương trình (1) trở thành (2)
Suy ra:
1) 2)
3) 4)
5) 6)
B. Bài tập
Bài 1: Giải các phương trình
1) 2)
3) 4)
5) 6)
7) 8)
9) 10)
11) 12)
13) 14)
15)
Bài 2: Giải các bất phương trình
1) . 2)
91
3) 4)
Bài 3 : Giải các hệ phương trình sau
1) 2)
3) 4)
5) 6)
7) 8)
---------------------------Hết----------------------------
92

4 - CD4 - Phuong Trinh - BPT Mu Va Logarit

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

4 - CD4 - Phuong Trinh - BPT Mu Va Logarit

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

hoctoancapba.

2. Các tính chất :

3. Hàm số mũ: Dạng : (a>0,a 1)

 Đạo hàm của hàm số mũ:

(với u là một hàm số) (với u là một hàm số)

II. KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ HÀM SỐ LÔGARÍT

1. Định nghĩa: Với a > 0 , a 1 và N > 0

Điều kiện có nghĩa: có nghĩa khi

2. Các tính chất :

3. Công thức đổi cơ số :

4. Hàm số logarít: Dạng (a>0,a 1)

 Đạo hàm của hàm số lôgarit:

và (với u là một hàm số)

và (với u là một hàm số)

III. PHƯƠNG TRÌNH MŨ & LÔGARÍT

1. CÁC ĐỊNH LÝ CƠ BẢN:

1. Định lý 1: Với 0 < a 1 thì : a M = aN M=N

2. Định lý 2: Với 0 < a <1 thì : a M < aN M > N (nghịch biến)

3. Định lý 3: Với a > 1 thì : a M < aN M < N (đồng biến )

2. CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI PHƯƠNG TRÌNH MŨ & LOGARIT:

a. Phương pháp 1: Biến đổi phương trình về dạng : aM = aN ;

Ví dụ 1: Giải phương trình (1)

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Tự luyện: Giải các phương trình sau

Ví dụ 2: Giải phương trình (1)

♥ Điều kiện: (*)

Ví dụ 3: Giải phương trình (1)

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Ví dụ 4: Giải phương trình: (1)

♥ Điều kiện: (*)

Với thì : phương trình vô nghiệm

Với thì [thỏa (*)]

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Tự luyện: Giải các phương trình sau

Ví dụ 5: Giải phương trình (1)

Tự luyện: Giải các phương trình sau hoctoancapba.com

Ví dụ 6: Giải phương trình (1)

♥ Đặt với , phương trình (1) trở thành (3)

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Tự luyện: Giải các phương trình sau

Ví dụ 7: Giải phương trình (1)

♥ Chia hai vế phương trình (1) cho ta được

♥ Đặt với , phương trình (1) trở thành (3)

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Ví dụ 8: Giải phương trình (1)

Đặt , phương trình (1) trở thành (3)

Với thì [thỏa (*)]

Với thì [thỏa (*)]

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Ví dụ 9: Giải phương trình (1)

♥ Điều kiện: (*)

♥ Đặt , phương trình (1) trở thành (3)

Với thì [thỏa (*)]

Với thì [thỏa (*)]

Ví dụ 10: Giải phương trình (1)

Với thì (thỏa điều kiện)

Ví dụ 11: Giải phương trình (1)

Với thì [thỏa (*)]

Ví dụ 12: Giải phương trình (1)

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Tự luyện: Giải các phương trình sau

♥ Vậy nghiệm của phương trình là r

Ví dụ 14: Giải phương trình (1)