Professional Documents
Culture Documents
7 - CD7 - Hinh Hoc Khong Gian
7 - CD7 - Hinh Hoc Khong Gian
7 - CD7 - Hinh Hoc Khong Gian
com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
b = c. tanB = c.cot C
2. Hệ thức lượng trong tam giác thường:
* Định lý Côsin: a2 = b2 + c2 - 2bc.cosA
* Định lý Sin:
3. Các công thức tính diện tích.
a/ Công thức tính diện tích tam giác:
a.ha = với
d/ Diện tích hình thang : (đáy lớn + đáy nhỏ) x chiều cao
122
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
(P)
(P)
123
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Q b
P c
a' b
P
Hai mặt phẳng được gọi là vuông góc với nhau nếu góc giữa chúng bằng 900.
124
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
d Q
§3.KHOẢNG CÁCH
d(a;b) = AB
b
B
§4.GÓC
125
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
2. Góc giữa đường thẳng a không vuông góc với mặt phẳng (P) a
là góc giữa a và hình chiếu a’ của nó trên mp(P).
Đặc biệt: Nếu a vuông góc với mặt phẳng (P) thì ta nói rằng góc
giữa đường thẳng a và mp(P) là 900.
a'
P
a b
P Q
4. Diện tích hình chiếu: Gọi S là diện tích của đa giác (H) trong S
mp(P) và S’ là diện tích hình chiếu (H’) của (H) trên mp(P’) thì
A C
V= Bh h
Cho khối tứ diện SABC và A’, B’, C’ là các điểm tùy ý C'
lần lượt thuộc SA, SB, SC ta có: A'
A B'
C
C'
A B
với
C
Chú ý:
1/ Đường chéo của hình vuông cạnh a là d = a ,
Đường chéo của hình lập phương cạnh a là d = a ,
Đường chéo của hình hộp chữ nhật có 3 kích thước a, b, c là d = ,
a
B
Ví dụ 2: Cho lăng trụ tứ giác đều ABCD.A’B’C’D' có cạnh bên bằng 4a và đường chéo 5a.
Tính thể tích khối lăng trụ này.
C'
Lời giải:
D' ABCD A'B'C'D' là lăng trụ đứng nên
BD2 = BD'2 - DD'2 = 9a2
A'
B' ABCD là hình vuông
4a
5a
D C Suy ra B = SABCD =
Vậy V = B.h = SABCD.AA' = 9a3
A B
Ví dụ 3: Đáy của lăng trụ đứng tam giác ABC.A’B’C’ là tam giác đều cạnh a = 4 và biết diện tích tam giác
A’BC bằng 8. Tính thể tích khối lăng trụ.
A C
I .
B
128
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
Ta có tam giác ABD đều nên : BD = a
D' C'
và SABCD = 2SABD =
B'
A' Theo đề bài BD' = AC =
D C
A B Vậy V = SABCD.DD' =
60
Bài tập:
Bài 1: Cho lăng trụ đứng có đáy là tam giác đều biết rằng tất cả các cạnh của lăng trụ bằng a. Tính thể tích và
tổng diện tích các mặt bên của lăng trụ.
ĐS: ; S = 3a2
Bài 2: Cho lăng trụ đứng ABCD.A'B'C'D' có đáy là tứ giác đều cạnh a biết rằng . Tính thể tích
của lăng trụ.
Đs: V = 2a3
Bài 5: Cho lăng trụ đứng tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác vuông cân tại A ,biết rằng chiều cao
lăng trụ là 3a và mặt bên AA'B'B có đường chéo là 5a . Tính thể tích lăng trụ.
Đs: V = 24a3
2) Dạng 2: Lăng trụ đứng có góc giữa đường thẳng và mặt phẳng.
Ví dụ 1: Cho lăng trụ đứng tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác vuông cân tại B với BA = BC = a ,biết
A'B hợp với đáy ABC một góc 600. Tính thể tích lăng trụ.
SABC =
A C
60o Vậy V = SABC.AA' =
Ví dụ 2: Cho lăng trụ đứng tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác vuông tại A với AC = a , = 60 o
biết BC' hợp với (AA'C'C) một góc 300. Tính AC' và thể tích lăng trụ.
129
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
A' C' .
Ta có:
V =B.h = SABC.AA'
A a C
o
60
là nửa tam giác đều nên
B
Vậy V =
Ví dụ 3: Cho lăng trụ đứng ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình vuông cạnh a và đường chéo BD' của lăng trụ
hợp với đáy ABCD một góc 300. Tính thể tích và tổng diên tích của các mặt bên của lăng trụ .
Lời giải:
C' B'
Ta có ABCD A'B'C'D' là lăng trụ đứng nên ta có:
D' A' và BD là hình chiếu của BD' trên ABCD.
Vậy góc [BD';(ABCD)] =
C o B
30
D Vậy V = SABCD.DD' = S = 4SADD'A' =
A
a
Ví dụ 4: Cho hình hộp đứng ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình thoi cạnh a và = 60o biết AB' hợp với
đáy (ABCD) một góc 30o. Tính thể tích của hình hộp.
B C
30
o vuông tạiB
A 60 o D Vậy
a
Bài tập :
Bài 1: Cho lăng trụ đứng ABC A'B'C' có đáy ABC vuông cân tại B biết
A'C = a và A'C hợp với mặt bên (AA'B'B) một góc 30o . Tính thể tích lăng trụ
130
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
ĐS:
Bài 2: Cho lăng trụ đứng ABC A'B'C' có đáy ABC vuông tại B biết
BB' = AB = a và B'C hợp với đáy (ABC) một góc 30o . Tính thể tích lăng trụ.
ĐS:
Bài 3: Cho lăng trụ đứng ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều cạnh a biết AB' hợp với mặt bên
(BCC'B') một góc 30o .
Tính độ dài AB' và thể tích lăng trụ . ĐS: ;
Bài 4: Cho lăng trụ đứng ABC A'B'C' có đáy ABC vuông tại A biết
AC = a và biết BC' hợp với mặt bên (AA'C'C) một góc 30o .
Tính thể tích lăng trụ và diện tích tam giác ABC'. ĐS: ,S=
Bài 5: Cho lăng trụ tam giác đều ABC A'B'C' có khoảng cách từ A đến mặt phẳng (A'BC) bằng a và AA' hợp
với mặt phẳng (A'BC) một góc 300 .
Tính thể tích lăng trụ ĐS:
Bài 6: Cho hình hộp chữ nhật ABCD A'B'C'D' có đường chéo A'C = a và biết rằng A'C hợp với (ABCD) một
góc 30o và hợp với (ABB'A') một góc 45o .
Tính thể tích của khối hộp chữ nhật. Đs:
Bài 7: Cho hình hộp đứng ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình vuông . Gọi O là tâm của ABCD và OA' =
a .Tính thể tích của khối hộp khi:
1) ABCD A'B'C'D' là khối lập phương .
2) OA' hợp với đáy ABCD một góc 60o .
3) A'B hợp với (AA'CC') một góc 30o.
Đs:1) ;2) ;3)
Bài 8: Cho lăng trụ đứng ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình vuông và
BD' = a . Tính thể tích lăng trụ trong các trường hợp sau đây:
1) BD' hợp với đáy ABCD một góc 60o .
2) BD' hợp với mặt bên (AA'D'D) một góc 30o . Đs: 1)V = 2)V =
Bài 9: Chiều cao của lăng trụ tứ giác đều bằng a và góc của 2 đường chéo phát xuất từ một đỉnh của 2 mặt bên
kề nhau là 60o.Tính thể tích lăng trụ và tổng diện tích các mặt của lăng trụ .
Đs: V = a3 và S = 6a2
Ví dụ 1: Cho lăng trụ đứng tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác vuông cân tại B với BA = BC = a , biết
(A'BC) hợp với đáy (ABC) một góc 600 .Tính thể tích lăng trụ.
131
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
A' C'
Lời giải:
Ta có
B' Vậy
SABC =
A C
60o
Vậy V = SABC.AA' =
B
Ví dụ 2: Đáy của lăng trụ đứng tam giác ABC.A’B’C’ là tam giác đều . Mặt (A’BC) tạo với đáy một góc 30 0 và
diện tích tam giác A’BC bằng 8. Tính thể tích khối lăng trụ.
Lời giải:
A' C' đều mà AA' nên A'I (đl 3 ).
Vậy góc[(A'BC);)ABC)] = = 30o
2x 3
B' Giả sử BI = x AI x 3 .Ta có
2
2 AI 2 x 3
A' AI : A' I AI : cos 30 0 2x
3 3
3
A’A = AI.tan 300 = x 3. x
A 30o C 3
Vậy VABC.A’B’C’ = CI.AI.A’A = x33
xI Mà SA’BC = BI.A’I = x.2x = 8 x 2
B
Do đó VABC.A’B’C’ = 8 3
Ví dụ 3: Cho lăng trụ tứ giác đều ABCD A'B'C'D' có cạnh đáy a và mặt phẳng (BDC') hợp với đáy (ABCD) một
góc 60o.Tính thể tích khối hộp chữ nhật.
132
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Ví dụ 4: Cho hình hộp chữ nhật ABCD A'B'C'D' có AA' = 2a ; mặt phẳng (A'BC) hợp với đáy (ABCD) một góc
60o và A'C hợp với đáy (ABCD) một góc 30o. Tính thể tích khối hộp chữ nhật.
Lời giải:
A' D' Ta có AA' AC là hình chiếu của A'C trên (ABCD)
Vậy góc[A'C,(ABCD)] =
B' C'
BC AB BC A'B (đl 3 ) .
Vậy góc[(A'BC),(ABCD)] =
2a
AC = AA'.cot30o =
A D
o AB = AA'.cot60o =
60 o
30 C
B
Vậy V = AB.BC.AA' =
Bài tập:
Bài 1: Cho hộp chữ nhật ABCD A'B'C'D' có AA' = a biết đường chéo A'C hợp với đáy ABCD một góc 30o và
mặt (A'BC) hợp với đáy ABCD một góc 600 . Tính thể tích hộp chữ nhật.
Đs:
Bài 2: Cho lăng trụ đứng ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình vuông và cạnh bên bằng a biết rằng mặt
(ABC'D') hợp với đáy một góc 30o.Tính thể tích khối lăng trụ.
Đs: V = 3a3
Bài 3: Cho lăng trụ đứng ABCA'B'C' có đáy ABC là tam giác vuông cân tại B và AC = 2a biết rằng (A'BC)
hợp với đáy ABC một góc 45o. Tính thể tích lăng trụ.
Đs:
Bài 4: Cho lăng trụ đứng ABCA'B'C' có đáy ABC là tam giác cân tại A với AB = AC = a và
biết rằng (A'BC) hợp với đáy ABC một góc 45o. Tính thể tích lăng trụ.
Đs:
Bài 5: Cho lăng trụ đứng ABCA'B'C' có đáy ABC là tam giác vuông tại B và BB' = AB = h biết rằng (B'AC)
hợp với đáy ABC một góc 60o. Tính thể tích lăng trụ.
Đs:
Bài 6: Cho lăng trụ đứng ABC A'B'C' có đáy ABC đều biết cạnh bên AA' = a
Tính thể tích lăng trụ trong các trường hợp sau đây:
1) Mặt phẳng (A'BC) hợp với đáy ABC một góc 60o .
2) A'B hợp với đáy ABC một góc 45o.
3) Chiều cao kẻ từ A' của tam giác A'BC bằng độ dài cạnh đáy của lăng trụ.
Đs: 1) ; 2) V = ;V=
Bài 7: Cho lăng trụ tứ giác đều ABCD A'B'C'D' có cạnh bên AA' = 2a .Tính
thể tích lăng trụ trong các trường hợp sau đây:
1) Mặt (ACD') hợp với đáy ABCD một góc 45o .
2) BD' hợp với đáy ABCD một góc 600 .
133
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Đs: 1) ; 2) V = ;V=
Bài 9: Cho lăng trụ đứng ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình thoi cạnh a và góc nhọn A = 60o .Tính thể
tích lăng trụ trong các trường hợp sau đây:
1) Mặt phẳng (BDC') hợp với đáy ABCD một góc 60o .
2) Khoảng cách từ C đến (BDC') bằng
3) AC' hợp với đáy ABCD một góc 450
Đs: 1) ; 2) V = ;V=
Bài 10: Cho hình hộp chữ nhật ABCD A'B'C'D' có BD' = 5a ,BD = 3a
Tính thể tích khối hộp trong các trường hợp sau đây:
1) AB = a
2) BD' hợp với AA'D'D một góc 30o
3) (ABD') hợp với đáy ABCD một góc 300
Đs: 1) ; 2) V = ;V=
Ví dụ 1: Cho lăng trụ xiên tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều cạnh a , biết cạnh bên là và
hợp với đáy ABC một góc 60o. Tính thể tích lăng trụ.
Lời giải:
A'
C' Ta có là hình chiếu của CC' trên (ABC)
B' Vậy
C o
A 60
SABC = .Vậy V = SABC.C'H =
a B H
Ví dụ 2: Cho lăng trụ xiên tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều cạnh a . Hình chiếu của A' xuống
(ABC) là tâm O đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC biết AA' hợp với đáy ABC một góc 60 .
1) Chứng minh rằng BB'C'C là hình chữ nhật.
2) Tính thể tích lăng trụ .
134
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
A' C' 1) Ta có là hình chiếu của AA' trên (ABC)
Vậy
Ta có BB'CC' là hình bình hành ( vì mặt bên của lăng trụ)
B' tại trung điểm H của BC nên (đl 3 )
mà AA'//BB' nên
Vậy BB'CC' là hình chữ nhật.
A 60 o
2) đều nên
C
O
a H
B Vậy V = SABC.A'O =
Ví dụ 3: Cho hình hộp ABCD.A’B’C’D’ có đáy là hình chữ nhật với AB = 3 AD = 7 .Hai mặt bên (ABB’A’)
0 0
và (ADD’A’) lần lượt tạo với đáy những góc 45 và 60 . Tính thể tích khối hộp nếu biết cạnh bên bằng 1.
Lời giải:
D'
C' Kẻ A’H ( ABCD ) ,HM AB, HN AD
A' M AB, A' N AD (đl 3 )
A'
Đặt A’H = x . Khi đó
B'
2x
A’N = x : sin 600 =
3
D
3 4x 2
C AN = AA' A' N
2 2
HM
N 3
H Mà HM = x.cot 450 = x
A 3 4x 2 3
M Nghĩa là x = x
B 3 7
Vậy VABCD.A’B’C’D’ = AB.AD.x
3
= 3. 7. 3
7
Bài tập:
Bài 1: Cho lăng trụ ABC A'B'C'có các cạnh đáy là 13;14;15và biết cạnh bên bằng 2a hợp với đáy ABCD một
góc 45o . Tính thể tích lăng trụ. Đs: V =
Bài 2: Cho lăng trụ ABCD A'B'C'D'có đáy ABCD là hình vuông cạnh a và biết cạnh bên bằng 8 hợp với đáy
ABC một góc 30o.Tính thể tích lăng trụ. Đs: V =336
Bài 3: Cho hình hộp ABCD A'B'C'D'có AB =a;AD =b;AA' = c và và biết cạnh bên AA' hợp với
o
đáy ABC một góc 60 .Tính thể tích lăng trụ.
135
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Đs: V =
Bài 4 : Cho lăng trụ tam giác ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều cạnh a và điểm A' cách đều A,B,C biết
AA' = .Tính thể tích lăng trụ. Đs:
Bài 5: Cho lăng trụ ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều cạnh a , đỉnh A' có
hình chiếu trên (ABC) nằm trên đường cao AH của tam giác ABC biết mặt bêb
BB'C'C hợp vớio đáy ABC một góc 60o .
1) Chứng minh rằng BB'C'C là hình chữ nhật.
2) Tính thể tích lăng trụ ABC A'B'C'. Đs:
Bài 6: Cho lăng trụ ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều với tâm O. Cạnh b CC' = a hợp với đáy ABC 1
góc 60o và C' có hình chiếu trên ABC trùng với O .
1) Chứng minh rằng AA'B'B là hình chữ nhật. Tính diện tích AA'B'B.
2) Tính thể tích lăng trụ ABCA'B'C'. Đs: 1) 2)
Bài 7: Cho lăng trụ ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều cạnh a biết chân đường vuông góc hạ từ A' trên
ABC trùng với trung điểm của BC và AA' = a.
1) Tìm góc hợp bởi cạnh bên với đáy lăng trụ.
2) Tính thể tích lăng trụ. Đs: 1) 30o 2)
Bài 8: Cho lăng trụ xiên ABC A'B'C' có đáy ABC là tam giác đều với tâm O. Hình chiếu của C' trên (ABC) là
O.Tính thể tích của lăng trụ biết rằng khoảng cách từ O đến CC' là a và 2 mặt bên AA'C'Cvà BB'C'C hợp với
nhau một góc 90o
Đs:
Bài 9: Cho hình hộp ABCD A'B'C'D' có 6 mặt là hình thoi cạnh a,hình chiếu vuông góc của A' trên(ABCD)
nằm trong hình thoi,các cạnh xuất phát từ A của hộp đôi một tạo với nhau một góc 60o .
1) Chứng minh rằng H nằm trên đường chéo AC của ABCD.
2) Tính diện tích các mặt chéo ACC'A' và BDD'B'.
3) Tính thể tích của hộp. Đs: 2) . 3)
Bài 10: Cho hình hộp ABCD A'B'C'D' có đáy ABCD là hình thoi cạnh a và góc
A = 60o chân đường vuông góc hạ từ B' xuông ABCD trùng với giao điểm 2 đường chéo đáy biết BB' = a.
1)Tìm góc hợp bởi cạnh bên và đáy.
2)Tính thể tích và tổng diện tích các mặt bên của hình hộp.
Đs: 1) 60o 2)
136
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
A Lời giải:
Ta có
a_
C B
/
/ \ Do đó
S
Ví dụ 2: Cho hình chóp SABC có đáy ABC là tam giác vuông cân tại B với AC = a biết SA vuông góc với đáy
ABC và SB hợp với đáy một góc 60o.
1) Chứng minh các mặt bên là tam giác vuông .
2) Tính thể tích hình chóp.
Lời giải:
S 1)
mà ( đl 3 ).
Vậy các mặt bên chóp là tam giác vuông.
2) Ta có là hình chiếu của SB trên (ABC).
Vậy góc[SB,(ABC)] = .
C
A a vuông cân nên BA = BC =
60o SABC =
Vậy
Ví dụ 3: Cho hình chóp SABC có đáy ABC là tam giác đều cạnh a biết SA vuông góc với đáy ABC và (SBC)
hợp với đáy (ABC) một góc 60o. Tính thể tích hình chóp .
137
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
S Lời giải: M là trung điểm của BC,vì tam giác ABC đều nên
AM BC SA BC (đl3 ) .
Vậy góc[(SBC);(ABC)] = .
Ta có V =
A C
60 o
a M
B
Vậy V =
Ví dụ 4: Cho hình chóp SABCD có đáy ABCD là hình vuông có cạnh a và SA vuông góc đáy ABCD và mặt
bên (SCD) hợp với đáy một góc 60o.
1) Tính thể tích hình chóp SABCD.
2) Tính khoảng cách từ A đến mặt phẳng (SCD).
Lời giải:
1) Ta có và ( đl 3 ).(1)
S o
Vậy góc[(SCD),(ABCD)] = = 60 .
H
vuông nên SA = AD.tan60o =
Vậy
B a
C
Vậy AH =
Bài tập:
Bài 1: Cho hình chóp SABC có đáy ABC là tam giác vuông cân tại B với
BA=BC=a biết SA vuông góc với đáy ABC và SB hợp với (SAB) một góc 30o.
Bài 2: Cho hình chóp SABC có SA vuông góc với đáy (ABC) và SA = h ,biết rằng tam giác ABC đều và mặt
(SBC) hợp với đáy ABC một góc 30o .Tính thể tích khối chóp SABC .
Đs:
Bài 3: Cho hình chóp SABC có đáy ABC vuông tại A và SB vuông góc với đáy ABC biết SB = a,SC hợp với
(SAB) một góc 30o và (SAC) hợp với (ABC) một góc 60o .Chứng minh rằng SC2 = SB2 + AB2 + AC2 Tính thể
tích hình chóp.
Đs:
Bài 5: Cho khối chóp SABC có đáy ABC là tam giác cân tại A với BC = 2a , góc , biết
và mặt (SBC) hợp với đáy một góc 45o . Tính thể tích khối chóp SABC. Đs:
Bài 6: Cho khối chóp SABCD có đáy ABCD là hình vuông biết
SA (ABCD),SC = a và SC hợp với đáy một góc 60o Tính thể tích khối chóp. Đs:
Bài 7: Cho khối chóp SABCD có đáy ABCD là hình chữ nhật biết rằng
SA (ABCD) , SC hợp với đáy một góc 45o và AB = 3a , BC = 4a
Tính thể tích khối chóp. Đs: V = 20a3
Bài 8: Cho khối chóp SABCD có đáy ABCD là hình thoi cạnh a và góc nhọn A
bằng 60o và SA (ABCD) ,biết rằng khoảng cách từ A đến cạnh SC = a.
Bài 9: Cho khối chóp SABCD có đáy ABCD là hình thang vuông tại A và B
biết AB = BC = a , AD = 2a , SA (ABCD) và (SCD) hợp với đáy một góc 60o
Bài 10 : Cho khối chóp SABCD có đáy ABCD là nửa lục giác đều nội tiếp
trong nửa đường tròn đường kính AB = 2R biết mặt (SBC) hợp với đáy ABCD
một góc 45o.Tính thể tích khối chóp SABCD. Đs:
2) Dạng 2 : Khối chóp có một mặt bên vuông góc với đáy
Ví dụ 1: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông có cạnh a. Mặt bên SAB là tam giác đều nằm
trong mặt phẳng vuông góc với đáyABCD.
1) Chứng minh rằng chân đường cao khối chóp trùng với trung điểm cạnh AB.
2) Tính thể tích khối chóp SABCD.
Lời giải:
S 1) Gọi H là trung điểm của AB.
đều
mà
Vậy H là chân đường cao của khối chóp.
D
A 2) Ta có tam giác SAB đều nên SA =
B H suy ra
a C
Ví dụ 2: Cho tứ diện ABCD có ABC là tam giác đều ,BCD là tam giác vuông cân tại D , (ABC) (BCD) và AD
hợp với (BCD) một góc 60o. Tính thể tích tứ diện ABCD.
139
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
A
Lời giải:
Gọi H là trung điểm của BC.
Ta có tam giác ABC đều nên AH (BCD) , mà (ABC) (BCD)
AH .
a Ta có AH HD AH = AD.tan60o =
& HD = AD.cot60o =
B
H 60 o D
BC = 2HD = suy ra
C
V=
Ví dụ 3: Cho hình chóp S.ABC có đáy ABC là tam giác vuông cân tại B, có BC = a. Mặt bên SAC vuông góc với
đáy, các mặt bên còn lại đều tạo với mặt đáy một góc 450.
a) Chứng minh rằng chân đường cao khối chóp trùng với trung điểm cạnh AC.
b) Tính thể tích khối chóp SABC.
S Lời giải:
a) Kẻ SH BC vì mp(SAC) mp(ABC) nên SH mp(ABC).
Gọi I, J là hình chiếu của H trên AB và BC SI AB, SJ BC, theo giả
thiết
Ta có: SHI SHJ HI HJ nên BH là đường phân giác của
ừ đó suy ra H là trung điểm của AC.
H
A a 1 a3
45 C b) HI = HJ = SH = VSABC= S ABC .SH
I
2 3 12
J
Bài tập:
Bài 1: Cho hình chóp SABC có đáy ABC đều cạnh a, tam giác SBC cân tại
S và nằm trong mặt phẳng vuông góc với (ABC).
1) Chứng minh chân đường cao của chóp là trung điểm của BC.
Bài 2: Cho hình chóp SABC có đáy ABC vuông cân tại A với AB = AC = a biết tam giác SAB cân tại S và nằm
trong mặt phẳng vuông góc với (ABC) ,mặt phẳng (SAC) hợp với (ABC) một góc 45o. Tính thể tích của SABC.
Đs:
Bài 3: Cho hình chóp SABC có ; SBC là tam giác đều cạnh a và (SAB) (ABC).
Bài 4: Cho hình chóp SABC có đáy ABC là tam giác đều;tam giác SBC có đường cao SH = h và (SBC)
(ABC). Cho biết SB hợp với mặt (ABC) một góc 30o .Tính thể tích hình chóp SABC.
Đs:
140
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5: Tứ diện ABCD có ABC và BCD là hai tam giác đều lần lượt nằm trong hai mặt phẳng vuông góc với nhau
Bài 6 : Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông . Mặt bên SAB là tam giác đều có đường cao SH =
h ,nằm trong mặt phẳng vuông góc với ABCD,
1) Chứng minh rằng chân đường cao khối chóp trùng với trung điểm cạnh AB.
2) Tính thể tích khối chóp SABCD . Đs:
Bài 7: Cho hình chóp SABCD có ABCD là hình chữ nhật , tam giác SAB đều cạnh a nằm trong mặt phẳng
vuông góc với (ABCD) biết (SAC) hợp với (ABCD) một góc 30o .Tính thể tích hình chóp SABCD.
Đs:
Bài 8: Cho hình chóp SABCD có ABCD là hình chữ nhật có AB = 2a , BC = 4a, SAB (ABCD) , hai mặt bên
(SBC) và (SAD) cùng hợp với đáy ABCD một góc 30o .Tính thể tích hình chóp SABCD.
Đs:
Bài 9: Cho hình chóp SABCD có đáy ABCD là hình thoi với AC = 2BD = 2a và tam giác SAD vuông cân tại S ,
nằm trong mặt phẳng vuông góc với ABCD. Tính thể tích hình chóp SABCD.
Đs:
Bài 10: Cho hình chóp SABCD có đáy ABCD là hình thang vuông tại A và D; AD = CD = a ; AB = 2a biết tam
giác SAB đều nằm trong mặt phẳng vuông góc với (ABCD). Tính thể tích khối chóp SABCD .
Đs:
Ví dụ 1: Cho chóp tam giác đều SABC cạnh đáy bằng a và cạnh bên bằng 2a. Chứng minh rằng chân đường cao
kẻ từ S của hình chóp là tâm của tam giác đều ABC.Tính thể tích chóp đều SABC .
\ Lời giải:
Dựng SO (ABC) Ta có SA = SB = SC suy ra OA = OB = OC
Vậy O là tâm của tam giác đều ABC.
S Ta có tam giác ABC đều nên
AO =
2a
A C
.Vậy
a O
H
Ví dụ 2:Cho khối chóp tứ giác SABCD có tất cả các cạnh có độ dài bằng a .
1) Chứng minh rằng SABCD là chóp tứ giác đều.
2) Tính thể tích khối chóp SABCD.
141
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
S Dựng SO (ABCD)
Ta có SA = SB = SC = SD nên
OA = OB = OC = OD ABCD là hình thoi có đường tròn
ngoại tiếp nên ABCD là hình vuông .
Ta có SA2 + SB2 = AB2 +BC2 = AC2 nên ASC vuông tại S
C a 2
D OS
2
1 1 2 a 2 a3 2
O V S ABCD .SO a
3 3 2 6
A
a B Vậy
Ví dụ 3: Cho khối tứ diện đều ABCD cạnh bằng a, M là trung điểm DC.
a) Tính thể tích khối tứ diện đều ABCD.
b)Tính khoảng cách từ M đến mp(ABC). Suy ra thể tích hình chóp MABC.
Lời giải:
D a) Gọi O là tâm của ABC DO ( ABC )
1
V S ABC .DO
M 3
a2 3 2 a 3
S ABC , OC CI
4 3 3
A C a 6
DOC vuông có : DO DC 2 OC 2
H 3
O
1 a 2 3 a 6 a3 2
I a
V .
3 4 3 12
B b) Kẻ MH// DO, khoảng cách từ M đến mp(ABC) là MH
1 a 6
MH DO
2 6
1 1 a 2 3 a 6 a3 2
VMABC S ABC .MH .
3 3 4 6 24
Vậy
Bài tập:
Bài 1: Cho hình chóp đều SABC có cạnh bên bằng a hợp với đáy ABC một góc 60o . Tính thể tích hình chóp.
Đs:
Bài 2: Cho hình chóp tam giác đều SABC có cạnh bên a, góc ở đáy của mặt bên
là 45o.
142
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
một góc 60o. Tính thể tích hình chóp SABC. Đs:
Bài 4 : Cho chóp tam giác đều có đường cao h hợp với một mặt bên một góc 30o .
Bài 5 : Cho hình chóp tam giác đều có đường cao h và mặt bên có góc ở đỉnh
1) Tính tổng diện tích các mặt bên của hình chóp đều. Đs:
Bài 7 : Cho hình chóp tứ giác đều SABCD có chiều cao h ,góc ở đỉnh của mặt bên
bằng 60o. Tính thể tích hình chóp. Đs:
Bài 8: Cho hình chóp tứ giác đều có mặt bên hợp với đáy một góc 45o và khoảng
cách từ chân đường cao của chóp đến mặt bên bằng a.
Bài 9: Cho hình chóp tứ giác đều có cạnh bên bằng a hợp với đáy một góc 60o.
Bài 10: Cho hình chóp SABCD có tất cả các cạnh bằng nhau. Chứng minh rằng
SABCD là chóp tứ giác đều.Tính cạnh của hình chóp này khi thể tích của
nó bằng . Đs: AB = 3a
Ví dụ 1: Cho hình chóp S.ABC có tam giác ABC vuông cân ở B, AC a 2 , SA vuông góc với đáy ABC ,
SA a
1) Tính thể tích của khối chóp S.ABC.
2) Gọi G là trọng tâm tam giác ABC, mặt phẳng ( ) qua AG và song song
với BC cắt SC, SB lần lượt tại M, N. Tính thể tích của khối chóp S.AMN
143
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
S 1
a)Ta có: VS . ABC S ABC .SA và SA a
3
+ ABC cân có : AC a 2 AB a
1 2 1 1 2 a3
N S ABC a Vậy: VSABC . a .a
2 3 2 6
G C b) Gọi I là trung điểm BC.
A
SG 2
M
G là trọng tâm,ta có :
I
SI 3
SM SN SG 2
B // BC MN// BC
SB SC SI 3
VSAMN SM SN 4
.
VSABC SB SC 9
4 2a 3
Vậy: VSAMN VSABC
9 27
Ví dụ 2: Cho tam giác ABC vuông cân ở A và AB a . Trên đường thẳng qua C và vuông góc với mặt phẳng
(ABC) lấy điểm D sao cho CD a . Mặt phẳng qua C vuông góc với BD, cắt BD tại F và cắt AD tại E.
a) Tính thể tích khối tứ diện ABCD.
b) Chứng minh CE ( ABD )
c) Tính thể tích khối tứ diện CDEF
Lời giải:
D a) Tính VABCD :
F
b) Tacó: AB AC , AB CD AB ( ACD ) AB EC
a DB EC EC ( ABD )
E VDCEF DE DF
c) Tính VDCEF :Ta có: . (*)
VDABC DA DB
B
C Mà DE.DA DC 2 , chia cho DA2
DE DC 2 a2 1
2
a DA DA 2
2a 2
A DF DC 2
a2 1
Tương tự:
DB DB 2
DC CB
2 2
3
VDCEF 1 3
Từ (*) .Vậy VDCEF 1 VABCD a
VDABC 6 6 36
Ví dụ 3: Cho khối chóp tứ giác đều SABCD. Một mặt phẳng ( ) qua A, B và trung điểm M của SC . Tính tỉ số
thể tích của hai phần khối chóp bị phân chia bởi mặt phẳng đó.
144
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
S
Kẻ MN // CD (N SD ) thì hình thang ABMN là thiết diện của khối
chóp khi cắt bởi mặt phẳng (ABM).
VSAND SN 1 1 1
+ VSANB VSADB VSABCD
N VSADB SD 2 2 4
VSBMN SM SN 1 1 1 1 1
. . VSBMN VSBCD VSABCD Mà
M D VSBCD SC SD 2 2 4 4 8
A
3
VSABMN = VSANB + VSBMN = VSABCD .
O 8
5
Suy ra VABMN.ABCD = VSABCD
8
VSABMN 3
C B Do đó :
V ABMN . ABCD 5
Ví dụ 4: Cho hình chóp tứ giác đều S.ABCD, đáy là hình vuông cạnh a, cạnh bên tạo với đáy góc 60 . Gọi M là
trung điểm SC. Mặt phẳng đi qua AM và song song với BD, cắt SB tại E và cắt SD tại F.
a) Hãy xác định mp(AEMF)
b) Tính thể tích khối chóp S.ABCD
c) Tính thể tích khối chóp S.AEMF
Lời giải:
S
a) Gọi I SO AM . Ta có (AEMF) //BD EF // BD
1
b) VS . ABCD S ABCD .SO với S ABCD a 2
3
M a 6
+ có : SO AO.tan 60
E
2
a3 6
B
I
C
Vậy : VS . ABCD
F
6
c) Phân chia chóp tứ giác ta có
O VS . AEMF = VSAMF + VSAME =2VSAMF
A
D VS . ABCD = 2VSACD = 2 VSABC
Xét khối chóp S.AMF và S.ACD
SM 1
Ta có :
SC 2
SAC có trọng tâm I, EF // BD nên:
SI SF 2 VSAMF SM SF 1
.
SO SD 3 VSACD SC SD 3
1 1 a3 6
VSAMF VSACD VSACD
3 6 36
a3 6 a3 6
VS . AEMF 2
36 18
145
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Ví dụ 5: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a, SA vuông góc đáy, SA a 2 . Gọi B’, D’
là hình chiếu của A lần lượt lên SB, SD. Mặt phẳng (AB’D’) cắt SC tại C’.
a) Tính thể tích khối chóp S.ABCD.
b) Chứng minh SC ( AB ' D ')
c) Tính thể tích khối chóp S.AB’C’D’
Lời giải:
1 a3 2
S a) Ta có: VS . ABCD S ABCD .SA
3 3
b) Ta có BC ( SAB ) BC AB '
& SB AB ' Suy ra: AB ' ( SBC )
nên AB' SC .Tương tự AD' SC.
Vậy SC (AB'D')
C' B' c) Tính VS . A B 'C ' D '
D' VSAB 'C ' SB ' SC '
I
+ Tính VS . AB 'C ' : Ta có: . (*)
A B VSABC SB SC
SC ' 1
O SAC vuông cân nên
SC 2
2 2
D C SB ' SA 2a 2a 2 2
Ta có:
SB SB 2 SA2 AB 2 3a 2 3
VSAB ' C ' 1
Từ (*)
VSABC 3
1 a3 2 a3 2
VSAB 'C ' .
3 3 9
2a 3 2
+ VS . A B 'C ' D ' 2VS . A B 'C '
9
Bài tập:
Bài 1: Cho tứ diên ABCD. Gọi B' và C' lần lượt là trung điểm của AB và AC. Tính tỉ số thể tích của khối tứ diện
AB'C'D và khối tứ diên ABCD. Đs:
Bài 2: Cho tứ diên ABCD có thể tích 9m3 ,trên AB,AC,AD lần lượt lấy các điểm B',C',D' sao cho AB =
2AB' ;2AC = 3AD' ;AD = 3AD'. Tính tể tích tứ diện AB'C'D'.
Đs: V = 2 m3
Bài 3: Cho tứ diên đều ABCD có cạnh a. Lấy các điểm B';C' trên AB và AC sao cho . Tính
Bài 4: Cho tứ diênABCD có thể tích 12 m3 .Gọi M,P là trung điểm của AB và CD và lấy N trên AD sao cho DA =
3NA. Tính thể tích tứ diên BMNP. Đs: V = 1 m3
146
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5: Cho hình chóp SABC có đáy ABC là tam giác đều cạnh ,đường cao SA = a.Mặt phẳng qua A và
vuông góc với SB tại H và cắt SC tại K. Tính thể tích hình chóp SAHK.
Đs:
Bài 6: Cho hình chóp SABCD có thể tích bằng 27m3 .Lấy A'trên SA sao cho
SA = 3SA'. Mặt phẳng qua A' và song song với đáy hình chóp cắt SB,SC,SD lần lượt tại B',C',D' .Tính thể tích
hình chóp SA'B'C'D'. Đs: V = 1 m3
Bài 7: Cho hình chóp SABCD có thể tích bằng 9m3, ABCD là hình bình hành , lấy M trên SA sao cho 2SA =
3SM. Mặt phẳng (MBC) cắt SD tại N.Tính thể tích khối đa diên ABCDMN .
Đs: V = 4m3
Bài 8: Cho hình chóp SABCD có đáy là hình vuông cạnh a, chiều cao SA = h. Gọi N là trung điểm SC. Mặt
phẳng chứa AN và song song với BD lần lượt cắt SB,SDF tại M và P. Tính thể tích khối chóp SAMNP.
Đs:
Bài 9 : Cho hình chóp SABCD có đáy ABCD là hình bình hành và I là trung điểm của SC.Mặt phẳng qua AI và
song song với BD chia hình chóp thành 2 phần.Tính tỉ số thể tích 2 phần này.
Đs:
Bài 10: Cho hình chóp SABCD có đáy ABCD là hình bình hành và lấy M trên SA sao cho Tìm x để
mặt phẳng (MBC) chia hình chóp thành 2 phần có thể tích bằng nhau.
Đs:
Lời giải:
S 1
a)Ta có V S ABCD .SA
3
+ S ABCD (2a ) 4a
2 2
+ SAC có : SA AC tan C 2a 6
1 2 8a 3 6
A
H V 4a .2a 6
B 3 3
b) Kẻ MH / / SA MH ( DBC )
60o
1 1
Ta có: MH SA , S BCD S ABCD
D 2 2
C
2a 1 2a 3 6
. VMBCD V
4 3
147
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Ví dụ 2: Cho hình hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ có AB a 3 , AD = a, AA’ = a, O là giao điểm của AC và
BD.
a) Tính thể tích khối hộp chữ nhật, khối chóp OA’B’C’D’
b) Tính thể tích khối OBB’C’.
c) Tính độ dài đường cao đỉnh C’ của tứ diện OBB’C’.
Lời giải:
A B a) Gọi thể tích khối hộp chữ nhật là V.
Ta có : V AB. AD.AA ' a 3.a 2 a 3 3
O
M
D
C ABD có : DB AB 2 AD 2 2a
* Khối OA’B’C’D’ có đáy và đường cao giống khối hộp nên:
1 a3 3
A' B' VOA ' B 'C ' D ' V
3 3
C' b) M là trung điểm BC OM ( BB ' C ')
D'
1 1 a 2 a 3 a3 3
VO BB 'C ' S BB 'C ' .OM . .
3 3 2 2 12
c) Gọi C’H là đường cao đỉnh C’ của tứ
3VOBB 'C '
diện OBB’C’. Ta có : C ' H
SOBB '
ABD có : DB AB 2 AD 2 2a
1
SOBB ' a 2 C ' H 2a 3
2
Ví dụ 3: Cho hình lập phương ABCD.A’B’C’D’có cạnh bằng a. Tính thể tích khối tứ diện ACB’D’.
Lời giải:
A B Hình lập phương được chia thành: khối ACB’D’ và bốn khối
CB’D’C’, BB’AC, D’ACD, AB’A’D’.
+ Các khối CB’D’C’, BB’AC, D’ACD, AB’A’D’ có diện tích
D C
đáy và chiều cao bằng nhau nên có cùng thể tích.
1 1 1
Khối CB’D’C’ có V1 . a 2 .a a 3
A' B'
3 2 6
C' + Khối lập phương có thể tích: V2 a 3
D'
a 1 1 3
VACB ' D ' a 3 4. a 3 a
6 3
Ví dụ 4: Cho hình lăng trụ đứng tam giác có các cạnh bằng a.
a) Tính thể tích khối tứ diện A’B’ BC.
b) E là trung điểm cạnh AC, mp(A’B’E) cắt BC tại F. Tính thể tích khối CA’B’FE.
148
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Lời giải:
E 1
A B
a) Khối A’B’ BC:Gọi I là trung điểm AB, VA ' B ' BC S A ' B ' B .CI
I F
3
C 1 a 2 a 3 a3 3
.
3 2 2 12
b) Khối CA’B’FE: phân ra hai khối CEFA’ và CFA’B’.
+ Khối A’CEFcó đáy là CEF, đường cao A’A nên
1
A'
B' VA 'CEF SCEF . A ' A
3
J
1 a2 3 a3 3
C'
SCEF S ABC V A ' CEF
4 16 48
+ Gọi J là trung điểm B’C’. Ta có khối A’B’CF có đáy là CFB’,
1
đường cao JA’ nên VA ' B ' CF SCFB' . A ' J
3
1 a2
SCFB' SCBB '
2 4
1 a 2 a 3 a3 3
V A ' B ' CF
3 4 2 24
a3 3
+ Vậy : VCA'B'FE
16
Bài tập:
Bài 1: Cho lăng trụ đứng ABCA1B1C1 có ABC vuông. AB = AC = a; AA1 = a 2 . M là trung điểm AA1. Tính thể
3
tích lăng trụ MA1BC1 Đs:V = a 2
12
Bài 2: Hình chóp SABCD có ∆ABC vuông tại B, SA (ABC). = 60o,
BC = a, SA = a 3 ,M là trung điểm SB.Tính thể tích MABC . Đs: VMABC =
Bài 3: SABCD có đáy ABCD là hình thang với đáy lớn AB = 2, = 90o. ∆SAC và ∆SBD là các tam giác đều
có cạnh bằng 3 . Tính thể tích khối chóp SABCD. Đ s:
VSABCD =
Bài 4: Tính thể tích hình chóp tam giác đều SABC trong các trường hợp sau:
b) AB = 1, SA = 2 . Đs: V =
Bài 5. Cho lăng trụ ABCA’B’C’ có độ dài cạnh bên = 2a, ∆ABC vuông tại A,
AB = a, AC = a 3 . Hình chiếu vuông góc của A’ trên (ABC) là trung điểm BC.
149
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 6: Cho hình chóp SABC có đáy ABCD là hình bình hành và SABCD = 3 và góc giữa 2 đường chéo bằng
60o, các cạnh bên nghiêng đều với đáy 1 góc 45o.
Bài 8: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh 2a, SA = a ,SB= a 3 và mặt phẳng (SAB)
vuông góc mặt phẳng đáy. Gọi M,N lần lượt là trung điểm của các cạnh AB.BC.Tính theo a thể tích khối chóp
S.BMDN
a3 3
Đs: vS . BMDN
3
Bài 9: Cho lăng trụ đứng tam giác đều ABCA’B’C’ có cạnh đáy và cạnh bên đều bằng a. M, N, E lần lượt là trung
điểm của BC, CC’, C’A’. Tính tỉ số thể tích hai phần lăng trụ do (MNE) tạo ra.
Đs: k = 1
Bài 10: Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình vuông cạnh a,mặt bên SAD là tam giác đều và nằm trong mặt
phẳng vuông góc với đáy .Gọi M,N lần lượt là trung điểm của các cạnh SB,BC,CD.Chứng minh AM vuông góc
với BP và tính thể tích của khối tứ diện CMNP.
a3 3
Đs : vM .CNP
96
150
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Các bài toán thi TN - CĐ - TSĐH các năm từ 2012 đến 2014.
Bài 1. (TN-2014)
Cho hình chóp có đáy là tam giác vuông cân tại và . Hình chiếu vuông
góc của trên mặt phẳng là trung điểm của cạnh . Góc giữa đường thẳng và
bằng . Tính thể tích của khối chóp theo .
Đáp án
Bài 2. (CĐ-2014)
Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh , vuông góc với đáy. tạo với
đáy một góc bằng .
a) Tính theo thể tích của khối chóp .
b) Tính theo khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng .
Đáp án
151
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 3. (ĐH-K.D-2014)
Cho hình chóp có đáy là tam giác vuông cân tại , mặt bên là tam giác đều
cạnh và mặt phẳng vuông góc với mặt đáy.
a) Tính theo thể tích của khối chóp
b) Tính theo khoảng cách giữa hai đường thẳng
Đáp án
Bài 4. (ĐH-K.B-2014)
Cho lăng trụ có đáy là tam giác đều cạnh . Hình chiếu vuông góc của trên mặt
phẳng là trung điểm của cạnh , góc giữa đường thẳng và mặt đáy bằng .
a) Tính theo thể tích của khối lăng trụ .
b) Tính theo khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng .
Đáp án
152
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5. (ĐH-K.A-2014)
Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh , , hình chiếu vuông góc của
trên mặt phẳng là trung điểm của cạnh .
a) Tính theo thể tích của khối chóp .
b) Tính theo khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng .
Đáp án
Bài 5. (TN-2013)
Đáp án
153
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5. (CĐ-2013)
Đáp án
Bài 5. (ĐH-K.A-2013)
Đáp án
154
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5. (ĐH-K.B-2013)
Đáp án
Bài 5. (ĐH-K.D-2013)
155
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Đáp án
Bài 5. (TN-2012)
Đáp án
156
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5. (CĐ-2012)
Đáp án
Bài 5. (ĐH-K.A-2012)
Đáp án
157
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 5. (ĐH-K.B-2012)
Đáp án
Bài 5. (ĐH-K.D-2012)
Đáp án
158
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 1. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình chữ nhật, mặt bên SAD là tam giác vuông tại S, hình chiếu vuông góc
của S lên mặt phẳng (ABCD) là điểm H thuộc cạnh AD sao cho Gọi M là trung điểm của AB. Biết rằng
và đường thẳng SC tạo với đáy một góc Tính theo a thể tích khối chóp S.ABCD và khoảng cách từ M đến
mặt phẳng (SBC).
159
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài giải
S
H'
D C
H K
a
A M B
Suy ra . Suy ra
Vì M là trung điểm AB và AH // (SBC) nên
(1)
Kẻ tại K, tại Vì nên (2)
Bài 2. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thoi cạnh a, cạnh bên SD vuông góc với mặt phẳng
đáy, mặt phẳng (SAB) tạo với mặt phẳng (SBC) một góc Gọi K là trung điểm của SC. Tính theo a thể tích khối
chóp S.ABCD và khoảng cách giữa hai đường thẳng AD, BK.
Bài giải
S Q
K
P
D
H C
O
Gọi Vì nênA B
đều cạnh a
Kẻ tại H. Vì nên và
160
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
hoặc .
TH 1. vô lý vì vuông tại H.
TH 2.
Suy ra
Bài 3. Cho hình lăng trụ có Hình chiếu vuông góc của
lên mặt phẳng (ABC) trùng với trung điểm M của AB. Tính theo a thể tích của khối lăng trụ và góc
tạo bởi đường thẳng với mặt phẳng
Bài giải
C' B'
A'
H C
B
K
M
A
161
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Suy ra (2)
Từ (1) và (2) suy ra
Bài 4. Cho hình hộp có đáy ABCD là hình thoi cạnh hình chiếu vuông góc của B
lên mặt phẳng là trung điểm của Biết rằng côsin của góc tạo bởi hai mặt phẳng và
bằng Tính theo a thể tích khối hộp và bán kính mặt cầu ngoại tiếp tứ diện
Bài giải
A D
a 3
B
3a
C
A'
H D'
G
O
B' C'
Áp dụng định lý côsin cho tam giác suy ra Do đó là các tam giác đều cạnh
Gọi ta có
Kẻ tại H, suy ra Do đó
Từ
Vậy
Vì nên tam giác vuông tại B. Vì nên là trục đường tròn ngoại tiếp
tam giác Gọi G là tâm của tam giác đều Khi đó và nên G là tâm mặt
Bài 5. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh tam giác vuông tại và nằm trong mặt
phẳng vuông góc với đáy, đường thẳng tạo với mặt phẳng một góc bằng Tính thể tích khối chóp
S
theo a và tính góc giữa hai mặt phẳng và
Bài giải
C a 3 D
H
162
K
B A
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Vì
nên
Suy ra
Kẻ Từ tam giác SBC vuông ta có
Suy ra
Bài 6. Cho hình chóp có đáy là hình thang vuông tại và , mặt bên là
tam giác đều cạnh và thuộc mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng Tính thể tích khối chóp và
khoảng cách giữa hai đường thẳng và theo .
Bài giải
S
A B
M
H
Gọi M là trung điểm AB, H là trung điểm BC. Ta có Tứ giác AMCD là hình vuông
D C
nên CM = AM = MB. Suy ra vuông cân. Do đó:
Hạ Suy ra Do đó
Ta có nên tam giác ACB vuông tại C. Suy ra
163
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Do đó :
Bài 7. Cho hình lăng trụ có M là trung điểm cạnh AB, và cạnh
bên tạo với mặt phẳng một góc hình chiếu vuông góc của lên mặt phẳng là trung điểm
của CM. Tính thể tích khối lăng trụ đã cho và góc tạo bởi hai mặt phẳng và
Bài giải
C1
A1
B1
C K
2a
H
A
B M
Kẻ đường xiên
Tam giác MCA cân tại M
BÀI TẬP
Bài 1. Cho hình chóp có đáy là tam giác vuông tại , và vuông góc với
mặt phẳng . Gọi là điểm trên cạnh sao cho .
a) Tính theo thể tích khối chóp .
b) Tính theo khoảng cách từ đến mặt phẳng .
Bài 2. Cho hình chóp có đáy là tam giác vuông tại , , mặt phẳng vuông
góc với mặt phẳng . Biết và .
164
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 4. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh , hình chiếu vuông góc của trên đáy trùng
với trọng tâm của tam giác , cạnh tạo với đáy một góc .
Bài 6. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh . Gọi và lần lượt là trung điểm của
các cạnh và . Gọi là giao điểm của và . Biết vuông góc với mặt phẳng và
Bài 7. Cho hình chóp có đáy là hình thoi cạnh , cạnh bên vuông góc với đáy, ,
Bài 8. Cho hình chóp với là tam giác đều cạnh . Các mặt cùng vuông góc với mặt
. Góc giữa và là . là trung điểm .
165
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 9. Cho hình chóp , tam giác vuông cân tại có . Hình chiếu vuông góc của lên
mặt là điểm thuộc đoạn sao cho và tạo với mặt đáy góc .
Bài 10. Cho hình chóp với tam giác cân tại và tạo với
mặt đáy góc .
Bài 11. Cho hình chóp có đáy là tam giác vuông tại . Mặt phẳng
vuông góc với mặt phẳng . Biết và .
Bài 12. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh . Gọi và lần lượt là trung điểm của
các cạnh và ; là giao điểm của với . Biết vuông góc với mặt phẳng và
.
Bài 13. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh , mặt phẳng vuông góc với mặt
phẳng đáy, góc giữa đường thẳng và mặt phẳng đáy bằng , .
166
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 14. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh , cạnh bên ; hình chiếu vuông góc
của đỉnh trên mặt phẳng là điểm thuộc đoạn , . Gọi là đường cao của tam
giác .
Bài 15. Cho hình chóp có đáy là hình thang vuông tại A và B, Đường
thẳng vuông góc với mặt phẳng , góc giữa mặt phẳng với mặt phẳng bằng .
a) Tính theo a thể tích khối chóp
b) Tính theo khoảng cách từ đỉnh B đến mặt phẳng .
Bài 16. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình chữ nhật, mặt bên SAD là tam giác vuông tại S, hình chiếu
vuông góc của S lên mặt phẳng (ABCD) là điểm H thuộc cạnh AD sao cho Gọi M là trung điểm của AB.
Biết rằng và đường thẳng SC tạo với đáy một góc
a) Tính theo a thể tích khối chóp S.ABCD
b) Tính theo khoảng cách từ M đến mặt phẳng (SBC).
Bài 17. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thoi cạnh a, cạnh bên SD vuông góc với mặt
phẳng đáy, mặt phẳng (SAB) tạo với mặt phẳng (SBC) một góc Gọi K là trung điểm của SC.
a) Tính theo a thể tích khối chóp S.ABCD
b) Tính theo khoảng cách giữa hai đường thẳng AD, BK.
Bài 18. Cho tam giác vuông cân tại . Hai mặt phẳng và cùng vuông góc
với mặt phẳng . Gọi lần lượt là trung điểm của . Biết góc tạo bởi hai mặt phẳng
và là .
Bài 19. Cho hình chóp tứ giác đều có cạnh đáy bằng và cạnh bên bằng .
167
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 20. Cho hình chóp có đáy là hình chữ nhật với , cạnh vuông góc với
đáy và cạnh hợp với đáy góc . Lấy trên sao cho . Mặt phẳng cắt tại
Bài 21. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh tam giác vuông tại và nằm trong
mặt phẳng vuông góc với đáy, đường thẳng tạo với mặt phẳng một góc bằng
a) Tính thể tích khối chóp theo a
b) Tính góc giữa hai mặt phẳng và
Bài 22. Cho hình chóp có đáy là hình thang vuông tại và , mặt bên
là tam giác đều cạnh và thuộc mặt phẳng vuông góc với mặt phẳng
a) Tính theo thể tích khối chóp
b) Tính theo khoảng cách giữa hai đường thẳng và theo .
Bài 23. Cho hình chóp có hình chiếu lên mặt phẳng nằm trong tam giác và các mặt bên
Bài 24. Cho hình chóp có vuông góc với mặt phẳng và đáy là hình chữ nhật,
. Gọi là trung điểm của , là giao điểm của và , là hình chiếu vuông góc
Bài 25. Cho hình chóp có đáy là tam giác đều cạnh .Tam giác cân tại , .
168
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 27. Cho lăng trụ với đáy là hình thoi cạnh và tam giác đều. Biết
và góc tạo bởi và mặt đáy là .
Bài 28. Cho hình lăng trụ tam giác đều có , góc giữa hai mặt phẳng và
là . Gọi là trọng tâm tam giác .
Bài 29. Cho tam giác hình hộp đứng đáy là hình chữ nhật với ,
và tạo với mặt phẳng góc .
Bài 30. Cho hình lập phương có độ dài cạnh là . lần lượt là trung điểm .
Bài 31. Cho lăng trụ có mặt bên là các hình vuông cạnh . Gọi là trung điểm các
cạnh .
169
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 32. Cho lăng trụ có độ dài cạnh bên bằng , đáy là tam giác vuông tại có
và hình chiếu vuông góc của lên là trung điểm của .
Bài 33. Cho hình lăng trụ có Hình chiếu vuông góc
của lên mặt phẳng (ABC) trùng với trung điểm M của AB.
a) Tính theo a thể tích của khối lăng trụ
b) Tính góc tạo bởi đường thẳng với mặt phẳng
Bài 34. Cho hình hộp có đáy ABCD là hình thoi cạnh hình chiếu vuông góc của
B lên mặt phẳng là trung điểm của Biết rằng côsin của góc tạo bởi hai mặt phẳng và
bằng
. Gọi lần lượt là trung điểm của . Tính theo khoảng cách giữa
biết .
Bài 38. Cho hình lập phương cạnh . Gọi là trọng tâm tam giác , là trung
điểm . Tình khoảng cách giữa và theo .
170
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
Bài 39. Cho hình chóp có đáy là hình vuông cạnh và . là trung điểm .
Tính theo và khoảng cách giữa .
Bài 41. Cho hình chóp có đáy là tam giác đều cạnh . Các mặt phẳng và vuông
góc với đáy. Góc giữa hai mặt phẳng và là . thuộc đoạn sao cho , thuộc
Bài 42. Cho chóp tam giác đều có đáy là tam giác đều cạnh , . Gọi là điểm đối
xứng qua . Xác định tâm và tính theo bán kính mặt cầu ngoại tiếp khối chóp .
Bài 43. Cho chóp tứ giác đều với là hình vuông cạnh , chiều cao của hình chóp bằng . Gọi
là trung điểm . Xác định tâm và tính theo bán kính mặt cầu ngoại tiếp hình chóp .
. là trung điểm của . Xác định tâm và tính theo bán kính mặt cầu ngoại tiếp
hình chóp .
Bài 45. Cho hình chóp tứ giác đều đáy là hình vuông cạnh , chiều cao hình chóp bằng .
Gọi lần lượt là trung điểm . Xác định tâm và tính theo bán kính cầu ngoại tiếp chóp .
Bài 46. Cho hình chóp , đáy là hình vuông cạnh . là tam giác đều và nằm trong mặt
phẳng vuông góc với đáy. Gọi là trung điểm của . Xác định tâm và tìm bán kính mặt cầu ngoại tiếp
chóp theo .
Bài 47. Cho hình chóp , đáy là hình vuông cạnh , , vuông góc với đáy. Xác
định tâm và bán kính mặt cầu ngoại tiếp chóp theo .
Bài 48. Cho hình chóp đáy là hình vuông tâm cạnh , , hình chiếu của lên mặt
phẳng là điểm thuộc cạnh và . Xác định tâm và tính bán kính mặt cầu ngoại tiếp tứ
diện theo .
171
hoctoancapba.com - Kho đề thi THPT quốc gia, đề kiểm tra có đáp án, tài liệu ôn thi đại học môn toán
Tài liệu ôn thi môn Toán THPTQG HĐBM -TỔ TOÁN
-------------------------------Hết------------------------------
172