Araling Panlipunan

Week 3 – Day 1
Pangalan: Ailey Jhae U. Alvarez Guro: Mrs. Sherrine A. Gannaban
Baitang at Seksyon: Grade 10-Narra Petsa: Mayo
15, 2023

I. PANIMULA

Gawain sa Pagkatuto Blg. 01: SURI-TEKSTO

Basahin ang teksto ukol sa pagkakabuo ng Karapatang Pantao. Pagkatapos ay sagutin ang
kasunod na mga pamprosesong tanong. Ilagay ito sa sagutang papel.

Pamprosesong Tanong:

1. Bakit mahalaga ang mga binanggit na dokumento sa pag-unlad ng konsepto ng

karapatang pantao?

Lubhang mahalaga ang mga nabanggit na dokumento sa pag-unlad ng konsepto

ng karapatang pantao dahil ito ang pinagmulan ng pagkakaroon ng karapatan ng
mga mamamayan. Ang bawat progreso, pagbabago at paglago sa karapatang
tinataglay ng mga tao sa paglipas ng panahon ay nakabase sa kontekstong
historikal o sa nakaraan. Mapapansin na sa paglipas ng panahon ay mas
nadadagdagan ang karapatang ibinibigay sa mga mamamayan at hindi maitatanggi
na ang simulain ang nagtulak at naghubog para mas lumawak pa ito sa hinaharap.
Bawat dokumentong nabanggit ay mahalaga dahil ito ang mga patunay na noon pa
man ay may paggalang na sa bawat indibidwal. Noong sinaunang panahon pa
lamang ay tinatrato na sila nang may dignidad at ang patunay na ito ang nagtulak
sa mga namumuno na mas paunlarin pa ang karapatang tinatamasa ng bawat tao
na siyang dahilan kung bakit tayo malaya sa kasalukuyan at nagtataglay ng mga
karapatan.

2. Ano ang pagkakatulad sa nilalaman ng mga dokumento batay sa nabuong tsart?

Ang nilalaman ng mga dokumento ay pare-parehong tumatalakay sa mga

karapatang nararapat na taglayin ng isang tao, magkakaiba man ng aspeto, hindi
maitatanggi na iisa ang tinutumbok nito, ang pagkakaroon ng bawat inidibidwal
ng kalayaan at karapatan sa iba’t-ibang larangan na siyang nagbibigay sa kanila ng
kapangyarihan para maging aktibong kalahok ng lipunan.

3. Ano ang iyong nabuong konklusyon tungkol sa pag-unlad ng karapatang pantao sa

iba’t-ibang panahon?
 Masasabi kong noong sinaunang panahon pa lamang ay umiiral na ang
pagkakaroon ng karapatan ng bawat mamamayan. Patunay ito na noon pa man ay
nabibigyang halaga na ang bawat inidibwal sa paraan ng pagkakaroon nila ng
kalayaan at karapatan. Sa paglipas ng panahon, mas lumalawak ang saklaw nito at
mas maraming karapatan ang natatamasa ng bawat isa. Isa itong ebidensya na
pinipilit ng pamahalaan ng sinaunang panahon na bigyan ng pantay na karapatan
ang nasasakupan. Mapapansin dito na sa paglipas ng panahon, ang mga
karapatang ito ay patuloy na napahahalagahan, napatitibay at nadaragdagan
hanggang sa marating nito kung ano ang mayroon tayong mga tao sa kasalukuyan,
ang pantay at malawig na karapatan.

4. Mayroon bang pangyayari sa ating bansa na nagkaroon ng pag-unlad sa karapatang

pantao? Maglahad ng pangyayari at ipaliwanag.

Maraming mananakop na pinagdaanan ang Pilipinas sa nakaraan. Hindi

maitatanggi na ang karapatan ng mga mamamayan noong mga panahong iyon ay
naaapakan. Walang boses ang mga Pilipino at naging sunod-sunuran. Ang lahat ng
ito ay nabura nang magkaroon tayo ng kalayaan kung saan sinikap ng pamahalaan
na bigyan ang bawat mamamayan ng pantay na karapatan sa pamamagitan ng
Saligang Batas na lubos na nililimitahan ang kapangyarihan ng gobyerno at
binibigyang diin ang mga karapatang pantao. Mas napagtibay at napalawig ang
nilalaman ng Saligang Batas sa pamamagitan ng mga rebisyon at pagbabago na
siyang naging daan sa kaunlaran ng kalayaan at karapatan na ating tinatamasa sa
kasalukuyan.

Gawain sa Pagkatuto Blg. 02: TIMELINE INFOGRAPHIC

Mula sa binasang teksto, bumuo ng timeline infographic na nagpapakita ng kontekstong
historikal na Pag-unlad ng Konsepto ng Karapatang Pantao.

(Ang Timeline Infographic ay matatagpuan sa susunod na pahina)

Gawain sa Pagkatuto Blg. 03: Human Rights Declared
Magsaliksik gamit ang internet tungkol sa mahahalagang probisyon ng sumusunod na
dokumentong naglalahad ng mga karapatang pantao. Isulat ang mga probisyong nakapaloob
sa bawat dokumento sa pangalawang kolum. (LM pahina 371 – 372)

DOKUMENTO MGA NAKAPALOOB NA KARAPATANG

PANTAO

1. Cyrus’ Cylinder Ang mga karapatang pantao na nakapaloob

sa Cyrus’ Cylinder ay pinaniniwalaang may
kinalaman sa pagkakapantay-pantay o
pagkawala diskriminasyon sa lahi, kultura o
maging relihiyon. Ipinapahayag din nito na
ang bawat mamamayan ay may kalayaan na
pumili ng kanilang relihiyon at paniniwala.

2. Magna Carta Nakapaloob sa dokumentong ito ang ilang

karapatan ng mga taga-England kagaya na
lamang ng hindi maaaring dakipin,
ipakulong, at bawiin ang anumang ari-arian
ng sinuman nang walang pagpapasiya ng
hukuman.

3. Petition of Right Ito ay naglalaman ng mga karapatan tulad

ng hindi pagpataw ng buwis nang walang
pahintulot ng Parliyamento, pagbawal sa
pagkulong nang walang sapat na dahilan, at
hindi pagdeklara ng batas military sa
panahon ng kapayapaan.

4. Bill of Rights Nakapaloob dito na hindi dapat alisan ng

buhay, kalayaan, o ari-arian ang sinomang
tao nang hindi kaparaanan ng batas, ni
pagkaitan ang sino man ng pantay na
pangangalaga ng batas. Ito ang nagbigay-
proteksyon sa mga karapatang pantao ng
lahat ng mamamayan maging ang iba pang
taong nanirahan sa bansa.

5. Declaration of the Rights of Man and of
the Citizen
Ito ay naglalaman ng mga karapatan tulad
ng pagkakapantay-pantay sa harap ng batas,
kalayaan sa pagsasalita at pagpapahayag,
paglahok sa kalinangan, karapatang
makapaghanapbuhay, makakain, at
makapag-aral.
6. The First Geneva Convention Nakasaad sa dokumentong ito ang pag-
aalaga sa mga nasugatan at may sakit na
sundalo nang walang anumang
diskriminasyon.

Pamprosesong Tanong:

1. Paano nakatulong ang mga probisyong naipagkaloob sa pag-unlad ng karapatang

pantao?

Nakatulong ang mga probisyong naipagkaloob sa pag-unlad ng karapatang pantao

sa paraan na mas pinalawak nito ang karapatan na tinatamasa ng bawat isa. Sa
tulong ng mga nakapaloob na karapatang pantao sa bawat dokumento, naisulong
ang pagkakapantay-pantay ng mga lahi at natulungan ang mga nasasakupan na
magkaroon ng kalayaan at karapatan na siyang sandata nila para aktibong
makilahok at makibahagi sa lipunan.

2. Batay sa iyong karanasan, masasabi mo bang may pag-unlad sa iyong karapatang

pantao? Ipaliwanag ang iyong sagot.

Batay sa aking karanasan, masasabi kong may malawakang pag-unlad sa

karapatang pantao na mayroon tayo sa kasalukuyan dahil ang mga karapatan ay
mas napagtibay at naisaayos na sa pagdaan ng panahon. Isang pagpapahalimbawa
na rito ay ang paggamit ng apelyido ng ama noong 2004. Ang aking kapatid na
babae ay hindi napayagan sa ilalim ng batas na gamitin ang apelyido ng aking ama
sapagkat hindi ito nakapirma sa birth certificate sa kadahilanang ito ay
kasalukuyang nasa ibang bansa. Ngunit sa pagdating ng taon ng aking
kapanganakan, taong 2007 ay maaari nang gamitin ang apelyido ng aking amang
OFW dahil ang batas ukol dito ay nabago at narebisa na kaya naman sa
kasalukuyan ay bitbit ko ang apelyido ng aking ama na isa sa mga karapatan ng
isang anak dito sa ating bansa.

3. Sa iyong palagay, may kailangang baguhin pa o idagdag sa karapatang pantao na

tinatamasa dito sa ating bansa at sa ating komunidad? Pangatwiranan.

Sa aking palagay, may kailangan pang baguhin o idagdag sa karapatang pantao na

tinatamasa dito sa ating bansa dahil hindi natin maipagkakaila na
magpasahanggang ngayon ay hindi pa rin ganap at lantarang naisusulong ang
pagkakapantay-pantay ng mga tao sapagkat marami pa ring naaapi at naaabuso.
Isang halimbawa na rito ang mga miyembro ng LGBTQIA+, bagamat sinasabing
may karapatan na para sa kanila, alam nating hindi pa ito sapat dahil sa
kasalukuyan ay marami pa rin ang nakakaranas ng diskriminasyon at karahasan.
Maliban sa mga kailangang baguhin at irebisa, nararapat din na pagtibayin ang
pagpapatupad ng mga ito upang masabing epektibo dahil walang saysay ang
ganda at kabutihang mayroon ang mga batas kung ito ay hindi naipapatupad nang
maayos at patas.