7 Vektör - Kuvvet 1

Test 1’in Çözümleri 4. Uç uca ekleme yöntemiyle K + L + M + N vektörleri-

ni toplayalım.

1. P
F1 F2 K K
L
N N
L M
M

Çokgen kapandığı için verilen dört vektörün toplamı

1. grup 2. grup
sıfırdır. Geriye sadece P vektörü kalır.

I. grubun oyunu kazanabilmesi için F1 kuvvetinin F2 Yanıt E dir.

den büyük olması gerekir. A seçeneğinde her iki gru-
bun uyguladığı kuvvetler eşittir.

Yanıt A dır.
5. A) B) C)

L K
K+N K

2. K+M
A K+L K
M
Nihat Bilgin Yayıncılık©

–C B

D) E)

M
L
Şekilde görüldüğü gibi A - C = B dir. Buna göre;
M+N
\
A- C+ B = 2B M

B L+M
N
Yanıt A dır.

Şekillerde görüldüğü gibi K + L işlemi diğerlerinden

daha küçüktür.

Yanıt A dır.
3.
M F2

F1 M F3
6. F
M cisminin dengede kalabilmesi için ona etki eden
F
tüm kuvvetlerin bileşkesinin sıfır olması gerekir. R=F
F 1 kuvveti ile birlikte A seçeneğinde verilen F 2 ve F 3 60°
60°
kuvvetlerinin bileşkesi alındığında sıfır olur. F
K
Yanıt A dır. Yanıt C dir.
 2 VEKTÖR - KUVVET

7. 10.
Y+ Z + K + L = X
L
X
Y
P M Z K L
K

N K+L+M=0 Y, Z, K ve L vektörleri uç uca ekli biçimde verildi-

ğinden bunların vektörel toplamı X vektörüne eşittir.
X + X = 2 X olur.
P N + P = –M Yanıt B dir.

Yanıt C dir.

8.
Y 11.
F3

L
F1
–X
Nihat Bilgin Yayıncılık©

F 1 ve F 3 kuvvetleri aynı yönlü olduğundan bunların

K bileşkesi en büyüktür.
Y–X=L+K Yanıt B dir.

Verilenlerin içinde doğru olan Yalnız I dir.

Yanıt A dır.

9. M cisminin P doğrultusunda hareket edebilmesi için

bileşkenin bu doğrultuda çıkması gerekir.

I. F 2 kuvvetini kaldırıp, F 3 kuvvetini 3 katına çıka- 12. R

ralım.

bileşke F1
b
a
M X
O
F3
Bileşkenin büyüklüğü;
P
R2 = X2 + Y2 + 2XY.cosβ
Şekilde görüldüğü gibi bileşke kuvvet P doğrultusun-
dadır. bağıntısı ile bulunur. β açısı küçüldükçe veya α açısı bü-
yüdükçe bileşke vektörünün büyüklüğü artar.
II ve III. önermelerdeki F 1 ve F 3 kuvveti kaldırıldığın-
da bileşke P doğrultusunda çıkmıyor. Yanıt B dir.

Yanıt A dır.
 VEKTÖR - KUVVET 3

3.
Test 2’nin Çözümleri
3 br

4 br

1. F F

30° 30°
30° 120° 30°
5 br
O 3 br

30° 30°
4 br O
F
Biri 3 br, öteki 4 br olan iki vektör arasındaki açı
R= 2F F i = 0° olsaydı bileşke 7 br olurdu. i = 90° olsaydı bu
F
durumda bileşke 5 br olurdu. 0° < i < 90° olduğuna
göre, bileşke 5 ile 7 arasında bir değer alacaktır.
F 120° F
F Yanıt D dir.

Yanıt B dir.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

2. F2
4. R
F2

K
i
a
F1 F1
F 1 ve F 2 kuvvetlerinin yerleri değiştirildiğinde bileşke
kuvvetin büyüklüğü değişmez. Ancak hareket yönü ile a > i olduğundan bileşke kuvvet F 2 ye daha yakın
hareket doğrultusu değişebilir. Hareket yönü ve doğ- olur. Açı kuvvet ters orantı ilişkisinden yararlanarak,
rultusunun değişmemesi için F 1 ve F 2 kuvvetlerinin | F 2| > | F 1| yazabiliriz.
büyüklüklerinin eşit olması gerekir. Bu yönde bir açık- | R | ile | F 1| ve | R | ile | F 2| arasında kesin birşey söyle-
lama olmadığına göre Yalnız I doğrudur. nemez.
Yanıt A dır. Yanıt A dır.
 4 VEKTÖR - KUVVET

5. A A 7.
1
F4

F1
F1 F3 F1 F3
F3
F2
F2

Başlangıç ile bitiş noktalarını birleştirdiğimizde bileş-

–F2
ke kuvvet 1 numaralı vektör olur.
F1 + F3 = 2F2 F1 + F3 = 2F2 Yanıt A dır.

Şekil I Şekil II

Şekil I de;
8. F1
→ → → →
F1 + F2 + F3 = 3F2 .................. (1)

Şekil II de; K
F2x
→ → → →
F1 + F3 – F2 = F2 .................. (2)

(1) denkleminin (2) denklemine oranı 3 olur.

F2 F2y F2
Yanıt C dir.
K noktasal cisminin –y yönünde hareket etmesi için
Nihat Bilgin Yayıncılık©

Şekil II deki 2 numaralı kuvvetin de uygulanması

gerekir. Bu durumda F 2 y kalır.
Yanıt B dir.

9.
R R
P+S

–P + R
P –P
S S
6. F 1 ile F 3 kuvvetleri eşit ve zıt yönlü olduğundan bi-
leşkeleri sıfırdır.
k = P + R + S = 2R , = –P + R + S = 2S
|F1 + F2 + F3| = 2F F
P - R vektörü ile S vektörü
45°
F ters yönlü olduğundan m vek-
O
|–F4| = F
törünün büyüklüğü en küçük- P–R
P
F tür.

R= 5 F bulunur. –R

Yanıt C dir. Yanıt E dir.

 VEKTÖR - KUVVET 5

10. Soruda | F 1 | = 1 br, | F 2 | = 5 12.

n m ,
olarak verilmektedir. F 2 vektörü F3
ters çevrilip şekildeki gibi bileşke
alındığında, –F2 r s
| F 3 | = 2 2 br bulunur. Buna p k

göre, | F 3 | >| F 2 | >| F 1 | dir.

F1
k , , , m, n , p vektörlerinin bileşkesi sıfırdır. Geriye
Yanıt A dır. kalan s ve r vektörlerinin bileşkesi m kadardır.
Yanıt D dir.

11. X + Y vektörü ile Z vektörü

aynı yönlü iki vektördür. Bu X

X+Y

Nihat Bilgin Yayıncılık©

3
nedenle X + Y + Z = Z dir.
2
Y

Yanıt B dir.
 6 VEKTÖR - KUVVET

3.
Test 3’ün Çözümleri
R = 2F
F
F
F
1.
L 60° F
K

Vektörler kaydırılarak şekildeki gibi bir köşede top-

Z lanabilir. Her üç kuvvetin bileşkesinin büyüklüğü 2F
olur.
Y
X

Yanıt C dir.

X, Y, K, L vektörlerinin bileşkesi sıfırdır. Geriye

yalnızca Z vektörü kalır.

Yanıt A dır.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

4. y
F3
2.
60° i2

x
60° i1 K
a F2
a a

F1
a a

Şekil II Noktasal K cismi dengede kaldığına göre, kuvvetle-

Şekil I
Şekil I deki üç vektö-
rün bileşkesi sıfırdır.
rin x ve y doğrultularındaki bileşenleri birbirine eşit
3a olmalıdır.
Geriye kalan iki F 1 vektörünün –y doğrultusundaki bileşeni, F 3
vektörün bileşkesi vektörünün +y doğrultusundaki bileşenine eşit olma-
Şekil II deki gibi olup lıdır. Bu nedenle I. önerme doğru, II. ve III. önerme-
büyüklüğü 3 a dır. ler yanlıştır.

Yanıt D dir. Yanıt A dır.

 VEKTÖR - KUVVET 7

5. y 7. I. F 1 ve F 2 nin bileşkesi alındığında - F 3 kuvveti-

F2 ne eşit değildir.

II. F 3 kuvvetinin ucuna F 4 kuvveti eklendiğinde

| F3 | = 2F
x bileşkesi F 1 kuvvetini verir.
37°
III.
F1

Bileşkenin –x yönünde F büyüklüğünde olması için; O –F2

F1·cos37° = F
4 F1
F1· =F
5 F1 – F2
5
F1 = F
4
F 1 - F 2 vektörü F 4 vektörüne eşit değildir.
F1·sin37° = F2
Yanıt B dir.
5 3
F · = F2
4 5
3
olmalıdır. Buradan F2 = F bulunur.
4
Yanıt A dır.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

8. Kuvvetlerin karşılarındaki açılar aşağıdaki şekil üze-

6. rinde verildiği gibidir.
y
F3
F4 F2
F1
F2
x
m
F5
120° 150°
F6

F1
F3

F 6 kuvveti kaldırılırsa noktasal m cismi +y yönünde Sinüs teoremine göre karşısındaki açısı küçük olan
hareket eder. kuvvet en büyüktür. Buna göre, F3 > F2 > F1 bulunur.
Yanıt B dir. Yanıt A dır.
 8 VEKTÖR - KUVVET

9. y Yay sabiti k olan bir yaya büyüklüğü F olan bir kuvvet

uygulanırsa yay x kadar açılır veya sıkışır. Yayın açıl-
F3
ma veya sıkışma miktarı F = k·x bağıntısıyla bulunur.

|F1| = F Şekil I için;

K
x
keş = 3k ve F = 3k·x

Şekil II için;
|F2| = F
6 6
|R1,2| = 2F keş = k ve F = k·xl
5 5
yazabiliriz. Her iki şekil için F aynı olduğundan;
F 1 ve F 2 kuvvetlerinin bileşkesinin büyüklüğü
6 5
| R 1, 2 | = 2 F dir. F 1, F 2 ve F 3 kuvvetlerinin bileş- 3k·x = k·xl ⇒ xl = x bulunur.
5 2
kesinin sıfır olması için F 3 kuvvetinin büyüklüğü 2F Yanıt B dir.
olmalıdır.

F1 + F2 - 2 F3 = - 3 F3
1 44 2 44 3
- F3

Buna göre F1 + F2 - 2 F3 işleminin büyüklüğü

3 2 F bulunur.

Yanıt C dir.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

11.
10. ,
k k k k k
3,

G2
F
k k k Şekil II
G1
Şekil I
Şekil I
F
Şekil II
Yay sabiti telin boyu ile ters orantılıdır. 3, uzunluğun-
Yay sabitleri k1 , k2 , k3 olan ve birbirine paralel bağlı daki yayın sabiti k ise, , uzunluğundaki yayın sabiti
yayların eş değer yay sabiti; 3k olur. Şekil II de yaylar paralel bağlı olduğundan
keş = 9k dır.
keş = k1 + k2 + k3 + ... +
Şekil I de; G1 = k·x
biçiminde bulunur. Eğer bu yaylar birbirine seri bağla-
nırsa eş değer yay sabiti; Şekil II de; G2 = 9k·x

1 1 1 1 G1 k·x 1
= + + = = bulunur.
k eş k 1 k2 k3 G2 9k·x 9
Yanıt A dır.
bağıntısıyla bulunur.
 VEKTÖR - KUVVET 9

12. 1 P 2 P 13.
yayı
(2+3)mgsini
tutuyor
yatay yatay 3m
2mgsini

Şekil II 2m
Şekil I

i
yatay
3
S yayının açılmasına neden olan kuvvet 5mgsini, T
2P·sin30° = P yayının açılmasına neden olan kuvvet 2mgsini dır.
Özdeş yaylardan S yayı 5 birim uzarsa, T yayı 2 birim
uzar.
30° xS 5
yatay
Şekil III x T = 2 olur.
Yanıt E dir.
Şekil I de yayın bir ucu bağlı, öteki ucuna P kuvveti uy-
gulanıyor. Şekil II de P lerden biri yayı tutuyor, öteki P
kuvvet gibi yayı açıyor. Şekil III te yayın bir ucu bağlı,
öteki ucuna kuvvet uygulanıyor.

Her üç şekilde de yayı açan kuvvetler eşit olup P ka-

dardır. Bu nedenle x1 = x2 = x3 olur.

Yanıt A dır.
Nihat Bilgin Yayıncılık©