COĞRAFYA TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU KPSS 1.

ÜNİTE

Türkiye’nin Coğrafi Konumu

COĞRAFİ KONUM

Dünya üzerinde herhangi bir yerin bulunduğu konuma coğrafi konum denir.
Matematiksel Özel Jeopolitik
(Mutlak) (Göreceli) Konum
Konum Konum

TÜRKİYE’NİN MATEMATİKSEL KONUM ÖZELLİKLERİ Aynı boylam üzerinde

A-ENLEME BAĞLI ÖZELLİKLER
Türkiye 36°-42° Kuzey paralelleri 26°-45° Doğu
meridyenleri arasında yer alan bir Orta
Kuşak ülkesidir.
1-Türkiye’nin Kuzey Yarım Kürede
Yer Almasının Sonuçları
Güneyinden kuzeyine doğru gidildikçe;
Paralellerin boyları kısalır.
Meridyenler arası mesafe daralır.
Çizgisel hız azalır .
Tan ve gurup süresi uzar.
Yer çekimi artar.
Güneş ışınlarının geliş açısı
daralır. Buna bağlı olarak;
Sıcaklık azalır.
Buharlaşma azalır.
Denizlerdeki tuzluluk oranı azalır.
Gölge boyu uzar.
Kalıcı kar alt sınırı azalır.
3-Türkiye’nin Yengeç Dönencesinin
Kuzeyinde Yer Almasının Sonuçları
Bakı yönü yıl boyu güneydir.
Gölgeler daima kuzeye düşer .
Ülkemiz dönenceler dışında olduğu için ;güneş
ışınlarını hiçbir zaman dik açı ile almaz ve gölge boyu
hiçbir zaman sıfır olmaz.
2-Türkiye’nin Orta Kuşakta
Yer Almasının Sonuçları
Batı rüzgarlarının etkisi altındadır.
Cephe yağışları görülür.
Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
Akdeniz iklimi görülür.
Ülkemizde dört mevsimin belirgin
olarak yaşanması matematiksel
konum sonucu iken, aynı anda dört
mevsimin yaşanması özel konum
sonucudur.
Aynı enlem üzerinde;
Güneş ışınlarının yere
değme açısı,
Gölge boyu ve yönü,
Gece ve gündüz süre
farkı ,
Çizgisel hız ile tan ve
gurup süreleri,
Yer çekimi kuvvetleri,
‘AYNIDIR’
B-BOYLAMA BAĞLI ÖZELLİKLER
Ülkemiz, 26°-45° Doğu meridyenleri
arasında yer alır.
Doğusu ile batısı arasında 76 dk zaman
farkı bulunur.
II. ve III. saat dilimlerinde yer alır.
Greenwich’e göre yerel saati daima ileridir.
1-Yerel Saat
Bir merkezin bulunduğu boylamdaki
zamanıdır.
Doğuda olan merkezde yerel saat ileri
batıda ise geridir.
İki meridyen arası zaman farkı her
yerde 4 dakikadır.
ÖZEL TARİHLER VE MEVSİMLER
21 Mart (KYK)
İlkbahar başlangıcı
Gece gündüz eşitliği
Aynı boylam üzerinde tüm
noktalarda güneş aynı anda
doğar , aynı anda batar.
Bu tarihten sonra gündüzler
gecelerden daha uzundur.
21 Haziran (KYK)
Yaz başlangıcı
En uzun gündüz, en kısa gece
Kuzeye doğru gündüz süreleri uzar.
(Sinop en uzun, Hatay en kısa
gündüz)
Bu tarihten sonra gündüzler
kısalmaya, geceler uzamaya başlar.
Yerel saatler,
Öğle vakitleri,
Güneşin en tepede olduğu an,
Gölge boyunun en kısa
olduğu an,
Başlangıç meridyeni ile
arasındaki yerel saat farkı,
‘AYNIDIR’
2-Ulusal Saat
Ülke içindeki bir meridyenin yerel saatinin
tüm ülkede kullanılmasıdır.
Ülkemizde 2016 yılı itibariyle 45° D
meridyeni Iğdır’ın yerel saati, ulusal saat
olarak kullanılmaktadır.
23 Eylül (KYK)
Sonbahar başlangıcı
Gece gündüz eşitliği
Aynı boylam üzerinde tüm noktalarda
güneş aynı doğar, aynı anda batar.
Bu tarihten sonra geceler
gündüzlerden daha uzundur.
21 Aralık (KYK)
Kış başlangıcı
En uzun gece, en kısa gündüz
Kuzeye doğru gece süreleri uzar.
(Sinop en uzun, Hatay en kısa gece)
Bu tarihten sonra geceler kısalmaya,
gündüzler uzamaya başlar.
COĞRAFYA TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU KPSS 1. ÜNİTE

TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUM ÖZELLİKLERİ TÜRKİYE’NİN JEOPOLİTİK KONUM ÖZELLİKLERİ

Herhangi bir yeri diğer yerlerden ayıran ,sahip olduğu kendine has özelliklerin
tümüne ‘özel konum’ denir. Türkiye’nin coğrafyasından kaynaklı dünya siyasetindeki yeri ve ağırlığı jeopolitik
konumdur.
Türkiye’nin Özel Konum Sonuçları
Jeopolitikte Değişmeyen Jeopolitikte Değişen
Yüksek, dağlık ve engebeli bir ülkedir. Unsurlar; Unsurlar;

Bu nedenle; Gerçek alan ve izdüşümsel alan arasındaki fark fazladır. Ülkenin coğrafi şekli Sosyokültürel değerler
Akarsuların hidroelektrik potansiyelleri fazladır. Ülkenin konumu Politik değerler
Batıdan doğuya yükselti artar ,sıcaklık azalır. Jeolojik özellikleri Teknolojik değerler
Dağlar doğu-batı yönünde uzanır. Su ve iklim koşulları Bilimsel çalışmalar
Askeri ve ekonomik değerler
Bu nedenle; Ulaşım daha çok doğu-batı yönlüdür.
Kıyıdaki iklim iç kesimlere sokulamaz. Türkiye’nin Sorunları
Yakın jeolojik zamanda oluşmuştur.
Doğrudan Sorunlar Dolaylı Sorunlar
Bu nedenle; Ortalama yükseltisi fazladır.
Fay hatları yaygındır. Kıta Sahanlığı Kırım’ın İşgali
Maden rezervi ve çeşitliliği fazladır.
Kıbrıs Afganistan
Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının kesiştiği noktada yer alır.
Irak’ın İşgali Bosna Hersek
Bu nedenle; Asya ve Avrupa arasında doğal köprüdür.
Önemli nakil hatları arasında yer alır. Adalar İsrail-Filistin
Transit ticarette kilit noktada bulunur. Ermeni Tehciri Kuzey Afrika Ülkeleri
Petrol bakımından zengin Orta Doğu ülkelerine yakındır.
İstanbul ve Çanakkale boğazlarına sahiptir. Batı Türkleri Doğu Türkistan
Suriye ile Su ve Göç Sorunu Güney Osetya, Abhazya
Yer şekilleri kısa mesafede değişiklik gösterdiği için aynı anda farklı mevsimler
yaşamaktadır.
Okyanuslara kıyısı olmadığı için Watt kıyı tipi görülmemektedir.

Türkiye’nin Sınır Kapıları Türkiye’nin Önemli Geçit ve Tünelleri

Demir yolu bulunan
sınır kapıları Ülkemizde, dağların denize paralel uzandığı yerlerde geçitler ve tüneller
yoğunlaşmıştır.
En uzun sınırımız Suriye
En kısa sınırımız Nahçıvan Kapıkule Çobanbey
Uzunköprü Islâhiye En son açılan ve en uzun tünelimiz Ovit Tüneli iken, artık Zigana Tüneli
Batıda en işlek sınır kapısı Kapıkule
Akyaka Nusaybin olmuştur.
En fazla sınır kapısına sahip il
Kapıköy Kars Tren Garı
Trabzon-Gümüşhane arasına inşa edilen Yeni Zigana Tüneli, 14,5
Edirne
kilometrelik uzunluğu ile Avrupa'nın en uzun kara yolu tüneli olma özelliği
taşımaktadır.