Giáo trình tham khảo - Làm thế nào để áp dụng 5S trong công ty của bạn

LÔØI GIÔÙI THIEÄU
Cuoán saùch naøy ñöôïc vieát ra vôùi muïc ñích höôùng

daãn ngöôøi ñoïc thöïc haønh veà 5S chöù khoâng phaûi
moät cuoán saùch mang tính lyù thuyeát. Chuùng toâi vieát
cuoán saùch naøy theo trình töï töøng böôùc thöïc hieän
moät döï aùn 5S taïi coâng ty, qua ñoù baïn ñoïc coù theå
töï mình trieån khai aùp duïng taïi coâng ty cuûa mình.
Trong cuoán saùch naøy, chuùng toâi ñöa ra khaù nhieàu
caùc hình aûnh minh hoïa cuõng nhö caùc taøi lieäu tham
khaûo cho baïn ñoïc. Nhö vaäy, baïn ñoïc coù theå hình
dung moät caùch roõ raøng nhöõng gì caùc coâng ty khaùc
ñaõ laøm vaø mình coù theå hoïc hoûi ñöôïc gì ôû hoï.
Trong cuoán saùch naøy, coù moät soá hình aûnh mang
tính chaát minh hoïa ñöôïc thu thaäp töø nhieàu nguoàn
khaùc nhau. Moät soá coù nguoàn goác roõ raøng ñöôïc chæ
ra trong phaàn taøi lieäu tham khaûo. Moät soá coøn laïi,
maëc duø ñaõ coá gaéng tìm kieám nhöng khoâng xaùc
ñònh ñöôïc chính xaùc nguoàn goác, chuùng toâi xin
maïn pheùp ñöa vaøo cuoán saùch naøy ñeå giuùp baïn ñoïc
coù theå hình dung toát hôn veà thöïc haønh 5S.
Maëc duø ñaõ raát coá gaéng vieát cuoán saùch naøy theo yù
töôûng ñôn giaûn, xuùc tích vaø mang tính höôùng daãn
thöïc haønh cho caùc doanh nghieäp, xong do haïn cheá
veà thôøi gian vaø trình ñoä neân khoâng khoûi coøn nhieàu
5
thieáu xoùt. Raát mong nhaän ñöôïc söï ñoùng goùp yù kieán
cuûa caùc ñoàng nghieäp vaø baïn ñoïc ñeå cuoán saùch
ñöôïc hoaøn thieän hôn trong caùc laàn taùi baûn sau.
Xin traân troïng caûm ôn.
Leâ Minh Taâm – Shibata Noriaki

Haø Noäi, thaùng 3 naêm 2007
6
LÔØI CAÛM ÔN
Chuùng toâi xin ñaëc bieät caûm ôn Cô quan hôïp taùc

quoác teá Nhaät Baûn (JICA) ñaõ taøi trôï cho vieäc in aán
cuoán saùch naøy. Chuùng toâi xin traân troïng caûm ôn
oâng Hiroshi Kobayashi Ñaïi dieän phuï traùch döï aùn
cuûa Toå chöùc xuùc tieán thöông maïi Nhaät Baûn – Vaên
phoøng ñaïi dieän taïi Haø Noäi (JETRO) ñaõ ñöa ra cho
chuùng toâi yù töôûng vieát cuoán saùch naøy. Chuùng toâi
cuõng xin chaân thaønh caûm ôn caùc ñoàng nghieäp taïi
Trung taâm hoã trôï phaùt trieån doanh nghieäp vöøa vaø
nhoû 1 (SMEDEC1) thuoäc Toång cuïc Tieâu chuaån - Ño
löôøng – Chaát löôïng ñaõ giuùp ñôõ trong vieäc hoaøn
thaønh cuoán saùch naøy.
Xin caûm ôn caùc coâng ty, nhöõng khaùch haøng thaân

thieát vaø caùc ñoàng nghieäp ñaõ cho pheùp söû duïng tö
lieäu ñeå giôùi thieäu ñeán baïn ñoïc nhöõng ví duï sinh
ñoäng nhaát, thöïc teá nhaát.
Xin chaân thaønh caûm ôn gia ñình, nhöõng ngöôøi

thaân ñaõ ñoäng vieân, khích leä vaø giuùp ñôõ ñeå cuoán
saùch naøy ñöôïc hoaøn thieän.
Xin traân troïng caûm ôn.
Leâ Minh Taâm – Shibata Noriaki
7
8
MUÏC LUÏC
Lôøi giôùi thieäu 1
Lôøi caûm ôn 2
CHÖÔNG 1: 5S LAØ GÌ? 7

1. Khaùi nieäm 5S 7
2. Caùc khaùi nieäm lieân quan 9
3.Taïi sao laïi aùp duïng 5S? 11
CHÖÔNG 2: LAØM THEÁ NAØO ÑEÅ TRIEÅN KHAI 5S

TRONG COÂNG TY CUÛA BAÏN? 18
Phaàn 1: Chuaån bò 19
1. Thaønh laäp ban chæ ñaïo vaø thöïc hieän 5S 19
2. Chæ ñònh ngöôøi coù traùch nhieäm chính
veà hoaït ñoäng 5S 20
3. Xaây döïng sô ñoà maët baèng vaø phaân coâng
traùch nhieäm 24
4. Ñaøo taïo veà 5S 25
5. Chuaån bò caùc duïng cuï veä sinh 30
Phaàn 2: Khôûi ñoäng 5S 33

1. Thoâng baùo chính thöùc cuûa laõnh ñaïo cao nhaát 33
2. Thöïc hieän toång veä sinh trong toaøn coâng ty 36
9
Phaàn 3: Thöïc hieän Seiri, Seiton
vaø Seiso haøng ngaøy 39
1. Thöïc hieän Seiri nhö theá naøo? 39
2. Thöïc hieän Seiton nhö theá naøo? 46
3. Thöïc hieän Seiso nhö theá naøo? 71
4. Thöïc hieän Seiketsu nhö theá naøo? 77
5. Thöïc hieän Shitsuke nhö theá naøo? 79
CHÖÔNG 3: LAØM THEÁ NAØO ÑEÅ DUY TRÌ

VAØ PHAÙT TRIEÅN HOAÏT ÑOÄNG 5S
TRONG COÂNG TY CUÛA BAÏN 83
Phaàn 1: Ñaùnh giaù 5S trong coâng ty cuûa baïn 84

I. Muïc ñích ñaùnh giaù 5S 84
II. Caùc böôùc ñaùnh giaù 5S 85
Phaàn 2: Toå chöùc caùc cuoäc thi 5s

trong coâng ty cuûa baïn 92
Bí quyeát ñeå thaønh coâng 94
Caùc phuï luïc, hình aûnh minh hoïa
Taøi lieäu tham khaûo
10
DANH MUÏC CAÙC PHUÏ LUÏC
1. Phuï luïc 1: Keá hoaïch thöïc hieän 5S trong thôøi

gian 2 naêm
2. Phuï luïc 2: Chöông trình toång veä sinh
3. Phuï luïc 3: Keá hoaïch chi tieát thöïc hieän 5S
4. Phuï luïc 4: Keá hoaïch veä sinh
5. Phuï luïc 5: Lòch 5S thaùng
6. Phuï luïc 6: Baûng phaân coâng veä sinh
7. Phuï luïc 7: Ví duï caùc böôùc laøm veä sinh
8. Phuï luïc 8a: Maãu ñaùnh giaù khoái vaên phoøng
9. Phuï luïc 8b: Phieáu kieåm tra khoái vaên phoøng
10. Phuï luïc 9a: Maãu ñaùnh giaù khoái saûn xuaát
11. Phuï luïc 9b: Phieáu kieåm tra khoái saûn xuaát
12. Phuï luïc 10: Nhöõng muïc caàn saép xeáp
13. Phuï luïc 11: Nhöõng muïc caàn kieåm tra laïi sau
khi veä sinh
14. Phuï luïc 12: Phöông phaùp saép xeáp
15. Phuï luïc 13: Caùch ghi laïi hình aûnh
16. Phuï luïc 14: Maãu tem caùc ñieåm caàn caûi tieán
11
17. Phuï luïc 15: Maãu tem ñieån hình toát 5S
18. Phuï luïc 16: Baùo caùo ñaùnh giaù toång hôïp 5S
19. Phuï luïc 17: Danh saùch caùc ñieåm caàn caûi tieán
12
Chöông 1
5S LAØ GÌ ?
13
CHÖÔNG 1 5S laø gì?
14
Chöông
1
1. Khaùi nieäm 5S
5S laø gì?
5S laø moät taäp hôïp 5 töø cuûa tieáng Nhaät baét ñaàu
baèng chöõ S:
SEIRI
SEITON
SEISO
SEIKETSU vaø
SHITSUKE
Veà baûn chaát, nhöõng töø naøy coù nghóa nhö sau:
1. Seiri: Phaân bieät nhöõng thöõ caàn thieát vaø khoâng
caàn thieát taïi nôi laøm vieäc (gemba) roài loaïi boû
nhöõng thöù khoâng caàn thieát ñi.
2. Seiton: Saép xeáp taát caû nhöõng thöù coøn laïi sau khi
seiri theo moät traät töï ngaên naép, tieän lôïi cho vieäc
söû duïng.
3. Seiso: Veä sinh vaø giöõ gìn cho maùy moùc vaø moâi
tröôøng laøm vieäc ñöôïc saïch seõ
4. Seiketsu: Luoân naâng cao vaø giöõ gìn veä sinh nôi
laøm vieäc baèng caùch thöïc hieän thöôøng xuyeân ba
böôùc treân.
5. Shitsuke: Taïo cho moïi ngöôøi thoùi quen tuaân
thuû caùc qui ñònh taïi nôi laøm vieäc vaø töï giaùc
tham gia vaøo hoaït ñoäng 5S.
15
5S ñaõ trôû thaønh moät thuaät ngöõ chung ñöôïc phoå
bieán vaø söû duïng roäng raõi treân toaøn theá giôùi. Khi
ñöa vaøo Vieät Nam, 5S ñöôïc dòch sang tieáng Vieät
vôùi caùc cuïm töø cuõng baét ñaàu baèng chöõ S nhö:
Seiri: Saøng loïc
Seiton: Saép xeáp
Seiso: Saïch seõ
Seiketsu: Saên soùc
Shitsuke: Saün saøng
5S laø gì?
Coøn ôû Chaâu AÂu, 5S ñöôïc dòch sang caùc töø töông

öùng: “Sort” (phaân loaïi), “Straighten” (saép xeáp cho
ngaên naép) , “Shine” (laøm saïch), “Systemise” (heä
thoáng hoùa) vaø “Sustain” (duy trì). Trong khi ñoù,
Chaâu Myõ ñöa ra khaùi nieäm töông öùng vôùi 5S nhöng
khoâng giöõ 5 chöõ caùi S ñaàu, ñoù laø CANDO:
“Cleanup” (lau doïn), “Arranging” (saép xeáp),
“Neatness” (ngaên naép), “Discipline” (kyû luaät), vaø
1
“Ongoing improvement” (caûi tieán lieân tuïc).

CHÖÔNG
Cuõng coù moät soá bieán theå veà 5S ñöôïc noùi ñeán nhö
6S, 7S khi ngöôøi ta gaùn theâm cho cuïm 5S naøy nhöõng
töø nhö Safety (an toaøn) vaø Security (an ninh), coøn
trong tieáng Vieät laø “Sung söôùng” vaø “Söûng soát”. Tuy
nhieân, nhöõng chöõ S ñöôïc gaùn theâm naøy veà thöïc chaát
laø keát quaû tieáp theo cuûa hoaït ñoäng 5S maø thoâi.
Nhö vaäy, nhöõng caùch dòch vaø bieán theå treân chæ
nhaèm giöõ nguyeân ñöôïc cuïm 5S hay theå hieän theo
tinh thaàn cuûa 5S. Do ñoù, ñeå hieåu chính xaùc vaø aùp
duïng ñuùng 5S, chuùng ta neân söû duïng 5S theo
nguyeân goác tieáng Nhaät, vì ñeán nay noù ñaõ ñöôïc coi
nhö moät thuaät ngöõ raát phoå bieán.
16
5S khoâng phaûi laø moät coâng cuï (tool) quaûn lyù maø laø
Chöông
moät phöông phaùp laøm (method) baét nguoàn töø thöïc
teá hoaït ñoäng saûn xuaát trong caùc nhaø maùy cuûa Nhaät
Baûn. Cho ñeán nay, chöa coù taøi lieäu naøo noùi roõ lòch
söû phaùt trieån cuûa 5S. Chæ coù Nakata Kenji1 ñeà caäp
1
ñeán trong moät baøi vieát cuûa oâng vôùi chuû ñeà “5S –
caûm bieán giaûi thoaùt doanh nghieäp khoûi khuûng
5S laø gì?
hoaûng” raèng 5S ñöôïc söû duïng nhö moät bieän phaùp
quaûn lyù chaát löôïng taïi Nhaät Baûn töø naêm 1955.
Toùm laïi, 5S laø moät cuïm 5 töø tieáng Nhaät theå hieän moät
trieát lyù, moät phöông phaùp laøm vieäc nhaèm taïo ra moät
moâi tröôøng laøm vieäc saïch seõ, ngaên naép, thuaän tieän,
giaûm thieåu laõng phí, ñaûm baûo an toaøn, töø ñoù naâng
cao naêng suaát vaø lôïi nhuaän cho doanh nghieäp.
2. Caùc khaùi nieäm lieân quan

Gemba: moät töø Nhaät coù nghóa laø nôi dieãn ra hoaït
ñoäng saûn xuaát thöïc teá hay nôi taïo ra giaù trò gia taêng
cho saûn phaåm.
Gembutsu: laø nhöõng vaät theå höõu hình coù taïi

gemba nhö maùy moùc thieát bò, coâng cuï, duïng cuï,
khuoân maãu…
Kaizen: laø hoaït ñoäng caûi tieán lieân tuïc vôùi söï tham
gia cuûa moïi ngöôøi nhaèm caûi thieän khoâng ngöøng
moâi tröôøng laøm vieäc, cuoäc soáng moãi caù nhaân, moãi
1 Nakata Kenji laø taùc giaû cuûa nhieàu cuoán saùch veà Kaizen vaø 5S, oâng
laø kyõ sö ñaêng kyù ôû nhieàu boä khaùc nhau cuûa Nhaät Baûn
17
gia ñình. Kaizen laø moät trieát lyù vaø bao goàm raát
nhieàu caùc khaùi nieäm, caùc heä thoáng, caùc chöông
trình. Trong ñoù 5S laø hoaït ñoäng cô baûn nhaát, laø neàn
taûng cho taát caû caùc hoaït ñoäng khaùc cuûa kaizen.
Muda: coù nghóa laø laõng phí. Khi aùp duïng trong
quaûn lyù, taát caû caùc hoaït ñoäng naøo khoâng taïo ra giaù
trò gia taêng ñöôïc coi laø muda. Muda thöôøng naèm
trong 7 daïng chính laø: muda do saûn xuaát quaù
nhieàu, muda trong löu kho, muda do söûa chöõa/loaïi
boû haøng loãi, muda trong vaän ñoäng/thao taùc, muda
trong quaù trình xöû lyù, muda do phaûi chôø ñôïi, vaø
5S laø gì?
muda trong vaän chuyeån.
Mura: coù nghóa laø söï baát thöôøng hay söï bieán ñoäng.
Muri: coù nghóa laø söï caêng thaúng hay khoù khaên.
PDCA (Plan – Do – Check – Act): Laäp keá hoaïch

– Thöïc hieän – Kieåm tra – Khaéc phuïc/caûi tieán laø
1
nhöõng böôùc cô baûn trong moät chu trình caûi tieán

lieân tuïc. Chu trình PDCA coøn ñöôïc goïi laø “chu
CHÖÔNG
trình Demming” hay “voøng troøn Demming”
QCD: Quality (Chaát löôïng), Cost (chi phí), Delivery

(giao haøng) laø caùc muïc tieâu cô baûn cuûa quaûn lyù.
QCDMS: taïi gemba, QCD cuøng vôùi M (Morale) -

Tinh thaàn – vaø S (Safety) - An toaøn, laø muïc tieâu
ñeå coâng ty höôùng tôùi.
QCC (Quality Control Circle): laø moät nhoùm nhoû

(döôùi 10 ngöôøi) cuøng nghieân cöùu ñeå caûi tieán chaát
löôïng. Caùc nhoùm QCC töï nguyeän thöïc hieän caùc
hoaït ñoäng caûi tieán taïi nôi laøm vieäc cuûa mình, hoï
18
thöïc hieän vieäc naøy thöôøng xuyeân vaø coi ñoù nhö
Chöông
moät phaàn cuûa coâng vieäc chính haøng ngaøy trong
chöông trình chung cuûa coâng ty veà caùc noäi dung
kieåm soaùt chaát löôïng, naâng cao naêng suaát vaø phaùt
trieån baûn thaân.
1
Visual Management (quaûn lyù tröïc quan): moät
5S laø gì?
phöông phaùp quaûn lyù cung caáp caùc thoâng tin vaø
gembutsu moät caùch raát roõ raøng cho caû coâng nhaân vaø
ngöôøi quaûn lyù sao cho hieän traïng hoaït ñoäng vaø muïc
tieâu kaizen ñeàu ñöôïc taát caû moïi ngöôøi nhìn thaáy vaø
hieåu. Quaûn lyù tröïc quan giuùp moïi ngöôøi phaùt hieän
ngay laäp töùc nhöõng ñieàu baát thöôøng taïi gemba.
3. Taïi sao laïi ap

ù duïng 5S?
Chuùng ta raát deã daøng nhaän ra moät coâng ty quaûn

lyù yeáu keùm bôûi nhöõng ñaëc tröng sau ñaây trong
coâng ty:
- Coù raát nhieàu nhöõng thöù khoâng caàn thieát vaø
chuùng khoâng ñöôïc saép xeáp goïn gaøng
- Di chuyeån caùc ñoà vaät ñoøi hoûi phaûi ñi laïi
nhieàu, quaõng ñöôøng xa, khoâng coù ranh giôùi roõ
raøng loái ñi vôùi khu vöïc laøm vieäc.
- Laõng phí thôøi gian, coâng söùc trong phaàn lôùn
coâng vieäc
- Nhieàu sai soùt trong coâng vieäc
- Nhieàu coâng vieäc phaûi laøm laïi, giao haøng luoân
chaäm treã vaø phaûi laøm ngoaøi giôø nhieàu
19
- Toàn kho nguyeân lieäu, baùn thaønh phaåm quaù
nhieàu vaø maát nhieàu thôøi gian xeáp dôõ.
- Thieát bò vaên phoøng, trang thieát bò saûn xuaát baån
thæu, dieän tích boû khoâng, tyû leä maùy hoûng cao.
- Saøn nhaø, töôøng, cöûa soå, thieát bò chieáu saùng
baån thæu, baùm buïi, thieáu aùnh saùng.
- Nôi laøm vieäc khoâng an toaøn vaø nhieàu tai naïn,
söï coá xaûy ra.
- Nhöõng nôi coâng coäng (phoøng aên, tuû ñoà ñaïc,
nhaø veä sinh...) khoâng saïch seõ.
5S laø gì?
- Tinh thaàn, kyû luaät laøm vieäc cuûa coâng nhaân keùm.
- Ngöôøi lao ñoäng khoâng töï haøo veà coâng ty vaø
coâng vieäc cuûa mình.
Ñeå chuaån bò vaän haønh daây chuyeàn laép raùp oâ toâ cuûa mình taïi
chaâu AÂu, moät coâng ty Nhaät ñi tìm kieám vaø ñaùnh giaù caùc nhaø
cung caáp tieàm naêng. Bieát ñöôïc thoâng tin naøy, moät nhaø cung
1
caáp tieàm naêng ñaõ môøi boä phaän mua haøng cuûa coâng ty Nhaät
ñeán thaêm vaø chuaån bò moät lòch trình raát chi tieát. Trong ñoù,
coâng ty ñaõ chuaån bò baøi trình baøy daøi haøng tieáng ñoàng hoà,
CHÖÔNG
ñöa ra haøng loaït caùc baûng bieåu ñeå chöùng minh vaø theå hieän
noã löïc naâng cao chaát löôïng saûn phaåm cuûa mình. Sau ñoù, caùc
vò khaùch seõ ñöôïc môøi ñi thaêm quan xöôûng saûn xuaát. Khi ñeán
coâng ty, boä phaän mua haøng ñaõ ñöôïc chæ daãn ñeán phoøng
hoïp lôùn. Tuy nhieân, hoï nhaát ñònh muoán ñöôïc ñi xem xöôûng
saûn xuaát ngay. Khi ñeán xöôûng, hoï chæ döøng quan saùt vaøi
phuùt vaø chuaån bò ñi luoân. Toång giaùm ñoác cuûa nhaø maùy boái
roái hoûi “Haõy cho toâi bieát caùc ngaøi thaáy gì?”. Giaùm ñoác mua
haøng cuûa coâng ty Nhaät traû lôøi “Chuùng toâi thaáy nhaø xöôûng
cuûa caùc ngaøi khoâng ñöôïc saïch seõ cho laém, trong xöôûng cuõng
raát loän xoän. Hôn nöõa, chuùng toâi coøn thaáy moät vaøi coâng nhaân
20
Chöông
huùt thuoác trong khi ñang laøm vieäc trong daây chuyeàn. Neáu
laõnh ñaïo coâng ty cho pheùp nhöõng ñieàu naøy dieãn ra trong
xöôûng saûn xuaát (gemba) thì khoâng theå nghieâm tuùc khi saûn
xuaát linh kieän thieát yeáu cho söï an toaøn cuûa oâ toâ, vaø chuùng
toâi khoâng muoán laøm aên vôùi nhöõng cung caùch quaûn lyù khoâng
1
nghieâm tuùc nhö vaäy”.1
5S laø gì?
Khi thöïc hieän thaønh coâng, 5S seõ mang laïi cho coâng
ty söï thay ñoåi kyø dieäu. Nhöõng thöù khoâng caàn thieát
seõ ñöôïc loaïi boû khoûi nôi laøm vieäc, nhöõng vaät duïng
caàn thieát ñöôïc xeáp ngaên naép, goïn gaøng, ñaët ôû
nhöõng vò trí thuaän tieän cho ngöôøi söû duïng, maùy
moùc thieát bò trôû neân saïch seõ, ñöôïc baûo döôõng, baûo
quaûn. Töø caùc hoaït ñoäng 5S seõ naâng cao tinh thaàn
taäp theå, khuyeán khích söï hoaø ñoàng cuûa moïi ngöôøi,
qua ñoù ngöôøi laøm vieäc seõ coù thaùi ñoä tích cöïc hôn,
coù traùch nhieäm vaø yù thöùc hôn vôùi coâng vieäc.
Ngaøy nay, 5S raát phoå bieán ôû nhieàu nöôùc treân theá

giôùi vì caùc lôïi ích sau:
1. Nôi laøm vieäc trôû neân saïch seõ, ngaên naép, thuaän
tieän vaø an toaøn hôn.
2. Caùn boä coâng nhaân vieân töï haøo veà nôi laøm
vieäc saïch seõ vaø ngaên naép cuûa mình.
3. Moïi ngöôøi trôû neân coù kyû luaät hôn, coù thaùi ñoä
tích cöïc hôn trong vieäc phaùt huy saùng kieán vaø
caûi tieán lieân tuïc (kaizen).
4. Caùc loaïi laõng phí (muda) ñöôïc loaïi boû
1 Imai, Masaaki (1997), Gemba Kaizen: A commonsense, low-cost

approach to management, McGraw-Hill, ISBN 0-07-031446-2, trang
21-22
21
5. Caùc vaán ñeà baát thöôøng hay söï coá tieàm aån
ñöôïc theå hieän tröïc quan vaø ñöôïc giaûi quyeát
moät caùch nhanh choùng, ñôn giaûn.
6. Keát quaû toát ñeïp cuûa coâng ty seõ ñem laïi nhieàu
cô hoäi kinh doanh hôn.
5S ñoùng goùp vaøo caùc yeáu toá PQCDSM:

Naâng cao naêng suaát (P – Productivity)
Naâng cao chaát löôïng (Q – Quality)
Giaûm chi phí (C – Cost)
5S laø gì?
Giao haøng ñuùng haïn (D – Delivery)

Ñaûm baûo an toaøn (S – Safety)
Naâng cao tinh thaàn (M – Morale)
Vaø 5S raát deã thöïc hieän do:

Lyù thuyeát veà 5S raát ñôn giaûn, deã hieåu.
1
5S coù theå aùp duïng cho moïi ngaønh, moïi loaïi

hình doanh nghieäp vôùi moïi qui moâ khaùc nhau
Ñaàu tö cho 5S khoâng lôùn
CHÖÔNG
Raát nhieàu caùc coâng ty aùp duïng 5S ñeå naâng cao

naêng suaát vaø ñaõ gaët haùi ñöôïc thaønh coâng. Ví duï:
Trung taâm hoã trôï khaùch haøng cuûa Hewlett-Packard:

Naâng cao ñöôïc chaát löôïng giao tieáp vaø chia seû
thoâng tin
Giaûm thôøi gian ñaøo taïo cho nhaân vieân môùi
Giaûm soá löôïng caùc cuoäc goïi laïi cuûa khaùch
haøng veà cuøng moät vaán ñeà
Giaûm thôøi gian goïi treân moät khaùch haøng
22
Boise cascade:
Chöông
Giaûm löôïng phuï tuøng löu tröõ trong kho taïi 1
nhaø maùy ñi 300.000 USD
Tyû leä söï coá giaûm 1,5%
1
Giaûm thôøi gian maùy hoûng
Khoâng gian trong nhaø maùy vaø khu vaên phoøng
5S laø gì?
ñöôïc giaûi phoùng.1
Moät xí nghieäp in taïi Haø Noäi aùp duïng 5S töø nhöõng naêm
1990. Keát quaû töø chöông trình 5S ñaõ mang laïi cho coâng
nhaân vaø laõnh ñaïo xí nghieäp nhieàu lôïi ích vaø hoï raát töï haøo
veà ñieàu ñoù. Khi haõng Cannon tìm kieám nhaø cung öùng dòch
vuï in aán taïi khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, xí nghieäp in ñaõ ñöôïc
löïa choïn do Cannon ñaùnh giaù cao hoaït ñoäng 5S cuûa xí
nghieäp. Xí nghieäp ñaõ duy trì vaø caûi tieán lieân tuïc chöông
trình 5S, ñoàng thôøi aùp duïng caùc hoaït ñoäng Kaizen khaùc
cuõng nhö xaây döïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo
ISO 9001:2000. Naêm 2005, Xí nghieäp ñöôïc
Cannon taëng danh hieäu laø moät trong ba nhaø cung caáp toát
nhaát cuûa Cannon do ñaït ñöôïc tyû leä saûn phaåm loãi laø 6
phaàn trieäu. Giaùm ñoác nhaø maùy voâ cuøng sung söôùng vaø
noùi vôùi chuùng toâi raèng “Ñaây laø phaàn thöôûng raát lôùn cho
noã löïc cuûa taát caû moïi ngöôøi trong xí nghieäp naøy. Ñöôïc
Cannon tin caäy, chuùng toâi seõ khoâng bao giôø lo thieáu vieäc
ñeå laøm. Vaø baèng khen cuûa Cannon seõ laø lôøi giôùi thieäu
tuyeät vôøi nhaát tôùi caùc coâng ty khaùc cuûa Nhaät khi hoï
muoán tìm ñoái taùc ôû Vieät Nam”.
1 Theo www.answers.com
23
2
1
5S laø gì?
4
1
3
CHÖÔNG
Hình 1: Lôïi ích cuûa 5S

(taøi lieäu quaûng baù 5S cuûa Singapore)
1. 5S vaø an toaøn song haønh cuøng nhau
2. 5S laøm cho nôi laøm vieäc deã chòu hôn
3. 5S giuùp coâng vieäc hieäu quaû hôn
4. 5S mang laïi saûn phaåm coù chaát löôïng toát hôn
vaø naêng suaát cao hôn
24
Chöông 2
Laøm theá naøo ñeå

trieån khai 5S trong
coâng ty cuûa baïn ?
25
26
2Chöông
Laøm theá naøo ñeå trieån khai...
Ñeå trieån khai 5S, baïn caàn tuaân thuû theo PDCA vaø
thöïc hieän ñuùng töøng böôùc moät (step-by-step). 5S
khoâng phaûi laø moät chöông trình ngaén haïn, caøng
khoâng phaûi laø moät traøo löu nhaát thôøi, noù ñoøi hoûi
söï tham gia cuûa taát caû moïi ngöôøi vôùi tinh thaàn
kaizen vaø noù seõ gaén lieàn vôùi cuoäc soáng haøng ngaøy
cuûa coâng ty cuûa baïn. Do ñoù, baïn ñöøng noùng loøng
mong ñaït ñöôïc keát quaû ngay maø boû qua nhöõng
quaù trình, nhöõng böôùc naøo ñoù trong caùc phaàn seõ
trình baøy tieáp theo ñaây. Khoâng coù böôùc naøo laø
khoâng quan troïng, maëc duø baïn coù theå thaáy noäi
dung cuûa noù raát ñôn giaûn, deã hieåu.
Moät keá hoaïch toång theå ñeå trieån khai hoaït ñoäng 5S
goàm caùc phaàn vieäc lôùn sau:
Phaàn 1: Chuaån bò
Phaàn 2: Khôûi ñoäng 5S
Phaàn 3: Thöïc hieän Seiri, Seiton vaø Seiso
haøng ngaøy
Phaàn 4: Ñaùnh giaù ñònh kyø
Chöông 2 naøy giôùi thieäu noäi dung chi tieát cuûa caùc
phaàn 1, 2 vaø 3. Phaàn 4 seõ ñöôïc trình baøy rieâng ôû
Chöông 3 – Laøm theá naøo ñeå duy trì vaø phaùt trieån
5S trong coâng ty cuûa baïn.
27
PHAÀN 1: CHUAÅN BÒ
Chuaån bò laø böôùc raát quan troïng ñeå ñöa 5S ñeán

thaønh coâng. Baïn caàn ghi nhôù raèng “Khoâng chuaån
bò toát töùc laø ñang chuaån bò cho söï thaát baïi”. Trong
phaàn naøy, baïn caàn chuaån bò cho hoaït ñoäng 5S vôùi
caùc noäi dung sau:
Thaønh laäp ban ban chæ ñaïo vaø thöïc hieän 5S
Chæ ñònh ngöôøi coù traùch nhieäm chính veà hoaït
ñoäng 5S
Xaây döïng sô ñoà maët baèng vaø phaân coâng traùch
nhieäm
Ñaøo taïo veà 5S
2
Chuaån bò caùc duïng cuï

CHÖÔNG
1. THAØNH LAÄP BAN CHÆ ÑAÏO VAØ THÖÏC HIEÄN 5S
Vieäc thaønh laäp ban chæ ñaïo vaø caùc ban chöùc naêng
ñeå thöïc hieän 5S nhaèm ñaûm baûo söï tham gia cuûa
taát caû moïi ngöôøi trong moät heä thoáng nhaát quaùn,
cuøng höôùng tôùi caùc muïc tieâu cuûa 5S.
Tuøy theo quy moâ cuûa coâng ty, soá löôïng caùc ban
cuõng nhö soá thaønh vieân trong moãi ban do coâng ty
quyeát ñònh. Caùc ban coù theå bao goàm:
28
- Ban chæ ñaïo 5S: thöôøng goàm ban laõnh ñaïo cuûa
Chöông
coâng ty vaø coù traùch nhieäm xaây döïng keá hoaïch
trieån khai toång theå, laäp caùc ban 5S vaø chæ ñònh
nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm chính, cung caáp
caùc nguoàn löïc caàn thieát, cam keát thöïc hieän 5S
2
vaø theo doõi, chæ ñaïo hoaït ñoäng 5S trong toaøn
coâng ty.

- Ban ñaøo taïo 5S: Thöïc hieän vieäc ñaøo taïo, ñaøo
taïo laïi caùc noäi dung veà 5S cho taát caû moïi
ngöôøi trong coâng ty.
- Ban quaûng baù 5S: Cung caáp thoâng tin, thuùc
ñaåy tinh thaàn thöïc hieän 5S qua caùc cuoäc thi,
thieát laäp caùc baûng tin töùc, baûn tin veà 5S, ñaûm
baûo taát caû moïi ngöôøi trong coâng ty hieåu veà
hoaït ñoäng naøy vaø bieát ñöôïc tình hình thöïc
hieän ñang dieãn ra nhö theá naøo, ñaûm baûo moïi
ngöôøi ñeàu bieát traùch nhieäm cuûa rieâng mình
ñoùng goùp trong hoaït ñoäng 5S chung cuûa boä
phaän vaø cuûa caû coâng ty.
- Ban ñaùnh giaù 5S: Thöïc hieän vieäc xem xeùt möùc
ñoä thöïc hieän 5S taïi caùc boä phaän trong coâng
ty, laäp keá hoaïch vaø chöông trình ñaùnh giaù,
thieát laäp caùc tieâu chí ñaùnh giaù, caùc phieáu ñaùnh
giaù, laäp caùc baùo caùo veà tình hình thöïc hieän 5S
trong toaøn coâng ty.
2. CHÆ ÑÒNH NGÖÔØI COÙ TRAÙCH NHIEÄM CHÍNH

VEÀ HOAÏT ÑOÄNG 5S
Ban chæ ñaïo 5S caàn chæ ñònh moät soá vò trí quan
troïng trong hoaït ñoäng 5S vaø ñöa ra quy ñònh veà
vai troø vaø traùch nhieäm cuûa taát caû caùc vò trí trong
coâng ty. Moät soá gôïi yù veà traùch nhieäm nhö sau:
29
Tröôûng ban 5S cuûa caû coâng ty (thöôøng laø laõnh ñaïo
cao nhaát):
- Ñaûm baûo söï tham gia cuûa toaøn coâng ty
- Quy ñònh traùch nhieäm cho töøng vò trí
- Cam keát vaø hoã trôï caùc hoaït ñoäng 5S
Ñieàu phoái vieân 5S (phoù GÑ hoaëc ñaïi lieän laõnh ñaïo):

- Trao ñoåi thoâng tin vôùi taát caû nhöõng ngöôøi
lieân quan
- Hoã trôï caùc hoaït ñoäng trieån khai 5S cuûa caùc nhoùm
- Ñoäng vieân vaø giaùm saùt hoaït ñoäng trieån khai 5S
- Ñaûm baûo söï tham gia cuûa taát caû moïi ngöôøi
- Laø nguoàn thoâng tin veà 5S cho toaøn toå chöùc
UÛy vieân 5S (thöôøng laø tröôûng caùc boä phaän):

- Hoã trôï vieäc trieån khai aùp duïng 5S
- Trao ñoåi thoâng tin vôùi nhöõng ngöôøi lieân quan
- Ñoäng vieân caùc nhoùm 5S
- Ñaûm baûo keá hoaïch trieån khai 5S cuûa caùc nhaân
2
vieân
- Giaùm saùt heä thoáng ño löôøng keát quaû thöïc hieän
CHÖÔNG
Tröôûng nhoùm 5S (caùc toå tröôûng, tröôûng ca):

- Tham gia vaøo quaù trình thöïc hieän 5S cuûa nhoùm
- Giaùm saùt tieán ñoä thöïc hieän cuûa nhoùm
- Trao ñoåi thoâng tin vôùi nhöõng ngöôøi lieân quan
Nhaân vieân:
- Cam keát tham gia vaøo hoaït ñoäng 5S cuûa nhoùm
moät caùch tích cöïc nhaát
30
Tröôûng caùc ban chöùc naêng coù traùch nhieäm ñaûm baûo
Chöông
ban cuûa mình thöïc hieän toát chöùc naêng ñöôïc giao.
Vaø taát caû moïi ngöôøi, keå caû laõnh ñaïo cao nhaát, phaûi
tröïc tieáp thöïc hieän hoaït ñoäng 5S trong phaïm vi
2
ñöôïc phaân coâng.

Caùc noäi dung treân caàn ñöôïc ñöa ra cho taát caû moïi
ngöôøi bieát moät caùch tröïc quan. Hình 2, 3 ñöa ra ví
duï veà caùch thoâng baùo tôùi taát caû moïi ngöôøi trong
coâng ty veà vò trí, vai troø vaø traùch nhieäm. Baïn neân
ñöa aûnh cuûa moïi ngöôøi vaøo sô ñoà toå chöùc 5S, ñieàu
naøy coù taùc ñoäng raát lôùn tôùi söï tham gia cuûa hoï.
31
Hình 2: Sô ñoà toå chöùc 5S

2 CHÖÔNG
Hình 3: Sô ñoà toå chöùc tröïc quan
32
33
Hình 4: Ví duï veà sô ñoà maët baèng vaø phaân coâng traùch nhieäm
Laøm theá naøo ñeå trieån khai... 2 Chöông

3. XAÂY DÖÏNG SÔ ÑOÀ MAËT BAÈNG VAØ PHAÂN COÂNG
TRAÙCH NHIEÄM
Khi xaây döïng sô ñoà maët baèng toång theå cuûa caû
coâng ty vaø phaân coâng traùch nhieäm, baïn caàn chuù yù
moät soá ñieåm sau:
- Veõ sô ñoà toång theå (layout) hieän taïi cuûa coâng ty
- Chia thaønh caùc khu vöïc nhoû.
- Chuù yù xaùc ñònh ñaày ñuû taát caû caùc khu vöïc, keå
caû khu vöïc coâng coäng.
- Phaân coâng moãi nhoùm chòu traùch nhieäm moät
khu vöïc, ñaûm baûo khoâng coù khu vöïc naøo trong
coâng ty khoâng coù ngöôøi chòu traùch nhieäm.
- Quyeát ñònh soá ngöôøi trong moãi nhoùm, caân ñoái
soá ngöôøi trong nhoùm vôùi dieän tích khu vöïc
ñöôïc giao.
- Theå hieän treân sô ñoà teân cuûa caùc thaønh vieân
trong nhoùm vaø khu vöïc hoï ñöôïc phaân coâng.
- Ñaûm baûo moãi khu vöïc coù ít nhaát 1 ngöôøi ñöôïc
giao traùch nhieäm vaø moãi nhoùm ñeàu coù moät
2
tröôûng nhoùm.
- Xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa caùc khu vöïc
CHÖÔNG
coâng coäng vaø khu vöïc chung.
Sô ñoà maët baèng toång theå vaø traùch nhieäm cuûa caùc
nhoùm caàn ñöôïc ñöa ra ñeå taát caû moïi ngöôøi tham
gia yù kieán. Khi ñaõ thoáng nhaát ñöôïc yù kieán, baûn sô
ñoà naøy cuøng vôùi traùch nhieäm phaân coâng caàn ñöôïc
pheâ duyeät vaø tuyeân boá roäng raõi trong toaøn coâng ty
treân baûng tin. Hình 4 laø moät ví duï veà sô ñoà phaân
coâng traùch nhieäm theo töøng khu vöïc.
34
Chöông
Taïi moät coâng ty lôùn ôû Haø Noäi, khi chuaån bò cho hoaït ñoäng
5S, moïi ngöôøi cuøng thoáng nhaát raèng: Phoøng haønh chính chòu
traùch nhieäm veà nhöõng con ñöôøng trong coâng ty. Ñoäi baûo veä
vaø toå chaêm soùc caây xanh chòu traùch nhieäm veà caùc vöôøn hoa
2
trong coâng ty. Sau moät thôøi gian trieån khai, ban ñaùnh giaù
5S phaùt hieän ra caùc ñöôøng ñi trong vöôøn hoa khoâng saïch
seõ. Baùo caùo ñöôïc ñöa leân baûng tin 5S nhöng sau moät thôøi

gian vaãn khoâng thaáy chuyeån bieán gì. Luùc naøy, ban chæ ñaïo
5S yeâu caàu tìm hieåu nguyeân nhaân ñeå khaéc phuïc vaø ñöôïc bieát
phoøng Haønh chính cho raèng ñoù laø traùch nhieäm cuûa ñoäi baûo
veä vaø toå caây xanh vì ñoù laø ñöôøng ñi thuoäc vöôøn hoa, trong
khi ñoù, ñoäi baûo veä vaø toå caây xanh nghó raèng ñöôøng ñi trong
vöôøn hoa laø thuoäc traùch nhieäm cuûa phoøng Haønh chính.
4. ÑAØO TAÏO VEÀ 5S
Moät loãi raát phoå bieán maø caùc coâng ty ñaõ maéc phaûi
daãn ñeán hieäu quaû khoâng cao cuûa hoaït ñoäng 5S, ñoù
laø ñaøo taïo chöa ñaày ñuû. Ñaøo taïo laø böôùc chuaån bò
ñaëc bieät quan troïng vì hoaït ñoäng 5S khoâng ñoøi hoûi
cao veà kyõ thuaät maø ñoøi hoûi phaûi coù söï tham gia
cuûa taát caû moïi ngöôøi, phaûi xaây döïng ñöôïc tinh
thaàn kaizen vaø laøm vieäc taäp theå, phaûi taïo ñöôïc söï
töï giaùc, tính kyû luaät cuûa moïi thaønh vieân trong coâng
ty. Taát caû caùc yeáu toá ñoù ñeàu höôùng vaøo nhaän thöùc,
phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo yeáu toá con ngöôøi. Do ñoù
vieäc ñaøo taïo phaûi ñöôïc chuù troïng ñeå taát caû moïi
ngöôøi hieåu ñöôïc phöông phaùp thöïc hieän 5S, vaø söï
tham gia cuûa mình coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi
söï thaønh coâng cuûa chöông trình vaø cuûa coâng ty.
Caùc noäi dung ñaøo taïo phaûi bao goàm toái thieåu:
35
- Nhaän thöùc chung veà 5S cho caùc nhaø quaûn lyù
- Nhaän thöùc chung veà 5S cho nhaân vieân
- Töøng böôùc trieån khai 5S
- Ñaùnh giaù hoaït ñoäng 5S
Taát caû caùc chöông trình ñaøo taïo ñeàu caàn coù phaàn
kieåm tra ñeå ñaûm baûo taát caû moïi ngöôøi hieåu ñöôïc
nhöõng kieán thöùc cô baûn veà 5S.
Hình thöùc ñaøo taïo cuõng raát ña daïng. Neân aùp duïng
nhieàu hình thöùc khaùc nhau nhö ñaøo taïo treân lôùp;
ñi thaêm quan caùc coâng ty ñaõ aùp duïng 5S; ñaøo taïo
qua caùc baûng tin, tôø gaáp, khaåu hieäu; toå chöùc caùc
cuoäc thi tìm hieåu veà 5S, thi aûnh ñeïp 5S… trong
toaøn coâng ty. Döôùi ñaây laø moät soá hình aûnh ví duï
veà ñaøo taïo 5S:
2 CHÖÔNG
Hình 5: Ñaøo taïo 5S treân lôùp
36
2Chöông
Hình 6: Ñi thaêm quan 5S taïi coâng ty EMC
Hình 7: Ghi cheùp, chuïp aûnh trong quaù trình thaêm quan
37
Hình 8: Töøng nhoùm baùo caùo keát quaû

thaêm quan vaø ñaùnh giaù
2 CHÖÔNG
Hình 9: Khaåu hieäu 5S
38
2Chöông
Hình 10: Khaåu hieäu 5S
Hình 11: Baûng tin 5S
39
Hình 12: Giôùi thieäu noäi dung 5S

taïi nôi nhieàu ngöôøi qua laïi
5. CHUAÅN BÒ CAÙC DUÏNG CUÏ VEÄ SINH
Ñeå thöïc hieän 5S, khoâng theå thieáu caùc duïng cuï veä
2
sinh thích hôïp taïi töøng vò trí trong coâng ty. Caùc
nhoùm caàn thaûo luaän trong noäi boä xem vôùi khu vöïc
CHÖÔNG
ñöôïc phaân coâng, vôùi caùc ñoái töôïng caàn phaûi laøm
veä sinh thì caàn nhöõng loaïi duïng cuï veä sinh naøo,
soá löôïng laø bao nhieâu, vaø caát tröõ chuùng ôû vò trí
naøo. Xem xeùt kyõ chuûng loaïi, soá löôïng caùc coâng cuï
veä sinh caàn thieát tröôùc khi mua. Sau ñoù phaân coâng
roõ raøng ai laø ngöôøi chòu traùch nhieäm chính trong
vieäc chuaån bò vaø quaûn lyù caùc duïng cuï veä sinh ñoù.
Ví duï veà caùc loaïi duïng cuï veä sinh vaø caùch thöùc
löu tröõ:
40
2Chöông
Hình 13: Caùc loaïi duïng cuï veä sinh khaùc nhau
COÂNG CUÏ VEÄ SINH COÂNG DUÏNG

(TREÂN TÖØ TRAÙI QUA PHAÛI)
Phuûi buïi baèng sôïi Buïi treân baøn vaên phoøng, caùc tuû, gheá baêng
Baøn chaûi goùc Buïi trong caùc goùc cuûa thieát bò vaên phoøng vaø
maùy saûn xuaát.
Baøn chaûi ñaùnh raêng Buïi coù trong caùc thieát bò vaên phoøng vaø maùy saûn
xuaát
Choåi queùt sôn Buïi beân ngoaøi caùc thieát bò vaên phoøng vaø caùc
maùy moùc.
Choåi queùt buïi baèng nilon Buïi treân maùy tính vaø thieát bò vaên phoøng.
Thieát bò veä sinh vaø ñoà loïc Buïi vaø caùc veát oá treân caùc beà maët thuûy tinh,
chaát deûo, kim loaïi vaø goã.
Khaên vaûi boâng Buïi trong caùc ngoùc ngaùch cuûa thieát bò chính xaùc.
Baêng Collophane Caùc nhöïa dính treân beà maët cuûa maùy moùc vaø
vaät lieäu
Choåi nhoû vaø vôït buïi Buïi beân trong vaø beân ngoaøi baøn gheá vaên phoøng.
Khaên maët Buïi vaø veát oå treân caùc ñoà vaät khaùc nhau (ña naêng)
41
Hình 14: Duïng cuï veä sinh vaø caùch thöùc löu tröõ
2 CHÖÔNG
Hình 15: Duïng cuï veä sinh vaø caùch thöùc löu tröõ
42
2Chöông
PHAÀN 2: KHÔÛI ÑOÄNG 5S

Sau khi chuaån bò ñaày ñuû cho hoaït ñoäng 5S, baïn
seõ khôûi ñoäng ñeå ñöa chöông trình 5S vaøo vaïch
xuaát phaùt. Trong phaàn khôûi ñoäng naøy, coù hai noäi
dung chính:
Thoâng baùo chính thöùc cuûa laõnh ñaïo cao nhaát
Thöïc hieän toång veä sinh toaøn coâng ty
1. THOÂNG BAÙO CHÍNH THÖÙC CUÛA LAÕNH ÑAÏO CAO NHAÁT
Ñaây laø moät hoaït ñoäng töôûng chöøng ñôn giaûn

nhöng thöïc teá cho thaáy yù nghóa cuûa noù voâ cuøng
quan troïng cho caùc hoaït ñoäng duy trì vaø caûi tieán
5S sau naøy. Ñích thaân laõnh ñaïo cao nhaát tuyeân
boá veà cam keát cuûa coâng ty ñoái vôùi hoaït ñoäng 5S
cuøng vôùi caùc noäi dung lieân quan seõ laøm cho moïi
ngöôøi trong coâng ty nhìn nhaän chöông trình 5S
moät caùch nghieâm tuùc vaø tuaân thuû caùc qui ñònh
chung toát hôn.
Baûn thaân laõnh ñaïo coâng ty cuõng phaûi cam keát thöïc
hieän 5S vaø tham gia tröïc tieáp vaøo caùc hoaït ñoäng
ñoù cuøng vôùi taát caû moïi ngöôøi. Neáu khoâng, 5S seõ
gioáng nhö baát kyø moät phong traøo naøo ñoù, roä leân
roài cuõng lòm ñi raát nhanh.
43
Trong thoâng baùo cuûa mình tröôùc toaøn theå nhaân vieân,
laõnh ñaïo cao nhaát caàn ñöa ra caùc noäi dung sau:
- Tuyeân boá chính thöùc veà vieäc thöïc hieän 5S
- Chính saùch, muïc tieâu 5S cuûa coâng ty
- Sô ñoà toå chöùc 5S
- Keá hoaïch töøng böôùc thöïc hieän 5S cuûa coâng ty
- Caùc khu vöïc vaø phaân coâng traùch nhieäm
- Caùc hình thöùc thöôûng phaït neáu coù.
2 CHÖÔNG
44
2Chöông
Hình 16: Tuyeân boá cuûa laõnh ñaïo cao nhaát
veà thöïc hieän 5S
ình 17: Tuyeân boá cuûa laõnh ñaïo cao nhaát

45
Hình 18: Tuyeân boá cuûa laõnh ñaïo cao nhaát

2 CHÖÔNG
Hình 19: Phaân coâng traùch nhieäm taïi töøng khu vöïc
46
2. THÖÏC
Chöông
HIEÄN TOÅNG VEÄ SINH TRONG TOAØN COÂNG TY
Thoâng thöôøng, ngay sau khi laõnh ñaïo cao nhaát

tuyeân boá veà vieäc thöïc hieän 5S vaø caùc noäi dung lieân
quan, toaøn coâng ty seõ thöïc hieän toång veä sinh.
2
Taát caû caùc nhoùm thöïc hieän toång veä sinh taïi khu
vöïc ñöôïc phaân coâng. Duïng cuï veä sinh ñaõ chuaån

bò seõ ñöôïc cung caáp ñeán cho töøng ngöôøi.
Ban quaûng baù 5S löu yù ghi laïi hình aûnh tröôùc,

trong vaø sau buoåi toång veä sinh. Ñaây laø tö lieäu ñaøo
taïo, quaûng baù vaø laø thöôùc ño hieäu quaû cuûa hoaït
ñoäng 5S moät caùch tröïc quan, sinh ñoäng nhaát.
Trong ngaøy toång veä sinh naøy, coâng vieäc chính maø
caùc nhoùm thöïc hieän laø Seiri: phaân loaïi nhöõng thöù
caàn thieát vaø khoâng caàn thieát taïi nôi laøm vieäc, loaïi
boû nhöõng thöù khoâng caàn thieát. Vaø vieäc thöïc hieän
Seiton, Seiso seõ ñöôïc quan taâm hôn vaøo nhöõng
ngaøy tieáp theo. Chính vì vaäy, ñoâi khi ngöôøi ta goïi
ngaøy toång veä sinh naøy laø “Big S”.
Neáu ñaây laø laàn ñaàu tieân coâng ty thöïc hieän toång veä
sinh theo phöông phaùp 5S thì ban chæ ñaïo caàn tham
gia vaø höôùng daãn thöïc hieän. Khi caàn thieát coù theå
môøi chuyeân gia tö vaán giuùp ñôõ trong giai ñoaïn naøy.
Keát thuùc ngaøy toång veä sinh, laõnh ñaïo coâng ty neân
ñi xem xeùt, ñaùnh giaù vaø ghi nhaän nhöõng keát quaû
ñaït ñöôïc taïi töøng khu vöïc. Ñoù laø nguoàn ñoäng vieân
lôùn, taïo khoâng khí thi ñua giöõa caùc nhoùm giuùp duy
trì hoaït ñoäng 5S trong thôøi gian tieáp theo.
Ngaøy toång veä sinh neân tieán haønh moãi naêm 2 laàn.
47
Hình 20: Cuøng toång veä sinh khôûi ñoäng 5S

2 CHÖÔNG
Hình 21: Nhöõng thöù khoâng caàn thieát ñöôïc loaïi boû
48
2Chöông
Hình 22: Cuøng nhau saøng loïc trong ngaøy Big S
Hình 23: Coù raát nhieàu thöù khoâng caàn thieát

trong xöôûng
49
PHAÀN 3: THÖÏC HIEÄN SEIRI, SEITON

VAØ SEISO HAØNG NGAØY
1. THÖÏC HIEÄN SEIRI NHÖ THEÁ NAØO?
Seiri coù nghóa laø loaïi boû nhöõng thöù khoâng caàn thieát
taïi nôi laøm vieäc. Bôûi vaäy coâng vieäc lôùn nhaát trong
hoaït ñoäng Seiri laø phaân bieät ñöôïc ñaâu laø nhöõng thöù
caàn thieát vaø ñaâu laø nhöõng thöù khoâng caàn thieát taïi
nôi laøm vieäc cuûa baïn.
Baïn coù theå thaáy raát nhieàu thöù taïi nôi laøm vieäc cuûa
mình (gemba). Nhöng khi xem xeùt kyõ laïi baïn seõ
thaáy raèng chæ moät soá ít trong chuùng ñöôïc baïn söû
2
duïng haøng ngaøy, coøn laïi haàu heát laø nhöõng thöù baïn
ít khi duøng ñeán, coøn laâu môùi duøng ñeán hoaëc chaúng
bao giôø duøng ñeán.
CHÖÔNG
Baïn haõy nhaän dieän taát caû nhöõng gì baïn coù taïi nôi
laøm vieäc cuûa mình vaø traû lôøi nhöõng caâu hoûi sau:
- Caùi gì caàn?
- Soá löôïng caàn thieát cuûa chuùng laø bao nhieâu?
- Khi naøo thì caàn ñeán chuùng?
Ñeå traû lôøi caâu hoûi treân, baïn haõy aùp duïng nguyeân
taéc sau:
50
Chöông
Taàn suaát söû duïng Möùc ñoä caàn thieát Nôi löu
ít hôn 1 laàn/1naêm,
khoâng coù keá hoaïch
Hieám khi Loaïi boû
söû duïng trong
töông lai
2
Thænh thoaûng 1 laàn / 6 thaùng Löu ngoaøi gemba
Ñeå trong 1 goùc cuûa

Bình thöôøng 1 – 2 thaùng / 1 laàn
gemba
Hay duøng 1 – 2 laàn/ tuaàn Ñeå gaàn nôi laøm vieäc
Raát hay duøng Haøng ngaøy Ñeå caïnh ngöôøi
Coøn Masaaki Imai thì gôïi yù raèng caàn loaïi boû taát caû
nhöõng gì seõ khoâng ñöôïc söû duïng trong voøng 30
ngaøy tôùi ra khoûi gemba.
Trong thöïc teá coù nhieàu thöù maø baïn khoâng theå bieát
ñöôïc coù caàn hay khoâng vì coù theå noù khoâng caàn
cho baïn nhöng caàn cho ngöôøi khaùc trong gemba.
Khi ñoù baïn caàn aùp duïng chieán löôïc “Theû ñoû”.
Theû ñoû laø moät phöông tieän ñeå nhaän bieát caùc vaät
(gembutsu) khoâng caàn thieát taïi gemba. Khi thöïc hieän
Seiri, moãi ngöôøi trong nhoùm seõ ñöôïc phaùt moät soá theû
ñoû. Hoï seõ treo noù leân nhöõng gembutsu naøo hoï cho
laø khoâng caàn thieát theo nguyeân taéc neâu döôùi ñaây:
- Tieâu chuaån treo theû ñoû: Tuøy theo thöïc teá cuûa
coâng ty (dieän tích roäng raõi hay chaät heïp, tính
chaát coâng vieäc), baïn coù theå qui ñònh vieäc treo
theû ñoû chaët cheõ hay khoâng: Treo theû ñoû cho taát
caû nhöõng gì seõ khoâng ñöôïc söû duïng trong voøng
30 ngaøy tôùi (tieâu chuaån thoâng thöôøng); hoaëc
treo theû ñoû cho taát caû nhöõng gì seõ khoâng ñöôïc
51
söû duïng trong tuaàn tôùi (tieâu chuaån cao), vaø treo
theû ñoû cho taát caû nhöõng gì khoâng söû duïng
trong thaùng vöøa qua (nguyeân vaät lieäu thöøa).
- Hình thöùc vaø thoâng tin treân theû ñoû: Theû ñoû
caøng to vaø roõ raøng caøng toát. Treân theû thöôøng
coù caùc thoâng tin nhö sau:
+ Phaân loaïi: Nguyeân vaät lieäu, maùy moùc, thieát
bò, duïng cuï, baùn thaønh phaåm…;
+ Teân, maõ hieäu
+ Soá löôïng
+ Boä phaän chòu traùch nhieäm
+ Lyù do loaïi boû: Hoûng, khoâng duøng, chuyeån
löu tröõ, nguyeân vaät lieäu thöøa
+ Thôøi haïn seõ loaïi boû: ngaøy döï kieán seõ loaïi
boû (VD: ngay laäp töùc neáu laø hoûng, khoâng
duøng ñeán; caàn coù thôøi gian xem xeùt theâm
trong 1 thaùng…)
+ Ngöôøi ñeà nghò: ngöôøi vieát vaø treo theû
+ Ngaøy treo theû
2
Ví duï veà theû ñoû:

THOÂNG BAÙO LOAÏI BOÛ
Phaân loaïi:
CHÖÔNG
Teân gembutsu:
Soá löôïng:
Boä phaän chòu traùch nhieäm:
Taïi sao loaïi:
Thôøi haïn loaïi boû:
Ngaøy … thaùng….naêm……
Ngöôøi ñeà nghò:
52
Sau khi treo theû ñoû, baïn caàn taäp hôïp vaø phaân loaïi
Chöông
chuùng ñeå xöû lyù: Loaïi boû ngay nhöõng thöù hoûng vaø
khoâng duøng ñeán, löu nhöõng thöù caàn trong töông
lai gaàn vaøo kho theû ñoû.
2
Sau khi thöïc hieän Seiri, baïn neân laäp danh saùch caùc
theû ñoû trong khu vöïc cuûa mình vaø ñöa leân baûng

tin ñeå thoâng baùo cho taát caû moïi ngöôøi trong coâng
ty bieát. Ñoâi khi, ai ñoù ôû boä phaän khaùc phaùt hieän
ra gembutsu ñoù laø caùi hoï thöïc söï caàn. Khi ñoù, hoï
seõ chöùng minh söï caàn thieát cuûa gembutsu ñoù ñeå
giöõ laïi noù. Danh saùch theû ñoû cuõng caàn göûi cho boä
phaän keá toaùn ñeå hoï quaûn lyù taøi saûn vaø ñoàng thôøi
ñaùnh giaù ñöôïc hieäu quaû cuûa vieäc thöïc hieän 5S
baèng con soá cuï theå.
Caùc ñoái töôïng döôùi ñaây caàn ñöôïc quan taâm vaø loaïi
boû khi thöïc hieän Seiri:
1. Maùy moùc, nguyeân vaät lieäu vaø caùc trang thieát
bò khoâng ñöôïc söû duïng trong 12 thaùng qua.
2. Maùy moùc, caùc nguyeân vaät lieäu, caùc trang thieát
bò, coâng cuï saûn xuaát vaø ñoà duøng vaên phoøng
ñaõ hö hoûng.
3. Caùc thieát bò maùy moùc, nguyeân vaät lieäu, ñoà ñaïc
coá ñònh vaø trang thieát bò bò hoûng khoâng coù
khaû naêng söûa chöõa.
4. Caùc nguyeân vaät lieäu quaù ñaùt coù theå huyû boû.
5. Caùc saùch vaø aán phaåm khaùc khoâng coù giaù trò
söû duïng ñeå tham khaûo.
6. Soá löôïng baûn taøi lieäu photo thöøa.
7. Caùc taøi lieäu ñaõ loãi thôøi.
8. Caùc catalog vaø taïp chí ñaõ loãi thôøi.
53
9. Caùc nguyeân vaät lieäu bao goùi vaø caùc ñoà ñöïng
haøng khoâng caàn thieát.
10. Caùc vaät lieäu cuõ naùt vaø caùc vaät duïng khoâng
söû duïng khaùc.
Khi thöïc hieän Seiri, nhöõng vaät caàn loaïi boû ñöôïc xöû
lyù nhö sau:
Nhöõng gì khoâng
Haønh ñoäng caàn thieát
caàn thieát
Khoâng coù giaù trò vaø deã

Loaïi boû ngay laäp töùc
daøng loaïi boû
Tìm ngöôøi mua vôùi giaù

Coù giaù trò ñeå baùn
hôïp lyù nhaát
Khoâng coù giaù trò nhöng Tìm phöông phaùp ít chi phí
caàn chi phí ñeå loaïi boû vaø an toaøn nhaát ñeå huyû boû
Khi ñaõ xaùc ñònh nhöõng thöù khoâng caàn thieát thì
chuùng caàn phaûi ñöôïc loaïi boû. Ñoàng thôøi, cuõng caàn
2
phaûi tìm hieåu veà caùc yeáu toá gaây ra söï xuaát hieän
cuûa chuùng ñeå töø ñoù coù keá hoaïch vaø bieän phaùp
ngaên ngöøa söï taùi dieãn. Nhöõng nguyeân nhaân gaây ra
CHÖÔNG
nhöõng thöù khoâng caàn thieát taïi gemba coù theå laø:
Thay ñoåi keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh
Saûn xuaát vöôït quaù so vôùi ñôn ñaët haøng
Ñaët haøng khoâng chính xaùc
Chaát löôïng khoâng ñöôïc kieåm soaùt
Soá löôïng khoâng ñöôïc kieåm soaùt
Vò trí löu kho khoâng thích hôïp hoaëc caùc
phöông phaùp löu kho keùm hieäu quaû
54
Heä thoáng tieáp nhaän vaø caáp phaùt keùm
Chöông
Ñaët haøng hoaëc giao haøng keùp
Maùy moùc vaø thieát bò cuõ kyõ vaø laïc haäu
Hö hoûng do xeáp dôõ khoâng hôïp lyù
2
Taïo ra vaø löu kho quaù nhieàu coâng vieäc giaáy tôø
Caùc nguyeân nhaân khaùc

Caàn phaûi nhaän thöùc ñöôïc nhöõng ñieàu naøy ñeå
phoøng ngöøa söï coá xaûy ra vaø söï gia taêng nhöõng thöù
khoâng caàn thieát nhaèm giaûm bôùt coâng vieäc saøng loïc.
Sau khi loaïi boû nhöõng thöù khoâng caàn thieát, chæ coøn
laïi nhöõng thöù caàn thieát taïi gemba. Luùc naøy baïn caàn
phaûi quyeát ñònh theâm moät vaán ñeà nöõa, ñoù laø soá
löôïng toái ña cuûa nhöõng thöù caàn thieát ñoù taïi gemba.
Sau khi thöïc hieän seiri, trong ngaên keùo baøn laøm vieäc cuûa
baïn coøn laïi nhöõng thöù caàn thieát nhö moät soá buùt chì, buùt bi,
keùo, taåy…Thöïc ra, baïn chæ caàn toái ña moãi thöù moät chieác.
Baïn haõy chuyeån nhöõng chieác coøn laïi vaøo khu vöïc löu giöõ
vaên phoøng phaåm chung. Khi naøo buùt cuûa baïn heát möïc baïn
haõy ñeán ñoù vaø laáy moät chieác. Ñoàng thôøi, ngöôøi ñöôïc giao
traùch nhieäm khu vöïc vaên phoøng phaåm seõ luoân naém ñöôïc
löôïng löu toái thieåu vaø toái ña ñeå mua theâm vaøo ñoù khi caàn.
Thaäm chí, trong cuøng moät boä phaän, moïi ngöôøi coù theå duøng
chung moät soá loaïi vaên phoøng phaåm. Ví duï nhö daäp ghim,
keùo, dao doïc giaáy… Khi ñoù, baïn coù theå tieát kieäm ñöôïc
raát nhieàu, keå caû khoâng gian laøm vieäc cuûa baïn.
Taïi moät coâng ty, sau khi Seiri nhaän ra raèng löôïng vaên phoøng
phaåm cuûa hoï coøn coù theå duøng trong 20 naêm nöõa.
55
Hình 24: Vaên phoøng phaåm caù nhaân

2 CHÖÔNG
Hình 25: Vaên phoøng phaåm söû duïng chung
56
2. THÖÏC SEITON NHÖ THEÁ NAØO?
Chöông
HIEÄN
Sau khi thöïc hieän Seiri, taát caû nhöõng thöù khoâng
caàn thieát ñaõ bò loaïi boû khoûi gemba, chæ coøn laïi soá
ít nhöõng thöù caàn thieát. Nhöng nhöõng thöù ñoù seõ trôû
2
neân voâ duïng neáu khoâng ñöôïc saép xeáp moät caùch
hôïp lyù, ví duï nhö khi caàn ñeán moät duïng cuï naøo

ñoù thì noù ñöôïc ñeå quaù xa hoaëc phaûi ñi tìm vaø thaäm
chí coøn khoâng thaáy ñaâu.
Baïn haõy thöïc hieän Seiton theo caùc nguyeân taéc

vaøng sau ñaây. Nhöng tröôùc heát baïn haõy ghi nhôù
ñònh nghóa cuûa Seiton: Saép xeáp taát caû nhöõng thöù
coøn laïi sau khi seiri theo moät traät töï ngaên naép, tieän
lôïi cho vieäc söû duïng.
Tröôùc tieân, baïn haõy phaân loaïi nhöõng thöù caàn thieát
nhö sau:
Nhöõng thöù caàn thieát Haønh ñoäng caàn thieát
Caùc ñoà vaät Phaûi ñeå gaàn

thöôøng duøng ngöôøi söû duïng
Caùc ñoà vaät thænh thoaûng

Coù theå ñaët khaù xa
duøng
Caùc ñoà vaät khoâng heà duøng Phaûi ñeå ôû kho rieâng vôùi
nhöng phaûi löu giöõ nhaõn maùc roõ raøng
Sau ñoù, baïn haõy saép xeáp theo 7 nguyeân taéc thöïc
hieän seiton:
1. Tuaân thuû phöông phaùp vaøo tröôùc ra tröôùc ñeå
löu kho ñoà vaät (FIFO)
57
2. Moãi ñoà vaät ñöôïc boá trí moät choã rieâng
3. Taát caû caùc ñoà vaät vaø vò trí cuûa chuùng phaûi
ñöôïc theå hieän baèng caùch ghi nhaõn coù heä
thoáng.
4. Ñaët caùc ñoà vaät sao cho deã nhìn thaáy ñeå giaûm
thieåu thôøi gian tìm kieám.
5. Ñaët caùc ñoà vaät sao cho deã laáy hoaëc deã vaän
chuyeån.
6. Taùch rieâng caùc coâng cuï chuyeân duøng khoûi caùc
coâng cuï ña naêng.
7 Boá trí caùc coâng cuï söû duïng thöôøng xuyeân gaàn
ngöôøi laøm.
Hay baïn coù theå hình dung ra vieäc seiton laø saép
xeáp laøm sao ñeå moïi thöù ñöôïc “Deã thaáy, deã laáy, deã
laøm, deã kieåm tra, deã traû laïi”.
Trong quaù trình thöïc hieän seiton, baïn caàn löu yù

ñeán soá löôïng toái ña cho pheùp taïi gemba cuûa baïn.
Caû soá löôïng toái ña cuûa thöù caàn thieát maø vaø soá
2
löôïng nhöõng nôi ñeå löu giöõ chuùng.

CHÖÔNG
Moät laàn Taiichi Ohno ñöôïc môøi ñeán thaêm daây chuyeàn saûn
xuaát cuûa moät coâng ty. Khi ñöôïc xin yù kieán goùp yù, oâng noùi:
“Baïn coù quaù nhieàu baùn thaønh phaåm ñôïi beân caïnh daây
chuyeàn. Chæ ñeå laïi moät soá toái thieåu nhöõng baùn thaønh phaåm
ñoù thoâi, coøn laïi baïn haõy chuyeån ngöôïc laïi quaù trình tröôùc
ñoù”. Vaäy laø haøng nuùi caùc taám kim loaïi ñaõ daäp phaûi quay
trôû veà phaân xöôûng daäp, vaø chuùng bao xung quanh nhöõng
ngöôøi coâng nhaân trong xöôûng naøy, taïo khoâng gian laøm vieäc
nhö moät nhaø tuø. Ohno noùi: “Ñaây laø caùch toát nhaát ñeå chöùng
58
Chöông
minh cho moïi ngöôøi raèng hoï caøng laøm vieäc chaêm chæ bao
nhieâu thì coâng ty caøng maát nhieàu tieàn baáy nhieâu”1
2
Caùc nguyeân taéc laø nhö vaäy nhöng chuùng ta caàn
tuaân theo moät qui trình ñeå thöïc hieän ñeå giuùp baïn

hieåu ñöôïc baïn neân baét ñaàu töø ñaâu:
2.1 Baïn haõy queùt doïn tröôùc khi saép xeáp

- Haõy kieåm tra xem lieäu coù coøn nhöõng gì khoâng
caàn thieát taïi gemba nöõa khoâng
- Haõy queùt doïn nhöõng nôi dô baån vaø nhöõng khu
vöïc maø caùc thöù khoâng caàn thieát ñaõ chieám choã
2.2 Thieát keá sô ñoà löôùi cho nôi laøm vieäc

- Chia nôi laøm vieäc/nhaø xöôûng thaønh caùc khu vöïc
- Söû duïng caùc kyù töï A, B, C cho coät vaø 1, 2, 3
cho haøng
- Thieát keá caùc nhaõn roõ raøng ñeå nhaän bieát
A A C
1
2.3 Tieán haønh chieán löôïc sôn saøn nhaø

- Haõy söû duïng maøu saéc khaùc nhau tuøy theo
chöùc naêng cuûa caùc khu vöïc laøm vieäc:
59
Khu vöïc Maøu
Saûn xuaát Xanh laù caây
Loái ñi Cam
Saøn nhaø
Giaûi lao Xanh nöôùc bieån
Kho Xaùm
- Neáu saøn nhaø khoâng baèng phaúng, haõy söûa

chöõa tröôùc khi sôn
- Giaûm toái ña caùc ñöôøng coâng, gaáp khuùc trong
khu vöïc loái ñi/vaän chuyeån.
- Baïn haõy veõ caùc vaïch phaân chia khu vöïc theo
nguyeân taéc sau:
Ñoä roäng
Loaïi vaïch Maøu saéc Ghi chuù
(cm)
Phaân chia Vaøng 10 Lieàn neùt

2
Ra/vaøo Vaøng 10 Ñöùt neùt

CHÖÔNG
Môû cöûa Vaøng 10 Ñöùt neùt
Löu thoâng Vaøng Muõi teân
Nguy hieåm Ñen vaøng Soïc cheùo
Baùn thaønh
5 Lieàn neùt
Vaïch phaåm
cho
khu Baøn laøm vieäc 5 Ñöôøng goùc
vöïc
löu tröõ Caùc saûn phaåm
5 Lieàn neùt
hoûng
60
Chöông
Chuù yù: Ñöøng bao giôø daãm chaân leân vaïch vaøng
- Löu yù khi veõ caùc vaïch phaân chia:
+ Chæ söû duïng caùc ñöôøng thaúng
+ Taát caû caùc ñöôøng phaûi roõ raøng
2
+ Toái thieåu caùc goùc caïnh
+ Traùnh taïo goùc vuoâng

Ví duï:
- Deã nhìn thaáy phía tröôùc - Khoù nhìn thaáy phía tröôùc
- Deã daøng di chuyeån - Tai naïn deã xaûy ra
Hình 26: Loaïi boû taát caû nhöõng gì caûn trôû loái ñi
61
- Löu yù khi veõ caùc vaïch ra/vaøo
+ Vaïch ra/vaøo söû duïng ñöôøng neùt ñöùt
+ An toaøn laø yeáu toá ñaàu tieân khi veõ
+ Ñaûm baûo moïi ngöôøi hieåu ñöôïc caùc vaïch
- Löu yù khi veõ caùc vaïch ôû cöûa ra/vaøo
+ Haõy ñöùng treân quan ñieåm ngöôøi môû cöûa
+ An toaøn moïi luùc laø yeáu toá tieân quyeát
+ Haõy söû duïng khaåu hieäu “Ñöøng môû cöûa baát
thình lình”
- Löu yù khi veõ caùc vaïch vaän chuyeån
+ Söû duïng caùc muõi teân vaøng hoaëc traéng
+ Ñöøng queân ñaùnh daáu khi coù caàu thang hay
caùc baäc
- Löu yù khi veõ caùc vaïch caûnh baùo nguy hieåm
+ Lieät keâ taát caû caùc khu vöïc ñöôïc xem laø nguy
hieåm
+ Veõ baèng sôn hoaëc daùn keo
+ Söû duïng caùc soïc ñen vaø vaøng
2
- Löu yù khi veõ caùc vaïch cho vieäc löu tröõ

+ Lieät keâ taát caû caùc khu vöïc daønh cho löu tröõ
CHÖÔNG
baùn thaønh phaåm

+ Lieät keâ taát caû caùc khu vöïc coù tính coá ñònh khaùc
nhö baøn laøm vieäc, thuøng raùc, caùc moâ hình,
bình cöùu hoûa…
+ Söû duïng maøu traéng ñeå sôn
2.4 Chieán löôïc laøm baûng hieäu:

- Löu yù khi laäp vaø veõ caùc baûng hieäu
+ Baûng hieäu phaûi lôùn vaø roõ raøng
62
+ Söû duïng maøu saéc ñeå phaân ñònh caùc khu vöïc
Chöông
+ Caùc baûng hieäu chính phaûi thaáy ngay ôû loái ra
vaøo coâng ty
+ Baûng hieäu ñöôïc laøm töø toång quaùt ñeán chi tieát:
2
. Nhaø maùy
. Coâng ñoaïn saûn xuaát
. Baûng teân cho nhaân vieân taïi khu vöïc

. Nhaõn teân caùc gembutsu
2.5 Ba yeáu toá chính khi tieán haønh saép xeáp
Tieâu chuaån hoùa Tieâu chuaån hoùa
Thaáy Laáy ra Traû laïi
Caùi gì? ÔÛ ñaâu? Bao nhieâu?
Coá ñònh teân Coá ñònh vò trí Coá ñònh soá löôïng
Coù raát nhieàu caùch cuï theå ñeå hieän thöïc hoùa caùc
nguyeân taéc cuûa seiton. Tuøy theo ñaëc ñieåm cuûa töøng
coâng ty, cuøng vôùi söï saùng taïo cuûa taát caû moïi ngöôøi
(yeáu toá ñaëc bieät quan troïng) maø caùch thöùc trieån
khai seiton mang nhöõng neùt rieâng. Döôùi ñaây laø caùc
ví duï ñieån hình veà Seiton.
63
Hình 27: Sô ñoà maët baèng ñöôïc phaân ñònh baèng maøu saéc
2 CHÖÔNG
Hình 28: Phaân chia khu vöïc trong xöôûng

baèng maøu saéc
64
2Chöông
Hình 29: Caùc vaïch chæ daãn vaän chuyeån
Hình 30: Caùc bieån chæ daãn töø beân ngoaøi

vaøo beân trong coâng ty
65
Hình 31: Bieån chæ daãn khu vöïc coù aûnh ngöôøi phuï traùch
2 CHÖÔNG
Hình 32: Boá trí trong kho- söû duïng sô ñoà löôùi
66
2Chöông
Hình 33 - 34: Vaïch sôn soïc vaøng ñen chæ söï nguy hieåm
67
Hình 35- 36: Löu taøi lieäu – söû duïng maøu saéc tröïc quan
2 CHÖÔNG
68
2Chöông
Hình 37-38: Baûng theo doõi lòch coâng taùc – nhöõng theû maøu
beân phaûi chæ caùc coâng vieäc khaùc nhau
69
Hình 39-40: Tuû hoà sô vôùi danh muïc giuùp truy caäp nhanh
2 CHÖÔNG
70
2Chöông
Hình 8: Töøng nhoùm baùo caùo keát quaû
thaêm quan vaø ñaùnh giaù
71
Hình 43: Saép xeáp trong vaên phoøng –

Moïi thöù ñeàu coù nhaõn teân
2 CHÖÔNG
Hình 44: Bieån teân ngöôøi chòu traùch nhieäm

taïi maùy photocopy
72
2Chöông
Hình 45- 46:
Khay ñöïng
bieåu maãu vôùi
muõi teân baùo
hieäu soá löôïng
toái thieåu
73
Hình 47: Tuû ñöïng vaên

phoøng phaåm vôùi baûng
chæ daãn ôû treân noùc
2 CHÖÔNG
Hình 48: Saép xeáp vaên phoøng phaåm
74
2Chöông
Hình 49 – 50: Soá maùy leû

ñieän thoaïi ñöôïc theå hieän
tröïc quan
75
Hình 51: Boá trí xöôûng saûn xuaát

2 CHÖÔNG
Hình 52: Saép xeáp

trong kho – sô ñoà
löôùi vaø FIFO
76
2.6 Caùch thöùc saép xeáp caùc duïng cuï laøm vieäc
Chöông
Caùc duïng cuï laøm vieäc trong coâng ty cuûa baïn raát
nhieàu, laøm theá naøo ñeå coù theå deã daøng thaáy, laáy
chuùng ra, traû chuùng laïi moät caùch nhanh nhaát. Moät
2
coâng ty cuûa Nhaät ñaõ tính toaùn vaø cho thaáy raèng
moãi moät naêm moät ngöôøi coâng nhaân trong phaân

xöôûng cuûa hoï ñaõ ñi laïi khoaûng 400 km chæ ñeå tìm
kieám caùc coâng cuï, duïng cuï trong phaân xöôûng. Ñoù
laø söï laõng phí raát lôùn (muda veà chuyeån ñoäng) maø
chuùng ta khoâng nhaän thöùc ñöôïc.
Haõy thay ñoåi caùch thöùc löu tröõ cuûa baïn töø heä thoáng
“ñoùng” sang heä thoáng “môû”. Khi caùc duïng cuï cuûa
baïn ñöôïc löu tröõ trong moät chieác hoäp hay moät ngaên
keùo, baïn seõ khoâng nhìn thaáy chuùng (heä thoáng
ñoùng). Coøn khi baïn löu tröõ caùc duïng cuï ñoù sao cho
deã thaáy nhaát, tröïc quan nhaát vaø deã daøng nhaän dieän,
tieáp caän chuùng thì ñoù laø moät heä thoáng môû.
Baïnhaõy taïo ra heä thoáng ñoù nhö sau:

- Laäp danh saùch taát caû caùc duïng cuï baïn coù
- Quyeát ñònh khu vöïc löu giöõ (gaàn nôi thao taùc)
- Caùch lyù töôûng nhaát laø treo chuùng leân baûng
(xem caùc hình aûnh minh hoïa)
- Phaân loaïi chuùng theo töøng nhoùm ñeå deã quaûn lyù
- Toái öu hoùa soá löôïng duïng cuï (haõy duøng chung
neáu coù theå)
- Laäp danh saùch ngöôøi söû duïng taïi töøng baûng
vaø laøm theû teân cho töøng ngöôøi (soá löôïng theû
cuûa moãi ngöôøi do ñaëc thuø coâng vieäc quyeát
ñònh = soá duïng cuï toái ña ngöôøi ñoù coù theå caàn
duøng cuøng 1 luùc)
77
Nhöõng hình aûnh sau seõ coù theå laø ví duï toát cho baïn:
Hình 53: Saép xeáp duïng cuï trong xöôûng saûn xuaát
2 CHÖÔNG
Hình 54: Thieát bò coù choã ñeå rieâng theo maõ soá
78
2Chöông
Hình 55: Qui ñònh vò trí ñeå thieát bò – baùo hieäu nguy hieåm
Hình 56: Tuû duïng cuï trong xöôûng – vò trí ñeå duïng cuï
ñöôïc qui ñònh baèng hình veõ taïi vò trí ñoù
79
Hình 57: Duïng cuï thöôøng ñöôïc treo treân baûng

ñeå deã kieåm soaùt vaø tieát kieäm dieän tích
2 CHÖÔNG
Hình 58: Duïng cuï ñöôïc ñaùnh soá ñeå quaûn lyù, teân ngöôøi söû
duïng seõ treo vaøo vò trí duïng cuï ngöôøi ñoù laáy ra
80
2Chöông
Hình 59: Duïng cuï ñöôïc phaân loaïi, ghi roõ loaïi
vaø soá löôïng
Hình 60: Duïng cuï lao ñoäng ñöôïc treo theo töøng loaïi ñöôïc
sôn treân töôøng, ñaûm baûo deã laáy, deã traû laïi vaø khoâng bò
hoûng do tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi neàn nhaø
81
3. THÖÏC HIEÄN SEISO NHÖ THEÁ NAØO?
Seiso coù nghóa laø veä sinh vaø giöõ gìn cho maùy moùc
vaø moâi tröôøng laøm vieäc ñöôïc saïch seõ. Seiso toát seõ taïo
caûm giaùc thoaûi maùi taïi gemba, ñaûm baûo söï an toaøn,
giuùp quaûn lyù tröïc quan toát hôn, töø ñoù giuùp naâng cao
chaát löôïng saûn phaåm vaø naêng suaát cuûa coâng ty.
Thöïc hieän seiso cuõng chính laø kieåm tra. Ngöôøi coâng nhaân vaän
haønh maùy coù theå phaùt hieän ra nhöõng ñieåm baát thöôøng cuûa
maùy khi lau chuøi noù. Khi maùy ñaày buïi, daàu, muoäi ngöôøi coâng
nhaân khoù coù theå nhaän ra ñöôïc nhöõng vaán ñeà ñoù. Trong khi
lau maùy, anh ta coù theå deã daøng nhaän ra maùy bò roø daàu, coù
veát nöùt treân voû, caùc con oác bò loûng ra v.v. Vaø nhöõng vaán ñeà
ñoù seõ ñöôïc xöû lyù ngay tröôùc khi maùy coù truïc traëc.
Massaki Imai töøng tham gia vaøo hoaït ñoäng seiso taïi
moät nhaø maùy saûn xuaát saøn nhaø goã vôùi caùc maùy
moùc nhö maùy cöa, maùy baøo. Taát caû ban laõnh ñaïo
cuûa nhaø maùy cuøng tham gia vaøo seiso vôùi coâng
2
nhaân. Ñaây laø laàn ñaàu tieân chuû tòch coâng ty ñích
thaân xuoáng xöôûng, maëc aùo baûo hoä, caàm choåi ñi
queùt doïn cuøng coâng nhaân. Khi lau caùc maùy, töôøng
CHÖÔNG
vaø caû caùc xaø treân traàn nhaø, hoï luoân noùi “Khoâng theå
tin ñöôïc!”. Moät lôùp daøy caùc phoi goã, muøn cöa vaø
buïi baån baùm khaép nôi. Khi loaïi boû nhöõng maûnh
goã vuïn, giaùm ñoác taøi chính phaùt hieän ra ñoaïn daây
ñieän traàn chaïy doïc theo töôøng. Lôùp voû nhöïa cuûa
noù ñaõ hoûng töø laâu. OÂng ta thöïc söï ngaïc nhieân laø
chaùy chöa xaûy.1

approach to management, McGraw-Hill, ISBN 0-07-031446-2, trang 70
82
Ñeå trieån khai hieäu quaû seiso, baïn caàn quan taâm
Chöông
ñeán nhöõng noäi dung sau:
- Xaùc ñònh ñoái töôïng cuûa seiso (veä sinh caùi gì?)
- Ai laø ngöôøi chòu traùch nhieäm
2
- Xaùc ñònh phöông phaùp laøm veä sinh
- Chuaån bò duïng cuï caàn thieát

- Thöïc hieän vieäc veä sinh
a. Phaân coâng traùch nhieäm thöïc hieän seiso

Theo sô ñoà maët baèng toång theå cuûa caû coâng ty, caùc
nhoùm ñöôïc phaân coâng chòu traùch nhieäm thöïc hieän
seiso taïi khu vöïc cuûa mình. Taïi khu vöïc cuûa mình,
caùc nhoùm caàn laäp keá hoaïch thöïc hieän veä sinh chi
tieát, phaân coâng roõ traùch nhieäm cuûa töøng caù nhaân
vaø theå hieän keá hoaïch ñoù thaät roõ raøng, tröïc quan.
Ngoaøi caùc khu vöïc chuyeân traùch, moãi ngöôøi seõ
cuøng tham gia vaøo nhöõng khu vöïc chung (ñöôøng
ñi, nhaø veä sinh…) theo lòch ñöôïc phaân coâng. Tham
khaûo phuï luïc 6: Baûng phaân coâng veä sinh.
Baûng phaân coâng veä sinh caàn ñöôïc treo leân ñeå taát caû
moïi ngöôøi nhìn thaáy vaø tuaân theo moät caùch töï giaùc.
b. Xaùc ñònh caùc ñoái töôïng caàn seiso

Taïi töøng khu vöïc, nhoùm caàn xaùc ñònh vaø laäp danh
muïc nhöõng ñoái töôïng caàn lau doïn. Phaân chia chuùng
thaønh caùc nhoùm nhoû theo vò trí hoaëc theo ñaëc tính.
Ví duï:
- Ñoái töôïng laøm veä sinh ôû khu vöïc vaên phoøng:
saøn nhaø, töôøng, traàn, cöûa ra vaøo, cöûa soá,
83
phoøng khaùch, phoøng toilet, giaù keä, baøn gheá,
thieát bò vaên phoøng, tuû taøi lieäu…
- Ñoái töôïng laøm veä sinh ôû khu saûn xuaát: saøn,
töôøng, traàn, cöûa, maùy moùc thieát bò, phöông
tieän vaän chuyeån, duïng cuï saûn xuaát, nguyeân
vaät lieäu, baùn thaønh phaåm…
- Ñoái töôïng laøm veä sinh ôû kho: töôøng, saøn, traàn,
loái ñi, giaù keä, phöông tieän xeáp dôõ…
- Ñoái töôïng laøm veä sinh ôû khu vöïc coâng coäng:
Nhaø aên, nhaø xe, ñöôøng ñi, haønh lang, toilet,
caàu thang, vöôøn hoa…
Tham khaûo chi tieát taïi caùc phuï luïc ôû cuoái cuoán
saùch naøy khi baïn laäp danh muïc caùc ñoái töôïng caàn
seiso taïi coâng ty cuûa mình.
c. Xaùc ñònh phöông phaùp laøm veä sinh

Phöông phaùp laøm veä sinh bao goàm nhöõng qui ñònh
chung cho taát caû moïi ngöôøi vaø phöông phaùp laøm
veä sinh cho töøng ñoái töôïng ñaëc tröng rieâng.
2
Nguyeân taéc chung khi thöïc hieän seiso:

- Thöïc hieän seiso 5 ñeán 10 phuùt moãi ngaøy
CHÖÔNG
- Phaân coâng moãi ngöôøi moät ñoái töôïng cuï theå

- Keát hôïp coâng taùc veä sinh vôùi kieåm tra
- Thöïc hieän chu trình: queùt doïn – lau chuøi -
ñaùnh boùng – kieåm tra – chænh ñoán.
Baïn cuõng caàn ñöa ra tieâu chuaån ñeå xaùc ñònh roõ khi
naøo coâng vieäc seiso ñöôïc coi laø ñaït. Vieäc naøy ñoâi khi
khoâng deã daøng vì tieâu chí theá naøo goïi laø saïch cuõng
gaây nhieàu tranh caõi. Ñeå coù ñöôïc tieâu chuaån saïch ñoù,
84
baïn neân thaûo luaän vôùi taát caû moïi ngöôøi trong nhoùm
Chöông
cuûa mình. Moät khi ñaõ thoáng nhaát tieâu chuaån thì moïi
ngöôøi seõ tuaân theo. Tham khaûo phuï luïc 11 khi xaây
döïng baûng tieâu chí ñaùnh giaù seiso cuûa baïn.
2
Trong quaù trình thöïc hieän seiso, coù moät soá ñoái
töôïng caàn ñöôïc lau chuøi theo moät trình töï nhaát
ñònh. Khi ñoù, baïn haõy xaây döïng baûn höôùng daãn

veä sinh cho ñoái töôïng ñoù. Phuï luïc 7 cho baïn moät
ví duï veà töøng böôùc thöïc hieän veä sinh.
d. Chuaån bò caùc duïng cuï vaø vaät lieäu veä sinh

caàn thieát
Vôùi moãi ñoái töôïng laøm seiso, baïn caàn moät hoaëc
moät vaøi duïng cuï vaø vaät lieäu ñeå laøm saïch. Haõy ñaûm
baûo laø caùc duïng cuï ñoù saün saøng khi baïn caàn tôùi
chuùng. Trong baûng keá hoaïch phaân coâng veä sinh
(phuï luïc 6), coät cuoái cuøng yeâu caàu baïn xaùc ñònh
caùc duïng cuï vaø nguyeân vaät lieäu caàn thieát cho seiso
vôùi töøng ñoái töôïng. Baïn ñöøng queân ñieàn ñaày ñuû
thoâng tin vaøo ñoù nheù.
e. Tieán haønh veä sinh haøng ngaøy vaø ñònh kyø

Theo phaân coâng nhieäm vuï vaø keá hoaïch chung, taát
caû moïi ngöôøi trong coâng ty thöïc hieän seiso. Tuy
nhieân, khoâng nhaát thieát phaûi ñeán lòch môùi thöïc hieän.
Baïn caàn giuùp cho taát caû moïi ngöôøi hieåu vaø thöïc hieän:
- Ñöøng ñôïi ñeán khi moïi thöù baån môùi laøm seiso
- Haõy laøm seiso haøng ngaøy
- Ñöøng bao giôø vöùt raùc khoâng ñuùng nôi qui ñònh
- Haõy taïo 3S thaønh thoùi quen cuûa baïn!
Moãi naêm coâng ty neân toå chöùc toång veä sinh 2 laàn.
85
Hình 61: Ñöôøng ñi trong nhaø maùy saïch boùng.

Daáu chaân nhaéc nhôû moïi ngöôøi döøng laïi quan saùt
tröôùc khi ñi qua ñöôøng
2 CHÖÔNG
Hình 6: Ñöôøng ñi, töôøng, traàn saïch seõ
86
2Chöông
Hình 63: Phoøng hoïp saïch seõ, kính ñöôïc lau saïch
Hình 64: Ñöôøng ñi beân ngoaøi coâng ty, loái ñi boä saïch seõ
taïo khoâng gian trong laønh
87
4. THÖÏC HIEÄN SEIKETSU NHÖ THEÁ NAØO?
Seiketsu coù nghóa laø luoân naâng cao vaø giöõ gìn veä
sinh nôi laøm vieäc baèng caùch thöïc hieän thöôøng
xuyeân seiri, seiton vaø seiso.
Neáu baïn chæ thöïc hieän quaù trình seiri moät laàn,
thöïc hieän 1 vaøi caûi tieán, nhöng khoâng noã löïc duy
trì hoaït ñoäng ñoù thì moïi thöù seõ sôùm trôû laïi vaïch
xuaát phaùt ban ñaàu. Thöïc hieän 1 laàn thì deã nhöng
duy trì hoaït ñoäng ñoù thöôøng xuyeân, haøng ngaøy
thì laïi laø moät vaán ñeà hoaøn toaøn khaùc. Laõnh ñaïo
coâng ty phaûi trieån khai moät heä thoáng cuøng vôùi
caùc qui trình ñeå ñaûm baûo tính lieân tuïc cuûa seiri,
seiton vaø seiso. Laõnh ñaïo coâng ty cam keát, hoã trôï
vaø tröïc tieáp tham gia vaøo chöông trình laø yeáu toá
tieân quyeát cho söï thaønh coâng cuûa 5S. Ban laõnh
ñaïo coâng ty phaûi ra caùc quyeát ñònh lieân quan ñeán
5S - ví duï nhö bao laâu thì thöïc hieän seiri, seiton
vaø seiso, ai laø ngöôøi chòu traùch nhieäm – trong
nhöõng laàn hoïp ñònh kyø nhö giao ban cuûa coâng ty,
thaäm chí trong nhöõng buoåi hoïp chieán löôïc cuûa
2
coâng ty.
CHÖÔNG
Cuõng gioáng nhö nguyeân lyù cuûa ISO 9000 hay caùc
boä tieâu chuaån khaùc, 5S caàn moät heä thoáng caùc qui
ñònh, qui trình, höôùng daãn coâng vieäc vaø caùc bieåu
maãu ñeå aùp duïng, duy trì vaø caûi tieán lieân tuïc. Cuõng
vì vaäy maø moät soá taøi lieäu tieáng Anh goïi Seiketsu laø
tieâu chuaån hoùa (Standardization).
Ñeå thöïc hieän seiketsu, coâng ty neân xaây döïng caùc

taøi lieäu ví duï nhö:
- Chính saùch 5S cuûa coâng ty
88
- Muïc tieâu 5S cuûa coâng ty vaø cuûa töøng boä phaän
Chöông
(daøi haïn vaø ngaén haïn)
- Keá hoaïch thöïc hieän 5S ñeå hieän thöïc hoùa caùc
muïc tieâu 5S
2
- Sô ñoà toå chöùc theo 5S
- Sô ñoà phaân coâng traùch nhieäm theo töøng khu

vöïc (theo layout)
- Caùc taøi lieäu ñaøo taïo veà 5S
- Caùc taøi lieäu quaûng baù veà 5S
- Caùc baûng tin, baûn tin 5S
- Cô cheá khen thöôûng 5S
- Caùc taøi lieäu höôùng daãn thöïc hieän seiri: Tieâu
chí phaân loaïi nhöõng thöù caàn thieát vaø khoâng
caàn thieát; theû ñoû; danh muïc nhöõng theû ñoû caàn
xöû lyù
- Taøi lieäu höôùng daãn seiton: Qui ñònh chung veà
maøu saéc, nhaõn hieäu, chæ daãn; nguyeân taéc toå
chöùc saép xeáp; Caùc hình aûnh maãu veà saép xeáp
- Taøi lieäu seiso: Keá hoaïch veä sinh, phaân coâng
traùch nhieäm thöïc hieän veä sinh, lòch veä sinh,
tieâu chuaån chaáp nhaän seiso (nhö theá naøo laø
saïch seõ) taïi moïi khu vöïc; qui trình, höôùng daãn
veä sinh cuï theå cho nhöõng ñoái töôïng caàn thieát
- Taøi lieäu seiketsu: Caùc qui ñònh veà thöïc hieän
seiri, seiton vaø seiso haøng ngaøy; caùc quy taéc veà
quaûn lyù tröïc quan trong coâng ty; Keá hoaïch vaø
chöông trình ñaùnh giaù 5S; Caùc tieâu chuaån ñaùnh
giaù 5S; Qui trình vaø höôùng daãn ñaùnh giaù 5S
Vieäc xaây döïng heä thoáng taøi lieäu 5S naøy caàn coù söï
tham gia cuûa moïi ngöôøi, haõy ñeå hoï ñöôïc tham gia
89
quyeát ñònh coâng vieäc mình seõ laøm. Coù nhö vaäy
baïn môùi huy ñoäng ñöôïc söï tham gia thöïc hieän 5S
cuûa taát caû moïi ngöôøi – yeáu toá ñaëc tröng cuûa hoaït
ñoäng 5S vaø caùc hoaït ñoäng kaizen khaùc theo phong
caùch Nhaät Baûn.
Sau khi thieát laäp ñöôïc heä thoáng caùc taøi lieäu veà 5S,
baïn caàn coù moät cô cheá giaùm saùt ñeå ñaûm baûo
chuùng ñöôïc aùp duïng, tuaân thuû vaø caûi tieán. Cô cheá
giaùm saùt ñoù seõ ñöôïc trình baøy trong Chöông 3 –
Laøm theá naøo ñeå duy trì vaø phaùt trieån hoaït ñoäng 5S
trong coâng ty cuûa baïn.
Ñoàng thôøi baïn cuõng phaûi coù moät cô cheá khuyeán

khích, taïo phong traøo thi ñua 5S trong noäi boä coâng
ty vaø caû vôùi caùc coâng ty khaùc. Laõnh ñaïo cao nhaát
cuûa coâng ty tröïc tieáp ñaùnh giaù, ghi nhaän nhöõng
thaønh tích cuûa caùc boä phaän, caù nhaân trong hoaït
ñoäng 5S. Keát quaû cuûa caùc hoaït ñoäng 5S phaûi luoân
ñöôïc caäp nhaät leân baûng tin 5S ñeå moïi ngöôøi thaáy,
bình luaän töø ñoù taïo ñoäng löïc thi ñua vôùi nhau.
2
5. THÖÏC HIEÄN SHITSUKE NHÖ THEÁ NAØO?

CHÖÔNG
Shitsuke coù nghóa laø taïo cho moïi ngöôøi thoùi quen
tuaân thuû caùc qui ñònh taïi nôi laøm vieäc vaø töï giaùc
tham gia vaøo hoaït ñoäng 5S. Khi taát caû moïi ngöôøi
thöôøng xuyeân thöïc hieän seiri, seiton, seiso vaø
seiketsu, hoï seõ hình thaønh thoùi quen vaø daàn trôû
thaønh moät phaàn khoâng theå thieáu trong coâng vieäc
haøng ngaøy, khi ñoù hoï seõ coù ñöôïc söï töï giaùc, töï
tuaân thuû theo 5S. Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy, ñoøi hoûi
phaûi coù thôøi gian vaø söï nhaát quaùn trong heä thoáng
5S cuûa baïn.
90
Ñaït ñöôïc ñeán S thöù 5 laø khi baïn ñaõ hình thaønh
Chöông
ñöôïc moät “vaên hoùa 5S” trong coâng ty cuûa mình.
Khi taát caû moïi ngöôøi ñaõ thaám nhuaàn tinh thaàn 5S,
töï ñoäng thöïc hieän 5S vaø caûm thaáy khaùc laï khi moät
ngaøy naøo ñoù khoâng laøm 5S hay thaáy ai ñoù khoâng
2
thöïc hieän hoaït ñoäng 5S.

Taïi France 1998, baùo chí Phaùp vaø theá giôùi ñaõ nhaát loaït
ñöa tin veà vieäc: sau khi traän ñaáu keát thuùc, khu vöïc nôi coå
ñoäng vieân boùng ñaù cuûa Nhaät ngoài coøn saïch hôn caû tröôùc
khi hoï ñeán.
Baïn haõy quan saùt caùc coâng ty cuûa Nhaät, baïn seõ
luoân thaáy ngay daáu aán cuûa 5S. Ñoù chính laø bí
quyeát thaønh coâng cuûa ngöôøi Nhaät nhö Masaaki
Imai vieát trong cuoán Kaizen: Chìa khoùa cho söï
thaønh coâng trong caïnh tranh cuûa nöôùc Nhaät
(Kaizen: The Key to Japan’s Competitive success)
xuaát baûn naêm 1986.
Shitsuke laø luyeän taäp ñeå coù ñöôïc thoùi quen, nieàm
tin vaø thaùi ñoä toát trong 5S. Ñeå luyeän taäp Shitsuke,
baïn haõy:
- Luoân tieáp xuùc vôùi moïi ngöôøi vôùi nuï cöôøi thaân
thieän
- Luoân bieát laéng nghe
- Laøm vieäc heát mình theo tinh thaàn kaizen – caûi
tieán lieân tuïc
- Theå hieän tinh thaàn taäp theå
- Theå hieän mình laø thaønh vieân cuûa moät coâng ty
coù danh tieáng
91
- Coá gaéng luoân ñuùng giôø
- Luoân giöõ nôi laøm vieäc cuûa mình saïch seõ vaø
goïn gaøng
- Tuaân thuû caùc qui ñònh veà an toaøn
Haõy laøm nhöõng chieác theû boû tuùi treân ñoù ghi nhöõng
ñieàu naøy cuøng vôùi nhöõng bí quyeát ñeå thöïc hieän
thaønh coâng 5S vaø phaùt cho taát caû moïi ngöôøi trong
coâng ty cuûa baïn.
Haõy laäp keá hoaïch toå chöùc ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi
cho taát caû moïi ngöôøi trong coâng ty cuûa baïn veà 5S.
2 CHÖÔNG
92
Chöông 3
Laøm theá naøo ñeå duy

trì vaø phaùt trieån
hoaït ñoäng 5S trong
coâng ty cuûa baïn ?
93
94
3Chöông
Laøm theá naøo ñeå duy trì...
Thoâng thöôøng, sau khi noã löïc thöïc hieän seiri, seiton
vaø seiso, moïi ngöôøi nhìn thaáy ngay ñöôïc nhöõng
thaønh quaû böôùc ñaàu. Hoï caûi tieán ñöôïc moät soá ñieåm
taïi nôi laøm vieäc vaø baét ñaàu nghó “Chuùng ta ñaõ laøm
ñöôïc ñieàu ñoù” vaø töï cho pheùp mình thö giaõn moät
thôøi gian. Neáu laõnh ñaïo coâng ty khoâng löu yù ñeán
ñieåm naøy vaø khoâng duy trì quaùn tính cuõng nhö söï
nhieät tình cuûa nhaân vieân trong hoaït ñoäng 5S thì
chaúng bao laâu moïi thöù seõ trôû laïi nhö luùc ñaàu.
Ñeå duy trì vaø phaùt trieån ñöôïc hoaït ñoäng 5S, baïn
coù theå aùp duïng nhöõng caùch sau:
Töï moãi ngöôøi ñaùnh giaù coâng vieäc cuûa mình
ñònh kyø
Toå chöùc ñaùnh giaù 5S noäi boä trong coâng ty
Môøi chuyeân gia tö vaán ñaùnh giaù
Keát hôïp taát caû nhöõng caùch treân
Toå chöùc caùc cuoäc thi ñua 5S trong coâng ty
Toå chöùc caùc cuoäc thi ñua 5S giöõa caùc coâng ty
Trong chöông 3 naøy, chuùng ta seõ nghieân cöùu 2 phaàn:

Phaàn 1: Ñaùnh giaù 5S trong coâng ty cuûa baïn
Phaàn 2: Toå chöùc caùc cuoäc thi ñua trong coâng ty
cuûa baïn
95
PHAÀN 1: ÑAÙNH GIAÙ 5S TRONG

COÂNG TY CUÛA BAÏN
I. MUÏC ÑÍCH ÑAÙNH GIAÙ 5S
Trong chöông trình 5S, vaán ñeà khoù khaên nhaát laø
vieäc duy trì vaø caûi tieán caùc hoaït ñoäng naøy. Ñaùnh
giaù ñònh kyø 5S laø moät hoaït ñoäng coù yù nghóa
khuyeán khích vieäc duy trì caùc hoaït ñoäng 5S. Ñaùnh
giaù hoaït ñoäng 5S nhaèm caùc muïc ñích sau:
- Xem xeùt ñöôïc hieäu quaû cuûa caùc hoaït ñoäng 5S
- Ñaùnh giaù khía caïnh tích cöïc cuûa vieäc thöïc
hieän 5S
3
- Kòp thôøi ñoäng vieân caùc caù nhaân, ñôn vò hoaøn

thaønh toát coâng vieäc vaø nhaân roäng saùng kieán
caûi tieán.
CHÖÔNG
- Phaùt hieän nhöõng khu vöïc haïn cheá ñeå coù

nhöõng caûi tieán thích hôïp.
Vôùi muïc ñích treân, vieäc ñaùnh giaù ñònh kyø caùc hoaït
ñoäng 5S seõ bao goàm nhöõng noäi dung sau:
- Laäp keá hoaïch ñaùnh giaù ñònh kyø 5S
- Thaønh laäp ban ñaùnh giaù 5S vaø tieán haønh
ñaùnh giaù
- Baùo caùo keát quaû ñaùnh giaù
96
- Trao thöôûng ñònh kyø cho caùc nhoùm vaø caùc caù
Chöông
nhaân thöïc hieän toát caùc hoaït ñoäng 5S, chuù
troïng ñeán tinh thaàn tham gia
3
II. CAÙC BÖÔÙC ÑAÙNH GIAÙ 5S
1. Chuaån bò ñaùnh giaù:

(1) Thaønh laäp ñoaøn ñaùnh giaù:
Thaønh phaàn nhoùm ñaùnh giaù bao goàm: tröôûng nhoùm

ñaùnh giaù vaø caùc caùn boä ñaùnh giaù. Thoâng thöôøng
thaønh phaàn ñaùnh giaù do laõnh ñaïo coâng ty chæ ñònh.
Yeâu caàu ñoái vôùi caùn boä ñaùnh giaù:

+ Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caùc hoaït ñoäng 5S vaø
naém ñöôïc noäi dung caùc hoaït ñoäng 5S
+ Naém roõ caùc qui ñònh, noäi qui cuûa coâng ty veà
caùc hoaït ñoäng 5S vaø caùch thöùc vaø tieâu chí
ñaùnh giaù.
Traùch nhieäm cuûa caùn boä ñaùnh giaù:

+ Ghi nhaän laïi thöïc teá quan saùt ñöôïc trong quaù
trình ñaùnh giaù
+ Ñaùnh giaù keát quaû thöïc hieän 5S theo nhöõng tieâu
chí ñaõ xaây döïng vaø baùo caùo keát quaû ñaùnh giaù
+ Ñöa ra caùc khuyeán nghò caûi tieán
+ Hôïp taùc vaø hoã trôï tröôûng nhoùm ñaùnh giaù
Traùch nhieäm cuûa tröôûng nhoùm ñaùnh giaù:

+ Chòu traùch nhieäm cuoái cuøng trong suoát quaù
trình ñaùnh giaù
97
+ Baùo caùo keát quaû ñaùnh giaù tôùi laõnh ñaïo
+ Giaùm saùt vieäc thöïc hieän caûi tieán
+ Giuùp laõnh ñaïo trong vieäc duy trì thöïc hieän 5S
+ Ñeà xuaát khuyeán khích nhöõng ñôn vò thöïc hieän

toát 5S.
(2) Leân chöông trình ñaùnh giaù:

Nhaèm ñaûm baûo cuoäc ñaùnh giaù ñöôïc tieán haønh moät
caùch coù toå chöùc, ñaày ñuû vaø thaønh coâng. Chöông
trình ñaùnh giaù bao goàm:
+ Muïc ñích vaø phaïm vi ñaùnh giaù
+ Phaân khu vöïc vaø traùch nhieäm cho caùn boä
ñaùnh giaù
+ Noäi dung ñaùnh giaù
+ Thôøi gian, ñòa ñieåm/boä phaän ñöôïc ñaùnh giaù
+ Caùc nguoàn löïc caàn thieát
(3) Xaây döïng caùc tieâu chí ñaùnh giaù, xeùt thöôûng:
3
Xaùc ñònh roõ möùc ñoä ñaït yeâu caàu, chöa ñaït yeâu caàu
ñeå coù bieän phaùp caûi tieán cho töøng haïng muïc.
CHÖÔNG
(4) Chuaån bò caùc taøi lieäu lieân quan: Caùc phieáu

kieåm tra, maãu baùo caùo, phieáu hoûi ...
Lôïi ích cuûa vieäc söû duïng phieáu kieåm tra

+ Höôùng daãn caùc böôùc hay caùc coâng vieäc seõ tieán
haønh trong quaù trình ñaùnh giaù
+ Danh saùch nhöõng muïc/ñieåm caàn tieán haønh
xem xeùt
98
+ Giuùp ñaùnh giaù ñaày ñuû vaø khoâng boû qua moät
Chöông
chi tieát naøo
+ Kieåm soaùt ñöôïc thôøi gian ñaùnh giaù
Noäi dung phieáu kieåm tra bao goàm:
3
+ Caùc haïng muïc ñöôïc ñaùnh giaù

+ Noäi dung ñaùnh giaù ñoái vôùi töøng haïng muïc
+ Keát quaû ñaùnh giaù theå hieän döôùi daïng ñieåm soá
+ Nhaän xeùt vaø khuyeán nghò cuûa caùn boä ñaùnh giaù.
Maãu phieáu ñaùnh giaù seõ ñöôïc söû duïng theo chöùc
naêng cuûa caùc phoøng töông öùng.
(Xem maãu trong phuï luïc 8 vaø 9).
(5) Chuaån bò moät soá phöông tieän caàn thieát nhö

maùy aûnh, phim ... söû duïng ñeå ghi laïi baèng chöùng
khaùch quan quan saùt ñöôïc trong quaù trình ñaùnh
giaù. Chuaån bò caùc bieån baùo, phaàn thöôûng ñeå
khuyeán khích.
2. Tieán haønh ñaùnh giaù

2.1 Hoïp khai maïc:
Neâu muïc ñích, yù nghóa cuûa ñôït ñaùnh giaù, thoáng
nhaát chöông trình ñaùnh giaù, noäi dung ñaùnh giaù.
Thaønh phaàn hoïp khai maïc neân coù laõnh ñaïo tham
gia, ñaïi dieän caùc boä phaän ñöôïc ñaùnh giaù, nhoùm
ñaùnh giaù vaø ban chæ ñaïo 5S.
2.2 Tieán haønh ñaùnh giaù:

(1) Caùch thöùc ñaùnh giaù:
99
+ Ñaët caâu hoûi
+ Trao ñoåi, phoûng vaán, xem hoà sô
+ Quan saùt thöïc teá
+ Ghi nhaän baèng hình aûnh
(2) Tieâu chí ñaùnh giaù:

+ Thöïc traïng taïi caùc boä phaän tröôùc vaø sau khi
thöïc hieän 5S
+ Nhaän thöùc cuûa moïi ngöôøi trong vieäc thöïc hieän
5S
+ Moâi tröôøng laøm vieäc tröôùc vaø sau khi thöïc hieän
5S
+ Tinh thaàn vaø thaùi ñoä cuûa moïi ngöôøi.
(3) Coâng vieäc chính trong quaù trình ñaùnh giaù:

Baèng quan saùt thöïc teá vaø phoûng vaán trao ñoåi ñeå
xaùc ñònh 3 khía caïnh:
+ Söï hieåu bieát, tinh thaàn vaø thaùi ñoä tham gia cuûa
3
moïi ngöôøi.
+ Möùc ñoä saép xeáp, saïch seõ, veä sinh, an toaøn taïi
CHÖÔNG
nôi saûn xuaát, ñaùnh giaù theo tieâu chí vaø thang
ñieåm ñaõ ñöôïc laäp
+ Möùc ñoä duy trì caùc hoaït ñoäng 5S: thoùi quen cuûa
moïi ngöôøi, yù thöùc chaáp haønh kyû luaät, yù thöùc
tuaân thuû caùc qui ñònh trong chöông trình 5S.
Ghi nhaän xeùt ñaùnh giaù theo caùc tieâu chí ñaõ chuaån
bò saün cho töøng phoøng ban chöùc naêng.
Chaám ñieåm theo thang ñieåm ñaõ qui ñònh
100
Nhaän xeùt caùc khu vöïc ñaõ thöïc hieän toát hoaëc chöa
Chöông
toát keøm theo baèng chöùng khaùch quan (thoâng qua
hình aûnh hoaëc toång hôïp nhöõng döõ lieäu thu ñöôïc).
Ñöa ra nhöõng goùp yù hoaëc khuyeán nghò caûi tieán
3
Ñeà xuaát khen thöôûng phaït ñoái vôùi caùc ñôn vò laøm

toát hoaëc chöa toát.
12 ñieåm troïng taâm caùn boä ñaùnh giaù caàn xem xeùt
- Caùn boä laõnh ñaïo vaø caùn boä quaûn lyù coù hoã trôï
cho chöông trình 5S khoâng?
- Moïi ngöôøi coù töï haøo veà nôi laøm vieäc cuûa hoï
khoâng?
- Nôi laøm vieäc coù saïch seõ vaø ngaên naép khoâng?
- Nôi laøm vieäc coù an toaøn khoâng?
- Maùy moùc vaø thieát bò coù ñöôïc veä sinh vaø duy
trì toát hoaït ñoäng naøy khoâng?
- Moïi thöù coù saép xeáp hôïp lyù ñeå deã tìm khoâng?
- Maùy moùc vaø caùc duïng cuï coù ñöôïc ñaët ngaên
naép tieän cho ngöôøi söû duïng khoâng?
- Caùc hoà sô coù ñöôïc löu giöõ ñeå deã truy tìm
khoâng?
- Caùc saûn phaåm coù ñaûm baûo veä sinh khoâng?
- Moïi ngöôøi coù veä sinh haøng ngaøy moät caùch töï
giaùc khoâng?
- Moïi ngöôøi coù maëc ñoàng phuïc saïch seõ vaø goïn
gaøng khoâng?
- Moïi ngöôøi coù yù thöùc laøm taám göông toát cho
doanh nghieäp khoâng?
101
(4) Caùch cho ñieåm: (Xem maãu ñaùnh giaù ôû phuï luïc
8a vaø 9a)
- Ñieåm ñaùnh giaù seõ ñöôïc ñaùnh giaù vieân ghi theo
2 daïng:
+ Ñieåm veà möùc ñoä 5S ñaït ñöôïc
+ Ñieåm thöïc hieän toát 5S
- Ñieåm ñaùnh giaù veà möùc ñoä 5S ñaït ñöôïc: Moãi

caùn boä ñaùnh giaù seõ cho ñieåm theo töøng muïc
trong danh muïc caùc caâu hoûi theo maãu coù saün
sau ñoù tính toång soá ñieåm, ghi vaøo coät toång soá
ñieåm. Ñieåm ñieàu chænh (toái ña laø 100) ñöôïc
tính theo coâng thöùc:
Toång soá ñieåm

Ñieåm ñieàu chænh = x 10
soá muïc ñöôïc ñaùnh giaù
3
- Ñaùnh giaù söï thöïc hieän toát 5S

Moãi caùn boä ñaùnh giaù ñaùnh giaù baèng caûm quan
CHÖÔNG
veà möùc ñoä thöïc hieän 5S, bao goàm caû saøng loïc,
saép xeáp, veä sinh, tinh thaàn, thaùi ñoä, duy trì 5S
vaø ghi vaøo muïc ñieåm thöôûng trong thang ñieåm
(toái ña 20 ñieåm).
- Ñieåm cuoái cuøng

Toång soá ñieåm ñieàu chænh (cho möùc 5S ñeå ñaït
ñöôïc) vaø ñieåm thöôûng cho caùc hoaït ñoäng 5S laø
ñieåm cuoái cuøng (toái ña 120 ñieåm)
102
- Giaûi thích lyù do ñieåm thöôûng ôû muïc thöïc hieän
Chöông
toát 5S
- Caùn boä ñaùnh giaù caàn ñöa ra yù kieán gôïi yù veà

vieäc caûi tieán trong thôøi gian tôùi (ghi vaøo muïc
3
khuyeán nghò).

(5) Löu yù trong quaù trình ñaùnh giaù:
+ Luoân ghi nhaän thöïc traïng (ghi nhaän baèng
hình aûnh - Phuï luïc 13)
+ Giaûi thích ngay nhöõng noäi dung chöa phuø
hôïp ñeå ngöôøi thöïc hieän coâng vieäc hieåu caùch
khaéc phuïc
+ Neân söû duïng tem daùn coù maøu khaùc nhau, ví
duï Seiri (ñoû), Seiton (xanh), Seiso (xanh da
trôøi) ñeå ñaùnh daáu nhöõng ñieåm caàn khaéc phuïc
(tham khaûo phuïc luïc 14).
+ Ñaùnh daáu nhöõng ñieåm toát hoaëc chöa toát (Phuï
luïc 14 vaø 15)
(6) Baùo caùo ñaùnh giaù:
Sau khi tieán haønh ñaùnh giaù, nhoùm ñaùnh giaù seõ laäp
baùo caùo ñaùnh giaù toång hôïp keát quaû ñaùnh giaù, ñieåm
soá, phaân loaïi vaø kieán nghò thöôûng phaït cho caùc
ñôn vò. Trong baùo caùo ñaùnh giaù caàn ñöa ra nhaän
xeùt vaø nhöõng ñieåm caàn khaéc phuïc, caûi tieán. (Phuï
luïc 16 vaø 17)
Baùo caùo ñaùnh giaù caàn chính xaùc, khaùch quan. Neân
ñöôïc toång hôïp tröôùc khu hoïp keát thuùc. Trong baùo
caùo ñaùnh giaù caàn ñöa ra ñöôïc böùc tranh toång theå
103
veà thöïc traïng hoaït ñoäng 5S, nhaán maïnh nhöõng yeáu
toá, ñòa ñieåm caàn khaéc phuïc vaø nhöõng khuyeán nghò
caûi tieán...
2.3 Hoïp keát thuùc
Thaønh phaàn tham gia hoïp keát thuùc goàm: laõnh ñaïo
coâng ty, ban chæ ñaïo 5S, caùc caùn boä ñaùnh giaù, ñaïi
dieän caùc phoøng, ban ñöôïc ñaùnh giaù.
Trong cuoäc hoïp keát thuùc, nhoùm ñaùnh giaù seõ trình
baøy keát quaû ñaùnh giaù, tình traïng, phaïm vi vaø möùc
ñoä nhöõng ñieåm caàn caûi tieán.
Beân ñöôïc ñaùnh giaù caàn hieåu roõ, coù thoâng tin chính
xaùc ñeå coù theå thöïc hieän haønh ñoäng khaéc phuïc vaø
caàn phaân coâng thöïc hieän caùc hoaït ñoäng theo doõi,
kieåm tra xaùc nhaän.
3. TRAO THÖÔÛNG
3
Ñeå ñaït keát quaû toát hôn vaø coù hieäu quaû veà maët taâm
lyù, ban toå chöùc caàn ñöa ra phöông phaùp trao
thöôûng sao cho coù theå khuyeán khích maø khoâng
CHÖÔNG
laøm naûn chí caùc nhaân vieân vaø phoøng ban tham gia
höôùng veà muïc tieâu ñaõ ñònh tröôùc.
104
3Chöông
PHAÀN 2: TOÅ CHÖÙC CAÙC CUOÄC THI
5S TRONG COÂNG TY CUÛA BAÏN

Beân caïnh caùc cuoäc ñaùnh giaù 5S (thöïc ra cuõng laø
nhöõng cuoäc thi 5S giöõa caùc phoøng ban), baïn cuõng neân
toå chöùc caùc cuoäc thi ñua veà 5S. Caùc cuoäc thi veà 5S raát
ña daïng tuøy thuoäc vaøo söï saùng taïo cuûa baïn. Trong moãi
cuoäc thi, baïn haõy quan taâm ñeán nhöõng noäi dung sau:
- Muïc ñích cuûa cuoäc thi: höôùng vaøo muïc ñích
chung cuûa 5S
- Yeâu caàu veà trình ñoä ngöôøi tham gia: Chöa hoïc
veà 5S; ñaõ hoïc 5S nhöng thôøi gian aùp duïng
chöa nhieàu; aùp duïng 5S ñaõ laâu
- Keá hoaïch toå chöùc cuoäc thi: Vaøo thôøi gian naøo, trong
bao laâu, caàn nhöõng chuaån bò gì, ai chuaån bò…
- Laäp ban toå chöùc, ban troïng taøi
- Thieát keá luaät chôi vaø tieâu chí cho ñieåm, thang ñieåm
- Chuaån bò caùc hình thöùc thöôûng phaït haáp daãn,
mang tính khuyeán khích.
Nhöõng gôïi yù veà caùc cuoäc thi 5S:

- Thi tìm hieåu veà 5S döôùi caùc hình thöùc sinh ñoäng
(caâu ñoá 5S, dieãn thuyeát 5S, ñoùng kòch 5S…)
- Thi saùng taùc logo 5S, khaåu hieäu 5S, thô, baøi haùt 5S
- Thi aûnh ñeïp 5S
105
- Thi saùng taïo 5S
- Vaø caùc cuoäc thi do chính baïn saùng taïo ra.
Nhöõng cuoäc thi ñua nhö vaäy seõ taïo höng phaán vaø
tinh thaàn thöïc hieän 5S cho taát caû moïi ngöôøi trong
coâng ty cuûa baïn. Haõy giuùp hoï hieåu raèng hoï ñang
taïo ra cho chính mình moät moâi tröôøng laøm vieäc
thoaûi maùi vaø an toaøn nôi hoï gaén boù nhieàu thôøi gian
hôn caû ôû nhaø cuûa mình.
Moãi ngaøy baïn coù 24 tieáng ñoàng hoà. Baïn daønh 8 tieáng ñeå
nguû. Baïn chæ coøn 16 tieáng thöùc. Trong ñoù, baïn maát khoaûng
1 ñeán 2 tieáng treân ñöôøng (ñi laøm vaø veà), 1 tieáng chaêm lo
cho baûn thaân (taém, giaët, aên uoáng). Baïn daønh 9 ñeán 10
tieáng ôû coâng ty. Vaäy baïn coøn bao nhieâu thôøi gian daønh cho
gia ñình cuûa mình (vui chôi, noùi chuyeän, daïy con…)?. Chæ
coù khoaûng 4 ñeán 5 tieáng maø thoâi. Nhö vaäy trong soá thôøi
gian baïn thöùc, baïn daønh thôøi gian cho coâng ty, cho caùc
ñoàng nghieäp nhieàu gaáp ñoâi cho gia ñình cuûa mình.
3
Thöôûng cho ngöôøi thaéng cuoäc vaø phaït ngöôøi ngöôøi

thua cuoäc cuõng caàn baïn phaûi saùng taïo ñeå chuùng
mang tính khuyeán khích nhaát.
CHÖÔNG
Thöôûng cho ngöôøi thaéng cuoäc thì khoâng khoù, baïn

coù raát nhieàu yù töôûng cho phaàn thöôûng naøy. Nhöng
phaït ngöôøi thua cuoäc thì phaûi ôû hình thöùc naøo ñeå
khoâng giaûm ñoäng löïc cuûa hoï trong vieäc tham gia
hoaït ñoäng 5S. Ví duï, baïn coù theå phaït ñoäi thua cuoäc
baèng caùch taëng cho hoï moät caùi choåi vaø moät thuøng
raùc. Ñieàu ñoù nhaéc hoï caàn coá gaéng hôn trong hoaït
ñoäng 5S. Caùi choåi vaø thuøng raùc ñoù seõ ñöôïc taëng laïi
cho ñoäi naøo thua trong cuoäc thi laàn sau.
106
3Chöông
Hình 65: Goùc 5S – Thoâng in veà
caùc hoaït ñoäng thi ñua 5S
Hình 66: Ñaùnh giaù vaø ghi nhaän

taïi gemba (Kazuo Tsuchiya)
107
Hình 67: Kieåm tra laáy hoà sô trong 30 giaây

3 CHÖÔNG
Hình 68: Thöôûng cho nhoùm 5S thöïc hieän toát (hình ñöôïc
trích töø taøi lieäu ñaøo taïo cuûa Masahiro Ikeda)
108
3Chöông
Hình 69-70: Nôi moïi ngöôøi thaûo luaän veà Kaizen,

5S trong coâng ty (hình ñöôïc trích töø taøi lieäu ñaøo taïo
cuûa Masahiro Ikeda)
109
3 CHÖÔNG
Hình 71: Moïi ngöôøi chaøo hoûi nhau thaân thieän

(trích töø taøi lieäu ñaøo taïo cuûa NPC Malaysia)
110
3Chöông
Hình 72: 7 nguyeân taéc hoïp

1. Xem xeùt muïc ñích vaø söï caàn thieát cuûa cuoäc hoïp
2. Toái thieåu soá ngöôøi tham gia
3. Phaûi chính xaùc veà thôøi gian
4. Laøm roõ chuû ñeà chính vaø thôøi gian bieåu (1h, toái ña 2h)
5. Toái thieåu soá löôïng taøi lieäu, toùm taét 1 trang A4 tröôùc khi ñeán hoïp
6. Noùi roõ raøng, nheï nhaøng
7. Phaûi khaúng ñònh laïi keát luaän vaø noäi dung buoåi hoïp keá tieáp
111
Hình 73: Ghi laïi hình aûnh tröôùc khi laøm 5S

3 CHÖÔNG
Hình 74: Ghi laïi hình aûnh sau laøm 5S
112
3Chöông
Hình 75: Ghi laïi hình aûnh tröôùc khi laøm 5S
Hình 76: So saùnh vôùi sau khi laøm 5S
113
Hình 77-78: Tröôùc vaø sau khi laøm 5S,

naêng suaát taêng 38% sau moät naêm vôùi soá coâng nhaân khoâng
ñoåi (trích töø taøi lieäu ñaøo taïo cuûa NPC Malaysia)
3 CHÖÔNG
114
3Chöông
BÍ QUYEÁT ÑEÅ THAØNH COÂNG

Thöïc hieän 5S khoâng ñoøi hoûi ñaàu tö nhieàu baèng
tieàn nhöng yeâu caàu söï tham gia cuûa taát caû moïi
ngöôøi cuøng vôùi söï kieân trì, beàn bæ vaø tính saùng taïo.
Ñeå ñaït ñöôïc söï thaønh coâng baïn caàn nhôù:
4 YEÁU TOÁ CÔ BAÛN QUYEÁT ÑÒNH SÖÏ THAØNH COÂNG CUÛA 5S:
Coù söï cam keát vaø uûng hoä lieân tuïc cuûa laõnh ñaïo
caáp cao
5S baét ñaàu baèng giaùo duïc vaø ñaøo taïo
Khoâng coù ai laø quan saùt vieân trong 5S maø moïi
ngöôøi ñeàu tham gia
Laëp laïi chu trình 5S ñeå ñaït ñöôïc chuaån möïc
cao hôn
Ñieàu kieän tieân quyeát cho söï thaønh coâng cuûa 5S laø
söï hieåu bieát vaø uûng hoä cuûa laõnh ñaïo caáp cao.
Nhieäm vuï cuûa laõnh ñaïo caáp cao laø hình thaønh caùc
cô cheá ñeå thöïc hieän chöông trình vaø chæ ñònh
nhöõng ngöôøi hoã trôï thöïc hieän.
Tröôùc heát, ngöôøi hoã trôï chöông trình neân tham gia
vaøo chöông trình ñaøo taïo daønh cho laõnh ñaïo vaø
neân toå chöùc chöông trình ñaøo taïo toaøn coâng ty. Sau
115
ñoù caàn phaùc thaûo keá hoaïch daøi haïn ) thöïc hieän 5S
(ví duï keá hoaïch hai naêm trong Phuï luïc 1) vaø thöïc
hieän keá hoaïch ñoù.
Ñeå aùp duïng hieäu quaû chöông trình 5S vaø ñaït ñöôïc
keát quaû thöïc söï thì khoâng chæ phaûi hieåu maø phaûi
aùp duïng ñöôïc trong thöïc tieãn. Do vaäy chính nhöõng
caùn boä ñieàu haønh vaø höôùng daãn 5S phaûi thöïc hieän
5S vaø laøm göông cho moïi ngöôøi tham gia. Chæ noùi
mieäng vaø chæ tay naêm ngoùn thì khoâng bao giôø
thaønh coâng
Bí quyeát thaønh coâng laø taïo ra moät moâi tröôøng thích

hôïp giuùp moïi ngöôøi coù theå tham gia. Sau ñoù, chính
nhaân vieân caàn ñöôïc khuyeán khích ñöa ra saùng kieán
thöïc hieän chöông trình. Noùi caùch khaùc, ñeå ñaûm baûo
cho söï thaønh coâng cuûa chöông trình, hoï neân tham
gia laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän vôùi taát caû moïi ngöôøi.
Chöông trình 5S laø söï laëp laïi lieân tuïc chu trình 5S
vaø ñöôïc thieát keá ñeå caûi tieán vieäc quaûn lyù. Söï nhaän
thöùc ñuùng ñaén vaø phöông phaùp thöïc hieän chöông
3
trình naøy laø nhaân toá chính cuûa söï thaønh coâng.
CHÖÔNG
Cuøng vôùi 4 yeáu toá treân, baïn cuõng neân tham khaûo
10 gôïi yù sau:
10 GÔÏI YÙ ÑEÅ THÖÏC HIEÄN THAØNH COÂNG 5S:

1. Hai caùi ñaàu luoân toát hôn moät caùi ñaàu - coá
gaéng ñoäng naõo.
2. Tìm ra caùc ñieåm khoâng thuaän tieän ñeå caûi tieán.
3. Tìm ra caùc choã laøm vieäc khoâng ngaên naép ñeå
caûi tieán.
116
4. Tìm ra caùc choã laøm vieäc khoâng an toaøn ñeå caûi
Chöông
tieán.
5. Tìm ra caùc choã khoâng an toaøn vaø chöa saïch
seõ ñeå caûi tieán.
3
6. Tìm ra caùc ñieåm laõng phí ñeå loaïi boû.
7. Môû roäng phaïm vi veä sinh beà maët maùy moùc.

8. Chuù yù nhieàu hôn tôùi caùc khu vöïc chung bao
goàm caêng tin, nhaø veä sinh, vöôøn, haønh lang
ngoaøi vaø baõi ñoã xe.
9. Chæ ra caùc baèng chöùng maø nhaân vieân caàn phaûi
taêng cöôøng hoaït ñoäng 5S.
10. Laøm cho vieäc thöïc hieän 5S cuûa coâng ty trôû
neân tröïc quan.
Trong quaù trình thöïc hieän, hình aûnh tröôùc, trong

vaø sau khi laøm 5S laø nhöõng baèng chöùng tröïc quan
sinh ñoäng, laø phöông tieän höõu hieäu trong vieäc taïo
ñoäng löïc thöïc hieän 5S. Moät chieác maùy aûnh nhoû seõ
laø coâng cuï ñaéc löïc cho baïn moïi luùc, moïi nôi. Khi
chuïp aûnh, baïn haõy coá gaéng chuïp töø cuøng moät goùc
ñoä cho caùc laàn tröôùc vaø sau khi caûi tieán.
Khi thöïc hieän 5S, moät trong caùc ñoái töôïng baïn
höôùng tôùi laø loaïi tröø caùc laõng phí:
7 LOAÏI LAÕNG PHÍ (MUDA):
Muda do saûn xuaát quaù nhieàu,

Muda trong löu kho,
Muda do söûa chöõa/loaïi boû haøng loãi,
Muda trong vaän ñoäng/thao taùc,
117
Muda trong quaù trình xöû lyù,
Muda do phaûi chôø ñôïi, vaø
Muda trong vaän chuyeån
Loaïi tröø ñöôïc caùc muda, mura, muri seõ giuùp baïn
taêng naêng suaát raát nhieàu nhôø giaûm ñöôïc caùc chi phí.
Baïn haõy baét ñaàu 5S vôùi ñoâi baøn tay vaø söï
saùng taïo cuûa mình, thaønh coâng ñang ñôïi baïn
ôû phía tröôùc.
3 CHÖÔNG
118
Chöông 1
Caùc phuï luïc
119
120
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Imai, Masaaki (1997), Gemba Kaizen: A com-

monsense, low-cost approach to management,
McGraw-Hill, ISBN 0-07-031446-2
2. Kazuo Tsuchyia, Super 5S is for everyone, xuaát

baûn naêm 1997
3. Taøi lieäu ñaøo taïo 5S cuûa National Productivity

Cooperation (NPC) Malaysia
4. Taøi lieäu ñaøo taïo nhaän thöùc veà 5S – Tieán syõ Vuõ
Thò Taâm
5. Taøi lieäu ñaøo taïo ñaùnh giaù 5S cuûa Trung taâm

Naêng suaát Vieät Nam
6. Hình aûnh cuûa caùc coâng ty Hapulico, Gaïch

Ceramic Thaêng Long, Yen Bai Banpu, LG vina
cable, Intimex, Xí nghieäp in baûn ñoà
7. Hình aûnh trong caùc taøi lieäu ñaøo taïo cuûa NPC vaø
toå chöùc naêng suaát chaâu AÙ (APO)
8. Hình aûnh trong taøi lieäu ñaøo taïo cuûa Masahirro

Ikeda
121
Nhaø xuaát baûn Theá Giôùi
46 Traàn Höng Ñaïo, Haø Noäi, Vieät Nam
Tel: 0084.4.8253841 - Fax: 0084.4.8269578
Email: thegioi@hn.vnn.vn
Website: www.thegioipublishers.com.vn
Chòu traùch nhieäm xuaát baûn

TRAÀN ÑOAØN LAÂM
Bieân taäp: ...

Bìa: Vuõ Thu Trang
Söûa baûn in: ...
Trình baøy: Phaïm Ñöùc Hoaøng
In 1.000 baûn, khoå 16x24cm, Trung taâm Coâng ngheä Thoâng tin Cheá baûn vaø
In Nhaø xuaát baûn Theá Giôùi. Giaáy chaáp nhaän ñaêng kyù keá hoaïch xuaát baûn:
???/CXB/???/ThG caáp ngaøy ???. In xong vaø noäp löu chieåu Quyù I naêm 2007.

Giáo trình tham khảo - Làm thế nào để áp dụng 5S trong công ty của bạn

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Giáo trình tham khảo - Làm thế nào để áp dụng 5S trong công ty của bạn

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giáo trình tham khảo - Làm thế nào để áp dụng 5S trong công ty của bạn

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LÔØI GIÔÙI THIEÄU

Cuoán saùch naøy ñöôïc vieát ra vôùi muïc ñích höôùng

Xin traân troïng caûm ôn.

Leâ Minh Taâm – Shibata Noriaki

Chuùng toâi xin ñaëc bieät caûm ôn Cô quan hôïp taùc

Xin caûm ôn caùc coâng ty, nhöõng khaùch haøng thaân

Xin chaân thaønh caûm ôn gia ñình, nhöõng ngöôøi

Xin traân troïng caûm ôn.

Leâ Minh Taâm – Shibata Noriaki

Lôøi giôùi thieäu 1

CHÖÔNG 1: 5S LAØ GÌ? 7

CHÖÔNG 2: LAØM THEÁ NAØO ÑEÅ TRIEÅN KHAI 5S

Phaàn 2: Khôûi ñoäng 5S 33

CHÖÔNG 3: LAØM THEÁ NAØO ÑEÅ DUY TRÌ

Phaàn 1: Ñaùnh giaù 5S trong coâng ty cuûa baïn 84

Phaàn 2: Toå chöùc caùc cuoäc thi 5s

Caùc phuï luïc, hình aûnh minh hoïa

Taøi lieäu tham khaûo

1. Phuï luïc 1: Keá hoaïch thöïc hieän 5S trong thôøi

Coøn ôû Chaâu AÂu, 5S ñöôïc dòch sang caùc töø töông

“Ongoing improvement” (caûi tieán lieân tuïc).

2. Caùc khaùi nieäm lieân quan

Gembutsu: laø nhöõng vaät theå höõu hình coù taïi

muda trong vaän chuyeån.

PDCA (Plan – Do – Check – Act): Laäp keá hoaïch

nhöõng böôùc cô baûn trong moät chu trình caûi tieán

trình Demming” hay “voøng troøn Demming”

QCD: Quality (Chaát löôïng), Cost (chi phí), Delivery

QCDMS: taïi gemba, QCD cuøng vôùi M (Morale) -

QCC (Quality Control Circle): laø moät nhoùm nhoû

3. Taïi sao laïi ap

Chuùng ta raát deã daøng nhaän ra moät coâng ty quaûn

Ngaøy nay, 5S raát phoå bieán ôû nhieàu nöôùc treân theá

1 Imai, Masaaki (1997), Gemba Kaizen: A commonsense, low-cost

5S ñoùng goùp vaøo caùc yeáu toá PQCDSM:

Giao haøng ñuùng haïn (D – Delivery)

Vaø 5S raát deã thöïc hieän do:

5S coù theå aùp duïng cho moïi ngaønh, moïi loaïi

Raát nhieàu caùc coâng ty aùp duïng 5S ñeå naâng cao

Trung taâm hoã trôï khaùch haøng cuûa Hewlett-Packard:

Hình 1: Lôïi ích cuûa 5S

Laøm theá naøo ñeå

Chuaån bò laø böôùc raát quan troïng ñeå ñöa 5S ñeán

Chuaån bò caùc duïng cuï

1. THAØNH LAÄP BAN CHÆ ÑAÏO VAØ THÖÏC HIEÄN 5S

Laøm theá naøo ñeå trieån khai...

2. CHÆ ÑÒNH NGÖÔØI COÙ TRAÙCH NHIEÄM CHÍNH

Ñieàu phoái vieân 5S (phoù GÑ hoaëc ñaïi lieän laõnh ñaïo):

UÛy vieân 5S (thöôøng laø tröôûng caùc boä phaän):

Tröôûng nhoùm 5S (caùc toå tröôûng, tröôûng ca):

Laøm theá naøo ñeå trieån khai...

Hình 2: Sô ñoà toå chöùc 5S

Hình 3: Sô ñoà toå chöùc tröïc quan

Laøm theá naøo ñeå trieån khai... 2 Chöông

coâng coäng vaø khu vöïc chung.

Laøm theá naøo ñeå trieån khai...

4. ÑAØO TAÏO VEÀ 5S

Hình 5: Ñaøo taïo 5S treân lôùp

Hình 8: Töøng nhoùm baùo caùo keát quaû